HAFTALIK RAPOR 22 Aralık 214 Cari işlemler açığı dış ticarette devam eden daralmanın etkisiyle Ekim ayında 2 milyar dolar ile beklentilere paralel gerçekleşti. Ekim ayında 6.4 milyar dolara gerileyen dış ticaret açığı gelişimine paralel olarak cari işlemler açığındaki toparlanma da devam etti. 2 milyar dolar ile beklentimize paralel gelen cari işlemler açığında, iç talepteki daralmayla birlikte dış ticaret açığında ve parasal olmayan altında yılbaşından bu yana görülen ivme kaybı etkili oldu. Bu haftaki raporumuzda, dış ticaretteki daralmanın pozitif yansımasını gördüğümüz cari işlemler açığı ve söz konusu açığın finansmanı için yurtiçinde yaşanan döviz giriş-çıkışlarındaki gelişmeleri yakından ele alacağız. Cari İşlemler Açığı (yıllık, milyar $) 8 7 6 4 3 2 1 Enerji ve Altın Hariç Cari İşlemler Açığı (yıllık milyar $) (sağ eksen) 3 2 2 1 1 - -1-1 Eki.6 Nis.7 Eki.7 Nis.8 Eki.8 Nis.9 Eki.9 Nis.1 Eki.1 Merkez Bankası tarafından açıklanan verilere göre Ekim ayında cari işlemler açığı, 213 yılının aynı ayına göre %38.3 gerileyerek 2. milyar dolar ile beklentimize paralel açıklandı (piyasa beklentisi: 1.9 milyar dolar). Geçtiğimiz yıl Ekim ayında 61.3 milyar dolar olan 12 aylık kümülatif cari işlemler açığı, bu yılın aynı ayında %2.9 oranında gerileyerek 4. milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Cari işlemler açığında önemli bir paya sahip olan genel mal ticaretinde yer alan ihracatın Ekim ayında geçen yılın aynı dönemine göre %6.9 artarak, ithalatın ise %.1 oranında sınırlı düşüş yaşayarak cari işlemler açığındaki iyileşmeyi desteklediği görülüyor. Dış ticaret dengesinde önemli rol oynayan diğer bir kalem olan parasal olmayan net altında ise, altın ithalatında aylık bazda yaşanan %43 lük, yıllık bazda ise %49.1 azalış ile toparlanma yaşandığı görülüyor. Bu sayede, dış ticaret açığı aylık %7.9 oranında gerilerken ilk 1 aylık dönemde geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre 16 milyar dolar düşüş yaşamış oldu. Cari işlemler hesabının diğer bir önemli kalemi olan hizmetler dengesi Ekim ayında bir önceki aya göre %6.6 gerilese de aylık bazda cari işlemler açığına seyahat gelirleri ile yaptığı katkısına devam etti. Veriler doğrultusunda, cari işlemler açığının Ocak-Ekim döneminde bir önceki yıla göre %36.8 düşüş yaşayarak toparlanmasını sürdürdüğünü söyleyebiliriz. Mayıs ayı itibarıyla fazla vermeye başlayan yıllıklandırılmış enerji ve altın hariç cari işlemler dengesinin pozitif gelişimini Ekim ayında verdiği 7.4 milyar dolar seviyesinde fazlayla sürdürdüğü görülüyor. Bu çerçevede, Ekim ayı gerçekleşmesiyle yıllıklandırılmış enerji ve altın hariç cari işlemler dengesi 21 yılı Mart ayından bu yana görülen en çok fazlayı vermiş oldu. Söz konusu dönemde gelir dengesinin alt kalemlerinden biri olan portföy yatırımlardaki döviz çıkışının bir önceki aya göre bir miktar azalması da diğer bir olumlu gelişme olarak karşımıza çıkıyor.
