KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ REHBER ÖĞRETMEN TG 13 ÖABT REHBERLİK Bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının İhtiyaç Yayıncılık ın yazılı izni olmadan kopya edilmesi, fotoğrafının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması, yayımlanması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar, gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.
AÇIKLAMA DİKKAT! ÇÖZÜMLERLE İLGİLİ AŞAĞIDA VERİLEN UYARILARI MUTLAKA OKUYUNUZ. 1. Sınavınız bittiğinde her sorunun çözümünü tek tek okuyunuz. 2. Kendi cevaplarınız ile doğru cevapları karşılaştırınız. 3. Yanlış cevapladığınız soruların çözümlerini dikkatle okuyunuz.
2015 ÖABT / RHBR REHBER ÖĞRETMEN TG 13 1. Soruda özellikleri verilen nöronal yapı dentrittir. Dendrit diğer nöronlardan, kaslardan veya duyu organlarından gelen sinyalleri hücre gövdesine aktarır. 4. Kalp atışları, solunum ve kan basıncı gibi önemli işlerden sorumlu beyin yapısı medulla dır. Medullada meydana gelecek herhangi bir işlev kaybı solunumun durmasına ve ölüme sebebiyet verir. 7. Benlik algısında sorun yaşayan bir öğrenciyle yapılan konuşma bu algıdaki bilişsel hataları ortaya çıkarma odaklı olabilir ya da gerçek ve ideal benlik arasındaki açı farkını azaltmak odaklı yürüyebilir. Fakat bu tip sorunlarda danışanlara (D seçeneğinde olduğu gibi) zaten denemiş oldukları ya da somut olmayan olgular üzerinden bir önermede bulunulmaz. 2. Aday rehber öğretmenlerin karşılaştıkları teknik sorunlar sunum yapamamalarına sebep olacak dolayısıyla öğrencilerin yeni bilgileri edinmelerine engel olacaktı. Okul müdürü hem öğrencilerinin hem de rehber öğretmen adaylarının kazançlı çıkacağı bir çözüm için girişimde bulunmakla baykuş taktiğine uygun hareket etmiştir. 5. Seçenekler göz önünde bulundurulduğunda D seçeneğinde yer alan Neden oldu? sorusunun danışanı suçlayıcı ve gerçekleşen fiili meşru kılacak bir imayı içerebileceği görülmektedir. Dolayısıyla Neden oldu? tarzında bir soru istismar durumlarında kullanılmamaktadır. 8. Super a göre; bireylerin mesleki benlik kavramlarını korumaya çalıştıkları, mevcut işlerini olabildiğince iyi şekilde yapıp kendilerini de geliştirmeye çalıştıkları evre koruma evresidir. 3. Öncülde verilen ve bireyin çevresiyle girdiği etkileşimde sergilediği edimleri çalışmalarının merkezine alan alt alan kişilik psikolojisidir. 6. DSM-IV-TR de şizofreni alt tipleri olarak B, C, D ve E seçeneklerine yer verilmiştir. A seçeneğinde yer alan distimik bozukluk ise bir duygudurum bozukluğudur. 9. Rüyalara ilişkin yaygın inanış, uykuda nöronların rastgele ateşlenerek rüyaları oluşturduğu yönündeydi. Bugün için ise rüya esnasında belli beyin bölgelerinin diğer bölgelere oranla oldukça aktif olduğu tespit edilmiş durumda. Özellikle arzu merkezi ve duygu bölümlerinin aktivasyonu Freud un rüyaların kaynağına ilişkin açıklamalarıyla örtüşür niteliktedir. 3
10. A, B, D ve E seçenekleri varoluşçu yaklaşımda varolmanın dört yolu arasında yer alır. Fakat dasein bu alanlar arasında yer almaz. 13. Danışma aşamalarında danışanın katılımıyla belirlenen hedefler danışma sürecinin ana unsurudur. Bu hedefler gerçekleştiğinde ise danışma sürecinin sonlandırılması açık sonlandırma olarak adlandırılır. 16. Danışanın gönüllülüğü, verdiği bilgilerin korunması, iletişime gerekli özenin gösterilmesi ve danışanın duygu ve düşüncelerine topyekûn hitap edebilmek tüm yaklaşımlarca benimsenen ortak unsurlardır. Fakat danışanın kendi özel hayatından bahsetmesi mesleki ve kişisel bir karardır. 11. Carl Rogers a göre, bireylerin kendi gereksinimleri ile çevrenin beklentileri arasında kalması durumunda içine düşeceği durum kaygıdır. Bu kaygı giderilmediği sürece de nevroz yaşanması olasılık dâhilindedir. 14. Beş aşamalı olarak gerçekleşen psikolojik danışma sürecinde yer alan amaç oluşturma aşamasının eğitsel bir niteliği vardır. Bu aşama aynı zamanda terapötik ilişkiye de yön verir. 