PİYASALAR Döviz Piyasası Gün içinde,61 seviyesinde tutunan ve sakin bir seyir izleyen USD/TL kuru, Merkez Bankası'nın ekonomistlerle gerçekleştirdiği sunumda geleceğe yönelik faiz adımlarına ilişkin sinyal vermemesi üzerine bu hareketini sürdürdü. Akşam saatlerinde ABD Merkez Bankası'nın faiz artırımlarına beklenenden daha geç başlayacağı ve daha yavaş hızda gerçekleşeceği sinyali vermesi ve önümüzdeki döneme dair faiz beklentilerini aşağıya revize etmesinin ardından kur,5610 seviyesine kadar geriledi. 31 Ara 14 17 Mar 15 $/TL,3350,618,5691-1,7% 10,0% /TL,866,7700,79 0,8% -1,% Sepet*,5791,6890,6817-0,3% 4,0% /$ 1,098 1,0597 1,0864,5% -10,% $/Yen 119,78 11,37 10,11-1,0% 0,3% $ Endeks 90,7 99,59 98,55-1,0% 9,% Kaynak: Reuters, Bloomberg * (0,5$+0,5 ) Gün boyu sakin bir seyir izleyen parite, FOMC açıklamalarında FED'in Haziran ayında faiz artırmaya meyilli olduğuna işaret eden gelişmelerin olmamasıyla 1,1043 seviyesine kadar yükseldi. ABD Hazine tahvil faizleri FED in para politikası konusunda yatırımcıların tahminlerinden daha yumuşak olduğunu gösteren dünkü açıklamaların ardından %,05 seviyesinden %1,90 seviyesine kadar gerilerken, kısa vadeli ABD Hazine tahvilleri altı yılın en sert düşüşünü kaydetti. Dolar/İsveç Kron'u paritesi İsveç Merkez Bankası kararlarının ardından 8,798 ile 009 Mart ayından bu yana en yüksek seviyeye çıktı. GBP/USD paritesi, toplantı tutanaklarında enflasyona dair endişelerin sürmesine paralel değer kaybetmeye devam etti. Dolar, yatırımcıların ABD'de faiz artırımlarının beklenenden daha geç başlayacağının fiyatlamasına paralel olarak küresel olarak değer kaybetti. GOÜ para birimleri içerisinde günlük en çok değer kazancı %3,4 ile Ruble de oldu. Emtia Piyasası 18 Mar 15 Altın fiyatları, FED'in dünkü açıklamalarının ardından Doların değer kaybetmesine paralel olarak yükselişini sürdürdü ve yaklaşık iki haftanın en yüksek seviyesi olan ons başına USD 1.175 İ gördü. FED'in ABD'de faiz artırımlarını beklenenden daha kademeli normalleştireceği beklentileriyle keskin yükseliş kaydeden petrol fiyatları, ABD'deki ham petrol stoklarının beklentilerden fazla artmasının ardından kazançlarını sınırladı. Altın($/Ons) 1.184 1.150 1.168 1,6% -1,4% Petrol(Brent) 57,3 53,5 55,9 4,5% -,5% Gümüş($/Ons) 15,7 15,6 15,9,4% 1,5% Kaynak: Reuters, Bloomberg 31 Ara 14 17 Mar 15 18 Mar 15,8,7,6,6817,5 1,33,4 1,8,5691 1,3,3 1,18, 1,13,1 1,08 1,0864 1,03 Oca 14 Mar 14 May 14 Tem 14 Eyl 14 Kas 14 Oca 15 Mar 15 1.500 1.450 1.400 1.350 1.300 1.50 1.00 Altın ($/Ons) 1.383 115,1 $/TL Sepet /$ (Sağ eks) Brent Petrol ( $/Varil, sağ eksen) 1.168 1.150 55,9 1.100 Oca 14 Mar 14 May 14 Tem 14 Eyl 14 Kas 14 Oca 15 Mar 15 1 1,48 1,43 1,38 130 10 110 100 90 80 70 60 50 40
