HAFTALIK RAPOR 1 Eylül 214 TCMB, faiz koridorunun üst bandını 7 baz puan indirdi. TCMB, Ağustos ayı PPK toplantısında piyasa beklentilerine paralel politika faiz oranını ve faiz koridorunun alt bandını sabit bırakırken, sürpriz şekilde üst bantta ise 7 baz puanlık indirdi. Bu haftaki raporumuzda TCMB nin son faiz kararını ayrıntılı şekilde inceleyeceğiz. 13 11 9 7 3 1.211 12.211 2.212 4.212 6.212 8.212 TCMB Faiz Oranları (%) 1.212 12.212 2.213 4.213 6.213 8.213 1.213 12.213 2.214 4.214 Ağırlıklı Ortalama Fonlama Maliyeti Borç Verme Borç Alma 1 Hafta Vadeli Repo İhale 6.214 Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Ağustos ayı Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında, piyasa beklentilerine paralel politika faiz oranını ve faiz koridorunun alt bandını sabit bırakırken, sürpriz şekilde üst bantta ise 7 baz puanlık indirime gitti. Piyasadaki yerli veya yabancı hiçbir analist, TCMB nin üst bantta indirime gitmesini beklemiyordu. Piyasadaki genel beklenti TCMB nin faizleri sabit bırakacağı yönündeyken, VakıfBank olarak beklentimiz politika faiz oranında ve alt bantta indirime gidilmesi yönündeydi. Son faiz kararıyla birlikte, politika faiz oranı %8.2 ve faiz koridorunun alt bandı olan gecelik borç verme faiz oranı %7. olarak kalırken, faiz koridorunun üst bandı olan marjinal fonlama oranı ise %11.2 e indirildi. TCMB, açık piyasa işlemleri çerçevesinde piyasa yapıcısı bankalara repo işlemleri yoluyla tanınan borçlanma imkanı faiz oranını da 7 baz puan indirerek %11. ten %1.7 e çekti. Ayrıca TCMB geç likidite penceresi uygulaması çerçevesinde Bankalararası Para Piyasası nda saat 16:-17: arası gecelik vadede uygulanan % seviyesindeki Merkez Bankası borçlanma faiz oranını değiştirmedi, borç verme faiz oranını ise %13. ten %12.7 e indirdi. TCMB nin toplantının ardından yayımladığı notta, önceki toplantılarından farklı olarak ihracat, büyüme ve cari açıkla ilgili herhangi bir açıklama yapmadığını görüyoruz. TCMB, daha önceki toplantılarda ihracatın büyümeye olumlu katkı yaptığını ve cari işlemler açığında belirgin bir iyileşme gözleneceğini tahmin ettiklerini belirtiyordu. Cari açıkta belirgin bir iyileşme görüleceği cümlesinin kullanılmaması, 214 yılının başından bu yana cari açıkta yaşanan düzelmenin sonuna gelindiğine işaret ediyor. 8.214 3. 27. 2. 22. 2. 17.. 12. 1. 7.. Tarihi Eğiliminin Üzerinde Seyreden Gıda Fiyat Endeksi Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Türkiye Gıda Fiyat Endeksi (23=1) FAO Gıda Fiyat Endeksi 3 2 2 1 Oca. Eyl. May.6 Oca.7 Eyl.7 May.8 Oca.9 Eyl.9 May.1 Eyl.11 May.12 Eyl.13 May.14, Bloomberg Bu toplantıda TCMB nin daha çok enflasyona vurgu yaptığı görülüyor. TCMB, döviz kuru gelişmelerinin yıllık enflasyon üzerindeki olumsuz etkilerinin azaldığını ancak gıda fiyatlarındaki yüksek seyrin enflasyon görünümündeki iyileşmeyi geciktirdiğini belirtti. Bu bağlamda TCMB nin faiz koridorunun simetrik olmasını
