ALMANYA VE AVRUPA BRL NDE TÜRK GRMCL TURKISH ENTREPRENEURSHIP IN GERMANY AND EUROPE UNION

ALMANYA VE AVRUPA BRL NDE TÜRK GRMCL TURKISH ENTREPRENEURSHIP IN GERMANY AND EUROPE UNION Prof. Dr. Faruk en Yunus Ulusoy Cem entürk Özet Almanya daki Türk kökenli nüfus arasında 1990 lı yıllarda kendi iletmelerini kurma yönünde bir dinamik geliti. Serbest çalımayı baımlı çalımaya alternatif olarak görmeyen bu anlayı, daha ziyade baımsız çalımaya yüklenen yüksek deer ve farklı yaam ve çalıma formları çerçevesinde ortaya çıkmıtır. Bu balamda Almanya da gelien Türk giriimci mentalitesi Türk ve Alman sosyalizasyon süreçlerinin çok yönlü bir sentezi görünümündedir. Bir taraftan atılganlık, esneklik, Akdeniz insanına özgü iletiim yetenei ve hizmet anlayıına sahip Türk kökenli giriimciler bu çok yönlü sosyalizasyon süreçlerinin getirisi olarak, Alman okul ve meslek yaamının kendilerine sunduu uzmanlık bilgilerine sahipler. Bu çerçevede bu insanların giriimcilie yönelimlerini tek boyutlu yaklaımlarla açıklamak mümkün deildir. Almanya da kurulan ve gelien iletmeler içın önemli bir potansiyel oluturan kentsoylu Türk kökenli bir orta sınıf domaktadır. Avrupa da Türk giriimcilii konusunda uzun yıllar çeitli çalımalara imza atan Türkiye Aratırmalar Merkezi nin bu alanda gerçekletirdii kapsamlı bir aratırmanın özeti niteliinde olan bu makalede, Türk giriimcilerinin Almanya ve Avrupa çapında eritikleri ekonomik güç empirik veriler ııında sunulmaktadır. Anahtar Kelimeler: Almanya, Avrupa Birlii, Türk giriimcilii Abstract A dynamic about establishment of their own companies developed in 1990 s among the Turks living in Germany. Working for their own companies is Türkiye Aratırmalar Merkezi Vakfı Essen Türkiye Aratırmalar Merkezi Vakfı Essen

406 EN, Faruk - ULUSOY, Yunus- ENTÜRK, Cem not an alternative to working in a fixed-salary-job in this mentality which is formed because of the more importance that is given to independent working and different working and life styles. In this sense, this mentality, which is grown in Germany and about Turkish entrepreneurship, is a protean aspect of Turkish-German socialization process. Besides their bravery, flexibility, and communication skills which are special to Mediterranean people and service sensibility, Turkish entrepreneurs have the expertness knowledge of German school and work lives thanks to this protean socialization process. In this aspect, it is impossible to explain the tendency of this people to entrepreneurship in onedimensional approach. Bourgeois-Turkish-middle class, which has important potential for companies that are established and developed in Germany, is emanating. In this article, which is a detailed summary of comprehensive search that was made by Centre for Studies on Turkey which has been working about Turkish Entrepreneurship for many years, the empiric dates about the power of Turkish entrepreneurs in Germany and Europe are presented. Key Words: Germany Europe Union, Turkish Entrepreneurship Almanya daki Türk kökenli nüfus arasında 1990 lı yıllarda kendi iletmelerini kurma yönünde bir dinamik geliti. Serbest çalımayı baımlı çalımaya alternatif olarak görmeyen bu anlayı, daha ziyade baımsız çalımaya yüklenen yüksek deer ve farklı yaam ve çalıma formları çerçevesinde ortaya çıkmıtır. Bu balamda Almanya da gelien Türk giriimci mentalitesi Türk ve Alman sosyalizasyon süreçlerinin çok yönlü bir sentezi görünümündedir. Bir taraftan atılganlık, esneklik, Akdeniz insanına özgü iletiim yetenei ve hizmet anlayıına sahip Türk kökenli giriimciler bu çok yönlü sosyalizasyon süreçlerinin getirisi olarak, Alman okul ve meslek yaamının kendilerine sunduu uzmanlık bilgilerine sahipler. Bu çerçevede bu insanların giriimcilie yönelimlerini tek boyutlu yaklaımlarla açıklamak mümkün deildir. Almanya da kurulan ve gelien iletmeler içın önemli bir potansiyel oluturan kentsoylu Türk kökenli bir orta sınıf domaktadır. Türk kökenli giriimciler, ülkede yaayan en büyük etnik giriimci grubu olarak Almanya daki etnik ekonominin dinamosu ilevini görüyorlar. Türk göçmenler arasında giriimcilik eilimi kırılmaya uramaksızın devam etmektedir. 2006 yılında da bir önceki yıla göre sayıda artı gözlenmitir. Serbest çalıan Türklerin sayısı Kasım-Aralık 2006 da 68.300 e ulamıtır. Bir önceki yıl 64.600 olan sayıdaki büyüme % 5,7 ye tekabül etmektedir. Türkiye Aratırmalar Merkezi Vakfı nın Türk haneleriyle Almanya da gerçekletirdii

