2. NIFTY Numune Gerekliliği 2.1 NIFTY numune kabul kriteri (Daha fazla bilgi için NIFTY Numune Toplama Klavuzunu İnceleyiniz) Numune tipi Plazma Tam kan (EDTA tüp) Tam kan (Streck tüp) Görünüm Hacim Kalite 10 ml. Veriliş Kuru buz 2 ml Numune tüpleri kırılmamış, sızmamış veya kapağı açılmış olmamalıdır. 5 ml. Numune Bilgileri Ciddi hemoliz yoktur Hasta ID, yaş, gestasyon 4 C haftası ağırlık vb. Gereklilikler *Plazma numuneleri geçici olarak -20 C de 7 gün kadar saklanabilir. Daha uzun periyotlar için, -80 C de saklayınız. *Tekrarlayan dondurma / çözme döngülerinden sakınınız. *Plazma oda sıcaklığında saklanmamalıdır. *Yeterli kuru buz kalıntısı ile proses merkezine plazma numunesinin teslim edildiğinden emin olunuz. *Tam kan 4 C de taşınmalıdır, gerekirse sıcaklığı sürdürmek için bir buz paketi kullanınız. *Plazma ayrılması, beyaz kan hücrelerine ve orta tabakadaki diğer hücrelere absorpsiyonu önlemek için numune alma işleminden sonra 8 saat içerisinde 4 C de gerçekleşmelidir. *Numune toplama tarihi ve zamanı açık bir şekilde kaydedilmelidir. *Plazma ayrılması, beyaz kan hücrelerine 6-35 C ve orta tabakadaki diğer hücrelere absorpsiyonu önlemek için numune almadan 96 saat içerisinde 4 C de gerçekleşmelidir NOT: NIFTY testi için DNA numuneleri kabul edilmemektedir. 5 dedilme nedenleri Kuru buz olmaksızın verilme Yetersiz miktarda plazma dondurulmuş olması Ciddi hemoliz Numune hacmi < 1.5 Ml Plazma ayrılması 8 saati aşmış olması Veriliş sıcaklığı Kullanılan yanlış numune tüpü Plazma ayrılması 96 saat limiti aşmış olası Ciddi hemoliz Doğru olmayan numune ambalajı ör. Streck tüpler ziplock torbalarda değildir, buz paketi yoktur. Numune teslim sıcaklığı dışarıda 6-35 C önerilir.
1*Streck Hücre-İçermeyen DNA BCT numune tüpü 1* Absorbant torba 1* Biohazard poşet 1* Jel Sargı 1* Folyo zarf 1* Onay ve Test İstek Formunun Hasta Deklarasyonu 1* Taşıma kutusu Şekil 1: NIFTY kitindeki bileşenler 2.2.2 Taşıma Prosedürü dhl.com aracılığı ile bir kurye kaydı oluşturulur. - Kan numunesi ile Streck hücre-içermeyen BCT numune tüpü üzerine barkod yapıştırılır. - Absorbant torba içine tüp yerleştirilir ve sonra torba biohazardpoşetin içine konulur. - Jel sargı arasına biohazardpoşet yerleştirilir, sonra folyo zarf içine konulur. - BGI iletişim kişisine bilgi dosyasının elektronik versiyonu e-mail ile gönderilir. - Folyo zarf, tamamlanmış yazılı test istek formu ve hasta onay formu ile birlikte taşıma kutusunun içine yerleştirilir. Kendi kayıtlarınız için kopyalar alınmalıdır. - Kurye kargoyu toplar. 2.3 NIFTY Test Kabul Kriterleri NIFTY test, trizomi 21, 18 ve 13'ün tanınması için oldukça yüksek bir doğruluğa sahip olmasına rağmen, bir tanı koyma testi DEĞİLDİR. 'Yanlış pozitif' veya 'yanlış negatif' sonuç ile sonuçlanabilir. Hangi koşulun var olduğunu açık bir şekilde doğrulamak için, amniyosentez gibi bir tanı prosedürü gereklidir. ''YÜKSEK RİSK'' sonucunun her zaman bir diagnostik prosedür ile doğrulanması önerilir. Vakaların bazılarında, test sonuçlarına bağlı olarak izleyen doğrulama testi, maternal kromozomal veya genetik koşulları kapsamayabilir.
NUMUNE TİPİ İmmünoterapi Yumurta donörü IVF Bloklama antikor terapisi (gebe kadın eşinin lemfositinin hipodermik enjeksiyonunu aldı) Kan veya diğer kan ürünleri (kırmızı hücre, platelet, kemik iliği vb.) transfüzyonu İkizlerden birinin gelişiminin durması (kaybolan ikiz sendromu) İki fetüsten daha fazla Organ transplantasyonu Kök hücre terapisi Virus veya bakteriyel enfeksiyon ile numune Translokasyon veya diğer kromozomal anormallik ile baba veya anne KABUL EDİLEBİLİR KRİTER (T21, T18 VE T13 TESTİ İÇİN) Kabul edilebilir Kabul edilebilir (taşıyıcı anne veya gebe anneden karyotip analiz raporunun gerekli olduğu not edilir) Kabul edilebilir Son enjeksiyon ve NIFTY numune alma arasında en az 4 hasta boşluk Son transfüzyon ve NIFTY numune alma arasında en az 1 yıl boşluk Gelişimsel durma ve NIFTY numune alma arasında en az 8 hafta. Gelişimsel durma gebeliğin en az 8 hafta öncesinde meydana gelmiş olmalıdır. ''Yeni Nesil DNA Dizi Analizi Teknolojisi'' ile gerçekleştirilen girişimsel olmayan prenatal tarama testlerinde, yanlış pozitif ve negatiflikleri en aza indirgemek ve hastaya en yüksek düzeyde doğru sonucu verebilmek adına dikkat edilmesi gereken bazı hususlar vardır. Yukarıda bahsi geçen numune kabul kriterleri de bunlardan birkaçı olmakla beraber, testi yaptırmak isteyen kişiler bu konuda mutlaka bilgilendirilmelidir. 2.4 Özel Numune Kılavuzları 2.4.1 Numune alma aralığı dışında gestasyonel hafta (hafta 10-24). Kan numuneleri 96 saat taşıma limitini aşar. Özel numunenin saptanması gerektiğinde, müşteriler ve hastalar tarafından taahhüt sunulmalıdır. Taslak Ek 1'deki formları inceleyiniz ''10-24 haftalık onam formaları eklenecek'' 2.4.2 Antikoagülan tedavi verilen numuneler-fraksiparin, Kleksan veya Heparin. Düşük moleküler ağırlıklı heparin (LMWH), plasentada oluşabilen gebelik komplikasyonlarına karşın antikoagülan olarak geniş ölçüde kullanılmaktadır. Yayınlanmış bir makalede LMWH ilaç tedavili hamile kadınların, etkilenmeyen kadınlara göre cell free plasma DNA'sında alışılmadık derecede yüksek bir oranda guanin-sitozin (GC) içeriğine sahip küçük DNA fragmentlerinin oluştuğunu göstermiştir. Bu yüzden bu yargıdaki NIFTY sonuçlarının doğru yorumlanamayacakları ve hatta yanlış sonuçlar verebileceği yargılarını ortaya çıkmaktadır. Bu sebeple antikoagülan tedavisi gören hastaların NIFTY onam formu üzerine ''Hepar n enjeks yonunun NIFTY test sonucumun başarısızlık r sk n arttırdığı konusunda b lg lend r ld m'' şeklinde onay vermeleri gerekmektedir. Ancak bu beyan ve izin alındıktan sonra numune işleme alınmaktadır. 7
2.4.3 NIFTY saptama için Kanser Numuneleri Bazı yanlış pozitif veya yanlış negatif vakaların maternal metastatik kanserden kaynaklanabileceği hakkında istek ve onay üzerine açık beyanların alınması gerekir, kanser/tümör geçmişi olan hastaların NIFTY onayına ''hepar n enjeks yonunun ben m NIFTY saptama deneyler m n başarısız olma r sk n arttırab leceğ konusunda b lg lend r ld m, fakat ben bu NIFTY test yaptırmayı halen st yorum ve lg l potans yel r skler üstlen yorum' şeklinde yazmaları gerekmektedir. Onay formu üzerine yazılan bu beyan ve imza sonrası, numune işleme alınabilmektedir. 2.4.4 NIFTY saptama için interferon enjeksiyonu ile numuneler İnterferon; virus, bakteri, parazit gibi ciddi patojenlerin ve ayrıca tümör hücreleri varlığında cevap olarak konak hücreler tarafından üretilen ve serbest bırakılan bir grup sinyal proteinleridir. İnterferonun maternal ve fetal genomiklere etki göstermediğini belirten hiçbir kanıt yoktur ve bu tarz vaka kabul edilebilirdir. 2.4.5 NIFTY Test İçin IVF İkiz Numune Kabul Kriteri 1) Ultrasonik tarama sonucu bir fetüsün anormalliğini belirtir: Eğer ikizlerin herhangi birinin anormalitesi varsa NIFTY Test ikiz numune için uygun değildir. 2) İmplante edilen 3 embriyo vardır ancak sadece 1-2 fetüs tutulmuş ve canlıdır: Başarılı bir şekilde tutulan embriyo miktarı 2'den (2 dahil) daha az değilse NIFTY Test ikiz numune için kabul edilebilirdir. 3) Başarılı bir şekilde tutulmuş 2 embriyo vardır fakat 1 fetüs gelişmesi durmuştur: Normal gebelikte kaybolan ikiz numune kriteri ile aynıdır ( Kaybolan ikiz sendromu 8. hamilelik haftasından daha kısa sürede meydana gelir ve NIFTY numune alma ile gelişimsel durma veya ikiz 'kaybolma' tarihininin ardından 8 hafta geçtikten sonra gerçekleştirilir.) 4) Sperm donörü, yumurta donörü veya taşıyıcı anne gebeliklerinde alınan numuneler: Bu fetal numunelerde NIFTY Test için, biyolojik ebeveynlerin karyotipleme raporu gereklidir. NIFTY Test sadece biyolojik ebeveynlerin karyotipleme sonuçları normal olduğunda desteklenecektir. **Yumurta ve sperm donasyonu gebelliklerinde, gebe kadının karyotip analizine ihtiyaç vardır. ( Donör ve babanın karyotip analizi varsa alınabilir ancak mutlaka gerekli değildir.) **Taşıyıcı anne gebeliklerinde; anne, baba ve taşıyıcı annenin her üçünün de karyotip analizine ihtiyaç duyulmaktadır. 2.5 Test Sonrası Numune Kılavuzu 2.5.1 Test Sonrası Numune Gönderme İş Akışı NIFTY sonucunu izleyen diagnoz metotları ile (ör. karyotipleme) valide edilebildiğini garanti altına almak ve özel numuneleri izlemek için standart test sonrası prosedür aşağıdaki akış şemasına göre belirlenmiştir. 8
NIFTY TEST Gebelik Sonlanması Yüksek Risk Düşük Risk Prenetal Tanı Gebeliğe Devam Karyotip Sonucu Hayır NIFYT İle Eşleşme Evet Ultrasonda Anomali, Gebeliğin Sonlandırılması Ölüm veya Engelli Yenidoğanlar Sağlıklı Yenidoğanlar Plasenta (>25mg) ve fetal doku (>25 mg, beyin, abdominal organlar ve kas dokuları tercih edilir) Genoks klinik laboratuvarında kromozomal anomali testi 9 Postnatal İzleme
2.5.2 Test Sonrası Numune Gereklilikleri Test sonrası numuneler için: CVS numune (>25 mg), plasenta (>25mg) ve fetal doku (>25 mg, beyin abdominal organlar ve kas dokuları tercih edilir). Ependorf tüplerde saklayınız ve kuru buz ile taşıyınız. Test Sonrası Numune Tipi CVS numune Numune Gereklikleri Notlar Fetal tarafta 25 mg kirlilik içermeyen koryonik dokular alınır ve steril tüp içerisine numune konulur (plastik tüp öncelikle önerilir), -20 C de saklanır. Amniyotik sıvı 5 ml amniyotik sıvı materyal kan karışmaksızın çekilir ve numune steril tüp içerisine konulur (plastik tüp öncelikle önerilir), -20 C de saklanır. Fetüsten veya yeni doğan bebekten 100 ul çekirdek kan alınır ve steril EDTA tüpüne numune konulur (plastik tip öncelikle önerilir), -20 C de saklanır. > 25 mg Plasenta numune steril Ependorf tüp içerisinde, PBS çözeltisi veya normal salin ile 3-5 kez yıkanır, 20 C de saklanır. >25 mg numune fetüsün farklı bölümlerinden ayrı ayrı toplanır (beyin, abdominal organlar ve kas dokuları tercih edilir) ve numuneler steril Ependorf tüplerin içerisine konulur, doku 3-5 kez PBS çözeltisi veya normal salin ile yıkanır, -20 C de saklanır. doğrulamayı amaçlar ve eğer plasenta mozaiği varsa bunu doğrulayabilir. doğrulamayı amaçlar. Çekirdek Kan Plasenta Dokusu (Aborsiyon dokusu) Fetal doku (>25 mg beyin, abdominal organlar ve kas dokuları tercih edilir) doğrulamayı amaçlar. Başlıca plasenta mozaiği olup olmadığını teşhis etmeyi amaçlar. doğrulamayı amaçlar. 2.5.3 Taşıma Gereklilikleri Test sonrası numune taşıma kuru buz ile -20 C'de olmalıdır. * Numunenin yeterli miktarda kuru buz içeren kutuda taşındığından emin olunuz. *Numunelerin oda sıcaklığında saklanması kesinlikle yasaktır. 2.5.4 Notlar NIFTY numune barkodu, hasta yaşı, hamilelik haftası, serolojik tarama sonuçları, karyotipleme sonuçları vb. içeren fakat bunlarla da sınırlı olmayan test sonrası numune bilgilerinden yeterli bilgi sağlayınız. 10