Nis. Eki. Nis.6 Eki.6 Nis.7 Eki.7 Nis.8 Eki.8 Nis.9 Eki.9 Nis.1 Eki.1 Şub.1 Haz.1 Eki.1 Şub.11 Haz.11 Şub.12 Haz.12 Şub.13 Haz.13 Şub.14 Haz.14 Cari işlemler dengesinin seyrinde önemli bir rol Cari İşlemler Açığı oynayan genel mal ticaretine 12 aylık kümülatif Genel Mal Ticareti Açığı veriler itibarıyla bakıldığında, 212 yılı Şubat Parasal Net Altın (İthalat-İhracat) (sağ eksen) 9 16 ayında belirginleşen iyileşme sürecinin Ekim 7 12 aylık kümülatif-milyar $ 12 ayında da sürdürüldüğü görülüyor. 6 4 8 4 Yıllıklandırılmış parasal net altının ise yılın başından itibaren altın ithalatındaki azalışın 3 etkisiyle toparlanma çabasında olduğu 1-4 görülüyor. Söz konusu çaba Eylül ayındaki -8 artışın etkisiyle hafif sekteye uğramasına rağmen Ekim ayında yaşanan 296 milyon dolarlık altın ithalatı düşüşüyle sürdürüldüğü izleniyor. Ekim ayı cari işlemler ayı gerçekleşmesinde belirleyici unsurlar olduğunu düşündüğümüz genel mal ticareti ve parasal net altın katkısıyla cari işlemler açığında Ocak ayında başlayan aşağı yönlü düzelmenin devam ettiğini söyleyebiliriz. Böylece 12 aylık kümülatif cari işlemler açığı yaklaşık 4 yıla yakın süredir görülen en düşük seviyelere geri çekilmiş oldu. Ancak, BDDK tarafından bu yılın başında uygulamaya konulan önlemlerde yapılan değişikliklerle kuyumculuk sektörüne taksitlendirme imkânı getirilmesi ve stoklarda dönemsel azalışların yaşanması olasılığı önümüzdeki dönemde altın ithalatındaki iyileşmenin sekteye uğramasında etkili olabilir. 9 8 7 6 4 3 2 1 Mevsimsellikten Arındırılmış Cari İşlemler Açığı (3 Aylık Har.Ort., milyar dolar) Arındırılmış CA Arındırılmamış CA ; Vakıfbank Yandaki grafikte, ham verilerle cari işlemler açığının Ekim ayında hafif bir dönüş yaşadığı, Cari işlemler açığı verilerini mevsimsellikten arındırarak baktığımızda ise Mayıs ayından bu yana görülen artışın devam ettiği görülüyor. 3 aylık hareketli ortalamalarla cari işlemler açığı Ekim ayında 2.2 milyar dolar iken, mevsimsellikten arındırılmış verilerle ise 3.6 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmiş görünüyor. 214 yılbaşından bu yana alınan tasarruf önlemleri ve zayıf yurtiçi talep sebebiyle cari işlemler açığında görülen daralmanın, 21 yılında artması beklenen yurtiçi taleple birlikte yerini artışa bırakmasını bekliyoruz. Diğer yandan, cari açık üzerinde gecikmeli etkisini görmeyi beklediğimiz ve Haziran ayından bu yana gerileyen petrol fiyatlarının cari işlemler açığındaki artışı sınırlandıracağını düşünüyoruz. 1 8 6 4 2 Finansman Hesabı (yıllık, milyar dolar) Doğrudan Portföy Diğer Finansman hesabı gelişiminde, Ekim ayında da döviz girişlerinin devam ettiğini görüyoruz. Ekim ayında portföy yatırımları kanalı ile 1.9 milyar dolar, doğrudan yatırımlar ile 416 milyon dolar ve diğer yatırımlar ile 3 milyar dolarlık net döviz girişi gerçekleşti. Yıllıklandırılmış veriler bazında net döviz girişlerine baktığımızda; doğrudan yatırımlar kanalı ile 7.3 milyar dolar, portföy yatırımları ile 16.4 milyar dolar, diğer yatırımlar kanalı ile de 17.7 milyar dolarlık bir döviz girişi yaşandığını görüyoruz. Ekim ayında diğer 2
