KAFA TABANI TÜMÖRLERİ

KAFA TABANI TÜMÖRLERİ Dr. Yusuf Öner GAZİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ RADYOLOJİ A.D. ANKARA

GİRİŞ Kafa tabanı tm nadir olmaları, derin ve önemli nörovasküler yapılara yakın yerleşimleri, alışılagelmiş anatomik yayılım yollarının dışına çıkmaları nedeniyle tanıda olduğu kadar tedavi aşamasında da zorluklar barındırmaktadır. Tm biyolojik davranışı etkin olsada yerleşim tedavi seçiminde halen en önemli belirleyici olmaya devam etmektedir.

YERLEŞİM

ANTERİOR Aşağıdan büyüyenler Sinonazal tümörler Orbital tümörler Yukarıdan büyüyenler Olfaktor meningiom Olfaktor nöroblastom Subfrontal schwannom Psödotümörler Mukosel Polipozis Abse Fungal enfeksiyon Wegener s

SANTRAL

SANTRAL Klival Kordoma Metastaz Multipl Myelom Kondrosarkom Sfenoid sinüs tm Nazofarenks tm Sellar parasellar Pitüiter adenom Meningiom

SANTRAL Kondroid tm Kondroma Kondrosarkom Kavernöz sinüs tm. Menengiom Sinir kılıf tm Anevrizma Perinöral yayılım Juvenil Angiofibrom

SANTRAL Sfenoid kanat Menengiom Metastaz Langerhans histiositoz TME PVNS Sinovyal kondromatozis Sinovyal sarkom

POSTERİOR Serebellopontin köşe Menengiom Schwannom Epidermoid. Araknoid Kolesterol granülomu Jugular foramen Paragangliom Schwannom Menengiom Metastaz Foramen Magnum Menengiom Schwannom İntramedüller tm

MENENGİOM En sık intrakraniyal kitle,%40 ı kafa tabanında ve en sık kafa tabanı kitlesi. T1 ve T2A da gri cevher ile izointens Genellikle iyi sınırlı, yoğun kontrastlanır. Dural kuyruk, intratümöral kalsifikasyon Kemikte remodeling, skleroz. En sık sfenoid kanat, ardından olfaktor groove, sellar-parasellar, pontoserebellar köşe, foramen magnum

KAVERNÖZ MENENGİOM

PSK MENENGİOM

TRİGEMİNAL MENENGİOM

OPTİK MENENGİOM

KRANİOSERVİKAL MENENGİOM

OLFAKTOR MENENGİOM

KRİBRİFORM MENENGİOM

SİNİR KILIFI Tm. İntrakraniyal kitlelerin %4-8 i En sık vestibüler, ardından trigeminal. İzole olabilse de vestibüler schwannomların %5 i, non vestibülerlerin çoğunda NF 2 +. Geç dönemde semptomatik olur, çoğu tanı anında serebellopontin köşeyi doldurur. Ekstrakranial yerleşim gösterebilir, V, VII dallarından köken alan nazal kavite paranasal sinüs schwannomları.

AKUSTİK-TRİGEMİNAL

AKUSTİK SCHWANNOM

GLOSSOFARİNGEAL

OPTİK SCHWANNOM

NAZAL SCWANNOM

ESTESİONÖROBLASTOM Olfaktor mukoza bazal tabakasından köken alan yavaş seyirli malign, nadir tümördür. Geç tanı alır, %25 intrakranial uzanım +. Histolojik olarak diğer tm ayrımı zor olabilir. BT de homojen boyanan kitle, kemik remodeling olabilir, hiperostozis nadirdir. MR sinyali heterojen, yoğun kontrastlanır. Kalsifikasyon içeren, intrakranial sınırında kist içeren sinonazal kitlede ddx de ilk sırada olmalı.

Borges et al. EJR 2008

SİNONAZAL TM %70 SCC, adenoca, adenoid kistik karsinom Adenoid kistik karsinomda farklı olarak nörovasküler yayılım sıktır. Agresif kemik destrüksiyonu, nekroz, kistik alanlar, hemoraji içerebilir. Kalsifikasyon nadirdir. Heterojen sinyal özelliğinde, değişken boyanır.

