HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI 2009 Kurumsal Mali Durum ve Beklentiler Raporu STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRESİ BAŞKANLIĞI TEMMUZ 2009
MÜSTEŞAR SUNUŞU 5018 sayılı Kanun un 30 uncu maddesi, hesap verme sorumluluğu ilkesi çerçevesinde; genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin, bütçelerinin ilk altı aylık uygulama sonuçlarını, ikinci altı aya ilişkin beklentiler ve hedefler ile faaliyetlerini kamuoyuna açıklamalarını öngörmektedir. Söz konusu düzenleme ile, kamu hizmetlerinin yürütülmesinde ve bütçe uygulamalarında saydamlığın ve hesap verilebilirliğin artırılması ve kamuoyunun kamu idareleri üzerindeki genel denetim ve gözetim fonksiyonunun gereği şekilde gerçekleştirilmesinin sağlanması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri arasında yer alan Müsteşarlığımızca, yılın ilk altı aylık dönemine ilişkin bütçe uygulamaları, ikinci altı aya ilişkin beklentiler ve hedefler ile faaliyetlerinin yer aldığı 2009 Yılı Kurumsal Mali Durum ve Beklentiler Raporu kamuoyunun bilgisine sunulmuştur. İbrahim H. ÇANAKCI Müsteşar 2
İÇİNDEKİLER I. OCAK-HAZİRAN 2009 DÖNEMİ BÜTÇE UYGULAMA SONUÇLARI... 4 1.1. Personel Giderleri... 7 1.2. Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet Primi Ödemeleri... 9 1.3. Mal ve Hizmet Alım Giderleri... 9 1.4. Faiz Giderleri... 10 1.5. Cari Transferler... 12 1.6. Sermaye Giderleri... 13 1.7. Sermaye Transferleri... 14 1.8. Borç Verme... 15 II. OCAK-HAZİRAN 2009 DÖNEMİNDE YÜRÜTÜLEN FAALİYETLER... 16 2.1. Borçlanma, Nakit ve Risk Yönetimi Faaliyetleri... 16 2.2. Yatırım Ortamının İyileştirilmesi... 18 2.3. İdari ve Mali İşler... 18 III. TEMMUZ-ARALIK 2009 DÖNEMİNE İLİŞKİN BEKLENTİLER... 19 3.1. Borçlanma, Nakit ve Risk Yönetimi Faaliyetleri... 19 3.2. Yatırım Ortamının İyileştirilmesi... 19 3.3. Yatırım Teşvikleri... 20 IV. TEMMUZ-ARALIK 2009 DÖNEMİNDE YÜRÜTÜLECEK FAALİYETLER. 20 4.1 Denetim Faaliyetleri... 20 V. 2009 YIL SONU TAHMİNLERİ... 21 VI. BÜTÇE GİDERLERİNİN GELİŞİM TABLOSU... 23 3
I. OCAK-HAZİRAN 2009 DÖNEMİ BÜTÇE UYGULAMA SONUÇLARI 31 Aralık 2008 tarih ve 27097 sayılı (mükerrer) Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren 5828 sayılı 2009 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu nda Hazine Müsteşarlığına yaklaşık 66 milyar TL lik ödenek tahsis edilmiştir. Ocak-Haziran 2009 döneminde, tahsis edilen miktarın %49,3 üne tekabül eden 32,5 milyar TL kullanılmıştır. Bu dönemde faiz giderleri (27,2 milyar TL), Hazine Müsteşarlığı ilk altı aylık bütçe harcamalarının %83,7 sini oluşturmuştur. Cari transferler (3,2 milyar TL) ve borç verme (1,9 milyar TL) ise faiz giderlerinden sonra Ocak-Haziran 2009 döneminde Hazine Müsteşarlığının diğer iki önemli harcama kalemi olmuştur. Hazine Müsteşarlığı 2008 ve 2009 yılı bütçe giderlerinin ekonomik sınıflandırmaya göre ilk altı aylık gerçekleşmeleri karşılaştırmalı olarak aşağıdaki tabloda sunulmuştur. Ocak- Haziran dönemi gerçekleşme oranları incelendiğinde; Mal ve Hizmet Alım Giderleri ile Sermaye Transferleri kalemlerinde kayda değer bir iyileşme; Faiz Giderleri ile Cari Transferler ve Borç Verme kalemlerinin gerçekleşme oranlarında ise artış olduğu dikkat çekmektedir. Tablo 1-a Hazine Müsteşarlığı Gider Bütçesi ve Harcamaları (bin TL) GİDER TÜRÜ 01 - PERSONEL GİDERLERİ 02 SOS. GÜV. KUR.LARINA DEVLET PRİMİ GİD. 03 - MAL VE HİZMET ALIM GİDERLERİ 04 - FAİZ GİDERLERİ 05 - CARİ TRANSFERLER 06 - SERMAYE GİDERLERİ 07 - SERMAYE TRANSFERLERİ 2008 (Gerçekleşme) 2008 Yılı Ocak- Haziran Dönemi 2009 Bütçe (KBÖ) 2009 Yılı Ocak-Haziran Dönemi Ocak-Haziran Dönemi Gerçekleşme Oranı (%)* 2008 2009 Artış Oranı (%) 56.862 30.177 65.246 33.494 53,07% 51,33% -1,74% 4.855 2.595 5.538 2.826 53,46% 51,02% -2,43% 181.395 94.615 245.693 73.750 52,16% 30,02% -22,14% 50.706.567 20.734.528 57.500.000 27.231.857 40,89% 47,36% 6,47% 3.972.965 1.474.830 5.115.236 3.241.627 37,12% 63,37% 26,25% 2.308 51 11.350 650 2,22% 5,73% 3,51% 233.730 37.767 286.000 22.781 16,16% 7,97% -8,19% 08 - BORÇ VERME 2.796.903 1.430.354 2.745.000 1.927.053 51,14% 70,20% 19,06% TOPLAM 57.955.586 23.804.918 65.974.063 32.534.038 41,07% 49,31% 8,2% *2008 yılı için (2008 Yılı Ocak-Haziran Gerçekleşme/2008 Yılı Gerçekleşme Toplamı*100); 2009 yılı için (2009 Yılı Ocak-Haziran Gerçekleşme/2009 Yılı Başlangıç Ödeneği*100) formülüyle hesaplanmıştır. 4
Tablo 1-b Ocak-Haziran Dönemi Bütçe Giderleri (Gerçekleşme) Değişimi (bin TL) GİDER TÜRÜ 2008 Yılı Ocak-Haziran Dönemi 2009 Yılı Ocak-Haziran Dönemi Değişim (%) 01 - PERSONEL GİDERLERİ 30.177 33.494 11,0% 02 - SOS. GÜV. KUR.LARINA DEVLET PRİMİ GİDERLERİ 2.595 2.826 8,9% 03 - MAL VE HİZMET ALIM GİDERLERİ 94.615 73.750-22,1% 04 - FAİZ GİDERLERİ 20.734.528 27.231.857 31,3% 05 - CARİ TRANSFERLER 1.474.830 3.241.627 119,8% 06 - SERMAYE GİDERLERİ 51 650 1168,7% 07 - SERMAYE TRANSFERLERİ 37.767 22.781-39,7% 08 - BORÇ VERME 1.430.354 1.927.053 34,7% TOPLAM 23.804.918 32.534.038 36,7% Yılın ilk yarısına ilişkin gerçekleşme rakamları dikkate alındığında, Müsteşarlığımız bütçe harcamaları 2009 yılında bir önceki yılın aynı dönemine göre yaklaşık 8,7 milyar TL artarak 32,5 milyar TL seviyesine çıkmıştır. Bu duruma neden olan temel gelişme; Ocak- Haziran 2009 döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre, Faiz Giderleri ve Cari Transferler kalemlerinde meydana gelen, sırasıyla, %31,3 lük ve %119,8 lik artışlardır. Tablo 1-c de Müsteşarlığımızın faaliyetlerini gerçekleştirmek için yapmış olduğu operasyonel harcamalar; Tablo 1-d de ise ilgili mevzuatla Müsteşarlığımıza verilen görevler için yapılan harcamalar sunulmaktadır. 2009 yılı için, faaliyet giderleri içerisinde %74,4 ile personel giderleri; ilgili mevzuatla verilen görevler için yapılan harcamalar içerisinde ise % 83,8 ile faiz giderleri en büyük harcama kalemini oluşturmaktadır. Tablo 1-c de mal ve hizmet alım giderleri içerisine, özellikleri dikkate alınarak Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından kullanılan üretime yönelik mal ve hizmet alım giderleri (34.190 bin TL) ile Devlet borçları genel giderleri (31.530 bin TL) dahil edilmemiştir. Bu şekilde hesaplanan faaliyet giderleri 2009 yılı ilk altı aylık döneminde, bir önceki senenin aynı dönemine göre %17,7 artmıştır. 5
