İkinci Sınıfta İngilizce Öğretimine Yönelik Öğretmen Ve Öğrenci Görüşleri Ekrem SOLAK, Hüseyin SEMERCİ Amasya Üniversitesi ekremsolak@gmail.com Özet Bu çalışmadaki amaç, 2013 yılında Milli Eğitim Bakanlığınca uygulamaya konan ilkokul 2. sınıf İngilizce öğretim programını öğretmen ve öğrenci görüşleriyle hedefler, öğrenme öğretme süreci, ölçme ve değerlendirme açısından değerlendirmektir. Bu çalışmanın örneklemini Amasya ili Merkez ilçesinde ilkokul ve ortaokullarında görev yapan 35 İngilizce öğretmeni ile bir devlet İlkokulunda okuyan 10 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada İngilizce öğretmenlerine 2. sınıf İngilizce öğretim programına yönelik öğretmen görüşleri anketi, öğrencilere ise yarı yapılandırılmış mülakat tekniği uygulanmıştır. Bu araştırma sonucunda; katılımcılar ilköğretim ikinci sınıftan itibaren İngilizce öğretimine olumlu bakmaktadırlar. Programın hedefleri dikkate alındığında, hedefler anlaşılır, kendi içinde tutarlı ve gelişim özelliklerine uygun bulunmuşlardır. Öğrenme ve öğretme süreçlerine göre ise, katılımcılar, üniteleri ilginç, hedef dilin kültürüne uygun ve kolaydan zora doğru değerlendirirken, etkinlikleri öğrencilere bağımsız çalışma özelliği kazandıracak nitelikte bulmamışlardır. Son olarak, ölçme değerlendirmede testler yol gösterici nitelikte bulunmuş, ancak program akran değerlendirmesine yer verecek ve velilerin değerlendirmeye katılmasını sağlayacak nitelikte bulunmamıştır. Anahtar Kelimeler: 2. sınıfta İngilizce öğretimi, erken yaşta dil öğretimi, 2. sınıfta İngilizce öğretimine yönelik görüşler, 2. Sınıf İngilizce programı The Views of English Teachers and Students towards Learning English at the Second Grade of Elementary Schools Abstract The purpose of this study was to evaluate the English curriculum which was implemented at the second grade of elementary schools in Turkey from teachers and students perspectives in accordance with the program objectives, teaching and learning processes, measurement and evaluation criteria. The participants of the study were 35 English teachers who served at elementary and secondary schools and 10 students attending at the second grade of an elementary school in Amasya province. A
survey was administered to English teachers to understand their views about the English syllabus for the second grade and semi structured interview technique was implemented to collect data about students views about the program. The results of the study revealed that participants had a positive attitude towards teaching and learning English at the 2 nd grade. Learning objectives were considered appropriate for students level and their development. Although participants found units interesting, suitable for target language culture, from easy to difficult, they did not consider the activities helpful enough to acquire self study habits. Finally, tests were considered guiding, but peer and parental evaluation needed improvement. Key words: teaching English at the 2nd grade, early language education, views on teaching English at the 2 nd grade, 2 nd grade English program. Giriş Dünyamızın küçük bir köy haline dönüştüğü günümüzde İngilizcenin lingua franca olarak tüm dünyada yaygınlaşması, Türkiye de de İngilizce öğretimi daha ön plana çıkarmıştır. İngilizcenin ikinci dil olarak veya yabancı olarak öğretildiği ve konuşulduğu ülkeler incelendiğinde, yabancı dil öğrenimine başlama yaşının mümkün olduğunca erken yaşta olduğu dikkat çekmektedir. Konu ile ilgili alanyazına bakıldığında, erken yabancı dil öğrenimine başlamanın yabancı dil öğrenmede birçok faydayı da beraberinde getirdiği vurgulanmaktadır. Dil bilimciler erken yaşta yabancı dil öğrenen çocukların problem çözme yetilerinin de çok güçlü olduğunu, çocukta kıvrak zekayı geliştirdiğini ve anadilinde de anlama kabiliyetini arttırdığını ifade etmektedir. Milli Eğitim Bakanlığınca alınan bir kararla 2013 yılından itibaren, öğrencilerin daha önce ilköğretim dördüncü sınıfta tanıştığı İngilizce dersi, ikinci sınıfa alınmıştır. Bu uygulama, konu ile ilgili alanyazın ve farklı ülkelerdeki uygulamalarla paralellik arz etmektedir. Ancak bu değişimin henüz çok yeni olması, mevcut uygulamanın verimli olup olamadığı konusunda bir tereddüt oluşturmaktadır. Bu nedenle, bu çalışmanın amacı, mevcut İngilizce öğretim programını öğretmen ve öğrenci bakış açısıyla hedefler, öğrenme öğretme süreci, ölçme ve değerlendirme açısından değerlendirmektir. Bu yolla, mevcut uygulama ile ilgili 2