tercih ettiğini de görüyoruz. TCMB nin faiz koridorunun üst bandında indirime gitmesi para politikasında gevşeme işareti verirken aynı zamanda önümüzdeki dönemde dışarıdan gelen sermaye akımlarında bir azalma olmayacağını düşündüklerinin de işareti olabilir. TCMB nin simetrik bir faiz koridoruna vurgu yapması ve alt bantta geçen ay yapılan indirimin ardından bu ay da üst bantta indirim yapılmasını, faiz koridorunda bandın açılmasından kaynaklı oluşan volatilitenin düşürülmesine yönelik bir adım olarak görebiliriz. Güney Afrika Hindistan Macaristan Gelişmekte Olan Ülke Para Birimlerinin Dolar Karşısındaki Değer Kazancı (1.9.214-26.8.214, %) Brezilya Türkiye Rusya -2.8 Kaynak: Bloomberg -.4 -. önümüzdeki dönem için kurdaki hareketlerin takip edilmesi gerektiğini düşünüyoruz..33.18 1.21 TCMB nin politika faiz oranını sabit bırakarak, kurun hassas olduğu faiz koridorunun üst bandını indirmesinin ardından, kurda yükseliş yaşanabileceği endişeleri oluştu. Ancak, kısa vadede kurda beklendiği gibi bir hareket yaşanmadığı görülüyor. TCMB nin faiz toplantısından önceki gün olan 26 Ağustos la yeni haftanın ilk işlem günü 1 Eylül tarihlerinde seçilmiş gelişmekte olan ülke para birimlerinin dolar karşısındaki hareketini inceledik. Bunun sonucunda TL nin beklendiği şekilde değer kaybetmek yerine, değer kazandığını görüyoruz. Ancak, üst banttaki indirimin kurun aşağı yönlü hareketlerini sınırlayabileceğini, bu nedenle Sonuç olarak TCMB, Ağustos ayı PPK toplantısında politika faiz oranını sabit bırakırken marjinal fonlama oranında indirime gitti. Böylelikle TCMB, piyasanın beklemediği şekilde olsa da piyasanın fonlama maliyetini düşürücü şekilde adımlar atmaya devam etti. Söz konusu indirim, bankaların borçlanma maliyetlerinde düşüşe neden olabileceği için olumlu da algılanabilir. TCMB nin son faiz kararının ardından bankanın kurdaki yükselişlerden daha çok enflasyondaki hareket nedeniyle endişeli olduğunu ve bu nedenle politika faiz oranındaki indirimlere ara verdiğini düşünüyoruz. TCMB nin cari açıkta belirgin iyileşme görüleceği söylemini artık kullanmaması ve kurun hassas olduğu faiz koridorunun üst bandında indirime gitmesi, TCMB nin önümüzdeki dönemde kurda fazla bir yükseliş beklemediğini gösteriyor. Üst banttaki indirim aynı zamanda TCMB nin kur hassasiyetinin bir nebze daha azaldığına işaret ediyor. Ancak, ABD de faiz artırım beklentilerinin öne çekilmesinin kurda yukarı yönlü baskı yaratma ihtimali olduğu da unutulmamalı. Ayrıca TCMB nin kurun hassas olduğu üst bantta indirime gitmiş olması da, bundan sonraki süreçte kurda fazla bir düşüş yaşanmamasına neden olabilir. Enflasyonun tepe noktasına ulaşmasının ardından yıllık enflasyonda düşüş, özellikle gıda fiyatları kaynaklı olarak TCMB nin beklediği hızda olmadı. Ayrıca, bu yıl içinde gerçekleşmesi beklenen elektrik ve doğalgaz zamlarının da önümüzdeki döneme ertelenmesi manşet enflasyondaki düşüşü sınırlandırabilecek. TCMB nin bu toplantıda enflasyona vurgu yapması ve politika faiz oranını sabit bırakması da, bankanın enflasyon konusundaki endişelerine ve enflasyonda kur kaynaklı değil gıda fiyatları kaynaklı bir katılık yaşandığını düşündüğüne işaret ediyor. Önümüzdeki dönemde hem enflasyonda hem de kurda olumlu gelişmeler yaşanması durumunda TCMB, faiz indirimlerine devam edebilir ve bu indirimler simetrik faiz koridoru çerçevesinde her üç faiz oranında da yapılabilir. Ancak enflasyonda düşüş yaşanmaz ve kurda bir hareket olmazsa, TCMB sadece üst bantta indirim gerçekleştirebilir. 2 VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul
Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Dış ticaret açığı Temmuz ayında 6. milyar dolar oldu. Temmuz ayında dış ticaret açığı 213 yılının aynı dönemine göre %34.8 azalarak 6.46 milyar dolar ile 8.2 milyar dolar düzeyindeki beklentimizin altında gerçekleşti (piyasa beklentisi: 7. milyar dolar). İhracat Temmuz ayında geçen yılın aynı ayına göre %2.6 artarak 13.4 milyar dolar seviyesinde açıklandı ve 12.9 milyar dolar olan Temmuz ayı beklentimizin bir miktar üzerinde gerçekleşti. İthalat ise geçen yılın aynı ayına göre %13. azalarak 19.9 milyar dolara geriledi. Böylece, Temmuz ayında ithalatta Ekim 29 dan bu yana en hızlı yıllık düşüş gerçekleşti. Yıllık toplamlar itibarıyla incelediğimizde ihracatta Mart ayında belirgin hale gelen toparlanmanın devam ettiğini, ithalatta ise yılbaşından bu yana yaşanan azalışın hızlandığını görüyoruz. İthalatın 12 aylık kümülatif toplamında Mayıs 21 dan bu yana en hızlı düşüş yaşandı. Bu verilerle 214 yılı Temmuz ayında dış ticaret açığı 12 aylık kümülatif toplamda geçen yılın aynı dönemine göre %8.8 azalarak 8.3 milyar dolar oldu. İthalatta yaşanan sert düşüş dış ticaret açığının kümülatif toplamında Nisan 213 ten bu yana en hızlı düşüşe neden oldu. Dış Ticaret Açığı (yıllık, milyar $) İhracat (y-y, %) İthalat (y-y, %) Enerji ve Altın Hariç Dış Ticaret Açığı (yıllık, milyar $) 8 16 6 13 4 2 7 4-2 -4 - -6 Temmuz ayında altın ihracatı 324.7 milyon dolar ile Mart ayından bu yana en yüksek seviyesine çıkarken, altın ithalatı Haziran ayındaki 1.2 milyar dolar civarından 181.6 milyon dolara geriledi. Bu verilere göre altın ihracatının toplam ihracata katkısı önceki üç aya göre bir miktar artarken, altın ithalatındaki belirgin düşüşün toplam ithalatın azalmasında da etkili olduğunu görüyoruz. Temmuz ayında enerji ithalatı Haziran ayına göre %9.6, geçen yılın Temmuz ayına göre ise %3.1 arttı. Benzer bir eğilim enerji dış ticaretinde de görülürken, toplam enerji ve altın dış ticareti bir önceki aya göre yaklaşık %17, geçen yılın aynı ayına göre ise %2.1 azaldı. Bunun sonucunda enerji ve altın hariç dış ticaret açığı Temmuz da geçen yılın aynı ayına göre %47.3 azalarak 2.3 milyar dolara indi. 12 aylık kümülatif toplamda enerji ve altın hariç dış ticaret açığı geçen yılın Temmuz ayındaki 38.7 milyar dolar ve geçen ayki 34.2 milyar dolar seviyesinden 32.1 milyar dolara indi. Böylece enerji ve altın hariç dış ticaret açığında yılbaşından bu yana görülen azalış Haziran ayındaki geçici ivme kaybının ardından hızlanarak devam etti. 3 VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul
Oca.1 May.1 Eyl.1 May.11 Eyl.11 May.12 Eyl.12 May.13 Eyl.13 May.14 2 26 27 28 29 21 211 212 213 214 4 3 2 Altın Hariç İhracat (y-y %, 3 aylık h. ort.) Altın Hariç İthalat (y-y %, 3 aylık h. ort.) 12 1 8 6 Altın İthalatı (İlk 7 aylık toplam, milyar $) Altın İhracatı (İlk 7 aylık toplam, milyar $) 1-1 4 2 Altın dış ticaretini yakından incelediğimizde ihracat ve ithalatta yıllık bazda azalışın devam ettiğini, bu eğilimin ithalatta daha belirgin olduğunu görüyoruz. Altın ithalatında geçen yılki rekor yüksek seviyelerin ardından bu yıl belirgin bir düşüş olduğu ilk yedi aylık toplam ithalat verilerinden de gözlenebiliyor. Buna göre 213 yılının ilk yedi ayında 11.1 milyar dolar olan altın ithalatı bu yılın aynı döneminde 3.2 milyar dolara geriledi. Altın ihracatı ise Temmuz ayı verisi ile birlikte geçen yılın ilk yedi ayına göre toparlanma sergiledi. 