YAŞLANMA İLE KAN BASINCI NASIL DEĞİŞİYOR? Prof.Dr. İbrahim KARAYAYLALI Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı
Yaşlı Popülasyonda Hipertansiyon Prevalansı 70 Prevalans (%). 65 60 55 57,9 60,1 65,4 50 1988-1991 1991-1994 1999-2000 Haffar I, et al. JAMA 2003; 290: 199-206
Yaşa göre kontrol dışı izole sistolik hipertansiyon Prevalans (%). 100 90 80 70 60 50 40 30 54,9 69,4 91,1 25,1 53,5 81,5 29,1 66,1 87,6 25-44 45-64 > 65 20 10 0 Farkında olmayan, Tedavisiz Farkında, Tedavisiz Kontrolsuz, Tedavide Hyman DJ, et al. N Eng J Med 2001; 345: 479-486
Hipertansif olduklarını kabullenme 40 35 30 25 20 15 10 5 0 140-159 160-179 180 + n:1503 kabullenmeme Egan BM;Arch Intern Med 2003;163:681-687
Yaşlılarda tedaviye başlama oranları 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 140-149 150-159 160-169 170-179 180-189 1100 doktor 40-60 yaş 70+yaş Hyman DJ;Arch Intern Med 2000;160:22811-2286
Geriatrik Yaş Grubunda Hipertansiyon Prevalansı Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği
Geriatrik Yaş Grubunda Hipertansiyon Prevalansı Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği
Yaş Gruplarında Hipertansiyon Prevalansı Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği
Türkiyede yaş gruplarına göre hipertansiyon sıklığı 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 18-29 30-39 40-49 50-59 60-69 70-79 80 genel E K
Yaş Gruplarında Sistolik Kan Basıncı Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği
Yaş Gruplarında Diastolik Kan Basıncı Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği
Yaş Gruplarında İzole Sistolik Hipertansiyon Prevalansı Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği
4 yıllık İnsidans Hızı Yaş p<0.001
Sistolik kan basıncı SKB mmhg
Sistolik kan basıncı Sistolik kan basıncı mmhg
Yaşlı Hipertansiflerde Patogenezde Önemli Faktörler SSS Renal Fonksiyon Tuza Hassasiyet Vasküler Sistem Değişikliği Ateroskleroz HİPERTANSİYON Renal Tuz Atılımı Periferik Vasküler Direnç İlaç Kullanımı (NSAID) Co-Morbidite
Yaşla ilişkili glomeruloskleroz Skleroze glomerül% GFR :0.8-1 ml/dk/yıl azalır Yaş (yıl)
Tuza Hassasiyet Sıklığının Yaşla İlişkisi Sıklık 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 < 30 > 50 Yaş Tuza dirençli Tuza Hassas
NE Plasma Kinetiği NE Plasma kinetiği Plasma NE, pg/ml 300 250 200 150 100 50 hipertansif kontrol NE spillover ng/dk/m2 0 100 200 300 hipertansiyon kontrol 0 20-39 40-59 60-79 Yaş 20-39 40-59 60-79 Yaş NE Plasma Kinetiği 1 0,8 NE klirensi L/dk/m2 0,6 0,4 hipertansiyon 0,2 kontrol 0 20-39 40-59 60-79 Yaş Am J Hypertens 1989,2:140S-146S
Hipertansif Hastalarda Yaş ve PWV Arasındaki Korelasyon K a ro tid fe m o ra l P W V (m l/d a k ) 24 20 16 12 8 4 20 30 40 55 60 70 80 90 Yaş (yıl) p <0.001 Normotansif Hipertansif Arteriyel stiffness Elastik modul (elastin,kollagen,düz kas hücreleri) yapısal değişiklikleri ile Bunların 3 D organizasyonun toplamına eşittir.
Arteryel Stiffness Arteryel Sertlik Arterlerin elastikiyetini kaybetmesi sonucu duvarlarında meydana gelen sertleşmedir. Distentibilite Arteryel sertliğin in tersidir. Arterin distansiyon (gerilme) kapasitesini verir
Arteryel sertlik Yaşla duvar kalınlaşması ve dilatasyon Tunica media ve intima Kollajen artışı Elastin azalması Kalsifikasyon Endotelyal disfonksiyon
Yaşlanma Elastik yük yapılarında bozulma - fraktür Kollajen liflere yük artışı Arteryel Sertlik
Nabız Basıncı Endotelyal hasar ve mekanik yoğunluk Santral dalga yansıması Sempatik Modülasyon Büyük arterlerde sertlik Ateroskleroz
Genç elastik damarlar Yaşlı inelastik damarlar SİSTOL DİASTOL SİSTOL DİASTOL Dar PP Geniş PP
Arteryel Sertlik Yansıyan Dalga Hızı Daha Erken Aort Köküne Ulaşım Aortik Kök Basınç Dalgası Santral Sistolik Basınç Beyin Kan Akımı Sol Ventrikül Ard Yükü Diyastolde Koroner Perfüzyon Basınç İnme Riski LVH Myokardiyal İskemi
Arteryel Sertlik Santral Aortik SKB Santral aortik DKB LV Afterload Koroner perfüzyonda Myosit hipertrofisi Subendokardiyal İskemi Myokardiyal Fibrozis Relaksasyonda Bozulma Diyastolik Disfonksiyon
Brakial ve santral sistolik kan basıncı Santral aortik kan basıncı Brakial kan basıncı normalken yükselmeye başlar.