dönüt elde edilerek, programın eksikleri var ise, bu eksikliklerin tamamlanması için yetkili mercilere ışık tutmak hedeflenmektedir. Literatür Taraması Büyükduman (2005), 1997 yılında Milli Eğitim Bakanlığı nca uygulamaya konan ilköğretim birinci kademe İngilizce öğretim programını değerlendirmiş, programın genel özellikleri, amaçları, kapsamı, işleyişi ve değerlendirmesi boyutlarında var olan durumu ortaya çıkarmak üzere betimsel model kullanılarak araştırma yapılmıştır. Araştırmada İstanbul ilinden beş ilçe, bu ilçelerde yer alan 46 ilköğretim okulunda çalışan 54 öğretmen örneklem olarak alınmıştır. İlköğretim birinci kademe İngilizce programının genel özellikleri ve öğelerine ilişkin öğretmen görüşleri, araştırmacı tarafından geliştirilen bir anketle toplanmış, işlenmiş ve yorumlanmıştır. Bu çalışmanın sonucunda, haftada iki ders saatlik süre öngörülerek birinci kademede kullanılmakta olan İngilizce öğretim programının ayrıntılandırılması, MEB tarafından ilköğretim birinci kademede görev yapan İngilizce öğretmenlerine yönelik küçük çocuklara İngilizce öğretimi konusunda hizmet içi seminerler ve çalıştayların düzenlenmesi, MEB tarafından küçük çocuklara İngilizce öğretimi için değişik oyun ve şarkıları içeren bir kitap/kitaplar hazırlatılması ve İlköğretim birinci kademe İngilizce programı hazırlanması ve uygulanması aşamalarında, konu alanı özelliklerinin yanı sıra öğrenci özelliklerini de program hazırlayıcılara göre daha iyi bilen öğretmenlere daha fazla inisiyatif verilmesi uygun değerlendirilmiştir. Anşin (2006) Eğitim fakültelerinde, yabancı dil öğretmen adaylarının etkin ve donanımlı bir şekilde yetiştirilmesine önem verilmesi gerektiğini, diğer branş mezunu öğretmenlerin ilköğretim 4. ve 5. sınıflarda yabancı dil öğretimini sekteye uğrattıklarını, öğretmen atamalarında bu konulara dikkat edilmesi gerektiğini, aşırı kalabalık olan sınıf mevcutlarının ideal yabancı dil öğretimini güçleştirdiğini vurgulamıştır. İlter ve Er (2007) Antalya ili sınırları içindeki bazı resmi ve özel anaokullarında okul öncesi eğitimde yabancı dilin yeri ve önemi ile ilgili veli ve öğretmen görüşlerini incelemiştir. 3
Araştırmanın sonucunda, her iki grubunda okul öncesi eğitimde yabancı dil eğitimini olumlu değerlendirdikleri, bu yaşlarda daha çok oyun, şarkı ve tekerlemelerle yapılan bir dil eğitiminin daha yararlı olacağı sonucuna varılmıştır. Gürlen ve Cihan (2009) 2008 2009 öğretim yılında Ankara ilinde görev yapan 288 İngilizce öğretmenin ilköğretim 5. sınıf İngilizce dersi öğretim programına yönelik öğretmen görüşlerini belirlemek amacıyla bir çalışma yapmıştır. Araştırmada mevcut durumun ortaya konulması amaçlandığından betimsel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre; hedef ifadeler öğretmenler tarafından anlaşılır ve öğrencilerin yaş grubu ile gelişim ve öğrenme özelliklerine uygun bulunmuştur. İçeriğin hedeflerle tutarlı olduğu belirlenmiş, ünitelerin genel olarak basitten karmaşığa, somuttan soyuta, kolaydan zora doğru yazıldığı sonucuna varılmıştır. Öğretme öğrenme etkinliklerinin öğrencilerin derse etkin şekilde katılmasını ve etkili öğrenmesini sağladığı, öğrencilere bağımsız çalışma özelliği kazandıracak nitelikte olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araç gereçlerin öğrencilerin yaş, gelişim ve öğrenme özelliklerine uygun olduğu belirlenmiştir. Programın hedeflerle tutarlı olarak ölçme değerlendirme yöntem ve teknikleri önerdiği sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin alternatif ölçme değerlendirme yöntem ve tekniklerinden en fazla öz değerlendirme ve akran değerlendirmesini kullandıkları belirlenmiştir. Bayyurt (2012), çalışmasında 4+4+4 eğitim reformu kapsamında