Eki.1 Nis.2 Eki.2 Nis.3 Eki.3 Nis.4 Eki.4 Nis. Eki. Nis.6 Eki.6 Nis.7 Eki.7 Nis.8 Eki.8 Nis.9 Eki.9 Nis.1 Eki.1 Mar.7 Eki.7 May.8 Ara.8 Tem.9 Şub.1 Eyl.1 Haz.12 Oca.13 Ağu.13 Mar.14 yatırımlar kaleminde, Haziran ayından bu yana görülen en yüksek döviz girişi yaşandığı, doğrudan ve portföy yatırımları kanalı ile döviz girişinin ise Temmuz ayından bu yana sınırlı bi gerileme gösterdiği dikkat çekiyor. 3 2 1 Portföy Yatırımları (yıllık, milyar dolar) Hisse Senetleri DİBS Yurtdışı yerleşiklerin yurtiçi piyasalarda alım satım yaptığı hisse senetleri ve borç senetleri piyasasındaki gelişimi ele aldığımızda, yıllık gelişimde hisse senetleri piyasasından net alım yaptıklarını, borç senetleri piyasasında ise net satım yapmış olduklarını söyleyebiliriz. Yurtdışında yerleşik kişiler hisse senedi -1 piyasasında Ekim ayında 432 milyon dolarlık, yıllık bazda ise 2. milyar dolarlıkı net alım gerçekleştirdi. Devlet iç borçlanma senetleri (DİBS) yle ilgili olarak yurtdışı yerleşikler Ekim ayında 382 milyon dolarlık net alım gerçekleştirirken, yıllık olarak ise 2.9 milyar dolarlık net satım gerçekleştirdi. Borç senetleri piyasasında yurtdışı yerleşikler, bankaların ihraç ettikleri tahviller yolu ile Ekim ayında 2. milyar dolarlık net alım gerçekleştirdi. Son dönemde petrol fiyatlarında görülen hızlı düşüş ve TCMB nin faiz indirimine gidebilecği yönünde beklentilerle tahvil bono piyasasına gelen alımların etkisini önümüzdeki aylarda, borç senetleri kanalıyla döviz girişi olarak görebilmemiz muhtemel görünüyor. Diğer yatırımlar altında izlenen efektif ve mevduatlarda Ekim ayında net 1.6 milyar dolarlık azalış yaşandı. Krediler tarafında ise, bankacılık sektörü Ekim ayında uzun vadeli kredilerde 61 milyon dolar, kısa vadeli kredilerde 667 milyon dolar tutarında net kullanım gerçekleştirerdi. Bankacılık sektörü Ocak-Ekim döneminde toplamda 9.1 milyar dolarlık kredi kullanmı gerçekleştirdi. Diğer sektörlerin Ekim ayında net kredi kullanımı Ocak-Ekim döneminde 3.4 milyar dolar oldu. Bankacılık sektörü ve diğer sektörlerin Ekim ayında toplam kredi kullanımı 1.7 milyar dolar, ilk on aylık dönemde ise 12 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmiş oldu. TCMB Başkanı Erdem Başçı nın son yaptığı açıklamaya göre, bankacılık sektörünün kısa vadeden ziyade uzun vadede daha fazla borçlanabilmesini teşvik etmek amacıyla önümüzdeki dönemde getirilecek olan düzenlemelerin, sektörün fon kaynağı yaratabilme yetisini olumlu etkileyeceğini düşünüyoruz. 2 1 1 - -1 Bankacılık Sektörü Borçlanması (milyar dolar) Kısa Vadeli Krediler Uzun Vadeli Krediler Yandaki grafikte yer alan trend eğrilerine bakıldığında, 28 krizinden sonra bankacılık sektörü borçlanmasında kısa vadeli kredilerin uzun vadeli kredilerden daha fazla olduğu, dolayısıyla bankacılık sektörünün fon kaynağı yaratım sürecine kısa vadeli kredilerin öncülük ettiği dikkat çekiyor. Kriz sonrası oluşan bu eğilime karşın, 214 yılında uzun vadeli kredi kullanımının kısa vadeli kredi kullanımından daha yüksek olması olumlu bir gelişme olarak yorumlanabilir. Ancak, bunun daha uzun vadeye yayılması sektörün fon kaynağı edinimi için oldukça önem arz ediyor. Bu sebeple, TCMB tarafından yayımlanan 21 yılında Para ve Kur Politikası metninde Bankacılık sektöründe vadelerin uzatılması ve çekirdek yükümlülük oranının artırılması basiretli borçlanmayı destekleyerek makrofinansal riskleri sınırlayacak ve böylece dengeli büyümeye katkı verecektir. Bu çerçevede, finansal istikrarı desteklemek amacıyla, yabancı para cinsinden çekirdek dışı kısa vadeli yükümlülükler için uygulanan zorunlu karşılık oranları vade uzatımını teşvik edici yönde 3
Nis.4 Eki.4 Nis. Eki. Nis.6 Eki.6 Nis.7 Eki.7 Nis.8 Eki.8 Nis.9 Eki.9 Nis.1 Eki.1 artırılacaktır. ifadesinin yer almasından da anlaşılacağı gibi kamu otoriteleri uzun vadeli borçlanmanın önümüzdeki dönemde sürekliliğine önem vermekte ve bununla ilgili bir takım düzenlemeler getirmektedir. Döviz Girişi ( yıllık, milyar dolar) Cari İşlemler Açığı (yıllık, milyar dolar) 1 Fark (Cari Açık-Döviz Girişi) 1 - -1 Ekim ayı verileriyle yıllık 4.7 milyar dolarlık cari işlemler açığına karşılık 41.4 milyar dolarlık sermaye girişi yaşandı. Genel olarak yandaki grafik incelendiğinde, cari açık-döviz girişi olarak tanımlanan farkın sıfırdan küçük/negatif olduğu dönemlerde yıllık toplam döviz girişi cari işlemler açığından daha fazla olduğunu; farkın sıfırdan büyük/pozitif olduğu dönemlerde ise cari işlemler açığından daha az döviz girişi yaşandığı görülüyor. Fed in çıkış stratejisinin yaşandığı 214 yılında söz konusu fark pozitif alanda yer almasına rağmen, Nisan ayından bu yana cari açık ile döviz girişi arasındaki makasın daralması olumlu görünüyor. TCMB nin kullanıma hazır olan dış varlık gelişiminin takip edildiği rezerv varlıklarda Eylül ayında 449 milyon dolarlık azalış yaşanırken, Ekim ayında 1. milyar dolarlık döviz artışı yaşandı. Ocak-Ekim döneminde toplamda ise 4.4 milyar dolarlık döviz artışı gerçekleşmiş oldu. Net hata noksan kaleminde Ekim ayında yaşanan 248 milyon dolarlık döviz çıkışı Ekim ayında hız kazanarak 1.9 milyar dolar seviyesine yükseldi. Ancak, net hata noksan kalemi kanalı ile on aylık döneminde gerçekleşen döviz girişi miktarı.9 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmiş oldu. Sonuç olarak, Ekim ayı cari işlemler açığı 2 milyar dolar seviyesinde gerçekleşerek beklentimiz doğrultusunda açıklanmış ve 1.9 seviyesindeki piyasa beklentisinin hafif üzerinde gelmiş oldu. Ekim cari işlemler açığı gerçekleşmesinde, dış ticaret dengesinde yer alan genel mal ticareti ve parasal olmayan net altın ticaretinde yaşanan toparlanma belirleyici oldu. Genel mal ticareti alt kalemi olan ithalattaki %6.4 oranındaki düşüş ile altın ithalatındaki 296 milyon dolarlık azalışın Ekim ayı cari işlemler açığına önemli derecede katkısı oldu. Tarihsel olarak cari işlemler