Istanbul Üniversitesi KALSĐMĐMETĐKLER Prof. Dr. Mehmet Şükrü Sever Đstanbul Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı TÜRK NEFROLOJĐ DERNEĞĐ KIŞ OKULU 26-2929 Mart, 2010, Kıbrıs
ĐÇERĐK Temel bilgiler Prediyaliz hastalarında kalsimimetikler Diyaliz hastalarında kalsimimetikler Transplantasyon hastalarında kalsimimetikler Sonuçlar
TEMEL BĐLGĐLER ÖLÜM Sistemik Toksisite Böbrek Hastalığı Kemik Hastalığı FGF-23 Seiler et al. KI 2009; S114:34
Değişik Kalsiyum Düzeylerinde Ölüm Riski Referans grubu Relatif Öl lüm Riski FMC Kuzey Amerika Veritabanı 40.538 3/7 HD hastası (1997) 18 ay izlem 10.015 ölüm (%19.5/yıl) Plazma Ca düzeyleri (mg/dl) Block GA et al. JASN 2004; 15: 2208
Değişik Fosfor Düzeylerinde Ölüm Riski Referans grubu Relatif Ölü üm Riski Plazma P düzeyleri (mg/dl) Block GA et al. JASN 2004; 15: 2208
DEĞĐŞĐK PTH DÜZEYLERĐNDE ÖLÜM RĐSKĐ
EVRE 5 KBY'DE K/DOQI KEMĐK METABOLĐZMASI ve HASTALIĞI REHBERĐ Hedef ipth (pg/ml) Hedef Ca x P (mg 2 /dl 2 ) Kanıt Kanıt Hedef Ca (mg/dl) Hedef P (mg/dl) Görüş Kanıt AJKD 2003;42(suppl3)
KDOQI Kriterlerine Ulaşan Hasta Oranları Cannata Andia. NDT Plus 2008.
KALSİMİMETİKLER
PTH Salgılanmasının Ayarlanması Ca Preparatları?? P P Bağlayıcılar D- Vit. preparatları Vit.D
Calcium + mimetic (taklitçi) Kalsimimetik CaR düzeyinde Ca'un etkisini taklit eden veya CaR ün görevini düzenleyen küçük organik moleküller
PTH sekresyonu CaR tarafından yönlendirilir Kalsiyum bağlama Bölgesi Transmembran Bölge Hücre dışı Hücre içi Sitozolik Bölge
Kalsimimetik CaR CaR'ünün allosterik modülatörleri Reseptörün Ca'a duyarlığını daha düşük serum Ca'u bile (-) sinyal oluşturabilir Hörl. AJKD 41(S1):S104-S107
KALSİMİMETİKLER Ca ++ benzeri etki (PT hücresini Ca un fizyolojik etkilerine sensitize eder) Ca 2+ Hiperkalsemi PTH (salgılanmaz) Goodman et al. JASN 2002;13:1017
KALSİMİMETİKLER Ca ++ benzeri etki (PT hücresini Ca un fizyolojik etkilerine sensitize eder) Hiperkalsemi Hipokalsemi Ca 2+ PTH (salgılanmaz) PTH (salgılanır) Goodman et al. JASN 2002;13:1017
KALSİMİMETİKLER Ca ++ benzeri etki (PT hücresini Ca un fizyolojik etkilerine sensitize eder) Ca 2+ Hiperkalsemi Hipokalsemi Hipokalsemi + Kalsimimetik PTH (salgılanmaz) PTH (salgılanır) PTH (salgılanmaz) Goodman et al. JASN 2002;13:1017
DEĞĐŞĐK ĐLAÇ TEDAVĐLERĐNĐN KEMĐK / MĐNERAL PARAMETRELERĐNE ETKĐSĐ D Vitamini FOSFAT BAĞLAYICI Ca-bazlı Ca-bazlı olmayan Cinacalcet HCl Azalma Hafif azalma Etkisiz Artma
Kalsimimetikler: Plasma PTH düzeyi oral alımdan 20' sonra ; 24 saat içinde ilaç alımı öncesine geri döner. (D-vit. PTH sekresyonunu günler içinde azaltır). CaR yalnız paratiroid bezde ana hücrelerde değil; tiroid C hücresi, böbrek, kemik, GIS kanal ve diğer dokularda da (+) kalsimimetikler yalnız PT bezinde değil, pek çok organda etkilidir. Hörl. AJKD 41(S1):S104-S107.
