Tanımlamalar Aracın pnömatik sistemine ilişkin aşağıdaki tanımları ve konseptleri bilmek çok önemlidir: Basınçlı hava deposu Basınçlı hava deposu basınçlı hava içeren basınçlı bir depodur. Basınçlı hava depoları mesela yardımcı depolardan basınçlı hava gerektiren diğer sistemlerde ve fren sisteminde kullanılır. Bu depolar belirlenebilmeleri için işaretlenmişlerdir. Daha fazla bilgi, Pnömatik sistemin modifikasyonu belgesinde mevcuttur. APS (Hava İşlem Sistemi) APS ünitesi pnömatik sistemdeki hava basıncını kontrol eder. APS pnömatik sistemin besleme devresine dahil olan bileşenlerden oluşur: hava kurutucu, koruma valfi, basınç sensörü ve basınç sınırlama valfi. Hava tüketicileri Hava tüketicisi basınçlı hava kullanan bir bileşendir, örn: fren silindiri. ABS (Kilitlenmez Fren Sistemi) ve EBS (Elektronik Fren Sistemi) ABS ve EBS fren kontrol sistemleri olup valflerle diğer bileşenlerden oluşmaktadır. ABS ve EBS basınçlı havayı tekerlekteki frenlere dağıtır. Scania CV AB 2016, Sweden 1 (8)
Basınçlı hava depolarının konumu Basınçlı hava depoları diğer şeylerin yanı sıra aşağıdakilere bağlı olarak farklı konumlara yerleştirilebilirler: Araç tipi Tekerlek konfigürasyonu Aks mesafesi Süspansiyon Kabin türü Basınçlı hava depolarının konumuna ilişkin daha fazla bilgi aracın münferit şasi çiziminde (ICD) bulunabilir. Sipariş etme ve ICD'nin yorumlanması için araçlar hakkında talimatlar Bodybuilder Homepage bölümündeki Çizimler başlığı altında bulunur. Basınçlı hava depolarının tanımlanması Her basınçlı hava deposu aşağıdaki fonksiyon sembollerinden biri ile işaretlenmiştir: 326 306 326 307 326 308 326 309 Fren sistemi deposu, ön devre. Fren sistemi deposu, arka devre. Fren sistemi deposu, fren devresi. Hava süspansiyon deposu, hava süspansiyon devresi. Scania CV AB 2016, Sweden 2 (8)
Pnömatik sistem devreleri 2 Pnömatik sistemler farklı sistem basınçları olan 6 farklı devreden oluşmaktadır: Devre Maks. basınç APS'de bağlantı (bar) Frenler, arka devre 12,5 21 Frenler, ön devre 12,5 22 El freni ve treyler freni 8,5 23 Aksesuarlar 8,5 24 Havalı süspansiyon 12,5 25 Güç aktarma sistemi 8,5 26 APS, sırayla basınçlı havaya sahip basınçlı hava devrelerini besleyen kompresörü kontrol eder. Basınçlı hava devreleri, doğrudan APS'den çalışabilir veya basınç depoları şeklinde hava depolamalar içerebilir. Bileşen tanımlamaları: Bileşen APS A B Tanımlama Air Processing System (Hava İşleme Sistemi) Taşıma valfi Çift çekvalf APS 21 22 23 24 25 26 1 Yaprak yaylı süspansiyon veya hava süspansiyonu devresinde basınçlı hava deposu olmayan hava süspansiyonlu bir araç için basınçlı hava beslemesinin şematik diyagramı. APS 21 22 23 24 25 26 B 2 1 A Hava süspansiyonu devresi için basınçlı hava depolu hava süspansiyonu olan bir araç için basınçlı hava beslemesinin şematik diyagramı. 368 225 365 800 Scania CV AB 2016, Sweden 3 (8)
Genel olarak basınçlı hava depolarının ne kadar çok devresi varsa sistemi doldurmak o kadar uzun sürer ve kompresör ile APS'nin de çalışması için gereken süre de o kadar uzar. Böylece optimal pnömatik sistem tasarımı hava tüketimine ve sürüş döngüsüne bağlı olarak değişir. ÖNEMLİ! Hava beslemesi yeterliyse frenler etkilenir ve koruma sistemi uyarı sinyalleri tetikler. Scania CV AB 2016, Sweden 4 (8)
