HAFTALIK RAPOR 2 Ekim 214 Cari İşlemler Açığı Ağustos ayında 2.8 milyar dolar ile beklentilerin altında kaldı. Ağustos ayında cari işlemler açığı 2.8 milyar dolar ile 3.2 milyar dolar olan beklentilerin altında gerçekleşti. Ocak-Ağustos döneminde cari işlemler açığı geçen yılın aynı dönemine göre %3 azalarak 29.6 milyar dolar olurken, yıllık cari işlemler açığı ise 48.8 milyar dolar oldu. Yılın ilk sekiz ayındaki bu gerilemede, geçen yılın aynı dönemine göre dış ticaret açığı ve gelir dengesi açığındaki azalış ile net hizmet gelirlerindeki artış etkili oldu. Bu haftaki raporumuzda, cari işlemler hesabında yer alan bu ana başlıkların alt kalemlerinin detaylarını ele alacağız. Cari İşlemler Açığı (yıllık, milyar $) 8 7 6 4 3 2 1 Enerji ve Altın Hariç Cari İşlemler Açığı (yıllık milyar $) (sağ eksen) 3 2 2 1 - -1 - Ağu.6 Şub.7 Ağu.7 Şub.8 Ağu.8 Şub.9 Ağu.9 Şub.1 Ağu.1 Şub.11 Ağu.11 Şub.12 Ağu.12 Şub.13 Şub.14 Ağu.14 Merkez Bankası tarafından açıklanan verilere göre Ağustos ayında cari işlemler açığı, bir önceki yılın aynı ayına göre %13.7 artarak 2.8 milyar dolar ile 3.4 milyar dolar olan beklentimizin altında açıklandı (piyasa beklentisi: 3.2 milyar dolar). Geçtiğimiz yıl Ağustos ayında 8. milyar dolar olan yıllıklandırılmış cari işlemler açığı, bu yılın aynı ayında %16. azalarak 48.9 milyar dolar seviyesine geriledi. Böylelikle Temmuz ayında 48. milyar dolar seviyesinden Ağustos ayında 48.9 milyar dolara yükselen yıllık cari işlemler açığı Ocak ayından bu yana ilk defa artış yaşamış oldu. Mayıs ayından bu yana fazla veren enerji ve altın hariç cari işlemler dengesinin ise, Ağustos ayında hafif gerileme yaşamasına rağmen 1.48 milyar dolar seviyesinde gerçekleşerek pozitif değer almaya devam ettiği görülüyor. Yıllıklandırılmış verilerle enerji ve altın hariç cari işlemler fazlasının ise bir önceki aya göre %11 oranında azalış yaşamasına rağmen geçtiğimiz yılın aynı ayına göre 6.6 milyar dolar artarak 4.2 milyar dolar fazla vermesi enerji ve altın ticaretinin cari işlemler açığındaki ağırlığının korunduğuna işaret ediyor. Ağustos ayı cari işlemler açığı verileri incelendiğinde, cari işlemler hesabında önemli bir ağırlığa sahip olan dış ticaret açığının ilk sekiz aylık dönemde geçen yılın aynı döneminde göre %2 lik azalış yaşamasına karşın, aylık bazda ise %31 lik artış kaydettiği görülüyor. 213 yılı Ocak-Ağustos döneminde parasal olmayan net altın kaleminde yaşanan 8.9 milyar dolarlık döviz çıkışının bu yıl yerini 37 milyon dolarlık çıkışa bırakmasında, geçen yıl 11.7 milyar dolarlık altın ithalatının bu yıl aynı dönemde 3.4 milyar dolara gerilemiş olması etkili oldu. Bununla birlikte cari işlemler hesabının diğer bir alt kalemi olan hizmetler dengesinin geçen yılın Ağustos ayına göre 7 milyon dolarlık artışı cari işlemler açığının aylık beklentilerden olumlu yönde sapmasında etkili olan ana faktör oldu. Ağustos ayında hizmetler dengesindeki artışa pozitif yönlü en büyük katkıyı 3.7 milyar dolarlık döviz girişi ile net turizm gelirleri yaparken, inşaat hizmetlerindeki 217 milyon dolarlık döviz girişi ise net turizm gelirlerinden sonra aylık hizmet gelirlerine önemli katkıda bulunan bir diğer kalem oldu.
