TRANSFÜZYON MERKEZİ ÇALIŞMA PROSEDÜRÜ

Transkript

1 AMAÇ: Özel Vitale Hastanesi Kan merkezinde kan ürünlerinin hazırlanması, kan merkezi kan grubu bakma, kan merkezi cross match testi uygulama, kan torbasına kan alma gibi spesifik işlerin tanımlanması yanında hizmetlerin hızlı, kaliteli olmasını ve çalışmanın esaslarını açıklar. 2. KAPSAM: Özel Vitale Hastanesi 3. TANIMLAR: 3.1.Transfüzyon Merkezi (TM): Acil durumlar dışında kan bağışçısından kan alma yetkisi olmayan, kan ve bileşenlerini bağlı bulunduğu BKM'den temin eden, temin edilen kanı veya bileşenini transfüzyon için çapraz karşılaştırma ve gerek duyulan diğer testleri yaparak hastalara kullanılması amacıyla hazırlayan birimdir. 3.2.Bölge Kan Merkezi (BKM); Bakanlığın belirleyeceği bölgelerde kurulan, kendi bölgesindeki kan bağış ve transfüzyon merkezleri ile işbirliği içinde çalışan, sorumlu olduğu bölgenin kan ihtiyacını karşılayacak kapasitede olan, kan bankacılığı ile ilgili tüm iş ve işlemlerin yapılabildiği en kapsamlı hizmet birimi olup kesintisiz hizmet verir. 4. PROSEDÜR DETAYI Transfüzyon Merkezi, kan ihtiyacı olan hastalarımıza kan ve kan ürünlerinin güvenli temininden sorumludur. İl sağlık müdürlüğü yeni uygulaması gereği kan merkezlerini transfüzyon merkezi olarak yapılandırmasından kan teminlerinin acil durumlar dışında Türk Kızılay ından karşılanması istenmektedir. Buna istinaden kurumumuz, kan ihtiyacını Türk Kızılay ı Kan Bileşeni Tanımlama ve İzlenebilirlik Sistemi üzerinden elektronik ortamdan talep etmektedir. Kızılay Kan Merkezi'nden kan temin edilemediğinde ve acil durumlarda Türk Kızılay ı Kan Bileşeni Tanımlama ve İzlenebilirlik Sistemi üzerinden verilen yetkiye dayanarak Transfüzyon Merkezine bağışçı kabul edilerek kan ve kan ürünü temini sağlanmaktadır. 4.1.BAĞIŞCI (DONÖR) SEÇİMİ ve REDDİ Kurumumuzda kan temini gerektiğinde, Gelen donörlerden, Kan Ve Kan Ürünleri Donör Bilgi Formu nu doldurmalıları istenir Formu doldurmayan kişiler donör olarak kabul edilmezler. Form, transfüzyon merkezi çalışanları tarafından değerlendirilir Donörün seçimi, kabul veya reddi Ulusal Kan ve kan Ürünleri rehberi doğrultusunda hazırlanan Donör Kabul / Red Kriterleri Prosedürüne göre yapılır Reddedilen donöre nedeni açıkça anlatılır. 4.2.BAĞIŞÇIDAN KAN ALMA VE BAĞIŞÇININ BAĞIŞ SONRASI TAKİBİ Kabul edilen donörden testler için kan alınır. Alınan kanda kan sayımı, HBsAg, AntiHCV, Anti-HİV, VDRL testleri çalışılır.sonuçları olumlu olması durumunda Bağışçıdan Kan Alma Talimatı'na göre alınır aynı talimat doğrultusunda bağışçının bağış sonrası takibi yapılır Tarama testlerinin (+) çıkması durumunda

