FİZİK, KİMYA VE BİYOLOJİ DERSİ DERS KİTAPLARININ ÖĞRETMEN ADAYLARI TARAFINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ



Benzer belgeler
daha çok göz önünde bulundurulabilir. Öğrencilerin dile karşı daha olumlu bir tutum geliştirmeleri ve daha homojen gruplar ile dersler yürütülebilir.

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ DÖRDÜNCÜ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE KARŞI TUTUMLARI

Öğretmen Adaylarının Eğitim Teknolojisi Standartları Açısından Öz-Yeterlik Durumlarının Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi

ÖĞRETMENLER, ÖĞRETMEN ADAYLARI VE ÖĞRETMEN YETERLĠKLERĠ

İngilizce Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları 1. İngilizce Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ FEN BRANŞLARINA KARŞI TUTUMLARININ İNCELENMESİ

Middle East Journal of Education(MEJE)

Akademik ve Mesleki Özgeçmiş

ISSN : ceke@akdeniz.edu.tr Antalya-Turkey VELİLERİN BAKIŞIYLA OKUL ORTAMININ DEĞERLENDİRİLMESİ

EĞİTİM FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEK BİLGİSİ DERSLERİNE YÖNELİK TUTUMLARI Filiz ÇETİN 1

BİYOLOJİ ÖĞRETMENLERİNİN LABORATUVAR DERSİNE YÖNELİK TUTUMLARININ FARKLI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Okulöncesi Öğretmen Adaylarının Bilgisayar Destekli Eğitim Yapmaya İlişkin Tutumlarının İncelenmesi

ISSN : varolebru@gmail.com Nigde-Turkey

KURUM İÇ DEĞERLENDİRME RAPORU HAZIRLAMA KLAVUZU EĞİTİM VE ÖĞRETİM MODÜLÜ

The Study of Relationship Between the Variables Influencing The Success of the Students of Music Educational Department

İLKÖĞRETİM 6. ve 7. SINIF FEN ve TEKNOLOJİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ İÇERİĞİNE VE ÖĞRENME- ÖĞRETME SÜRECİNE İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

EĞİTİM FAKÜLTESİ Ortaöğretim Fen ve Ortaöğretim Fen ve ENSTİTÜSÜ

MATEMATİK ÖĞRETMENİ ADAYLARININ MATEMATİK OKURYAZARLIĞI ÖZYETERLİK DÜZEYLERİ

Beden eğitimi öğretmen adaylarının okul deneyimi dersine yönelik tutumlarının incelenmesi

BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR DERSLERİNDE ALTERNATİF ÖLÇME-DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ KULLANILMASINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMENLİĞİ PROGRAMINDA YER ALAN DERSLERİN ÖĞRETMEN ADAYLARI TARAFINDAN GEREKLİLİK VE İŞE VURUKLUK DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ FİZİĞE YÖNELİK TUTUMLARININ İNCELENMESİ

İLKÖĞRETİM 8.SINIF ÖĞRENCİLERİNİN HAVA KİRLİLİĞİ KONUSUNDAKİ BİLGİ DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

Yrd.Doç.Dr. Nihal TUNCA

EĞİTİM FAKÜLTESİ Ortaöğretim Fen ve Ortaöğretim Fen ve ENSTİTÜSÜ

Mustafa SÖZBİLİR Şeyda GÜL Fatih YAZICI Aydın KIZILASLAN Betül OKCU S. Levent ZORLUOĞLU. efe.atauni.edu.tr

İlköğretim 5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabının Öğretmen Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi (Erzurum Örneği)

Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program/Alan Üniversite Bitirme Yılı Lisans Fizik / Fen Edebiyat / Fizik Dicle Üniversitesi 2004

Arş. Gör. Dr. Mücahit KÖSE

SINIF ÖĞRETMENLİĞİ BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN MATEMATİĞE YÖNELİK TUTUMLARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ

Fen Eğitiminde Eğitsel Oyun Tabanlı Kavram Öğretiminin ve Kavram Defteri Uygulamasının Öğrenci Tutum ve Başarısına Etkisi

ÖĞRETMEN ADAYLARININ YETENEK ve İLGİLERİ

ÖZGEÇMİŞ. 1. Adı Soyadı : Hüseyin ANILAN 2. Doğum Tarihi : Unvanı : Yardımcı Doçent Doktor 4. Öğrenim Durumu :

KAMU PERSONELÝ SEÇME SINAVI PUANLARI ÝLE LÝSANS DÝPLOMA NOTU ARASINDAKÝ ÝLÝÞKÝLERÝN ÇEÞÝTLÝ DEÐÝÞKENLERE GÖRE ÝNCELENMESÝ *

ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ

Available online at

Dersin Adı Kodu Yarıyılı T + U Kredisi AKTS. Türkçe. Seçmeli. Bu dersin sonunda öğrenci;

ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖĞRETMENLİK MESLEK BİLGİSİ DERSLERİNE YÖNELİK TUTUMLARININ İNCELENMESİ (BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ)

BĠYOLOJĠ EĞĠTĠMĠ LĠSANSÜSTÜ ÖĞRENCĠLERĠNĠN LĠSANSÜSTÜ YETERLĠKLERĠNE ĠLĠġKĠN GÖRÜġLERĠ

Üniversite Öğrencilerinin Akademik Başarılarını Etkileyen Faktörler Bahman Alp RENÇBER 1