KORDOMA Notokord artığı kökenli yavaş büyüyen lokal agresif malign tümör 5. Dekadda sık Sinüs, suprasellar, nazofarenks uzanımı olabilir Osteolitik, kalsifiye kitle. Tipik olarak T2 sinyali yüksektir. Yoğun kontrastlanır

KORDOMA

KLİVAL KORDOMA

KONDROSARKOM Yarısı kafa tabanı yerleşimli ve kafa tabanı kitlelerinin %6 sı(genellikle orta fossa) 4. dekadda sık, destrüktif permeatif kitle, dural invazyon %30, uzak metastaz %10 var. BT de destrüktif kalsifiye kitle, MR T2 sinyali yüksek. Yoğun kontrastlanır. Kordoma ile ayırdedilemeyebilir.

KONDROSARKOM

KLİVAL KONDROMA Parasellar Chondroma

KLİVAL PLAZMOSİTOM

NAZOFARENKS CA

MAKROADENOM Fonksiyonel (gençlerde), non-fonksiyonel (yaşlılarda) Sellar, ekstrasellar %2-5 dev makroadenom (> 5 cm), kafa tabanı ve sinüsleri invaze edebilir. Genelde lateral ve süperiore, daha az sıklıkla inferiore büyür. Nadiren pür intraosseöz olabilir

MAKROADENOM

İNTRAOSSEÖZ ADENOM Borrg EJR 2008

KRANİOFARENGİOM Faringohypofizeal kanal artığı (Ratke kesesi) benign tümör Nazofarenks-suprasellar bölgede olabilir. Genellikle farklı içerikli kistik ağırlıklı, kalsifiye ekstraaksiyal kitle Nadiren pür sfenoid sinüs içi yerleşimli olabilir.

KRANİOFARENGİOM

ANEVRİZMA ICA kavernozal segmenti Tromboz derecesi ve lüminal patensiye göre görüntüleme bulguları çok değişken Kavernöz sinüs lateral duvarında bombeleşme, uzun dönemde sfenoid sinüs duvarında remodelling.

JUVENİL ANGİOFİBROM Adolesan erkeklerde görülen benign tümör. Fibröz doku ve vasküler stromadan oluşur. Sfenopalatin fossa veya komşuluğundaki nazal kavite posterolateralinden köken alır. Damarları normal foramen ve fissürlerden takip eder. Hipervasküler olduğu için tedavi öncesi embolizasyon standart yaklaşım.

JUGULAR FORAMEN Pars Nervoza Glossofaringeal sinir İnferior petrozal sinüs Pars Vascularis Vagus Aksesuar sinir İnternal Jugular ven

JUGULAR FORAMEN Tm. Otoskopide retrotimpanik hipervasküler kitle Glomus Jugulare (kemodektoma, paraganglioma) en sık Schwannoma (CN IX-XI) Menengiom

GLOSSOPHARYNGEAL Sch.

JUGULAR PARAGANGLİOMA

JUGULOTİMPANİK Pgglm.

JUGULAR SCHWANNOM

PSÖDOTÜMÖRLER Orbital psödotümör Wegener Mukormiköz, Fibröz displazi Ossifying fibroma Rhinoskleroz

ENFLAM. PSÖDOTÜMÖR Orta yaşta en sık orbit, daha sonra tiroid, sinonazal kavite ve kafa tabanında görülür. Fibrozan mediastinit ve retroperitoneal fibrozis ile ilintilidirler. Orbital olan genellikle unilateral ve erişkin proptozisinin sık nedeni. Kemik destrüksiyon nadir. Farklı formları var: Myozitik form (en sık), dakrioadenit, nörit, apikal, episkleral ve diffüz formlar.

ORBİTAL PSÖDOTÜMÖR

RİNOSKLEROZ

WEGENER

Benign Fibroosseöz Lezyonlar Fibröz displazi ve ossifying fibrom, histolojik olarak ayırdedilemez. Etmoid, sfenoid, temporal, frontal kemik sık. Medüller mesafede ekspansiyon, buzlu cam görünümünden yeni kemik oluşum odaklarına değişen BT görünümü. Korteks hafif kalın ama intakt. MR sinyali değişken, ama sinyal intensitesi klinik ve patolojik aktivite ile orantılı olabilir.

FİBRÖZ DİSPLAZİ

OSSİFYİNG FİBROMA Borrg EJR 2008

CEVAPLANMASI GEREKENLER Tümör rezektabl mı? Total rezeksiyon için feda edilecek yapılar nelerdir. En iyi biyopsi yolu nedir En iyi cerrahi yaklaşım hangisidir

RAPORLANMASI GEREKENLER Kemik invazyon uzanımı İntrakranial uzanım (dural, leptomeningeal, parankimal). Nörovasküler tutulum Orbital invazyon, özellikle orbita apeksi