ilkokullardaki erken yaşta İngilizce öğrenen çocuklara yönelik müfredat geliştirme ve öğretmen yetiştirme konuları ile ilgili mevcut durum irdelenmiş ve öneriler sunulmuştur. Erken yaştaki öğrencilerin dilsel, bilişsel, fiziksel, duygusal ve kavramsal gelişimleri devam etmekte olduğundan onlara yönelik hazırlanacak bir izlencede içerik temelli bir yaklaşımın benimsenmesinin ideal olduğu vurgulanmış ve örneklerle açıklanmıştır. Ayrıca, erken yaşta İngilizce öğrenen çocuklara yönelik ders verebilecek öğretmenlerin de gereken formasyonu almış donanımlı öğretmenler olması gerektiği bununla ilgili olarak da ideal bir eğitim öğretim programında öğretmenin yeri ve önemi vurgulanmıştır. Ekuş ve Babayiğit (2014) ilkokul 2. sınıftan itibaren yabancı dil eğitimi verilmesine ilişkin sınıf ve İngilizce öğretmenlerinin görüşlerini incelenmiştir. Yapılan değerlendirmeler 4
sonucunda ilkokul 2. sınıftan itibaren yabancı dil dersi verilmesinde görüş ayrılıkları olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca dersin sınıf öğretmenleri tarafından mı, İngilizce öğretmenleri tarafından mı verilmesi gerektiği konusunda farklı görüşler olduğu belirlenmiştir. Yöntem Bu çalışmadaki amaç, 2013 yılında Milli Eğitim Bakanlığınca uygulamaya konan ilkokul 2. sınıf İngilizce öğretim programını öğretmen ve öğrenci bakış açısıyla hedefler, öğrenmeöğretme süreci, ölçme ve değerlendirme açısından değerlendirmektir. İngilizce dersinin bu kademede öğretilmesinin henüz çok yeni olmasından dolayı, konu ile ilgili araştırmalar yetersizdir. Yeni uygulamalara yönelik öğretmen ve öğrenci görüşlerinin alınarak, programın tekrar gözden geçirilmesi önem arz etmektedir. Çalışmanın sonucunda elde edilen verilerin, bu konudaki güncellemelere ışık tutacağı değerlendirilmektedir. Bu araştırmada aşağıdaki sorulara cevap aranacaktır. 1. İlkokul 2. sınıf İngilizce dersi öğretim programına ve programın uygulanmasına ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri nelerdir? 2. İlkokul 2. sınıf İngilizce dersi öğretim programının hedeflerine ilişkin öğretmen görüşleri nelerdir? 3. İlkokul 2. sınıf İngilizce dersi öğretim programının öğretme öğrenme sürecine ilişkin öğretmen görüşleri nelerdir? 4. İlkokul 2. sınıf İngilizce dersi öğretim programının ölçme değerlendirme yöntem ve tekniklerine ilişkin öğretmen görüşleri nelerdir? Veri toplama Araçları 5
Bu araştırmada ilköğretim İngilizce öğretmenlerinin ve öğrencilerin 2. sınıfta İngilizce öğrenimine yönelik görüşlerini belirlemek amacıyla veri toplama aracı olarak 2. sınıf İngilizce öğretim programına yönelik öğretmen görüşleri anketi ve görüşme formu kullanılmıştır. Güneş (2009) tarafından geliştirilen anketin Cronbach Alfa güvenirlik katsayısı 0.94 tür. Kullanılan anket, hedefler, içerik ve öğretme öğrenme süreci ve ölçme değerlendirme yöntem ve teknikleri olmak üzere üç bölüm ve 48 maddeden oluşmaktadır. Ankete verilen cevaplara yönelik hiç katılmıyorum, katılmıyorum, kararsızım, katılıyorum, tamamen katılıyorum şeklinde 5 li likert tip ölçek kullanılmıştır. İlköğretim 2. sınıf İngilizce öğretim programının hedefler, içerik, öğretme öğrenme süreci ve ölçme değerlendirme yöntem ve teknikleri ile öğretmenlerin programı uygulama aşamasında yaşadıkları güçlüklere yönelik oluşturulan bu anket İngilizce öğretmenlerine uygulanmıştır. Bir diğer veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu düzenlenmiştir. Taslak görüşme formu oluşturulurken İngilizce öğretmenleriyle yapılan ön görüşmeler de dikkate alınmıştır. Bu süreç sonucunda araştırmanın alt problemlerine yönelik geliştirilen 10 soruluk görüşme formu, geçerlik çalışmaları kapsamında uzman görüşüne sunulmuştur. Alınan görüşler doğrultusunda bazı maddelerde değişiklikler yapılmıştır. Bu süreç sonucunda 4 soruluk bir görüşme formu öğrencilere uygulanmıştır. Anket İngilizce öğretmenlerine Amasya Milli Eğitim Müdürlüğüʹnün 2014 yılının Mart ayında yapılan seminer çalışmasında uygulanmıştır. İngilizce öğretmenlerinin seminer çalışmasında anketler öğretmenlere dağıtılarak gönüllülük esasına göre doldurmaları sağlanmıştır. Öğrenci görüşleri ise, yine gönüllülük esasına göre, Amasya merkezde bir ilkokulda on 2. sınıf öğrencisine sınıfta görüşme formu dağıtılarak toplanmıştır. Anketten elde edilen nicel veriler için SPSS paket programı kullanılarak frekans ve yüzdeler hesaplanmıştır. Bu frekans ve yüzdeler tablolara aktarılmış ve verilerin analizi gerçekleştirilmiştir. Görüşme formu kullanılarak yapılan yüz yüze görüşmeler neticesinde 6
