KREDİ TALEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Ders: 21.11.2017
YARARLANILAN KAYNAKLAR - KREDİ TALEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Dr. Öztin AKGÜÇ (ARAYIŞ BASIM) - MALİ TABLOLAR ANALİZİ Dr. Öztin AKGÜÇ (ARAYIŞ BASIM) - İŞLETME FİNANSININ TEMELLERİ BREALEY, MYERS, MARCUS (LİTERATÜR) - FİNANSAL YÖNETİMİN İLKELERİ BRIGHAM, HOUSTON (NOBEL) - İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müş. Odası www.istanbulsmmmodasi.org.tr 2
ELMA LTD. ŞTİ. BİLANÇOSU V AR L I K L A R 31.12.2014 31.12.2015 31.12.2016 DÖNEN VARLIKLAR 450.716 1.044.029 2.574.805 Hazır Değerler 46.357 65.006 174.724 Menkul Kıymetler 50 340.054 Kısa Vadeli Ticari Alacaklar 216.678 463.240 1.442.725 Diğer Kısa Vadeli Alacaklar 23 278 Stoklar 153.515 480.312 574.528 Diğer Dönen Varlıklar 34.166 35.398 42.496 DURAN VARLIKLAR 803.801 1.540.883 2.472.110 Uzun Vadeli Ticari Alacaklar 2 168 49 Finansal Duran Varlıklar 15.670 47.321 85.181 Maddi Duran Varlıklar 1.149.417 2.397.227 4.112.975 Maddi Olm. Duran Varlıklar 2.609 11.414 10.886 Birikmiş Amortismanlar (-) -366.253-921.351-1.778.559 Diğer Duran Varlıklar 2.356 6.104 41.578 AKTİF TOPLAMI 1.254.517 2.584.912 5.046.915 3
ELMA LTD. ŞTİ. BİLANÇOSU K A Y N A K L A R 31.12.2014 31.12.2015 31.12.2016 KISA VADELİ BORÇLAR 330.993 744.692 984.528 Finansal Borçlar 55.751 111.671 126.117 Ticari Borçlar 214.407 540.798 525.124 Diğer Kısa Vadeli Borçlar 33.631 42.204 75.501 Alınan Sipariş Avansları 535 780 3.456 Borç ve Gider Karşılıkları 26.669 49.239 254.330 UZUN VADELİ BORÇLAR 258.233 349.017 943.180 Finansal Borçlar 229.088 281.290 811.083 Ticari Borçlar 1 Borç ve Gider Karşılıkları 29.145 67.727 132.096 ÖZSERMAYE 665.291 1.491.203 3.119.207 Sermaye (Ödenmiş Sermaye) 150.000 150.000 1.050.000 Emisyon Primi 1.996 Yeniden Değerleme Artışı 445.330 1.188.699 1.695.840 Yedekler 5.993 15.366 49.621 Net Dönem Kârı 63.968 137.138 321.750 PASİF TOPLAMI 1.254.517 2.584.912 5.046.915 4
ELMA LTD. ŞTİ. GELİR TABLOSU 2014 2015 2016 BRÜT SATIŞLAR 2.012.522 5.429.123 9.228.162 Satışlardan İndirimler (-) 159.798 418.427 953.154 NET SATIŞLAR 1.852.724 5.010.696 8.275.008 Satışların Maliyeti (-) 1.470.107 4.090.448 6.621.707 Brüt Satış Kâr veya Zararı 382.617 920.248 1.653.301 Faaliyet Giderleri (-) 147.731 468.685 703.295 FAALİYET KÂRI 234.886 451.563 950.006 Diğer Faaliyetlerden Gelir ve Kârlar 37.481 53.496 132.876 Diğer Faaliyetlerden Gider ve Zararlar (-) 6.199 18.599 32.739 Finansman Giderleri (-) 165.231 300.952 567.650 OLAĞAN KÂR 100.937 185.508 482.493 Olağanüstü Gelir ve Kârlar 3.831 5.550 73.543 Olağanüstü Gider ve Zararlar (-) 14.131 12.910 890 DÖNEM KÂRI 90.637 178.148 555.146 Ödenecek Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülü 26.669 41.010 233.396 NET DÖNEM KÂRI 63.968 137.138 321.750 5
LİKİDİTE ORANLARI 2014 2015 2016 CARİ ORAN 1,36 1,40 2,62 LİKİDİTE ORANI 0,79 0,71 1,99 NAKİT ORANI 0,14 0,09 0,52 NAKİT ÖDEME GÜCÜ 59 42 97 NET İŞLETME SERMAYESİ 119.723 299.337 1.590.277 NET İŞLETME SERM. / AKTİF TOPLAMI 0,10 0,12 0,32
LİKİDİTE YORUMU Firmanın Cari Oranı 2014-15 yıllarında birbirine yakın ve normal seviyenin biraz altında iken 2016 yılında hızlı yükseliş kaydetmiştir. Likidite Oranı için de benzer bir seyir geçerlidir. 2016 da her iki oran da normalin çok üzerinde sonuç vermiştir. Son yıl kısa vadeli ticari alacaklar ve menkul kıymetlerdeki artış, oranların yükselişinde etkili olmuştur. Firmanın cari varlıklarındaki artış, kısa vadeli borçlarının artışından daha yüksek miktar ve hızda gerçekleşmiştir. Bu da çalışma sermayesini 2014 te 120 bin TL iken 2016 da yaklaşık 13 katı olan 1.6 milyon TL ye çıkmasını sağlamıştır.