Arteryel Sertliği Etkileyen Faktörler Fizyoloji Yaş Cins Boy Genetik Çevresel Beslenme Sigara Egzersiz Hastalıklar Hipertansiyon Hiperlipidemi Diyabetes Mellitus Koroner arter hastalığı Serebrovasküler hastalık KBY İlaçlarlar Nitratlar Nitroprussid Nifedipin NebivoloL ARB ACEİ
Genel populasyonda PWV nin prognostik önemi Willum-Hansen,et al Circulation 2006;113:664-70
KBY hastalarında santral nabız basıncı ve sağkalım Safar ME, et al Hypertension 2002;39:735-8
KBY HASTALARINDA OAKB ve PWV ÖLÇÜMLERİNİN SAĞKALIMA ETKİSİ SDKY 150 hasta kuru ağıa ğırlık k ve antihipertansif tedavi Guerin AP, et al. Circulation 2001;103:987-92
KBY HASTALARINDA OAKB ve PWV ÖLÇÜMLERİNİN SAĞKALIMA ETKİSİ Guerin AP, et al. Circulation 2001;103:987-92
CAFE STUDY n:2199 Williams B, et al.circulation 2006;113(9):1213-25
ASCOT STUDY Williams B, et al.circulation 2006;113(9):1213-25
Yazar Santral Nabız Basıncı ve Santral Augmentasyon İndeksinin Etkisi Hasta Yaş Takip(yıl) Parametre Sonlanım London,2001 KBY N= 180 52 Prospektif, 4-34 Karotis Augmentasyon indeksi, PWV Total ve KV Mortalite Safar, 2002 KBY N= 180 52 Prospektif, 4.3 Karotis PP, Aortik PWV, Total mortalite Chirinos, 2005 297 Erkek KAH 64 Prospektif 3.2 Aortik AIx KV Olay Weber, 2005 KAH 262 66 Prospektif 2 Aıx Ölüm, Mİ, M restenoz Roman, 2007 2403 Kızılderili 58 Prospektif, 2.8 Santral PP KV olay
İZOLE SİSTOLİK HİPERTANSİYON ve MİYOKARD İNFARKTÜSÜ RİSKİ Ortalama yıllık insidans / 10.000 500 400 300 200 100 İzole sistolik hipertansiyon Yok Var 0 Yaş 45-54 55-64 65-74 75-84 Tüm yaşlar* (45-84)
Antihipertansiflerin Aortik ve Brakiyal Kan Basıncı Etkileri Sistolik Basınçta Düşüş. 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 13 9 9 B A B A ACEI ß Bloker 6 17 19 B A B A KKB Diüretik 15 14 Asmar RG et al. Hypertension 2001, 38+4: 922-6
İlaçların Santral Hemodinamik Parametreler Üzerine Etkisi Aortik PWV Augmentasyon İndeksi ACEI ARB β Bloker KKB Tiyazid- Diüretik Nitrat
Arteryel Sertliği Azaltan İlaçlar Antihipertansif Tedavi ACEI ARB Aldosteron antagonisti KKB Diüretik ß Blokerler Konjestif Kalp Yetmezliği i Tedavisi ACEI Nitrat No Donörleri Nitrat Fosfo Diesteraz tip 5 inhibitörleri Sildenafil Hipolipidemik İlaçlarlar Statinler Ezetimib Antiinflamatuvar İlaçlarlar TNF α antagonistleri Antidiyabetikler Thiazolidinedione
Yaşlılarda Hipertansiyon Genellikle izole sistolik hipertansiyon Beyaz Gömlek hipertansiyonu Psödohipertansiyon,Osler manevrası Psödonormotansiyon Oskültatuar gap Ortostatik hipotansiyon Postprandial hipotansiyon Renovasküler hipertansiyon Renal fonksiyonlarda azalma NSAID kullanımı
Yaşlılarda Hipertansiyon Epidemiyoloji Yüzde 84 82 80 78 76 74 72 70 68 66 64 % 82 % 76 % 71 Total Erkek Kadın İzole Sistolik Hipertansiyon Primatesta P. J Hypertens 2004; 22(6): 1093-8
Beyaz Gömlek Hipertansiyonu (Syst-Eur Çalışması) 60 yaş SKB < 160-219 mmhg DKB < 95 mmhg Nitrendipine veya Enalapril, Hidroklorotiyazid ABPM % 24 Beyaz Gömlek Hipertansiyonu 1000 Hasta Yılında Kardiyovasküler Olay Oranı 70 60 50 40 30 20 10 0 24 8 Beyaz Gömlek HT 34 28 Hafif HT 60 32 Orta HT
Psödohipertansiyon Yaşlılarda % 2 Ölçülen KB> intraarteryel KB Radyal arter rijiditesi Osler manevrası: Cuff basıncı >SKB durumunda arterin palpabl olması Osler manevrası?
