Ekonomi Bülteni, Sayı: 1 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ezgi Gülbaş Orhan Kaya Deniz Bayram 1
DenizBank Ekonomi Bülteni Yurt Dışı Gelişmeler Japonya da Kasım ayında enflasyon artarken, çekirdek enflasyon negatif bölgedeki seyrini sürdürdü. Japonya da TÜFE Kasım ayında yıllık bazda %0.5 artarak son 18 ayın en yüksek artışını gösterdi. Japonya Merkez Bankasının yakından takip ettiği işlenmemiş gıda fiyatlarını dışarıda tutan çekirdek TÜFE ise yıllık bazda %0.4 geriledi. Her iki endeks aylık bazda ise değişiklik göstermedi. Enflasyondaki yukarı yönlü harekette %3.6 artan gıda fiyatları etkili olurken, düşük seyreden enerji fiyatları aşağı yönlü baskı oluşturdu. Japonya da ekonomik aktivitedeki olumlu seyir ve Yen in son dönemdeki değer kaybı sebebi ile enflasyonda yukarı yönlü hareketin önümüzdeki aylarda da devam etmesi beklenebilir. Japonya da Kasım ayında sanayi üretimi önceki yılın aynı dönemine göre %4.6 arttı. (Beklenti: %4.7, Ekim: %- 1.4). Mevsimsellikten arındırılmış sanayi üretimi ise aylık bazda % 1.5 arttı. Üretime en çok katkı sağlayan alt sektörler iş makinesi, ulaşım ekipmanı ve elektronik makine üretimi oldu. Yen deki değer kaybı ve ABD ekonomisindeki toparlanmanın ihracatı artırması, diğer yandan başta otomobil satışları olmak üzere iç talebin artması üretim artışında etkili oldu. Aralık ayında Ocak ayından bu yana en yüksek artışı gösteren ve üst üste dördüncü ayda da 50 seviyesinin üzerinde seyreden PMI imalat verisi sanayi üretiminin yılın son ayında da artmaya devam edebileceğini gösterirken, sanayi üretimi ile birlikte yayınlanan Sanayi Üretimi Tahmin Anketine göre de üretimin Aralık ayında %2, Ocak ayında %2.2 artması bekleniyor. Üçüncü çeyrekte yıllık %1.3 büyüyen Japonya ekonomisinde toparlanmanın, ihracat ve sanayi üretimindeki artış ile önümüzdeki dönemde devam etmesi bekleniyor. ABD de bekleyen konut satışları (Mevsimsellikten arındırılmış) endeksi Kasım ayında aylık bazda %2.5 düştü. Bloomberg anketine göre endeksin aylık bazda %0.5 artması bekleniyordu. Beklentilerin tersi gerçekleşmede ABD de konut kredisi faizlerinde yaşanan artış ve mevcut konut stokundaki düşüş etkili oldu. Kasım ayında ABD de, 30 yıl vadeli konut kredisi oranları %3.5 seviyesinden %4 seviyesine yükselmişti. Konut kredisi oranları Aralık ayında da yükselmeye devam etmesine rağmen bankalara yapılan başvuruların ayın ilk iki haftasında artış göstermesi, bekleyen konut satışlarında Kasım ayında yaşanan düşüşün Aralık ayında devam etmeyebileceğine işaret ediyor. 2017 de ABD ekonomisine dair beklentilerin olumlu olması konut sektöründe de gelişmelerin olumlu olabileceğine işaret ediyor. Kredi faizlerinde son aylarda yaşanan hızlı artış ise konut satışlarında yaşanabilecek artış hızını kısıtlayabilir. -1-2 130 120 110 100 90 80 70 4 3 2 1 0 20 15 10 5 0-5 -10-15 TÜFE Japonya TÜFE (yıllık değişim, %) Çekirdek TÜFE Japonya Sanayi Üretimi (Yıllık değişim, %) ABD Bekleyen Konut Satışları Endeksi (Mevsimsellikten Arındırılmış) 0.5-0.4 4.6 107.3 2
