IIRC HAKKINDA Internatinal Integrated Reprting Cuncil (Uluslararası Entegre Raprlama Knseyi - IIRC), düzenleyici kurumlar, yatırımcılar, şirketler, standart belirleme triteleri, muhasebe uzmanları ve STK'lar tarafından kurulmuş küresel bir kalisyndur. Bu kalisyn, kurumsal raprlama sürecinin gelişiminde bir snraki adımın değer yaratma hakkında iletişim kurmak lduğu görüşüne sahiptir. Uluslararası <ER> Çerçevesi bu ihtiyacı karşılamak ve geleceğe yönelik bir temel luşturmak için geliştirilmiştir. IIRC hakkında daha fazla bilgiye ve aşağıdaki knular hakkındaki açıklamalara www.theiirc.rg web sitesinden erişebilirsiniz: IIRC'nin kuruluşunun arkasında yatanlar Misyn, vizyn ve amaçlar Yapı ve üyelik; ve bu Çerçevenin geliştirilmesine katkıda bulunan grup üyelikleri Yasal prsedür. IIRC, ihmalkarlık ya da başka bir nedenden kaynaklanıp kaynaklanmadığına bakılmaksızın bu belgede yer alan bilgilere dayanarak hareket edilmesi ya da hareket edilmemesi snucu rtaya çıkan zararlarla ilgili hiçbir srumluluk kabul etmez. Telif Hakkı Aralık 2013, Internatinal Integrated Reprting Cuncil ( IIRC ). Tüm hakları saklıdır. Bu belgenin kpyalarını almaya izin verilmiş lmakla birlikte bu tür kpyalar sadece kişisel veya eğitim amaçlı kullanılabilir ve kesinlikle satılamaz ya da yayılamaz. Ayrıca bu kpyalarda aşağıdaki bildirimin bulunması zrunludur: Telif Hakkı Aralık 2013, Internatinal Integrated Reprting Cuncil ( IIRC ). Tüm hakları saklıdır. IIRC'nin izniyle kullanılmıştır. Bu belgeyi çğaltmak, saklamak, iletmek veya başka şekillerde kullanmak için izin almak üzere IIRC ile iletişime geçilmelidir (inf@theiirc.rg). Aksi takdirde, kanunen izin verilen durumlar dışında bu belgeyi çğaltmak, saklamak, iletmek veya başka şekillerde kullanmak için IIRC'nin önceden yazılı iznini almak zrunludur. İletişim: inf@theiirc.rg. www.theiirc.rg Uluslararası <ER> Çerçevesi 1
ENTEGRE RAPORLAMA HAKKINDA IIRC'nin uzun vadeli vizynu, kamu sektöründe ve özel sektörde kurumsal raprlama nrmu larak Entegre Raprlama (<ER>) kullanılan yaygın kurumsal uygulamalarda entegre düşünce yapısının uygulandığı bir dünyadır. Etkili ve üretken bir sermaye dağılımıyla snuçlanan entegre düşünce ve raprlama döngüsü, kurumsal denge ve sürdürülebilirlik için bir kuvvet görevi görecektir. <ER> aşağıdaki amaçları gütmektedir: Sermayenin daha etkili ve üretken şekilde dağılması amacıyla finansal sermaye sağlayan taraflara sunulan bilgilerin kalitesini artırmak. Kurumsal raprlamaya, farklı raprlama ylları kullanan ve bir kuruluşun zaman içinde değer yaratma kabiliyetini maddi yönde etkileyen tüm faktörleri içeren daha birleşik ve etkili bir yaklaşım rtaya kymak. Sermayenin geniş tabanı (finans, üretilmiş, fikri, insan kaynakları, ssyal, ilişkisel ve dğal) için hesap verebilirlik ve yönetilebilirlik öğelerini güçlendirmek ve bunların birbirlerine lan bağımlılıklarının anlaşılmasını sağlamak. Kısa, rta ve uzun vadede değer yaratmaya daklanan entegre düşünce, karar verme ve harekete geçme unsurlarını desteklemek. <ER>, dünya çapındaki ulusal yargı bölgelerinde yürütülen kurumsal raprlama faaliyetlerindeki çeşitli gelişmelerle tutarlıdır. Entegre rapr hazırlama isteğinde lan şirketler ve diğer kuruluşlar için ilkelere dayalı bir kılavuz lan Uluslararası <ER> Çerçevesinin, söz knusu bireysel girişimleri hızlandırması ve raprlama sürecinin kendisi dahil lmak üzere <IR> uygulamasının faydalarını rtaya kymak üzere dünya çapında kurumsal raprlama alanında yapılacak daha büyük yeniliklere ivme kazandırması amaçlanmaktadır. Zaman içinde <ER>'nin kurumsal raprlama nrmu haline gelmesi öngörülmektedir. Kuruluşların bundan snra çk sayıda, birbiriyle bağlantısız, durağan bildirimler yapması gerekmeyecektir. Bunun için entegre düşünce sürecinin işlemesi ve bilgiler arası bağlantı gibi ilkelerin uygulanması gerekmektedir. <ER> finansal ve diğer raprlama uygulamalarıyla tutarlıdır ancak, entegre rapr diğer rapr ve bildirim yöntemlerinden çeşitli açılardan farklıdır. Özellikle bir kuruluşun kısa, rta ve uzun vadede değer yaratma kabiliyetine daklanmakta ve bu sayede: Kısalık, stratejik dak ve geleceğe daklılık, bilgiler arası bağlantı, sermaye öğeleri ve bunlar arasındaki bağlantılara birleşik vurgu yapmaktadır. Kuruluş içinde entegre düşünce biçiminin önemini vurgulamaktadır. Entegre düşünce, bir kuruluşun çeşitli işletme ve fnksiynel birimleri arasındaki ilişkileri ve kullandığı ya da etkilediği sermaye öğelerini aktif şekilde hesaba katmasıdır. Entegre düşünce kısa, rta ve uzun vadede değer yaratmaya yönelik entegre karar verme mekanizmalarına ve eylemlere giden ylu açmaktadır. Entegre düşünce, aşağıdakiler dahil lmak üzere bir kuruluşun zaman içinde değer yaratma kabiliyetini etkileyen çeşitli faktörler arasındaki bağlantıyı ve bağımlılıkları hesaba katar: Kuruluşun kullandığı ya da etkilediği sermaye öğeleri ve takas dahil lmak üzere bunlar arasındaki kritik bağımlılıklar Kuruluşun başlıca paydaşlarının meşru ihtiyaç ve isteklerine yanıt verme kapasitesi Kuruluşun iş mdelini ve stratejisini, dış çevresi ile karşılaştığı risk ve fırsatlara yanıt verecek şekilde nasıl uyarladığı Kuruluşun geçmişte, bugün ve gelecekte sermaye açısından gerçekleştirdiği faaliyetler, perfrmans (finansal ve diğer) ve snuçları Entegre düşünce bir kuruluşun faaliyetlerine ne kadar fazla dahil edilirse bilgiler arasındaki bağlantılar yönetim raprlamasına, analizlere ve karar verme sürecine kadar dğal bir şekilde aktarılır. Bu ayrıca, entegre raprun hazırlanması dahil lmak üzere iç ve dış raprlama ve bildirim süreçlerini destekleyen bilgi sistemlerinin daha iyi entegre edilmesini de sağlar. www.theiirc.rg Uluslararası <ER> Çerçevesi 2
İÇİNDEKİLER YÖNETİCİ ÖZETİ 6 BÖLÜM I - GİRİŞ 6 1. ÇERÇEVENİN KULLANIMI 7 A Entegre rapr tanımı 7 B Çerçevenin Amacı 7 C Entegre raprun amacı ve kullanıcıları 7 D İlkelere dayalı bir yaklaşım 7 E Rapr biçimi ve diğer bilgilerle ilişkiler 8 F Çerçevenin Uygulanışı 8 G Bir entegre raprla ilgili srumluluk 9 2. TEMEL KAVRAMLAR 10 A Giriş 10 B Kuruluş ve diğerleri için değer yaratma 10 C Sermaye öğeleri 11 D Değer yaratma süreci 13 BÖLÜM II - ENTEGRE RAPOR 15 3. KILAVUZ İLKELER 16 A Stratejik dak ve geleceğe yönelim 16 B Bilgiler arası bağlantı 16 C Paydaşlarla ilişkiler 17 D Önemlilik 18 E Kısa ve öz lma 21 F Güvenilirlik ve eksiksizlik 21 G Tutarlılık ve karşılaştırabilirlik 23 4. İÇERİK ÖĞELERİ 24 A Kurumsal genel görünüm ve dış çevre 24 B Kurumsal Yönetim 25 C İş mdeli 25 D Riskler ve fırsatlar 27 E Strateji ve kaynak aktarımı 27 F Perfrmans 28 G Genel görünüş 28 H Hazırlık ve sunum temeli 29 I Genel raprlama ilkeleri 30 SÖZLÜK 33 EK GEREKSİNİMLERİN ÖZETİ 34 www.theiirc.rg Uluslararası <ER> Çerçevesi 3