elde edilen veriler ise, nitel araştırma yöntemleri kapsamında içerik analizi yapılarak çözümlenmiştir. Evren ve Örneklem Bu araştırmanın örneklemini Amasya ilinin Merkez ilçesindeki 35 İngilizce öğretmeni ile 1 ilkokulun on 2. sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Örneklem gruba ait ayrıntılı veriler bulgular bölümünde yer almaktadır. Bulgular Araştırma sonucunda toplanan veriler yüksek ve düşük yüzdeli maddeler şeklinde, öğretmenlerin İngilizce öğretim programının hedeflerine, öğretme öğrenme sürecine ve ölçme değerlendirme öğelerine ilişkin görüşleri dikkate alınarak tablolar halinde frekans ve yüzde olarak aşağıda sunulmuştur. Öğretmenlere uygulanan ve 48 maddeden oluşan anketin tüm maddelerinin frekans ve yüzde değerlendirmeleri ayrıca Ek 1 de verilmiştir. Katılımcıların cinsiyetlere göre dağılımları incelendiğinde, ankete katılan 35 İngilizce Öğretmeninin 26 (%74,3) sının bayan, 9 (%25,7) unun erkek olduğu görülmektedir. Araştırmaya katılan öğretmenlerin mezun oldukları bölümler ise Tablo 1 de gösterilmiştir. Tablo 1. Ankete katılan İngilizce öğretmenlerinin mezun oldukları bölümler ve dağılımları Mezun olunan bölümler N % İngilizce Öğretmenliği 29 82,9 Sınıf Öğretmenliği 3 8,6 7
İngiliz Dili Edebiyatı 2 5,7 Açıköğretim Fakültesi, İngilizce öğretmenliği 1 2,9 Total 35 100,0 Tablo 1 e göre, ankete katılan 35 İngilizce Öğretmeninin 29ʹunu (%82.9) İngilizce öğretmenliği, 3 ( %8.6) ünü sınıf öğretmenliği, 2 (% 5.7) sini İngiliz dili ve edebiyatı, 1 (%2,9) ini Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi mezunu öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmaya katılan öğretmenlerin mesleki kıdemleri Tablo 2 de gösterilmiştir. Mesleki kıdemler 5 yıl ve daha az, 6 10 yıl, 11 ve üstü şeklinde üç grupta değerlendirilmiştir. Tablo 2. Ankete katılan İngilizce öğretmenlerinin kıdemleri İngilizce öğretmenlerinin kıdemleri N % 5 yıl ve daha az 20 57,1 6 10 yıl 10 28,6 11 ve üstü 5 14,3 Total 35 100,0 Tablo 2ʹe göre, 5 yıl ve daha az görev yapmış öğretmenlerin sayısı 20 (%57.1), 6 10 yıl süre aralığında görev yapan öğretmenlerin sayısı 10 (%28.6), 11 ve üstü süre aralığında ise 5 (%14.3) dir. Tablo 3 araştırmaya katılan İngilizce öğretmenlerinin Öğretim Programının Hedeflerine İlişkin Görüşlerini göstermektedir. 8
Tablo 3. Öğretmenlerin Öğretim Programının Hedeflerine İlişkin Görüşleri MADDELER Hiç Katılmıyorum Katılmıyorum Kararsızım Katılıyorum Tamamen Katılıyorum N % N % N % N % N % 1. Programdaki hedef ifadeler 0 0 7 20 0 0 23 65,7 5 14,3 öğretmenlerin anlayabileceği 3. Hedefler öğrencilerin yaş 1 2,9 8 22,9 4 11,4 21 60,0 1 2,9 grubuna ait gelişim ve öğrenme özelliklerine uygundur. 4. Konuşmayla ilgili hedefler 4 11,4 10 28,6 6 17,1 14 40,0 1 2,9 ulaşılabilir 7. Yazmayla ilgili hedefler 1 2,8 10 28,6 8 22,9 15 42,9 1 2,9 ulaşılabilir 10. Dinlemeyle ilgili hedefler 6 17,1 10 28,6 8 22,9 11 31,4 0 0 ulaşılabilir 13. Okumayla ilgili hedefler 0 0 11 31,4 3 8,6 16 45,7 5 14,3 ulaşılabilir 16. Hedefler kendi içinde birbiriyle 0 0 7 20,0 12 34,3 13 37,1 3 8,6 tutarlıdır (ardışık düzende yazılmıştır). Tablo 3 e göre, öğretmenlerin İngilizce dersi öğretim programının hedeflerine ilişkin görüşlerine yönelik olarak, öğretmenler çoğunlukla olumlu görüş belirtmişlerdir. Katılımcılar özellikle programdaki hedef ifadeler öğretmenlerin anlayabileceği niteliktedir, hedefler öğrencilerin yaş grubuna ait gelişim ve öğrenme özelliklerine uygundur ve hedefler 9
kendi içinde birbiriyle tutarlı bulunmaktadır maddelerine çoğunlukla katılmışlardır. Diğer taraftan katılımcılar, okuma, yazma ve konuşma becerileri ile ilgili hedefleri ulaşılabilir bulurken, dinleme becerisi ile ilgili olanları ulaşılabilir değerlendirmemişlerdir. Tablo 4 araştırmaya katılan İngilizce öğretmenlerinin öğretim programının öğretmeöğrenme sürecine ilişkin görüşlerini göstermektedir. Tablo 4. Öğretmenlerin Öğretim Programının Öğretme Öğrenme Sürecine İlişkin Görüşleri MADDELER Hiç Katılmıyorum Katılmıyorum Kararsızım Katılıyorum Tamamen Katılıyorum N % N % N % N % N % 19. Üniteler öğrencilerin ilgisini 1 2,9 3 8,6 2 5,7 26 74,3 3 8,6 çekecek 20. Üniteler basitten karmaşığa, 5 14,3 3 8,8 5 14,3 21 60,0 1 2,9 somuttan soyuta, kolaydan zora doğru yazılmıştır. 21. Ünitelerde bulunan okuma 0 0 5 14,3 6 17,1 22 62,9 2 5,7 parçaları hedef dilin (İngilizce) kültürüne uygundur. 33. Öğretme öğrenme etkinlikleri 3 8,6 11 31,4 9 25,7 10 28,6 2 5,7 öğrencilere bağımsız çalışma özelliği kazandıracak Tablo 4ʹe göre, öğretmenlerin İngilizce dersi öğretim programının öğretme öğrenme sürecine yönelik olarak, öğretmenler çoğunlukla olumlu görüş belirtmişlerdir. Katılımcıların çoğunlukla katıldığı maddeler ise, Üniteler öğrencilerin ilgisini çekecek niteliktedir, ünitelerde bulunan okuma parçaları hedef dilin (İngilizce) kültürüne uygundur, üniteler 10
basitten karmaşığa, somuttan soyuta, kolaydan zora doğru yazılmıştır, maddeleridir. Diğer taraftan, katılımcılar, öğretme öğrenme etkinlikleri öğrencilere bağımsız çalışma özelliği kazandıracak niteliktedir maddesine çoğunlukla katılmamışlardır. Tablo 5 ise öğretmenlerin İngilizce dersi öğretim programının ölçme değerlendirme öğesine ilişkin görüşlerini göstermektedir. Tablo 5. Öğretmenlerin İngilizce Dersi Öğretim Programının Ölçme Değerlendirme Öğesine İlişkin Görüşleri MADDELER Hiç Katılmıyorum Katılmıyorum Kararsızım Katılıyorum Tamamen Katılıyorum N % N % N % N % N % 40. Programda verilen örnek test, 1 2,9 10 28,6 7 20,0 16 45,7 1 2,9 öğrencilerin yaş grubuna ait gelişim ve öğrenme özelliklerine uygundur. 41. Örnek test, öğrenci başarısını 1 2,9 5 14,3 14 40,0 14 40,0 1 2,9 değerlendirme amacıyla hazırlanacak testler için yol gösterici 42. Program, akran değerlendirmesine 4 11,4 13 37 12 34,3 6 17,1 0 0 yer verecek 45. Program, velilerin değerlendirmeye 10 28,6 15 42,9 9 25,7 1 2,9 0 0 katılmasını sağlayacak 47. Program, dil gelişim dosyasını 4 11,4 15 42,9 5 14,3 10 28,6 1 2,9 değerlendirmede kullanmayı önermektedir. 48. Program, öğretmen gözlemlerinin 4 11,4 9 25,7 5 14,3 15 42,9 2 5,7 değerlendirmede kullanılmasını önermektedir. 11
Tablo 5ʹe göre, öğretmenlerin İngilizce dersinin ölçme değerlendirme öğesine ilişkin görüşlerine yönelik olarak, öğretmenler çoğunlukla olumlu görüş belirtmişlerdir. Katılımcıların çoğunlukla katıldığı maddeler ise, Programda verilen örnek test, öğrencilerin yaş grubuna ait gelişim ve öğrenme özelliklerine uygundur, örnek test, öğrenci başarısını değerlendirme amacıyla hazırlanacak testler için yol gösterici niteliktedir, program, öğretmen gözlemlerinin değerlendirmede kullanılmasını önermektedir, maddeleridir. Diğer taraftan, katılımcıların çoğunlukla katılmadığı maddeler ise, program, akran değerlendirmesine yer verecek niteliktedir, program, velilerin değerlendirmeye katılmasını sağlayacak niteliktedir ve program, dil gelişim dosyasını değerlendirmede kullanmayı önermektedir, maddeleridir. Tablo 6 ise öğrencilerin İlkokul 2. Sınıf İngilizce dersi öğretim programına ilişkin görüşlerini yansıtmaktadır. Tablo 6. Öğrencilerin İlkokul 2. Sınıf İngilizce Dersi Öğretim Programına İlişkin Görüşleri Öğrenci S1. Sizce İngilizce öğrenmek kolay mıdır? S2. İngilizce öğrenmek keyifli midir? S3. İngilizce ders saatinin artırılmasını ister S4. İngilizce öğrenmeye ikinci sınıfta başlamak misiniz? güzel midir? No Oluml Olums Oluml Olums Oluml Olums Oluml Olums 12
u uz u uz u uz u uz 1 X X X X 2 X X X X 3 X X X X 4 X X X X 5 X X X X 6 X X X X 7 X X X X 8 X X X X 9 X X X X 10 X X X X Tablo 6 ya göre, İngilizce öğrenmek kolay mı?ʹ sorusuna 10 öğrenciden 8 i olumlu 2 si olumsuz, İngilizce öğrenmek keyifli midir? ve ingilizce ders saatinin artırılmasını istermisiniz? sorularına tüm öğrenciler olumlu, ingilizce öğrenmeye ikinci sınıfta başlamak güzel midir? sorusuna 8 öğrenci olumlu, 2 si olumsuz yanıt vermişlerdir. Tartışma Bu çalışmada Milli Eğitim Bakanlığı ʹnın 2013 yılında ikinci sınıflarda uygulamaya koyduğu İngilizce dersi ile ilgili programın hedeflerine, öğretme öğrenme sürecine, ölçmedeğerlendirme yöntemlerine yönelik öğretmen ve öğrenci görüşleri değerlendirilmiştir. Çalışmanın tamamı dikkate alınarak elde edilen verilere göre, öğretmen ve öğrenciler ilköğretim ikinci sınıftan itibaren İngilizce öğretimine olumlu bakmaktadırlar. Ekuş ve Babayiğit (2014) tarafından ilköğretim ikinci sınıfta İngilizce öğretilmesine yönelik yapılan 13
çalışmada da benzer bulgulara ulaşılmıştır. Her iki çalışmanın sonucunda da bu kademede İngilizce öğretilmeye başlanmasına sıcak bakılmıştır. Ancak, mevcut çalışmanın sonuçları haftalık ders saatinin artırılmasını tavsiye ederken, Ekuş ve Babayiğit (2014) haftalık iki ders saatinin yeterli olduğunu değerlendirmiştir. Seçkin (2011) ise, dördüncü kademe İngilizce ders saatinin artırılmasını tavsiye etmiştir. Ayrıca, Genç (2004) ve Bayyurt (2012) da yabancı dil öğrenimine erken yaşta başlamanın faydalarını vurgulamışlardır. Öğretmenlerin ingilizce dersi öğretim programının hedeflerine ilişkin görüşlerine yönelik olarak, öğretmenler çoğunlukla olumlu görüş belirtmişlerdir. Katılımcılar, hedefleri anlaşılır, kendi içinde tutarlı ve gelişim özelliklerine uygun bulmuşlardır. Hedeflere yönelik olarak dört dil becerisi dikkate alındığında, dinleme becerisi hariç, okuma, yazma ve konuşma becerileri ile ilgili hedefler ulaşılabilir değerlendirilmiştir. Cihan ve Gürlen (2009) de ilköğretim beşinci sınıf İngilizce programını değerlendirmiş, programın hedefleri dikkate alındığında da, mevcut çalışmayla benzer bulgulara ulaşılmıştır. Bu çalışmada da hedef ifadeler öğretmenler tarafından anlaşılır ve öğrencilerin yaş grubu ile gelişim ve öğrenme özelliklerine uygun bulunmuştur. Öğretmenlerin ingilizce dersi öğretim programının öğretme öğrenme sürecine yönelik olarak, görüşler çoğunlukla olumludur. Katılımcılar, üniteleri ilginç, hedef dilin kültürüne uygun ve kolaydan zora doğru değerlendirirken, etkinlikleri öğrencilere bağımsız çalışma özelliği kazandıracak nitelikte bulmamışlardır. Cihan ve Gürlen (2009) de benzer bulgulara ulaşmış, beşinci kademe İngilizce programını öğretme öğrenme etkinliklerinin öğrencilerin derse etkin şekilde katılmasını ve etkili öğrenmesini sağladığı, öğrencilere bağımsız çalışma özelliği kazandıracak nitelikte olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araç gereçlerin öğrencilerin yaş, gelişim ve öğrenme özelliklerine uygun olduğu belirlenmiştir. Katılımcıların ingilizce dersinin ölçme değerlendirme öğesine ilişkin görüşleri farklılık arz etmektedir. Katılımcılar testleri yol gösterici nitelikte bulmuş, ancak programı akran değerlendirmesine yer verecek ve velilerin değerlendirmeye katılmasını sağlayacak nitelikte bulmamıştır. Ölçme değerlendirme öğeleri, hedefler ve öğretme öğrenme süreci ile karşılaştırıldığında, daha az olumlu değerlendirilmiştir. Seçkin (2011) de ilköğretim 14
dördüncü kademede değerlendirmeye ilişkin yardımcı kaynakların sağlanması gerektiğini vurgulamıştır. Cihan ve Gürlen (2009) ise, mevcut çalışmanın bulgularının aksine, beşinci kademede öğretmenlerin alternatif ölçme değerlendirme yöntem ve tekniklerinden en fazla öz değerlendirme ve akran değerlendirmesini kullandıklarını belirlenmiştir. Sonuç ve Öneriler Bu çalışma, ilköğretim ikinci kademe İngilizce öğretimine yönelik öğretmen ve öğrenci görüşlerinin olumlu yönde olduğunu ortaya çıkarmıştır. Farklı ülkelerdeki uygulamalar ve mevcut alanyazın dikkate alındığında, bu sonuç mevcut uygulamayı destekler Elde edilen veriler ışığında, aşağıda sunulan öneriler, mevcut programın daha etkin hale gelmesine katkı sağlayacağı düşünülmektedir. *Çocuklara yabancı dil öğretimi yapılırken yaşlarına uygun materyaller seçilmeli, oyunlarla, şarkılarla ve değişik eğitici etkinliklerle amaç dil kazandırılmalıdır (Mirici, 2001). *Haftalık ders saatinin artırılmasının konuların daha iyi anlaşılmasını sağlayacağı düşünülmektedir. Çünkü