1.4 1.2.9 1.1 Ülke Bazında Yapılan İhracat ( Temmuz, milyar $) 214 213.6.6.6...8.4.6..6..3.4.3.1 Temmuz ayı ihracat gelişimine ülke bazında baktığımızda ilk sırayı Almanya alırken, bu ülkeyi sırasıyla 918 milyon dolar ile İngiltere ve Irak ın izlediğini görüyoruz. Almanya dan sonra en çok ihracat yaptığımız ikinci ülke olan Irak a ihracatımız bölgesel karışıklıklar sebebiyle Haziran ayındaki yıllık %19 azalışın ardından, Temmuz ayında %4 azaldı. Geçen aya göre ise %21 azalış gösteren Irak a yapılan ihracat böylelikle Temmuz ayında 9 milyon dolara gerilemiş oldu. Almanya ya yapılan ihracat ise Temmuz ayında geçen yıla göre %13 artış göstererek 1.4 milyar dolar olarak Mayıs ayından sonraki en yüksek performansını göstermiş oldu. Ülke gruplarına göre ise Temmuz ayında AB ülkelerine yapılan ihracat geçen yılın aynı dönemine göre %11 arttı ve 6 milyar dolar düzeyinde gerçekleşerek 214 yılbaşından beri görülen olumlu performansını korudu. Bu durum, Euro Bölgesi ekonomisinin beklendiği kadar güçlü bir performans göstermemesine rağmen döviz kurunun yarattığı rekabet avantajının yanı sıra pazar yoğunlaşmasının da dış ticareti olumlu etkilediğini gösteriyor..4 4 VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul
Eki.11 Nis.12 Eki.12 Nis.13 Eki.13 Nis.14-2 -4-6 -8-1 -12 Mevsimsellikten ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Dış Ticaret Açığı (3 Ay.Har.Ort, milyar $) Arındırılmış Arındırılmamış Temmuz ayında dış ticaret açığının beklentilerin altında 6. milyar dolar olarak gerçekleşmesinde takvim etkisinin önemli ölçüde belirleyici olduğunu, mevsimselliğin ise sınırlı bir etkisi olduğunu görüyoruz. Takvim etkisinden arındırılmış dış ticaret açığı 6.9 milyar dolar seviyesinde gerçekleşirken, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış dış ticaret açığı arındırılmamış veriye yakın 6. milyar dolar oldu. Bu veriler, Ramazan Bayramı dolayısıyla Temmuz ayında çalışma gün sayısındaki azalışın dış ticaret açığını azaltıcı bir etkide bulunduğunu gösteriyor. Temmuz ayında geçen yıla göre %2.6 artış gösteren ihracat takvim etkisinden arındırılmış verilerle %12. artış gösterirken, arındırılmamış verilerle yıllık bazda %13. azalan ithalat takvim etkisinden arındırılmış verilere göre ise %2. azalmış görünüyor. Çalışma gün sayısındaki azalışın Temmuz ayında hem ihracat hem de ithalatın azalmasına neden olduğu dikkat çekiyor. Buna karşılık, mevsimsel faktörlerin ihracata belirgin bir etkisi görülmezken, ithalatı azaltıcı rol oynadığını görüyoruz. Dış ticaretin gelişimi açısından takvim etkisinin ithalattan çok ihracat kalemine yansıdığını, mevsimselliğin ise daha çok ithalata yansıdığını söyleyebiliriz. 