17. BEP okullarda bulunan kaynaştırma öğrencilerinin 1 yıl içinde görecekleri bütün eğitimlerin planlanmasından ve sağlıklı şekilde yürütülmesinden sorumlu birimdir. Bu birimin üyeleri arasında kaynaştırma öğrencileri yer almamaktadır. 12. Davranışçı terapi, özellikle fobilerin ve hatalı davranışların değiştirilmesinde etkin bir yaklaşımdır. Bu yaklaşımın kullandığı teknikler arasında utanca saldırı tekniği bulunmamaktadır. Bu teknik Albert Ellis tarafından Akılcı Duygusal Davranışçı Terapide uygulanan bir tekniktir. 15. Seçenekler incelendiğinde; D seçeneğinde yer alan bilişsel terapi yaklaşımının diğer terapi yaklaşımlarına oranla bilişsel sorunlarda daha etkili çözümler üretme olasılığı olduğu görülmektedir. 18. Danışma sürecinin başında, danışmanlarca kullanılması zorunlu olan beceri yapılandırma becerisidir. Bu beceri sürece ilişkin danışanlarca merak edilen soruların cevaplandırılmasını içerir. 4
19. Derya yı gören babasının yanlış bir tutumunun ölüme yol açtığı öncüldeki durum ülkemizde sıkça yaşanan durumlara örnek sayılabilir. Okul rehber öğretmenin benzer durumların tekrar yaşanmaması için velilere yönelik düzenlediği çalışma rehberliğin önleyici işleviyle ilişkili bir çalışmadır. 22. Kendini gerçekleştiren bireylerin daima başarılı olmak gibi bir özellik taşımaları mümkün değildir. 25. En az 4. düzey empati kurabilmenin ön koşulu; danışanların söylediklerinin ötesine geçmeyi içeren kişiselleştirme becerisidir. Empati için yoğun kullanımı gerekli diğer beceri ise duyguların yansıtılmasıdır. Bu şekilde de duygular net ve açık hâle getirilir. 20. Danışanların devam etme ve başarma noktasında tereddüt yaşadıkları durumda danışmanlarca kullanılan becerilerden biri de destekleme ve cesaret verme becerisidir. Diyalogda danışmanca kullanılan beceri de bu kapsamda yer alır. 23. Seçenekler incelendiğinde, annesiyle gittiği kuaför salonundan sonra Sude nin evde annesinin saçlarını yapmaya çalışmasının modeli gözlem yoluyla edinilen bir davranış olduğu ortadadır. Bu tip davranışlar, klasik ya da edimsel koşullamalarla açıklanamaz. 26. Seçenekler incelendiğinde D seçeneği dışında yer alan seçeneklerin terapötik ilişkiyi ciddi anlamda zora sokacağı görülmektedir. Fakat danışana öğüt verilmesi istenen bir durum olmamasına rağmen diğer seçeneklere oranla terapötik ilişkiye en az zarar veren danışman tepkisidir. 21. Numaralandırılmış cümlelerde yer alan IV. madde dışındakilerin tamamı gelişimsel rehberlik anlayışına ilişkin unsurlardan oluşur. Fakat IV numaralı maddede yer alan Kriz odaklıdır. ifadesi geleneksel rehberlik anlayışına ilişkin bir bilgidir. 24. Eski öğrenmelerin yeni öğrenmeler karşısında hatırlanma olasılıklarının düşmesi unutma kavramı ile tanımlanır. 27. Diyalogda, üyenin içinde bulunduğu durumu iki farklı oturumda, iki farklı şekilde ifade ettiği lider tepkisinden anlaşılmaktadır. Liderin bu farklılığa işaret etmesi yüzleştirme becerisi sayesinde mümkün olmuştur. 5
28. Kendi kişisel görüşlerinin danışma ilişkisine zarar verdiğini anlayan ya da düşünen bir danışanın öncelikli olarak yapması gereken davranış, danışanı uygun şekilde refere etmesidir. 31. Öfke kontrolü sorunu yaşayan öğrencilere öfke kontrol becerisi kazandırmayı amaç edinen grup faaliyeti psikoeğitim grup faaliyeti olarak adlandırılır. 34. Kekemelik sorunu yaygın bir konuşma sorunudur. Bu soruna sahip çocukları olan ebeveynin sakin bir tavırla iletişim kurmaları önemlidir. Çocuk sesleri tam olarak çıkaramadığında acele davranıp onun yerine kelimeyi telaffuz etmek yanlış bir davranış biçimidir. 29. Grup sürecinde danışanların yaşadığı, gelme gelmeme, devam etme-etmeme, sevme- nefret etme gibi birbiriyle çelişen duygular ambivalans kavramı ile tanımlanır. 32. Öncülde özellikleri verilen ve sürekli bir şüphe hâliyle karakterize olan bu kişilik bozukluğu paranoid kişilik bozukluğudur. 