öğrenci merkezli etkinliklere dayalı bir program için daha fazla süreye ihtiyaç duyulmaktadır. * İngilizce dersini veren farklı kaynaklı öğretmenler olduğu dikkate alındığında, çocuklara yönelik İngilizce öğretimi konusunda hizmet içi seminerler ve çalıştaylar düzenlenmelidir. *Ölçme değerlendirmeye yönelik öğeler tekrar gözden geçirilmeli, özellikle veli ve akran değerlendirmesi daha fazla vurgulanmalıdır. *Dinleme becerisine yönelik hedefler tekrar gözden geçirilmelidir. * Dil gelişim dosyası değerlendirmede kullanılmalıdır. Bu çalışmanın sınırlılıkları Amasya ili ilköğretim okullarında görev yapan öğretmen ve eğitim alan öğrencilerle sınırlıdır. Bundan sonraki çalışmalarda ikinci sınıf İngilizce ders kitabının programla karşılaştırılması ve öğretmen yeterliliklerinin değerlendirilmesi bu kademede verilen İngilizce eğitiminin daha verimli hale gelmesinde katkı sağlayacağı düşünülmektedir. 15
Kaynakça Anşin, S. (2006). Çocuklarda Yabancı Dil Öğretimi. D.Ü.Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 6, 9 20. Bayyurt, Y. (2012). 4+4+4 Eğitim Sisteminde Erken Yaşta Yabancı Dil Eğitimi, 1. Yabancı Dil Eğitimi Çalıştayı, Hacettepe Üniversitesi: Ankara. Büyükduman, F. İ. (2005). İlköğretim Okulları İngilizce Öğretmenlerinin Birinci Kademe İngilizce Öğretim Programına İlişkin Görüşleri, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28,55 64. Cihan, T. Gürlen, E. (2009). İlköğretim 5. Sınıf İngilizce Dersi Öğretim Programına İlişkin Öğretmen Görüşleri, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 131 146. Demirezen, M. (2003). Yabancı Dil ve Anadil Öğreniminde Kritik Dönemler Dil Dergisi, 118, TÖMER: Ankara Üniversitesi. Ekuş, B. Babayiğit, Ö. (2014). İlkokul 2. Sınıftan İtibaren Yabancı Dil Eğitimi Verilmesine İlişkin Sınıf ve İngilizce Öğretmenlerinin Görüşlerinin İncelenmesi, Researcher: Social Science Studies, 40 49. Genç, A. (2004). Türkiyeʹde İlk ve Ortaöğretim Okullarında Yabancı Dil Öğretimi, Bişkek, Kırgızistan Manas Sosyal Bilimler Dergisi, 10: 107 111. Güneş, T. (2009). İlköğretim 5. Sınıf İngilizce Dersi Öğretim Programına İlişkin Öğretmen Görüşleri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. İlter, B. Er, S. (2007). Erken Yaşta Yabancı Dil Öğrenimine Yönelik Veli ve Öğretmen Görüşleri, Kastamonu Eğitim Dergisi 15,1, 21 30. Lambert, W.E. (1972). Language, Psychology and Culture. Stanford CA:Stanford University Press. Mirici, İ.H. (2001). Çocuklara Yabancı Dil Öğretimi. Gazi Kitabevi: Ankara. Seçkin, H. (2011). İlköğretim 4. sınıf İngilizce dersi öğretim programına ilişkin öğretmen görüşleri, Uluslar arası İnsan bilimleri dergisi, 8,2, 550 577. 16
Ek 1 Öğretmenlerin Öğretim Programının Hedeflerine, Öğretme Öğrenme Sürecine ve Ölçme Değerlendirme Öğelerine İlişkin Görüşleri MADDELER Hiç Katılmıyorum Katılmıyorum Kararsızım Katılıyorum Tamamen Katılıyorum N % N % N % N % N % 1. Programdaki hedef 0 0 7 20 0 0 23 65,7 5 14,3 ifadeler öğretmenlerin anlayabileceği 2. Hedefler öğrencileri 1 2,9 9 25,7 10 28,6 15 42,9 0 0 İngilizce genel öğretiminin amaçlarına ulaştırabilecek 3. Hedefler öğrencilerin 1 2,9 8 22,9 4 11,4 21 60,0 1 2,9 yaş grubuna ait gelişim v e öğrenme özelliklerine uygundur. 4. Konuşmayla ilgili 4 11,4 10 28,6 6 17,1 14 40,0 1 2,9 hedefler ulaşılabilir 5. Konuşmayla ilgili 1 2,9 10 28,6 10 28,6 12 34,3 2 5,7 hedefler birbiriyle kaynaşık (pekiştirici bir nitelik içinde) 17
6. Konuşmayla ilgili 0 0 10 28,6 13 37,1 9 25,7 3 8,6 hedefler etkinliklerin ve sınama durumlarının düzenlenmesine yol göstericidir. 7. Yazmayla ilgili 1 2,8 10 28,6 8 22,9 15 42,9 1 2,9 hedefler ulaşılabilir 8. Yazmayla ilgili 1 2,9 12 34,3 11 31,4 11 31,4 0 0 hedefler birbiriyle kaynaşık (pekiştirici bir nitelik içinde) 9. Yazmayla ilgili 1 2,9 13 37,1 10 28,6 10 28,6 1 2,9 hedefler etkinliklerin ve sınama durumlarının düzenlenmesine yol göstericidir. 10. Dinlemeyle ilgili 6 17,1 10 28,6 8 22,9 11 31,4 0 0 hedefler ulaşılabilir 11. Dinlemeyle ilgili 4 11,4 15 42,9 5 14,3 9 25,7 2 5,7 hedefler birbiriyle kaynaşık (pekiştirici bir nitelik içinde) 12. Dinlemeyle ilgili 4 11,4 11 31,4 9 25,7 10 28,6 1 2,9 hedefler etkinliklerin ve 18