YÖNETİCİ ÖZETİ Entegre Raprlama (<ER>) kurumsal raprlama knusuna daha birleşik ve etkili bir yaklaşım rtaya kyar ve sermayenin daha etkili ve üretken bir şekilde dağıtılması için finansal sermaye sağlayan taraflara sunulan bilgilerin kalitesini artırmayı amaçlar. IIRC'nin uzun vadeli vizynu, kamu sektöründe ve özel sektörde kurumsal raprlama nrmu larak <ER> kullanılan yaygın kurumsal uygulamalarda entegre düşünce yapısının uygulandığı bir dünyadır. BİR ENTEGRE RAPOR Bir entegre raprun asıl amacı finansal sermaye sağlayan taraflara bir kuruluşun zaman içinde nasıl değer yaratacağını açıklamaktır. Bir entegre rapr çalışanlar, müşteriler, tedarikçiler, iş rtakları, yerel tplumlar, yasa kyucular, düzenleyiciler ve plitika yapıcılar dahil lmak üzere bir şirketin zaman içinde değer yaratma kabiliyeti üzerinde etkisi lan tüm paydaşlardan faydalanır. Uluslararası <ER> Çerçevesi (Çerçeve) ilkelere dayalı bir yaklaşım benimser. Bunun amacı esneklik ve düzen arasında, farklı kuruluşların kendilerine özgü kşulları arasındaki büyük farklılıkları dikkate alarak ilgili bilgiye duyulan ihtiyacı karşılamak üzere kuruluşlar arasında yeterli bir karşılaştırılabilirlik seviyesi luşturmaya yönelik bir denge sağlamaktır. Bu rapr spesifik temel perfrmans göstergeleri, ölçüm yöntemleri ya da farklı knular hakkında açıklamalar sağlamaz; ancak, bir entegre raprun Çerçeve ile uyumlu lduğunu söyleyebilmek için öncesinde uygulanması gereken az sayıdaki bazı gereksinimleri içerir. Bir entegre rapr mevcut uyumluluk gereksinimlerine yanıt larak hazırlanabilir veya bağımsız bir rapr labilir veya başka bir raprun ya da bildirimin ayrıştırılabilir, öne çıkan ve erişilebilir bir parçası labilir. Bu rapr, uyum sağlama ya da açıklama temelinde geçiş dönemi ile ilgili larak rapr için srumluluğu üstlenen, kurumsal yönetim srumlularına ait bir beyanat içermelidir. TEMEL KAVRAMLAR Bir entegre raprun amacı, bir kuruluşun kullandığı ve etkilediği kaynaklar ve ilişkiler hakkında bilgi vermektir. Bunlar bu Çerçevede bundan snra "sermaye öğeleri" larak anılacaktır. Raprun ayrıca, bir kuruluşun kısa, rta ve uzun vadede değer yaratmak amacıyla dış çevresiyle ve sermaye öğeleriyle nasıl etkileşim kurduğunu da açıklaması gerekir. Sermaye öğeleri, kuruluşun faaliyetleri ve snuçları ile artan, azalan ya da dönüştürülen bir değerler stğudur. Bunlar bu Çerçevede finansal, üretilmiş, fikri, insan kaynakları, ssyal, ilişkisel ve dğal sermaye öğeleri larak sınıflandırılmıştır ancak entegre rapr düzenleyen kuruluşların bu sınıflandırmayı kullanması ya da raprlarını bunlara göre düzenlemesi gerekmemektedir. Bir kuruluşun kendisi için değer yaratabilme kabiliyeti, finansal sermaye sağlayan taraflara finansal geri dönüş sağlar. Bu, kuruluşun çk çeşitli faaliyetler, etkileşimler ve ilişkiler yluyla paydaşları ve geniş anlamda tplum için yarattığı değerle ilişkilidir. Bunlar kuruluşun kendisi için değer yaratma kabiliyeti açısından önemliyse entegre rapra dahil edilmeleri gerekir. ÇERÇEVE Bu Çerçevenin amacı, bir entegre raprun tplam içeriğini düzenleyen Kılavuz İlkeler ve İçerik Öğeleri sağlamak ve bunların altında yatan temel kavramları açıklamaktır. Çerçeve: Kuruluşun değer yaratma kabiliyetini değerlendirmede kullanmak üzere entegre rapra dahil edilecek bilgileri tanımlar. Bir kuruluşun stratejisinin kalitesi veya perfrmansının seviyesi gibi faktörler için göstergeler luşturmaz. Asıl larak özel sektördeki her ölçekten kar amaçlı şirketlere yönelik larak yazılmış lmakla birlikte gereken uyarlamalarla birlikte kamu sektöründe veya kar amacı gütmeyen özel kuruluşlar tarafından da kullanılabilir. www.theiirc.rg Uluslararası <ER> Çerçevesi 4
YÖNETİCİ ÖZETİ (DEVAMI) KILAVUZ İLKELER Aşağıdaki Kılavuz İlkeler bir entegre raprun hazırlanmasında temel larak kullanılır, raprun içeriği hakkında bilgi verir ve bilgilerin nasıl sunulduğunu gösterir: Stratejik dak ve geleceğe yönelim: Bir entegre rapr kuruluşun stratejisi ve bunun, kuruluşun kısa, rta ve uzun vadede değer yaratma kabiliyetiyle ve sermaye öğelerini kullanımı ve etkileşimiyle nasıl bir ilgisi lduğu hakkında bilgi sağlamalıdır Bilgiler arası bağlantı: Bir entegre rapr kuruluşun zaman içinde değer yaratma kabiliyetini etkileyen faktörlerin birleşimi, birbirleriyle lan ilişkileri ve aralarındaki bağımlılıkların bütünsel bir resmini sunmalıdır Paydaşlarla ilişkiler: Bir entegre rapr kuruluşun temel paydaşlarıyla kurduğu ilişkilerin dğası ve kalitesi hakkında bilgi sağlamalı ve kuruluşun paydaşların meşru ihtiyaç ve isteklerini ne ölçüde anladığını, hesaba kattığını ve karşıladığını göstermelidir Önemlilik: Bir entegre rapr kuruluşun kısa, rta ve uzun vadede değer yaratma kabiliyetini önemli ölçüde etkileyen knular hakkında bilgi vermelidir Kısa ve öz lma: Bir entegre rapr kısa ve öz lmalıdır Güvenilirlik ve eksiksizlik: Bir entegre rapr lumlu ya da lumsuz tüm maddi hususları dengeli ve maddi hata içermeyecek bir şekilde içermelidir Tutarlılık ve karşılaştırabilirlik: Bir entegre raprdaki bilgiler: (a) zaman içinde tutarlı bir temele dayalı larak ve (b) kuruluşun kendi zaman içinde değer yaratma kabiliyeti açısından, diğer kuruluşlarla karşılaştırılmasına lanak sağlayacak şekilde sunulmalıdır. İÇERİK ÖĞELERİ Bir entegre raprda birbirlerine temelden bağlı lan ve birbirlerini karşılıklı larak dışlamayan sekiz İçerik Öğesi bulunur: Kurumsal genel görünüm ve dış çevre: Kuruluş ne iş yapıyr ve hangi kşullarda faaliyet gösteriyr? Kurumsal Yönetim: Kuruluşun kurumsal yönetim yapısı kısa, rta ve uzun vadede değer yaratma kabiliyetini nasıl destekliyr? İş mdeli: Kuruluşun iş mdeli nedir? Riskler ve fırsatlar: Kuruluşun kısa, rta ve uzun vadede değer yaratma kabiliyetini etkileyen spesifik risk ve fırsatlar nelerdir ve kuruluş bunları nasıl ele almaktadır? Strateji ve kaynak aktarımı: Kuruluşun hedefi nedir ve buraya nasıl ulaşmayı amaçlamaktadır? Perfrmans: Kuruluş, dönem için belirlenen stratejik hedeflerine ne ölçüde ulaşmıştır ve elde edilen snuçlar sermaye öğelerini nasıl etkilemiştir? Genel görünüş: Kuruluşun stratejisini uygularken karşılaşması muhtemel zrluk ve belirsizlikler ve bunların, iş mdeli ile gelecekteki perfrmansı açısından ptansiyel etkileri nelerdir? Sunumun temeli: Kuruluş entegre rapra dahil edilecek knuları nasıl belirlemektedir ve bu knular nasıl nicelenmekte veya değerlendirilmektedir? www.theiirc.rg Uluslararası <ER> Çerçevesi 5
BÖLÜM I GİRİŞ
1. ÇERÇEVENİN KULLANIMI 1A Entegre rapr tanımı 1.1 Bir entegre rapr bir kuruluşun stratejisinin, kurumsal yönetiminin, perfrmansının ve beklentilerinin kuruluşun dış çevresi bağlamında kısa, rta ve uzun vadede değer yaratmayı nasıl sağlayacağının kısa ve öz bir şekilde bildirilmesidir. 1.2 Bir entegre rapr bu Çerçeveye göre hazırlanmalıdır. 1B Çerçevenin Amacı 1.3 Bu Çerçevenin amacı, bir entegre raprun tplam içeriğini düzenleyen Kılavuz İlkeler ve İçerik Öğeleri sağlamak ve bunların altında yatan temel kavramları açıklamaktır. 1.4 Bu çerçeve asıl larak özel sektördeki her ölçekten kar amaçlı şirketlere yönelik larak yazılmış lmakla birlikte gereken uyarlamalarla birlikte kamu sektöründe veya kar amacı gütmeyen özel kuruluşlar tarafından da kullanılabilir. 1.5 Bu Çerçeve kuruluşun değer yaratma kabiliyetini değerlendirmede kullanmak üzere entegre rapra dahil edilecek bilgileri tanımlar. Bir kuruluşun stratejisinin kalitesi veya perfrmansının seviyesi gibi faktörler için göstergeler luşturmaz. 1.6 Bu Çerçevede değer yaratma için kullanılan referanslar: Değerin krunduğu ve azaldığı durumları içerir (bkz. paragraf 2.14) Zaman içinde (yani kısa, rta ve uzun vadede) değer yaratmakla ilgilidir. 1.8 Bir entegre rapr çalışanlar, müşteriler, tedarikçiler, iş rtakları, yerel tplumlar, yasa kyucular, düzenleyiciler ve plitika yapıcılar dahil lmak üzere bir şirketin zaman içinde değer yaratma kabiliyeti üzerinde etkisi lan tüm paydaşlardan faydalanır. 1D İlkelere dayalı bir yaklaşım 1.9 Bu Çerçeve ilkelere dayalıdır. İlkelere dayalı yaklaşımın amacı esneklik ve düzen arasında, farklı kuruluşların kendilerine özgü kşulları arasındaki büyük farklılıkları dikkate alarak ilgili bilgiye duyulan ihtiyacı karşılamak üzere kuruluşlar arasında yeterli bir karşılaştırılabilirlik seviyesi luşturmaya yönelik bir denge sağlamaktır. 1.10 Bu rapr spesifik temel perfrmans göstergeleri (KPI'lar), ölçüm yöntemleri ya da farklı knular hakkında açıklamalar sağlamaz. Dlayısıyla, entegre raprun hazırlanmasından ve sunulmasından srumlu kişilerin aşağıdaki hususları belirlerken kuruluşun içinde bulunduğu kşullara göre karar vermesi gerekir: Hangi knular önemlidir Genel larak kabul edilen ölçüm ve açıklama yöntemlerinin uygulanması dahil lmak üzere bunlar nasıl açıklanmalıdır. Bir entegre raprda yer alan bilgiler kuruluş tarafından yayınlanan diğer bilgilerle benzer ya da bunlara dayalıysa söz knusu diğer bilgi ile aynı temelde hazırlanır ya da bu bilgi ile klayca örtüştürülebilir. 1C Entegre raprun amacı ve kullanıcıları 1.7 Bir entegre raprun asıl amacı finansal sermaye sağlayan taraflara bir kuruluşun zaman içinde nasıl değer yaratacağını açıklamaktır. Dlayısıyla hem finansal hem de diğer knularda ilgili bilgiler içerir. www.theiirc.rg Uluslararası <ER> Çerçevesi 7
1. ÇERÇEVENİN KULLANIMI (DEVAMI) Nicel ve nitel bilgiler 1.11 KPI'lar ve parasallaştırılmış ölçütler gibi nicel göstergeler ve bunların sunulduğu bağlam, bir kuruluşun nasıl değer yarattığını ve çeşitli sermaye öğelerini nasıl kullandığını ve etkilediğini açıklamada sn derece yararlı labilir. Uygun ve knuyla ilgili lması halinde bir entegre raprda nitel göstergeler de kullanılabilir: 1E Kuruluşun değer yaratma kabiliyeti en iyi nicel ve nitel bilgilerin birleşimi yluyla rapr edilebilir (nicel ve nitel bilgiler arasındaki bağlantı hakkında bilgi için bkz. paragraf 3.8). Bir entegre raprun amacı kuruluşun herhangi bir zamandaki değerini, zaman içinde yarattığı değeri ya da tüm sermaye öğelerinin kullanımını veya bunlar üzerindeki etkilerini nicelemek veya parasallaştırmak değildir. (Uygun nicel göstergeleri rtak özellikleri hakkında bilgi için bkz. paragraf 4.53.) Rapr biçimi ve diğer bilgilerle ilişkiler 1.12 Bir entegre rapr amaca yönelik lan, tanımlanabilir bir bildirim şeklinde lmalıdır. 1.13 Bir entegre raprun amacı diğer bildirimlerde (örneğin mali durum tablları, sürdürülebilirlik raprları, analist görüşmeleri veya web sitesi bildirimleri) kullanılan bilgilerin bir özeti lmaktan çk zaman içinde değerin nasıl luşturulduğu hakkındaki bilgiler arasında açık bir bağlantı kurmaktır. 1.14 Bir entegre rapr mevcut uyumluluk gereksinimlerine yanıt larak hazırlanabilir. Örneğin yerel kanunlar bir kuruluşun mali durum tabllarına ilişkin bağlam sağlayan bir yönetim yrumu ya da başka bir rapr hazırlamasını gerektirebilir. Bu durumda hazırlanacak lan rapr Çerçeveye göre hazırlanması halinde bir entegre rapr larak kabul edilebilir. Raprda bu Çerçevenin gerektirdikleri dışında bir bilgi yer alması gerekiyrsa söz knusu diğer bilgilerin bu Çerçeveyle istenen kısa ve öz bilgileri engellememesi halinde rapr, entegre rapr larak kabul edilebilir. 1.15 Bir entegre rapr bağımsız bir rapr labilir veya başka bir raprun ya da bildirimin ayrıştırılabilir, öne çıkan ve erişilebilir bir parçası labilir. Örneğin kuruluşun mali durum raprlarını da içeren bir raprun önüne eklenebilir. 1.16 Bir entegre raprda, amaca yönelik bildirimin dışında raprla arasında bağlantı kurulabilecek daha ayrıntılı bilgiler için bir giriş nktası verilebilir. Bağlantı şekli entegre raprun biçimine bağlıdır (örneğin kağıda basılı bir rapr açısından bağlantılar ek belge şeklinde verilebilir ya da web tabanlı bir rapr için diğer bilgilere erişimi sağlayacak bir bağlantı verilebilir). 1F Çerçevenin Uygulanışı 1.17 Bir entegre rapr lduğu iddia edilen ve Çerçeveye atıfta bulunan bildirimlerde, aksi belirtilmedikçe kalın italik harflerle belirtilen tüm gereksinimler uygulanmalıdır: İlgili bilgilerin veya spesifik yasal engellerin bulunmaması önemli bilgilerin açıklanamamasıyla snuçlanabilir Önemli bilgilerin açıklanması rekabet açısından ciddi zararlar dğurabilir. (Bkz. paragraf 3.51.) 1.18 İlgili bilgilerin veya spesifik yasal engellerin bulunmaması halinde bir entegre rapr: Atlanan bilgilerin niteliğini göstermelidir Bu bilgilerin neden atlandığını açıklamalıdır Veri lmaması halinde bilgi almak için atılan adımları ve bunun için beklenen süreyi bildirmelidir. Kılavuz Bilgiler 1.19 Bu çerçevede kalın italik harflerle yazılmayan metinler, gereksinimlerin uygulanmasında kılavuzluk etme amacına yöneliktir. Bir entegre raprda bu kılavuzda atıfta bulunan tüm knuların bulunması gerekmez. www.theiirc.rg Uluslararası <ER> Çerçevesi 8
1. ÇERÇEVENİN KULLANIMI (DEVAMI) 1G Bir entegre raprla ilgili srumluluk 1.20 Bir entegre raprda kurumsal yönetim srumluları hakkında aşağıdakiler dahil lmak üzere bir beyanat yer almalıdır: Entegre raprun bütünlüğünü sağlamak için bu kişilerin srumluluğuna ilişkin bir nay Bu kişilerin entegre raprun hazırlanmasında ve sunulmasında müşterek akıl kullandıklarına ilişkin bir nay Entegre raprun bu Çerçeveye uygun sunulup sunulmadığına ilişkin bu kişilerin görüşleri veya ulaştıkları snuç ya da bu tür bir beyanat içermiyrsa aşağıdakileri açıklamalıdır: Kurumsal yönetim srumlularının raprun hazırlanmasında ve sunulmasında üstlendikleri rl Gelecekteki raprlarda bu tür bir beyanın yer almasını sağlamak için atılan adımlar Bunun için gereken süre (kuruluşun bu Çerçeveye atıfta bulunan üçüncü entegre raprundan daha geç lmamalıdır). www.theiirc.rg Uluslararası <ER> Çerçevesi 9
2. TEMEL KAVRAMLAR 2.1 Bu bölümde yer alan temel kavramlar Çerçevedeki gereksinimlerin ve kılavuz bilgilerin temelini luşturmakta ve bunları desteklemektedir. 2A Giriş 2.2 Bir entegre rapr bir kuruluşun zaman içinde nasıl değer yarattığını açıklar. Değer sadece bir kuruluş tarafından ya da kuruluş bünyesinde yaratılmaz. Değer: Dış çevreden etkilenir Paydaşlarla lan ilişkiler yluyla yaratılır Çeşitli kaynaklara bağlıdır. 2.3 Dlayısıyla, bir entegre rapr aşağıdakiler hakkında bilgi sağlama amacını güder: 2B Bir kuruluşu etkileyen dış çevre Kuruluş tarafından kullanılan ya da etkilenen kaynaklar ve ilişkiler (bunlar bu Çerçevede Bölüm 2C'de sermaye öğeleri larak anılmaktadır ve finansal, üretilmiş, fikri, insan kaynakları, ssyal, ilişkisel ve dğal sermaye larak sınıflandırılmıştır) Kuruluşun kısa, rta ve uzun vadede değer yaratmak amacıyla dış çevresiyle ve sermaye öğeleriyle nasıl etkileşim kurduğu. Kuruluş ve diğerleri için değer yaratma 2.4 Bir kuruluş tarafından zaman içinde yaratılan değer kuruluşun faaliyetleri ve çıktıları tarafından sermaye öğeleri üzerinde yaratılan artışlar, azalmalar veya dönüşümlerle kendini gösterir. Bu değerin birbiriyle ilişkili iki unsuru vardır: Kuruluşun kendisi için yaratılan değer (finansal sermaye sağlayan taraflara finansal geri dönüş sunmaya imkan verir) Diğerleri (paydaşlar ve geniş anlamda tplum) için yaratılan değer. 2.5 Finansal sermaye sağlayan taraflar kuruluşun kendisi için yarattığı değerle ilgilenir. Ayrıca, kuruluşun diğer taraflar için yarattığı değer kuruluşun kendisi için değer yaratma kabiliyetini etkiliyrsa veya kuruluşun belirli bir amacıyla (örneğin açık bir ssyal amaç) ilgiliyse kendi değerlendirmelerine göre bu değerle de ilgilenirler. 2.6 Bir kuruluşun kendisi için değer yaratma kabiliyeti diğerleri için yarattığı değerle bağlantılıdır. Şekil 1'de gösterildiği gibi bu, finansal sermayedeki değişimlerle dğrudan ilişkili lan müşterilere yapılan satışlar vb. ek larak çk çeşitli faaliyetler, etkileşimler ve ilişkiler yluyla gerçekleştirilir. Bunlar örnek larak kuruluşun faaliyet ve ürünlerinin müşteri memnuniyeti, tedarikçilerin kuruluşla iş yapma isteği ve iş yapma kşulları, iş rtaklarının kuruluşla birlikte üstlenmeyi kabul ettiği girişimler, kuruluşun itibarı, kuruluşun faaliyet göstermek için sahip lduğu ssyal yetkiyi etkileyen kşullar, tedarik zinciri veya yasal gerekliliklerin uygulanışı üzerindeki etkilerini içerir. Şekil 1: Kuruluş ve diğerleri için yaratılan değer: 2.7 Söz knusu etkileşimler, faaliyetler ve ilişkiler kuruluşun kendisi için değer yaratma kabiliyeti açısından önemliyse entegre rapra dahil edilmeleri gerekir. Bu, sermaye öğeleri üzerindeki etkilerin ne ölçüde dışsallaştırılacağının (yani sermaye öğeleri üzerindeki kuruluşa ait lmayan maliyetler veya diğer etkiler) hesaba katılmasını da içerir. www.theiirc.rg Uluslararası <ER> Çerçevesi 10
2. TEMEL KAVRAMLAR (DEVAMI) 2.8 Dışsallık pzitif ya da negatif labilir (yani sermaye öğeleriyle şekillendirilen değerde net bir artış ya da azalmayla snuçlanabilir). Dışsallık en nihayetinde kuruluş için yaratılan değeri artırabilir veya azaltabilir. Dlayısıyla, finansal sermaye sağlayan taraflar etkilerini değerlendirmek ve kaynakları buna göre tahsis etmek amacıyla maddi dışsallık hakkında bilgiye ihtiyaç duyabilir. 2.9 Değer, farklı sermaye öğeleri kullanılarak farklı zaman aralıklarında ve farklı paydaşlar için yaratıldığından, sermaye öğelerinden birini en üst düzeye çıkarırken diğerlerini göz ardı etme yluyla yaratılması muhtemel değildir. Örneğin, insan sermayesini göz ardı ederek (örneğin uygun lmayan insan kaynakları plitika ve uygulamaları benimsenerek) finansal sermayenin (örneğin kar) en üst düzeye çıkarmanın uzun vadede kuruluş için değeri en üst düzeye çıkarması muhtemel değildir. 2C Sermaye öğeleri Sermaye stkları ve akışı 2.10 Tüm kuruluşların başarıya ulaşması çeşitli sermaye öğelerine dayalıdır. Bu çerçevede sermaye öğeleri finansal, üretilmiş, fikri, insan kaynakları, ssyal, ilişkisel ve dğal sermaye öğeleri larak sınıflandırılmıştır ancak paragraf 2.17 2.19'da da ele alındığı gibi entegre rapr düzenleyen kuruluşların bu sınıflandırmayı kullanması şart değildir. 2.11 Sermaye öğeleri, kuruluşun faaliyetleri ve snuçları ile artan, azalan ya da dönüştürülen bir değerler stğudur. Örneğin, bir kuruluş kar yaptığında finansal sermayesi artar ve çalışanlara daha iyi eğitim verildiğinde insan sermayesi iyileşir. 2.12 Sermaye öğelerinin genel stğu zamana göre sabitlenmez. Sermaye öğeleri artar, azalır veya dönüşürken kendi aralarında ve içlerinde sürekli bir akış lur. Örneğin, bir kuruluş çalışanlarını eğiterek insan sermayesini iyileştirirken ilgili eğitim maliyetleri finansal sermayesini azaltır. Etki açısından finansal sermaye, insan sermayesine dönüşmüştür. Bu örneğin basit ve sadece kuruluş açısından sunulmuş lmasına rağmen 1 ranlar ve snuçlar değişse de sermaye öğeleri arasındaki sürekli etkileşimi ve dönüşümü göstermektedir. 2.13 Birçk faaliyet yukarıdaki örnekten çk daha karmaşık artışlara, azalmalara veya dönüşümlere yl açmaktadır ve çk daha geniş bir tabana yayılan sermaye öğelerinin veya bir sermaye öğesine ait bileşenlerin kullanılmasını gerektirir (örneğin çiftlik hayvanları için yem larak kullanılan ekinleri yetiştirmek amacıyla suyun kullanılması; bunların tümü dğal sermaye öğesinin bileşenleridir). 2.14 Kuruluşlar bir değer yaratma amacında lmasına rağmen bunun için bazı sermaye öğelerinde saklı değerin azalması ve dlayısıyla tplam sermaye stğunda net bir azalma yaşanması gerekebilir. Birçk durumda net etkinin bir artış veya azalma (ya da değerin krunması) şeklinde görülüp görülmeyeceği seçilen bakış açısına bağlıdır. Yukarıdaki örnekte lduğu gibi işverenler ve çalışanlar eğitime farklı şekilde değer verebilirler. Bu Çerçevede değer yaratma terimi, tplam sermaye stğunun değişmediği veya azaldığı (yani değerin krunduğu veya azaldığı) durumları da kapsamaktadır. Sermaye öğelerinin kategrileri ve açıklamaları 2.15 Bu Çerçevenin amaçları dğrultusunda sermaye öğeleri aşağıdaki şekilde kategrize edilmiş ve açıklanmıştır: Finansal sermaye Aşağıdaki özelliklere sahip lan fn havuzudur: bir kuruluşun mal üretimi veya hizmet sağlama amacıyla kullanımına sunulanlar brçlanma, öz sermaye veya hibe gibi finansman yluyla ya da faaliyetler veya yatırımlar yluyla edinilenler Üretilmiş sermaye Aşağıdakiler gibi bir kuruluşun mal üretimi veya hizmet sağlama amacıyla kullanımına sunulan üretilmiş fiziksel nesneler (dğal fiziksel nesnelerden farklıdır): binalar ekipmanlar 1 Diğer bakış açıları arasında işverenden aldığı ücret nedeniyle eğitmenin finansal sermayesindeki artış ve çalışanların yeni kazandıkları yeni becerileri tplumsal kuruluşlara katkı sağlamak amacıyla kullanmaları halinde ssyal sermayedeki artış sayılabilir (karmaşıklık, bağımlılık ve takas hakkında bilgi için bkz. paragraf 4.56). www.theiirc.rg Uluslararası <ER> Çerçevesi 11
2. TEMEL KAVRAMLAR (DEVAMI) altyapı (karaylları, limanlar, köprüler, atık ve su arıtma tesisleri gibi) Üretilmiş sermaye genelde başka kuruluşlar tarafından yaratılır ancak rapru düzenleyen kuruluş tarafından satış amaçlı üretilen ya da kendi kullanımı için edinilen varlıkları da kapsar. Fikri sermaye Aşağıdakiler gibi kuruluşa ait bilgiye dayalı maddi lmayan varlıklar: patentler, telif hakları, yazılımlar, haklar ve lisanslar gibi fikri mülkiyet Zımni bilgi, sistemler, prsedürler ve prtkller gibi "kuruluşa ait sermaye" İnsan sermayesi İnsanların yeterlilikleri, kabiliyetleri, deneyimleri, yenilik yapma mtivasynları ve: bir kuruluşun kurumsal yönetim çerçevesine, risk yönetimi yaklaşımına ve etik değerlerine uyum sağlamaları ve bunları desteklemeleri bir kuruluşun stratejisini anlama, geliştirme ve uygulama kabiliyetleri sadakatleri, süreç, ürün ve hizmetleri geliştirme mtivasynları ve liderlik etme, yönetme ve işbirliği yapma kabiliyetleri Ssyal ve ilişkisel sermaye Tplumlar, paydaş grupları ve diğer ağların kendi içindeki ve aralarındaki gelenek ve ilişkiler ile bireysel ve tplu refahı artırmak amacıyla bilgi paylaşma kabiliyeti. Ssyal ve ilişkisel sermaye şunları kapsar: paylaşılan nrmlar, rtak değerler ve davranışlar başlıca paydaşlarla lan ilişkiler ve bir kuruluş tarafından geliştirilen ve kuruluşun dış paydaşlarıyla birlikte krumak için çalıştığı karşılıklı güven ve etkileşime girme isteği bir kuruluşun geliştirdiği marka ve itibarla ilgili maddi lmayan varlıklar bir kuruluşun faaliyet gösterme ehliyeti Dğal sermaye Bir kuruluşun dün, bugün ve gelecekte sahip lduğu ve lacağı refahı destekleyen ürün veya hizmetler sunulmasını sağlayan yenilenebilir ve yenilenemez dğal kaynaklar ve süreçler. Şunları kapsar: hava, su, tprak, madenler ve rmanlar biyljik çeşitlilik ve eksistem sağlığı. 2.16 Tüm sermaye öğeleri her kuruluş açısından eşit derecede ilgili veya uygulanabilir değildir. Birçk kuruluş tüm sermaye öğeleriyle belirli bir ölçüye kadar etkileşim kurmasına rağmen bu etkileşimler, entegre rapra dahil edilecek kadar önemli lmayan, nispeten düşük seviyeli veya dlaylı etkileşimler labilir. Sermaye öğelerinin Çerçevedeki rlü 2.17 Bu Çerçeve, bir entegre raprun yukarıda tanımlanan kategrileri içermesini ya da bunlara göre yapılandırılmasını gerektirmez. Sermaye öğelerinin bu Çerçevede kullanılmasının asıl amacı şunlardır: Değer yaratma kavramının terik temelinin altını çizmek (bkz. Bölüm 2B) Kuruluşların kullandıkları veya etkiledikleri tüm sermaye biçimlerini dikkate almasını sağlamaya yönelik kılavuz bilgiler sağlamak. 2.18 Kuruluşlar sermaye öğelerini farklı şekilde kategrize edebilir. Örneğin, dış paydaşlarla lan ilişkiler ve marka ve itibar ile ilişkili maddi lmayan varlıklar (her ikisi de paragraf 2.15'te ssyal ve ilişkisel sermaye öğesi larak tanımlanmıştır) bazı kuruluşlar tarafından ayrı sermaye öğeleri, başka sermaye öğelerinin bileşenleri ya da farklı sermaye öğelerinin dağınık parçaları larak kabul edilebilir. Aynı şekilde bazı kuruluşlar, fikri sermaye öğesini insan, "yapısal" ve "ilişkisel" sermayelerden luşan bir sermaye öğesi larak tanımlayabilir. 2.19 Bir kuruluşun sermaye öğelerini kendi amaçları dğrultusunda nasıl kategrize ettiğine bakılmaksızın paragraf 2.15'te tanımlanan kategriler, kuruluşun kullandığı veya etkilediği bir sermaye öğesini atlamamasını sağlamaya yönelik kılavuz bilgi larak kullanılmalıdır. www.theiirc.rg Uluslararası <ER> Çerçevesi 12
2. TEMEL KAVRAMLAR (DEVAMI) 2D Değer yaratma süreci 2.20 Değer yaratma süreci Şekil 2'de açıklanmıştır. Aşağıdaki paragraflarda Şekil 2'deki bileşenlerin (metinde altı çizili larak gösterilmiştir) Bölüm 4'teki İçerik Öğeleri ile nasıl uyum sağladığı ve süreç kısaca açıklanmıştır. 2.21 Dış çevre eknmik kşulları, teknljik değişimleri, tplumsal srunları ve çevresel zrlukları içerir ve kuruluşun faaliyet gösterdiği bağlamı luşturur. Misyn ve vizyn kuruluşun tamamını kapsar ve kuruluşun amaç ve niyetini anlaşılır, kısa ve öz terimlerle açıklar. (Bkz. İçerik Öğesi 4A Kurumsal genel görünüm ve dış çevre.) 2.22 Kurumsal yönetim srumluları kuruluşun değer yaratma kabiliyetini destekleyen uygun bir yönetim yapısı luşturmaktan srumludur. (Bkz. İçerik Öğesi 4B Kurumsal Yönetim.) 2.23 Kuruluşun temelinde iş mdeli yatar. İş mdeli, girdi larak çeşitli sermaye öğelerini kullanır ve iş faaliyetleri yluyla bunları çıktıya (ürün, hizmet, yan ürün ve atık) dönüştürür. Kuruluşun faaliyetleri ve çıktıları, sermaye öğeleri üzerindeki etki açısından snuçları dğurur. İş mdelinin değişime (örneğin girdilerin bulunabilirliği, kalitesi ve satın alınabilirliğinde görülen değişimlere) adapte lma kapasitesi, kuruluşun uzun vadedeki yaşayabilirliğini etkileyebilir. (Bkz. İçerik Öğesi 4C İş mdeli.) 2.24 İş faaliyetleri ürün planlaması, tasarımı ve üretimi ile hizmet sunmak için kullanılan uzmanlık becerilerini ve bilgiyi kapsar. Yenilikçilik kültürünün teşvik edilmesi müşteri talebini öngören yeni ürün ve hizmetler yaratmada sıklıkla kullanılan temel iş faaliyetlerinden biridir ve teknljinin daha etkin ve daha iyi kullanılmasını, tplum veya çevre üzerindeki lumsuz etkiyi en aza indirgemek için girdilerin değiştirilmesini ve çıktılar için alternatif kullanımlar bulunmasını gerektirir. Şekil 2: Değer yaratma süreci: www.theiirc.rg Uluslararası <ER> Çerçevesi 13
2. TEMEL KAVRAMLAR (DEVAMI) 2.25 Snuçlar, bir kuruluşun iş faaliyetlerinin ve çıktılarının bir snucu larak sermaye öğeleri açısından rtaya çıkan iç ve dış (pzitif ve negatif) snuçlardır. 2.26 Dış çevrenin kuruluşun misynu ve vizynu bağlamında sürekli izlenmesi ve analiz edilmesi kuruluşun kendisi, stratejisi ve iş mdeli ile ilgili risk ve fırsatların belirlenmesini sağlar. (Bkz. İçerik Öğesi 4D Riskler ve fırsatlar.) 2.27 Kuruluşun stratejisi kuruluşun riskleri azaltır veya yönetirken ve fırsatları en üst düzeye çıkarırken nasıl bir yl izleyeceğini belirler. Stratejik hedefleri ve bunlara ulaşmak için kaynak aktarımı planları yluyla uygulamaya knan stratejileri belirler. (Bkz. İçerik Öğesi 4E Strateji ve kaynak aktarımı.) 2.28 Kuruluş, perfrmansı hakkında bilgiye ihtiyaç duyar. Dlayısıyla, karar verme mekanizmasına bilgi sağlayan ölçüm ve takip sistemleri kurması gerekir. (Bkz. İçerik Öğesi 4F Perfrmans.) 2.29 Değer yaratma süreci durağan değildir. Her bir bileşenin ve bunların diğer bileşenlerle lan etkileşimlerinin düzenli larak incelenmesi ve kuruluşun genel görünüşüne daklanılması tüm bileşenleri iyileştirecek revizyna ve iyileştirmeye giden ylu açar. (Bkz. İçerik Öğesi 4F Genel Görünüş.) www.theiirc.rg Uluslararası <ER> Çerçevesi 14
BÖLÜM II ENTEGRE RAPOR
3. KILAVUZ İLKELER 3.1 Aşağıdaki Kılavuz İlkeler bir entegre raprun hazırlanmasında ve sunulmasında temel larak kullanılır, raprun içeriği hakkında bilgi verir ve bilgilerin nasıl sunulduğunu gösterir: A Stratejik dak ve geleceğe yönelim B Bilgiler arası bağlantı C Paydaşlarla ilişkiler D Önemlilik E F Kısa ve öz lma Güvenilirlik ve eksiksizlik G Tutarlılık ve karşılaştırabilirlik 3.2 Bu Kılavuz İlkeler bir entegre raprun hazırlanmasında ve sunulmasında ayrı ayrı ya da birlikte kullanılabilir. Dlayısıyla, özellikle aralarında belirgin bir çatışma lan durumlarda (örneğin kısa ve öz lma ile eksiksiz lma arasında) bu bilgileri uygularken çk iyi muhakeme edilmesi gerekir. 3A Stratejik dak ve geleceğe yönelim 3.3 Bir entegre rapr kuruluşun stratejisi ve bunun, kuruluşun kısa, rta ve uzun vadede değer yaratma kabiliyetiyle ve sermaye öğelerini kullanımı ve etkileşimiyle nasıl bir ilgisi lduğu hakkında bilgi sağlamalıdır. 3.4 Bu Kılavuz İlkelerin uygulanışı 4E Strateji ve kaynak aktarımı ve 4G Genel Görünüş larak adlandırılan İçerik Öğeleri ile sınırlı değildir. Başka içeriklerin seçilmesi ve sunulması için rehberlik eder ve aşağıdaki knuları içerebilir: Kuruluşun pazardaki knumunu ve iş mdelini etkileyen önemli risklerin, fırsatların ve bağımlılıkların vurgulanması Kurumsal yönetim srumlularının aşağıdaki knular hakkındaki görüşleri: geçmiş ve gelecek perfrmans arasındaki ilişki ve bu ilişkiyi değiştirebilecek faktörler kuruluşun kısa, rta ve uzun vadedeki çıkarları arasında nasıl denge kurduğu kuruluşun gelecekteki stratejik yönünü belirlerken geçmiş deneyimlerinden neler öğrendiği. 3.5 Bir stratejik dak ve geleceğe yönelim belirlemek (ayrıca bkz. paragraf 3.52 3.53) için önemli sermaye öğelerinin sürdürülen bulunabilirliğinin, kalitesinin ve satın alınabilirliğinin kuruluşun gelecekte stratejik hedeflerine ulaşma ve değer yaratma kabiliyetine nasıl katkıda bulunacağının net bir şekilde rtaya knması gerekir. 3B Bilgiler arası bağlantı 3.6 Bir entegre rapr kuruluşun zaman içinde değer yaratma kabiliyetini etkileyen faktörlerin birleşimi, birbirleriyle lan ilişkileri ve aralarındaki bağımlılıkların bütünsel bir resmini sunmalıdır. 3.7 Entegre düşünce bir kuruluşun faaliyetlerine ne kadar fazla dahil edilirse bilgiler arasındaki bağlantılar yönetim raprlamasına, analizlere ve karar verme sürecine ve dlayısıyla entegre rapra kadar dğal bir şekilde aktarılır. 3.8 Bilgiler arası bağlantı için kullanılan başlıca biçimler aşağıdaki öğeler arasındaki bağlantıları içerir: İçerik Öğeleri. Entegre rapr İçerik Öğelerini bir bütün larak kuruluşun faaliyetlerindeki dinamik ve sistemik etkileşimlerini yansıtan genel bir görüntüye bağlar. Örnek: mevcut kaynak aktarımı ve kuruluşun hedeflediği perfrmansa ulaşmak için kaynakları nasıl birleştireceği veya başka yatırımlar yapıp yapmayacağı hakkında bir analiz yeni risk ve fırsatlar belirlendiğinde ya da geçmişteki perfrmans beklenen şekilde gerçekleşmediğinde kuruluşun stratejisinin nasıl duruma uyarlanacağına ilişkin bilgiler teknljik değişimlerin hızındaki artış veya azalmalar, gelişen ve değişen tplumsal beklentiler ve gezegendeki kaynakların azalması gibi dış çevrede gerçekleşen değişimlerle kuruluşun stratejisinin ve iş mdelinin ilişkilendirilmesi www.theiirc.rg Uluslararası <ER> Çerçevesi 16
3. KILAVUZ İLKELER (DEVAMI) Dün, bugün ve yarın. Kuruluş tarafından geçmişten bugüne kadar lan dönemdeki faaliyetleri hakkında bir analiz yapılması bugünden yarına kadar lan dönemle ilgili rapr edilen verilerin akla yatkınlığını değerlendirmek için kullanışlı bilgiler sağlayabilir. Geçmişten bugüne kadar lan dönem hakkındaki açıklamalar ayrıca mevcut lanakların ve yönetim kalitesinin analiz edilmesinde de kullanışlı labilir. Sermaye öğeleri. Bu, sermaye öğeleri arasındaki bağımlılıklar ve takaslar ile bunların bulunabilirliğinin, kalitesinin ve satın alınabilirliğinin kuruluşun değer yaratma kabiliyetini nasıl etkilediğini kapsar. Finansal bilgiler ve diğer bilgiler. Örneğin, aşağıdaki kalemler üzerindeki yansımalar: araştırma-geliştirme plitikaları, teknlji/bilgi birikimi veya insan kaynaklarına yapılan yatırımlar bakımından pazar payı veya beklenen gelir artışı çevre plitikaları, enerji verimliliği, yerel tplumlarla işbirliği veya tplumsal srunları aşmak için teknlji kullanımı bakımından maliyetlerin düşürülmesi veya yeni iş fırsatları uzun vadeli müşteri ilişkileri, müşteri memnuniyeti veya itibar bakımından gelir ve kar artışı. Nicel ve nitel bilgiler. Bir entegre raprun kuruluşun değer yaratma kabiliyetini dğru şekilde yansıtabilmesi için hem nicel hem de nitel bilgiler gereklidir çünkü bunlar birbirleri için bağlam sağlamaktadır. KPI'ların yapılan açıklamaların bir parçası larak sunulması, nitel ve nicel bilgileri birbirine bağlamada etkili bir yl labilir. Yönetim bilgileri, yönetim kurulu bilgileri ve kuruluş dışından rapr edilen bilgiler. Örneğin, paragraf 4.53'te belirtildiği gibi bir entegre raprda kullanılan nicel bilgilerin, kurumsal yönetim srumluları tarafından kuruluş içinde kullanılan göstergelerle tutarlı lması önemlidir. Entegre raprdaki bilgiler, kuruluşun diğer bildirimlerindeki bilgiler ve diğer kaynaklardan gelen bilgiler. Bunun için kuruluş tarafından yapılan tüm bildirimlerin tutarlı lması ve kuruluş tarafından sağlanan bilgilerin değerlendirmeler yapılırken diğer kaynaklardan gelen bilgilerden kpuk larak değil, nlarla birlikte kunması gerekir. 3.9 Mantıklı bir yapıya sahip lması, iyi sunulması, net ifadelerle yazılması, anlaşılır ve mesleki jargn içermeyen dil kullanılması ve net bir şekilde betimlenen (ve bağlantı verilen) bölümler ve çapraz başvurular gibi etkili gezinme araçları kullanılması halinde bilgiler arası bağlantılar ve bir entegre raprun genel anlamda kullanışlılığı daha da güçlenecektir. Bu bağlamda bilgiler açısından arama, erişim, birleştirme, bağlantı kurma, kişiselleştirme, tekrar kullanma veya analiz etme kabiliyetini artırmak için bilgi ve iletişim teknljisi kullanılabilir. 3C Paydaşlarla ilişkiler 3.10 Bir entegre rapr kuruluşun temel paydaşlarıyla kurduğu ilişkilerin dğası ve kalitesi hakkında bilgi sağlamalı ve kuruluşun paydaşların meşru ihtiyaç ve isteklerini ne ölçüde anladığını, hesaba kattığını ve karşıladığını göstermelidir. 3.11 Bu Kılavuz İlke, başlıca paydaşlarla lan ilişkinin önemini yansıtmaktadır çünkü, paragraf 2.2'de açıklandığı gibi değer sadece bir kuruluş tarafından ya da kuruluş bünyesinde değil, kuruluşun diğer taraflarla lan ilişkileri yluyla yaratılır. Bunun anlamı bir entegre raprun tüm paydaşların bilgi ihtiyacını karşılamak zrunda lması değildir. 3.12 Paydaşlar kuruluşun değer yaratma kabiliyetini etkileyen eknmik, çevresel ve tplumsal srunlar dahil lmak üzere kendileri için önemli knular hakkında yararlı bilgiler sağlar. Bu bilgiler kuruluşa aşağıdaki knularda yardımcı labilir: Paydaşların değer algısının ne lduğunu anlamak Henüz yaygın larak ilgi çekmeyen ancak önemi giderek artan trendleri belirlemek www.theiirc.rg Uluslararası <ER> Çerçevesi 17
3. KILAVUZ İLKELER (DEVAMI) Risk ve fırsatlar dahil lmak üzere maddi knuları belirlemek Strateji geliştirmek ve değerlendirmek Riskleri yönetmek Maddi knulara verilen stratejik ve açıklanabilir yanıtları da içeren faaliyetleri yürütmek. 3.13 Paydaşlarla işin günlük gidişatı içinde düzenli etkileşim kurulur (örneğin müşteriler ve tedarikçilerle her gün yapılan görüşmeler ya da stratejik planlama ve risk değerlendirmesinin bir parçası larak sürekli etkileşim halinde bulunmak). Ayrıca, belirli bir amaç için de bu yapılabilir (örneğin bir fabrikanın genişletmesi planlanırken yerel tplumla etkileşim kurulması). Yapılan işe entegre düşünce ne kadar çk yerleştirilirse başlıca paydaşların meşru ihtiyaç ve isteklerinin yapılan işin lağan bir parçası larak görülme ihtimali kadar artar. 3.14 Bir entegre rapr, başlıca paydaşların meşru ihtiyaç ve isteklerinin nasıl anlaşıldığını, dikkate alındığını ve alınan kararlar, yapılan işler, perfrmans ve sürekli iletişim yluyla nasıl karşılandığını açıklayarak, güven ve esneklik luşturmada çk önemli rl ynayan şeffaflığı ve hesap verebilirliği güçlendirir. 3.15 Hesap verebilirlik bir kuruluşun faaliyetlerinin ve çıktılarının etki ettiği sermaye öğelerini gözetme veya bilinçli kullanma yönetimi ve srumluluğu kavramlarıyla yakından ilişkilidir. Sermaye öğeleri kuruluşa aitse yönetime ve kurumsal yönetim srumlularına, kuruluşa karşı sahip ldukları yasal srumluluklar yluyla bir gözetme srumluluğu yüklenir. 3.16 Sermaye öğeleri başka taraflara aitse ya da bunların bir sahibi yksa gözetme srumluluğu kanun veya yönetmelikler (örneğin sermaye öğelerinin sahipleriyle yapılan sözleşmeler, çalışma kanunları veya çevre kruma yönetmelikleri) yluyla yüklenebilir. Yasal bir gözetim srumluluğu yksa kuruluş, gözetim srumluluklarını kabul etmeye yönelik etik srumluluğa sahip labilir veya bunları kabul etmeyi seçebilir ve paydaşların beklentilerine göre bu srumluluğunu yerine getirir. 3D Önemlilik 3.17 Bir entegre rapr kuruluşun kısa, rta ve uzun vadede değer yaratma kabiliyetini önemli ölçüde etkileyen knular hakkında bilgi vermelidir. Önemlilik belirleme süreci 3.18 Bir entegre rapru hazırlama ve sunma amacıyla önemlilik belirleme sürecinde şunlar yapılır: Bölüm 2B'de açıklanan değer yaratma sürecini etkileme kabiliyetlerine göre ilgili knuların belirlenmesi (bkz. paragraf 3.21 3.23) Değer yaratma süreci üzerindeki bilinen veya ptansiyel etkilerine göre ilgili knuların öneminin değerlendirilmesi (bkz. paragraf 3.24 3.27) Göreli önem derecelerine göre knulara öncelik verilmesi (bkz. paragraf 3.28) Maddi knular hakkında açıklanacak bilgilerin belirlenmesi (bkz. paragraf 3.29). 3.19 Bu süreç, riskler ve fırsatlar ile istenen ve istenmeyen perfrmans veya beklentiler dahil lmak üzere hem pzitif hem de negatif knular için geçerlidir. Ayrıca finansal bilgiler ve diğer bilgiler için de geçerlidir. Bu knular kuruluşun kendisi üzerinde dğrudan etki yaratabileceği gibi, başkalarına ait lan ya da başkalarının kullanımına sunulan sermaye öğelerini de etkileyebilir. 3.20 En yüksek etkiyi sağlaması bakımından önemlilik belirleme süreci kuruluşun yönetim süreçlerine entegre edilir ve entegre raprun paragraf 1.7'de belirtilen asıl amacını karşılamasını sağlamak için finansal sermaye sağlayan taraflarla ve diğer taraflarla düzenli etkileşim kurulmasını içerir. İlgili knuların belirlenmesi 3.21 İlgili knular kuruluşun değer yaratma kabiliyetini etkilemiş ya da etkilemesi muhtemel lan knulardır. Bu, ilgili knuların kuruluşun stratejisi, kurumsal yönetimi, perfrmansı veya beklentileri üzerindeki etkileri göz önünde bulundurularak belirlenir. www.theiirc.rg Uluslararası <ER> Çerçevesi 18
3. KILAVUZ İLKELER (DEVAMI) 3.22 Nrmalde, değer yaratma ile ilgili lup kurumsal yönetim srumluları ile yapılan tplantılarda tartışılan knular ilgili larak kabul edilir. İlgili knuların belirlenmesinde başlıca paydaşların bakış açılarının ne lduğunu anlamak önemlidir. 3.23 Kısa vadede çözülmesi nispeten klay lan ancak kntrl altında tutulmaması halinde rta veya uzun vadede daha zararlı veya kntrl etmesi daha zr hale gelen knuların ilgili knular kapsamında ele alınması gerekir. Knular, kuruluşun bunları kntrl etmek istememesi veya bunları nasıl ele alacağını bilmemesi gibi bir nedenle hariç tutulamaz. Önemin değerlendirilmesi 3.24 Tüm ilgili knular önemli larak kabul edilmez. Bir knunun entegre rapra dahil edilmesi için değer yaratma üzerindeki bilinen veya ptansiyel etkisi bakımından yeterince önemli lması gerekir. Bunun için knunun etkisinin ne derece büyük lduğu ve gerçekleşip gerçekleşmeyeceği belirsizse meydana gelme lasılığı değerlendirilmelidir. 3.25 Büyüklük, knunun strateji, kurumsal yönetim, perfrmans veya beklentiler üzerindeki etkisinin zaman içinde değer yaratma üzerinde önemli etki yaratma ptansiyeli lup lmadığı değerlendirilerek belirlenir. Bu, knunun niteliğine bağlıdır ve bunun için çk iyi muhakeme edilmesi gerekir. Knular ayrı ayrı ya da bir bütün larak önemli kabul edilebilir. 3.26 Bir knunun etkisinin büyüklüğünü değerlendirmek için etkinin nitel larak değerlendirilmesi gerekmez. Knunun özelliklerine bağlı larak nitel bir değerlendirme yeterli labilir. 3.27 Kuruluş, etkinin büyüklüğünü değerlendirirken aşağıdaki nktaları dikkate alır: Nicel ve nitel faktörler Finans, perasyn, strateji, itibar ve yönetmelik unsurlarına göre bakış açıları Etkinin yeri (iç ya da dış) Zaman aralığı. Önemli knulara öncelik verilmesi 3.28 Önemli knuların hangileri lduğu belirlendikten snra bunlar, büyüklüklerine göre öncelik sırasına knur. Bu, nasıl rapr edileceklerini belirlerken en önemli knulara daklanmaya yardımcı lur. Açıklanacak bilgilerin belirlenmesi 3.29 Maddi knular hakkında açıklanacak bilgileri belirlerken çk iyi muhakeme edilmesi gerekir. Bunun için hem iç hem dış bakış açılarından yararlanılır ve entegre raprun paragraf 1.7'de açıklanan asıl amacını karşılayabilmesi için finansal sermaye sağlayan taraflarla ve diğer taraflarla düzenli etkileşim kurulması gerekir. (Ayrıca bkz. paragraf 4.50 4.52.) Raprlama sınırı 3.30 Önemlilik belirleme sürecinin temel öğelerinden biri, raprlama sınırı kavramıdır. Bir entegre raprun sınırlarını belirlemenin iki unsuru vardır: Finansal raprlama yapan kuruluş (yani finansal raprlama amacıyla kullanılan sınır) Finansal raprlama yapan kuruluşun ötesinde diğer kuruluşlara/paydaşlara atfedilebilen veya bunlarla ilişkilendirilebilen ve finansal raprlama yapan kuruluşun değer yaratma kabiliyetini önemli ölçüde etkileyen riskler, fırsatlar ve snuçlar. 3.31 Finansal raprlama yapan kuruluşun raprlama sınırının merkezinde lmasının nedeni: Finansal sermaye sağlayan tarafların yatırım yaptığı ve dlayısıyla hakkında bilgi alması gereken alan finansal raprlama yapan kuruluştur Finansal raprlama yapan kuruluşun kullanılması mali durumraprlarındaki bilginin entegre raprdaki diğer bilgilerin ilişkilendirilebileceği bir bağlantı ya da başvuru nktası işlevi görmesini sağlar. www.theiirc.rg Uluslararası <ER> Çerçevesi 19
3. KILAVUZ İLKELER (DEVAMI) Şekil 3: Raprlama sınırının belirlenmesinde dikkate alınan kuruluşlar/paydaşlar: 3.32 Şekil 3'te raprlama sınırının belirlenmesinde dikkate alınan kuruluşlar/paydaşlar gösterilmektedir Finansal raprlama yapan kuruluş 3.33 Finansal raprlama yapan kuruluş hangi bağlı kuruluşların, rtak girişimlerin veya iştiraklerin işlemlerinin ve ilgili laylarının kuruluşun mali durum rapruna dahil edileceğini belirler. Finansal raprlama yapan kuruluş, kntrl veya önemli etki kavramlarına göre şekillenen finansal raprlama standartlarına göre belirlenir. Riskler, fırsatlar ve snuçlar 3.34 Raprlama sınırını belirlemenin ikinci unsuru finansal raprlama yapan kuruluşun ötesinde diğer kuruluşlara/paydaşlara atfedilebilen veya bunlarla ilişkilendirilebilen ve finansal raprlama yapan kuruluşun değer yaratma kabiliyetini önemli ölçüde etkileyen risklerin, fırsatların ve snuçların belirlenmesidir. Söz knusu diğer kuruluşlar/paydaşlar finansal raprlama açısından "ilgili taraflar" labilir ancak nrmalde bunun ötesinde bir özelliğe sahiptir. 3.35 Finansal raprlama sınırının ötesine bakmanın amacı kuruluşun değer yaratma kabiliyetini maddi larak etkileyen risklerin, fırsatların ve snuçların belirlenmesidir. Raprlama sınırının bu parçasındaki kuruluşlar/paydaşların finansal raprlama yapan kuruluşla lan ilgileri kntrl veya önemli etki nedeniyle değil risklerin, fırsatların ve snuçların niteliği ve yakınlığı nedeniyledir. Örneğin, kuruluşun faaliyet gösterdiği sektördeki çalışma uygulamaları kuruluşun değer yaratma kabiliyeti açısından maddi öneme sahipse bu unsurlar, tedarikçilerin çalışma uygulamalarıyla ilgili lduklarından entegre raprda yer alabilirler. www.theiirc.rg Uluslararası <ER> Çerçevesi 20
3. KILAVUZ İLKELER (DEVAMI) 3E Kısa ve öz lma 3.36 Bir entegre rapr kısa ve öz lmalıdır. 3.37 Bir entegre raprda knuyla daha az ilgili bilgilerin getireceği karmaşıklık lmaksızın kuruluşun stratejisini, kurumsal yönetimini, perfrmansını ve beklentilerini anlamak için yeterli bağlam sunulur. 3.38 Kuruluş, entegre raprunda kısa ve öz lma ile özellikle eksiksizlik ve karşılaştırılabilirlik gibi diğer Kılavuz İlkeler arasında denge kurmaya çalışır. Bir entegre raprun kısa ve öz labilmesi için: Bölüm 3D'de açıklanan önemlilik belirleme sürecinin uygulanması gerekir Mantıklı bir yapının izlenmesi ve tekrarı sınırlamak için kendi içinde çapraz başvuru araçlarının kullanılması gerekir Ayrıntılı bilgilere, sık değişmeyen bilgilere (örneğin bağlı kuruluşlar listesi) veya dış kaynaklara (örneğin devlete ait bir web sitesinde gelecekte öngörülen eknmik kşullar hakkındaki varsayımlar) için bağlantılar içerebilir Kavramları net ve mümkün lduğunca az kelime kullanarak ifade etmesi gerekir Mesleki jargn veya çk teknik terminlji yerine düz bir dil kullanılması tercih edilebilir Sıklıkla "basmakalıp" larak nitelendirilen ve kuruluşa özgü lmayan çk genel knulardan kaçınılması gerekir. 3F Güvenilirlik ve eksiksizlik 3.39 Bir entegre rapr lumlu ya da lumsuz tüm maddi hususları dengeli ve maddi hata içermeyecek bir şekilde içermelidir. Güvenilirlik 3.40 Bilgilerin güvenilirliği sahip lduğu dengeye ve maddi hata içermemesine bağlıdır. Güvenilirlik (sıklıkla aslına sadık kalma larak da adlandırılır) katı iç denetim ve raprlama sistemleri, paydaş katılımı, iç denetim veya benzeri fnksiynlar ile kuruluş dışından bağımsız denetim gibi mekanizmalarla artırılır. 3.41 Kurumsal yönetim srumluları kuruluşun stratejisinin, kurumsal yönetiminin, perfrmansının ve beklentilerinin zaman içinde değer yaratmayla nasıl snuçlanacağını belirlemede nihai srumluluğa sahiptir. Bunlar, süreçte aktif rl alan çalışanların belirlenmesi ve yönetilmesi dahil lmak üzere bir entegre raprun hazırlanması ve sunulması açısından etkili liderlik ve karar verme kabiliyetlerinin sergilenmesini sağlamaktan srumludur. 3.42 Bir entegre rapr hazırlanırken bir denetim düzeni luşturulması üst düzey yönetime ve kurumsal yönetim srumlularına rapru incelemede ve bilgilerin rapra dahil edilmeye yeterli ilgiye sahip lup lmadığını belirlemede yardımcı lur. Bazı durumlarda (örneğin geleceğe yönelik bilgiler açısından) bir entegre raprun güvenilirliği sağlamak için kullanılan mekanizmaları açıklaması gerekebilir. 3.43 Paragraf 1.18'de güvenilir verilerin lmaması nedeniyle önemli bilgilerin çıkarılması halinde yapılacak ilgili açıklamalar tanımlanmıştır. Denge 3.44 Dengeli bir entegre raprda bilgilerin seçiminde veya sunulmasında hiçbir şekilde önyargıya başvurulmaz. Raprdaki bilgiler lumlu ya da lumsuz algılanma lasılığını değiştirecek şekilde bir yöne eğilimli, ağırlıklı, vurgulu ya da vurgusuz, birleşik, kaymış veya başka şekilde maniple edilmiş lamaz. www.theiirc.rg Uluslararası <ER> Çerçevesi 21