Almanya ve Avrupa Birlii nde Türk Giriimcilii 407 anketin sonuçları her on Türk ailesinden birinin geçimini serbest çalıma yoluyla saladıını ortaya koymaktadır. Türk giriimcilerin 1986 yılında 23.000 olan sayısı, bugün 68.300 e ulamıtır. Aynı dönemde Türk nüfus ise 1,4 milyondan 2,7 milyona çıkmıtır. Nüfusta görülen yaklaık iki kat artıa karın, giriimci sayıları aynı dönemde üçe katlanmıtır. Almanya daki Türk Kökenli Giriimcilerin Sayısal Geliimi (1986-2006) Kaynak: Türkiye Aratırmalar Merkezi, Essen 2007 1. Almanya daki Türk Giriimcilerin Ekonomik Gücü 1.1. Ciro ve Yatırım Geliimi

408 EN, Faruk - ULUSOY, Yunus- ENTÜRK, Cem Türk etnik ekonomisindeki genileme Almanya nın her yerinde görülebilirdir. Bugün Almanya nın büyük kentlerinde ticaret, gastronomi, zanaatkarlık veya hizmet sektöründe faaliyet gösteren bir Türkün mal ve hizmet satıı yapmadıı hemen hemen bir semt yok gibidir. Ancak çok sayıda iletmenin son be-on yıllık süre zarfında kurulmu oldukları faktörü de göz önüne alındıında pazarda yerleikleme için geçen süre oldukça kısadır. Buna karın söz konusu giriimci grubu, makroekonomik düzlemde kayda deer ekonomik rakamlara erimektedir. Almanya da faaliyet gösteren 68.300 Türk giriimcinin toplam yıllık ciroları 31,6 Milyar Euro yu bulmaktadır. Ortalama yıllık ciroları 462.000 Euro olan iletmelerın büyük bölümünü aile iletmeleri tekil etmektedir. Bununla beraber aralarından sürekli büyüyen ve yerleikleen iletmeler domaktadır. Yeni kurulan iletmelerin sayısındaki son üç yılda görülen açık artı, küçük iletmelerin oranına aırlıklı olarak yansıyarak yıllık ciro rakamlarında düüe yol açmıtır. Almanya daki Türk Giriimcilerin Ekonomik Gücünün Sayısal Geliimi (1986-2006) Gösterge Yıl 1986 1991 1996 2001 2006 Sayı 23.000 34.000 42.00 58.000 68.300 letme Baına Ortalama Yatırım (Euro) Toplam Yatırım Hacmi (Milyar Euro) 90.000 93.000 106.000 118.000 112.500 2,1 3,2 4,4 6,8 7,7 letma Baına Ortalama Ciro (Euro) 370.000 385.000 435.000 467.000 462.000 Toplam Yıllık Ciro (Milyar Euro) 8,5 13,1 18,3 27,1 31,6 letme Baına Çalıan Sayısı 3,4 3,6 4,4 5,3 4,9 Toplam Çalıan Sayısı 78.000 122.000 186.000 307.000 335.000 Kaynak: Türkiye Aratırmalar Merkezi Vakfı, Essen 2007 Bu trend en açık biçimde yatırım hacimlerinde görülebilir. Son yıllarda ortalama yatırım miltarlarında yükselmeden ziyade düü gözlemlenmektedir. Almanya daki Türk giriimcileri 2006 yılında iletme baına ortalama 112.500

Almanya ve Avrupa Birlii nde Türk Giriimcilii 409 Euro luk yatırım miktarına ve toplamda 7,7 milyar Euro yatırım hacmine erimitir. 1.2. Türk iverenler ekonomik katılım ansları sunuyor sletmelerin pazara yerleme ve profesyoleme derecelerinden baımsız olarak baımsız çalıan Türkler önemli bir i piyasası da gelitirmilerdir. Yalnızca aile fertleri ve sosyal çevrelerinde yer alan kiilere deil, genel i piyasasında kendine yer arayan herkese mesleki bir perspektif sunmaktadırlar. Bu balamda iletmelerin i piyasası fonksiyonu, özellikle Türkiye den yeni göç edenlere i piyasasına giri için fırsat salamaktadır. Aile birleimleri ile Almanya ya gelen çok sayıda göçmen ie girite dier göçmenlerin arkasında kalmaktadır. Etnik ekonomi ise sunduu yarım ve tam zamanlı i olanakları ile Alman i piyasasına ilk giri konusunda fırsatlar sunmaktadır. Türk iletmelerinin i piyasası fonksiyonu Türk kökenli baımsız çalıanların sayısındaki artıa paralel ortaya çıkmıtır. Son yıllarda iletme baına çalıan sayısı 4,9 a dümü olmasına karın, toplam istihdam rakamı olarak 335.000 kiiye ulaılmaktadır. Ortalama çalıan sayılarındaki azalma son be yıllık dönemin iyeri kurma akımına balanabilir. Yeni kurulan iletmeler hala pazarda yerlerini salamlatırma çabası içerisindedirler. Almanya daki Türk Giriimcilerin Çalıanların Sayısal Geliimi (1986 2006)

410 EN, Faruk - ULUSOY, Yunus- ENTÜRK, Cem Kaynak: Türkiye Aratırmalar Merkezi, Essen 2007 Çalıanlar arasında Türk kökenliler aırlıktadır. Artan pazar birleimine karın, Türk kökenli giriimciler personel seçiminde kültürler arası iletiim yeteneine öncelik tanımakta, hem Alman hem de Türk kökenli müteri ve ürün/hizmet salayıcılarla iletiim kurabilecek kiileri tercih etmektedirler. TAM Vakfı nca düzenlenen anketin sonuçları Türk göçmen iletmelerinde çalıanların % 80 inin Türk kökenlilerden, % 13 ünün Alman kökenlilerden ve % 7 sinin de Türkiye dıından gelen göçmenlerden olutuunu göstermektedir. Bir baka açıdan bakıldıında, iletmelerin büyük bölümünün en fazla üç personel çalıtırdıkları görülmektedir. Bu grupta iletmelerin % 51 i yer almaktadır ve içerimini küçük aile iletmeleri meydana getirmektedir. TAM ın Türk iletmelerini personel sayıları bakımından tasnifinde en fazla üç çalıanlı iletmeler küçük aile iletmeleri, 4-9 çalıanlı iletmeler orta büyüklükte iletmeler ve 10 ile daha fazla personel çalıtıran iletmeler ise büyük iletmeler olarak tanımlanmaktadır. Bunlardan ortaboy iletmeler aile üyeleri dıında personele de istihdanm olanaı tanırken, büyük boy iletmelerle beraber küçük aile iletmelerinin aksine Türk kökenli olmayan çalıanları istihdam etmektedirler.

Almanya ve Avrupa Birlii nde Türk Giriimcilii 411 letmelerin Büyüklükleri (Calıan Sayılarına göre Türk letmeleri) 2006 4 den 9 a kadar çalıan 41,0% 10 ve daha fazla çalıan 7,8% 3 çalıana kadar 51,2% Kaynak: Türkiye Aratırmalar Merkezi, Essen 2007 1.3. Türk iletmeri hemen hemen tüm sektörlerde temsil ediliyor Türk kökenli giriimcilerin gerçeklii ile kamuoyundaki imajları arasında büyük bir uçurum görünmektedir. Kamuoyunca döner büfesi sahibi veya manav olarak algılanan Türk giriimcilerin son yıllardaki dinamik geliimi bu algılamayla hemen hemen hiç örtümemektedir. Son 20 yıl içerisinde Türk giriimcilerde sayısal olduu kadar, niteliksel bir geliim de söz konusudur. Küçük büfeler restaurantlara, dönerciler büyük imalathanelere, uçak bileti satıcıları hizmet içerimi geni seyahat acentelerine dönümütür. letmeler daha ziyade daha önce de olduu gibi, daha az bürokrasi ve güçlük içeren sektörlerde younlaırken, özel koullar gerektiren (sertifika, uzmanlık belgesi) iler de çekici hale gelmeye balamıtır. Zanaat alanında gidilen yasa deiiklikleri ve Türk kökenli meslek eitimi örencilerinin aırlıklı olarak zanaat alanına yönelmeleri sayesinde, Türk kökenlilere ait zanaat iletmelerinin sayısı artmaktadır. Artıın gözlemlendii bir dier sektör ise hizmetler alanı. Bunlar arasında son on yılda pazarda yer almaya balayan üniversite mezunlarınca gerçekletirilen bilgi youn hizmetler de yer almaktadır.

412 EN, Faruk - ULUSOY, Yunus- ENTÜRK, Cem Son yıllarda meydana gelen deiikliklere karın, ticaret ve gastronomi Türk giriimcilerin aırlıklı çalıma konuları olma özelliklerini korumaktadır. Eilim sektörel yapıda farklılamaya dönüktür. Genç Türk göçmenlerce edinilen, örenilen yeni mesleklerin çokluu baımsız çalıma alanlarına artan biçimde yansımaktadır. Türk Giriimcilerin Sektörel Daılımı (2006) Ticari Sektör Sayı Oran Zanaat, malat ve naat Sektörü 11.700 17,2 Ticaret 22.800 33,4 Lokantacılık (Gastronomi) 18.100 26,5 Hizmet Sektörü 15.700 22,9 Toplam 68.300 100,0 Kaynat: Türkiye Aratırmalar Merkezi Vakfı, Essen 2007 1.4. Türk sletmelerinin Büyük Bölümü ahıs irketleri Türk iletmelerinin aırlıklı bölümünü (%78.3) ahıs irketleri tekil etmektedir. Toplam deere bakıldıında bu Almanya çapında 53.500 ahıs irketine tekabül etmektedir. Yaklaık olarak 10 giriimciden biri ortaklarıyla beraber basit irket sahibiyken, limited irketlerin oranı % 9,2 dir. Dier irket türleri ise % 3 lük dilimde yer almaktadır. irketlerin Hukuki Statüleri (2006) Hukuki Statü Sayı Oran ahıs irketi 53.500 78,3 Adi irket (GbR) 6.500 9,5 Limited irket (GmbH) 6.300 9,2 Dier 2.000 3,0