ÖZGEÇMĠġ VE ESERLER LĠSTESĠ

TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU

Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık Yapma ve Mağdur Olma Durumlarının İncelenmesi

Sınavlı ve Sınavsız Geçiş İçin Akademik Bir Karşılaştırma

FEN VE TEKNOLOJİ ÖĞRETMENLERİNİN KİŞİLERARASI ÖZYETERLİK İNANÇLARININ BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Doç.Dr. EYLEM YILDIZ FEYZİOĞLU

Lise Göztepe Anadolu Kız Meslek Lisesi Bilgisayar Bölümü, İzmir,

DERS BİLGİLERİ. Ölçme ve Değerlendirme MB

Hasan GÜRBÜZ * Mustafa KIŞOĞLU **

İLKÖĞRETİM 5. SINIF ÖĞRETMENLERİNİN MATEMATİK DERS KİTABI HAKKINDAKİ GÖRÜŞ VE DÜŞÜNCELERİ

Bir çalışmanın yazılı bir planıdır. Araştırmacının yapmayı plandıklarını ayrıntılı olarak ifade etmesini sağlar. Araştırmacıya yapılması gerekenleri

MATEMATİK VE FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ BİLİM-KURGU FİLMLERİNE YÖNELİK GÖRÜŞLERİNİN BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

TÜRKİYE DE FEN BİLİMLERİ EĞİTİMİ TEZLERİ

N.E.Ü. A.K.E.F. MÜZİK EĞİTİMİ ANABİLİM DALI ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE İLİŞKİN TUTUMLARI

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ FİZİK, KİMYA VE BİYOLOJİ LABORATUVARINA YÖNELİK TUTUMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

ÖZGEÇMİŞ. Araştırma Görevlisi Okul Öncesi Öğretmenliği Gazi Üniversitesi

International Journal of Progressive Education, 6(2),

<>GRETMEN ADAYLARıNIN ÖGRETMENLİK SERTİFİKAsI DERSLERİNE YÖNELİK TUTUMLARı

BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÜNİTELERİNİN UYGULAMADA YETERLİLİĞİ AÇISINDAN ÖĞRETMENLERCE DEĞERLENDİRİLMESİ

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

THE IMPACT OF AUTONOMOUS LEARNING ON GRADUATE STUDENTS PROFICIENCY LEVEL IN FOREIGN LANGUAGE LEARNING ABSTRACT

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMENLERİNİN YENİ FEN BİLGİSİ PROGRAMINA YÖNELİK DÜŞÜNCELERİ

M.Ü Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi Yıl: 1995, Sayı : 7 Sayfa : ÖĞRETMEN ADAYLARININ BĠLGĠSAYAR TUTUMLARI. Dr.

MARMARA COĞRAFYA DERGİSİ SAYI: 19, OCAK , S İSTANBUL ISSN: Copyright

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl. Y. Lisans Matematik Eğitimi University of Warwick 2010 Y. Lisans Matematik Eğitimi University of Cambridge 2012

MATEMATİK ÖĞRETMENLERİNİN BİLGİSAYAR DESTEKLİ EĞİTİME İLİŞKİN ÖZ-YETERLİK ALGILARININ İNCELENMESİ

Beden eğitimi ve spor eğitimi veren yükseköğretim kurumlarının istihdam durumlarına yönelik. öğrenci görüşleri

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

Kişisel Bilgiler. Akademik Ünvan : Dr.(PHD) Doğum Yeri : İSTANBUL Doğum Tarihi : 1972 Ana Dil(ler) : TÜRKÇE

SINIF ÖĞRETMENLİĞİ ÖĞRENCİLERİNİN GENEL KİMYA DERSİNE YÖNELİK GÖRÜŞLERİNİN BELİRLENMESİ

4. SINIF SOSYAL BİLGİLER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINDA YER ALAN BECERİLERİN KAZANDIRILMASINA YÖNELİK ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ

Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi Journal of Research in Education and Teaching Haziran 2017 Cilt:6 Özel Sayı:1 Makale No: 07 ISSN:

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖĞRENME STİLLERİ, CİNSİYET ÖĞRENME STİLİ İLİŞKİSİ VE ÖĞRENME STİLİNE GÖRE AKADEMİK BAŞARI 1

SINIF ÖĞRETMEN ADAYLARININ ALTERNATİF ÖLÇME DEĞERLENDİRMEYE BAKIŞ AÇILARI

KİMYA ÖĞRETMENİ ADAYLARININ ÖZEL ALAN YETERLİKLERİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

SINIF ÖĞRETMENLİĞİ ALAN SINAVI ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ : GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

EĞİTİM BİLİMLERİ ANABİLİM DALI EĞİTİM PROGRAMLARI VE ÖĞRETİM BİLİM DALI TEZLİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI EĞİTİM ÖĞRETİM PLANI

MÜZİK ÖĞRETMENİ ADAYLARININ BİREYSEL SES EĞİTİMİ DERSİNE YÖNELİK TUTUMLARI

Yrd. Doç. Dr. Ali Rıza ŞEKERCİ

İLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN MÜZİK DERSİNE İLİŞKİN TUTUMLARI