2 Donör Enfeksiyon Hastalıkları Polikliniğine yönlendirilir VDRL testi (+) ise; VDRL testi yeni numune ile tekrarlanır. Tekrar (+)çıkması halinde TPHA testi istemi yapılır Anti HCV testi (+)POZİTİF ise; yeni numune ile test tekrarlanır. Tekrar (+) saptanırsa HCV RNA PCR istemi yapılır HbsAg testi (+)POZİTİF ise; yeni numune ile test tekrarlanır. Tekrar (+) saptanırsa, hasta Kronik Hepatit B takibine alınır. KAN MERKEZİ DONÖR İŞLEMLERİ AKIŞ ŞEMASI KAN MERKEZİNE GELEN DONÖR DONÖR FORMU DOLDURULMASI KİMLİK İSTENMESİ VE KAYIT FORMUN DEĞERLENDİRİLMESİ MUAYENE, Hb, ANTA ÖLÇÜMÜ REDDEDİLEN DONÖR UYGUN DONÖR DONASYON (450 gr. Kanın 3 lü torbaya 8 dak. Alınması işlemidir.) RED NEDENİ VE KAYIT BAŞARILI DONASYON BAŞARILI OLMAYAN GEÇİCİ RET SÜREKLİ RET GÖZLEM VE TEDAVİ İKRAM GİDEN DONÖR

3 4-A KAN MERKEZİ ÇALIŞMA 4.A.1 Kan saklama dolabında bulunan kan torba miktarları ve bunların son kullanma tarihleri laboratuvar teknikeri tarafından kontrol eder. 4.A.2 Donör reaksiyonlarına müdahaleyi kolaylaştırmak için Kan Merkezinde Acil Çantası bulunur. 4.A.3 Uygun olan donörlerden 450 ml. olarak tam kan tekli kan torbasına alınır. Torba üzerine donörün adı soyadı, kan alma tarihi, son kullanma tarihi yazılır. Kan grubuna bakılıp, torbanın üzerine yazılır, Kan Grubu Defteri ve bilgisayara kaydedilip donör numarası kan torbalarının üzerine yazılır. Donöre Kan Grubu Kartı verilir. Kanı alınan kişiyi bilgilendirmek amacıyla kan verdikten sonra Bilgilendirme Formu verilir. Kek ve meyve suyu vb. ikram edilir. 4.A.4 Çıkan sonuca göre kanlar değerlendirilir. 4.A.5 Elisa testleri pozitif çıkan kanlar İmha Edilen Kan Kayıt Defteri ne (Tutanak) yazılıp imha edilir. Donöre ulaşılıp bilgi verilir. İhbar Formu 2 nüsha doldurulup 1 nüshası adresine gönderilir, 1 nüshası Kan Merkezinde dosyalanır. Donör İntaniye polikliniğine yönlendirilir. 4.A.6 Testleri negatif çıkan kanlar Kan Merkezi Serolojik Testler Kayıt Defteri ne yazılır. Kan torbası üzerine Seroloji Etiketi yapıştırılır, Kan dolabında kan grubuna göre sınıflanmış raflara yerleştirilir. 4.A.7 Yasal zorunluluktan dolayı her bağış yapan kişinin numunesi, çıkabilecek sorunların kaynağını anlamak, hasta güvenliğini sağlamak için dönor şahit numune serumları 1 yıl derin dondurucuda saklanır. KANLARIN SAKLANMASI Ürün etiketleme, saklama ve depolama, 4.B.1 Kan Dolabında Tam Kan +2C ile +6C de 35 gün saklanır. Eritrosit süspansiyonu Kan Dolabında +2Cile +6C de, Kan Torbası CPD solüsyonlu ise 21 gün, CPD-A solüsyonlu ise 35 gün, SAG-M solüsyonlu ise 42 gün saklanır. Taze Donmuş Plazma Derin Dondurucuda -30 C ile - 40 C de 1 yıl saklanır. Trombosit oda sıcaklığında ajitatör üzerinde 5 gün saklanır. 4.B.2 Tam Kan ya da kan ürünü ihtiyacı olan hastanın numune kanı ve istem durumuna göre acil ya da Normal Kan İstem Formu geldikten sonra gerekli bilgisayar kaydı yaptırılır. 4.B.3 Hasta kan grubu ve torba kan grubu tekrarlanır ve uygun kandan cross match (uygunluk testi) yapılır. Uygunsa Cross-Matching Uygundur Etiketi doldurularak yapıştırılır. 4.B.4 Uygunsa Cross Match Ve Servis Çıkış Defteri ne ve Kan ve Kan Bileşenleri İstem Formu veya acil Kan ve Kan Bileşenleri İstem Formu na kayıt edilir. Kullanılmadan geri dönen kanlar dönüş saatine göre değerlendirilir. 4.B.9 Kan merkezine kullanılmadan geri dönen kanlar dönüş süresi 30 dakikayı geçmişse kabul edilmez.

4 4.B.10 Buzdolabı sıcaklığı günde en az 2 kez kontrol edilir ve Buzdolabı Derece Takip Çizelgesi ne kayıt edilir. serolojisi pozitif çıkan her donör için Reddedilen Donör Formu doldurulur ve kaleme İl Sağlık Müdürlüğü Kan Hizmetleri Şubesi ne ulaştırılmak üzere 2 nüsha hazırlanarak 1 nüshası gönderilir, 1 nüshası Kan Merkezinde dosyalanır. 4.B.12 Kan grubu istem formu ile başvuran yatan ve ayaktan hastaya kan grubu bakma talimatına göre bakılıp Kan Grubu Defteri ne kayıt edilir. 4.C KAN TORBASINA KAN ALMA 4.C.1 Kan merkezi görevli personeli donöre yapılacak işlem hakkında bilgi verilir. 4.C.2 Kan torbasının patlak olup olmadığı ve içerisindeki solüsyonu kontrol edilir. 4.C.3 Kan torbasının üzerine, donörün adı soyadı, kan alma tarihi, son kullanma tarihi, ürün adı, ürün miktarı, saklama koşulu ve protokol no su yazılır 4.C.4 Kan merkezi görevli personeli donörün kan alınacak koluna turnike bağlar. 4.C.5 Kan merkezi görevli personeli kan almak için belirlenen damar bölgesi batikon ile temizler. 4.C.6 Hortuma hava geçişi engellenerek damara girilir. 4.C.7 Torba dolduktan sonra maksimum 8 dk. (450 cc) turnike çözülür, iğne damardan çıkartılır. 4.C.8 Donöre iğne çıktıktan sonra damar yeri pamukla bastırılarak 5 dk. basınç yapması söylenir. 4.C.9 Donöre işlem bittikten sonra 10 dk. istirahat ettirilir. Meyve suyu ve kek ikram edilir. İsteyen donöre Kan Grubu Kartı doldurulur, verilir. Kanı alınan donöre bilgilendirmek amacı ile Kan Verdikten Sonra Bilgilendirme Formu verilir. 4.C.10 Alınan kan torbasından kan grubu, elisa tetkikleri, çalışılmak için ayrı tüplere 10 cc kan alınır ve torbanın seti 5 cm aralıklarla klemplenir. 5. SORUMLULAR: Birim sorumlusu ve çalışanları 6. İLGİLİ DÖKÜMANLAR: 6.1 İmha Edilen Kan Kayıt Defteri 6.2 Cross Match Ve Servis Çıkış Defteri 6.3 Kan Merkezi Serolojik Testler Kayıt Defteri 6.4 Kan Grubu Defteri 6.5 Seroloji Etiketi 6.6 Cross Match Uygunluk Etiketi

5 6.7 Kan Grubu Kartı 6.8 Kan Verdikten Sonra Bilgilendirme Formu 6.9 Kan ve Kan Ürünü Reaksiyonları Bildirim Formu 6.10 Kan ve Kan Bileşenleri İstem Formu 6.11 Acil Kan ve Bileşenleri İstem Formu 6.12 Toplu Kan İstek Formu