Durumlar. İzmir Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kardiyoloji Kliniği



Benzer belgeler
Henüz Hasta Olmadan Hipertansiyon. Uzm. Dr. Hülya Çiçekçioğlu

HİPERTANSİYON VE TEDAVİ YAKLAŞIMI ÖĞR. GÖR. ÖZLEM BULANTEKİN ÇKÜ SAĞLIK YÜKSEKOKULU HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ

Dr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi. Kanser Hastalığına Eşlik Eden Kronik Hastalıklar-I Hipertansiyon

Yakınması: Efor sonrası nefes darlığı, sabahları şiddetli olan ense ağrısı, yorgunluk

Bugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi

Kronik böbrek hastalığı adeta bir salgın halini almıģ olan önemli bir halk sağlığı sorunudur.

Hipertansiyon ve Kronik Böbrek Hastalığı

Gebe ve Emziren Kadında Antihipertansif Tedavi. Prof Dr Serhan Tuğlular MÜTF Nefroloji Bilim Dalı

HİPERTANSİYONUN GÜNCEL TEDAVİSİ. Prof Dr Sümeyye GÜLLÜLÜ Uludağ Üniversitesi Tıp Fak. Kardiyoloji AD Tabipler Odası

Hipertansiyon ve akut hipertansif atakta ne yapmalı? Prof. Dr. Zeki Öngen İ.Ü Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı

HİPERTANSİYON. Günümüzün En Çok Öldüren Hastalığı

VAKA SUNUMU. Dr. Arif Alper KIRKPANTUR Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Nefroloji Ünitesi

Acil Serviste Hipertansif Hastaya Yaklaşım

Düşüğe Neden Olan Bir Hipertansif Fibromusküler Displazi Vakası. A Case of Hypertensive Fibromuscular Dysplasia Leading To Abortus

Hipertansiyon. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı. Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015

7 Mayıs, Antalya

2011 Yılında Neden Hala Hipertansif Hastaların Çoğu Hedef Kan Basıncı Değerinde Değil? Monoterapiyle Başarmak Mümkün Mü?

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Çocuk Nefroloji BD Olgu Sunumu 24 Ekim 2017 Salı

Hipertansiyon Tedavisinde Güncel Yaklaşımlar Dr. Mehmet KANBAY Nefroloji B.D. İstanbul Medeniyet Üniversitesi Tıp Fakültesi

Yaşam kalitesini olumsuz etkileyen, Önlenebilen veya geciktirilebilen bir hastalıktır.

Böbrek Hastalıklarından Korunma. Dr. Taner Baştürk Şişli Hamidiye Etfal Eğitim Araştırma Hastanesi

Eskimeyen Yeniler: Nabız Hızı ve Nabız Basıncı

Hikmet Demir 53 Yaşında 2 Çocuk babası Emekli devlet memuru İstanbul da yaşıyor

7 Mayıs, Antalya

Hipertansif Hasta Gebe Kalınca Ne Yapalım?

Kalp Yetersizliğinde Güncel Tedavi Doç. Dr. Bülent Özdemir

Obez Çocuklarda Kan Basıncı Değişkenliği ve Subklinik Organ Hasarı Arasındaki İlişki

TND Böbrek Sağlığı Otobüsü

Yeni Kılavuzlar, Değişen Hedefler, KY ve AKS da HT Tedavisi. Prof. Dr. Oktay Ergene

YALOVA BELEDİYESİ SAĞLIKLI YAŞAMI DESTEKLEME PROGRAMI. Dr. Metin SABUNCU YALOVA BELEDİYESİ SAĞLIK İŞLERİ MÜDÜRÜ

Hipertansiyon Tedavisi Dr Ömer Kozan DEÜTF İzmir

RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ

MENOPOZ VE ANTİHİPERTANSİF TEDAVİ

DİYABET TEDAVİSİNDE HEDEF KAN BASINCI:

Prehipertansiyon ve Klinik Sonuçları. Dr. İhsan ERGÜN Ufuk Üniversitesi Tıp Fakültesi