DenizBank Ekonomi Bülteni Dış Ticaret Dengesi, Kasım 2016 Kasım ayında dış ticaret dengesi beklentilere paralel (Bloomberg: -4.1 milyar $) 4.1 milyar $ açık verdi. 12 aylık kümülatif dış ticaret açığı Ekim deki 56.8 milyar $ seviyesinden 56.6 milyar $ a geriledi. Yıllık dış ticaret açığı Kasım 2015 e göre %14 iyileşme gösterdi. Yıllık ihracat 2015 Kasım ayına göre %2.6, ithalat ise %6.1 daraldı. 12 aylık ihracat Ekim deki 140.4 Yurt İçi Gelişmeler milyar $ seviyesinden 141.5 milyar $ a yükseldi. 12 aylık ithalat ise Ekim deki 197.2 milyar $ seviyesinden 198.2 milyar $ a yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı %75.7 olarak gerçekleşti. (Ekim 2016: %75.5). Kasım ayında ihracatta görülen Kasım 2015 e kıyasla %9.7 lik artış, tüm ana kalemlere yayılmış durumda. Yatırım malları ihracatı Kasım 2015 e göre %8.9, hammadde ihracatı %14.1, tüketim malları ihracatı %5.2 arttı. Tüketim malları alt kalemi binek otomobili ihracatı ise %52 artış gösterdi. Ülke gruplarına göre bakıldığında, %54 ile toplam ihracat içinde en büyük paya sahip Avrupa ülkelerine ihracat Kasım ayında %6.6 artarken, Rusya ya olan ihracattaki gerileme de %10 ile kısıtlı kaldı. Toplam ihracatın yaklaşık dörtte birini oluşturan Yakın Orta Doğu ülkelerine ihracat ise artışını sürdürüyor. Bu ülkelere ihracat Kasım 2015 e göre %25 arttı. Kuzey Afrika ya ihracatta %12 daralma gözlemlendi. Geçtiğimiz iki ayda gerileyen net altın ihracatı ise Kasım ayında tekrar 465 milyon $ seviyesine yükseldi. Enerji ithalatı düşerken, enerji dışı ithalat arttı. Enerji dengesindeki iyileşme, bir miktar hız kesmekle birlikte devam ediyor. 12 aylık enerji açığı Kasım 2015 e göre %30.3 azalarak 24 milyar $ seviyesine geriledi. Enerji dışı açık ise, %4.6 artarak 32.6 milyar $ seviyesine yükseldi. İthalatın ana kalemlerine bakıldığında Kasım ayında, hammadde ithalatında aylık bazda Kasım 2015 e göre %5.6, tüketim malları ithalatında %10.5, yatırım malları ithalatında %4.1 artış görülüyor. AB ekonomisindeki ılımlı toparlanmaya paralel olarak Ekim ayından itibaren bir miktar artan ihracat, önümüzdeki aylarda yukarı yönlü hareketini sürdürebilir. İthalat tarafında ise Kasım sonu itibarıyla OPEC ve Rusya gibi OPEC dışı ülkelerin petrol üretimini kısma taahhüdünün yarattığı fiyat artışı, önümüzdeki dönemde enerji dengesinde bir miktar bozulmaya yol açabilir. Bununla birlikte, iç talepte görülen zayıflama ithalattaki artışı bir miktar dengeleyebilir. Aylık Yıllık 12 Ay Toplam Milyar $ Kas.15 Kas.16 % Değ. Kas.15 Kas.16 Yıllık % Değ. İhracat 11.7 12.8 10% 145 142-3% İthalat 16.0 16.9 6% 211 198-6% Yatırım Malları 2.7 2.8 4% 35 17-52% Ara Malı 11.0 11.6 6% 146 134-9% Tüketim Malları 2.3 2.5 10.4% 29 28-3% Dış Tic. Dengesi -4.3-4.1-4.1% -65.7-56.6-14% Kapasite Kullanım Oranı ve Reel Kesim Güven Endeksi, Aralık 2016 Mevsimsellikten arındırılmış imalat sanayi Kapasite Kullanım Oranı (KKO) Aralık ayında bir önceki ayki %74.9 seviyesinden %75.3 e yükseldi. Böylece 2016 nın üçüncü çeyreğinde %75 seviyesine gerileyen endeks, son çeyrekte de %75.1 seviyesinde bulunuyor. Mal gruplarına göre KKO değerlendirildiğinde, dayanıklı tüketim mallarında 2.5 puanlık düşüş görülürken, dayanıksız tüketim mallarında 0.9 puan, gıda ve içeceklerde ise 0.5 puan artış gözlendi. Ana metal sanayi ve fabrikasyon metal ürünleri imalatında 1.1 puan düşüş olurken, motorlu kara taşıtı, treyler ve yarı treyle imalatında 0.7 puan artış görüldü. Mevsimsellikten arındırılmış Reel Kesim Güven Endeksi Kasım ayında yükseldiği 107.6 seviyesinden Aralık ayında 103.6 ya geriledi. Reel Kesim güven endeksindeki düşüş büyük ölçüde genel gidişat (-13 puan) ve son 3 aydaki toplam sipariş miktarı (-10.6 puan) endekslerindeki düşüşten kaynaklandı. TL deki değer kaybı ve artan vergilerin etkisiyle gelecek 3 aydaki birim maliyet ve satış fiyatı beklentisinde görülen belirgin artış, diğer yandan iç talepteki azalma ve dış tale p- teki yavaş toparlanma, reel kesim güveninin zayıflamasında etkili oldu. Reel Kesim Güven endeksinin yanı sıra, tüketici güven endeksinin 8 puan ve hizmet sektörü güven endeksinin 3.5 puan gerilerken, TÜİK in açıkladığı ekonomik güven endeksi de sert bir şekilde geriledi. Aralık ayında bir önceki aya göre %18.5 azalarak 86.6 dan 70.5 e gerileyen endeks, 2012 yılı Ocak ayından bu yana en düşük seviyesine inmiş oldu. 3
H. Senedi Piyasaları Para Piyasaları Haftalık ve Aylık Getiri DenizBank Ekonomi Bülteni Finansal Göstergeler 5 Günlük Değ (%, $ Bazında) 1 Aylık Değ (%, $ Bazında) Emtia End. 1.7 Emtia End. 4.7 Altın 2.1 Altın -1.3 TL-Basket -1.0 TL-Basket -2.4 EURO/$ 0.9 EURO/$ -0.5 MSCI Türkiye 0.9 MSCI Türkiye 4.7 MSCI EM ABD-S&P -0.7 1.9 MSCI EM ABD-S&P -0.5 2.3-1 0 1 2 3-3 -1 1 3 5 Geçtiğimiz hafta TL hisse senetleri değer kazandı. USD Lİbor faizleri yatay seyretti. GOÜ hisse senetleri değer kazandı. Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 15:30 itibarı ile güncellenmiştir. 4
Emtia Piyasaları Döviz Piyasaları Tahvil Piyasaları DenizBank Ekonomi Bülteni Finansal Göstergeler Gösterge tahvil getirisi %10.63 seviyesinde. Küresel para birimleri dolara karşı hafif değer kazandı. VIX Endeksi yükseldi. Enerji fiyatları arttı. Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 15:30 itibarı ile güncellenmiştir. 5
DenizBank Ekonomi Bülteni Veri Akışı Ülke Veri Saat Beklenti Gerçekleşen Önceki Revize Önem 02 Ocak Pazartesi Almanya PMI İmalat (Aralık, Nihai) 11:55 55.5 -- 55.5 -- Orta Euro Bölgesi PMI İmalat (Aralık, Nihai) 12:00 54.9 -- 54.9 -- Orta 03 Ocak Salı Türkiye ÜFE (Yıllık Değişim, %) (Aralık) 10:00 -- -- 6.41% -- Yüksek Türkiye ÜFE (Aylık Değişim % ) (Aralık) 10:00 -- -- 2.00% -- Yüksek Türkiye Çekirdek TÜFE (Yıllık Değişim, %) (Aralık) 10:00 7.13% -- 6.99% -- Yüksek Türkiye TÜFE (Yıllık Değişim, %) (Aralık) 10:00 7.60% -- 7.00% -- Yüksek Türkiye TÜFE (Aylık Değişim % ) (Aralık) 10:00 0.90% -- 0.52% -- Yüksek İngiltere PMI İmalat (Aralık) 12:30 53.3 -- 53.4 -- Orta Almanya TÜFE (Yıllık Değişim %) (Aralık, Geçici) 16:00 1.30% -- 0.70% -- Yüksek ABD PMI İmalat (Aralık, Nihai) 17:45 54.2 -- 54.2 -- Orta ABD ISM İmalat Sanayi Endeksi (Aralık) 18:00 53.7 -- 53.2 -- Orta 04 Ocak Çarşamba Almanya PMI Hizmet (Aralık, Nihai) 11:55 53.8 -- 53.8 -- Orta Euro Bölgesi PMI Bileşik (Aralık, Nihai) 12:00 53.9 -- 53.9 -- Orta Euro Bölgesi PMI Hizmet (Aralık, Nihai) 12:00 53.1 -- 53.1 -- Orta Euro Bölgesi TÜFE Tahmini (Yıllık Değişim, %) (Aralık) 13:00 1.00% -- 0.60% -- Yüksek ABD Fed Toplantı Tutanakları 22:00 Orta 05 Ocak Perşembe Euro Bölgesi ÜFE (Yıllık Değişim, %) (Kasım) 13:00-0.10% -- -0.40% -- Orta ABD ADP İstihdam Değişimi (Aralık) 16:15 170k -- 216k -- Orta ABD Haftalık İşsizlik Başvuruları (31 Aralık) 16:30 -- -- 265k -- Orta 06 Ocak Cuma Almanya Perakende Satışlar (Yıllık Değişim, %) (Kasım) 10:00 1.20% -- -1.00% -- Orta Euro Bölgesi Perakende Satışlar (Aylık Değişim, %) (Kasım) 13:00-0.40% -- 1.10% -- Orta ABD Ortalama Saatlik Ücretler (Yıllık Değişim, %) (Aralık) Haftalık Veri Takvimi 16:30 2.80% -- 2.50% -- Yüksek ABD İşsizlik Oranı (Aralık) 16:30 4.70% -- 4.60% -- Yüksek ABD Tarımdışı İstihdam Değişimi (Aralık) 16:30 175k -- 178k -- Yüksek ABD Dayanıklı Tüketim Malı Siparişleri (Kasım, Nihai) 18:00 -- -- -4.60% -- Orta Not: Tüm veriler ve beklentiler Bloomberg den alınmıştır. 6