Optimal Beslenmede Meyve Suyu Tüketiminin Yeri ve Önemi: Yeni Yaklaşımlar ve Yeni Görüşler Prof. Dr. Sevinç Yücecan Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü
Diyete bağlı kronik hastalıklar; ölümlerin %73 ünde, hastalıkların %60 ında temel nedendir
WHO; 2015 yılında 15 yaş ve üzeri kilolu insan sayısının 2,3 milyara, obez sayısının da 700 milyona ulaşmasının beklendiğini açıkladı
Koroner Kalp Sağlığı Kan basıncı faktörü KB Yaş LDL-K Apo B 2030 yılında 23.6 milyon insan ölecek Bozulmuş glukoz toleransı Metabolik sendrom Tek Harf Çalışması, 2009
Global Gerçekler 20 yaş ve üzeri 76.4 milyon insan hipertansiyon hastası Her 3 kişiden 1 kişinin yüksek tansiyonu var İnsanların %21 i yüksek tansiyonu olduğunu bilmiyor Her 40 saniyede bir insan kalp krizi ile karşı karşıya Her 4 dakikada bir kişi kalp krizinden ölüyor WHO, 2011
2025 Yılına kadar dünya nüfusunun % 30 artması beklenirken, diyabetli sayısının %114 artması beklenmektedir
Hareketsiz yaşam, 3.2 milyon insanın ölümüne neden olmaktadır WHO, 2010
World Health Organization, 2010
Beslenme Bilimleri XXI. Yüzyıl Optimal Beslenme Maksimum iyi hal/sağlık Minumum hastalık riski Maksimum Sağlıklı Yaşam Brit J Nutr 2002;88:133-38
Artan sağlık harcamaları, çalışılan gün sayısının azalması Ortalama yaşam süresinin uzaması Yaşlı nüfusun artması Yaşam kalitesinin artmasına yönelik istemler
UV Işınları İyonize radyasyon Sigara Metabolizma Mitokondri İnflamasyon Reaktif Oksijen Türevleri (ROT) Beyaz kan hücreleri Hava kirliliği
ROT ların Hasar Reaksiyonları Oksidatif stres Toksisite Lipid peroksidasyonu DNA Lipitler Proteinler Karsinojenite Mutajenite Membran hasarı Protein oksidasyonu ile fragmentasyonu
ROT ların Hasar Reaksiyonları Kanser Kardiyovasküler hastalıklar Katarakt Kronik inflamatuar hastalıklar Romatoid artrit Nörodejeneratif hastalıklar Alzheimer
Oksidatif stres ROT fizyolojik düzey ROT savunma sistemleri ROT Hidroksi radikaller Süperoksit anyon Hidrojen peroksit Karotenoidler Tokoferoller Tokotrienoller Flavonoidler Fenolik bileşikler Selenyum Koenzim Q10 Antioksidanlar Glutatyon Glutatyon peroksidaz Süperoksit dismutaz Katalaz Billuribin Ürat Askorbik asit Albumin
İnflamatuvar yanıt Karsinojen metabolizması NADPH NADPHP450 oksido redüktaz Sitokrom P450 Sübstrat Hormon regülasyonu Hipotalamus Pitüiter bez Hücre büyüme siklusu Apoptozis Biyoaktif besin bileşenleri Hücre Farklılaşması DNA tamiri J Am Diet Assoc 2006;106:403-13
100 g elmanın antioksidan aktivitesi =1500 mg vitamin C ye eşdeğer Elma = 5.7 mg/100 vitamin C Nutr J 2004;3:1-15 Nature 2000;405:903-4
Phenol carboxylic acids Elma Polifenolleri Dihydrochalcones 5-Caffeoylquinic acid (chlorogenic acid) 3-Hydroxyphloretin-29-xyloglucoside Caffeic acid Phloretin-29-xyloglucoside 4-Coumaroylquinic acid 3-Hydroxyphloretin p-coumaric acid Phloretin glycoside 2 Ferulic acid Phloretin-2 -glucoside (phloridzin) Chlorogenic acid Phloretin (aglycone) cis-chlorogenic acid 3 Flavan-3-ols Quercetin glycosides Procyanidin B1 (+)-Catechin ( )-Epicatechin Procyanidin B2 Procyanidin C1 Procyanidin-tetramer Procyanidin-pentamer Procyanidin oligo- and polymers Quercetin-3-rutinoside (rutin) Quercetin-3-galactoside (hyperoside) Quercetin-3-glucoside (isoquercitrin) Quercetin-3-xyloside (reynoutrin) Quercetin-3-arabinofuranoside Quercetin-3-arabinopyranoside Quercetin-3-rhamnoside (quercitrin) Quercetin (aglycone) J Cell Biochem 2009;106:73-82