Haz.13 Tem.13 Eki.13 Kas.13 Ara.13 Oca.14 Şub.14 Nis.14 May.14 Haz.14 Tem.14 Ağu.14 May.8 Ağu.8 Kas.8 Şub.9 May.9 Ağu.9 Kas.9 Şub.1 May.1 Ağu.1 Kas.1 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12 May.12 Ağu.12 Kas.12 Şub.13 May.13 Kas.13 Şub.14 May.14 Ağu.14 Nis.1 Eyl.1 Şub.11 Tem.11 Ara.11 May.12 Eki.12 Oca.14 Haz.14 Cari İşlemler Hesabı (3 aylık h.ort., yıllıklandırılmış, milyar $) Turizm Gelirleri (milyar $) 18 16 14 12 1 8 6 4 2 Genel Mal Ticareti Açığı Cari İşlemler Açığı Parasal Olmayan Net Altin (İthalat-İhracat) (sağ eksen) 12 9 6 3-3 -6-9 4 3 2 1 3.7 Cari işlemler hesabının kümülatif verilerinin 3 aylık hareketli ortalamalarını incelediğimizde, Şubat ayında başlayan iyileşmenin Ağustos ayında da sürdürüldüğü görülüyor. Cari işlemler açığındaki azalma hızının yavaş bir seyirle gerçekleşmesinde, parasal olmayan net altındaki iyileşmenin hızlı gerçekleşmesine rağmen genel mal ticaretindeki iyileşmenin yavaş bir ivmeyle yaşanmasının etkili olduğunu düşünüyoruz. Ağustos ayında cari işlemler dengesine önemli katkıda bulunan hizmetler dengesi alt kalemi olan turizm gelirlerinin önceki yıllara paralel şekilde yükseldiği görülüyor. Ancak önceki yıllardan farklı olarak daha sert bir artış kaydederek 29 yılı Ağustos ayından bu yana görülen en yüksek seviyeye ulaştı. 2-2 -4-6 -8 Mevsimsellikten Arındırılmış Cari İşlemler Dengesi ( 3 Ay.Har.Ort.; milyar dolar), Vakıfbank Cari İşlemler Dengesi Altın Hariç Cari İşlemler Dengesi Enerji ve Altın Hariç Cari İşlemler Dengesi Mevsimsel etkilerden arındırılmış cari işlemler açığında Şubat-Mayıs döneminde görülen toparlanmanın yerini Haziran ayından itibaren artışa bıraktığı görülüyor. Altın hariç cari işlemler açığında ise cari dengeden farklı olarak ilk kez Ağustos ayında bir artış yaşandı ve böylelikle Temmuz ayında 3.1 milyar dolar olan altın hariç cari işlemler açığı Ağustos ayında 3.7 milyar dolara yükseldi. Mart ayından itibaren fazla veren enerji ve altın hariç cari işlemler dengesindeki kademeli artışta ise Ağustos ayında diğer aylardan farklı olarak yaşanan sert azalış dikkat çekiyor. Mevsimsellikten arındırılmış verilerin Ağustos ayında bize çizdiği görümünün önümüzdeki aylarda da devam edip etmemesi yılsonu gerçekleşmeleri açısından önemli bir gösterge olacaktır. 1 8 6 4 2 Finansman Hesabı (yıllık, milyar dolar) Doğrudan Portföy Diğer Ödemeler dengesi bilançosu finansman hesabı gelişiminde geçtiğimiz aydan farklı olarak Ağustos ayında portföy yatırımlarında çıkış yaşanması ve diğer yatırımlardaki artış dikkat çekici oldu. Cari işlemler açığının finansman kaynaklarından en önemli kalemi olan portföy yatırımlarında Ağustos ayında 1.7 milyar dolarlık çıkış yaşandı. Mart ayından sonra ilk defa Ağustos ayında çıkış görülen portföy yatırımlarındaki sermaye çıkışlarının ana kaynağını 1.6 milyar dolarlık borç senetlerindeki çıkış oluşturdu. Ocak-Ağustos dönemindeki portföy yatırımları geçen sene aynı dönemde 2 VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul
Haz.12 Ağu.12 Eki.12 Ara.12 Şub.13 Nis.13 Haz.13 Eki.13 Ara.13 Şub.14 Nis.14 Haz.14 Ağu.14 Haz.13 Tem.13 Eki.13 Kas.13 Ara.13 Oca.14 Şub.14 Nis.14 May.14 Haz.14 Tem.14 Ağu.14 16.8 milyar dolar iken bu yıl 12.1 milyar dolar oldu. Doğrudan yatırımlar kanalı ile Ocak ayından bu yana ülkeye döviz girişi ilk defa Ağustos ayında yerini döviz çıkışına bıraktı. 991 milyon dolarlık döviz çıkışı yaşanan doğrudan yatırımlarda yıllık olarak baktığımızda ise 8.2 milyar dolarlık döviz girişi yaşanmış oldu. Yılın ilk sekiz ayında ise doğrudan yatırımlar kanalı ile 4.6 milyar dolarlık sermaye girişi yaşandı. Ağustos ayında bir önceki aya göre en dikkat çekici gelişme ise dış borçlanma ve yabancı kredi kullanım imkanını görebilme açısından önemli olan diğer yatırımlardaki artış oldu. Temmuz ayında 3.6 milyar dolarlık döviz çıkışı yaşanan diğer yatırımlar kaleminde Ağustos ayında 6. milyar dolarlık döviz girişi önemli görünüyor. Türk bankalarının ve reel sektörün yurt dışındaki muhabirleri nezdinde bulunan efektif ve mevduat varlıklarında 3.8 milyar dolarlık döviz girişi yaşandı. Bankacılık sektörü Ağustos ayında 39 milyon dolarlık net kredi kullanımı gerçekleştirirken, banka dışı diğer sektörlerin ise 22 milyon dolar net kredi kullanıcı konumunda olduğu görülüyor. Yılın ilk sekiz ayında bankacılık sektörü net kredi kullanım miktarı ise 4.7 milyar dolar oldu. Bankacılık sektörünün Ocak-Ağustos dönemini kapsayan kredi kullanımı ve geri ödeme tutarlarından hareketle hesaplanan sektörün uzun vadeli borç çevirme oranı %17 oldu. Söz konusu oran, ABD nin çıkış stratejisi kapsamında Ocak ayından bu yana tahvil alımlarını azalttığı bir ortamda Türk bankacılık sektörünün yurtdışından borç bulabilme konusunda bir sıkıntı çekmediğine işaret ediyor. Bankacılık dışı diğer sektörlerin yılın ilk sekiz ayını kapsayan uzun vadeli borç çevirme oranı ise %12 oldu. 3 2 2 1 - -1 Portföy Yatırımları (yıllık, milyar $) 8 7 6 4 3 2 1 8 6 4 2-2 -4-6 -8 Rezerv Varlıklar (milyar dolar) DİBS Hisse Senetleri (Sağ Eksen) Döviz giriş çıkışının net görüldüğü portföy yatırımları tarafında yaşanan gelişmelere yıllık bazda baktığımızda DİBS kanalı ile 1.6 milyar dolarlık döviz çıkışı, hisse senetleri piyasasında ise 3.8 milyar dolarlık döviz girişinin yaşandığını görüyoruz. Yurtdışı yerleşiklerin DİBS satımı Ağustos ayında 1. milyar dolar olurken, 189 milyon dolarlık ise hisse senetlerinde Ağustos ayında döviz çıkışı yaşandı. Ağustos ayında ABD de açıklanan Fed tutanaklarında Fed üyelerinin faiz artırımına ilişkin söylemlerinin gelişmekte olan ülkelerden çıkışları tetiklemesi bu çıkışları etkileyen