Hekim Hasta İletişimi ve Hasta Hakları Prof. Dr. Haydar Sur İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi
Hekim hasta ilişkisinde etkili iletişim hem hasta hem de hekimin hakkıdır İletişim bozukluğuyla kurulmuş bir hekim hasta ilişkisi hastaya çok şey kaybettirir Hekime de çok şey kaybettirir Hekimlikte büyük zaaf: Hasta iletişimine ayırdığı zaman ve özeni boşa gidiyormuş gibi sanmaktır 25 Eylül 2011 Haydar Sur Sunumu - Gaziantep 2
Mahremiyete saygı gösterilmesi hakkı Rıza olmaksızın tıbbi işleme tabi tutulmama hakkı Bilgilerin gizli tutulması hakkı Tedaviyi reddetme ve durdurma hakkı Güvenliğin sağlanması hakkı Dini vecibeleri yerine getirebilme ve dini hizmetlerden yararlanabilme hakkı İnsani değerlere saygı gösterilmesi ve ziyaret hakkı Refakatçi bulundurma hakkı Müracaat, şikayet ve dava hakkı Neredeyse hepsi güzel iletişimle mümkün olan sonuçlar 25 Eylül 2011 Haydar Sur Sunumu - Gaziantep 3
İşimizi profesyonelce yapıyoruz Hastalarımızla amatörce ilişki kuruyoruz 25 Eylül 2011 Haydar Sur Sunumu - Gaziantep 4
İşimizi profesyonelce yapıyoruz Hastalarımızla amatörce ilişki kuruyoruz Bir klinisyen profesörün hasta ilişkileri sunumundan 25 Eylül 2011 Haydar Sur Sunumu - Gaziantep 5
Üç türlüdür: 1. Klinik becerileri 2. İletişim becerileri 3. Yönetişim becerileri Yalnızca klinik bilgi ve beceriyi asli kısımdan sayıp diğerlerini tali sanmak büyük yanılgıdır Hekimin Asli Becerileri 25 Eylül 2011 Haydar Sur Sunumu - Gaziantep 6
bana suratını astı, ilgi göstermedi başından savdı bana bağırdı, çağırdı, beni azarladı konuşurken bir kere olsun gözüme bakmadı zamanında niye gelmedin, bu ilaçları niye böyle kullandın, ben sana böyle mi demiştim! şeklinde beni suçladı bana yeterince zaman ayırmadı sabırsızlık gösterdi beni tam dinlemedi sorularımı yanıtlamadı bana hiçbir açıklama yapmadı hastalar böyle anlatıyor Yanlış iletişim 25 Eylül 2011 Haydar Sur Sunumu - Gaziantep 7
1.Kolay ulaşılabilir olmak 2.Kendimizle barışık olmak (kendimizle barışık değilsek hastalarla hiçbir zaman barışık olamayız) Doğru İletişim için 2 Ön Koşul 25 Eylül 2011 Haydar Sur Sunumu - Gaziantep 8
İnsanların, toplumsal etkileşimlerde rol oynayan, sembolik mesajların karşılıklı ulaştırılmasıyla bazı anlamları paylaşmaları süreci İletişim 25 Eylül 2011 Haydar Sur Sunumu - Gaziantep 9
Sınıflandırma 25 Eylül 2011 Haydar Sur Sunumu - Gaziantep 10
İyi iletişim ile daha iyi sağlık çıktısı elde ediyoruz Hasta şikayetlerinin % 85 ini oluşturuyor Örgütsel çatışma ve küskünlüklerin % 90 ı kötü iletişime bağlı Sadece kurallar yeterli değil Kötü iletişim Zaman kaybı Hasta kaybı Para kaybı Sağlık kaybı Sağlık Hizmetlerinde İletişim -Önemi- 25 Eylül 2011 Haydar Sur Sunumu - Gaziantep 11
İletişim Süreci 25 Eylül 2011 Haydar Sur Sunumu - Gaziantep 12