Almanya ve Avrupa Birlii nde Türk Giriimcilii 413 Toplam 68.300 100 Kaynak: Türkiye Aratırmalar Merkezi Vakfı, Essen 2007 1.5. Türk Kökenli Giriimciler Pazarda Yeni TAM tarafından gerçekletirilen giriimci anketleri, Türk kökenli giriimcilerin mevcut i alanından baımsız olarak nekadar süredir baımsız çalıtıklarını ortaya koymaktadır. Giriimcilik mevcut i sahasından daha uzun bir süreye yayılabileceinden böyle bir yöntem izlenmitir. Elde edilen verilergiriimcilerin üç kategrori altında tasnif edilebileceini göstermektedir. 1. Kısa Tecrübe: 5 Yıldan daha az süredir fafaliyet gösteren kurulu ve gelitirme aamasındaki girimciler: Giriimcilerin % 45 i bu kategrori altında deerlendirilebilir. Bununla beraber iki yıldan daha az süreli tecrübe sahibi giriimcilerin oranı % 11,2 dir. Tecrübeler göstermektedir ki, yeni kurulan iletmelerin gelecekleri ilk iki yıl içinde belli olmaktadır. Özellikle ilk iki yılda finansal koullar yeterince güçlendirilemekte, örgütsel yapı yeterince gerçekleme olanaı bulamamaktave gerekli iletmecilik bilgisi oldukça yetersiz kalmaktadır. letmelerin pazarda uzun kalmaları ölçüsünde baarı düzeyleri yükselmektedir. 2. Yeterli Tecrübe: 6-10 yıldır faal koruma ve yerleikleme aamasındaki giriimciler: Anket sonuçları giriimcilerin % 29,2 sinin kurulu evresini baarılı biçimde arkalarında bıraktıklarını göstermektedir. 3. Tercübeli giriimciler: 10 yıldan fazla süredir faal giriimciler: Türk kökenli giriimcilerin % 25,8 i bu aamada bulunmaktadır. Tüm giriimciler arasında 11-15 yıldır faal olanların oranı % 13 iken, 16 yıl ve daha fazla süredir aktif giriimcilerin oranı % 12,8 dir. Bu grup içerisinde giriimcilik tecrübeeri 40 yıla dek uzanan kiileri de bulmak mümkündür. Bu kiilerin giriimcilik hikayeleri Almanya ya Türk göçü tarihi kadar uzundur. 1.6. Türk kökenli giriimciler ekonomik uyumu salamı durumda Türk kökenli giriımcilerin etnik ni içerisinde yalnız kendi uluslarından kiilere hizmet sunmaları konusu çok uzun süredir aılmıtır. Mevcut durumda Türk kökenli giriimcilerin büyük çounluunun (% 44,6) ana müteri grubunu Almanlar oluturmaktadır. Ankete katılan giriimcilerin % 35,1 i Alman ve Türk müterilerin dengeli olduunu söylerken, ana müteri grubunu Türklerin meydana getirdii iletmelerin oranı yalnızca % 19,9 dur. Mal ve hizmet alınan temin edici firmalarla ilikiler konusunda durum benzer nitelik arzetmektedir. Giriimcilerin büyük bölümü (%45,7) mal ve

414 EN, Faruk - ULUSOY, Yunus- ENTÜRK, Cem hizmetlerinin Alman kurulularından temin ederken, % 30, 3 ü Türk ve Alman ürün/hizmet salayıcılarının her ikisi ile % 23,3 ise Türklerle çalımaktadır. Türk giriimcilerin Alman ürün/hizmet salayıcılarla ilikileri Türk kökenli giriimcilerin ekonomik etkisini yansıtmaktadır. Almanlarla i ilikileri olan iyerleri bu iletmelerin cirolarını yükseltirken, Alman iyerlerinde mevcut i yerlerinin salamlatırılması veya yeni istihdam olanaklarının domasının salamaktadırlar. Almanya daki Türk Giriimcilerin Müteri likileri (2006) Kaynak: Türkiye Aratırmalar Merkezi, Essen 2007 1.7. Almanya daki Türk Giriimcilere Dair Demografik Veriler TAM tarafından düzenlenen anketten elde edilen veriler giriimcilerin büyük çounluunun bulunulan ülkeyle özde, eitimsel ve mesleki bir sosyalizasyona sahip olduklarını ortaya koymaktadır. Elde edilen verilere göre Almanya daki Türk kökenli giriimciler, Gençtir. Giriimcilerin ya ortalaması 37,8 dir. Yerleiklemilerdir. Yaklaık % 43,5 i Alman vatandalıına sahiptir. Oldukça uzun süredir Almanya da yaamaktadırlar. Ortalama oturum süresi 23,6 yıldır.

Almanya ve Avrupa Birlii nde Türk Giriimcilii 415 Çounluu erkeklerden olumaktadır. Buna karın kadın giriimci sayısı yükselmektedir. Kadın giriimci oranı mevcut durumda % 24,2 dir. Niteliklidirler. % 75 i bir meslek diplomasına sahiptir. Türk kökenli giriimciler yüksek motivasyonları, riske açık oluları ve baarım güçleri ile Almanya daki arz yapısını geniletmilerdir. Kendi giriimcilik geleneklerine yeni faktörlerin dahil edilmesi Türk kökenli giriimcilerin dinamik geliimini ve uyumunu devam ettirecektir. Bu trendin orta ve uzun vadede sürmesi beklenmelidir. II. Avrupa Birlii nde Türk Giriimciler 1961 de Almanya Federal Cumhuriyeti ile ilk igücü alım antlamasını imzalayan Türkiye Cumhuriyeti, bu antlamanın benzerlerini 1964 de Hollanda, Belçika ve Avusturya ve 1965 de Fransa ile imzaladı. Bu ülkeler bugün AB deki Türk göçünün younlatıı ülkeleri tekil etmektedirler. Mevcut durumda 4,2 milyon nüfuslu Türk göçmenler AB nüfusunun % 1 ini tekil etmektedirler. Bu sayıya Yunanistan da yaayan 150 bin Batı Trakya Türkü ile 1 Ocak 2007 de AB ye katılan Bulgaristan ve Romanya da yaayan Türk azınlıklar eklendiinde sayı 5,2 milyona (bu sayıya Kuzey Kıbrıslı Türkler dahil deildir) ulamaktadır. Bu ekilde Türk kökenli nüfus 8 AB ülkesinden daha yüksek bir seviyeye ulamakta, Türkler birliin 19. büyük ulusal topluluunu meydana getirmektedirler. Avrupa Birlii Ülkelerinde Türk Nüfus Ülke Toplam Türk Sayısı (Bin) Türk Vatandaları (Bin) AB-Vatandaları (Bin) AB-Vatandaları Oranı (%) EU-27 Ülkelerinde Türk Göcmenler Belçika 130 40 90 69,2 Danimarka 56 29 27 48,2 Almanya 2.710 1.760 950 35,1 Fransa 380 200 180 47,4 Hollanda 365 99 266 72,8 Avusturya 233 110 123 52,8

416 EN, Faruk - ULUSOY, Yunus- ENTÜRK, Cem sveç 63 12 51 80,9 Büyük Britanya 150 70 80 62,5 Dier 19 AB-Ülkeleri 130 120 10 7,7 Toplam (1) 4.217 2.440 1.777 42,1 Türk Azınlıklar Yunanistan 150-150 - Bulgaristan 750-750 - Romanya 70-70 - Toplam (2) 970-970 - AB deki Türk göcmenler ve azınlıklar EU-27 Toplam. (1+2) 5.187 2.440 2.747 53,0 Kaynak: Eurostat, lgili Ülkelerin statistik Daireleri, TAM Hesaplamaları Türkiye Aratırmalar Merkezi Almanya da olduu gibi AB ülkelerinde yaayan Türkler görece genç bir nüfus oluturmaktadırlar. Bu balamda hedef ülkelerde kendilerine bir perspektif kurmak isteyen i kurma çaındaki dinamik bir gruptan söz edilebilir. Yeni yerletikleri ülkelerle baları vatandalıa geçi rakamlarına yansıyan Türk göçmenlerin 1,77 milyonluk bölümü Avrupa Birlii vatandalıına sahiptir. Dier yandan Türkler bulundukları ülkelerin ekonomik yaamı için de önemli bir faktör haline gelmeye balamıtır. AB-15 ülkelerinde baımsız çalıarak geçimlerini salayan Türk giriimcilerin sayısı 101.000 e ulamıstır. Sayılarla AB-15 Ülkelerinde Türk Giriimcilerin Geliimi (2006) Gösterge 1996 2001 2006 Giriimci Sayısı 56.500 81.000 101.000 letme Baına Ortalama Yatırım ( ( 99.500 109.000 108.000 Toplam Yatırım Hacmi (milyar ) 5,6 8,8 10,9

Almanya ve Avrupa Birlii nde Türk Giriimcilii 417 letme Baına Ortalama Ciro ( ) 386.500 430.800 435.000 Yıllık Toplam Ciro (milyar ) 21,8 34,9 43,9 letme Baına Çalıan Sayısı 4,1 5,0 4,7 Toplam stihdam 232.000 405.000 474.000 Kaynak: Türkiye Aratırmalar Merkezi, Essen 2007 AB deki Türk giriimcilerin büyük bölümü (% 68) Almanya da yaamaktadır. Bunun ardından Fransa ve Hollanda gelmektedir. 1996 dan 2006 ya kadar geçen 10 yıllık dönemde Türk iletmelerinin yatırım hacimleri 5,6 milyar Euro dan 10,9 milyar Euro ya yükselmitir. 1996 da elde edilen 21,8 milyar Euroluk ciro 2006 itibariyle 43,9 milyar Euro ya ulamıtır. Büyümeye paralel, istihdam edilen personel sayılarında da yükselme olmutur. 1996 da 232.000 olan çalıan sayısı, bugün 474.000 seviyesindedir. Avrupa daki Türk giriimciliinin Almanya da olduu gibi oldukça yeni olduu göz önüne alınırsa orta ve uzun vadede büyümenin sürecei beklenmelidir. AB nin yeni üyeleri Polonya, Çek Cumhuriyeti ve Macaristan sayısal olarak önemli bir Türk iletmecilii barındırmaktadırlar. Bu ülkelerde yaayan Türklerin hemen hemen tamamı yaamlarını baımsız çalıma yoluyla kazanmaktadır. 2007 baında AB ye katılan Bulgaristan ve Romanya daki Türk nüfus da göz önüne alındıına ilgili sayılara 23.500 Türk kökenli giriimci daha eklenmektedir. Bu ekilde AB genelinde Türk kökenli giriimci sayıları 124.500 e ulamaktadır.

418 EN, Faruk - ULUSOY, Yunus- ENTÜRK, Cem AB deki Türk kökenli göçmen ve azınlık giriimcilerinin ekonomik gücü (Tahmini deerler) Ülke Giriimci Yeni Üyeler EU-10 (01.05.2004 den beri yeni AB-Üyeler) 3.500 Bulgaristan (01.01.2007 dan itibari) 9.000 Romanya (01.01.2007 den itibari) 11.000 Toplam 23.500 AB-Toplam Yeni Üye Ülkler (2004+2007) 23.500 EU-15 Toplam 101.000 EU-27 Toplam 124.500 Kaynak: Türkiye Aratırmalar Merkezi, Essen 2007 TAM ın telefon anketleri yoluyla derledii veriler toplam deerler üzerine uygulandıında, AB de yaayan yaklaık 124.500 Türk kökenli giriimcinin 16,2 milyar Euro luk bir yatım hacmine ulatıkları ve 622.500 kiiye istihdam olanaı saladıkları görülmektedir.