3 2 1-1 -2-3 -4 Ekonomik Sınıflandırmaya Göre İthalat Gelişimi (y-y, %) Ara Malı Sermaye Malı Tüketim Malı TÜİK tarafından yayımlanan geniş ekonomik grupların sınıflandırmasına göre ithalat gelişimine baktığımızda, Şubat ayından beri gerilemeye devam eden ara malı ithalatının geçen yıla göre %13.9 ile Nisan ayından bu yana en yüksek düşüşünü gösterdiği dikkat çekiyor. Benzer şekilde sermaye malı ithalatında yıllık bazda görülen %12.4 lük düşüş ise 213 yılı Mart ayından bu yana yıllık bazda yaşanan en sert gerileme oldu. Yurtiçi talebe yönelik ithalat gruplarından bir diğeri olan tüketim malı ithalatının da geçen yıla göre %11.8 düşüş ile Mart ayından bu yana gördüğü en düşük seviyede olduğunu söyleyebiliriz. İhracatta en çok paya sahip olan hammadde ve ara malı ihracatı geçen yılın Temmuz ayına göre %.9 artarken, tüketim malları %.2 azaldı. İhracatta en az paya sahip mal grubu olan sermaye malları ise yıllık bazda %4.4 arttı. Mal grupları bazında ithalat ve ihracatın Temmuz ayındaki gelişimi ekonomik aktivitede belirgin bir bozulma yaşanmadığına işaret ediyor. Özellikle ara malı ithalatındaki azalışa karşılık ihracatında düşüş yaşanmamış olması üretim performansı açısından çok olumsuz bir tablo oluşturmadığını gösteriyor. Diğer mal gruplarındaki ihracat ve ithalat gelişimi de değerlendirildiğinde Temmuz ayında Ramazan Bayramı tatili nedeniyle oluşan olumsuz takvim etkisinin üretim performasını azaltmış olabileceğine işaret ediyor. VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul
Motorlu Kara Taşıtları İthalatı (y-y, %) - -4. -6.1-1 -7. -11.3 - -11.8-2 -18-2 -23.8 Şub.14 Mar.14 Nis.14 May.14 Haz.14 Temmuz ayında en çok ithalat yapılan fasıllar içinde en hızlı düşüş yaşayan kalem motorlu kara taşıtları oldu. Söz konusu mal grubu Temmuz ayında geçen yılın aynı ayına göre %23.8 oranı ile sert şekilde geriledi. Motorlu kara taşıtları ihracatı ise Şubat ayından sonra bu yılın en düşük artışını yaşayarak yıllık bazda % arttı. Özet olarak, Temmuz ayında 6. milyar dolar ile beklentimizin oldukça altında gerçekleşen dış ticaret açığında, altın ithalatındaki hızlı düşüş ve Ramazan Bayramı tatili nedeniyle oluşan takvim etkisi belirleyici oldu. Temmuz ayındaki dış ticaret performansı, cari açığın 214 yılsonunda 1 milyar dolara ve cari açığın Gayri Safi yurtiçi Hasıla ya (GSYH) oranının %6.1 e gerileyeceği beklentimizle uyumludur. Ancak, TCMB nin Ocak ayında sıkılaştırıcı yönde almış olduğu kararların talepte yarattığı azalmanın, özellikle yıllık ithalat üzerinde gördüğümüz gecikmeli etkisinden sonra önümüzdeki dönemde kredi koşullarındaki rahatlamayla dış ticaret açığında gördüğümüz daralma tekrar artış yönüne dönebilir. Irak a yapılan ihracatımızdaki azalış, mevcut döviz kuru ve kredi koşulları itibarıyla 86 milyar dolar düzeyindeki 214 yılı dış ticaret açığı beklentimizin gerçekleşme olasılığı artacaktır. 6 VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul
Haftalık Veri Takvimi (1- Eylül 214) Tarih Ülke Açıklanacak Veri Önceki Beklenti 18.8.214 Euro Bölgesi Dış Ticaret Dengesi (Haziran).4 milyar.1 milyar 1.9.214 Türkiye PMI İmalat Endeksi (Ağustos) 48. -- Euro Bölgesi PMI İmalat Endeksi (Ağustos).8.8 Almanya Büyüme (2. Çeyrek, ç-ç) -%.2 -%.2 PMI İmalat Endeksi (Ağustos) 2. 2. İtalya Bütçe Dengesi (Ağustos) -1.6 Milyar -- PMI İmalat Endeksi (Ağustos) 1.9 1.9 Fransa PMI İmalat Endeksi (Ağustos) 46. 