Temel Kavramlar
Eğitim Sorunları Tüm bireylere temel eğitim Yaşam boyu eğitim Tüm eğitim basamaklarında ulusların coğrafi, ekonomik ve toplumsal gerçeklerini göz önünde bulundurarak öğrencilerin koşul ve gereksinimlerine uyarlanmış eğitim Tüm eğitsel amaçların ekonomik olarak gerçekleşmesini hedef alan eğitim Tüm ülkelerin ortak görüşleri
Az Gelişmiş Ülkeler Çocuk sayısı fazla Çocukların okula gitme süresi az Kapalı alanlardaki çocuk sayısı fazla Mezun öğrenci sayısının düşüklüğü Öğretmen sayısı az Öğretmenlerin niteliği düşük Bir öğretmene düşen öğrenci sayısı çok Öğretim basamaklarına göre okullaşma oranının dengesizliği Okulların dengesiz dağılımı Anne babaların eğitimin önemini konusundaki bilinçsizliği
ÇÖZÜM (Geleneksel) Daha Çok... Öğretmen yetiştirme Yeni okul inşa etme Öğrenim süresi İkili öğretim Gece öğretimi
Yeni Arayışların Sebepleri Aynı anda büyük kitlelere eğitim Bireylerin ilgi ve yeteneklerini yeterince dikkate almaması Bireyler için gerekli olan bilgi miktarının ve bilginin belirlenememesi Uygun yöntem ve teknik kullanılmaması Bilginin etkili ve kısa sürede kazandırılamaması
Sınıfta Eğitimin Sıkıntıları Eğitimin yaygınlaştırılamaması Fırsat ve olanak eşitsizliği Kaynakların verimli kullanılamaması İstem sunu dengesizliği Eğitimin yeterince işlevsel olmaması Eğitimde nitelik düşüklüğü Eğitimde standardın sağlanamayışı
Temel Kavramlar Uzaktan?
Temel Kavramlar öğretim (training)? öğretme ve öğrenme eğitim uzaktan öğrenme (distance learning) uzaktan öğretim (teaching)
Temel Kavramlar karma öğrenme (blended learning) e-öğrenme (e-learning): açık öğretim (open education) sanal (virtual)
Uzaktan Eğitimin Düzeyleri tek amaçlı kurumlar çift amaçlı kurum? dersler (course) program
Teknoloji ve Ortam Ayrımı teknoloji (technology) ortam (medium)?
Teknoloji ve Ortam Ayrımı metin, durağan ve hareketli resimler, sesler insan yapımı nesneler
Neden Uzaktan Eğitim? İnsanlara değişik eğitim seçeneği sunma, Öğrenme ve öğretme olanaklarını erişimi artırma, Fırsat eşitsizliğini ortadan kaldırma ya da en aza indirme, Kitle eğitimini kolaylaştırma,
Neden Uzaktan Eğitim? Öğretmenlerin değişik kaynaklardan yetişmiş olması, araç-gereç yetersizliği vb. nedenlerle, eğitim programlarının uygulanmasında karşı karşıya kalınan standart düşüklüğünü yükseltme ve standart bütünlüğü sağlama, Güncelleştirme için olanak sağlar,
Neden Uzaktan Eğitim? Eğitimde maliyeti düşürme, kaliteyi yükseltme, Öğrenciye serbesti sağlama, sınırlamaları kaldırma, Daha zengin bir eğitim ortamı sunma, Kendi kendine öğrenmeye katkı sağlama,
Neden Uzaktan Eğitim? Bireye öğrenme sorumluluğu kazandırma, İlk kaynaktan bilgi sağlama, Uzmanlardan çok sayıda bireylerin yararlanmasını sağlama, Başarının aynı koşullarda belirlenmesini sağlama,
Neden Uzaktan Eğitim? Eğitimi bir taraftan kitleselleştirebilirken, diğer taraftan bireyselleştirebilme, Belli bir zamanda ve belli bir kapalı alanda bulunma zorunluluğunu ortadan kaldırma, Mevcut eğitim sistemlerinin kalitesini destekler,
Neden Uzaktan Eğitim? Eğitim sisteminin kapasitesini artırır, Belli hedef kitleye eğitim kampanyalarını ulaştırır, Yeni konu alanlarının eğitimini sağlar, İş ve aile hayatı için eğitim seçenekleri sunar, Eğitim deneyimine ulusal boyut kazandırır.
Neden Uzaktan Eğitim Değil? Yüz yüze eğitim ilişkilerinin kolay sağlanması, Okul ortamındakine benzer sosyal etkileşime yer vermemesi, Yardımsız ve kendi kendine öğrenme alışkanlığı olmayan öğrencilere yeterince yardım sağlayamaması,
Neden Uzaktan Eğitim Değil? Çalışan öğrencilerin dinlenme zamanını alması, Uygulama ve tutuma yönelik davranışların gerçekleştirilmesinde etkili olamaması, İletişim teknolojilerine bağımlı olması.
Tanım Dohmen (1967) : Uzaktan eğitim, içinde öğrencinin öneride bulunduğu, öğrenme materyallerinin sunulduğu, her birinin ayrı bir sorumluluğu bulunan bir öğretim elemanı grubunun öğrenci başarısını gözetleyerek ve koruyarak sağladığı, sistematik olarak düzenlenmiş bir tür kendi kendine çalışmadır (Akt. Keegan, 1996).
Tanım Peters (1973) : Uzaktan öğretim/eğitim, özellikle çok sayıdaki öğrencinin aynı zamanda kendi yaşadıkları yerde öğretilmesini mümkün kılan yüksek kaliteli öğretme materyallerinin üretilmesi amacıyla, en az teknik ortamların kapsamlı kullanımı kadar iyi olan iş bölümü ve düzenleme ilkelerin uygulanması ile rasyonelleştirilen bilgi, beceri ve tutumları içeren bir yöntemdir (Akt. Keegan, 1996).
Tanım Çok sayıda öğrencinin yaşadıkları yerde bile bilgilendirilmesini olanaklı kılan yüksek standartlardaki öğretme gereçlerinin üretilmesi amacıyla, teknik ortamın kullanımı için düzenlenmiş ilkeler ve iş bölümü uygulamalarında akla uygun davranış, yetenek ve bilginin verilmesi yöntemidir (Peters, 1973).
Tanım Moore (1973): Uzaktan öğretim, öğrencinin varlığı ile sürekli yerine getirilmesi gereken öğrenme davranışlarını içeren, öğrenme davranışlarından ayrı bir biçimde gerçekleştirilen öğretme davranışlarındaki öğretim yöntemleri ailesi olarak tanımlanabilir; yani öğretmen ve öğrenci arasındaki iletişim, basılı; elektronik; mekanik ya da başka aygıtlarla kolaylaştırılmalıdır (Akt. Keegan, 1996).
Tanım Holmberg (1977): Uzaktan eğitimin, sınıflarda ya da aynı bina içinde öğreticilerin, anında ve sürekli bir biçimde, öğrencileri gözetim altında bulundurmadığı, öğretimi gerçekleştiren kurumun planlama, rehberlik ve öğretim olanaklarından yararlanmaya dayalı, tüm öğretim kademelerinde çok çeşitli çalışma biçimlerini içerdiğini ifade etmiştir.
Tanım Geleneksel öğrenme-öğretme yöntemlerinin sınırlılıkları nedeniyle sınıf içi etkinlikleri yürütme olanağının bulunmadığı durumlarda eğitim etkinliklerini planlayıcılar ile öğrenciler arası, iletişim ve etkileşimin özel olarak hazırlanmış öğretim üniteleri ve çeşitli ortamlar yoluyla belirli bir merkezden bir öğretme yöntemidir (Alkan, 1981).
Tanım Garrison ve Shale (1987): Uzaktan eğitim, öğretmen ve öğrenci(ler) arasında sürekli olmayan eğitim amaçlı iletişlimin çokluğunu ifade etmektedir. Eğitim sürecini kolaylaştırmak ve desteklemek amacıyla öğretmen ve öğrenci(ler) arasında iki-yönlü iletişim içermelidir (Akt. Keegan, 1996).
Tanım Moore (1990): Uzaktan eğitim, öğretim elemanı ya da öğretim elemanlarının mekan ve zamanlarından farklı olarak planlanmış öğrenmeye katılan kişilere, basılı ya da elektronik iletişim ortamları ile öğretim sağlayan tüm düzenlemelerdir (Akt. Keegan, 1996).
Tanım P. Portway ve C. Lane (1994): Uzaktan eğitim terimi, coğrafik olarak ayrı öğretim elemanı ve öğrenci ya da öğrencilerin öğretme ve öğrenme durumlarından bahsetmektedir, böylece öğretim dağıtımı elektronik aygıtlara ve basılı materyallere bağlıdır (Akt. Keegan, 1996).
Tanım Birçok öğretim işlevinin, eğitici ve öğrencinin birbirinden uzakta oldukları bir ortamda yapıldığı, resmi eğitim biçimidir (Verduin ve Clark, 1994).
Tanım Kaya (2002): Uzaktan eğitim, öğrenci danışmanlığı, öğrenci başarısının gözetilmesi ve korunması ve öğrenilen materyalin gösterilmesinde, her biri sorumluluk alan öğretmenlerin oluşturduğu bir ekip tarafından yürütülen kendi kendine çalışma şeklinin sistematik olarak düzenlenmesidir.
Tanımların Sentezi Öğretmen ve öğrencinin ayrılığı Eğitim içeriğini taşımak üzere teknik ortamların kullanımı Kuruma dayalı İki yönlü iletişim şartı Ara sıra gerçekleşen oturum imkanı Endüstrileşmiş eğitim biçimine katılım
Kaynak: Moore ve Kearsley, 2005, s. 10. Uzaktan Eğitimin Kavramsal Modeli
Kaynak: Moore ve Kearsley, 2005, s. 14. Uzaktan Eğitim Sistemi için Bir Sistem Modeli
Kaynak: Moore ve Kearsley den (2005) uyarlanmıştır. Uzaktan Eğitim Sisteminin Giriş ve Çıkış Elemanları
Kaynaklar Holmberg, B. (1989). Theory and Practice of Distance Education. Routledge. Kaya, Z. (2002). Uzaktan Eğitim. PegemA Yayıncılık. Ankara. Keegan, D. (1996). Foundations of Distance Education. Routledge. Moore, M.G. ve Kearsley, G. (2005). Distance Education A Systems View. Thomson Wadsworth. Simonson, M., Smaldino, S., Albright, M. ve Zvacek, S. (2000). Teaching and Learning at a Distance Foundations of Distance Education. Merill.