Hava tüketimi Aşağıdaki tablo farklı motor devirlerinde her bir kompresörden basınçlı havanın izin verilen en yüksek sürekli çıkışını, maksimum akışın %40 DC'sini (Görev Döngüsü), göstermektedir. Tablo 10 bar sistem basıncında 13 liltre dizel motor için geçerlidir. Rölanti gibi daha düşük motor devirlerinde maksimum akışın %80 DC'sine kadar çıkışlara izin verilebilir. Motor devri ne kadar yükselirse o kadar düşük DC önerilir. Not: Motor hızı (dev/dak) 636 cc (l/min) 720 CC (l/min) 500 84 106 750 128 164 1.000 168 216 1.250 204 264 Çıkan hava kompresörden yağ taşıyıcıdan kaynaklanan yağ parçacıkları içerebileceğinden hasara sebep olabilecek şekilde kullanılmamalıdır. ÖNEMLİ! Hava kurutucudaki kurutucu maddenin neminin yeterince giderilebilmesi için APS'nin yeniden oluşması ve kompresörün bağlantı süresinin motorun çalışma süresinin %50'sini geçmemesi gerekir. Scania CV AB 2016, Sweden 5 (8)
Pnömatik sistemin çalıştırılması Pnömatik sistemin çalıştırılması Basınçlı havanın doldurulması Basınçlı havanın dışarıdan doldurulması sol ön tekerlek çamurluğunun arkasındaki akü kutusunda yer alan rakorla gerçekleştirilmelidir. Araç için maksimum şarj etme basıncı 10 bardır. Not: Doldurma işleminden önce harici basınçlı havada yağ veya su bulunmadığından emin olun. Basınçlı hava doldurma rakoru. 368 224 Scania CV AB 2016, Sweden 6 (8)
Basınçlı hava borularının takılması ve sökülmesi Konnektör rakorlarının pirinçten veya alaşım malzemeden yapılmasına bağlı olarak basınçlı hava borularını takarken ve sökerken farklı yöntemler gerekmektedir. Pnömatik sistemin çalıştırılması Bağlantı ve rakorların yenilenmesi hakkında daha fazla bilgi Pnömatik sistemi değiştirme belgesinde bulunmaktadır. Basınçlı hava borularının yüksek kalitede olmaları önemlidir. Basınçlı hava boruları ve basınçlı hava valfleri bir Scania bayisinden satın alınabilir. ÖNEMLİ! Fren devrelerindeki basınçlı hava borularının yalnızca, alaşım malzemeden yapılmış Scania onaylı konnektör rakorlarına bağlanması gerekir. Bu ayrıca treyler fren devreleri için de geçerlidir. Scania CV AB 2016, Sweden 7 (8)
Bir hava tüketicisinin bağlanması Pnömatik sistemin çalıştırılması 1 Üstyapı imalatçıları için hazırlanmış bir basınçlı hava konnektörü önden bakıldığında üçüncü traverste yer almaktadır. Basınçlı hava konnektöründen tapayı sökün ve ek rakor takın. 12 mm çapındaki basınçlı hava borusunu ek rakora bağlayın. Hava tüketicileri de şasinin arka ucundaki selenoid valflere bağlayabilirsiniz. Selenoid valflerin kesin konumu aracın konfigürasyonuna bağlıdır. Hava tüketicilerin bağlantısı hakkında daha fazla bilgi Pnömatik sistemi değiştirme belgesinde bulunmaktadır. ÖNEMLİ! Kablo bağları olan hortumları kardan biliyle temas edecek şekilde bağlayın. Not: Valfler ve rakorlar Scania bayilerinden satın alınabilir. Pnömatik şemalar Scania atölyelerinden temin edilebilir. Üstyapı imalatçıları için basınçlı hava konnektörlerinin yeri. 1. Üçüncü traversteki basınçlı hava konnektöründeki tapa. 368 104 Scania CV AB 2016, Sweden 8 (8)