Metabolik Sendrom Tanı Tedavi Dr. Abdullah Okyay

Tip 2 Diyabetlilerde Kardiyovasküler Hastalık Riskini Azaltma: Eğitimin Etkinliği

Bir Üniversite Kliniğinde Yatan Hastalarda MetabolikSendrom Sıklığı GŞ CAN, B BAĞCI, A TOPUZOĞLU, S ÖZTEKİN, BB AKDEDE

Diyabetik Nefropatili Hastada Diyalize Ne Zaman Başlanmalıdır. Dr. Harun Akar Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Aydın

Hipertansiyonda Renal Koruma. Dr. Serpil Müge DEĞER

Kronik Hepatit B Tedavisi Zor Olgular

Soru 1. Türkiye de 1 günde tüketilen ekmek miktarı kaç adettir? A) 41 milyon B) 61 milyon C) 81 milyon D) 101 milyon E) 121 milyon

SALTurk Çalışması. Türk Toplumunda Tuz Tüketimi ve Kan Basıncı Çalışması. 22 Mayıs Antalya

GEBELİK ve BÖBREK HASTALIKLARI

Prof.Dr. Oktay Ergene. Kardiyoloji Kliniği

Dr. Şehsuvar Ertürk Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı

KRONİK HEPATİT C. Olgu Sunumu

Hazırlayan ekip : Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Çalışma Grubu. Üyeler - Dr.Baktash Morrad - Dr.Ayşe Hüseyinoğlu - Dr.

GÜNCEL KILAVUZLARLA HİPERTANSİYON

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Çocuk Nefroloji BD Olgu Sunumu 15 Şubat 2019 Cuma. Dr.

Hipotetik vaka sunumu: yüksek kanama riski ve komorbiditeleri olan hastada strok riskinin ve çarpıntının tanımlanması ve yönetimi

Kardiyovasküler hastalıklardan korunmak için 5 önemli neden :

Hipertansiyonda Tedavi Algoritması. Dr. Alparslan Ersoy

Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Tıbbi Biyokimya Bölümü, Cebeci, Ankara

Türkiye Diyabet Prevalans Çalışmaları: TURDEP-I ve TURDEP-II

KARŞIYAKA HİPERTANSİYON PREVALANS VE FARKINDALIK (KARHİP) ÇALIŞMASI

KAN BASINCI KONTROLÜNÜ İYİLEŞTİRMENİN YOLLARI. Doç. Dr. Başol Canbakan Etlik İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi

Türk Hipertansiyon Prevalans Çalışması (PatenT) 2003 Türk Hipertansiyon İnsidans Çalışması (HinT) 2007 Türk Toplumunda Tuz Tüketimi ve Kan Basıncı

HİPERTANSİYON & EGZERSİZ

Hemodiyaliz Hastalarında Serum Visfatin Düzeyi İle Kardiyovasküler Hastalık Ve Serum Biyokimyasal Parametreleri Arasındaki İlişki

ÇALIŞMA HAYATI VE HİPERTANSİYON

Gebelikte yeni gelişen Proteinüri ve Böbrek fonksiyon bozukluğu

ASEMPTOMATİK HİPERÜRİSEMİYİ TEDAVİ EDELİM Mİ? Dr. Elif Arı Bakır Dr. Lütfi Kırdar Kartal EAH Nefroloji Kliniği

Perioperatif süreçte kan basıncı yükselmesinin olumsuzlukları nelerdir?