Quercetin Anti-inflamatuvar etki (in vivo, in-vitro) ROT süpürücü etki (in vivo, in-vitro) Anti-proliferatif etki ( in-vitro) Gen ekspresyonunun modülasyonu ( in-vitro) Klinik semptomların azalması Food Chem Toxicol 2012;50:1194 1200 Atherosclorosis 2011;218:44-52
Biochem Pharmacol 2012;83:6-15 Tümor oluşumu/ gelişimi Yaşlanma İnflamasyon Apoptozis Otofaji Metastaz Anti anjiogenik aktivite Hücresel enerji etkinliği İmmün sistemin harabiyeti
Ateroskleroz Kardiyak hipertrofi Endotel disfonksiyonu Vasküler inflamasyon Ateromotöz plak Hipertansiyon Koroner vazodilatasyon Vasküler değişimler Platelet adezyon ve agregasyonu İnme Myokard infarktüsü Mol Aspects Med 2010;31:478-94
Kanser Kardiyovaskuler Hastalıklar Diyabet İnflamatuar Hastalıklar Alzheimer Crit Rev Food Sci Nutr 2011;51:1-12
Biyoaktif Bileşenler Bileşen Mekanizma Besin Anthocyanins Flavonols Flavanols Proanthocyanidins Ellagitannins Gallotannins Resveratrol Hydroxybenzoic acid Hydroxycinnamic acid AOx, antimutajenik etki Tümör oluşumu/gelişimi (akciğer, meme, uterus, kolon, ağız prostat, özofagus) Hücresel sitotoksisite Anjiyogenez Detoksifikasyon enzim aktivitesi Apoptozis Antiinflamatuvar etki Üzümsü meyveler Molecules 2012;17:4435-51 Food Chem 2011;125:1412-7 Food Chem 2010;123:734-40
Biyoaktif Bileşenler Bileşen Mekanizma Besin Anthocyanins Flavonols Flavanols Proanthocyanidins Ellagitannins Gallotannins Resveratrol Hydroxybenzoic acid Hydroxycinnamic acid Eikosanoid sentezi Endotelyal işlev Platelet agregasyonu/aktivasyonu HDL-kolesterol düzeyi LDL oksidasyonu Anti-hipertensif etki Üzümsü meyveler Crit Rev Food Sci Nutr 2011;51:1-12 Food Chem 2010;123:1242-51
Biyoaktif Bileşenler Bileşen Mekanizma Besin Ellagic acid Ellagitannins Punic acid Anthocyanins Flavonols Flavan-3-ols Flavones AOx Antimutajenik etki Tümör oluşumu/gelişimi (kolon, prostat, meme, akciğer, deri) Apoptozis Angiogenez Anti-inflamatuvar etki Nar J Food Sci 2012;77:C115-20 Crit Rev Food Sci Nutr 2011;51:626-34 Nutr Rev 2010;68:122-8
Obezite, Diyabet, Hipertansiyon, İnsülin direnci, Hiperkolesterolomi, Sigara, Yaşlanma, Yüksek Yağlı Diyet Oksidatif Stres ve İnflamasyon Serum Antioksidan düzeyi (EA&NO) Ox-LDL Artmış karotis intima media kalınlığı Lümenin daralması Arteriyal plak Serum kolesterol, Glukoz Lipid peroksidasyon düzeyi Ateroskleroz ACE aktivitesi Kan basıncı Nutr Rev 2009;67:49-56
Nutrition 2012;1-10
Monoterpen d-limonen Perillic acid Flavanon Tangeritin Naringenin Hesperitin Isosakuratenin Heridictyol Narirutin Neohesperidin Neoeriocitrin Naringin
Biyoaktif Bileşenler Bileşen Monoterpen d-limonen Perillic acid Flavanon Tangeritin Naringenin Hesperidin Isosakuratenin Heridictyol Narirutin Neohesperidin Neoeriocitrin Naringin Mekanizma AOx, antimutajen Tümör oluşumu/gelişimi (deri, meme, karaciğer, akciğer, mide, kolon) Detoksifikasyon enzim aktivitesi LDL oksidasyonu HMG CoA redüktaz HDL-kolesterol Diastolik kan basıncı Termogenezi artırma ve obezite riskini azaltma Besin Turunçgiller Am J Clin Nutr 2011;93:73-80 J Pharm Biomed Anal 2010;51:327-45 J Nutr 2009;139:555-60
Resveratrol Catechin Epicatechin Quercetin Anthocyanin Polyphenolic tannins
Anti-kanser Anti- artrit Anti-aging Anti- astım Nöroprotektif Hepatoprotektif Anti-diyabetik Kardiyoprotektif
Nitric Oxide 2012;26:102-10
BİLİMSEL TEMELLER Saptama Hedef İşlevlerin Göstergeler Hastalık Riskinin Modülasyonu Modülasyonu Belirleme Belirleme Artmış İşlevler Etkiler Hastalık Riskinde Azalma Karar Karar Tip A İddiaları İddialar Tip B İddiaları TOPLUMLA İLETİŞİM KURMA