46. İngiltere M4 Para Arzı (Temmuz, a-a) %.1 -- PMI İmalat Endeksi (Ağustos).4.1 Japonya PMI İmalat Endeksi (Ağustos) 2.4 -- 2.9.214 ABD PMI İmalat Endeksi (Ağustos) 8. -- ISM İmalat Endeksi (Ağustos) 7.1 7. Euro Bölgesi ÜFE (Temmuz, a-a) %.1 -%.1 3.9.214 Türkiye TÜFE (Ağustos, a-a) %.4 -%.2 ÜFE (Ağustos, y-y) %9.46 -- ABD ISM New York Endeksi (Ağustos) 68.1 -- Fabrika Siparişleri (Temmuz) %1.1 %1.8 Fed Bej Kitap -- -- Euro Bölgesi PMI Hizmetler Endeksi (Ağustos) 3. 3. Perakende Satışlar (Temmuz, a-a) %.4 -%.3 Almanya PMI Hizmetler Endeksi (Ağustos) 6.4 6.4 Fransa PMI Hizmetler Endeksi (Ağustos) 1.1 1.1 İtalya PMI Hizmetler Endeksi (Ağustos) 2.8 2. İngiltere PMI Hizmetler Endeksi (Ağustos) 9.1 8. Japonya PMI Hizmetler Endeksi (Ağustos).4 -- 4.9.214 ABD PMI Hizmetler Endeksi (Ağustos) 8. -- Haftalık İşsizlik Maaşı Başvuruları 298 Bin Kişi 298 Bin Kişi Dış Ticaret Dengesi (Temmuz) -41. Milyar $ -42.6 Milyar $ Euro Bölgesi ECB Toplantısı (Eylül) -- -- Fransa İşsizlik Oranı (2. çeyrek, ç-ç) %1.1 %1.2 İngiltere BOE Toplantısı (Eylül) -- -- Japonya BOJ Toplantısı (Eylül) -- --.9.214 ABD Tarımdışı İstihdam (Ağustos) 29 Bin Kişi 22 Bin Kişi İşsizlik Oranı (Ağustos) %6.2 %6.1 Euro Bölgesi GSYH (2. çeyrek, ç-ç, öncül) %. %. Almanya Sanayi Üretimi (Temmuz, a-a) %.3 %.4 Fransa Tüketici Güven Endeksi (Ağustos) 86 8 Japonya Öncü Göstergeler Endeksi (Temmuz, öncül).9 17.1 7 VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul
Haz.1 Ara.1 Haz.2 Ara.2 Haz.3 Ara.3 Haz.4 Ara.4 Haz. Ara. Haz.6 Ara.6 Haz.7 Ara.7 Haz.8 Ara.8 Haz.9 Ara.9 Haz.1 Ara.1 Haz.11 Ara.11 Haz.12 Ara.12 Haz.13 Ara.13 Haz.14 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Mar.1 Haz.1 Eyl.1 Ara.1 Mar.11 Haz.11 Eyl.11 Ara.11 Mar.12 Haz.12 Eyl.12 Ara.12 Mar.13 Haz.13 Eyl.13 Ara.13 Mar.14 Haz.14 Haz.11 Eki.11 Şub.12 Haz.12 Eki.12 Şub.13 Haz.13 Eki.13 Şub.14 Haz.14 1999Ç3 2Ç1 2Ç3 21Ç1 21Ç3 22Ç1 22Ç3 23Ç1 23Ç3 24Ç1 24Ç3 2Ç1 2Ç3 26Ç1 26Ç3 27Ç1 27Ç3 28Ç1 28Ç3 29Ç1 29Ç3 21Ç1 21Ç3 211Ç1 211Ç3 212Ç1 212Ç3 213Ç1 213Ç3 214Ç1 TÜRKİYE Türkiye Büyüme Oranı Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %) Reel GSYH (y-y, %) 2 Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %) 1 - -1-4.3 1-2 - Kaynak:TÜİK Harcama Bileşenlerinin Büyüme Hızları (y-y, %) Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma Kaynak:TÜİK Sanayi Üretim Endeksi 4 Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%) 2 Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (yy, %) Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (a-a, %) (Sağ Eksen) 7 3 2 1 1 3 1-1 -3-1 - - Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat 8 7 6 4 3 2 1 Toplam Otomobil Üretimi Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.) Sanayi Ciro Endeksi Aylık Sanayi Ciro Endeksi (21=1) 19 17 17.6 13 11 9 7 Kaynak: OSD, VakıfBank Kaynak:TÜİK 8
Beyaz Eşya Üretimi Kapasite Kullanım Oranı 23 21 19 17 13 11 9 7 Beyaz Eşya Üretimi (Adet) 8 8 7 7 6 6 Kapasite Kullanım Oranı (%) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı PMI Endeksi 6 4 4 3 3 PMI Imalat Endeksi Kaynak:Reuters 9
Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 8.27 2.28 8.28 2.29 8.29 2.21 8.21 2.211 8.211 2.212 8.212 2.213 8.213 2.214 8.214 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Nis.11 Eki.11 Nis.12 Eki.12 Nis.13 Eki.13 Nis.14 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 ENFLASYON GÖSTERGELERİ TÜFE ve Çekirdek Enflasyon ÜFE 14 12 1 8 6 4 2 TÜFE (y-y, %) Çekirdek-I Endeksi (y-y, %) 9.7 9.32 ÜFE (y-y, %) 2 2 9.46 1 - Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi Gıda ve Enerji Enflasyonu (y-y, %) 26 24 22 2 18 16 14 12 1 UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen) BM Dünya Gıda Fiyat Endeksi 23 21 19 17 13 11 9 7 2 18 16 14 12 1 8 6 4 2 Gıda Enerji Tüfe Kaynak: Bloomberg Enflasyon Beklentileri Reel Efektif Döviz Kuru 8 7. 12 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 7.3 13 13 12 TÜFE Bazlı (23=1) 7 12 6. 6 6.8 1 11 19.7. 1 1
May.8 Kas.8 May.9 Kas.9 May.1 Kas.1 May.11 Kas.11 May.12 Kas.12 May.13 Kas.13 May.14 İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ İşsizlik Oranı İşgücüne Katılım Oranı 17 16 14 13 12 11 1 9 8 7 Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı (%) İşsizlik Oranı (%) 3 1 49 47 4 43 41 39 37 3 İşgücüne Katılma Oranı (%) İstihdam Oranı (%) Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı (Adet) 4,7 4,2 3,7 3,2 2,7 2,2 1,7 1,2 7 Kaynak: TOBB 11
Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ 2 2 1 İthalat-İhracat İhracat (milyon dolar) İthalat (milyon dolar) -2-4 -6-8 -1-12 Dış Ticaret Dengesi Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı 6-4 -14-24 -34-44 -4-64 -74-84 3 1-1 -3 - -7-9 -11 6 4 3 2 1-1 -2 Cari İşlemler Dengesi (12 Aylık-milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar-sağ eksen) Doğrudan Yatırımlar (12 aylık-milyon dolar) Portföy Yatırımları (12 aylık-milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık-milyon dolar) TÜKETİM GÖSTERGELERİ Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketici Güven Endeksi 9 8 7 6 Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen) 13 12 11 1 9 8 7 6 4 12
21 22 23 24 2 26 27 28 29 21 211 212 213 Haz.7 Ara.7 Haz.8 Ara.8 Haz.9 Ara.9 Haz.1 Ara.1 Haz.11 Ara.11 Haz.12 Ara.12 Haz.13 Ara.13 Haz.14 KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ Bütçe Dengesi Faiz Dışı Denge 1 Bütçe Dengesi (12 aylık toplam-milyar TL) Faiz Dışı Denge (12 aylık-milyar TL) 7-1 47-2 37-3 27-4 17-7 -6-3 Kaynak:TCMB İç ve Dış Borç Stoku Türkiye nin Net Dış Borç Stoku 4 4 3 3 2 2 İç Borç Stoku (milyar TL) Dış Borç Stoku (milyar TL-sağ eksen) 22 2 18 16 14 12 1 8 6 4 4 3 3 2 2 1 Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%) 28.1 Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 13
Ağu.6 Şub.7 Ağu.7 Şub.8 Ağu.8 Şub.9 Ağu.9 Şub.1 Ağu.1 Şub.11 Ağu.11 Şub.12 Ağu.12 Şub.13 Ağu.13 Şub.14 Ağu.14 Ağu.4 Şub. Ağu. Şub.6 Ağu.6 Şub.7 Ağu.7 Şub.8 Ağu.8 Şub.9 Ağu.9 Şub.1 Ağu.1 Şub.11 Ağu.11 Şub.12 Ağu.12 Şub.13 Ağu.13 Şub.14 Ağu.14 LİKİDİTE GÖSTERGELERİ TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz 2 2 Borç Alma Faiz Oranı (%) Borç Verme Faiz Oranı (%) 2 2 Reel Faiz Nominal Faiz 1 1 - Kaynak:TCMB Kaynak:TCMB, VakıfBank Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler Reel Büyüme (y-y,%) Enflasyon (y-y,%) Cari Denge/GSYH* (%) Merkez Bankası Faiz Oranı (%) Tüketici Güven Endeksi ABD 2. 2-2.26.2 92.4 Euro Bölgesi.7.3 2.88. -1. Almanya 1.2.8 7.2. 14 Fransa.1.6-1.61. -22.3 İtalya -.6 -.2-1.99. 11.9 Macaristan 3.9.1 1.** 2.1-21.9 Portekiz.8 -.7-2.2**. -26.6 İspanya 1.2 -..7. -6.4 Yunanistan -. -.8.68. -4.7 İngiltere 3.2 1.6-3.34. 1. Japonya -.1 3.4.7.1 41. Çin 7. 2.3 2.3** 6. 14.4 Rusya.8 7. 1.6 8.2 -- Hindistan.7 7.23-1.99 8. -- Brezilya -.87 6. -3.63 11. 18.3 G.Afrika 1. 6.3 -.24**.7 4. Türkiye 4.3 9.32-7.9 8.2 73.2 Kaynak: Bloomberg. *: Cari denge verileri IMF den alınmaktadır ve 213 verileridir. **: 212 verisi. 14
Türkiye Makro Ekonomik Görünüm 212 213 En Son Yayımlanan Reel Ekonomi 214 Yılsonu Beklentimiz GSYH (Cari Fiyatlarla. Milyon TL) 1 4 786 1 61 1 47 39 (214 1Ç) -- GSYH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla. y-y%) 2.2 4. 4.3 (214 1Ç) 3. Sanayi Üretim Endeksi (y-y. %)(takvim etk.arnd) 2. 3.4 1.4 (Haziran 214) -- Kapasite Kullanım Oranı (%) 74.2 74.6 74.7 (Ağustos 214) -- İşsizlik Oranı (%) 9.2 1. 8.8 (Mayıs 214) 9.3 Fiyat Gelişmeleri TÜFE (y-y. %) 6.16 7.4 9.32 (Temmuz 214) 8.7 ÜFE (y-y. %) 2.4 6.97 9.46 (Temmuz 214) -- Parasal Göstergeler (Milyon TL) M1 167,44 22,331 242,9 (22.8.214) -- M2 731,77 91,2 972,989 (22.8.214) -- M3 774,61 9,979 1,16,268 (22.8.214) -- Emisyon 4,6 67,76 77,69 (22.8.214) -- TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 1,32 112,2 113,868 (22.8.214) -- Faiz Oranları TCMB O/N (Borç Alma) 3. 3. 7. (29.8.214) -- TRLIBOR O/N.78 8. 8.4 (29.8.214) -- Ödemeler Dengesi (Milyon $) Cari İşlemler Açığı 48,497 6,4 4,93 (Haziran 214) 1, İthalat 236,4 22,14 19,862 (Temmuz 214) -- İhracat 2,462 2,83 13,42 (Temmuz 214) -- Dış Ticaret Açığı 84,83 99,337 6,46 (Temmuz 214) 86, Borç Stoku Göstergeleri (Milyar TL) Merkezi Yön. İç Borç Stoku 386. 43. 48.2 (Temmuz 214) -- Merkezi Yön. Dış Borç Stoku 14.7 182.8 181.9 (Temmuz 214) -- Kamu Net Borç Stoku 24.6 197.6 191.8 (214. 1Ç) -- Kamu Ekonomisi (Milyon TL) 212 Haziran 213 Haziran Bütçe Gelirleri 24,84 31,44 34,7 (Haziran 214) -- Bütçe Giderleri 31,74 32,63 3,17 (Haziran 214) -- Bütçe Dengesi -6,27 1,199-613 (Haziran 214) -- Faiz Dışı Denge -4,389 33 99 (Haziran 214) --
Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr Cem Eroğlu Müdür cem.eroglu@vakifbank.com.tr 212 398 18 98 Nazan Kılıç Müdür Yardımcısı nazan.kilic@vakifbank.com.tr 212 398 19 2 Buket Alkan Uzman buket.alkan@vakifbank.com.tr 212 398 19 3 Fatma Özlem Kanbur Uzman fatmaozlem.kanbur@vakifbank.com.tr 212 398 18 91 Sinem Ulusoy Uzman Yardımcısı sinem.ulusoy@ vakifbank.com.tr 212 398 19 Elif Enginn Uzman Yardımcısı elif.engin@vakifbank.com.tr 212 398 18 92 Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. tarafından t güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilgiler kullanılarak hazırlanmıştır. h Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluğu hakkında herhangi bir garanti vermemekte vee bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmemektedir. Bu rapor sadece bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir konuda k yatırım önerisi olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar r Bankası T.A.O. bu b raporda yer alan bilgilerde daha önceden bilgilendirmee yapmaksızın kısmen veya tamamen değişiklik yapma hakkına sahiptir. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalarr