ISL107 GENEL MUHASEBE I. Muhasebe Kayıt Yöntemi. Çift Taraflı Kayıt Yöntemi. Çift Taraflı Kayıt Yöntemi. Muhasebe Kayıt Süreci



Benzer belgeler
Hesap Kavramı ISL107 GENEL MUHASEBE I. Hesap Kavramı. Hesap. Hesap Çizelgesi Muhasebede Hesap Kavramı ve Hesapların İşleyiş Kuralları


ISL107 GENEL MUHASEBE I

ISL 108 GENEL MUHASEBE

ISL107 GENEL MUHASEBE I

ISL107 GENEL MUHASEBE I

ISL107 GENEL MUHASEBE I

ISL 108 GENEL MUHASEBE

ISL107 GENEL MUHASEBE I

ISL107 GENEL MUHASEBE I. Katma Değer Vergisi. Katma Değer Vergisi. Katma Değer Vergisi. Katma Değer Vergisi

Soru: veresiyeli mal alışlarında hangi fatura kullanılır?

ISL203 ENVANTER VE BİLANÇO

ISL 108 GENEL MUHASEBE

ISL 108 GENEL MUHASEBE


ISL108 GENEL MUHASEBE 2

ISL 108 GENEL MUHASEBE II

DERSİN N ADI: MALİYET YÖNETİMİ DERSİN N KONUSU: MUHASEBE SÜRECİ (Muhasebe sürecinin genel tanıtımı, geçici mizanın düzenlenmesine kadar olan sürecin

GENEL MUHASEBE. Muhasebede Kayıt Yöntemleri Hesap Kavramı Muhasebe Süreci. Yrd. Doç. Dr. Serap DURUKAN KÖSE Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi

ISF 108 GENEL MUHASEBE II

GENEL MUHASEBE SORULARI

ISF 108 GENEL MUHASEBE II

ISL 108 GENEL MUHASEBE II

G.M.K. Bulvarı No: 71 Maltepe / Ankara

ISL 108 GENEL MUHASEBE

MALİ ANALİZ KISA ÖZET KOLAYAOF

ISL 108 GENEL MUHASEBE

5. BÖLÜM KAYIT YÖNTEMLERİ

ISL107 GENEL MUHASEBE I

ISF 107 GENEL MUHASEBE I

ISL203 ENVANTER VE BİLANÇO


MUHASEBE R E D I T U S SAADET ERDEM. Konu Anlatımlı. Vergi Müfettişliği. Örnekler. Kamu İhale Kurumu. Yorumlar. T.C. 2B Teftiş Kurulu.

ISL 108 GENEL MUHASEBE II

ISF108 GENEL MUHASEBE II

BANKA MUHASEBESİ TEK DÜZEN HESAP PLANININ İŞLEYİŞİ

ISL 203 ENVANTER VE BİLANÇO

ISL 108 GENEL MUHASEBE

2012/2.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI FİNANSAL MUHASEBE

Bakım Onarım Bedeli 250,- Gelir Vrgisi (0,10 -,-

ISL 108 GENEL MUHASEBE II

ISL203 ENVANTER VE BİLANÇO TEMEL MALİ TABLOLAR

ISF108 GENEL MUHASEBE II

252 seri numaralı GVKGT nden özellik önem arz ettiğini düşündüğümüz bazı noktaları hatırlatmakta fayda görüyoruz.

ISL 203 ENVANTER VE BİLANÇO

FİNANSAL MUHASEBE SINAVI SORULARI 1 Aralık 2013 Pazar

ISL 108 GENEL MUHASEBE II

Muhasebe İlkeleri I (MGMT 203) Ders Detayları

EĞİLİM YÜZDELERİ (Trend) ANALİZİ

karşılaştırarak, zayıf ve üstün yönlerini belirlemek

İÇİNDEKİLER. Birinci Bölüm İŞLETME İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER 1. İŞLETME İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER... 1

ISL107 GENEL MUHASEBE I

ISL 203 ENVANTER VE BİLANÇO

1.İşletme sahiplerinin varlıklar üzerindeki haklara ne denir? A) Sermaye B) Sermaye payı C) Borçlar D) Para E) Gider

ISL 108 GENEL MUHASEBE II

Tarımsal İşletmecilik ve Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Yönetimi

MUHASEBE YER ALAN HESAPLARIN İNCELENMESİ (HESAPLAR VE İŞLEY LEYİŞİ)

1) İşletmenin ihtiyacı olan fonların sağlanması, uygun varlıklara yatırılması ve bu fonların yönetilmesi sürecine ne ad verilir?

UFRS Bülten UMS 7 Nakit Akış Tabloları Standardı nda Değişiklik Haziran 2016 Uluslararası Finansal Raporlama Standartları Bülteni

ISL 108 GENEL MUHASEBE II

YENİLEME FONU MUHASEBE KAYITLARI R A P O R 08/ TEMMUZ

ISL107 GENEL MUHASEBE I

VAKA-T ,- - Bilgisayar 1.600,- Sermaye - Ticari marka 2.000,- Aralık 2012 Dönemi Günlük işlemleri:

Tebliğ. Kapsam Madde 2 Borçlanma maliyetlerine ilişkin Türkiye Muhasebe Standardının kapsamı ekli TMS 23 metninde yer almaktadır.

Genel Muhasebe 100 Soruluk Test

MUHASEBE YRD. DOÇ. DR. HASAN ALKAN MUHASEBE SÜRECİ

Envanter Bilanço. Dr. Şuayyip Doğuş DEMİRCİ

GENEL MUHASEBE - MONOGRAFİ 02 - SATIŞLAR

ISL 108 GENEL MUHASEBE

ISL203 ENVANTER VE BİLANÇO

GENEL MUHASEBE DERSİ. Tutulacak Defterleri Düzenlemek

DEHA EĞİTİM KURUMLARI

AÇIKLAYICI BİLGİ NOTU VERGİ USUL KANUNU GENEL TEBLİĞİ TASLAĞI (SIRA NO: 471) YAYINLANMA TARİHİ -

KASA SATICILAR ALINAN ÇEKLER ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR BANKALAR DÖNEM KARI VERGİ VE DİĞER YASAL

Muhasebe ve Mali Müşavirlik Hizmetleri

Genel Muhasebe - I. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İşletme Bölümü Muhasebe ve Finansman Anabilim Dalı

2008/1. DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK FİNANSAL MUHASEBE SINAVI 30 Mart Pazar 09:00-12:00


ÜNİTE GENEL MUHASEBE İÇİNDEKİLER HEDEFLER MUHASEBE SÜRECİ. Prof.Dr.Reşat Karcıoğlu

GENEL MUHASEBE nsanları n ihtiyaçları nıkarş

BAŞKENT KARİYER KPSS-A KPSS-B ADLİ-İDARİ HAKİMLİK KAYMAKAMLIK SAYIŞTAY DENETÇİLİĞİ KURUM SINAVLARINA HAZIRLIK ALES-DGS KURS VE YAYINLARI

ISL203 ENVANTER VE BİLANÇO

ISL 108 GENEL MUHASEBE

Komisyon REDITUS MUHASEBE SORU BANKASI KOPART ÇÖZ ISBN Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.

1999 YILI BİLANÇO VERİLERİ:

Duran Varlıklar Gelir Tablosu Hesapları Maliyet Hesapları. Doç. Dr. Oğuzhan BAHADIR Galatasaray Üniversitesi

MaddiOlmayanDuran Varlıklar ve İlgili Hesaplar ISL 108 GENEL MUHASEBE II. Maddi Olmayan Duran Varlıklar. Maddi Olmayan Duran Varlıklar

ISL203 ENVANTER VE BİLANÇO

KDV-1 BEYANNAMESİNDEKİ BELGE BİLGİLERİ İLE İLGİLİ AÇIKLAMA. (14 Temmuz 2016 İtibariyle Yapılan Düzenlemeler)

Mali Tatilin SGK ya Yapılacak Bildirimlere Etkisi

DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVI FİNANSAL MUHASEBE 29 KASIM 2015 Pazar

Muhasebeye Giriş. Dersi

Herhangi bir hesabın borç veya alacak tarafına ilk kez kayıt yapılması, ilgili hesabın açılması anlamındadır.

2012/1.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI FİNANSAL MUHASEBE 18 Mart 2012-Pazar 09:00-12:00 SORULAR

ISL203 ENVANTER VE BİLANÇO

DEĞER YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK A.Ş.

Ünite 4: Muhasebe Süreci: İşletmelerde muhasebe sürecinin aşamaları şunlardır: 1.Açılış kayıtları: Yeni kurulan işletmede yapılacak envanter

GENEL MUHASEBE II (MUH104U)

Sermaye = Varlıklar - (Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar + Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar) Sermaye = ( ) Sermaye = TL.

KIRIKKALE ÜNİVERSİTESİ

Transkript:

5. HAFTA ISL107 GENEL MUHASEBE I Muhasebe Kayıt Süreci Yard.Doç.Dr. Murat YILDIRIM muratyildirim@karabuk.edu.tr 2 Muhasebe Kayıt Yöntemi Tek Taraflı(Basit) Kayıt Yöntemi Muhasebede kayıtlar, fatura, makbuz, dekont, bordro vb. belgeler yardımıyla saptanan olay ve işlemlerin önce kesilen fişler üzerinde muhasebeleştirilmesi sonra da bu fişlerden ilgili defterlere aktarılması şeklinde yapılır. Mali işlemlerin muhasebe defterlerine aktarılmasında tek taraflı(basit) kayıt yöntemi ve çift taraflı kayıt yöntemi olmak üzere iki yöntem uygulanmaktadır. VUK. 178. maddesinde niteliği belli edilen 2. sınıf tacirlerin tutmakla yükümlü olduğu İşletme Hesabı Esası defteri tek taraflı kayıt yönteminin en yaygın uygulama örneğidir. Bu yöntemde bir ticari işlem tek taraflı olarak sadece bir defa kayda geçer. Bu kayıt yöntemine göre tutulan defter alış, satış gider, gelir gibi işlemleri tek taraflı olarak kaydeder. 3 4 Çift Taraflı Kayıt Yöntemi I. Sınıf tacir sayılanlar çift taraflı kayıt yöntemi uygularlar. İşletmelerde meydana gelen faaliyetler ve bunlara ilişkin mali nitelikteki işlemler, işletmenin varlıkları ve kaynakları, gelir ve giderleri açısından çift yönlü bir etki ortaya çıkarmaktadır. Mali nitelikteki işlemler tek hesaba değil de karşılıklı olarak birden fazla hesaba borç yada alacak kaydedilir. Çift Taraflı Kayıt Yöntemi Çift taraflı kayıt yönteminin işleyişine ilişkin kurallar aşağıdaki gibi özetlenebilir. Her işlem en az iki hesaba yazılır. Bu hesaplardan birisi borçlanırken; diğeri alacaklandırılır. Borçlanan hesap veya hesapların tutarı ile alacaklanan hesapların veya hesapların tutarı birbirine eşittir. Yukarıdaki kuralların sonucu olarak kullanılan hesapların borçlu taraflarının toplamı alacaklı tarafın toplamına eşit olur. VUK. na göre bilanço esasına göre defter tutan işletmeler yevmiye defteri, defteri kebir ve envanter defteri tutmak zorundadırlar (md.182) 5 6 1

75.000 TL nakit sermaye olarak konuluyor. Nakit paranın 70.000 TL si bankaya yatırılıyor. B Sermaye Hesabı A 75.000 (a) B Kasa Hesabı A 75.000 (a) 70.000 (b) B Bankalar Hesabı A 70.000(b) 145.000 = 145.000 Muhasebede Hesap Kullanımı Bir dönem boyunca yapılan mali işlemlerin sonuçları, gelir tablosunda özetlenir. İşletmenin belirli bir tarihteki finansal durumunu ise bilanço yansıtır. Çok sayıdaki işlemlerden ötürü, her bir işlemden sonra finansal tablo düzenlemek anlamlı değildir. Bu amaçla ilgili bilanço yada gelir tablosu kalemlerindeki artış yada azalışı biriktiren bir araç geliştirilmiştir. Bu araç, hesap olarak adlandırılır. 7 8 Muhasebede Hesap Kullanımı Çift taraflı kayıt sisteminde, her bir işlem için en az iki hesap etkilenir. Finansal bir işleme ilişkin her bir kaydın borç ve alacakları bir birine eşit olmalıdır. Bilançoda varlıklar tablonun sol tarafında gösterilir; bu nedenle, varlıklardaki artışlar borç olarak tablonun sol tarafına; azalışlar ise alacak olarak hesabın sağ tarafına yazılır. Bilançonun alacak tarafı borçlar ve özsermaye hesap yada hesap gruplarında oluşur. Bu nedenle, bu kalemlerde ortaya çıkan artışlar alacak, azalışlar ise borç gösterilir. Muhasebede Hesap Kullanımı Hasılat, özsermayedeki bir artışı temsil ettiği için özsermayeye ilişkin kurallar burada da uygulanır. Giderler, özsermayede bir azalışı temsil eder; bu nedenle hasılat hesaplarına ilişkin kuralların tersi burada geçerlidir. Çift Taraflı Kayıt Sistemi Hesabın Türü Artış Azalış Varlık Borç Alacak Borç ve Özkaynaklar Alacak Borç Gelir Alacak Borç Gider Borç Alacak 9 10 MUHASEBE SÜRECİ TİCARİ İŞLEMLER -BELGELER- ENVANTER DEFTERİ AÇILIŞ ENVANTERİ-AÇILIŞ BİLANÇOSU YEVMİYE DEFTERİ -MADDELER- AYLIK MİZANLAR BÜYÜK DEFTER -HESAPLAR- GENEL GEÇİCİ MİZAN KarabükÜniversitesiUzaktanEğitimUygulamaveAraştırma Merkezi DÖNEMSONU BİLANÇOSU GELİR TABLOSU GENEL KESİN MİZAN DÖNEMSONU MUHASEBE İŞLEMLERİ ENVANTER İŞLEMLERİ HESAPLARIN KAPATILMASI 11 Muhasebe Süreci Çift taraflı kayıt yöntemi çerçevesinde bir dönemlik muhasebe sürecini oluşturan işlemler aşağıdaki gibidir. Açılış envanterinin yapılması, Dönem başı bilançosunun hazırlanması ve hesapların açılması, Belge ve bilgilerin derlenmesi, Yevmiye defterine dönem içi işlemlerin muhasebe kayıtlarının yapılması, Defterikebire kayıt, Aylık mizan düzenlenmesi, Genel geçici mizan düzenlenmesi, Dönem sonu envanter işlemlerinin yapılması, Kesin mizanın düzenlenmesi, Dönem sonu bilançosunun ve dönem sonu gelir tablosunun düzenlenmesi, Dönem hesaplarının kapatılması, Yeni döneme geçiş, hesapların yeniden açılması. 12 2

Dönem Başı Envanteri Yeni işe başlayan bir işletme faaliyetlerinin başlangıcında varlıklarını ve kaynaklarını belirlemek durumdadır. Bu belirleme envanter çıkarma yoluyla yapılır. Envanter çıkarmak, saymak, ölçmek, tartmak ve değerlemek suretiyle işletmenin belirli bir andaki varlık ve borçlarını ayrıntılı olarak belirleme işlemidir. İşletme faaliyetlerine başlarken böyle bir tespit yapmadığı takdirde, daha sonraki tarihlerde ne ölçüde gelişme veya gerilemeye uğradığını bilemez. Faaliyetine devam eden bir işletmede dönem başı envanterine gerek kalmaz; dönem sonunda çıkarılan envanter yeni dönemin dönem başı envanterinin yerine geçer. 13 Dönem Başı Envanteri Envanter işlemleri üç aşamadan oluşur. Belirlenen varlıklar ilk aşamada varlıklar en çok likitten en az likit olana doğru sıralanır. Belirlenen borçlar, kısa vadeliden uzun vadeliye doğru sıralanır. Özsermaye hesaplanır. Özsermaye veya net servet o anda işletmenin sahip olduğu tüm varlıkları envanter değeriyle paraya çevirip borçları bu tutardan çıkarıldığında kalacak olan tutardır. Ortaya çıkarılan envanter sonuçları bu sıraya göre Envanter ve Bilanço Defterine alt alta kaydedilir. 14 SERDEMİR Ticaret İşletmesinin 15.06.201.. Tarihli Envanteri (TL) VARLIKLAR KASA (NAKİT) 388.000 BANKALAR 700.000 X Bankası 500.000 Y Bankası 200.000 TİCARİ MALLAR 1.900.000 A Malı 2 ton * 300.000 = 600.000 B Malı 3 ton * 250.000 = 750.000 C Malı 500 adet * 1.100 =550.000 DEMİRBAŞLAR 12.000 Masa 5 adet * 300 = 1.500 Sandalye 12 adet * 120 = 1.440 Koltuk 5 adet * 350 = 1.750 Bilgisayar 5 adet * 1.200 = 6.000 Telefon 4 adet * 40 = 160 Yazarkasa 1 adet * 550 = 550 Fax 3 adet * 200 = 600 VARLIKLAR TOPLAMI 3.000.000 BORÇLAR 0 Dönem Başı Bilançosunun Düzenlenmesi Dönemin ikinci önemli işi dönem başı bilançosunun düzenlenmesidir. Bilanço envanterde hareketle düzenlenir. Yeni kurulan bir işletmede dönem başı bilançosunun hazırlanmasına ihtiyaç olduğu halde, halen çalışmakta olan işletmelerde buna ihtiyaç yoktur. Çünkü önceki dönemin sonunda hazırlanmış olan bilanço bu dönemin başlangıç bilançosu olacaktır. ÖZ SERMAYE(Varlıklar-Borçlar) 3.000.000 15 16 Dönem Başı Bilançosunun Düzenlenmesi Varlıklar Kasa Bankalar Ticari Mal Demirbaşlar SERDEMİR Ticaret İşletmesinin 15.06.201.. Tarihli Bilançosu (TL) 388.000 700.000 1.900.000 12.000 Kaynaklar Sermaye 3.000.000 Yevmiye Defterine Kayıtların Yapılma Şekli ve Yevmiye Maddesi Türleri Dönem boyunca işletmede ortaya çıkan mali olaylar belgelere dayanarak, tarih sırasına göre yevmiye defterine yevmiye maddesi adı verilen biçimde kaydedilir. Varlıklar Toplamı 3.000.000 Kaynaklar Toplamı 3.000.000 17 18 3

Sermaye Taahhüdü ve Taahhüdün Yerine Getirilmesi Sermaye Taahhüdü yevmiye defterine şu biçimde yapılır. 15.06.201. Borç Alacak 501 Ödenmemiş Sermaye Hs. (-) 3.000.000 500 Sermaye Hs. 3.000.000 Sermaye Taahhüdü 100 Kasa Hs. 102 Bankalar Hs. 153 Ticari Mal Hs. 255 Demirbaşlar Hs. 15.06.201. Borç Alacak 388.000 700.000 1.900.000 12.000 501Ödenmemiş Sermaye Hs.(-) 3.000.000 Sermaye Taahhüdünün Yerine Getirilmesi Büyük Deftere (Defter-i Kebire) Kayıt İşletmenin bir yapmış olduğu mali nitelikteki işlemlerin bir tasnife tabi tutularak niteliklerine göre bölündüğü hesapları bünyesinde toplayan defter, büyük defter veya defter-i kebir denilmektedir. Başka bir tanımla, yevmiye defterine geçirilmiş olan işlemleri buradan alarak sistemli bir şekilde hesaplara dağıtan ve tasnifli olarak bu hesaplara toplayan defterdir. 19 20 Büyük Deftere (Defter-i Kebire) Kayıt Büyük defter kayıtları şu şekilde olacaktır. B 100 Kasa Hesabı A B 102 Bankalar A Hesabı 388.000 700.000 B 153 Ticari Mallar A B 255 Demirbaşlar A Hesabı Hesabı 1.900.000 12.000 B 501 Ö. Sermaye A B 500 Sermaye A Hs. (-) 3.000.000 3.000.000 3.000.000 Belge ve Bilgilerin Derlenmesi İşletmenin mali nitelikli işlemlerinin yevmiye defterine kaydedilebilmesi için, bu işlemlerin belgelere dayandırılması gerekmektedir. Bu belgelerin derlenmesine gerek vardır. Bu belgeler muhasebeci çalıştırmayan işletmelerde herhangi bir deftere veya muhasebe fişlerine kaydedilir. Bu kayıtlar unutma probleminin ortadankaldırılmasına yöneliktir. Devamlı muhasebecisi olan işletmelerde böyle bir defter kullanılmaz. Belgelere dayalı işlemler doğrudan doğruya yevmiye defterine veya muhasebe fişlerine kaydedilir. Muhasebe işlemlerinin bilgisayarla yürütülmesi uygulamasında söz konusu bilgiler, ilgili belgelerden doğrudan bilgisayara aktarılır. 21 22 Yevmiye Defterine Dönem İçi İşlemlerin Muhasebe Kayıtlarının Yapılması Dönem içindeki işlemler önce tarih sırasına göre yevmiye defterine kaydedilir. Ardından da bu kayıtlardaki bilgiler ilgili büyük defter hesaplarına aktarılarak sınıflandırılmış olur. Yevmiye maddesi dört biçimde olabilir. Basit madde Bileşik madde Karma madde Tamamlayıcı madde Defterikebire Kayıt 14 Ocak 201. Günü 15 sayılı fatura ile müşteri Can Erdem e %18 KDV hariç 80.000 TL lik mal veresiye satılmıştır. 30 Ocak 201. Günü müşteri Can Erdem den 40.000 TL tahsil edilmiştir. 120 Alıcılar Hes. 120.17 Can Erdem 94.400 600 Yurtiçi Satışlar Hes. 391 Hesaplanan KDV Hes. 15 Sayılı fatura ile mal satış. 14.01.201. Borç Alacak 30.01.201. 94.400 100 Kasa Hes. 40.000 120 Alıcılar Hes. 120.17 Can Erdem 40.000 Can Erdem den tahsilat. 80.000 14.400 40.000 23 Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 24 4

Defteri Kebir Kayıtlar Büyük Defter Yardımcı Hesap İlişkisi Normal olarak hesaplar işlemleri toplu olarak göstermektedirler. Ayrıntılı bilgi için yardımcı hesaplar kullanılabilir. Örneğin: bir işletmenin yüzlerce müşteri bulunabilir. 120 Alıcılar hesabı tüm müşterilerimizin işletmenize olan borcunu toplu olarak gösterirken; her bir müşterimizin borcu içi ayrı bir yardımcı hesabın açılması gerekir. 25 26 Büyük Defter Yardımcı Hesap İlişkisi Ana hesapta topluca gösterilen işlemlerin ayrıntılarına göre izlendiği hesaplar olarak tanımlanan yardımcı hesaplarla ana hesap arasındaki ilişki şöyle özetlenebilir. Bir hesabın tümü ile ilgili bilgiler ana hesaptan, bu hesabı oluşturan bireyler hakkındaki bilgilerde yardımcı hesaplardan eldeedilir. Ana hesaplar bir bütündür, yardımcı hesaplar ise bütünün birerparçalarıdır. Bir bütünün parçalarının toplamı yine bütüne eşit olur kuralı gereği yardımcı hesapların borç ve alacak toplamları ile kalanları toplamı ana hesap borç ve alacak toplamı ile kalanına eşitolur. 3 Aralık günü aşağıda isimleri yazılı alıcılara veresiye mal satılmıştır.(örnekte konu iyi anlaşılması için KDV ihmal edilmiştir) Davut Toprak : 5.722 TL Melih Güney : 8.934 TL Sema Sıla : 7.611 TL 8 Aralık günü aynı alıcılardan tahsilat yapılmıştır. Davut Toprak : 3.500 TL Melih Güney : 4.500 TL Sema Sıla : 4.000 TL 27 28 Yevmiye Defteri Borç Tarafı Defteri Kebir Kayıtları 120 Alıcılar Hesabı (AnaHesap) Alacak Tarafı 03.12.201. Borç Alacak 120 Alıcılar Hesabı 22.267 Davut Toprak : 5.722 TL Melih Güney : 8.934 TL Sema Sıla : 7.611 TL 600 Yurtiçi Satışlar 22.267 Veresiye Mal Satılması 08.12.201. 100 Kasa 12.000 120 Alıcılar Hesabı 12.000 Davut Toprak : 3.500 TL Melih Güney : 4.500 TL Sema Sıla : 4.000 TL Müşterilerden Yapılan Tahsilatlar Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma 29 Merkezi Tarih Açıklama Tutar Tarih Açıklama Tutar 03.12.201. Veresiye MalSatılması 22.267 08.12.201. Müşterilerden Yapılan 12.000 Tahsilatlar Borç Alacak Tarafı 12001 Davut Toprak Tarafı Tarih Açıklama Tutar Tarih Açıklama Tutar 03.12.201. Veresiye MalSatılması 5.722 08.12.201. Yapılan Tahsilatlar 3.500 Borç Alacak Tarafı 12002 Melih Güney Tarafı Tarih Açıklama Tutar Tarih Açıklama Tutar 03.12.201. Veresiye MalSatılması 8.934 08.12.201. Yapılan Tahsilatlar 4.500 Borç Alacak Tarafı 12003 Selma Sıla Tarafı Tarih Açıklama Tutar Tarih Açıklama Tutar 03.12.201. Veresiye MalSatılması 7.611 08.12.201. Yapılan Tahsilatlar 4.000 30 5

Aylık Mizanların Düzenlenmesi Mizan(kontrol çizelgesi), yevmiye defterine yapıla kayıtların büyük deftere doğru ve eksiksiz aktarılıp aktarılmadığını matematiksel olarak kontrol etmek amacıyla düzenlenen çizelgedir. Matematiksel kontrol mizan hazırlandığı tarihte, yevmiye defterindeki borçlu ve alacaklı tutarların kümülatif toplamlarının büyük defterde de oluşup oluşmadığının denetlenmesi temeline dayanır. Aylık Mizanların Düzenlenmesi Eğer bu kümülatif toplam büyük defterlerde oluşmuş ise o zamana kadar yapılan kayıtlarda matematiksel bir hata olmadığı sonucuna varılır. Eğer bu kümülatif toplam oluşmamış ise dönülerek hata aranır. Ülkemizde genellikle aylık olarak mizan çıkarılması yaygın olarak uygulanmaktadır. Bu mizana aylık mizan denilir. Aralık ayı sonu itibariyle düzenlenen kümülatif aylık mizana genel geçici mizan denilir. Dönem sonu envanteri çıkarıldıktan sonra düzenlenen mizana ise kesin mizan denir. 31 32 Aylık Mizanların Düzenlenmesi Mizan düzenlemek için aşağıda sıralanan işlemler yapılır(muhasebenin elle tutulması esasına göre sıralanmıştır) Yevmiye defterinin toplamları alınır. Büyük defterdeki hesapların borç ve alacak toplamları alınır. Hesapların toplamları mizanın borç ve alacak tutarları sütununa yazılır. Her hesabın borç ve alacak kalanları bulunur ve ilgili sütunlara yazılır. Her sütunun toplamları alınır ve eşitlikleri sağlanır. Gürpınar işletmesinin defteri kebir hesaplarının Mayıs 201. sonunda toplamları ve bunların mizanda yer alışları aşağıdaki bir örnek olarak verilmiştir. Yevmiye defterinin toplamları 3.900.700 TL dir. 33 34 Mizan Dönem Sonu Envanter İşlemlerinin Yapılması Muhasebe dönemi süresince hazırlanan son mizanı 31 Aralık tarihli genel geçici mizandır. Muhasebe kayıtları ne kadar doğru ve sağlıklı tutulursa tutulsun işletmenin gerçek durumu farklı olabilir. Bunun için dönem sonunda bir envanter işlemi yapıp işletmenin muhasebe kayıtlarının gerçek durumu yansıtması sağlanır. Muhasebe dışı envanter yapılarak işletenin gerçek varlıkları, borçları ve öz sermayesi belirlenerek muhasebe kayıtları buna göre düzeltilir. 35 36 6

Muhasebe Dışı Envanter Muhasebe dışı envanter, işletme mevcut, alacak ve borçlarının sayılması, ölçülmesi, tartılması ve değerlendirilmesi yoluyladefter kayıtlarıdışındakigerçekdurumunbelirlenmesidir. Muhasebe içi envanter, muhasebe defterleri üzerinde yapılan kayıtlardan oluşur. Bu kayıtlar aşağıdaki başlıklar altında toplanabilir: 1.Düzeltme kayıtları: hesapların muhasebe dışı envanterde görülen duruma uydurulması yönünde düzeltme kayıtları yapılır. 2. Duran varlıklarla ilgili düzeltme kayıtları: duran varlıkların kullanılmasıyla ortaya çıkan aşınma ve yıpranmayı temsil etmek üzere her faaliyet dönemi için amortisman giderlerinin belirlenmesi gerekir. İşte hesaplanan bu giderlerin kaydı da muhasebeiçienvanterişlemlerininbirparçasıdır. 37 Muhasebe Dışı Envanter 3.Ticari mal hesabıyla ilgili kayıtlar: malla ilgili hareketler dönem içinde iki ayrı yönteme göre kaydedilebilir. Bunlar aralıklı envanter yöntemi ve sürekli envanter yöntemidir. Aralıklı envanter yönteminde dönem sonunda satılan malların maliyetini hesaplamak gerekirken; sürekli envanter yönteminde kayıp, çalıntı, fire vb. nedenlerden ortaya çıkan kayıpları belirlenmesi gerekir. 4. Aktarma işlemleri: Bilanço çıkarma tarihinde kullanma, istenme ya da nakde çevirme süresi bir yılın altına düşmüş olan varlıklarla, ödeme süresi bir yılın altına düşmüş olan borçların uzun vadeli hesaplardan kısa vadeli hesaplara aktarılması ile ilgili kayıtların yapılması gerekmektedir. 38 Muhasebe Dışı Envanter 5.Dönem karının belirlenmesi ve ilgili kayıtlar: Sonuç hesapları(gelir ve gider hesapları) ayrı ayrı görülerek bilgi verme görevini yerine getirmiş olurlar. Bundan sonra her birinin Dönem Kar-Zarar hesabına aktarılması gerekir. Böylece, hem gelir ve gider hesaplarının hem de maliyet ve hasılat hesaplarının Kar-Zarar hesabına aktarılması sonucunda dönemin kar ve zarar da ortaya konulmuş olur. Kesin Mizanın Düzenlenmesi Muhasebe içi envanter ile hesap kalanlarının, sayım ve değerleme sonuçlarıyla eşit hale getirilmesinden sonra kayıt doğruluğunu sağlamak üzere büyük defterlerin toplamları alınır ve geçici mizanda olduğu gibi bu defa kesin mizan çıkarılır. Kesin mizan da şekil olarak geçici mizanla aynıdır. Ancak kesin mizanda bütün maliyet ve gider ve gelir hesapları kapanmış olarak yer alır. İşletmenin dönem sonu bilançosu kesin mizan, esas alınarak düzenlenir. 39 40 Dönemsonu Bilançosunun Düzenlenmesi Kesin mizan düzenlenip kalanları aldıktan sonra bu kalanlar esas alınarak dönem sonu bilançosu düzenlenir. Kesin mizandaki bazı hesaplar (aktifi ve pasifi düzenleyici hesaplar) hariç borç kalanı sütunundaki tutarları aktife, alacak kalanı sütunundaki tutarların pasife taşınması ile dönem sonu bilançosu oluşturulur. Bu bilanço, dönem boyunca yapılan işlemlerden sonra işletmenin dönem sonu itibariyle sahip olduğu varlıkları ve bu varlıkların sağlandığı kaynakların gerçek tutarını gösterir. Gelir Tablosu ve Diğer Mali Tabloların Düzenlenmesi Dönemsonu bilançosu ile birlikte sonuç hesaplarından yararlanılarak işletmenin o döneme ait gelir tablosu da düzenlenir. Gelir tablosunda bulunan dönem kar yada zararın bilançoda yer alan kar-zarar hesabı kalanına eşitliği kontrol edilir. 41 42 7

Gelir Tablosu Işık Kollektif Şirketi nin 01.01.201.- 31.12.201. hesap dönemi sonunda sonuç hesaplarının toplamları aşağıdaki gibidir. İşletmenin gelir tablosunu düzenleyiniz. 43 44 Gelir Tablosu ve Bilanço İlişkisi Dönem Hesaplarının Kapatılması Dönemsellik ilkesi gereği her hesap dönemi diğerinden bağımsız olduğundan, dönem sonu işlemleri tamamlanıp gerekli finansal tablolar düzenlendikten sonra, o döneme ait hesapların da kapatılarak dönemin sona erdirilmesi gerekir. Bir hesabın kapalı olması borç ve alacak taraf toplamlarının birbirine eşit olması anlamına geldiğinden, kesin mizanda borç kalanı veren hesapların borç kalanı kadar alacaklandırılması, alacak kalanı veren kaynak hesaplarının ise alacak kalanı kadar borçlandırılması halinde hesapların borç alacak taraf toplamları eşitlenecek ve hesaplar kapatılacaktır. 45 46 Kapanış Kaydı 47 48 8

Defterikebir Kayıtları Yeni Döneme Geçiş, Hesapların Yeniden Açılması Yeni dönem işlemleri, işletmenin dönem başındaki varlık ve kaynaklarının kayıtlara alınması ile başlar. Faaliyetlerine devam eden bir işletmenin bir dönem sonundaki durum ile o dönemi izleyen dönem başındaki durumu birbirinin aynıdır. Bu nedenle dönem sonu varlıklar ve kaynakları dönem başı varlık ve kaynakları olarak alınır. Önceki dönem sonu kesin mizanda borç kalanı veren hesaplar borçlandırılmak, alacak kalanı veren hesaplarda alacaklandırılmak suretiyle bir yevmiye maddesi düzenlenir. Bu maddeye açılış maddesi denir. 49 50 51 52 Kaynakça Teşekkür Ederim Nalan AKDOĞAN, Orhan SEVİLENGÜL, Tek Düzen Muhasebe Sistemi Uygulaması, Gazi Kitapevi, Ankara. Orhan Sevilengül, Genel Muhasebe, Gazi Kitapevi, Ankara, 2011. Orhan Sevilengül, Çözümlü Muhasebe Problemleri, Gazi Kitapevi, Ankara, 2011. Abdullah Karakaya, Genel Muhasebe Ders Notları, Safranbolu, 2002. Ahmet Vecdi CAN/ Sakarya Üniversitesi İİBF İşletme Bölümü Ders Notları Nalan AKDOĞAN, Nejat TENKER, Finansal Tablolar ve Mali Analiz Teknikleri, Gazi Kitapevi. CEMALCILAR, Ö., "Muhasebenin amaçlarına Ulaşmada Muhasebenin Kuramsal Yapısına Bağlılığın Gereği ve Önemi", Muhasebe ve Denetime Bakış, Ocak 2003. 8 No lu TMS-Maddi, Maddi Olmayan Duran Varlıklar ile Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar IASC, International Accounting Standards Committee, International Accounting Standards 1999, London, 1999. Sağlıklı ve mutlu bir hafta geçirmeniz temennisiyle, iyi çalışmalar dilerim 53 54 9