TARĐHÇE
K A L S Đ M Đ M E T Đ K L E R Tip-I. Ca etkisini taklit edenler - Biyoyararlılık - Met. değişken Tip-II. CaR yapısını değiştirip Ca'a duyarlığı Urena, KI 2003
21 Kr. HD hastası 16 olgu 55 kontrol PTH: 300-1200 pg/ml
R-568 (Değişken farmakokinetik, çok sayıda interaksiyon) AMG - 073 (cinacalcet HCl)
SEKONDER HĐPERPARATĐRODĐ - KLĐNĐK SONUÇLAR - Prediyaliz hastaları - Diyaliz hastaları - Transplantasyon hastaları
Evre 3 4; 54 KBY hast. Çift kör, plasebo kontrollu PTH > 130 pg/ml Haftalık PTH ölçümleri 18 haftalık çalışma SERUM P Charytan et al. AJKD 2005
AJKD 2009; 53:197 9 ülke, 73 merkez, 32 hafta süreli Çift kör, plasebo kontrollu Cinacalcet / placebo (302/102) Evre-3 (PTH 100) ve-4 (PTH 160) Ca 9 mg/dl Lokal pratiğe göre D vitamini
Chondrol et al. AJKD 2009; 53:197
Diyaliz hastaları
Block et al N Engl J Med 2004;350:1516-25 26 Hafta
Moe et al. KI 2005; 67:760
Moe et al. KI 2005; 67:760
(n:87) (n:86) N: 173
Transplantasyon hastaları
Posttransplant Dönemde Cinacalcet Çalışmaları Toplu Sonuçları
Cinacalcet: Prospektüs Bilgisi Dozaj: Başlangıç: 30 mg/g, (sonra 60, 90, 120, 180 mg/g -tek doz- 2-4 hafta aralar ile titre edilmeli (daha sık değil) ipth 150-300 pg/ml. Yaşlılar: Doz azaltımı gerekmez; Böbrek yetm.: Doz azaltımı gerekmez Karaciğer yetm.: Doz azaltımı gerekebilir. Hipokalsemi Serum Ca 7.5-8.4 mg/dl hipokalsemik semptom Ca bazlı PO4 bağlayıcı + D-Vit Düzelme yok Cinacalcet STOP Serum Ca 8 mg/dl ve/veya hipokalsemik semptom düzelirse en düşük dozda tekrar cinacalcet başlanabilir. ipth <150-300 pg/ml: Cinacalcet ve/veya D-vit azaltılır veya kesilir. Kullanım: Yemekler sırasında veya yemekten hemen sonra alınır; tabletler kırılmaz; bütün olarak içilir. D vitamini ve/veya PO4 bağlayıcılar ile birlikte kulanılabilir UpToDate: Cinacalcet. Drug Information
Cinacalcet: Prospektüs Bilgisi Yan etkiler: >10%: Endokrin / metabolik: Hipokalsemi Gastrointestinal: Bulantı (31%), kusma (27%), diyare (21%) Nöromüsküler : Miyalji (15%) 1% to 10%: Kardiyovasküler: Hipertansiyon (7%) Merkezi sinir sistemi: Halsizlik (10%), nöbetler (1%) Endokrin / metabolik: Testosteron azalması (önemi??) Gastrointestinal: İştahsızlık (6%) Nöromüsküler: halsizlik (7%), nonkardiyak göğüs ağrısı 6%) Postmarketing ve/veya vaka takdimleri: Adinamik kemik hast, KKY'li hastalarda semptomlarda artma, hipotansiyon; hipersensitivite reaksiyonları, döküntü UpToDate: Cinacalcet. Drug Information
Cinacalcet: Prospektüs Bilgisi Đzleme Parametreleri Serum Ca / P: Tedavi öncesi - başladıktan / doz değiştirdikten sonraki ilk hafta içinde ipth: Đlaca başladıktan / doz değiştirdikten 1-4 hafta içinde Đdame dozu saptandıktan sonra: Ca / P ayda 1; PTH her ay / 3 ayda bir PTH için kan alma Son dozdan sonra hiç değilse 12 s. geçmeli Kontrindikasyon: İlaca karşı aşırı duyarlık Çocuk yaş grubunda güvenlik?? Gebelik: Kategori C (hayvanlarda teratojenisite yok) Süt veren anneler: Güvenlik?? Önerilmez. Diyalize girmeyen hastalarda resmen indike değil UpToDate: Cinacalcet. Drug Information
Araştırılacak konular: Birlikte özellikle Ca bazlı PO4 bağlayıcılar mı kullanılmalı? D vitamini ile birlikte kullanım gerekli mi? Vasküler kalsifikasyonlar azalacak mı? Mortalite azalacak mı? Hospitalizasyonlara ve toplam tedavi maliyetine katkı? Pleiotropik etkiler (KBY progr., PKD kist büyümesi, HT vb.)
SONUÇLAR KBY'de Ca-P-PTH PTH met. bozukluklarının tedavisinde standart ilaçlar ile hedef değerlere ulaşmak güçtür. Cinacalcet diyaliz hastalarında D-Vit. ile birlikte veya yalnız başına kemik mineral parametrelerini düzeltir. Bu iyileşmenin hasta prognozunu ve ekonomisini olumlu yönde etkileyeceği öngörülmektedir. Prediyaliz ve transplantasyon hastalarında da yararlı olacağı konusunda ön bilgiler vardır.