Mimarlık Araştırmaları (MMR 612) Ders Detayları

YÜKSEKÖĞRETİM KURULU YARDIMCI DOÇENT

Öğretmenlerin Eğitimde Bilgi ve İletişim Teknolojilerini Kullanma Konusundaki Yeterlilik Algılarına İlişkin Bir Değerlendirme

İLKÖĞRETİMDE KULLANILAN FEN BİLGİSİ DERS KİTAPLARININ BAZI KRİTERLERE GÖRE İNCELENMESİ

ÖZGEÇMİŞ. Yardımcı Doçent Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Niğde Ünv Uluslararası Hakemli Dergilerde Yayınlanan Makaleler

TEMEL EĞİTİMDEN ORTAÖĞRETİME GEÇİŞ ORTAK SINAV BAŞARISININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

DETERMINING THE CURRENT AND FUTURE OPINIONS OF THE STUDENTS IN SECONDARY EDUCATION ON NANOBIOTECHNOLOGY *

Siirt Üniversitesi Eğitim Fakültesi. Halil Coşkun ÇELİK

ÖZGEÇMİŞ. Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Anadolu Üniversitesi 2003

Prof. Dr. Serap NAZLI

Yrd. Doç. Dr. Celal Deha DOĞAN. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Ölçme ve Değerlendirme Bilim Dalı- Doktora

To Evaluate the 10 th Grade Mathematic Lesson Book of Secondary School With Respect to the Some Variables : An Example for Bitlis City

İLKÖĞRETİM SINIF ÖĞRETMENLİĞİ, FEN BİLGİSİ VE MATEMATİK ÖĞRETMEN ADAYLARININ FEN BİLGİSİ ÖĞRETİMİNE YÖNELİK TUTUMLARI

Halil ÖNAL*, Mehmet İNAN*, Sinan BOZKURT** Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi*, Spor Bilimleri Fakültesi**

Doç.Dr. HİLAL AKTAMIŞ

Teknik Eğitim Fakültesi Öğretim Elemanlarının, Eğitim Programların Niteliğine İlişkin Görüşlerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi

GAZİ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ/BİYOLOJİ EĞİTİMİ (DR)

ORTAÖĞRETİME ÖĞRETMEN YETİŞTİRMEDE "MESLEK BİLGİSİ" BAKIMINDAN FEN-EDEBİYAT VE EĞİTİM FAKÜLTELERİNİN ETKİLİLİĞİ

Transkript:

ISSN:1306-3111 e-journal of New World Sciences Academy 007, Volume:, Number: 4 Article Number: C001 SOCIAL SCIENCES EDUCATION SCIENCES Received: May 007 Accepted: October 007 007 0Hwww.newwsa.com Hüseyin Anılan M.Zafer Balbağ Burcu Anılan Aslı Görgülü Fatih Çemrek University of Eskisehir Osmangazi hanilan@ogu.edu.tr Eskisehir-Turkiye FİZİK, KİMYA VE BİYOLOJİ DERSİ DERS KİTAPLARININ ÖĞRETMEN ADAYLARI TARAFINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ ÖZET Bu çalışmada, Eskişehir il merkezi ortaöğretim kurumlarında fizik, kimya ve biyoloji derslerinde okutulan ders kitaplarının, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanlar Eğitimi Bölümü (fizik, kimya ve biyoloji) tezsiz yüksek lisans programında öğrenim gören öğrenciler tarafından değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Değerlendirmede araştırmacılar tarafından geliştirilen ölçek kullanılmıştır. Değerlendirme sonucunda elde edilen veriler, SPSS paket programı yardımıyla bilgisayarda çözümlenmiş, yorumlanmış ve çalışmaya ilişkin öneriler geliştirilmiştir. Anahtar kelimeler: Fizik, Kimya, Biyoloji, Ders kitabı, Öğretmen Adayı THE EVALUATION OF PHYSICS, CHEMISTRY AND BIOLOGY COURSE BOOKS BY THE TEACHER CANDIDATES ABSTRACT The purpose of this research is the evaluation of the course books used in the secondary education institutions in the central province of Eskişehir by the students in the Master of Science without Thesis Programme in the Department of Secondary Science and Mathematics Education under Eskişehir Osmangazi University Faculty of Education. During the research, a scale which was developed by the researchers has been used. The evaluation has been analyzed and interpreted with the help of SPSS statistical programme and recommendations were given regarding the study. Keywords: Physic, Chemistry, Biology, Course Books, Teacher Candidates

Social Sciences,, (4), C001, 313-30. 1. GİRİŞ (INTRODUCTION) Ders kitapları, eğitim programının en temel öğelerinden birisi ve öğretim programı ile öğrenci arasındaki en etkili iletişim kanalıdır. Bir başka deyişle, program içeriğinin bütünlük içinde öğrenciye sunulma biçimidir. Ders kitapları, öğretme-öğrenme sürecinde öğretmenin gücünü daha iyi kullanmasına, vermek istediklerini daha sistematik vermesine; öğrencinin de öğretmenin anlattıklarını istediği zaman, istediği yerde ve istediği hızda tekrar etmesine olanak veren temel bir öğretim materyalidir. Ders kitapları, üstlendikleri bu işlevler nedeniyle öğretim sürecinin vazgeçilmez öğelerindendir [1]. Ders kitaplarının içerdiği öğeler dikkate alındığında, birçok öğretmen tarafından program olarak kullanıldığı, öğrenme-öğretme sürecindeki etkinliklerin çoğunun ve uygulanacak öğretim yöntem ve tekniklerinin ders kitaplarından önemli derecede etkilendiği, ülkemizde olduğu gibi dünyanın birçok ülkesinde de en yoğun kullanılan öğretim araçlarından biri olduğu bilinmektedir [, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8]. Öğrenme-öğretme sürecinde öğretmenler, ders kitaplarından çeşitli biçimlerde yararlanmaktadırlar. Öğretmenler ders kitaplarını daha çok, kapsamlı olarak edindikleri konu alanı bilgilerinin öğrenci için gerekli olan kısmını belirlemede, öğretim yöntem ve tekniklerine ilişkin eksikliklerini gidermede, öğrenciyi ödevlendirme ve değerlendirmede ve kendi çalışmalarını planlamada farklı düzeylerde kullanmaktadırlar [9]. Öğrenme-öğretme sürecinde bu denli yaygın olarak kullanılan ders kitaplarının, gelişigüzel ve çala kalem yazılmış basılı materyallerden oluşması düşünülemez. Bir başka deyişle, ders kitaplarından beklenen yararı elde edebilmek için, ders kitaplarının bir takım özelliklere sahip olması gerekmektedir. Bu nedenle, iyi bir ders kitabında bulunması gereken özelliklere ilişkin, çeşitli ölçütlerin varlığından söz edilmektedir [10, 11, 1, 13 ve 14]. Bu bağlamda, öğretmenin ders kitabı olarak kullanacağı ve öğrencilerine de kullandıracağı kitabı, söz konusu ölçütler çerçevesinde belirleyebilme yeterliğini kazanması gerekmektedir. Bu yeterliğin de öğretmenlere ancak hizmet öncesi eğitimlerinde kazandırılması olanaklıdır. Bu kapsamda, YÖK ve Dünya bankasının ortaklaşa yürüttüğü Hizmet Öncesi Öğretmen Eğitimi Projesi uyarınca 1996 yılında eğitim fakültelerinin lisans ve lisansüstü düzeyindeki programlarında yeniden yapılanmaya gidildiği, YÖK ün 6 Kasım 1997 tarihli yazılarıyla yeni öğretmen yetiştirme modelinin uygulanması kararı alındığı bilinmektedir [15]. Söz konusu programlar 1998-1999 öğretim yılından itibaren uygulanmaya başlanmış, nitelikli ve günün koşullarına uyum sağlayacak öğretmeni yetiştirmeyi amaçlayan programa göre; dersler ve derslerin içerikleri düzenlenmiştir. Bu kapsamda araştırmaya konu olan, konu alanında Milli Eğitim Bakanlığı tarafından onaylanmış ders kitaplarının ve öğretim programlarının eleştirel bir bakış açısı ile incelenmesi; kitapların içerik, dil, öğrenci seviyesine uygunluk, format, çekicilik, anlamlı öğrenmeye katkısı, öğretimde kullanım kolaylığı, vb açılarından incelenmesini amaçlayan Konu Alanı Ders Kitabı İncelemesi [16] dersi konulmuştur.. ÇALIŞMANIN ÖNEMİ (RESEARCH SIGNIFICATION) Ders kitabı, öğretim programlarında yer alan ünite ve konularla ilgili bütünlük gerektiren bilgileri öğrencilere sunması, onlara tekrar, pekiştirme, sınavlara hazırlanma ve bireysel çalışma olanağı sunduğundan kullanışlı ve ekonomik bir ders aracı olarak öğrenmeöğretme sürecinde büyük önem taşımaktadır. Aynı ders için hazırlanan ders kitapların hemen hemen aynı olması beklense de aynı ders için hazırlanan farklı kitapların gerek içeriğinde, gerek içeriğin 314

Social Sciences,, (4), C001, 313-30. sunumunda ve gerekse de kitapların dış yapı özelliklerinde farklılıkların olduğu görülmektedir. Bu nedenle, bir öğretmen için dersin öğretme-öğrenme süreci kadar, bu süreçte kullanılacak ders kitabının seçimi de önemlidir. Öğretmenlerden beklenen de iyi bir ders kitabını seçebilme yeterliğini edinmeleridir. Bu nedenle, bu çalışmada, Eskişehir il merkezi ortaöğretim kurumlarında fizik, kimya ve biyoloji derslerinde okutulan ders kitaplarının, Osmangazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanlar Eğitimi Bölümü (fizik, kimya ve biyoloji) tezsiz yüksek lisans programında öğrenim gören öğrenciler tarafından değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu temel amaç doğrultusunda aşağıdaki sorulara yanıt aranmıştır. Öğretmen adaylarının, ortaöğretim kurumlarında okutulan ders kitaplarına ilişkin görüşleri, bölümlerine göre farklılık göstermekte midir? Öğretmen adaylarının, ortaöğretim kurumlarında okutulan ders kitaplarına ilişkin görüşleri, cinsiyetlerine göre farklılık göstermekte midir? 3. YÖNTEM (METHOD) Eskişehir il merkezi ortaöğretim kurumlarında fizik, kimya ve biyoloji derslerinde okutulan ders kitaplarının, Osmangazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanlar Eğitimi Bölümü (fizik, kimya ve biyoloji) tezsiz yüksek lisans programında öğrenim gören öğrenciler tarafından değerlendirilmesi amaçlayan bu araştırmada, genel tarama modeli kullanılmıştır. 3.1. Çalışma Örneklemi (Sample of Study) Araştırmanın everenini Osmangazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanlar Eğitimi Bölümü (fizik, kimya ve biyoloji) tezsiz yüksek lisans programında öğrenim gören öğrenciler oluşturmuştur. Everenin tamamına ulaşıldığı için örneklem tayinine gidilmemiştir. Araştırma kapsamına giren öğretmen adayı sayısı 49 dur. 3.. Ölçme Aracı (Surveying Instrument) Ortaöğretim kurumlarında okutulan ders kitaplarının öğretmen adayları tarafından değerlendirilebilmesi amacıyla, ölçme aracı olarak araştırmacılar tarafından hazırlanan bir anket formu kullanılmıştır. Ölçme aracında ders kitabının fiziksel yapısını, görsel düzenini, dil ve anlatım özelliklerini, bilimsel içeriğini ve öğretim programına uygunluğunu temel alan ifadeler yer almıştır. Ölçeğin oluşturulmasında alan yazın taranmış ve benzer çalışmalardan yararlanılmıştır [8, 1, 17, 18 ve 19] Öğretmen adaylarının ortaöğretim kurumlarında okutulan ders kitaplarının değerlendirilmesine ilişkin görüşlerini belirlemek amacıyla, kesinlikle katılıyorum, katılıyorum, kısmen katılıyorum, katılmıyorum ve kesinlikle katılmıyorum seçeneklerinden oluşan beşli Likert tipi bir ölçek hazırlanmıştır. Öğretmen adaylarından, ortaöğretim kurumlarında okutulan ders kitaplarına ilişkin görüşlerini bu ölçek üzerinde işaretlemeleri istenmiştir. Ölçeğin geçerlik ve güvenirlik çalışmaları kapsamında; kapsam geçerliği için uzman görüşlerine başvurulmuş, güvenirlik içinse likert tipi ölçekler için uygun görülen Crombach alpha değeri [0] hesaplanmış, Crombach alpha değeri 0.79 olarak bulunmuştur. Maddelerin herhangi birisinin elenmesi sonucu bu değerde bir yükselme olmadığı görülmüştür. Bu sonuçlara göre ölçeğin güvenilir olduğu söylenebilir. Anket yoluyla toplanan veriler SPSS paket programıyla bilgisayarda çözümlenmiştir. Bu kapsamda, her bir madde için verilen puanlara ilişkin aritmetik ortalama ve standart sapma değerleri hesaplanmış, 315

Social Sciences,, (4), C001, 313-30. ikili karşılaştırmalarda farkın anlamlılığı için t testine başvurulmuş, üç ve daha fazla durum içeren karşılaştırmalarda ise tek yönlü varyans analizi yapılmıştır. Anlamlılık düzeyi 0.05 olarak alınmıştır. 4. BULGULAR (FINDINGS) Öğretmen adaylarının, ortaöğretim kurumlarında okutulan ders kitaplarına ilişkin görüşleri belirlemeye yönelik maddeden oluşan, beşli Likert tipi ölçek yardımıyla elde edilen ve her bir madde için verilen puanlara ilişkin aritmetik ortalama ve standart sapma değerlerine ait tanımlayıcı istatistikler Tablo 1 de verilmiştir. Tablo 1 de görüldüğü gibi Öğretmen adaylarının, ortaöğretim kurumlarında okutulan ders kitaplarına ilişkin görüşlerini belirleyici maddenin 3 tanesine üç puan altında, diğer 4 maddeye ise üç ile dört arasında puan verdikleri görülmektedir. Öğretmen adayları tarafından üç puan altında puanlanan maddeler; Kitabın kapak kartonu uygundur, Ders kitabında eğitim teknolojisinin ürünlerinden yararlanılmıştır ve Ders kitabındaki tüm sorular ölçme tekniklerine uygun olarak hazırlanmıştır ifadelerini taşıyan, 5., 39. ve 44. maddelerdir. Buna göre, öğretmen adaylarının ders kitaplarının kapak sayfasını uygun bulmadıkları, ders kitaplarında eğitim teknolojisi olanaklarının yeterince kullanılmadığı ve ders kitaplarında yer alan soruların ölçme tekniklerine uygun olmadığı söylenebilir. Bu sonuçlara göre, öğretmen adaylarının ders kitapları hakkındaki görüşlerinin genel anlamda olumlu ya da olumluya yakın olduğu ifade edilebilir. Ancak, birçok maddenin üç puan düzeyinde kalması, ders kitaplarının öğretmen adaylarının gözünde orta yeterlikte olduğu biçiminde yorumlanabilir. Ayrıca, ders kitapları ile ilgili maddenin hiçbirinin dört ve üzerinde puan almamış olması da dikkat çekicidir. Bu sonuç öğretmen adaylarının ders kitaplarının tümüyle yeterliliği hakkında kaygılı olduklarını düşündürebilir. Öğretmen adaylarının, ortaöğretim kurumlarında okutulan ders kitaplarına ilişkin görüşlerinin bölümlere göre farklılık gösterip göstermediğine yönelik olarak yapılan ANOVA sonuçlarına göre, aralarında istatistiksel fark bulunan maddeler Tablo de verilmiştir. Tablo den öğretmen adaylarının, ortaöğretim kurumlarında okutulan ders kitaplarına ilişkin görüşleri, 1, 3, 6, 11, 13, 18, 19, 8, 39, 40, 41 ve 44. maddeler bakımından bölümlere göre farklılık gösterdiği ve bu farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu görülmektedir. Anlamlı farklılıklar bulunan maddeler için, farklılıkların hangi bölümler arasında olduğu da tabloda yer almaktadır. Öğretmen adaylarının, ortaöğretim kurumlarında okutulan ders kitaplarına ilişkin görüşleri, cinsiyetlerine göre farklılık gösterip göstermediğine yönelik olarak yapılan t testi sonuçlarına göre, aralarında istatistiksel fark bulunan maddeler Tablo 3 te yer almaktadır. Tablo 3 ten 35, 36 ve 38. maddelere ilişkin görüşler arasında erkek ve kız öğrenciler arasında anlamlı farklılıkların olduğu görülmektedir. Söz konusu farklılıkların tümü kadınlar lehine gerçekleşmiştir. Bu sonuçlara göre kadın öğretmen adaylarının erkek öğretmen adaylarına oranla, ders kitaplarının öğrenme ilkelerine göre düzenlenmesini, içeriğin konu alanı ile örtüştürülmesini ve dikkat çekici öğelerin kullanılmasını yeterli buldukları söylenebilir. Geri kalan tüm maddelerde cinsiyetler arasında farklılığın olmaması, öğretmen adaylarının ders kitaplarının değerlendirilmesinde, bireysel ve toplumsal ölçütlerden sıyrılarak, nesnel ölçütleri göz önüne aldıkları biçiminde yorumlanabilir. 316

MADDELER e-journal of New World Sciences Academy Social Sciences,, (4), C001, 313-30. Tablo 1. Öğretmen adaylarının, ortaöğretim kurumlarında okutulan ders kitaplarına ilişkin görüşleri (Table 1. Prospective teacher s views about secondary school course books) 1. Kitabın boyutu uygundur. 49 3.89 0.99. Kitabın ağırlığı uygundur. 49 3.71 1.11 3. Kitabın kâğıt kalitesi uygundur. 49 3.67 1.08 4. Kitabın kâğıt dokusu uygundur. 49 3.13 1.18 5. Kitabın kapak kartonu uygundur. 49.9 1.35 6. Kitabın baskı tekniği uygundur. 49 3.33 1.06 7. Ders kitabında kullanılan görsel araçlar (şekil, resim, vb.) amaca 49 3.83 1.06 uygundur. 8. Ders kitabında kullanılan görsel araçlar (şekil, resim, vb.) konuya 49 3.73 1.03 uygundur. 9. Ders kitabının tasarım öğeleri (boyut, renk, vb) doğru seçilmiştir. 49 3.7 1.14 10. Ders kitabının tasarım ilkeleri (vurgu, hizalama, uygunluk, 49 3.1 1.09 yakınlık vb.) doğru seçilmiştir. 11. Ders kitabında kullanılan görsel araçlar öğrencilerin gelişim 49 3.35 1.16 özelliklerine göre düzenlenmiştir. 1. Ders kitabında kullanılan görsel araçların altındaki açıklamalar 49 3.67 0.95 konuya uygundur. 13. Kitapta geçen noktalama işaretleri doğru kullanılmıştır. 49 3.75 0.98 14. Yazım (İmla) kurallarına uyulmuştur. 49 3.77 0.83 15. Kitabın dili anlaşılır, açık ve yalındır. 49 3.50 1.07 16. Bir kavrama karşılık olarak kitabın her yerinde aynı sözcükler 49 3.69 1.03 kullanılmıştır. 17. Türkçe olmayan sözcüklere olabildiğince yer verilmemiştir. 49 3.67 1.17 18. Cümlelerin öğe dizilişlerine dikkat edilmiştir. 49 3.60 0.89 19. Kitaptaki cümleler kurallıdır. 49 3.67 0.88 0. Ders kitabındaki her bir paragraf, bir düşünceyi açıklamaya 49 3.50 0.85 yöneliktir. 1. Ders kitabındaki paragraflar kendi içlerinde giriş gelişme ve 49 3.48 0.8 sonuç cümlelerinden oluşmaktadır.. Ders kitabındaki paragraflar arasındaki bağlantılar, açık bir 49 3.3 0.99 şekilde kurulmuştur. 3. Ders kitabında tümüyle bilimsel gerçeklere yer verilmiştir. 49 3.46 0.99 4. Neden sonuç ilişkisi kurulmuştur. 49 3.71 0.97 5. Bilgiler konu alanına uygundur. 49 3.63 0.98 6. Geçerliliğini yitirmiş bilgilerin kullanımından kaçınılmıştır. 49 3.33 1.04 7. Bilgiler arasında ilişki kurulmuştur. 49 3.38 1.00 8. Sunulan bilgiyi destekleyen yeterli sayıda örnek verilmiştir. 49 3.9 1.13 9. Gereksiz bilgi ve ayrıntıdan kaçınılmıştır. 49 3.50 0.89 30. Ders kitabında geçen kavramlar doğru kullanılmıştır. 49 3.75 0.86 31. Kitabın bölümlerinde verilen bilgiler açısından çelişki 49 3.83 1.0 bulunmamaktadır. 3. Ders kitabı öğrencilerin hazırlık çalışması yapmaları için 49 3.73 1.13 hazırlık soruları sunmaktadır. 33. Ders kitabındaki hazırlık çalışmaları daha çok öğrencilerin 49 3.1 1.15 eleştirel düşünmesini geliştirmeye yöneliktir. 34. Ders kitabı ders öğretim programıyla tümüyle örtüşmektedir. 49 3.43 1.13 35. Ders kitabı öğrenme ilkelerine göre düzenlenmiştir. 49 3.43 1.03 36. Ders kitabındaki tüm öğeler somuttan soyuta, basitten karmaşığa, 49 3.48 1.11 bilinenden bilinmeyene doğru düzenlenmiştir. 37. Ders kitabındaki konu içerikleri, ilişkili olduğu alan ve 49 3.68 0.99 konularla bağlantılı olarak sunulmuştur. 38. Ders kitabında dikkat çekici öğeler, amaçlar, ön organize ediciler 49 3.10 1.17 sunulmuştur. 39. Ders kitabında eğitim teknolojisinin ürünlerinden 49.54 1.7 yararlanılmıştır. 40. Ders kitabı öğretim stratejilerine uygun olarak düzenlenmiştir. 49 3.06 1.14 41. Ders kitabı öğretim yöntem ve tekniklerine uygun olarak 49 3.04 1.11 düzenlenmiştir. 4. Ders kitabındaki değerlendirmeye yönelik sorular hedef 49 3.1 1.17 davranışların alan ve düzeylerine uygun olarak hazırlanmıştır. 43. Ders kitabındaki değerlendirme soruları uygulamaya dönüktür. 49 3.75 5.76 44. Ders kitabındaki tüm sorular ölçme tekniklerine uygun olarak 49.96 1.13 hazırlanmıştır.. Ders kitabında soru tiplerine göre cevap anahtarları verilmektedir 49 3.79 0.93 N X S 317

Social Sciences,, (4), C001, 313-30. Tablo. Öğretmen adaylarının, ortaöğretim kurumlarında okutulan ders kitaplarına yönelik görüşlerinin, öğrenim görülen bölümlere göre farklılığına ilişkin ANOVA sonuçları (Table. ANOVA results for differenciation of prospective teacher s views about secondary school course books and their department) MADDE Değişkenlik Kaynağı 1 gruplar arası 3 gruplar arası 6 gruplar arası 11 gruplar arası 13 gruplar arası 18 gruplar arası 19 gruplar arası 8 gruplar arası 39 gruplar arası 40 gruplar arası 41 gruplar arası 44 gruplar arası Kareler Toplamı 7.89 38.61 46. 10,18 44,48 54,66 8.646 44.00 5.667 1.50 50.730 6.979 6.1 38.788.000 5.93 3.186 37.9 5.304 31.363 36.667 16.40 43.677 59.917 4.394 51.53 75.917 11.939 48.873 60.813 11.64 46.75 57.917 7.508 5.409 59.917 Serbestlik Derecesi Kareler Ortalaması F Değeri 3.93 0.858 4.58 5,090 0,989 4.33 0.978 6.15 1.17 3.106 0.86.6 0715.65 0.697 p Değeri 0.015 Anlamlı Fark Olan Gruplar Kimya-Biyoloji 5,149 0,010 Fizik-Biyoloji 4.419 0.018 Fizik-Kimya 5.433 0.008 Fizik-Biyoloji 3.603 0.035 Fizik-Kimya 3.700 3.805 0.033 Fizik-Kimya 0.030 Kimya-Biyoloji 8.10 0.971 8.366 0.001 Fizik-Kimya 1.197 1.1 10.653 0.000 Fizik-Kimya Fizik-Biyoloji 5.970 1.086 5.497 0.007 Fizik-Kimya 5.81 1.038 5.661 0.006 Fizik-Kimya 3.754 1.165 0.48 0.049 Fizik-Kimya Tablo 3. Öğretmen adaylarının, ortaöğretim kurumlarında okutulan ders kitaplarına yönelik görüşlerinin cinsiyetlere göre farklılığına ilişkin t testi sonuçları (Table 3. t test results for differenciation of prospective teacher s views about secondary school course books and their department) Madde Aritmetik Standart t p Cinsiyet Frekans Ortalama Sapma Değeri Değeri s35 ERKEK 17 3.00 1.06 -.198 0.036 KADIN 31 3.67 0.94 s36 ERKEK 17 3.00 1. -.157 0.040 KADIN 31 3.74 0.97 s38 ERKEK 17.53 1.1 -.65 0.01 KADIN 31 3.4 1.08 318

Social Sciences,, (4), C001, 313-30. 5. SONUÇ VE ÖNERİLER (CONCLUSION AND SUGGESTIONS) Yukarıda verilen Tablo 1, ve 3 verilerinden hareketle bu konuda ulaşılan üç temel sonuç şöyledir: Öğretmen adaylarının, ortaöğretim kurumlarında okutulan ders kitaplarına ilişkin görüşlerini belirlemeye yönelik maddenin 3 tanesine üç puan altında, geri kalan bütün maddelere üç ile dört arasında puan verildiği belirlenmiştir. Öğretmen adaylarının, ortaöğretim kurumlarında okutulan ders kitaplarına ilişkin görüşleri 1, 3, 6, 11, 13, 18, 19, 39, 40, 41 ve 44. maddeler bakımından bölümlere göre farklılık göstermiştir. Bu farklılığın istatistiksel olarak anlamlı olduğu görülmektedir. Erkek ve kız öğrenciler arasında 35, 36 ve 38. maddelere ilişkin görüşler arasında anlamlı farklılıkların olduğu görülmektedir. Ayrıca, fizik, kimya ve biyoloji dersi ders kitaplarının öğretmen adayları tarafından değerlendirilmesi konusunda dikkate alınmasında yarar görülen öneriler şöyledir: Elde edilen sonuçlara göre öğretmen adaylarının kurumlarında okutulan ders kitaplarına ilişkin görüşlerinin çoğunluğunun olumlu yönde olduğu söylenilebilir. Bu çalışmadan elde edilen sonuçlar bağlamında, ders kitapları hakkında bazı olumsuz görüşler dikkate alınmalıdır. KAYNAKLAR (REFERENCES) 1. Demirel, Ö., Seferoğlu, S.S. ve Yağcı, E., (001). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme, Ankara: Pegem A Yayıncılık.. Harms, N.C. and Yager, R.E. (Eds.). (1981). What Research Says to the Science Teacher, (Volume:3). Washington, DC: National Science Teachers Association. 3. Schmidt, W., McKnight, C., and Raizen, S., (1996). A Splintered Vision: An Investigation of U.S. Science and Mathematics Education. London: Kluwer Academic. 4. Fischer, T., (1997). A Content Analysis of U.S Mathematiccs Textbooks 1966-1996 from a Special Educational Perspective, Unpublished Dissertation Thesis, University of Wisconsion- Madison. 5. Şahin, T.Y. ve Yıldırım, S., (1999). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme, Ankara: Anı Yayıncılık. 6. Pepin, B. and Haggarty, L., (00). An Investigation of Mathematiccs Textbooks and Their Use in English and German Classrooms: Who Gets an Opportunity to Learn What, British Educational Research Journal, 8:4, pp:557-590. 7. Koşar, E., Yüksel, S., Özkılıç, R., Avcı, U., Alyaz, Y. ve Çiğdem H., (003). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme, Ankara: Öğreti-Pegem A Yayıncılık. 8. Demirel, Ö. ve Kıroğlu, K., (005). Konu Alanı Ders Kitabı İncelemesi. Ankara: Öğreti Yayınları. 9. Bütün, M., (004). İlköğretim Matematik Ders Kitaplarının Öğretmenler Tarafından Kullanılma Düzeyleri: Özel Durum Çalışması, XII. Eğitim Bilimleri Kongresi Bildirileri Cilt III, ss:1757-1770. 10. Kaya, Z., (1997). Ders Kitabı Seçimi, IV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Bildirileri, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları. 11. Yıldız, R., Sünbül, A.M., Koç, M. ve Halis, İ., (004). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme, Konya: Atlas Kitabevi. 319

Social Sciences,, (4), C001, 313-30. 1. Kılıç, A. ve Seven, S., (004). Konu Alanı Ders Kitabı İncelemesi. Ankara: PegemA Yayıncılık. 13. Köseoğlu, F., Budak, E. ve Tümay, H., (004). Türkiye deki Fen Bilgisi Ders Kitaplarının Etkili ve Anlamlı Öğrenme Aracı Olarak Yeterliliğinin İncelenmesi, XII. Eğitim Bilimleri Kongresi Bildirileri Cilt III, ss:1617-1636. 14. Köseoğlu, F., Kavak, N., Budak, E. ve Tümay, H., (004). Sekizinci Sınıf Fen Bilgisi Ders Kitabının Öğretim Yöntemi Açısından İncelenmesi ve Örnek Bir Kavramsal Değişim Metni, XII. Eğitim Bilimleri Kongresi Bildirileri Cilt:III, ss:1637-1651. 15. Okçabol, R., Akpınar, Y., Caner, A., Erktin, E., Gök, F. ve Ünlühisarcıklı, Ö., (003). Öğretmen Yetiştirme Araştırması, Ankara: Eğitim Sen Yayınları. 16. YÖK, (1998). Eğitim Fakültesi Öğretmen Yetiştirme Lisans Programları, Ankara. 17. Tosunoğlu, M., Arslan M. ve Karakuş, İ.M., (001). Konu Alanı Ders Kitabı İnceleme. Ankara: Anıttepe Yayıncılık. 18. Ceyhan, E. ve Yiğit, B., (003). Konu Alanı Ders Kitabı İncelemesi. Ankara: Anı Yayıncılık. 19. Uyangör, S.M. ve Üzel, D., (004). Ortaöğretim Matematik Öğretmenlerinin Ders Kitaplarına İlişkin Görüşleri, IV. Uluslararası Eğitim Teknolojileri Sempozyumu Vol.II, ss:817-85. 0. Tezbaşaran, A., (1996). Likert tipi Ölçek Geliştirme, Ankara: Psikologlar Derneği Yayınları. 30