LİKİDİTE YORUMU (devam) Firmanın genel likidite görünümü, ödeme gücünün hızlıca artmasından dolayı firma lehine değerlendirilir. Ancak; normal şartlarda likiditenin bu hızda artması beklenmediğinden firmanın ürettiği mal veya hizmete olan talebi de gözönünde bulundurmak gerekir. Nitekim satış hacmine yıllar itibariyle bakıldığında 2014 te net satışlar artış oranın bir önceki artış oranına göre düştüğü (satış artış hızının düştüğü) gözlenmektedir. Dolayısıyla firmanın 2016 da talep gerilemesi yaşadığı sonucuna varılmaktadır. Ayrıca firmanın birden menkul kıymet yatırımına yönelmiş olması da dikkat çekici hususlardan bir diğeridir.
KALDIRAÇ ORANLARI 2014 2015 2016 FİNANSAL KALDIRAÇ ORANI 0,47 0,42 0,38 BORÇLANMA KATSAYISI 0,89 0,73 0,62 BORÇ YAPISI ORANI 0,56 0,68 0,51 U.V. BORÇLAR / DEVAMLI SERMAYE 0,28 0,19 0,23 ÖDENMİŞ SERMAYE / ÖZSERMAYE 0,23 0,10 0,34 MADDİ DURAN VARLIKLAR / ÖZSERMAY 1,73 1,61 1,32 FAİZ KARŞILAMA GÜCÜ 1,55 1,59 1,98
MALİ BÜNYE YORUMU Firmanın borçlar toplamının aktif toplamına oranı (Finansal Kaldıraç Oranı) yıllar itibariyle düzenli olarak azalmıştır. Maddi duran varlıklarındaki artıştan dolayı yatırım döneminde bulunduğu anlaşılan ve yatırımlarına rağmen kaldıraç riskinin düşmesi firma lehine yorumlanır. Bu noktada firmanın 2016 daki sermaye artışının taze fon girişi sağladığı ve ilave fonun yatırımlara kanalize edildiği anlaşılmaktadır. (Taze fon girişi bilgisi sermaye artışına ilişkin TTSG den teyit edilmelidir.) Özsermayedeki hızlı artış sayesinde borçların özkaynaklara oranının (Borçlanma Katsayısı) da gerilediği gözlenmektedir.
MALİ BÜNYE YORUMU (devam) Kısa vadeli borçların toplam borçlar içerisindeki payı (Borç Yapısı Oranı) gerilemiştir. Firma uzun vadeli borçları ve özkaynağıyla, duran varlıklardaki artışı rahatlıkla finanse edebilmektedir. Finansman giderindeki artış yatırım döneminde firmanın kârlılık oranlarının da sınırlı kalmasına sebep olmuştur. Ancak yatırımlarının devreye girmesiyle orta vadede firmanın üretim gücünün artacağı beklendiğinden satış hacmi ile kârlılık yönlerinden beklentiler güçlü tutulabilir.
VERİMLİLİK ORANLARI 2014 2015 2016 VARLIK DEVİR HIZI 2,10 2,61 2,17 VARLIK DEVİR SÜRESİ 174 140 168 STOK DEVİR HIZI 12,29 12,91 12,55 STOK DEVİR SÜRESİ 30 28 29 ALACAK DEVİR HIZI 12,35 14,74 8,68 ALACAK TAHSİL SÜRESİ 30 25 42 NET İŞLETME SERMAYESİ DEVİR HIZI 16,86 23,91 8,76
FAALİYET YORUMU Firmanın Varlık Devir Hızı yıllar itibariyle dalgalı seyirdedir. Yapılmakta olan yatırım nedeniyle Varlık Devir Süresi görece düşmekle beraber (174 günden 168 güne) yüksek kalmıştır. Yatırımın tamamlanmasıyla söz konusu sürenin düşmesi (devir hızının yükselmesi) muhtemeldir. 2016 da Alacak Devir Hızı düşmüş olup ortalama alacak tahsil süresi 42 güne çıkmıştır. Ancak 42 günlük ortalama alacak vadesi ülkemiz koşullarında uzun sayılmamaktadır. (Bankalar 6 ay vadeye kadar müşteri çekini teminata alabilmektedirler.) Stok devir hızı aynı seviyede seyretmiştir.
FAALİYET YORUMU (devam) Firmanın Net İşletme Sermayesi (NİS) mutlak seviyesi ve aktif toplamına göre oranı 2016 da hissedilir biçimde yükseliş kaydetmiştir. Satış hacmindeki artış hızının sınırlı kalması sebebiyle Net Satışların büyüme oranı NİS yükseliş oranına göre geride kalmıştır. Dolayısıyla firmanın çalışma sermayesindeki bir birimlik satışa katkı değeri (NİS Devir Hızı) 2016 da dramatik ölçüde düşmüştür. NİS Devir Hızının gerilemiş olması -firmadaki yatırımların devam etmesi nedeniyle- 2016 satış hacminin sınırlı kalmasından kaynaklanmaktadır. Orta vadede satışlar güçlendiği takdirde birim NİS katkısının da artması beklenmektedir.
KÂRLILIK ORANLARI 2014 2015 2016 BRÜT KÂR MARJI 0,21 0,18 0,20 NET KÂR MARJI 0,03 0,03 0,04 FAİZ VE VERGİ ÖNCESİ KÂR (FVÖK) 255.868 479.100 1.122.796 FVÖK / NET SATIŞLAR 0,14 0,10 0,14 FVÖK / ORT. VARLIKLAR 0,29 0,25 0,29 FAVÖK 355.868 779.100 1.722.796 FAVÖK / ORT. VARLIKLAR 0,40 0,41 0,45 NET KÂR / ORT. ÖZSERMAYE 0,15 0,13 0,14
KÂRLILIK YORUMU Firmanın Brüt Kâr Marjı görece ufak bir miktar gerilemiştir. Satışların maliyetindeki hızlı artış brüt kâr marjını sınırlamıştır. Ancak devam eden yatırımlar tamamlandığı takdirde firmanın üretim verimliliğinin de artması, dolayısıyla kâr ve kârlılık oranlarını olumlu yönde etkilemesi beklenmektedir. Net Kâr Marjı çok sınırlı biçimde % 3 ten %4 e çıkabilmiştir. Net kâr marjının sınırlı kalmasında gider kalemlerindeki (özellikle finansman giderleri ve olağanüstü giderler) agresif oranlı artışlar belirleyici olmuştur. Net kâr marjının yükseltilebilmesi için firmanın finansman yönetiminde önlem alınması gerekir.
KÂRLILIK YORUMU (devam) Firmanın Faiz ve Vergi Öncesi Kârı (FVÖK) 2016 yılında 1.1 milyon TL ye yükselmiştir. FVÖK 2014 e göre 4 katına çıkmışsa da Net Satışlara oranı (FVÖK Marjı) sabit kalmıştır. FVÖK/Aktif oranı da ortalama olarak aynı seviyelerdedir. Benzer olarak FAVÖK (FVÖK+Amortisman)/Aktif ortalaması da değişmemiştir. Firmanın ortalama Özsermaye Kârlılığı (Net Kâr / Ort. Özsermaye) yıllar itibariyle birbirine yakın seviyelerde sonuçlanmış olup yatırımların tamamlanmasını takiben artış beklenebilir.
SORU, GÖRÜŞ, ÖNERİ? TEŞEKKÜRLER.