sınama durumlarının düzenlenmesine yol göstericidir 13. Okumayla ilgili 0 0 11 31,4 3 8,6 16 45,7 5 14,3 hedefler ulaşılabilir 14. Okumayla ilgili 0 0 8 22,9 7 20,0 17 48,6 3 8,6 hedefler birbiriyle kaynaşık (pekiştirici bir nitelik içinde) 15. Okumayla ilgili 0 0 9 25,7 7 20,0 17 48,6 2 5,7 hedefler etkinliklerin ve sınama durumlarının düzenlenmesine yol göstericidir. 16. Hedefler kendi içinde 0 0 7 20,0 12 34,3 13 37,1 3 8,6 birbiriyle (ardışık tutarlıdır düzende yazılmıştır). 17. Program içeriği 0 0 4 11,4 8 22,9 19 54,3 4 11,4 hedeflerle tutarlı 18. İçerik öğrencilerin yaş 5 14,3 3 8,6 6 17,1 20 57,1 1 2,9 grubuna ait gelişim ve öğrenme özelliklerine uygundur. 19. Üniteler öğrencilerin 1 2,9 3 8,6 2 5,7 26 74,3 3 8,6 ilgisini çekecek 19
20. Üniteler basitten 5 14,3 3 8,8 5 14,3 21 60,0 1 2,9 karmaşığa, somuttan soyuta, kolaydan zora doğru yazılmıştır. 21. Ünitelerde bulunan 0 0 5 14,3 6 17,1 22 62,9 2 5,7 okuma parçaları hedef dilin (İngilizce) kültürüne uygundur. 22. Üniteler gerçek 4 11,4 7 20,0 8 22,9 14 40,0 2 5,7 yaşama uygulanabilir biçimde hazırlanmıştır. 23. Programda 2 5,7 8 22,9 8 22,9 15 42,9 2 5,7 hedeflenen cümle yapıları öğrencilerin yaş grubuna ait gelişim ve öğrenme özelliklerine uygundur. 24. Programda 4 11,4 10 28,6 8 22,9 12 34,3 1 2,9 hedeflenen kelime dağarcığı öğrencilerin yaş grubuna ait gelişim v e öğrenme özelliklerine uygundur. 25. Ünite bölümlerinin iş 5 14,3 4 11,4 8 22,9 15 42,9 3 8,6 görüleri programda açıkça belirtilmiştir. 26. Ünitelerin bölümlere 5 14,3 8 22,9 9 25,7 12 34,3 1 2,9 ayrılmış uygulamada olması kolaylık 20
sağlayıcı 27. Ünitelerin A 6 17,1 8 22,9 5 14,3 13 37,1 3 8,6 bölümünün işlenmesi için ayrılan süre yeterlidir. 28. Ünitelerin B 4 11,4 5 14,3 8 22,9 15 42,9 3 8,6 bölümünün işlenmesi için ayrılan süre yeterlidir. 29. Ünitelerin B bölümü 1 2,9 15 42,9 3 8,6 15 42,9 1 2,9 öğrencilerin ihtiyaçlarını karşılaması bakımından gereklidir. 30. Programda yer alan 0 0 8 22,9 7 20,0 18 51,4 2 5,7 öğretme öğrenme etkinlikleri açık bir şekilde ifade edilmiştir. 31. Öğretme öğrenme 1 2,9 9 25,7 7 20,0 16 45,7 2 5,7 etkinlikleri öğrencilerin derse etkin şekilde katılmasını sağlayacak 32. Öğretme öğrenme 1 2,9 9 25,7 9 25,7 15 42,9 1 2,9 etkinlikleri etkili öğrenmesini öğrencilerin biçimde sağlayacak 33. Öğretme öğrenme 3 8,6 11 31,4 9 25,7 10 28,6 2 5,7 etkinlikleri öğrencilere bağımsız çalışma özelliği kazandıracak 21
34. Program öğrencilerin 1 2,9 12 34,3 4 11,4 16 45,7 2 5,7 ilgisini çekecek şarkı, oyun, drama gibi zengin etkinliklere yer verir 35. Programda yer alan 1 2,9 15 42,9 3 8,6 15 42,9 1 2,9 etkinlikler sınıf içinde ve dışında uygulanabilir 36. Programda önerilen 2 5,7 8 22,9 4 11,4 20 57,1 1 2,9 araç gereçler ulaşılabilir 5 14,3 5 14,3 8 22,9 16 45,7 1 2,9 37. Sınıf ortamı araçgereçlerin kullanımına uygundur. 38. Programda önerilen 0 0 5 14,3 9 25,7 19 54,3 2 5,7 araç gereçler öğrencilerin yaş grubuna uygundur. 39. Program, hedeflerle 3 8,6 6 17,1 14 40,0 11 31,4 1 2,9 tutarlı olarak ölçmedeğerlendirme yöntem ve teknikleri önermektedir. 40. Programda verilen 1 2,9 10 28,6 7 20,0 16 45,7 1 2,9 örnek test, öğrencilerin yaş grubuna ait gelişim ve öğrenme özelliklerine uygundur. 41. Örnek test, öğrenci 1 2,9 5 14,3 14 40,0 14 40,0 1 2,9 başarısını değerlendirme 22
amacıyla hazırlanacak testler için yol gösterici 42. Program, akran 4 11,4 13 37 12 34,3 6 17,1 0 0 değerlendirmesine yer verecek 43. Program, öz 2 5,7 13 37 12 34,3 6 17,1 2 5,7 değerlendirmeye (öğrencilerin kendi kendini değerlendirmesi) yer verecek 44. Program, grup 5 14,3 9 25,7 14 40,0 7 20,0 0 0 değerlendirmesine yer verecek 45. Program, velilerin 10 28,6 15 42,9 9 25,7 1 2,9 0 0 değerlendirmeye katılmasını sağlayacak 46. Program, dil gelişim 5 14,3 10 28,6 10 28,6 9 25,7 1 2,9 dosyası hazırlamaya yer verecek 47. Program, dil gelişim 4 11,4 15 42,9 5 14,3 10 28,6 1 2,9 dosyasını değerlendirmede kullanmayı önermektedir. 48. Program, öğretmen 4 11,4 9 25,7 5 14,3 15 42,9 2 5,7 gözlemlerinin değerlendirmede kullanılmasını 23
önermektedir. 24