35. Bağlı oldukları kişiye dönmek için yoğun bir çaba gösteren bu tip çocuklar, bağlı oldukları kişiye bir zarar geldiğinden ya da gelebileceğinden kaynaklı kaygı duyarlar. Kız ve erkek çocuklarda eşit oranda görülen bu bozukluk ayrılık kaygısı bozukluğu olarak tanımlanır. 30. Grupla danışma süreci sonucunda üyelerin, gizli-kör ve bilinmeyen alanlarında bir daralma oluşması beklenir. 33. Zorbalık yalnızca fiziksel unsurlarla sınırlı bir davranış biçimi değildir. Aynı zamanda sözel davranışlarda zorbalık çeşidi olarak değerlendirilmektedir. A, B, C ve D seçeneklerinin aksine küsme davranışı bir zorbalık çeşidi olarak değerlendirilmez. 36. Ayrılık kaygısı sorunu yaşayan çocuklara sahip anne ve babalar; B, C, D ve E seçeneklerinde yer alan davranışları sürekli sergilemek durumundadır. Fakat A seçeneğinde yer alan davranış biçimi oldukça hatalı bir yaklaşım içerdiğinden uygun bir davranış olarak ele alınamaz. 6
37. Seçenekler incelendiğinde fiziksel unsurlar dışında kalan unsurların bireyin gizil güçlerini ortaya çıkarma amacıyla uygulanan tanıma tekniklerine büyük oranda katkı sağlayan unsurlar olduğu görülmektedir. 40. Mihriban ın ölümüyle sonuçlanan ihmaller zincirinde rehber öğretmen önemli bir halkayı temsil etmekte. Rehber öğretmen sorunu ötelemeyip öğretmenlerle görüşse ve Mihriban ı durumdan haberdar edip incinen gururunu iyileştirmeye çalışsaydı bütün bunlar yaşanmayacaktı. Rehber öğretmenin yaptığı hata ihmal hatası olarak tanımlanmaktadır. 43. Bütün polisler kötüdür. ya da Bütün doktorlar serttir. gibi genellemeler Holland ın kuramında yer alan Bir mesleğin üyeleri benzer kişilik özelliklerine sahiptir. ilkesiyle örtüşen örneklerdir. 38. E seçeneği dışında verilen seçenekler test dışı teknikler kapsamında yer alan tekniklerdir. İlgi envanteri ise test teknikleri kapsamında yer alan bir tekniktir. 41. B seçeneğinde yer alan başarı testleri aynı zamanda ilgileri de tespit etmede kullanılan bir testtir. Öğrencilerin ilgi duydukları alanlarda aynı zamanda başarılı olduklarını da bilen rehber öğretmenin tercih edeceği test başarı testi olacaktır. 44. A, B, C ve E seçeneğinde kullanılan yöntemler öğrencilerin ilgilerine ilişkin materyalleri rehber öğretmene ulaştırabilir. Fakat rehber öğretmenin kişisel sezgileri üzerinden yapacağı yorumlamaların bilimsel anlamda herhangi bir değeri bulunmamaktadır. 39. Nazlı Hanım ın münazara takımı için yaptığı gözlemde bütün öğrencilere yüksek puan vermesi, derecelendirme ölçeklerine karışan bonkörlük hatası olarak adlandırılır. 42. Betül ün mesleki yönlendirmesinde öncelikle yeteneğine sonra ise ilgisine bakmak gerekir. Tablo incelendiğinde yetenek testinin sayısal bölümü ile ilgi envanterinin fen bilimleri bölümünde yüksek puan aldığı gözlemlenen Betül için seçeneklerde yer alan mühendislik bölümünün en uygun olduğu görülmektedir. 7
45. Mutlu nun öncülde bahsedilen davranışlarının gerçekçi dönem içerisinde yer alan keşfetme aşamasında bulunduğu rahatlıkla söylenebilir. 47. Geleneksel rehberlik anlayışı, II, III, IV ve V numaralı maddeleri içermektedir. Fakat geleneksel anlayış ölçülebilir bir niteliğe sahip değildir. 49. Öncül incelendiğinde, danışanın bilgilendirilmesi ve onayının alınması yönünde verilen tüm bilgilerin, danışanın özerkliğini sağlamaya dönük bilgiler olduğu görülmektedir. 46. Yalnızca psikolojik danışmanlık ve rehberlik programı için değil; bütün programların yazımında yapılacak ilk işlem tanım ve gerekçenin yazılmasıdır. Diğer bütün işlemler gerekçenin yazımından sonra gelir. 48. BEP lerin hazırlanması sürecinde öğrenciye fayda sağlayabilecek tüm kaynaklardan yarar sağlanmaya çalışılır. Seçeneklerde yer alan ilçe rehberlik komisyonu bu yönden bir kaynak niteliğine sahip değildir. 50. A, B, C ve D seçenekleri gerek etik gerekse mesleki anlamda okul rehber öğretmenlerinin sorumluluk alanlarında olan unsurlardır. Fakat veliler arasında yaşanan duygusal çatışmaları çözmeye çalışmak rehber öğretmeni içinden çıkılmaz sorunlar yumağına dâhil eder ki bu mesleki ya da etik açıdan gerekli bir durum değildir. 8