Oca 13 Şub 13 Mar 13 Nis 13 May 13 Haz 13 Tem 13 Ağu 13 Eyl 13 Eki 13 Kas 13 Ara 13 Oca 14 Şub 14 Mar 14 Nis 14 May 14 Haz 14 Tem 14 Ağu 14 Eyl 14 Eki 14 Kas 14 Ara 14 Oca 15 Şub 15 Mar 15 Oca.14 Şub.14 Mar.14 Nis.14 May.14 Haz.14 Tem.14 Ağu.14 Eyl.14 Eki.14 Kas.14 Ara.14 Oca.15 Şub.15 Mar.15 Bülten 19 Mart 015 Faiz Piyasası yıllık gösterge faiz gün içinde %8,76-8,8 dar bandında hareket ederken; 10 yıllık gösterge faiz gün boyu aşağı yönlü hareket etti ve %8,31 e kadar geriledi. FOMC sonrası TL deki değer kazancı ve ABD 10 yıllık faizlerindeki düşüşle birlikte bono piyasasına alımla başlayabiliriz. TCMB nin yaptığı toplam fonlama miktarı 51,1 milyar TL düzeyine gerilerken; bu rakamın 46,5 milyar TL lik kısmı %7,50 den haftalık repo fonlamasından, 4, milyar TL lik kısmı %10,5 ten piyasa yapıcılığı imkanından, 0,4 milyar TL lik kısmı %10,75 ten kotasyondan ve BİST repo imkanından oluştu. Ortalama fonlama maliyeti %7,75 düzeyine geriledi. Gösterge Tahvil* 7,97 8,76 8,77 0,01 0,80 USD Libor( 3 aylık) 0,6 0,7 0,7 0,00 0,01 EUR Libor( 3 aylık) 0,06 0,0 0,0 0,00-0,04 O/N İMKB Repo 10,85 10,37 10,33-0,04-0,5 Eurobond 030* 4,73 4,88 4,89 0,01 0,16 Kaynak: Reuters, BIST, Bloomberg 31 Ara 14 17 Mar 15 18 Mar 15 * bileşik faiz 11,5 10,5 9,5 8,5 7,5 6,5 13 1 11 10 9 8 7 6 5 4 3 Kaynak: BIST,*bileşik faiz (Ağırlıklı Ort) TCMB Ağırlıklı Fonlama Faizi ve Faiz Koridoru Ağırlıklı Fonlama Faizi Top. Piyasa Hacmi Göst. Tahvilin Hacmi Göst. Faizi (Sol Eks,*) %8,77 Gecelik Borç Alma-Verme Faizi 3.500 3.000.500.000 1.500 1.000 719 500 0 Milyon TL %7,75 Türkiye'nin 5 yıl vadeli CDS-kredi temerrüt faizi (Türkiye nin borçlarını iflasa karşı sigortalamanın maliyeti) 10 seviyesinde sabit kalırken; 030 vadeli USD cinsi gösterge Eurobond faizi ise %4,89 seviyesine yükseldi. Borsalar FOMC öncesi dar bantta hareket eden BIST-100 endeksi günü %0,1 düşüşle 79.94 puandan kapattı. Yellen ın dün yaptığı açıklamalarda, Doların değerlenmesinin ihracatta "gözle görülür direnç" ve enflasyonda aşağı yönlü baskı yarattığını ifade ederek, Doların değerlenmesinden rahatsız olduğunun ipuçlarını vermesi ardından borsalar kazançlarını artırdı. Asya hisse senetleri 18 ayın en sert yükselişini kaydetti. BIST-100 85.71 80.031 79.94-0,1% -6,7% BIST-30 106.150 98.155 97.947-0,% -7,7% Sanayi 78.75 75.673 76.364 0,9% -3,0% Hizmetler 6.195 57.39 57.90 0,1% -7,9% Mali 115.5 107.453 106.815-0,6% -7,3% Bankalar Endeksi 159.67 144.865 143.459-1,0% -9,9% Dow Jones 17.83 17.849 18.076 1,3% 1,4% S&P 500.059.074.100 1,%,0% DAX 9.806 11.981 11.93-0,5% 1,6% Nikkei 5 17.451 19.437 19.544 0,6% 1,0% Bovespa 50.007 50.85 51.56,5% 3,0% Kaynak: Reuters, Bloomberg 31 Ara 14 17 Mar 15 18 Mar 15 700 İşlem Hacmi (milyon TL) BIST 100 Endeks (sağ eksen) 600 500 400 300 00 100 0 Oca.14 Şub.14 Nis.14 May.14 Tem.14 Eyl.14 Eki.14 Ara.14 Şub.15 95.000 90.000 85.000 80.000 79.94 75.000 70.000 65.000 60.000
PİYASALARDAKİ GELİŞMELER TCMB, Ankara da ekonomistler ile olağan toplantısını yaptı. Enerji Bakanı Taner Yıldız, BOTAŞ ile Gazprom arasında 1 Ocak'tan itibaren geçerli olan %10,5'lik doğalgaz fiyat indiriminin değerinin 1 milyar Dolar olduğunu açıkladı. İsveç Merkez Bankası sürpriz bir karar alarak politika faizini 15 baz puan indirerek -%0,5'e düşürürken, tahvil alım programının büyüklüğünü de artırdı. İngiltere Merkez Bankası Para Politikası Komitesi'ne göre İngiliz Sterlini'nin daha da güçlenmesi ve enflasyonun öngörülenden daha uzun süre düşük kalmasına yol açma riski var. FED faiz artışı konusunda sabırlı olacağı taahhüdünü sözlü yönlendirmesinden çıkardı. TCMB, Ankara da ekonomistler ile olağan toplantısını yaptı. PPK toplantısında politika faizinde neden değişikliğe gitmediğini küresel piyasalardaki belirsizlik ve gıda fiyatlarındaki dalgalanmaya bağlayan Merkez Bankası önceki aya ilişkin görüş ve duruşunda belirgin değişikliğe gitmediğini belirtti. Öncü göstergelerin ilk çeyrekte iktisadi faaliyette toparlanmaya işaret etmediği, ihracat siparişlerinde zayıf seyir sürerken iç piyasa siparişlerindeki kısmi yavaşlamada olumsuz hava koşullarının etkisinin hissedildiği belirtildi. İç talepteki yavaşlamanın ana nedeni olarak soğuk hava koşulları gösterilirken; dış talepteki zayıflığın daha çok Euro kaynaklı fiyat etkisinden kaynaklandığı, miktarhacim bazlı verilerde yavaşlamanın nispeten daha az olduğu vurgulandı. Çekirdek enflasyon göstergelerindeki iyileşmenin sürdüğü; ancak gıda fiyatlarındaki yüksek seyrin ve oynaklığın TÜFE enflasyonunu olumsuz etkilediği söylendi. Dolayısıyla enerjiden çok gıdaya referans veren açıklamaları baz alarak gıda fiyatlarındaki oynaklığın Merkez Bankası nı tedirgin ettiği görülüyor. Don gibi olumsuz hava koşullarına ek olarak gıda ihracatının da fiyatları yukarı çektiğini düşünen Merkez Bankası Mart ayında da bu görüntünün sürebileceğini düşünüyor. Sıkı para politikası duruşu ve alınan makroihtiyati önlemlerin etkisiyle kredi büyüme hızlarının makul düzeylerde seyrettiği ve tüketici kredilerinin ticari kredilere göre daha yavaş büyüyerek bu gelişme-dengelenme sürecine ve finansal istikrara katkı yaptığı; mevduat dışı yükümlülüklere dair zorunlu karşılık tedbirlerinin açıklandığı dönemden sonra yükümlülüklerin vadesinde bir miktar uzama eğilimi olduğu ayrıca dile getirildi. İsveç Merkez Bankası sürpriz bir karar alarak politika faizini 15 baz puan indirerek -%0,5'e düşürürken, tahvil alım programının büyüklüğünü de artırdı. Planlı karar tarihini beklemeyen Merkez Bankası daha önce yaptığı 10 milyar Kron tutarındaki devlet tahvili alımlarının üzerine 30 milyar kron (15,7 milyon dolar) daha alım yapacağını belirtti. Ekonominin karşı karşıya olduğu deflasyon tehlikesiyle mücadele eden merkez bankası, enflasyonda başlayan artışın değer kazanan kron nedeniyle risk altında olduğunu belirti. Banka alabileceği tedbirler arasında döviz kurlarına müdahale ve başka tipte varlıklar almanın da olduğunu söyledi. 3
İngiltere Merkez Bankası Para Politikası Komitesi'ne göre İngiliz Sterlini'nin daha da güçlenmesi ve enflasyonun öngörülenden daha uzun süre düşük kalmasına yol açma riski var. BOE Para Politikası Komitesi'nin 4-5 Mart tarihlerinde yaptığı toplantının yayınlanan tutanaklarına göre 9 üyenin tamamı faizin ve parasal genişleme miktarının değiştirilmemesi yönünde oy kullandılar. Tutanaklar ayrıca, politika yatırımcıların ayrışan para politikası trendlerinde kısa vadede risk gördüklerini ve İngiltere'nin ekonomik büyüme görünümünün Euro Bölgesi'ne göre daha güçlü olmasının Sterlin üzerinde yukarı yönlü baskı oluşturduğu düşündüklerini gösterdi. İngiltere tarafında takip edilen diğer bir veri istihdam piyasasına ilişkin açıklanan verilerdi. Ücretler %1,8 ile önceki ayki %,1'den geriledi. İşsizlik oranı ise %5,6'ya düşüş beklentisine karşı %5,7'de kaldı. İngiltere Maliye Bakanı George Osborne, 015 yılı büyüme beklentisini %,4'ten %,5'e yükselttiklerini açıkladı. Osborne, 015-016 bütçe açığının 75,3 milyar Sterlin olacağını, kamu borcunun gayrisafi yurtiçi hasılaya oranının ise yine aynı dönemde %80,'ye ineceğini söyledi. Bu yıl için bütçe açığının gayrisafi yurtiçi hasılaya oranının %5 olacağını öngördüklerini dile getiren Osborne, bütçenin 018-019'a kadar gayrisafi yurtiçi hasılanın %0,'si kadar fazla vereceğini beklediklerini söyledi. FED faiz artışı konusunda sabırlı olacağı taahhüdünü sözlü yönlendirmesinden çıkardı. Bu ayki toplantı metninde Başkan Yellen'ın en az iki ay boyunca faiz artırılmayacağı anlamına geldiğini ifade ettiği "sabırlı" ibaresi kullanılmadı. Kısaca dikkat çeken noktaları paylaşırsak; 015 büyüme tahmini Aralık'taki %,6 ila %3'dan %,3 ile %,7 arasına çekildi. İfade sağlamdan (Solid) mütevazi (moderate) şekline değiştirilmiş. Hatırlarsak son çeyrek büyümesi %,6 tan %, ye revize edilmişti. Metne ihracatın zayıfladığı cümlesinin eklendiğini görüyoruz. Güçlü Dolar bunun bir sebebi olarak görülüyor. Ancak güçlü Dolar ABD gücünün yansıması olarak da yorumlandı. FOMC istihdam artışının kuvvetli olmayı sürdürdüğünü belirterek; 015 için işsizlik oranı tahminini Aralık'taki %5,-5,3 arasından %5 ile %5, arasına indirdi. FED'in açıklamasında en çok dikkat çeken noktalardan biri de FED başkanlarının yıl sonu için faiz oranı beklentisinin %1,15'ten %0,65'e indirilmesi oldu. Çekirdek PCE %1,5 ile %1,8 tahmininden %1,3 ile %1,4 aralığına çekildi. Bu durumun daha çok enerji fiyatlarındaki düşüşten kaynaklandığı belirtildi. Hep bahsettiğimiz piyasa ve anket ayrışmasına da metinde değinildi. Nisan ayı toplantısında bir artışın olası olmadığı görülürken; enflasyonun orta vadede %'lik hedefe doğru çıkması noktasında makul oranda güven duyulması halinde sıkılaşmanın gerçekleşebileceğini söyleyebiliriz. Aralık ta görüntü "bir kaç" ay içinde faiz arttırmayı gerektirmiyordu. Şu anda da Nisan için gerektirmiyor. Dolayısıyla Haziran da bir artırım olursa şaşırtıcı olmaz ancak Eylül de başlayabileceğini düşünenler daha çok. Verilere göre piyasa bunu fiyatlamayı sürdürecektir. 4
VERİ GÜNDEMİ Yurtiçinde bugün ve yarın sakin veri gündemiyle birlikteyiz. Yurtdışı tarafında İsviçre ve Norveç Merkez Bankaları nın faiz kararını takip edeceğiz. İsveç in son hamlesi ardından onların nasıl karşılık verecekleri önemli. Norveç petrole bağımlılığı nedeniyle 014 yılında olumsuz etkilenen ülkelerden biri. Dünyanın 5. büyük petrol ve. büyük doğalgaz ihracatçısı olurken; Avrupa ya en fazla doğalgaz sağlayan ikinci ülke konumunda. Dolayısıyla hem fiyatlardaki düşüş hem de Avrupa ekonomisindeki görünüm ülkeyi zora sokmakta. İsviçre, Danimarka ve İsveç le birlikte negatif politika faizini uygulayan ülkelerden biri. İsviçre Merkez Bankası Euro/Frank kurunda taban seviye uygulamasına son verirken; ayrıca 3 aylık Libor faizi hedef aralığını 50 baz puan düşürerek -%1,5 ile -%0,75 aralığına çekmişti. ABD tarafında gündemin arka planında kalsa da cari işlemler dengesini takip edeceğiz. 3. çeyrekte cari işlemler açığı USD 100,3 milyar gerçekleşirken, GSYH ye oranı -%, idi. 4. çeyreğe ilişkin dış ticaret verilerine baktığımızda Kasım hariç beklentilerin üstünde geldiğini görmüştük. Dolayısıyla her ne kadar enerji ithalatı hacim ve değer anlamında azalış gösterse de cari işlemler dengesinde bir miktar bozulma görmemiz muhtemel gözüküyor. ABD'nin Philadelphia FED endeksi Şubat ta 5,'e gerileyerek Şubat 014 tarihinden bu yana en düşük seviyede açıklanmıştı. Ayın, açıklanan ilk üretim faaliyeti verilerinden olması açısından önemli olan veri FED in diğer bölgelerine ilişkin açıkladığı güven endekslerine paralel bir seyir izlemişti. Şubat ayında Richmond ve Newyork FED endeksi de zayıflık göstermişti. Mart ayına ilişkin New York FED verisini baz alarak son 3 ayın en düşük seviyesinde yer alan endeksin Philadelphia bölgesine de negatif yansımasını bekliyoruz. UYARI: Bu bülten T.C. Ziraat Bankası A.Ş. tarafından, kamuya ilan edilen veriler kullanılarak hazırlanmış olup; sadece Bankamız müşterilerini bilgilendirme amacını taşımaktadır. Bültende yer alan veriler ve değerlendirmeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Bülten sayfalarında yer alan yazı, tablo ve grafikler Bankamızın izni olmaksızın kısmen veya tamamen çoğaltılamaz, dağıtılamaz ya da yayınlanamaz. 5