dengesine negatif katkıda bulunan gelir dengesinin ise, portföy yatırımlarındaki döviz çıkışındaki azalışın etkisiyle söz konusu olumsuz katkısını azalttığı görülüyor. Ödemeler dengesinin finans hesabı tarafında Ekim ayında portföy yatırımları kanalı ile 1.9 milyar dolarlık, diğer yatırımlar kanalı ile 3 milyar dolarlık net döviz girişi yaşandı. TCMB nezdinde tutulan rezerv varlıklarda Eylül ayında gerçekleşen azalışın aksine Ekim ayında 1. milyarlık döviz artışı gerçekleşti. Bankacılık sektörünün uzun vadeli borç çevirme oranı ise Ocak-Eylül döneminde %178, diğer sektörlerin %116 oldu. Bu durum bize, Fed in Ekim ayında sona erdirdiği parasal genişleme programının ardından faiz artırımına gidileceğinin konuşulduğu bir ortamda Türk bankacılık sektörünün finansman kaynağı yaratabilme yetisinde henüz bir sıkıntı yaşamadığına işaret ediyor. Bununla birlikte, TCMB Başkanı Erdem Başçı nın son yaptığı konuşmasında bankacılık sektörünün borçlanmasını daha uzun vadeye yayılması için KKDF ve munzam karşılıklar gibi araçlarda düzenlemeye gidileceğini söylemesi sektörün uzun vadede borçlanabileceğinin önünü açıyor. Haziran ayından beri düşüş yaşayan petrol fiyatlarındaki gerilemenin, Kasım ayı sonunda yapılan OPEC toplantısının ardından hız kazanması enerji ithalatı yüksek Türkiye gibi gelişmekte olan ülkeler için olumlu algı yaratıyor. Önümüzdeki dönemlerde petrol fiyatlarının cari açığa yapmasını beklediğimiz olumlu katkıyı, özellikle TCMB nin önümüzdeki dönem faiz indirimine gideceği yönündeki beklentilerle artması muhtemel görünen yurtiçi talebin sınırlandırabileceğini düşünüyoruz. Diğer yandan, ticari ortaklarımızdan ve turizm gelirlerinde önemli bir yeri olan Rusya da yaşanan devalüasyon, önümüzdeki dönemde turizm gelirleri başta olmak üzere ihracat kanalı ile cari işlemler açığı üzerinde yukarı yönlü baskı yaratabilir. Böylelikle halihazırda 4.4 milyar dolar seviyesinde olan yıllık cari işlemler açığının yılsonunun 44 milyar dolar, artması beklenen iç talebin etkisiyle 21 yılını 46. milyar dolar seviyesinde tamamlamasını bekliyoruz. Bununla birlikte son açıklanan 3.çeyrek büyümesi baz alındığında %6.3 hesaplanan cari işlemler açığının GSYH ye oranının yılsonunda %.8 seviyesine gerilemesini bekliyoruz. 4
Haftalık Veri Takvimi (22-26 Aralık 214) Tarih Ülke Açıklanacak Veri Önceki Beklenti 22.12.214 Türkiye Merkezi Yönetim Borç Stoku (Kasım) 99.7 Milyar TL -- ABD Chicago Fed İmalat Endeksi (Kasım).14.2 İkinci El Konut Satışları (Kasım, a-a) %1. -%1.1 Euro Bölgesi Tüketici Güven Endeksi (Aralık) -11.6-11. 23.12.214 ABD Dayanıklı Mal Siparişleri (Kasım) %.3 %2.9 GSYH (3. çeyrek, ç-ç) %3.9 %4.3 Çekirdek Kişisel Tüketim Harcamaları (Kasım,a-a) %.2 %.1 Yeni Konut Satışları (Kasım, a-a) %.7 %.4 Michigan Üniversitesi Tüketici Güven Endeksi (Aralık) 93.8 93. Fransa GSYH (3. çeyrek, ç-ç) %.3 %.3 ÜFE (Kasım, y-y) -%1.4 -- İtalya Perakende Satışlar (Ekim, y-y) -%. -- İngiltere GSYH (3. çeyrek, ç-ç) %.7 %.7 Cari İşlemler Dengesi (3.çeyrek) -23.1 milyar -23.2 milyar 24.12.214 Türkiye TCMB PPK Toplantısı -- -- ABD Haftalık İşsizlik Maaşı Başvuruları 289 Bin Kişi 29 Bin Kişi 26.12.214 Türkiye Kapasite Kullanım Oranı (Aralık) 74. -- Japonya İşsizlik Oranı (Kasım) %3. %3. TÜFE (Kasım, y-y) %2.9 %2. Perakende Satışlar (Kasım, y-y) %1.4 %1.1 Sanayi Üretimi (Kasım, a-a) %.4 %.9
Kas.1 May.2 Kas.2 May.3 Kas.3 May.4 Kas.4 May. Kas. May.6 Kas.6 May.7 Kas.7 May.8 Kas.8 May.9 Kas.9 May.1 Kas.1 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Oca.11 Tem.11 Oca.12 Tem.12 Oca.13 Tem.13 Oca.14 Tem.14 211-I 211-II 211-III 211-IV 212-I 212-II 212-III 212-IV 213-I 213-II 213-III 213-IV 214-I 214-II 214-III Şub.12 Haz.12 Şub.13 Haz.13 Şub.14 Haz.14 2Ç1 2Ç3 21Ç1 21Ç3 22Ç1 22Ç3 23Ç1 23Ç3 24Ç1 24Ç3 2Ç1 2Ç3 26Ç1 26Ç3 27Ç1 27Ç3 28Ç1 28Ç3 29Ç1 29Ç3 21Ç1 21Ç3 211Ç1 211Ç3 212Ç1 212Ç3 213Ç1 213Ç3 214Ç1 214Ç3 211-I 211-II 211-III 211-IV 212-I 212-II 212-III 212-IV 213-I 213-II 213-III 213-IV 214-I 214-II 214-III TÜRKİYE Türkiye Büyüme Oranı Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %) 1 Reel GSYH (y-y, %) 2 Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %) 1 - -1-1 1.7 1 1 - -2-1 Kaynak:TÜİK Harcama Bileşenlerinin Büyüme Hızları (y-y, %) Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma Kaynak:TÜİK Sanayi Üretim Endeksi 4 Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%) 2 Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (yy, %) Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (a-a, %) (Sağ Eksen) 7 3 1 2 1 1 3 1-1 -3-1 - - Kaynak: TÜİK Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat Kaynak: TÜİK 1 8 6 4 2 Toplam Otomobil Üretimi Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.) 21. 19. 17. 1. 13. 11. 9. 7. Sanayi Ciro Endeksi Aylık Sanayi Ciro Endeksi (21=1) 166. Kaynak: OSD, VakıfBank Kaynak:TÜİK 6
Kas. May.6 Kas.6 May.7 Kas.7 May.8 Kas.8 May.9 Kas.9 May.1 Kas.1 Beyaz Eşya Üretimi Kapasite Kullanım Oranı 2 23 21 19 17 1 13 11 9 7 Beyaz Eşya Üretimi (Adet) 8 8 7 7 6 6 Kapasite Kullanım Oranı (%) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı PMI Endeksi PMI Imalat Endeksi 6 4 4 3 3 Kaynak:Reuters 7
Kas.8 May.9 Kas.9 May.1 Kas.1 31.1.27 31.3.28 29.8.28 3.1.29 3.6.29 3.11.29 3.4.21 3.9.21 28.2.211 31.7.211 31.12.211 31..212 31.1.212 31.3.213 3.8.213 31.1.214 3.6.214 31.11.214 Ağu.9 Kas.9 Şub.1 May.1 Ağu.1 Kas.1 Şub.11 Ağu.11 Şub.12 Ağu.12 Şub.13 Ağu.13 Şub.14 Ağu.14 Kas.4 May. Kas. May.6 Kas.6 May.7 Kas.7 May.8 Kas.8 May.9 Kas.9 May.1 Kas.1 Eki.4 Nis. Eki. Nis.6 Eki.6 Nis.7 Eki.7 Nis.8 Eki.8 Nis.9 Eki.9 Nis.1 Eki.1 ENFLASYON GÖSTERGELERİ TÜFE ve Çekirdek Enflasyon ÜFE 14 12 1 8 6 4 2 TÜFE (y-y, %) Çekirdek-I Endeksi (y-y, %) 9.3 9.1 ÜFE (y-y, %) 2. 2. 1. 8.36 1... -. Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi Gıda ve Enerji Enflasyonu (y-y, %) 26 24 22 2 18 16 14 12 1 UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen) BM Dünya Gıda Fiyat Endeksi 23 21 19 17 1 13 11 9 7 2 18 16 14 12 1 8 6 4 2 Gıda Enerji TÜFE Kaynak: Bloomberg Enflasyon Beklentileri Reel Efektif Döviz Kuru 8 7. 12 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 7.21 13 13 12 TÜFE Bazlı (23=1) 7 12 6. 6 6.72 11 11 1 113.99. 1 8