unsurlardan oldu. TCMB nin kullanıma hazır olan dış varlık gelişiminin takip edildiği rezerv varlıklarda Temmuz ayında yaşanan sınırlı artışın ardından Ağustos ayında 1.8 milyar dolarlık sert bir artış yaşandığı görülüyor. Net hata noksan kaleminde ise 817 milyon dolarlık çok sınırlı bir artış yaşandı. Sonuç olarak, cari işlemler açığı Ağustos ayında 2.8 milyar dolar ile 3.4 milyar dolar olan bizim ve 3.2 milyar dolar olan piyasa beklentisinin oldukça altında gerçekleşti. İlk sekiz aylık dönemde bir önceki yılın aynı dönemine göre 16.2 milyar dolar azalan cari azalarak 29.6 milyar dolara gerileyen cari işlemler açığının beklentilerden sapmasında, turizm gelirlerinde aylık bazda görülen sert artıştan kaynaklanan net hizmet gelirlerindeki 1.7 milyar dolarlık yükseliş baş rolü oynuyor. Ödemeler dengesinin finansman hesabı tarafında ise portföy yatırımlarındaki çıkışla birlikte dış borçlanma ve yabancı kredi kullanım imkanını gördüğümüz diğer yatırımlar kanalı ile döviz girişindeki artış dikkat çekici oldu. Diğer yatırımlar kaleminde Ağustos ayında görülen 6.6 milyar dolarlık döviz girişinin 3 milyar dolarının bankaların yurtdışı muhabirlerindeki efektif ve mevduat 3 VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul
varlıklarındaki artıştan kaynaklığı olduğu görülüyor. Bunun yanı sıra, bankacılık sektörünün Ağustos ayında net kredi kullanıcısı konumunda olduğunu da söyleyebiliriz. ABD deki faizlerin artışına ilişkin beklentiler portföy yatırımlarında döviz çıkışına sebep olsa da, yılın ilk sekiz ayında %17 uzun vadeli borç çevirme oranına sahip olan bankacılık sektörünün ABD nin çıkış stratejisi kapsamında uyguladığı politikadan beklenildiği kadar etkilenmediğine işaret ediyor. Irak a yapılan ihracattaki gerilemenin ivme kaybedeceği beklenilen önümüzdeki dönemde, yıllık olarak baz etkisinin yaşandığı altın ticaretindeki gelişmeler ve kurdaki artış kaynaklı gelişmelerin cari işlemler açığındaki toparlanmanın süreceğine işaret ediyor. Halihazırdaki global büyüme endişelerine rağmen petrol fiyatlarında özellikle Haziran ayından bu yana görülen %2 lik düşüş yaşanması geçen yıldaki %4 lük büyümenin altında kalmasını beklediğimiz GSYH düşünüldüğünde, dış ticaretteki toparlanmanın cari işlemler açığına olumlu yansıyacağını düşünüyoruz. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar olarak cari işlemler açığının yılsonunu 47 milyar dolar seviyesinde tamamlamasını bekliyoruz. Ancak, kurda ve faizde görülen yukarı yönlü hareketler ve petrol fiyatlarında yaşanan düşüşün devam etmesi yılsonu beklentimiz üzerinde aşağı yönlü riskler doğursa da, bu etkinin gerçekleşebilmesi için petrol fiyatlarındaki düşüşün kısa vadede değil yıl ortalamasını aşağı çekecek kadar uzun sürede devam etmesi gerekiyor. Genel olarak ifade etmek gerekirse, TL nin Euro karşısında değer kaybının dolara göre daha az olması kur etkisinin ihracatımıza olumlu katkısını sınırlandırabilir. Ancak petrol fiyatlarındaki düzelmenin yukarıda bahsettiğimiz gibi yıl ortalamasını etkileyecek boyutta olması durumunda, petrol fiyatlarındaki her 1 dolarlık düşüşün cari açığı 3-4 milyar dolar iyileştirebilecek olduğu da göz önünde bulundurulduğunda, petrol fiyatlarının cari açık üzerindeki aşağı yönlü etkisinin kura göre daha baskın olacağını düşünüyoruz. Bununla birlikte, yurtiçi tasarrufların artırılması amacıyla, kamu otoriteleri tarafından bazı ithal mallara yönelik vergi artışı düzenlemelerinin hayata geçirilmesinin de cari açığa olumlu katkıda bulunmasını bekliyoruz. Kamu otoriteleri tarafından açıklanan 2-217 Orta Vadeli Program (OVP) da da belirtildiği gibi program sürecinde yurtiçi tasarrufları artırmaya ve üretimin ithalata olan yüksek bağımlılığını azaltmaya yönelik politikaların katkısıyla cari işlemler açığının yılsonunu 46 milyar dolar seviyesinde tamamlaması bekleniyor. 4 VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul
Haftalık Veri Takvimi ( 2-24 Ekim 214) Tarih Ülke Açıklanacak Veri Önceki Beklenti 2.1.214 Türkiye Merkezi Yönetim Borç Stoku (Eylül) 93.4 milyar TL -- Euro Bölgesi Cari İşlemler Dengesi (Ağustos) 32.3 milyar euro -- İtalya Sanayi Siparişleri (Ağustos, a-a) -%1 -- Japonya Öncül Göstergeler Endeksi (Ağustos) 14 -- 21.1.214 ABD İkinci El Konut Satışları (Eylül, a-a) -%1.8 %1 22.1.214 ABD TÜFE (Eylül, y-y) %1.7 %1.6 İngiltere BoE Toplantı Tutanakları (Ekim) -- -- Japonya Dış Ticaret Dengesi (Eylül) -948. milyar yen -78 milyar yen 23.1.214 Türkiye TCMB Toplantısı (Eylül) -- -- ABD Haftalık İşsizlik Maaşı Başvuruları 264 bin 284 bin PMI İmalat Endeksi (Ekim, öncül) 7. 7 Öncül Göstergeler Endeksi (Eylül) %.2 %.7 Chicago Fed Aktivite Endeksi (Eylül) -.21.1 Kansas Fed İmalat Aktivitesi Endeksi (Ekim) 6 6 Euro Bölgesi Tüketici Güveni (Ekim) -11.4-12 PMI İmalat Endeksi (Ekim, öncül).3 49.9 Almanya PMI İmalat Endeksi (Ekim, öncül) 49.9 49. Fransa PMI İmalat Endeksi (Ekim, öncül) 48.8 48. İş Dünyası Güveni (Ekim) 91 91 Japonya PMI İmalat Endeksi (Ekim, öncül) 1.7 1.7 24.1.214 ABD Yeni Konut Satışları (Eylül, a-a) %18 -%6.8 İtalya Perakende Satışlar (Ağustos, y-y) -%1. -- Tüketici Güven Endeksi (Ekim) 12 11.3 İngiltere GSYH (3.çeyrek, ç-ç) %.9 %.7 IFO İş Dünyası Güven Endeksi (Mayıs) 111.2 11.9 Perakende Satışlar (Mart, y-y) -%1. -%1. VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul
Ağu.1 Şub.2 Ağu.2 Şub.3 Ağu.3 Şub.4 Ağu.4 Şub. Ağu. Şub.6 Ağu.6 Şub.7 Ağu.7 Şub.8 Ağu.8 Şub.9 Ağu.9 Şub.1 Ağu.1 Şub.11 Ağu.11 Şub.12 Ağu.12 Şub.13 Şub.14 Ağu.14 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Nis.12 Tem.12 Eki.12 Oca.13 Nis.13 Tem.13 Eki.13 Oca.14 Nis.14 Tem.14 211-I 211-II 211-III 211-IV 212-I 212-II 212-III 212-IV 213-I 213-II 213-III 213-IV 214-I 214-II Ağu.11 Ara.11 Nis.12 Ağu.12 Ara.12 Nis.13 Ara.13 Nis.14 Ağu.14 1999Ç4 2Ç2 2Ç4 21Ç2 21Ç4 22Ç2 22Ç4 23Ç2 23Ç4 24Ç2 24Ç4 2Ç2 2Ç4 26Ç2 26Ç4 27Ç2 27Ç4 28Ç2 28Ç4 29Ç2 29Ç4 21Ç2 21Ç4 211Ç2 211Ç4 212Ç2 212Ç4 213Ç2 213Ç4 214Ç2 211-I 211-II 211-III 211-IV 212-I 212-II 212-III 212-IV 213-I 213-II 213-III 213-IV 214-I 214-II TÜRKİYE Türkiye Büyüme Oranı Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %) Reel GSYH (y-y, %) 2 Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %) 1 - -1-2.1 1-2 - Kaynak:TÜİK Harcama Bileşenlerinin Büyüme Hızları (y-y, %) Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma Kaynak:TÜİK Sanayi Üretim Endeksi 4 Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%) 2 Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (yy, %) Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (a-a, %) (Sağ Eksen) 7 3 2 1 1 3 1-1 -3-1 - - Kaynak: TÜİK Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat Kaynak: TÜİK 8 7 6 4 3 2 1 Toplam Otomobil Üretimi Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.) Sanayi Ciro Endeksi Aylık Sanayi Ciro Endeksi (21=1) 19 17 163.3 13 11 9 7 Kaynak: OSD, VakıfBank Kaynak:TÜİK 6
Eyl. Mar.6 Eyl.6 Mar.7 Eyl.7 Mar.8 Eyl.8 Mar.9 Eyl.9 Mar.1 Eyl.1 Beyaz Eşya Üretimi Kapasite Kullanım Oranı 23 21 19 17 13 11 9 7 Beyaz Eşya Üretimi (Adet) 8 8 7 7 6 6 Kapasite Kullanım Oranı (%) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı PMI Endeksi PMI Imalat Endeksi 6 4 4 3 3 Kaynak:Reuters 7
Eyl.8 Mar.9 Eyl.9 Mar.1 Eyl.1 31.8.27 31.1.28 3.6.28 28.11.28 3.4.29 3.9.29 26.2.21 3.7.21 31.12.21 31..211 31.1.211 31.3.212 31.8.212 31.1.213 3.6.213 3.11.213 3.4.214 31.9.214 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Mar.1 Haz.1 Eyl.1 Ara.1 Haz.11 Ara.11 Haz.12 Ara.12 Haz.13 Ara.13 Haz.14 Eyl.4 Mar. Eyl. Mar.6 Eyl.6 Mar.7 Eyl.7 Mar.8 Eyl.8 Mar.9 Eyl.9 Mar.1 Eyl.1 Eyl.4 Mar. Eyl. Mar.6 Eyl.6 Mar.7 Eyl.7 Mar.8 Eyl.8 Mar.9 Eyl.9 Mar.1 Eyl.1 ENFLASYON GÖSTERGELERİ TÜFE ve Çekirdek Enflasyon ÜFE 14 12 1 8 6 4 2 TÜFE (y-y, %) Çekirdek-I Endeksi (y-y, %) 9.2 8.86 ÜFE (y-y, %) 2 2 9.88 1 - Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi Gıda ve Enerji Enflasyonu (y-y, %) 26 24 22 2 18 16 14 12 1 UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen) BM Dünya Gıda Fiyat Endeksi 23 21 19 17 13 11 9 7 2 18 16 14 12 1 8 6 4 2 Gıda Enerji TÜFE Kaynak: Bloomberg Enflasyon Beklentileri Reel Efektif Döviz Kuru 8 7. 12 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 7.4 13 13 12 TÜFE Bazlı (23=1) 7 12 6. 6 6.79 1 11 19.41. 1 8
Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Oca.11 Tem.11 Oca.12 Tem.12 Oca.13 Tem.13 Oca.14 Tem.14 İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ İşsizlik Oranı İşgücüne Katılım Oranı 17 16 14 13 12 11 1 9 8 7 Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı (%) İşsizlik Oranı (%) 3 1 49 47 4 43 41 39 37 3 İşgücüne Katılma Oranı (%) İstihdam Oranı (%) Kaynak: TÜİK Kaynak: TÜİK Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı (Adet) 4,7 4,2 3,7 3,2 2,7 2,2 1,7 1,2 7 Kaynak: TOBB 9
Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Oca.11 Tem.11 Oca.12 Tem.12 Oca.13 Tem.13 Oca.14 Tem.14 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Oca.11 Tem.11 Oca.12 Tem.12 Oca.13 Tem.13 Oca.14 Tem.14 DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ 2 2 1 İthalat-İhracat İhracat (milyon dolar) İthalat (milyon dolar) -2-4 -6-8 -1-12 Dış Ticaret Dengesi Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı 6-4 -14-24 -34-44 -4-64 -74-84 3 1-1 -3 - -7-9 -11 6 4 3 2 1-1 -2 Cari İşlemler Dengesi (12 Aylık-milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar-sağ eksen) Doğrudan Yatırımlar (12 aylık-milyon dolar) Portföy Yatırımları (12 aylık-milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık-milyon dolar) TÜKETİM GÖSTERGELERİ Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketici Güven Endeksi 9 8 7 6 Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen) 13 12 11 1 9 8 7 6 4 1
21 22 23 24 2 26 27 28 29 21 211 212 213 Eyl.7 Mar.8 Eyl.8 Mar.9 Eyl.9 Mar.1 Eyl.1 KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ Bütçe Dengesi Faiz Dışı Denge 1 Bütçe Dengesi (12 aylık toplam-milyar TL) Faiz Dışı Denge (12 aylık-milyar TL) 7-1 47-2 37-3 27-4 17-7 -6-3 Kaynak:TCMB İç ve Dış Borç Stoku Türkiye nin Net Dış Borç Stoku 4 4 3 3 2 2 İç Borç Stoku (milyar TL) Dış Borç Stoku (milyar TL-sağ eksen) 22 2 18 16 14 12 1 8 6 4 4 3 3 2 2 1 Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%) 28.1 Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 11
Eyl.6 Mar.7 Eyl.7 Mar.8 Eyl.8 Mar.9 Eyl.9 Mar.1 Eyl.1 Eyl.4 Mar. Eyl. Mar.6 Eyl.6 Mar.7 Eyl.7 Mar.8 Eyl.8 Mar.9 Eyl.9 Mar.1 Eyl.1 LİKİDİTE GÖSTERGELERİ TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz 2 2 Borç Alma Faiz Oranı (%) Borç Verme Faiz Oranı (%) 2 2 Reel Faiz Nominal Faiz 1 1 - Kaynak:TCMB Kaynak:TCMB, VakıfBank Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler Reel Büyüme (y-y,%) Enflasyon (y-y,%) Cari Denge/GSYH* (%) Merkez Bankası Faiz Oranı (%) Tüketici Güven Endeksi ABD 2.6 1.7-2.26.2 86 Euro Bölgesi.7.3 2.88. -11.4 Almanya 1.2.8 7.2. 99 Fransa.1.4-1.61. -24. İtalya -.6 -.1-1.99. 12. Macaristan 3.9 -. 1.** 2.1-19.1 Portekiz.9. -2.2**. -23.2 İspanya 1.2 -.2.7. -9.6 Yunanistan -. -1.1.68. -.8 İngiltere 3.1 1.2-3.34. -1. Japonya -.1 3.3.7.1 39.9 Çin 7. 1.6 2.3** 6. 13.8 Rusya.8 8. 1.6 8.2 -- Hindistan.7 6.7-1.99 8. -- Brezilya -.87 6.7-3.63 11. 19.7 G.Afrika 1. 6.4 -.24**.7-1. Türkiye 2.1 8.86-7.9 8.2 74. Kaynak: Bloomberg. *: Cari denge verileri IMF den alınmaktadır ve 213 verileridir. **: 212 verisi. 12
Türkiye Makro Ekonomik Görünüm 212 213 En Son Yayımlanan Reel Ekonomi 214 Yılsonu Beklentimiz GSYH (Cari Fiyatlarla. Milyon TL) 1 4 786 1 61 1 423 92 (214 2Ç) -- GSYH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla. y-y%) 2.2 4. 2.1 (214 2Ç) 3.2 Sanayi Üretim Endeksi (y-y. %)(takvim etk.arnd) 2. 3.4.2 (Ağustos 214) -- Kapasite Kullanım Oranı (%) 74.2 74.6 74.4 (Eylül 214) -- İşsizlik Oranı (%) 9.2 1. 9.8 (Temmuz 214) 9.6 Fiyat Gelişmeleri TÜFE (y-y. %) 6.16 7.4 8.86 (Eylül 214) 9.3 ÜFE (y-y. %) 2.4 6.97 9.2 (Eylül 214) -- Parasal Göstergeler (Milyon TL) M1 167,44 22,331 246,6 (2.1.214) -- M2 731,77 91,2 994,37 (2.1.214) -- M3 774,61 9,979 1,38,874 (2.1.214) -- Emisyon 4,6 67,76 81,92 (2.1.214) -- TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 1,32 112,2 113,61 (2.1.214) -- Faiz Oranları TCMB O/N (Borç Alma) 3. 3. 7. (17.1.214) -- TRLIBOR O/N.78 8. 11.17 (17.1.214) -- Ödemeler Dengesi (Milyon $) Cari İşlemler Açığı 48,497 6,4 2,768 (Ağustos 214) 47, İthalat 236,4 22,14 19,862 (Temmuz 214) -- İhracat 2,462 2,83 13,42 (Temmuz 214) -- Dış Ticaret Açığı 84,83 99,337 6,46 (Temmuz 214) 83, Borç Stoku Göstergeleri (Milyar TL) Merkezi Yön. İç Borç Stoku 386. 43. 47.4 (Ağustos 214) -- Merkezi Yön. Dış Borç Stoku 14.7 182.8 186. (Ağustos 214) -- Kamu Net Borç Stoku 24.6 197.6 191.8 (214. 1Ç) -- Kamu Ekonomisi (Milyon TL) 212 Ağustos 213 Ağustos Bütçe Gelirleri 3,2 31,9 3,339 (Eylül 214) -- Bütçe Giderleri 31,822 3, 39, (Eylül 214) -- Bütçe Dengesi -1,72-3,14-9,211 (Eylül 214) -- Faiz Dışı Denge -4,217 4,387-4,78 (Eylül 214) -- 13
Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr Cem Eroğlu Müdür cem.eroglu@vakifbank.com.tr 212 398 18 98 Nazan Kılıç Müdür Yardımcısı nazan.kilic@vakifbank.com.tr 212 398 19 2 Buket Alkan Uzman buket.alkan@vakifbank.com.tr 212 398 19 3 Fatma Özlem Kanbur Uzman fatmaozlem.kanbur@vakifbank.com.tr 212 398 18 91 Sinem Ulusoy Uzman Yardımcısı sinem.ulusoy@ vakifbank.com.tr 212 398 19 Elif Enginn Uzman Yardımcısı elif.engin@vakifbank.com.tr 212 398 18 92 Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. tarafından t güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilgiler kullanılarak hazırlanmıştır. h Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluğu hakkında herhangi bir garanti vermemekte vee bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmemektedir. Bu rapor sadece bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir konuda k yatırım önerisi olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar r Bankası T.A.O. bu b raporda yer alan bilgilerde daha önceden bilgilendirmee yapmaksızın kısmen veya tamamen değişiklik yapma hakkına sahiptir. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalarr