1 DES 9 lama Kararları Belirsiz Talep Durumunda Stok Kontrol-II Bir Seferlik Kararlar Sürekli Kararlar Sürekli Gözden Geçirme Sistemleri Kesikli lı Kararlar Periyodik Gözden Geçirme Sistemleri EO, EP EO lama kararlarının yapısı (, ) Sistemi Temel Stok İki Kutu (S, T) Sistemi (s, S) Sistemi Opsiyonel Yenileme Terminoloji X t = t anındaki stok pozisyonu I t =t anındaki eldeki (raftaki) fiziksel stok O t =t anında yoldaki sipariş miktarı B t =t anında stoktan karsılanamayan miktarı Xt It Ot Bt Describing Demand
2 Eger talep deterministik ise Ekonomik Miktari (EO) Eger talep stokastik ise D=100 adet/hafta TS: Tedarik Suresi =300 =300 Eger talep stokastik ise Ortalama Stok Profili =400 Ortalama =400 Stok Ort.Cevrim Stogu=300 Guvenlik Stogu=100
Parasal Deger Yuzdesi 3 Neden Guvenlik Stogu Tutulur? Guvenlik Stogu: Stoklarin yenilenmesinden hemen onceki ortalama net stok duzeyi Ne zaman yuksek guvenlik stogu tutulur? Urun cesitliligi ve urun kisisellestirme yuksek Talepteki belirsizlik yuksek Urun mevcudiyeti yuksek Ne zaman susuk guvenlik stogu tutulur? Urun yasam dongusu kisa ABC Stok Siniflandirma Sistemi 1950 li yillarda General Electric tarafindan gelistirilen ABC siniflandirmasi, sirketlerin miktar olarak dusuk hacme sahip ancak deger olarak yillik satislarin buyuk bolumunu olusturan urunlerini belirlemesine yardim eder. Bu urunler A Tipi urunler olarak isimlendirilir. Pareto Kanunun Uyarlamasi Nufusun % 20 si, zenginligin % 80 ine sahiptir. (1897 de Italya da) Stoga yatirilan paranin cogu A Tipi urunlere harcandigi icin, yuksek hizmet duzeyleri, guvenlik stoklarina cok fazla para yatirilmasini gerektirir. A tipi urunler icin siparis prosedurlerinin siki bir sekilde kontrol edilmesi temeldir. ABC Stok Siniflandirma Sistemi B Tipi urunlerin stoklari peroyodik olarak gozden gecirilebilir. Urunler tek tek yerine, kucuk gruplar halinde siparis edilebilir. C Tipi urun stoklari minimum duzeyde kontrol gerektirir. Parametreler yilda iki defa gozden gecirilir. C tipi urunlerin talebi basit metotlarla tahmin edilebilir. verme sayisini minimize etmek icin en ucuz C Tipi urunler buyuk partilerle siparis edilebilir. Pahali C Tipi urunler talep geldikce yenilenebilir. 100 90 Class A 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Class B Class C 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 Urunlerin Miktar Yuzdesi Stok Yenileme Politikalari Ne zaman ve Ne kadar siparis verilecek? Surekli gozden gecirmeli (,) politikasi: Stoklar surekli olarak izlenir ve ye dustugunde kadar siparis verilir. Periyodik gozden gecirmeli (,S) politikasi: Stoklar periyodik araliklarla () gozden gecirilir ve stoklari S duzeyine kadar yukseltecek miktarda siparis verilir.
SS 4 Musteri Hizmet Duzeyi Olcumleri: (Ortalama) Urun Varligi Olcumleri Tip 1 ve Tip 2 Hizmet Duzeyi Kiyaslamasi Karsilama Orani (P 2 ): Stoktan dogrudan karsilanan talep yuzdesi Stok cevrimi basina beklenen (ortalama) stoktan karsilanamayan talep miktarini (ESPC) hesapla P 2 = 1-ESPC/ Cevrim Hizmet Duzeyi (P 1 ): Stok yenileme cevrimi basina stoksuz kalmama olasiligi veya stoksuz kalinmayan cevrimlerin yuzdesi Güvenlik Stoğu Düzeyi 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 97 97,5 98 98,5 99 99,5 100 P_2 SS Cevrimi Talep Stoksuz Kalma 1 180 0 2 75 0 3 235 45 4 140 0 5 180 0 6 200 10 7 150 0 8 90 0 9 160 0 10 40 0 ornekte 10 siparis cevriminden 2 tanesinde tum talep stoktan karsilanamamistir. Bu nedenle, 1. Tip hizmet duzeyi % 80 (8/10) dir. Toplam 1450 birim talebin ise 55 tanesi stoktan dogrudan karsilanamamis, diger bir deyisle 1395 birim talep dogrudan stoktan karsilanmistir. Bu nedenle 2. tip hizmet duzeyi % 96 (1395/1450) dir. Surekli Gozden Gecirme Sistemleri, Miktari Modeli (,) (, ) Politikalari Bu modeller bir sparis noktasi () ve siparis miktari () belirleyen politikalari gerektirir. Bu tip politikalar Bilgisayarlastirilmis satis noktali sistemlerle Iki kutulu sistem: bosalana kadar 1. kutudaki stoklari kullan ve kutu bosalinca siparis ver. gelene dek 2. kutudaki stoklari kullan, siparis geldiginde 2. kutunin stoklarini yenile, artani 1..kutuya gonder. ile kullanilabilir. + Ver Tedarik Süresi Güvenlik Stoğu (SS) i al Stok pozisyonu surekli olarak izlenir. Stok pozisyonu siparis karari vermede kullanilir, net stok degildir. Eger tedarik suresince talep yeniden siparis noktasini asarsa, stoksuz kalma gerceklesir. Basit sistem tedarikciler tahmin edilebilen sabit siparis miktarlarini sever.
Eldeki Stok Miktarı 5 Olasiliksal Modeller Ne zaman siparis verilecek? Belirsiz Talep Optimal Miktari, Ver Frekans Tedarik Süresi Beklenen Talep s SS Güvenlik Stoğu (SS) i Al P(Stoksuz Kalma) X IP On Hand IP L 1 L 2 L 3 Time TBO 1 TBO 2 TBO 3