OSKULTATUAR GAP. G1 SKB altında G2 DKB üstünde G3 herhangi bir fazda
Oskultatuar aralık Ortostatik Kan Basıncı Değişimi Arteryel sertlik Ateroskleroz Kardiyovasküler morbidite göstergesi Korotkoff seslerinin kaybının uzunluğu Normalde ayağa kalkma ile İlk 15 sn KB Sonraki 30 sn de KB supine pozisyonda yükselir SKB 20 mmhg SKB 10 mmhg patolojik, Ancak daha düşük değerlerde de klinik olur. Aynı kişide gün içinde farklılık gösterir.
241 hipertansif yaşlı hasta 26 (% 10.7) ortostatik hipertansiyon 23(% 9.5) ortostatik hipotansiyon Her iki grupta sessiz serebral infarkt daha sık Alfa adrenerjik blokaj ortostatik kan basıncı artışını azaltmakta Kario K. J Am Coll Cardiol 2002; 40(1): 133-141
Yaş ve Sekonder Hipertansiyon Prevalansı Üniversite Hastanesine refere edilen 4429 hipertansif hasta Total Poyulasyon (%). 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 94,4 93 91 89 87 83 17,4 5,6 7 9 11 13 18-29 30-39 40-49 50-59 60-69 > 70 Anderson GH Jr. J et al. Hypertens 1994; 12: 609-615
Yaş ve Renovasküler Hipertansiyon Üniversite Hastanesine refere edilen 4429 hipertansif hasta RVH % 1 Diğer Nedenler % 5 RVH % 7 Diğer Nedenler % 10 Primer % 94 Primer % 83 Yaş < 30 Yaş 70 Anderson GH Jr. J et al. Hypertens 1994; 12: 609-615
Renovasküler stenoz Su ve Tuz tutulumu Volum artışı Kan Basıncında Artış Sınırda LVF Renovasküler stenoz
Na Emilimi NSAID Prostaglandin Sentezi Su Emilimi İntravasküler volüm Kan Basıncı Artışı Vazodilatasyon kaybı Periferik vasküler direnç
NSAID ve Kan Basıncı n İlaç KB Değişimi Tedavi Süresi 41 İndometasin SKB 4.1 mmhg 4 Hafta 771 Çoklu tedavi OAKB 5 mmhg Metaanaliz 25 İbuprofen SKB 5.1 mmhg 4 hafta 1324 Çoklu Tedavi % 50 indometasin SKB 3.3 mmhg Metaanaliz 2805 Çoklu Tedavi OAKB 4.9 mmhg > 90 gün
NSAID ve Antihipertansif İlaç Etkileşimi Süre NSAID Antihipertansif KB değişimi Değişken Çoklu tedavi B Bloker SKB 6.2 mmhg 4 hafta Naproxen Nicardipine < 1 mmhg 4 hafta Naproxen İbuprofen HCTZ DKB 1.8-2.1 mmhg 4 Hafta İbuprofen HCTZ SKB 4.2 mmhg 3 Hafta İndomethazin Enalapril SKB 10.1 mmhg 3 hafta İndomehazin Amlodipine Değişiklik yok Metaanali z Çoklu Tedavi ACEI Beta bloker 5.4 mmhg Ortalama
NSAID ve Kan Basıncı Daha Çok Etkili Proxicam (6.2 mmhg) İndomethacin Naproxen Daha Az Etkili Sulindac Diclofenac
NSAID ve Kan Basıncının Etkilenmesi Süre: 30-90 gün NSAID Dozu RAS blokajı (ACEI, β Blokerler, ARB) Kısa süre önce NSAID kullananlarda Yeni antihipertansif ilaç başlama 2 kat daha fazla