SEYFULLAH TOSUN BÖLGELİ DEVLET İSPANYA, İTALYA VE BİRLEŞİK KRALLIK ÖRNEKLERİ
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER... IX ŞEMALAR LİSTESİ...XIII HARİTALAR LİSTESİ... XIV KISALTMALAR LİSTESİ...XV GİRİŞ...1 I. BÖLGE VE BÖLGELI DEVLETIN OLUŞMA NEDENLERI VE ETKENLERI...9 A. Bölgenin Tanımı...9 1. Roma da Bölge...12 2. XIX. ve XX. Yüzyılda Bölge, Bölgecilik ve Bölgeselleşme...14 a. Bölgecilik...14 b. Bölgeselleşme...21 c. Bölge Tipolojisi... 22 B. Siyasal Adem-i Merkezi Yapı Olarak Bölge... 24 C. Bölgeli Devletin Oluşma Nedenleri ve Etkenleri...32 1. Tarihsel Nedenler...32 a. Avrupa Coğrafyasında Çok Başlılığın Pratik Dayanakları...33 b. Teorik Dayanaklar...42 c. Bölgeli Devletlerin Coğrafyalarındaki Gelişmeler...47 i. İspanya... 48
X ii. İtalya...67 iii. Birleşik Krallık...73 2. Etnik ve Kültürel Nedenler...78 3. Ekonomik Nedenler... 84 4. Siyasal ve İdari Nedenler... 86 5. Küreselleşme...89 6. Değerlendirme...98 II. BÖLGELI DEVLETIN TEMEL İLKELERI...99 A. İktidarın/Egemenliğin Tatbiki Bölünmesi İlkesi... 100 1. Egemenlik Teorisinin Üniter Devlet ile Uzlaşımı... 100 2. Egemenliğin Bölünebilirliği veyahut Esnekliği... 109 3. Bölgeli Devlette Egemenlik...118 a. Genel Teori...118 b. Bölgenin Özerkliği... 122 c. Anayasallık Bloğu ve Anayasasızlaştırma... 132 d. İspanya... 136 i. Özerk Toplulukların Oluşması veya Principio Dispositivo... 136 ii. Devlet ile Özerk Topluluk Arasındaki Yetki Dağılımı... 144 iii. Devletin Özerk Topluluklara Müdahale Yöntemleri.162 e. İtalya... 169 i. İtalya da Bölgelerin Oluşumu ve 1999-2001 Reformları... 169 ii. Devlet ile Bölgeler Arasındaki Yetki Dağılımı...178 iii. Devletin Bölgelere Müdahale Yöntemleri... 185 f. Birleşik Krallık... 187 i. Birleşik Krallıkta Bölgelerin/Ülkelerin Oluşumu... 187 ii. Devlet ile Bölgeler/Ülkeler Arasındaki Yetkilerin Dağılımı... 189 iii. Devletin Bölgelere/Ülkelere Müdahale Yöntemleri.200 4. Mali Özerklik... 203 a. İspanya... 203
b. İtalya... 210 c. Birleşik Krallık... 213 5. İçsel Kendi Kaderini Tayin Hakkı...217 B. Bölgelerin Yersel Olarak Örgütlenmesi İlkesi...224 C. Ulusal Politikanın Belirlenmesinde Bölgesel Etkilere Açık Merkeziyetçilik İlkesi... 230 1. İspanya... 230 2. İtalya... 237 3. Birleşik Krallık... 243 4. Merkeziyetçilik... 247 D. Değerlendirme ve Tanım... 250 III. BÖLGELI DEVLET YENI BIR DEVLET MODELI MI?... 254 A. Bölgeli Devletin Federal Devlet ile Bağdaşımı... 254 1. Federal Devletin Görüntüsü... 254 a. Tanımlar ve Özellikler... 254 b. Yersellik İlkesi... 258 c. Federal Devlet Çeşitleri... 261 d. Değerlendirme ve Tanım... 262 2. Benzerlikler... 263 3. Farklılıklar...266 a. Federal Devlet-Bölgeli Devlet Farkları...266 b. Federe Yönetim-Bölge Yönetimi Farkları... 269 c. Farklılıkların Temel Sebepleri veyahut Temeldeki Farklılıklar... 273 B. Bölgeli Devletin Üniter Devlet ile Bağdaşımı... 283 1. Tanımlar ve Özellikler...284 2. Üniter Devlette Farklılaşma... 290 a. Fransa: İdari Bölgeler... 290 i. Tarihsel ve Genel Gelişim... 290 ii. Korsika Bölgesi... 297 b. Portekiz: İstisnai Siyasal Bölgeler... 302 XI
XII 3. Benzerlikler ve Farklılıklar...304 C. Asimetrik Devlet Yapısı... 309 D. Devlet Modelleri...311 IV. BÖLGELI DEVLETTE MILLIYETÇILIK VE AYRILMA HAKKI... 317 A. Milliyetçilik, Millet ve Ulus İnşası...317 1. Milliyetçilik Doktrinleri...317 2. Ulus-İnşası... 323 3. Ulus Tanımı... 334 a. Ulusun Objektif Unsurları... 334 b. Ulusun Subjektif Unsuru... 338 4. Bölgeli Devlette Ulus... 343 B. Ayrılma Hakkı... 351 1. Tarihsel Gelişim... 351 2. Uluslararası Hukukta Ayrılma Hakkının Durumu... 355 3. Ayrılma Hakkı Teorileri...364 a. Seçim Teorisi... 366 b. Haklı Sebep Teorisi... 369 c. Ulusal Kendi Kaderini Tayin Hakkı Teorisi... 374 d. Ara Değerlendirme... 377 4. Bölgeli Devlette Ayrılık Talepleri... 381 a. Bask Ülkesi... 381 b. Katalonya... 383 c. Kuzey İtalya... 394 d. İskoçya... 397 5. Değerlendirme... 399 SONUÇ... 403 KAYNAKÇA...411