Diyabetik Hasta Takibi. Dr. Hasan Onat PHD Diyabet Çalışma Grubu İnece ASM, Kırklareli

HEMODİYALİZDE SIK KARŞILAŞILAN KOMPLİKASYONLAR ve YÖNETİMİ. Dr. Lale Sever

ZOR HASTA YAKLAŞIM GÜLDEN ÇELİK

PRE DİYALİZ DÖNEMDE HASTA EĞİTİMİNİN ROLÜ AYTEN KARAKOÇ

Diyabetik Nefropati Tanı ve Tedavide Güncelleme. Dr. Gültekin Süleymanlar Dr. Alper Sönmez


18 Y A Ş Ü S T Ü B İ R E Y

LİTERATÜR GÜNCELLEMESİ KLİNİK NEFROLOJİ. Dr. İzzet Hakkı Arıkan Marmara Üniversitesi Nefroloji Bilim Dalı

Dirençli Hipertansiyon. Doç. Dr. Rahmi Yılmaz Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Ünitesi

Basın bülteni sanofi-aventis

Diyetle sodyum alımının kardiyovasküler etkileri. Dr Sadi Güleç Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı

Renal Hücreli Karsinom ve Nefrolojik Yaklaşım

HİPERTANSİYONDA HASTA ODAKLI TEDAVİ. Dr. Seyit Mehmet KAYACAN İstanbul Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı

RENAL ARTER DARLIĞI VE HİPERTANSİYON TEDAVİSİ Medikal tedavi daha iyi

DİABETES MELLİTUS DİYABET (Şeker )HASTALIĞI. ATASAM HASTANESİ Kalite Yönetim Birimi

ESANSİYEL HİPERTANSİYONLU HASTALARDA PLAZMA APELİN ve ADMA DÜZEYLERİ

GEBELİKTE HİPERTANSİYON PREEKLAMPSİ TANI VE TEDAVİ YÖNTEMLERİ İNT.DR. GÖZDE ÖZTÜRK

Dr. Mehmet Özkahya E.Ü.T.F Nefroloji B.D

Gestasyonel Diyabet: Anne ve Fetusta Kısa ve Uzun Dönem Sonuçlar

Bir ARB Olarak Olmesartan. Prof. Dr. Tevfik Ecder İstanbul Bilim Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı

Şişmanlık. Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı

KAHRAMANMARAŞ BÖLGE TOPLANTISI 25 Nisan 2008 DOÇ.DR.EKREM DOĞAN KSÜ TIP FAKÜLTESİ NEFROLOJİ

Amaç: Egzersiz programına katılmak üzere gelen bireylerin başlangıçta var olan hastalıklarını ve hastalık risk sınıflamasını öğrenmek

Dünya genelinde her 3 4 kişiden biri kronik hastalıklıdır. (Ülkemizde Kronik Hastalıklar Raporu na göre,

Hipertansiyon. Prof Dr HüseyinYılmaz. Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi

PURE Türkiye Sağlık Çalışması 3. Yıl Analiz sonuçları. PURE Türkiye

ANTİHİPERTANSİF İLACIMI NE ZAMAN ALMALIYIM? AKŞAM. Dr. Sedat Üstündağ Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nefroloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi

Bir ACEİ Olarak Zofenopril. Prof Dr Kerim GÜLER İstanbul Tıp Fakültesi

HİZMETE ÖZEL. T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu DOSYA

Diyaliz Hastalarında Kan Basıncı Ölçümü Hangi Pozisyonlarda Yapılmalıdır?

Diyaliz Hastalarında Antihipertansif İlaç Seçimi ve Pratik Öneriler

KADIN KALBİ. Dr.Işıl Uzunhasan İ.Ü.Kardiyoloji Enstitüsü

ÇALIŞMANIN AMACI: Türkiye de erişkinlerde ( 20 yaş) metabolik sendrom sıklığını tespit etmektir.

Diyaliz Hastalarında Kan Basıncının Mortalite ile İlişkisi Doç. Dr. Gürsel YILDIZ Yeni Yüzyıl Üniversitesi Tıp Fakültesi

Erken teşhis hayat kurtarır: Hipertansiyonda erken tanı. Dr. Sadi GÜLEÇ Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı

Prof. Dr. Binali MAVİTAŞ Dicle Üniverstiesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi A.D.

Transkript:

Hipertansiyonda Özel Durumlar Uzm. Dr. Zehra İlke Akyıldız İzmir Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kardiyoloji Kliniği

Hipertansiyon dünyadaki erişkin nüfusun %26.4 nü etkilemekte (972 milyon erişkin) Hipertansiyon yılda yaklaşık 7.1 milyon ölüme sebep olmaktadır.

Değişik çalışmalara göre Türkiye de erişkin nüfusta bazı kronik hastalıkların prevalansları Hastalık % Hipertansiyon (30 yaş + ) 12.0 38.0 İskemik k kalp hastalıkları (30 yaş +) 30 3.0 66 6.6 Diyabetes mellitus (20 yaş+) 3.5 5.0 Depresyon (20 49 yaş) 23.0 27.0 Osteoartrit (50 yaş ş +) 25.5 38.8 Astma (20 yaş +) 5.2 10.5 Kronik bronşit (20 yaş +) 71 7.1 17.77

Avrupa kardiyoloji derneği hipertansiyon kılavuzuna göre hangisi optimum tansiyon değerini tanımlar? A) Sistolik kan basıncı <120 mmhg ve diyastolik kan basıncı <70 mmhg B) Sistolik kan basıncı <140 mmhg ve diyastolik kan basıncı <90 mmhg C) Sistolik kan basıncı <120 mmhg ve diyastolik kan basıncı <80 mmhg D) Sistolik kan basıncı <130 mmhg ve diyastolik kan basıncı <85 mmhg

55 yaş, kadın Sigara, baba 55 yaşında Mİ Fizik Muayene T/A: 150/95 mmhg. N: 62/dk. Sistem muayeneleri normal Tansiyon değerleri ğ için i hastaya yaklaşım nasıl olmalıdır? a) Ek öneri gerekli değil b) Hayat tarzı değişikliği ğ ş ğ sonrasında başvuruş c) Antihipertansif tedavi d) Hayat tarzı değişikliği ve antihipertansif tedavi beraber başlanması

Kardiyovasküler Risk Sınıflaması

Yaşam Tarzı Değişikliği Fazla kilolardan kaçınmak Tuzu kısıtlamak Fiziki aktiviteleri arttırmak Stresten uzak durmak Hayvansal besinlerden kaçınmak k Bitkisel besinleri daha fazla tüketmek Vitamin ve minerali yeterli almak

Yaklaşık SKB Azalması Kilo verme Yeme alışkanlığı Tuz kısıtlaması Fizik aktivite Alkol 5-20 mmhg/10 KG 8-14 mmhg 2-8 mmhg 4-9 mmhg 2-4 mmhg

KB nı arttıran ilaçların l kesilmesi: i Oral kontraseptifler NSAİİ lar: Diüretikler, beta blokerler ve ACE inhibitörleriyle etkileşen ş ilaçlar Antihistaminikler, dekonjestanlar, fenilpropanolamin Kortikosteroidler, minerlaokortikoid ve anabolik steroid Sempatomimetikler ve amfetamin benzeri ilaçlar

45 yaş, erkek Bel ağrısı şikayeti nedeni ile polikliniğe başvuru T/A: 150/95 mmhg. N:65/dk Kontrol amaçlı istenilen il kan değerlerindeğ d AKŞ: 120 mg/dl Trigliserid: id 185 mg/dl Bel çevresi: 106 cm Tansiyon değerleri için hastaya yaklaşım nasıl olmalıdır? a) Ek öneri gerekli değil b) Hayat tarzı değişikliği c) Antihipertansif tedavi d) Hayat tarzı değişikliği ikliği ve antihipertansif t if tedavi

T/A: 170/105 mmhg. Evre- II HT AKŞ: 120 mg/dl,trigliserid: 185 mg/dl,bel çevresi: 106 cm AKS > 100 mg/dl Metabolik T/A 130/85 mmhg sendrom HDL < 40 mg/dl (E), < 50 mg/dl (K) TG > 150 mg/dl Bel çevresi > 102 cm (E), 88 cm (K)

3 risk faktörü Metabolik sendrom DM Organ hasarı

Antihipertansif tedavide öncelikli yaklaşım ne olmalıdır?

35 yaş, kadın Kontrol amaçlı poliklinik kontrol T/A: 125/85 mmhg. N:65/dk İki ay önce geçirilmiş ön yüz Mİ nedeni ile LAD PKG uygulanmış. Tansiyon değerleri ğ için i hastaya yaklaşım nasıl olmalıdır? a) Ek öneri gerekli değil b) Hayat tarzı değişikliğiğ ş ğ c) Antihipertansif tedavi d) Hayat tarzı değişikliği ve antihipertansif tedavi

Yerleşik Kardiyovasküler hastalık veya Renal hastalık

Antihipertansif tedavide öncelikli yaklaşım p y ş ne olmalıdır?

Hipertansiflerin Ne Kadarında Kombinasyon Başlanmalı %25 Evre 1 HT 140-159/90-99 %75 Evre 2 HT 160/100 Türk hipertansiyon prevalans çalışması. J Hypertens 2005 Kombinasyon başlanmalı

Monoterapinin kan basıncı kontrolünde başarı oranı %50 dolayındadır

65 yaş, erkek k Şikayet: Baş ağrısı Sigara, AÖ, HL T/A: 155/80 mmhg. N:62/dk Antihipertansif tedavi kullanımı yok Tansiyon değerleri için hastaya yaklaşım nasıl olmalıdır? a) Ek öneri gerekli değil b) Hayat tarzı değişikliği c) Antihipertansif tedavi d) Hayat tarzı değişikliği ve antihipertansif tedavi

Antihipertansif tedavide öncelikli yaklaşım ne olmalıdır? 65 yaşında hasta; T/A: 155/80 mmhg. İzole sistolik hipertansiyon 140 ve < 90 mmhg Tiazid diüretik, KA

55 yaş, erkek Poliklinik kontrol 9 yıldır DM + T/A: 155/90 mmhg. N:72/dk Kreat: 2.1 Tansiyon değerleri için hastaya yaklaşım nasıl olmalıdır? a) Ek öneri gerekli değil b) Hayat tarzı değişikliği c) Antihipertansif tedavi d) Hayat tarzı değişikliği ve antihipertansif tedavi

Antihipertansif tedavide öncelikli yaklaşım ş ne olmalıdır? Renal hastalık; T/A: 155/90 mmhg. Krea: 2.1

60 yaş, kadın Şikayet: çarpıntı TA: 190/120 mmhg N: 112/dk aritmik Bilinen RF saptanmadı. EKG: AF Tansiyon değerleri için hastaya yaklaşım nasıl olmalıdır? l a) Ek öneri gerekli değilğ b) Hayat tarzı değişikliği c) Antihipertansif tedavi d) Hayat tarzı değişikliği ve antihipertansif tedavi

Antihipertansif tedavide öncelikli yaklaşım ş ne olmalıdır? Risk faktörü yok Hızlı ventrikül yanıtlı AF

Gebeliği öncesinde obez (VKİ: 34) 30 yaşında ikinci gebeliği olan, daha önceden bilinen tansiyon yüksekliği vebaşka bilinen hastalığı olmayan hastanın yapılan 16. haftadaki kontrolünde T/A: 145/92 mmhg saptanmış. Tansiyon değerleri için hastaya yaklaşım nasıl olmalıdır? a. Ek öneri gerekli değil b. Hayat tarzı değişikliği c. Antihipertansif tedavi d. Hayat tarzı değişikliği ve antihipertansif tedavi

Gebede Hipertansiyon İstirahat sonrası farklı zamanlarda, en az iki farklı ölçümde; Kan basıncının 140 /90 mmhg Maternal a ve perinatal ölüm oranı yüksek Gebelikte en sık karşılaşılan tıbbi sorun Tüm gebeliklerin %12-22

Gebede Hipertansiyon

Antihipertansif tedavide öncelikli yaklaşım Antihipertansif tedavide öncelikli yaklaşım nasıl olmalıdır?

26 yaş, 29 haftalık ikinci gebelik Bir ay önceki kontrolde T/A:150/90 mmhg. diyet tedavi önerilmiş. Kontrolde T/A:160/100 mmhg Kan ve idrar tetkikleri olağan saptandı. Tansiyon değerleri için hastaya yaklaşım nasıl olmalıdır? a. Ek öneri gerekli değil b. Hayat tarzı değişikliği c. Antihipertansif tedavi d. Hayat tarzı değişikliği ve antihipertansif tedavi

Antihipertansif tedavide öncelikli yaklaşım Antihipertansif tedavide öncelikli yaklaşım nasıl olmalıdır?

Antihipertansif tedavide öncelikli yaklaşım ş nasıl olmalıdır? Metil dopa 250 mg tablet 2x1 1- Alfa Adrenerjik İnhibitörler(oral) B Günlük 2 gr ı geçmemeli 2- Ca Kanal Blokerleri (Oral) C Nifedipin 90-120 mg/gün gün 3- B Blokerler (İv- Oral) C PİNDOLOL non selektif ISA, 5-15 mg PO bid,kategori B OXPRENOLOL 20-80 mg PO bid/tid,kategori C METOPROLOL 2.kuşak ajan,50-400 mg PO qd, β1,kategori C

Hangi Antihipertansifleri Kullanmayalım? Diüretikler üet e hipovolemiye o bağlı uterus ueus iskemisini artırabileceğinden kullanılmamalıdır. Sadece şiddetli HT ve buna bağlı sol KY gelişmiş ise yakın takip altında verilebilir KY belirtileri kalkar kalkmaz kesilmelidir. ACE inhibitörleri i ve ATII reseptör blokörleri uterusta iskemi ve fetüste böbrek fonksiyon bozukluğu,eklem kontraktürleri, pulmoner hipoplazi, hipokalvarya, yapabildiklerinden kullanılmaları sakıncalıdır.

Kan Basıncı Hedefi Komplike olmayan HT Diabetes Mellitus Hedef Organ Hasarı < 140/90 mmhg < 130/80 mmhg < 130/80 mmhg

Ülkemizde Mevcut Durum Türkiye de erişkin nüfusun % 33 ü (12 milyon erişkin) etkilenmekte TEK HARF çalışması, ş 31 yaş ş üzerinde 8.8 milyon kişide şiddetli hipertansiyona işaret etmekte Halen tedavi alan her 3 erkek ve 4 kadından 1 tanesinde kan basıncı kontrol altında

HT & Hedef Organ Hasarı Atheroskleroz Vazokonstriksiyon Vasküler hipertrofi Endotel disfonksiyonu İnme Hipertansiyon MI HT LV hipertrofisi Fibrozis Remodeling Apoptozis Kalp yetmezliği Ölüm GFR Proteinüri Aldosterone sekr. Glomerüler skleroz Böbrek yetmezliği Adapted from Willenheimer R et al. Eur Heart J. 1999;20:997 1008; Dahlöf B. J Hum Hypertens. 1995;9(suppl 5): S37 S44; Daugherty A et al. J Clin Invest. 2000;105:1605 1612; 1612; Fyhrquist F et al. J Hum Hypertens. 1995;9 (suppl 5): S19 S24; Booz GW, Baker KM. Heart Fail Rev. 1998;3:125 130; Beers MH, Berkow R, eds. The Merck Manual of Diagnosis and Therapy. 17th ed. Whitehouse Station, NJ: Merck Research Laboratories; 1999: 1682 1704; Anderson S. Exp Nephrol. 1996;4(suppl 1):34 40; Fogo AB. Am J Kidney Dis. 2000;35:179 188.

HİPERTANSİYON BİRİNCİL HİPERTANSİYON Nedeni belli olmayan HİPERTANSİYON İKİNCİL HİPERTANSİYON Nedeni belli olan HİPERTANSİYON Hipertansiyonlu kişilerinş %90-%95 İ OLUŞTURURŞ %5 -%10 U OLUŞTURUR