İletişimde etkenler 25 Eylül 2011 Haydar Sur Sunumu - Gaziantep 13
Evrenin her şeyinde olduğu gibi iletişimde de evrensel bir insan yanılgısı (bilinmeyen bir boyuta kadar) etkisini gösterir: Öznellik Aslında gördüğümüz şeyler görmek istediklerimizden oluşmakta İnsani yanılgı kısıtlılığı 25 Eylül 2011 Haydar Sur Sunumu - Gaziantep 14
Etkili dinleme becerisi ile gönderilen mesaj ve aldığımız mesaj arasında çok büyük benzerlik elde edilebilir Dinlemenin Önemi 25 Eylül 2011 Haydar Sur Sunumu - Gaziantep 15
Kendini tanımak Kendini ifade edebilmek Empati geliştirmek Dinlemek Soru sormak Eğitim yolu ile insan etkili dinleme becerisini kazanabilir Temel İletişim Becerileri 25 Eylül 2011 Haydar Sur Sunumu - Gaziantep 16
25 Eylül 2011 Haydar Sur Sunumu - Gaziantep 17
İnsan iletişiminin yaklaşık %90 ı sözel Söyleneni tam dinlemeyiz Bir çalışmaya göre, çoğumuz bize söylenenin ancak % 45 ini duyarız, duyduğumuzun ancak % 50 sini anımsarız Bu demektir ki; söylenenin ancak % 25 ini hatırlarız Dinleme 25 Eylül 2011 Haydar Sur Sunumu - Gaziantep 18
Gürültü vb. ortam Fiziksel yapımız Konuşmaya aşırı değer vermemiz Etkin dinlemenin insanı yorması Kendimizle meşgul olmamız Dinlemenin Engelleri 25 Eylül 2011 Haydar Sur Sunumu - Gaziantep 19
Kendisiyle barışık olmayan hastalarıyla barışık olamaz 25 Eylül 2011 Haydar Sur Sunumu - Gaziantep 20
Çift yönlü bir ileti (iletişim) Hizmeti sunan/alan arasında paydaşlık*sorumluluk paylaşımı Sağlık profesyonelinin (özellikle hekimlerin)doğru konumda ve yeterince ilgili olduğundan emin olma ihtiyacı Hasta-Sağlık Profesyoneli İlişkisi 25 Eylül 2011 Haydar Sur Sunumu - Gaziantep 21
Tıbben yeterince bilgili ve becerili Özenli ve konuya tam konsantre Kendisini küçük veya sıradan görmeyen, değer veren Para, muayenehane, performans vb. nedenlerle kendisini kurban etmeyecek Hastanın tercihlerine saygılı (gereğinde başka hekime danışılmasına vb. tepki göstermeyecek) Hastanın konu hakkında bilgisizliğini, aşırı merakını, yanlış yorumlarını vb. hoşgörecek Hekimin Doğru Konumu Nedir? 25 Eylül 2011 Haydar Sur Sunumu - Gaziantep 22
Özen gösterme/ sosyo-emosyonel iletişim: Hastanın yakınlık duyması ve kendini açması için ilk ve olmazsa olmaz koşuldur Diyagnostik iletişim / Sorun çözme: Sağlık profesyoneli ve hasta için de geçerli olmak üzere bütün bilginin uygun şekilde paylaşılması ve uygun teşhis / tedavi rotasının çizilmesi Danışmanlık: Hastanın kendi sağlık durumunu tam anlaması ve tedavi seçeneklerini değerlendirebilmesi için zorunludur. Hastanın gözünden bakınca; hekimin teşhisi ve tedavisine tam güven duyması için gereken 3 özellik; kapsayıcı, kabul edilebilir ve fizıbıl olmak Hasta İletişimde Başarı Etkenleri 25 Eylül 2011 Haydar Sur Sunumu - Gaziantep 23
tesekkür 25 Eylül 2011 Haydar Sur Sunumu - Gaziantep 24