Tablo 1-c Ocak Haziran Dönemi Faaliyet Giderleri (Gerçekleşme) Değişimi (bin TL) GİDER TÜRÜ Ocak-Haziran Değişim Toplamdaki Payı (%) (%) 2008 2009 2008 2009 01 - PERSONEL GİDERLERİ 30.177.333 33.493.999 11,0% 79,0% 74,4% 02 - SOS. GÜV. KUR.LARINA DEVLET PRİMİ GİDERLERİ 03 - MAL VE HİZMET ALIM GİDERLERİ 2.595.289 2.825.734 8,9% 6,8% 6,3% 5.393.961 8.030.571 48,9% 14,1% 17,8% 06 - SERMAYE GİDERLERİ 51.238 650.030 1168,7% 0,1% 1,4% TOPLAM 38.217.821 45.000.334 17,7% 100,0% 100,0% Tablo 1-d de Müsteşarlığımıza ilgili mevzuatla verilen görevlere ilişkin harcamalar sıralanmaktadır. (Diğer) Mal ve Hizmet Alım Giderleri başlığı altında Devlet borçları genel giderleri ile üretime yönelik mal ve hizmet alım giderleri sunulmaktadır. Buna göre, ilgili mevzuatla verilen görevler çerçevesinde, 2009 yılının ilk 6 ayında yapılan harcamalar bir önceki yılın aynı dönemine göre ağırlıklı olarak faiz giderleri ve cari transfer harcamalarındaki artışa paralel olarak %36,7 oranında artmıştır. Tablo 1-d İlgili Mevzuat İle Verilen Görevlere Harcamalar (Ocak-Haziran) (bin TL) GİDER TÜRÜ Ocak-Haziran Dönemi Değişim Toplamdaki Payı (%) (%) 2008 2009 2008 2009 04 - FAİZ GİDERLERİ 20.734.528 27.231.857 31,3% 87,2% 83,8% 05 - CARİ TRANSFERLER 1.474.830 3.241.627 119,8% 6,2% 10,0% 08 - BORÇ VERME 1.430.354 1.927.053 34,7% 6,0% 5,9% 03 - (DİĞER) MAL VE HİZMET ALIM GİDERLERİ* 89.221 65.720-26,3% 0,4% 0,2% 07 - SERMAYE TRANSFERLERİ 37.767 22.781-39,7% 0,2% 0,1% TOPLAM 23.766.700 32.489.038 36,7% 100,0% 100,0% * Devlet borçları genel giderleri ile üretime yönelik mal ve hizmet alım giderlerinden oluşmaktadır. Grafik 1-a da, 2008 ve 2009 yılları Ocak-Haziran dönemleri için ekonomik sınıflandırmaya göre bütçe ödeneklerinin kullanım oranları karşılaştırmalı olarak verilmiştir. Ödenek kullanım oranları 2008 yılı için Ocak-Haziran dönemi gerçekleşme rakamlarının yıl sonu gerçekleşme rakamına oranı; 2009 yılı için ise Ocak-Haziran dönemi gerçekleşme 6
rakamlarının yıl sonu gerçekleşme tahminine oranı şeklinde hesaplanmıştır. Grafikte de yer aldığı üzere, 2009 yılı ilk altı ayında sadece Cari Transferler kaleminde ödenek kullanım oranı %50 nin üzerinde gerçekleşmiştir. 2009 yılı Ocak-Haziran döneminde yıl sonu harcama tahmininin yaklaşık %47,3 lük kısmı (32,5 milyar TL) kullanılmış olup, 2008 yılı ilk 6 aylık kullanım oranı (%41,1) nın üzerine çıkılmıştır. Grafik 1-a İlk 6 Aylık Dönemde Bütçe Ödeneklerinin Kullanım Oranları Ödenek Kullanım Oranları 47,3% TOPLAM 41,1% 08 - BORÇ VERME 40,9% 07 - SERMAYE TRANSFERLERİ 8,0% 51,1% 06 - SERMAYE GİDERLERİ 5,9% 2,2% 16,2% 05 - CARİ TRANSFERLER 04 - FAİZ GİDERLERİ 37,1% 40,9% 47,4% 54,0% 03 - MAL VE HİZMET ALIM GİDERLERİ 02 - SOS. GÜV. KUR.LARINA DEV. PR. GİD. 2009 2008 01 - PERSONEL GİDERLERİ 32,0% 52,2% 48,8% 53,5% 48,8% 53,1% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Ödenek Kullanım Oranı: Gerçekleşen Harcamalar / Yıllık Toplam Ödenek 1.1. Personel Giderleri Müsteşarlığımız bütçesine 2009 yılı personel giderleri için 65.246 bin TL ödenek tahsis edilmiştir. Yılın ilk altı aylık döneminde personel ödeneğinden 33.494 bin TL harcanmış olup, bu harcama yıllık toplam personel ödeneğinin %51,3 üne tekabül etmektedir. Aşağıdaki grafikte, 2008 ve 2009 yılı ilk yarısı için personel giderlerinin aylık seyirleri karşılaştırmalı olarak verilmiştir. 7
Grafik 1-b Ocak-Haziran Dönemi Personel Giderleri (TL) Personel Giderleri 9.000.000 8.000.000 7.000.000 6.000.000 5.000.000 4.000.000 3.000.000 8.257.006 6.373.051 4.548.241 4.538.553 5.207.120 4.020.662 5.359.328 5.871.047 4.439.707 3.984.832 5.839.445 5.232.341 2.000.000 1.000.000 0 2008 2009 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Ocak-Haziran döneminde personel giderleri 2009 yılında, 2008 yılına göre %11 lik artış göstermiştir. Ocak-Haziran 2009 döneminde personel harcamalarının %53,2 sini sözleşmeli personele yapılan harcamalar oluştururken, memurların payı %43,4 olmuştur. Tablo 1-e Ocak-Haziran Dönemi Personel Giderleri 01 - PERSONEL GİDERLERİ (Ocak-Haziran) 2008 2009 Değişim (%) Sözleşmeli Personel 1 16.462.114 17.819.934 8,2% Memurlar 2 12.852.927 14.547.549 13,2% İşçiler 0 0 Geçici Personel 0 0 Diğer Personel 862.292 1.126.516 30,6% TOPLAM 30.179.341 33.496.008 11,0% (TL) 1 Sözleşmeli Personel: Kadro Karşılığı Sözleşmeli Personel, (Müsteşar, Müsteşar Yrd., Genel Md., Kurul Bşk., Darphane ve Damga Matbaası Genel Md., I. Hukuk Müşaviri, Müsteşarlık Müşaviri, Müstakil Daire Başkanı, Genel Md. Yrd., Daire Başkanı, Basın ve Halkla İlişkiler Müşaviri, Şube Müdürü, Hazine Uzmanı, Hazine Uzman Yrd., Hukuk Müşaviri, Programlayıcı, Çözümleyici) Kadrosuz Sözleşmeli Personel. 2 Memurlar: Hazine Kontrolörü, Sigorta Denetleme Uzmanı, Stajyer Hazine Kontrolörü, Sigorta Denetleme Uzman Yrd., Mali Hizmetler Uzm., M.H.U. Yrd., Şef, Mühendis, Mimar, Aktüer ve Diğer Memurlar. 8
1.2. Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet Primi Ödemeleri Sosyal güvenlik kurumlarına Devlet primi ödemeleri Ocak-Haziran 2009 döneminde, 2008 yılının ilk altı aylık dönemine göre %8,9 artış göstererek 2,8 milyon TL olmuştur. 2008 yılının ilk altı ayında %53,5 olan gerçekleşme oranı, 2009 yılının ilk altı ayında %51,0 olmuştur. 1.3. Mal ve Hizmet Alım Giderleri Müsteşarlığımıza mal ve hizmet alımlarına yönelik olarak 2009 yılı için 245,7 milyon TL ödenek tahsis edilmiştir. İlk altı aylık dönemde söz konusu tutarın 73,8 milyon TL lik kısmı (% 30,0) harcanmıştır. Ocak-Haziran 2009 döneminde Devlet borçları genel giderleri 31,6 milyon TL, üretime yönelik mal ve hizmet alımları ise 34,2 milyon TL seviyesinde gerçekleşmiştir. Grafik 1-c de söz konusu iki kalem haricindeki mal ve hizmet alım giderleri, 2008 ve 2009 Ocak-Haziran dönemleri için, karşılaştırmalı olarak sunulmuştur. Tablo 1-f Ocak-Haziran Dönemi Mal ve Hizmet Alım Giderleri (TL) 03 - MAL VE HİZMET ALIM GİDERLERİ Ocak - Haziran 2008 2009 Değişim (%) Üretime Yönelik Mal ve Malzeme Alımları 37.249.575 34.190.278-8,2% Tüketime Yönelik Mal ve Malzeme Alımları 1.292.982 1.695.632 31,1% Yolluklar 573.391 648.419 13,1% Görev Giderleri 7.306 3.790-48,1% Hizmet Alımları 54.397.822 35.635.235-34,5% Temsil ve Tanıtma Giderleri 36.139 72.592 100,9% Menkul Mal, Gayrimaddi Hak Alım, Bakım ve Onarım Giderleri 220.678 296.617 34,4% Gayrimenkul Mal Bakım ve Onarım Giderleri 23.506 34.057 44,9% Tedavi ve Cenaze Giderleri 813.178 1.173.825 44,4% TOPLAM 94.614.576 73.750.447-22,1% 9
Tablo 1-f de mal ve hizmet alım giderleri içerisinde hizmet alımları kaleminin %34,5 oranında azaldığı gözlenmektedir. Söz konusu kalemdeki azalışın temel nedeni 2009 yılı Ocak-Haziran döneminde hizmet alımları kaleminde yer alan Devlet borçları genel giderlerinin (31,6 milyon TL) 2008 yılı aynı dönemine (52,0 milyon TL) göre %39,3 oranında azalmasıdır. Grafik 1-c Ocak-Haziran Dönemi Mal ve Hizmet Alım Giderleri * (TL) Mal ve Hizmet Alım Giderleri 2.500.000 2.000.000 2.121.399 1.747.820 1.500.000 1.000.000 1.185.404 1.396.426 1.523.441 1.193.294 1.229.359 500.000 350.162 777.221 727.977 881.877 0 2008 2009 290.151 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran * Devlet borçları genel giderleri ile üretime yönelik mal ve hizmet alımları kalemleri hariç tutulmuştur. 1.4. Faiz Giderleri Tablo 1-g Ocak-Haziran Dönemi Faiz Giderleri 04 - FAİZ GİDERLERİ (Ocak-Haziran) 2008 2009 (bin TL) Değişim (%) Kamu Kurumlarına Yapılan İç Borç Faiz Ödemeleri 2.447.243 1.280.575-47,7% Diğer İç Borç Faiz Giderleri 14.929.924 22.242.472 49,0% Dış Borç Faiz Giderleri 3.178.565 3.673.907 15,6% İskonto Giderleri 178.796 34.902-80,5% Kısa Vadeli Nakit İşlemlere Ait Faiz Giderleri 0 0 Türev Ürün Giderleri 0 0 TOPLAM 20.734.528 27.231.857 31,3% Tablo 1-g de faiz giderleri kaleminin toplamda, 2009 yılı ilk yarısında 2008 in aynı dönemine göre %31,3 oranında arttığı gözlenmektedir. Bu durumun nedenleri faiz giderleri kaleminin alt bileşenleri ölçeğinde aşağıda açıklanmaktadır: 10
İç Borç Faiz Giderleri: İç borç faiz ödemelerinin dağılımı açısından 2008 ve 2009 yılları karşılaştırıldığında, 2008 yılında iç borç faiz ödemeleri ağırlıklı olarak senenin ikinci yarısında özellikle Temmuz ve Ağustos aylarında yer almıştır. 2009 yılında ise iç borç faiz ödemeleri yılın ilk yarısında ağırlıklı olarak Şubat ayında, ikinci yarısında ise Ağustos ayında yer almaktadır. Diğer taraftan 2009 yılı faiz giderleri 2008 yılına göre artış göstermiştir. Bu durumun temel gerekçesi ise küresel ekonomik kriz sebebi ile faizlerdeki yükseliş ile birlikte iç borçlanma enstrümanlarına yönelik talep ve vade yapısındaki değişimdir. 2008 yılında yükselen borçlanma faizleri ve borçlanma vadesindeki kısalmanın da etkisiyle, 2009 yılında 2008 yılında yapılan borçlanmalardan kaynaklanan faiz ödemeleri yükselmiştir. Diğer taraftan, ihraç edilen Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS) türü açısından özellikle değişken faizli senetlere olan talepteki yükselme ile söz konusu senetlerin ihracındaki artış sonucunda söz konusu senetlerin 2009 yılı içerisindeki kupon faizi ödemeleri artmıştır. İç Borç İskonto Gideri: 2009 yılı iskonto giderleri, 2008 yılında gerçekleşen tutarın üzerinde öngörülmüştür. Ancak, 2009 yılı başından itibaren uluslararası piyasa koşullarındaki kötüleşmeye ve yabancı yatırımcı taleplerinin azalmasına paralel olarak programlanan tutarda sabit kuponlu Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS) ihracı gerçekleştirilememiştir. Önceki yıllarda düzenli olarak gerçekleştirilen sabit kuponlu DİBS ihracının 2009 yılının ilk altı ayında çok sınırlı olduğu, bu nedenle de iskonto giderlerinin 2008 yılı ilk altı ayına kıyasla düşük kaldığı gözlemlenmektedir. Dış Borç Faiz Giderleri: 2009 yılının ilk altı aylık dönemindeki dış borç faiz giderleri Amerikan Doları bazında incelendiğinde, önceki yılın aynı dönemine nispetle %13,85 oranında bir azalma olduğu görülmektedir. Bununla birlikte, geçen yılın son çeyreğinden itibaren yükselen döviz kurları, yabancı para cinsinden dış borç faiz ödemelerinin Türk Lirası karşılığını %15,58 artırmıştır. TL Bazında İlk 6 Aylık Gerçekleşme (Milyon TL) 2008 2009 Fark 3.178,57 3.673,91 15,58% USD Bazında İlk 6 Aylık Gerçekleşme (Milyon USD) 2008 2009 Fark 2.623,58 2.260,17-13,85% 11
Grafik 1-d Ocak-Haziran Dönemi Faiz Giderleri 12.000.000 9.894.402 10.000.000 Faiz Giderleri (bin TL) 8.000.000 6.000.000 4.000.000 2.000.000 3.765.261 4.313.650 5.228.286 4.119.265 4.423.533 4.917.692 3.111.570 4.267.936 1.578.769 1.119.400 0 1.226.624 2008 2009 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran 1.5. Cari Transferler 2009 yılı bütçesinde cari transferler için yaklaşık 5,1 milyar TL ödenek ayrılmış olup, 2009 Ocak-Haziran döneminde bu ödeneğin %63,4 üne karşılık gelen 3,2 milyar TL harcanmıştır. 2009 yılı ilk yarısında cari transfer harcamaları 2008 yılının aynı dönemine göre %119,8 oranında artmıştır. Görev zararları kalemindeki artış ise % 229,5 olmuştur. Kamu iktisadi teşebbüslerine ve kamu bankalarına ilgili mevzuat çerçevesinde verilen görevler kapsamında mahrum olunan kârı da içeren zararın karşılanması amacıyla, görev zararları adı altında 2009 yılı ilk altı ayında 2.214,5 milyon TL harcanmıştır. Bütçeden, karşılıksız olarak, ilgili mevzuatına göre ve kaynak aktarılan kurumların bütçe açıklarının finansmanı gibi amaçlarla özel bütçe kapsamındaki idarelere (Merkezi Finans ve İhale Birimi) ve fonlara (Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu, İşsizlik Sigortası Fonu) yapılan cari nitelikli hazine yardımlarına ilişkin ödemeleri kapsayan hazine yardımları kaleminden Ocak-Haziran 2009 döneminde 747,6 milyon TL harcama yapılmıştır. 12
Tablo 1-i Ocak-Haziran Dönemi Cari Transferler (TL) 05 - CARİ TRANSFERLER (Ocak-Haziran) 2008 2009 Değişim (%) Görev Zararları 672.033.580 2.214.477.276 229,5% Hazine Yardımları 627.127.661 747.640.710 19,2% Kar Amacı Gütmeyen Kuruluşlara Yapılan Transferler 0 58.000 Hane Halkına Yapılan Transferler 104.576.556 187.338.589 79,1% Devlet Sosyal Güvenlik Kurumlarından Hane Halkına Yapılan Fayda Ödemeleri 0 0 Yurt Dışına Yapılan Transferler 71.092.463 92.112.411 29,6% Gelirlerden Ayrılan Paylar 0 0 TOPLAM 1.474.830.260 3.241.626.986 119,8% 1.6. Sermaye Giderleri 2009 yılı bütçesinde sermaye giderleri için 11,4 milyon TL ödenek ayrılmış olup, 2009 Ocak-Haziran döneminde bu ödeneğin %5,7 sine karşılık gelen 650 bin TL lik kısmı harcanmıştır. Anılan dönemdeki 650 bin TL lik sermaye gideri harcamasının büyük bölümü; cari nitelikli olmayan büro ve işyeri mefruşat, makine-teçhizat alımları ile bunların yedek parçalarının alım giderleri; gayri maddi hak alımları ve gayrimenkul büyük bakım onarım giderleri için kullanılmıştır. 13
Tablo 1-j Ocak-Haziran Dönemi Sermaye Giderleri (TL) 06 - SERMAYE GİDERLERİ (Ocak-Haziran) 2008 2009 Değişim (%) Mamul Mal Alımları 51.238 216.936 323% Menkul Sermaye Üretim Giderleri 0 0 Gayri Maddi Hak Alımları 0 178.900 Gayrimenkul Alımları ve Kamulaştırma 0 0 Gayrimenkul Sermaye Üretim Giderleri 0 0 Menkul Malların Büyük Onarım Giderleri 0 26.602 Gayrimenkul Büyük Onarım Giderleri 0 227.592 Stok Alımları 0 0 Diğer Sermaye Giderleri 0 0 TOPLAM 51.238 650.030 1168,7% 1.7. Sermaye Transferleri 2009 yılı bütçesinde sermaye transferleri için 286 milyon TL ödenek ayrılmış olup, 2009 Ocak-Haziran döneminde bu ödeneğin %7,9 una karşılık gelen 22,8 milyon TL lik kısmı harcanmıştır. 2009 yılı ilk yarısında yurt içi sermaye transferleri kaleminden yapılan harcamalar Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu nun 2009 yılı Ekim ayında İstanbul da gerçekleştirilecek olan Guvernörler Toplantısına yönelik hazırlıklarda kullanılması maksadıyla İstanbul Büyükşehir Belediyesi ne yapılan transferler nedeniyle oluşmuştur. Yurt dışı Sermaye Transferleri kaleminden 2009 yılı ilk yarısında herhangi bir harcama yapılmamıştır. 14
Tablo 1-k Ocak-Haziran Dönemi Sermaye Transferleri Gideri (bin TL) 07 - SERMAYE TRANSFERLERİ (Ocak-Haziran) 2008 2009 Degisim (%) Yurt içi Sermaye Transferleri 32.500.000 22.780.903-30% Yurt dışı Sermaye Transferleri 5.266.968 0-100% TOPLAM 37.766.968 22.780.903-39,7% 1.8. Borç Verme 2009 yılı bütçesinde Borç Verme kalemi için yaklaşık 2,7 milyar TL ödenek ayrılmış olup, 2009 Ocak-Haziran döneminde bu ödeneğin %70,2 sine karşılık gelen 1,9 milyar TL harcanmıştır. Söz konusu harcama Kamu İktisadi Teşebbüsleri Genel Müdürlüğü tarafından KİT lere yapılan sermaye transferleri (Yurt İçi Borç Verme) ile Dış Ekonomik İlişkiler Genel Müdürlüğü tarafından Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ne yapılan aktarımlardan 3 oluşturmaktadır. Tablo 1-l Ocak-Haziran Dönemi Borç Verme (TL) 08 - BORÇ VERME (Ocak-Haziran) 2008 2009 Değişim (%) Yurt içi Borç Verme 1.292.050.000 1.714.053.086 33% Yurt dışı Borç Verme 138.303.687 213.000.000 54% TOPLAM 1.430.353.687 1.927.053.086 34,7% 3 KKTC tarafından uygulanmakta olan Yeniden Yapılandırma ve Ekonomik Kalkınma Programı çerçevesinde ülkemiz ile KKTC arasında imzalanan Ekonomik ve Mali İşbirliği Protokolü ile KKTC Hükümetine mali destek sağlanmaktadır. Söz konusu destek Türkiye Cumhuriyeti Teknik Heyeti tarafından aylık olarak Ankara da yapılan toplantılar neticesinde değerlendirilmekte ve Kıbrıs işlerinden sorumlu Bakanın önerisi üzerine Müsteşarlığımızca KKTC ye aktarılmaktadır. 15
II. OCAK-HAZİRAN 2009 DÖNEMİNDE YÜRÜTÜLEN FAALİYETLER Bu bölümde, Ocak-Haziran 2009 döneminde Müsteşarlığımızda kamu hizmet kalitesinin yükseltilmesi, reform projelerinin gerçekleştirilmesi, bütçe giderlerinde tasarruf ve etkinlik sağlanması amacıyla yürütülen faaliyetlere, temel politika ve mevzuat değişikliklerine yer verilmiş ve gelinen aşamalar itibarıyla değerlendirmeler yapılmıştır. Söz konusu dönemde yürütülen birim faaliyetlerine, 2009 yılı Faaliyet Raporunda ayrıntılı olarak yer verileceğinden burada değinilmeyecektir. 2.1. Borçlanma, Nakit ve Risk Yönetimi Faaliyetleri Bilindiği üzere, çalışanların tasarruflarının artırılması amacı ile 1988 yılında çıkarılan 3417 sayılı Çalışanların Tasarrufa Teşvik Edilmesi ve Bu Tasarrufların Değerlendirilmesine Dair Kanun çerçevesinde çalışanların aylık veya ücretlerinden belirli oranda kesinti yapılması (tasarruf kesintisi); bu tasarruflara Devlet veya işverenler tarafından katkıda bulunulması ve bu şekilde toplanacak tutarların nemalandırılması öngörülmüş; bu amaçla Çalışanların Tasarruflarını Teşvik Hesabı oluşturulmuştur. Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı nda yer alan ve 4853 sayılı Kanuna eklenen madde ile; hesaba ait tüm varlık ve yükümlülüklerin 31.12.2006 tarihi itibariyle Hazineye devrolunması öngörülmüştür. Ayrıca, söz konusu Kanun maddesi ile kamu mali disiplini hedefi ile uyumlu olarak, varsa hesaba ilişkin hak sahiplerine bu tarihten sonra yapılacak ödemelerin Hazine Müsteşarlığı Bütçesi nden karşılanması amaçlanmıştır. Yukarıdaki bilgiler çerçevesinde, ilgili mevzuatın amir hükümleri uyarınca yapılması zorunlu olan ödemelerin gerçekleştirilebilmesini teminen Hazine Müsteşarlığı / Kamu Finansmanı Genel Müdürlüğü Bütçesi nde (Cari Transferler) ilgili harcama kalemine (Hane Halkına Yapılacak Diğer Ödemeler) 2009 yılı için ödenek konulmuş olup; ilgili kurumlarla eşgüdümlü olarak ve yargı organlarının kararlarına istinaden gerekli ödemelerin yapılmasına devam edilmiştir. Ocak-Haziran 2009 döneminde, 2008 Yılı Yönetim Dönemi Hesabı Sayıştay Başkanlığına teslim edilmiş; bunun yanında 2008 yılının ilk altı aylık kısmına ilişkin muhasebeleştirme işlemleri de ilgili mevzuat çerçevesinde gerçekleştirilmiş ve diğer asli iş ve işlemler yürütülmüştür. 16
Kamu Kurum ve kuruluşlarının Nakit İhtiyacının Tespitine İlişkin Yönetmelik yılın bu döneminde çıkarılarak uygulanmaya başlanmıştır. Yeniden yapılandırılan Tek Hazine Cari Hesabı ile ilgili çeşitli güncellemeler yapılmış ve bu çerçevede söz konusu hesabın işleyişine yönelik olarak; birisi T.C. Maliye Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası arasında, diğeri ise T.C. Maliye Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı ve T.C. Ziraat Bankası arasında olmak üzere ek protokoller gerçekleştirilmiştir. Ocak-Haziran 2009 döneminde, önceki dönemlerle paralel şekilde, borç yönetiminin kalitesinin yükseltilmesi amacına yönelik olarak Hazine Garantili kredi kullanan kuruluşların ödeme gücü ve nakit durumlarını tespit amaçlı kuruluşlardan gönderilen tabloların takibi sıkılaştırılmış, bu yönde bazı kuruluşlardan banka bazında detay hesap dökümü ve ayrıntılı nakit tabloları talep edilip incelenmiştir. Ödeme gücünün yeterli olduğuna inanılan kuruluşlarla irtibata geçilip üstlenim talepleri yeniden değerlendirilmiş ve mümkün olduğunca borç servislerinin kuruluşlarca karşılanması yoluyla bütçe giderlerinde tasarruf ve etkinlik sağlanmaya çalışılmıştır. Hazine garantili krediler ve yap-işlet-devret projelerine verilen ürün alım ve girdi garantileri Hazine tarafından üstlenilmeleri olasılığı nedeniyle bütçe üzerinde risk oluşturmaktadır. 2002 yılında kabul edilen Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun ile Hazine garantileri kapsamında Müsteşarlık tarafından ödenen tutarların nakit ve borç yönetiminde yol açtığı aksaklıkların giderilmesi amacıyla, T.C. Merkez Bankası nezdinde bir Risk Hesabı oluşturulmuştur. Bütçeden Risk hesabına, gerek verilen garantilerden gerçekleştirilen üstlenimlerin azalması ve gerekse yapılan tahsilatların artması sonucunda giderek daha az miktarda kaynak aktarımı sağlanmaktadır. Bu amaçla, Temmuz-Aralık 2009 döneminde de Hazine garantili kredi kullanan kuruluşların ödeme güçlerinin tespiti, Müsteşarlığımıza üstlenim talebinde bulunan kuruluşların ödeyememe nedenlerinin incelenmesi, gerektiğinde detaylı bilgilerin kuruluşlardan talep edilmesi, kreditörlerden gelen bildirimlerle kuruluş bildirimlerindeki anapara, faiz, masraf vb. bilgilerin çarpraz kontrolü ile olabilmesi muhtemel hatalarının tespit ve düzeltilmesinin sağlanması gibi faaliyetlerimiz devam edecektir. Risk hesabından yapılacak ödemeleri karşılamak amacıyla, Müsteşarlığımız 2009 yılı Bütçesinin 08-Yurtiçi Borç Verme kalemine, 550.000.000 TL tutarında ödenek konulmuştur. Söz konusu ödenekten ilk altı ay sonunda harcama gerçekleşmemiştir. Bunun nedenleri, üstlenim talebinde bulunacağı öngörülen bazı kuruluşlar nezdinde mali durumları 17
açısından yapılan girişimler sonucunda borç servislerinin bir kısmının ilgili kuruluşlarca yapılmasının sağlanması, hesaptan yapılan ödemeler karşılığında kuruluşlardan gerçekleştirilen tahsilatın beklenenin üzerinde gerçekleşmesi, bütçe döneminde öngörülen birtakım risklerin ortaya çıkmaması ve yatırım garantisi kapsamındaki ödemelerin öngörülenden düşük olmasıdır. Risk hesabı ödenek kullanımı ilgili yılın Hazine garantili borç servisi ile ilişkili olduğundan yıllar arasında kıyaslama yapmak mümkün olmamaktadır. Ayrıca, borçlu kuruluşların ödeme güçlerinin tespiti, gerektiğinde, Hazine Kontrolörleri Kurulu denetimleri vasıtasıyla da gerçekleştirilmektedir. Her dönem olduğu gibi bu dönemde de; Hazine garantili kredilerin düzenli takibi ile oluşabilmesi muhtemel mali risklerin en aza indirilmesi ve borçlanmanın Hazine garantili ayağının kontrollü bir şekilde gerçekleşmesi sağlanmaya çalışılacaktır. 2.2. Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Yatırım Ortamını İyileştirme Koordinasyon Kurulu (YOİKK) Türkiye deki yatırımlarla ilgili düzenlemeleri rasyonel hale getirmek, yatırım ortamının rekabet gücünü artıracak gerekli düzenlemeleri tespit ederek politika önerileri geliştirmek ve işletme dönemi de dahil olmak üzere yatırımın her safhasında ulusal ve uluslararası yatırımcıların karşılaştıkları sorunlara çözüm üretmek amacıyla yatırım ortamını iyileştirme çalışmalarını sürdüren Yatırım Ortamını İyileştirme Koordinasyon Kurulu (YOİKK), 10-11 Ocak 2009 tarihlerinde gerçekleştirilen 4. Kızılcahamam Yatırım Konferansı kapsamında kurul üyesi kamu kurum ve kuruluşların üst düzey yöneticileri ile TOBB, TÜSİAD, YASED ve TİM başkanlarının katılımı ile bir toplantı gerçekleştirilmiştir. Söz konusu toplantıda, Teknik Komiteler tarafından 2007 yılından bu yana eylem planları kapsamında yürütülen faaliyetler gözden geçirilerek iş dünyasının değişen öncelik ve ihtiyaçlarını dikkate alan bir yaklaşımla güncellenmiş ve güncellenen eylem planları, 21 Ocak 2009 da kamuoyuna duyurulmuştur. YOİKK Teknik Komite çalışmalarına ivme kazandırmak amacıyla 2005 yılında oluşturulan YOİKK Yönlendirme Komitesi; 2009 yılında, Ocak, Mart ve Haziran aylarında olmak üzere 4 adet toplantı gerçekleştirmiştir. 2.3. İdari ve Mali İşler Müsteşarlığımız Hizmet Binasının mantolama işleri için 2008 yılında 630.000 TL. ödenek Bayındırlık ve İskan Bakanlığı bütçesine aktarılmış; ihalenin yıl sonuna doğru 18
yapılması nedeniyle aktarılan ödenek kullanılamamıştır. Söz konusu işin tamamlanabilmesi için Müsteşarlığımız 2009 yılı Hizmet Binası Büyük Onarım projesinde bulunan ödenek (440.000 TL) yetersiz kalmış, adı geçen projeye 220.000 TL ödenek aktarımı yapılarak toplam 578.650 TL ödenek Bayındırlık ve İskan Bakanlığı bütçesine aktarılmıştır. Bu nedenle, 2009 yılında Müsteşarlığımız hizmet binasının büyük onarımları (C Blok Hizmet ESEN Konferans salonunun tecrit işleri, D ve E Bloklarının klima sistemlerinin yapılması vb.) ödenek yetersizliğinden dolayı yapılamamıştır. Bu işlerin yapılabilmesi için 2010 yılına ödenek teklif edilecektir. III. TEMMUZ-ARALIK 2009 DÖNEMİNE İLİŞKİN BEKLENTİLER 3.1. Borçlanma, Nakit ve Risk Yönetimi Faaliyetleri Kamu Finansmanı Genel Müdürlüğünün 05-Cari Transferler harcama kalemine, sermaye birikimini hedeflemeyen ve cari nitelikli mal ve hizmet alımını finanse etmek amacıyla karşılıksız olarak yapılan ödemeleri karşılaması amacıyla 2009 yılında 50 milyon TL tutarında ödenek konulmuştur. Bu harcama kaleminde Çalışanları Tasarrufa Teşvik Hesabı (ÇTTH) ödemeleri gerçekleştirilmektedir. Yılın ilk yarısının sonu itibariyle, anılan gider kaleminden gerçekleştirilen ödeme tutarı %6,07 olarak gerçekleşmiş olsa da, bu harcama kaleminden yapılan ödemelerin yargı kararları sonucunda belirlendiği ve yargı organlarında karara bağlanmayı bekleyen çok sayıda dosya olduğu göz önüne alındığında, Temmuz-Aralık 2009 döneminde, bahse konu ödenek bakiyesinin tamamının kullanılacağı öngörülmektedir. 3.2. Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Yatırım Ortamını İyileştirme Koordinasyon Kurulu (YOİKK) Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Sayın Ali BABACAN başkanlığında özel sektör temsilcisi sivil toplum kuruluşlarının da katılımıyla bir YOİKK toplantısı gerçekleştirilmesi planlanmaktadır. YOİKK Yönlendirme Komitesinin Hazine Müsteşarı Sayın İbrahim H. ÇANAKCI nın başkanlığındaki toplantılarını gündeme uygun olarak belirlenecek tarihlerde sürdürmesi planlanmaktadır. 19
Yatırım ortamıyla ilgili görev ve sorumluluğu bulunan kurum ve kuruluşlar ile Dünya Bankası uzmanları katılımı ile Ekim ve Aralık aylarında YOİKK Yatırım Ortamı Seminerlerinin düzenlenmesi planlanmaktadır. Türkiye Yatırım Danışma Konseyi Yatırım ortamının iyileştirilmesi çalışmalarına uluslararası bir perspektif kazandırılması amacıyla 2004 yılında oluşturulan ve 2004 yılından bu yana her yıl düzenli olarak Başbakan Sayın Recep Tayyip Erdoğan başkanlığında toplanan Türkiye Yatırım Danışma Konseyi nin altıncı toplantısının 2009 yılının ikinci yarısında gerçekleştirilmesi planlanmaktadır. Toplantı tavsiye kararlarına ilişkin yaklaşık 60 kurum ve kuruluştan derlenen bilgilerle hazırlanan Yatırım Danışma Konseyi 2009 İlerleme Raporunun Türkçe ve İngilizce baskılarının geçmiş yıllarda olduğu gibi bu yıl da yatırım ortamıyla ilişkili ulusal ve uluslararası merkezlere dağıtımı sürdürülecektir. 3.3. Yatırım Teşvikleri Hali hazırda düzenlenmekte olan yeni teşvik mevzuatı çerçevesinde gerçekleştirilecek ödemelerin 05-Cari Transferler / Hane Halkına Yapılan Ödemeler giderinde artışa sebep olacağı beklenmektedir. Buna bağlı olarak, söz konusu gider kalemine ödenek ilavesi söz konusu olabilecektir. IV. TEMMUZ-ARALIK 2009 DÖNEMİNDE YÜRÜTÜLECEK FAALİYETLER 4.1 Denetim Faaliyetleri Avrupa Konseyi nin 1085/2006 sayılı Katılım Öncesi Mali İşbirliği Aracı (Instrument for Pre-accession Assistance IPA) Tüzüğü çerçevesinde 2009-2013 döneminde AB den sağlanacak fonların yönetim ve kontrol mekanizmalarının işlerliği ve etkinliğini denetlemek üzere Hazine Kontrolörleri Kurulu görevlendirilmiş olup, 2009 yılının ikinci yarısında başlanacak olan bu denetimler 2013 yılı sonuna kadar devam edecektir. 20
V. 2009 YIL SONU TAHMİNLERİ Müsteşarlığımız 2009 yıl sonu harcama tutarının 66,8 milyar TL olacağı tahmin edilmektedir. Bu tutar, 2009 yılında Müsteşarlığımıza tahsis edilen bütçenin %1,25 üzerindedir. Ocak-Haziran 2009 döneminde gerçekleşen harcamaların Müsteşarlığımız 2009 yılı bütçesine oranının %49,3 olmasına rağmen, söz konusu yıl için tahmin edilen harcama tutarının Müsteşarlığımız bütçe rakamının üzerine çıkacağının beklenmesinin temel nedenleri, Müsteşarlığımız bütçesinin %87 sini oluşturan faiz gideri kalemi için ayrılan ödeneğin tamamının yıl sonuna kadar kullanılacağının; bazı Kamu İktisadi Teşebbüsleri ne Kesintili Bütçe Ödeneği (KBÖ) üstü transferler yapılmasının zaruri olabileceğinin ve Devlet Yardımları ve Yatırım Teşvikleri kapsamından gerçekleşecek olan transferlerin beklenenin üzerinde olabileceğinin tahmin edilmesidir. Tablo V-a. 2009 Yıl Sonu Harcama Tahminleri (bin TL) GİDER TÜRÜ 2008 (Gerçekleşme) 2009 (KBÖ) 2009 Yıl Sonu Tahmini Değişim (%) 2008'e (Gerçekleşme) Göre 2009'e (KBÖ) Göre 01 - PERSONEL GİDERLERİ 56.862 65.246 68.627 21% 5% 02 SOS. GÜV. KUR.LARINA DEVLET PRİMİ GİD. 03 - MAL VE HİZMET ALIM GİDERLERİ 4.855 5.538 5.789 19% 5% 181.395 245.693 230.282 27% -6% 04 - FAİZ GİDERLERİ 50.706.567 57.500.000 55.500.000 9,5% -3% 05 - CARİ TRANSFERLER 3.972.965 5.115.236 6.267.186 58% 23% 06 - SERMAYE GİDERLERİ 2.308 11.350 11.104 381% -2% 07 - SERMAYE TRANSFERLERİ 233.730 286.000 286.000 22% 0% 08 - BORÇ VERME 2.796.903 2.745.000 4.426.503 58% 61% TOPLAM 57.955.586 65.974.063 66.795.491 15,2% 1,25% Tablo V-a nın son sütununda harcama kalemleri itibarıyla 2009 yıl sonu tahmin rakamlarının 2009 yılı KBÖ büyüklüklerine göre değişimi verilmiştir. Tablodan anlaşılacağı üzere, 2009 yılı için Personel Giderleri, Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet Primi Giderleri, 21
Cari Transferler ve Borç Verme kalemlerine yönelik yıl sonu harcama tahminleri, söz konusu harcama kalemleri için Kanunla tahsis edilen KBÖ lerinin üzerine çıkmıştır. Cari transferler kalemindeki KBÖ üstü harcamanın, KİT lerin kredi borçlarının geri ödenmesi, ürün alımlarının finansmanı ve diğer mali ihtiyaçlarının giderilmesi amacıyla kullanılacak ödenekler nedeniyle oluşacağı öngörülmektedir. Yurt İçi Borç Verme kalemindeki artışlar ise KİT lere yapılacak sermaye ödemelerindeki artışlardan kaynaklanmaktadır. Müsteşarlığımız 2009 Yılı Bütçesinde, Yurt Dışı Borç Verme kalemi için yaklaşık 326 milyon TL tutarında ödenek (KBÖ) tahsis edilmiş olup; ilgili kalemden 2009 yılı harcamasının 616 milyon TL olacağı tahmin edilmektedir. Söz konusu fark KKTC ile sürdürülmekte olan program kapsamında husule gelen ihtiyaçlardan kaynaklanmıştır. 22
VI. BÜTÇE GİDERLERİNİN GELİŞİM TABLOSU 2008 GERÇEKLEŞME 2009 BAŞLANGIÇ OCAK GERÇEKLEŞME ŞUBAT GERÇEKLEŞME MART GERÇEKLEŞME NİSAN GERÇEKLEŞME BÜTÇE GİDERLERİ TOPLAMI ÖDENEĞİ 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 01 PERSONEL GİDERLERİ 56.862.495 65.246.000 6.373.051 8.257.006 5.207.120 4.548.241 4.020.662 4.538.553 5.359.328 5.871.047 01 1 MEMURLAR 23.936.914 26.962.000 2.146.406 3.500.220 2.884.814 2.224.953 1.953.876 2.219.959 1.986.580 2.223.905 01 2 SÖZLEŞMELİ PERSONEL 31.399.940 36.284.000 4.106.429 4.434.784 2.062.958 2.138.968 1.937.602 2.138.021 3.232.706 3.481.777 01 3 İŞÇİLER 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 01 4 GEÇİCİ PERSONEL 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 01 5 DİĞER PERSONEL 1.525.641 2.000.000 120.216 322.002 259.348 184.320 129.184 180.574 140.042 165.365 01 7 MİLLETVEKİLLERİ 01 8 CUMHURBAŞKANI ÖDENEĞİ 01 9 İSTİHBARAT PERSONELİ 02 SOSYAL GÜV. KUR.LARINA DEVLET PRİMİ GİD. 4.854.898 5.538.000 534.972 660.537 464.310 424.924 391.323 423.405 410.916 445.927 02 1 MEMURLAR 2.351.369 2.659.000 220.317 316.260 252.003 210.780 195.512 210.366 192.555 209.198 02 2 SÖZLEŞMELİ PERSONEL 2.503.530 2.879.000 314.655 344.277 212.307 214.143 195.811 213.039 218.361 236.729 02 3 İŞÇİLER 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 02 4 GEÇİCİ PERSONEL 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 02 5 DİĞER PERSONEL 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 02 7 MİLLETVEKİLLERİ 02 9 İSTİHBARAT PERSONELİ 03 MAL VE HİZMET ALIM GİDERLERİ 181.395.061 245.692.900 4.792.259 24.204.946 3.316.678 1.655.898 13.174.160 3.887.494 10.153.529 23.673.185 03 1 ÜRETİME YÖNELİK MAL VE MALZEME ALIMLARI 78.995.791 79.290.000 0 0 0 0 5.161.430 0 0 21.343.200 03 2 TÜKETİME YÖNELİK MAL VE MALZEME ALIMLARI 2.879.874 3.827.250 95.599 197.859 254.921 338.938 76.017 332.849 380.435 301.142 03 3 YOLLUKLAR 1.441.584 2.529.000 5.974 27.316 43.921 83.611 76.649 73.405 156.653 98.398 03 4 GÖREV GİDERLERİ 83.031 86.400 1.436 0 188 640 1.250 300 1.900 2.150 03 5 HİZMET ALIMLARI 94.659.778 155.861.650 4.678.863 23.929.890 2.886.312 930.702 7.626.997 3.267.861 9.382.556 1.505.940 03 6 TEMSİL VE TANITMA GİDERLERİ 494.883 746.100 0 7.933 0 28.518 15.979 1.551 6.671 14.779 03 7 MENKUL MAL,GAYRİMADDİ HAK ALIM, BAKIM VE ONARIM GİD. 712.944 939.600 0 6.803 0 46.777 4.019 13.228 64.395 86.745 03 8 GAYRİMENKUL MAL BAKIM VE ONARIM GİDERLERİ 78.569 108.900 306 1.409 38 6.894 1.919 7.468 17.567 13.045 03 9 TEDAVİ VE CENAZE GİDERLERİ 2.048.607 2.304.000 10.081 33.736 131.298 219.819 209.901 190.833 143.352 307.787 04 FAİZ GİDERLERİ 50.706.567.444 57.500.000.000 4.313.649.684 3.765.260.515 5.228.285.535 9.894.401.711 4.119.264.506 4.423.532.612 4.267.935.775 3.111.569.868 04 1 KAMU KURUMLARINA ÖDENEN İÇ BORÇ FAİZ GİDERLERİ 5.133.677.089 3.813.000.000 460.172.263 277.825.184 168.250.859 107.446.779 100.639.173 0 496.003.592 360.141.271 04 2 DİĞER İÇ BORÇ FAİZ GİDERLERİ 39.382.811.689 45.158.000.000 3.161.395.608 2.824.633.554 4.174.167.205 8.724.788.823 3.187.532.768 3.458.745.593 3.419.517.797 2.369.752.760 04 3 DIŞ BORÇ FAİZ GİDERLERİ 5.783.345.446 6.308.000.000 656.821.782 662.801.777 883.376.466 1.044.098.901 690.047.337 964.787.019 352.414.386 381.675.837 04 4 İSKONTO GİDERLERİ 406.733.220 1.571.000.000 35.260.031 0 2.491.005 18.067.208 141.045.228 0 0 0 04 5 KISA VADELİ NAKİT İŞLEMLERE AİT FAİZ GİDERLERİ 0 150.000.000 0 0 0 0 0 0 0 0 04 6 TÜREV ÜRÜN GİDERLERİ 0 500.000.000 0 0 0 0 0 0 0 0 05 CARİ TRANSFERLER 3.972.965.215 5.115.236.000 163.548.426 669.673.065 310.240.132 355.351.370 245.761.193 941.263.345 221.766.718 468.801.645 05 1 GÖREV ZARARLARI 1.856.695.076 2.755.000.000 59.000.000 517.492.601 160.000.000 160.164.935 167.110.000 736.575.695 74.923.580 327.680.938 05 2 HAZİNE YARDIMLARI 1.377.111.757 1.556.000.000 104.450.846 139.650.473 28.856.205 122.064.068 75.050.846 118.782.089 133.015.794 123.643.558 05 3 KAR AMACI GÜTMEYEN KURULUŞLARA YAPILAN TRANS. 97.500 106.000 0 0 0 0 0 0 0 58.000 05 4 HANE HALKINA YAPILAN TRANSFERLER 493.256.285 470.500.000 97.580 529.991 100.873.630 61.122.367 1.053.913 62.905.561 1.027.087 1.540.912 05 5 DEVLET SOSYAL GÜVENLİK KURUMLARINDAN HANE HALKINA 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 05 6 YURTDIŞINA YAPILAN TRANSFERLER 245.804.597 333.630.000 0 12.000.000 20.510.296 12.000.000 2.546.435 23.000.000 12.800.257 15.878.237 05 8 GELİRLERDEN AYRILAN PAYLAR 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 06 SERMAYE GİDERLERİ 2.308.134 11.350.000 0 0 0 0 0 56.353 12.921 14.455 06 1 MAMUL MAL ALIMLARI 623.629 8.960.000 0 0 0 0 0 17.464 12.921 0 06 2 MENKUL SERMAYE ÜRETİM GİDERLERİ 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 06 3 GAYRİ MADDİ HAK ALIMLARI 73.632 1.250.000 0 0 0 0 0 0 0 0 06 4 GAYRİMENKUL ALIMLARI VE KAMULAŞTIRMASI 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 06 5 GAYRİMENKUL SERMAYE ÜRETİM GİDERLERİ 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 06 6 MENKUL MALLARIN BÜYÜK ONARIM GİDERLERİ 34.515 100.000 0 0 0 0 0 0 0 0 06 7 GAYRİMENKUL BÜYÜK ONARIM GİDERLERİ 1.576.358 1.040.000 0 0 0 0 0 38.889 0 14.455 06 8 STOK ALIMLARI 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 06 9 DİĞER SERMAYE GİDERLERİ 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 07 SERMAYE TRANSFERLERİ 233.730.159 286.000.000 0 0 0 0 0 0 32.500.000 0 07 1 YURTİÇİ SERMAYE TRANSFERLERİ 119.999.998 136.000.000 0 0 0 0 0 0 32.500.000 0 07 2 YURTDIŞI SERMAYE TRANSFERLERİ 113.730.162 150.000.000 0 0 0 0 0 0 0 0 08 BORÇ VERME 2.796.902.849 2.745.000.000 227.800.000 221.150.000 225.800.000 225.600.000 197.500.000 798.503.086 289.450.000 199.800.000 08 1 YURTİÇİ BORÇ VERME 2.364.902.849 2.419.000.000 227.800.000 201.150.000 225.800.000 205.600.000 177.500.000 734.503.086 239.450.000 164.800.000 08 2 YURTDIŞI BORÇ VERME 432.000.000 326.000.000 20.000.000 20.000.000 20.000.000 64.000.000 50.000.000 35.000.000 TOPLAM 57.955.586.257 65.974.062.900 4.716.698.391 4.689.206.069 5.773.313.774 10.481.982.144 4.580.111.845 6.172.204.849 4.827.589.187 3.810.176.127 * =(2009 Yılı Ocak-Haziran Gerçekleşme-2008 Yılı Ocak-Haziran Gerçekleşme)/2008 Yılı Ocak-Haziran Gerçekleşme * 100 formülüyle hesaplanmıştır. ** 2008 yılı için =2008 Yılı Ocak-Haziran Gerçekleşme/2008 Yılı Gerçekleşme Toplamı*100; 2009 yılı için =2009 Yılı Ocak-Haziran Gerçekleşme/2009 Yılı Başlangıç Ödeneği*100 formülüyle hesaplanmıştır. 23
BÜTÇE GİDERLERİ MAYIS GERÇEKLEŞME HAZİRAN GERÇEKLEŞME OCAK-HAZİRAN GERÇEKLEŞME TOPLAMI ARTIŞ ORANI * (%) GERÇEKLEŞME ** (%) YILSONU GERÇ. TAHMİNİ 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2007 2008 01 PERSONEL GİDERLERİ 3.984.832 4.439.707 5.232.341 5.839.445 30.177.333 33.493.999 10,99% 53,07% 51,33% 68.626.616 01 1 MEMURLAR 1.944.726 2.182.824 1.936.526 2.195.688 12.852.927 14.547.549 13,18% 53,70% 53,96% 29.799.141 01 2 SÖZLEŞMELİ PERSONEL 1.921.568 2.115.303 3.200.850 3.511.081 16.462.114 17.819.934 8,25% 52,43% 49,11% 36.520.765 01 3 İŞÇİLER 0 0 0 0 01 4 GEÇİCİ PERSONEL 0 0 0 0 01 5 DİĞER PERSONEL 118.537 141.580 94.966 132.676 862.292 1.126.516 30,64% 56,52% 56,33% 2.306.711 01 7 MİLLETVEKİLLERİ 01 8 CUMHURBAŞKANI ÖDENEĞİ 01 9 İSTİHBARAT PERSONELİ 02 SOSYAL GÜV. KUR.LARINA DEVLET PRİMİ GİD. 385.474 423.562 408.295 447.379 2.595.289 2.825.734 8,88% 53,46% 51,02% 5.788.691 02 1 MEMURLAR 191.991 208.900 192.206 209.287 1.244.583 1.364.792 9,66% 52,93% 51,33% 2.795.709 02 2 SÖZLEŞMELİ PERSONEL 193.482 214.662 216.090 238.091 1.350.705 1.460.941 8,16% 53,95% 50,74% 2.992.982 02 3 İŞÇİLER 0 0 0 0 02 4 GEÇİCİ PERSONEL 0 0 0 0 02 5 DİĞER PERSONEL 0 0 0 0 02 7 MİLLETVEKİLLERİ 02 9 İSTİHBARAT PERSONELİ 03 MAL VE HİZMET ALIM GİDERLERİ 24.224.733 18.035.981 38.953.217 2.292.942 94.614.576 73.750.447-22,05% 52,16% 30,02% 230.281.860 03 1 ÜRETİME YÖNELİK MAL VE MALZEME ALIMLARI 0 12.847.078 32.088.145 0 37.249.575 34.190.278-8,21% 47,15% 43,12% 45.099.722 03 2 TÜKETİME YÖNELİK MAL VE MALZEME ALIMLARI 304.125 279.453 181.886 245.391 1.292.982 1.695.632 31,14% 44,90% 44,30% 3.847.247 03 3 YOLLUKLAR 99.600 203.094 190.594 162.595 573.391 648.419 13,08% 39,78% 25,64% 2.460.986 03 4 GÖREV GİDERLERİ 1.000 300 1.533 400 7.306 3.790-48,12% 8,80% 4,39% 95.600 03 5 HİZMET ALIMLARI 23.555.941 4.451.148 6.267.152 1.549.694 54.397.822 35.635.235-34,49% 57,47% 22,86% 154.919.197 03 6 TEMSİL VE TANITMA GİDERLERİ 7.885 10.050 5.604 9.762 36.139 72.592 100,87% 7,30% 9,73% 20.725.100 03 7 MENKUL MAL,GAYRİMADDİ HAK ALIM, BAKIM VE ONARIM GİD. 65.153 70.073 87.111 72.991 220.678 296.617 34,41% 30,95% 31,57% 857.428 03 8 GAYRİMENKUL MAL BAKIM VE ONARIM GİDERLERİ 2.682 4.457 995 785 23.506 34.057 44,89% 29,92% 31,27% 109.248 03 9 TEDAVİ VE CENAZE GİDERLERİ 188.349 170.327 130.197 251.324 813.178 1.173.825 44,35% 39,69% 50,95% 2.167.332 04 FAİZ GİDERLERİ 1.578.769.293 4.917.692.330 1.226.623.609 1.119.399.793 20.734.528.402 27.231.856.829 31,34% 40,89% 47,36% 55.500.000.000 04 1 KAMU KURUMLARINA ÖDENEN İÇ BORÇ FAİZ GİDERLERİ 1.111.372.182 526.399.574 110.804.679 8.762.397 2.447.242.748 1.280.575.205-47,67% 47,67% 33,58% 2.613.000.000 04 2 DİĞER İÇ BORÇ FAİZ GİDERLERİ 313.068.695 4.233.953.508 674.242.047 630.597.705 14.929.924.120 22.242.471.943 48,98% 37,91% 49,25% 45.158.000.000 04 3 DIŞ BORÇ FAİZ GİDERLERİ 154.328.416 140.504.215 441.576.883 480.039.691 3.178.565.270 3.673.907.440 15,58% 54,96% 58,24% 6.308.000.000 04 4 İSKONTO GİDERLERİ 0 16.835.033 0 0 178.796.264 34.902.241-80,48% 43,96% 2,22% 1.071.000.000 04 5 KISA VADELİ NAKİT İŞLEMLERE AİT FAİZ GİDERLERİ 0 0 0 0 0 0 150.000.000 04 6 TÜREV ÜRÜN GİDERLERİ 0 0 0 0 0 0 200.000.000 05 CARİ TRANSFERLER 179.649.635 394.353.931 353.864.157 412.183.630 1.474.830.260 3.241.626.986 119,80% 37,12% 63,37% 6.267.185.718 05 1 GÖREV ZARARLARI 96.000.000 196.243.651 115.000.000 276.319.456 672.033.580 2.214.477.276 229,52% 36,20% 80,38% 3.715.812.000 05 2 HAZİNE YARDIMLARI 72.955.302 120.923.634 212.798.668 122.576.888 627.127.661 747.640.710 19,22% 45,54% 48,05% 1.561.489.689 05 3 KAR AMACI GÜTMEYEN KURULUŞLARA YAPILAN TRANS. 0 0 0 0 0 58.000 54,72% 106.000 05 4 HANE HALKINA YAPILAN TRANSFERLER 668.064 61.054.040 856.283 185.718 104.576.556 187.338.589 79,14% 21,20% 39,82% 720.000.000 05 5 DEVLET SOSYAL GÜVENLİK KURUMLARINDAN HANE HALKINA 0 0 0 0 0 0 0 05 6 YURTDIŞINA YAPILAN TRANSFERLER 10.026.269 16.132.606 25.209.206 13.101.568 71.092.463 92.112.411 29,57% 27,61% 269.778.029 05 8 GELİRLERDEN AYRILAN PAYLAR 0 0 0 0 0 0 0 06 SERMAYE GİDERLERİ 24.898 245.820 13.419 333.402 51.238 650.030 1168,65% 2,22% 5,73% 11.104.402 06 1 MAMUL MAL ALIMLARI 24.898 85.142 13.419 114.330 51.238 216.936 323,39% 8,22% 2,42% 8.751.256 06 2 MENKUL SERMAYE ÜRETİM GİDERLERİ 0 0 0 0 0 0 0 06 3 GAYRİ MADDİ HAK ALIMLARI 0 0 0 178.900 0 178.900 14,31% 1.200.000 06 4 GAYRİMENKUL ALIMLARI VE KAMULAŞTIRMASI 0 0 0 0 0 0 0 06 5 GAYRİMENKUL SERMAYE ÜRETİM GİDERLERİ 0 0 0 0 0 0 0 06 6 MENKUL MALLARIN BÜYÜK ONARIM GİDERLERİ 0 0 0 26.602 0 26.602 26,60% 108.000 06 7 GAYRİMENKUL BÜYÜK ONARIM GİDERLERİ 0 160.678 0 13.570 0 227.592 21,88% 1.045.146 06 8 STOK ALIMLARI 0 0 0 0 0 0 0 06 9 DİĞER SERMAYE GİDERLERİ 0 0 0 0 0 0 0 07 SERMAYE TRANSFERLERİ 5.266.968 0 0 22.780.903 37.766.968 22.780.903-39,68% 16,16% 7,97% 286.000.000 07 1 YURTİÇİ SERMAYE TRANSFERLERİ 0 0 0 22.780.903 32.500.000 22.780.903 136.000.000 07 2 YURTDIŞI SERMAYE TRANSFERLERİ 5.266.968 0 0 0 5.266.968 0-100,00% 4,63% 0,00% 150.000.000 08 BORÇ VERME 233.750.000 290.350.000 256.053.687 191.650.000 1.430.353.687 1.927.053.086 34,73% 51,14% 70,20% 4.426.503.086 08 1 YURTİÇİ BORÇ VERME 211.750.000 250.350.000 209.750.000 157.650.000 1.292.050.000 1.714.053.086 32,66% 54,63% 70,86% 3.810.503.086 08 2 YURTDIŞI BORÇ VERME 22.000.000 40.000.000 46.303.687 34.000.000 138.303.687 213.000.000 54,01% 32,01% 65,34% 616.000.000 TOPLAM 2.026.055.833 5.625.541.331 1.881.148.725 1.754.927.494 23.804.917.753 32.534.038.014 36,67% 41,07% 49,31% 66.795.490.373 * =(2009 Yılı Ocak-Haziran Gerçekleşme-2008 Yılı Ocak-Haziran Gerçekleşme)/2008 Yılı Ocak-Haziran Gerçekleşme * 100 formülüyle hesaplanmıştır. ** 2008 yılı için =2008 Yılı Ocak-Haziran Gerçekleşme/2008 Yılı Gerçekleşme Toplamı*100; 2009 yılı için =2009 Yılı Ocak-Haziran Gerçekleşme/2009 Yılı Başlangıç Ödeneği*100 formülüyle hesaplanmıştır. 24