Eyl.8 Mar.9 Eyl.9 Mar.1 Eyl.1 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12 Mar.13 Eyl.13 Mar.14 Eyl.14 İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ İşsizlik Oranı İşgücüne Katılım Oranı 17. 16. 1. 14. 13. 12. 11. 1. 9. 8. 7. Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı (%) İşsizlik Oranı (%) 3 1 49 47 4 43 41 39 37 3 İşgücüne Katılma Oranı (%) İstihdam Oranı (%) Kaynak: TÜİK Kaynak: TÜİK Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı (Adet) 4,7 4,2 3,7 3,2 2,7 2,2 1,7 1,2 7 Kaynak: TOBB 9
Eki.4 Nis. Eki. Nis.6 Eki.6 Nis.7 Eki.7 Nis.8 Eki.8 Nis.9 Eki.9 Nis.1 Eki.1 Eki.4 Nis. Eki. Nis.6 Eki.6 Nis.7 Eki.7 Nis.8 Eki.8 Nis.9 Eki.9 Nis.1 Eki.1 DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ 2 2 1 1 İthalat-İhracat İhracat (milyon dolar) İthalat (milyon dolar) -2-4 -6-8 -1-12 Dış Ticaret Dengesi Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı 6-4 -14-24 -34-44 -4-64 -74-84 3 1-1 -3 - -7-9 -11 6 4 3 2 1-1 -2 Cari İşlemler Dengesi (12 Aylık-milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar-sağ eksen) Doğrudan Yatırımlar (12 aylık-milyon dolar) Portföy Yatırımları (12 aylık-milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık-milyon dolar) TÜKETİM GÖSTERGELERİ Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketici Güven Endeksi 1. 9. 8. 7. 6.. Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen) 13 12 11 1 9 8 7 6 4 1
21 22 23 24 2 26 27 28 29 21 211 212 213 Kas.7 May.8 Kas.8 May.9 Kas.9 May.1 Kas.1 KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ Bütçe Dengesi Faiz Dışı Denge 1 Bütçe Dengesi (12 aylık toplam-milyar TL) Faiz Dışı Denge (12 aylık-milyar TL) 7-1 47-2 37-3 27-4 17-7 -6-3 Kaynak:TCMB İç ve Dış Borç Stoku Türkiye nin Net Dış Borç Stoku 4 4 3 3 2 2 İç Borç Stoku (milyar TL) Dış Borç Stoku (milyar TL-sağ eksen) 22 2 18 16 14 12 1 8 6 4 4 3 3 2 2 1 1 Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%) 28.1 Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 11
Kas.6 May.7 Kas.7 May.8 Kas.8 May.9 Kas.9 May.1 Kas.1 Kas.4 May. Kas. May.6 Kas.6 May.7 Kas.7 May.8 Kas.8 May.9 Kas.9 May.1 Kas.1 LİKİDİTE GÖSTERGELERİ TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz 2 2 Borç Alma Faiz Oranı (%) Borç Verme Faiz Oranı (%) 2 2 Reel Faiz Nominal Faiz 1 1 1 1 - Kaynak:TCMB Kaynak:TCMB, VakıfBank Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler Reel Büyüme (y-y,%) Enflasyon (y-y,%) Cari Denge/GSYH* (%) Merkez Bankası Faiz Oranı (%) Tüketici Güven Endeksi ABD 2.4 1.3-2.39.2 88.7 Euro Bölgesi.8.3 2.37. -11.6 Almanya 1.2. 7.1. 98 Fransa.4.4-1.31. -22.6 İtalya -..3.99. 1.2 Macaristan 3.2 -.7 2.9 2.1-22.1 Portekiz 1.1.1.3. -21.4 İspanya 1.6 -.4.78. -11.8 Yunanistan 1.6-1.2.73. -49.9 İngiltere 3. 1. -4.1. -4. Japonya -1.3 2.9.69.1 37.7 Çin 7.3 1.4 1.93.6 13.4 Rusya.7 9.1 1.6 8.2 -- Hindistan.3 4.98-1.72 8. -- Brezilya -.24 6.6-3.61 11.2 19.2 G.Afrika 1.4.8 -.24**.7-1. Türkiye 1.7 9.1-7.9 8.2 68.7 Kaynak: Bloomberg. *: Cari denge verileri IMF den alınmaktadır ve 213 verileridir. **: 212 verisi. 12
Türkiye Makro Ekonomik Görünüm 212 213 En Son Yayımlanan Reel Ekonomi 214 Yılsonu Beklentimiz GSYH (Cari Fiyatlarla. Milyon TL) 1 41 786 1 61 1 461 64 (214 3Ç) -- GSYH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla. y-y%) 2.2 4. 1.7 (214 3Ç) 2.9 Sanayi Üretim Endeksi (y-y. %)(takvim etk.arnd) 2. 3.4 2.4 (Ekim 214) -- Kapasite Kullanım Oranı (%) 74.2 74.6 74. (Kasım 214) -- İşsizlik Oranı (%) 9.2 1. 1. (Eylül 214) 9.6 Fiyat Gelişmeleri TÜFE (y-y. %) 6.16 7.4 9.1 (Kasım 214) 9.3 ÜFE (y-y. %) 2.4 6.97 8.36 (Kasım 214) -- Parasal Göstergeler (Milyon TL) M1 167,44 22,331 242,861 (12.12.214) -- M2 731,77 91,2 1,1,282 (12.12.214) -- M3 774,61 9,979 1,46,9 (12.12.214) -- Emisyon 4,6 67,76 7,982 (12.12.214) -- TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 1,32 112,2 111,847 (12.12.214) -- Faiz Oranları TCMB O/N (Borç Alma) 3. 3. 7. (19.12.214) -- TRLIBOR O/N.78 8. 11.4 (19.12.214) -- Ödemeler Dengesi (Milyon $) Cari İşlemler Açığı 48,497 6,4 2,27 (Ekim 214) 44, İthalat 236,4 22,14 19,184 (Ekim 214) -- İhracat 12,462 12,83 12,933 (Ekim 214) -- Dış Ticaret Açığı 84,83 99,337 6,21 (Ekim 214) 82,6 Borç Stoku Göstergeleri (Milyar TL) Merkezi Yön. İç Borç Stoku 386. 43. 411.1 (Ekim 214) -- Merkezi Yön. Dış Borç Stoku 14.7 182.8 188.6 (Ekim 214) -- Kamu Net Borç Stoku 24.6 197.6 186. (214 2Ç) -- Kamu Ekonomisi (Milyon TL) 212 Kasım 213 Kasım Bütçe Gelirleri 33,362 36,918 39,219 (Kasım 214) -- Bütçe Giderleri 27,943 3,496 3,618 (Kasım 214) -- Bütçe Dengesi,419 6,423 3,61 (Kasım 214) -- Faiz Dışı Denge 8,884 8,18 6,788 (Kasım 214) -- 13
Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr Cem Eroğlu Müdür cem.eroglu@vakifbank.com.tr 212 398 18 98 Nazan Kılıç Müdür Yardımcısı nazan.kilic@vakifbank.com.tr 212 398 19 2 Buket Alkan Uzman buket.alkan@vakifbank.com.tr 212 398 19 3 Fatma Özlem Kanbur Uzman fatmaozlem.kanbur@vakifbank.com.tr 212 398 18 91 Sinem Ulusoy Uzman Yardımcısı sinem.ulusoy@ vakifbank.com.tr 212 398 19 Elif Enginn Uzman Yardımcısı elif.engin@vakifbank.com.tr 212 398 18 92 Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. tarafından t güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilgiler kullanılarak hazırlanmıştır. h Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluğu hakkında herhangi bir garanti vermemekte vee bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmemektedir. Bu rapor sadece bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir konuda k yatırım önerisi olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar r Bankası T.A.O. bu b raporda yer alan bilgilerde daha önceden bilgilendirmee yapmaksızın kısmen veya tamamen değişiklik yapma hakkına sahiptir. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalarr