KİŞİSEL GELİŞİM KİTAP ÖZETLERİ 54 ZİHİN HARİTALARI Kitap Adı: Mind Maps at Work (Zihin Haritaları) Yazarı : Tony Buzan Yayın Tarihi: 2004 Yayınevi : Thorsons Sayfa Sayısı : 256 Sayfa Fiyatı : 14.99 GBP Yazar Tony Buzan hakkında: Tony Buzan, beyin ve öğrenme teknikleri konusunda dünyanın önde gelen otoritelerinden biridir. Mind Map in yaratıcısı, Mental Literacy kavramının başlatıcısıdır. Yaratıcı IQ dalında Dünya Rekoru sahibi olan Tony Buzan, Dünya Hafıza şampiyonasını düzenleyen ve aynı zamanda Dünya Akıl Rekorları için kabul edilmiş bir hakem olan Brain Foundation'ı kurmuştur. Brain Clubs'ın uluslararası ağının başı, International Journal of Mensa (yüksek IQ derneği) eski editörü ve Uluslararası Akıl Sporları Olimpiyatının ortak kurucusudur. Buna ek olarak, öğrenme güçlüğü olanlara yönelik birçok çalışmanın da öncüsüdür. 1
EDİTÖRÜN YORUMU: Zihin haritaları, sıradan detayların sisli perdesini kaldırarak şirketinizin ya da sizin varacağınız ışıldayan vizyonu görmenizi sağlayacak ve sadece yaşamınızı sürdürmenize değil, aynı zamanda iş hayatında başarılı olmanıza yardım edeceklerdir. Tony Buzan Hedef belirlemek ve onlara ulaşmak, İşinizde daha etkin olmak, Yeni fikirler ve yaratıcı çözümler üretmek, Kariyer değişikliği yapmak ya da kendi işinizi başlatmak, Kendinize güvenerek mükemmel sunumlar yapmak, Kendinizi ve düşüncelerinizi savunmak, İş yerindeki en önemli oyuncu olmak, Takımınızı başarıya götürmek ister misiniz? Eğer bu sorulardan birine evet yanıtı veriyorsanız sizin en büyük yardımcılarınız zihin haritaları olacaktır Zihin haritaları, Mükemmel planlama yapmanızı sağlar; Yaratıcı zekanızı harekete geçirir; Her türlü soruna çözüm bulma ilhamı verir; Baskı altındayken bile gerçekleri görmenize yardım eder; Takımınızı başarıya motive eder; Canlı ve özlü sunumlar yapmanızı sağlar; İş yaşamı ve özel yaşamınız arasındaki dengeyi kurmanıza yardımcı olur; İşinizi sevdirir. Bu hafta sizinle, yaşamınızı zenginleştirecek ve hem iş hem de özel yaşamınıza başarı ve doyum getirecek zihin haritası nedir; nasıl hazırlanır konusunu paylaşıyoruz. İyi okumalar dileklerimizle, Kitabımızla ilgili tartışma platformumuzu bir kez daha belirtelim: http://finance.groups.yahoo.com/group/kisiselgelisimkitapozetleri Arzu Altınanıt 2
Zihin Haritası nedir? ZİHİN HARİTALARI Zihin haritası, not almanın renkli, görsel bir biçimidir; hem bir kişi hem de bir grup için uygulanabilir. Merkezinde ana fikir ya da görüntü vardır. Buradan hepsi ana fikre bağlı olan dallar ayrılır. Bu dallar, ana fikre daha derin anlamlar yükleyecek konulardan oluşur. Her bir dal, daha da derinleşmek için kendi içinde farklı dallara ayrılır. Bu dallar birbiriyle bağlanırken aslında bağlanan düşüncelerdir. Zihin haritası, merkezden dışa doğru gittikçe düşüncelerinizin de aynı biçimde hareket etmesini sağlar. Bir süre sonra zihniniz açılır ve hem kendiniz hem de çevrenizdekiler için ilham kaynağı olursunuz; hayal gücünüz sınır tanımaz. Zihin Haritaları Nasıl İşler? Çizgiler, sıralamalar, harfler, rakamlar ve listeler sol beynin zihinsel becerileridir. Beyin fırtınası yaparken sadece bunları kullanmak, yalnızca beynin sol tarafını harekete geçireceği için yaratıcılığı kısıtlar. Yaratıcı olmak için beynin sağ tarafının da kullanılması gerekmektedir. Sağ beynin zihinsel becerilerinden biri de rengi, imajı, ritmi ve uzamsal farkındalığı yorumlamaktır. Bu yüzden zihin haritaları, sadece harfler ve rakamlar değil, renkler ve imajlar da kullanılarak beynin hem sol hem sağ tarafını harekete geçirirler. Her iki taraf da, birbirini besleyerek ve güçlendirerek sınırsız bir yaratıcılık potansiyeli sağlar. Kişisel Arama Motorunuz Zihin haritaları, son derece yararlı düşünce araçlarıdır, çünkü beyninizle birlikte çalışırlar ve düşünceler arasında bağlantı kurmanıza yardım ederler. Zihin haritanıza eklediğiniz her yeni dal bir öncekiyle bağlantılıdır. Beyninizin nasıl düşündüğünün görsel dışa vurumlarıdır. Ana noktaya odaklanmanızı sağlayarak, bağlantı kurma yoluyla ve hayal gücünüz yardımıyla sizi sonuçlara götürür. Aynı şehir haritaları gibi, size varış noktasına nasıl gideceğinizi gösterir. 3
Kendinizle başlayın Bunun için şunlara ihtiyacınız olacak: Boş bir kağıt Renkli kalemler, boya kalemleri Hayal gücünüz İşinize değil, kendinize odaklanın. Başarılı olduğunuz şeyler neler? Becerileriniz neler? Örnek: Bu örneği kendinize göre düzenleyin ve ekleyebildiğiniz kadar yeni alt dallar ekleyin. Eylem Enerji Çalışma Lider Şirket Hedefler Eğitim Güvenli Bağımsız Deneyimler Fikirler Becerilerim Araştırma Bilgi Şirket İletişim sağlayıcı Nitelikler Devlet Toplum Ortam Diller Zihin haritaları, iş yerinizdeki zihinsel monotonluğa son verir ve sorunları çözmenize yardımcı olur; zaman kazandırır; daha yaratıcı olmanızı sağlar; durumu netleştirir; plan yapmanıza yardım eder; iletişim kurmanızı kolaylaştırır; herhangi bir duruma yeni bir bakış açısı kazandırır; hatırlamanıza yardım eder; organize olmanızı sağlar. 4
Bu da sizi işte zihinsel olarak özgür kılar; yaratıcılığınızı arttırır ve fikirlerle dolu olduğunuzu fark etmenizi sağlar. Yaratıcılığınızı özgür kılmanın yolları Dinleyin ve öğrenin: Önce kendinizi dinleyin. Konuşurken başkalarının sözünü kesen biriyseniz, aynı durumda kaldığınızda ne hissettiğinizi düşünün. Başkalarını dinlemeye zaman ayırırsanız, hem öğrenecek çok şey bulursunuz hem de sizin konuşmanız gerektiğini zaman sizi dinleyecek birilerini bulursunuz. Okuyun: Yeni bir şeyler okumayı deneyin. Kitap seçerken daha radikal kararlar verin. Her gün aynı gazeteyi okuyorsanız farklı bir gazete alın. Unutmamanız gereken bir şey okuyorsanız, zihin haritası yöntemini deneyin. Karalayın ve resim çizin: Bunun için ressam olmanıza gerek yok. Zihin haritalarınızı renklendirin. Ufkunuzu genişletin: Hem iş hem de özel yaşamınızda yeni arkadaşlıklar ve ilişkiler kurmak için elinize geçen her fırsatı değerlendirin. Yaşamınıza giren herkes size yeni bakış açıları katacaktır. Rüya görün ve hayal kurun: Eğer sabah kalktığınızda rüyanızı hatırlıyorsanız hemen not alın. Rüyalarınız yaşamınızla ilgili ilginç iç görüler verirler. Zihinsel harita makinenizi de çalıştırın: Beyniniz de tüm diğer organlarınız gibi vücudunuzun bir parçasıdır. Hepimizin bildiği bir deyiş vardır: Sağlam kafa sağlam vücutta bulunur. Bu yüzden sadece bedensel değil zihinsel egzersizler de yapın. İş Planlamasında zihin haritalarının kullanımı Planlama, sanıldığı gibi, can sıkıcı uzun saatler, bir sürü not ve kağıt gerektirmez. Zihin haritalarını kullanarak bunu eğlenceli, kolay, yaratıcı ve üretken hale getirebilirsiniz. Zihin haritaları sadece zaman yönetimine ve işle ilgili kararlar almanıza yardımcı olmaz, aynı zamanda sevdiğiniz şeyleri yapmak için size zaman kalmasını sağlar. 1. Zihin haritanızın merkezine işinizi temsil eden bir imaj koyun. Bu şirketin logosu, bir ürünün resmi, hatta misyonu belirten kısa bir cümle olabilir. 2. Merkezdeki imajınızdan ana bir dal çizin ve onu rakipsiz olarak belirtin. Daha sonra ona bağlı alt dallara hangi ürününüzün ya da hizmetinizin rakipsiz olduğunu ve onu öne çıkartan özellikleri yazın. 3. Merkezdeki imajınızdan yeni bir dal çıkartın ve onu müşteriler olarak tanımlayın. 5
Ona bağlı alt dallara da müşterilerinizin kimler olduğunu, neler istediklerini, bu istekleri karşılayanın neden sizin şirketiniz olduğunu yazın. Burada yeni müşterilerden beklediğiniz karı belirtin. Bunun için mevcut durumdaki finansal bilgileri kullanarak daha gerçekçi bir tahminde bulunabilirsiniz. 4. Merkezdeki imajınızdan üçüncü bir dal uzatın ve bunu ofisler olarak adlandırın. Burada, ortaya çıkacak maliyet detaylarını da belirterek, kullanmayı düşündüğünüz binaları ve şirketin yönetimsel, finansal ve pazarlama yapısını değerlendirebilirsiniz. 5. Merkezdeki imajdan yeni bir dal daha çıkartarak yapı adını verin. Burada iş gücü ve olası ortaklar belirtilecektir. Alt dallar çıkartarak işe alım, pazarlama stratejileri ve oluşturmayı düşündüğünüz takımın tarzını yazın. Bu bölümde, gereken niteliklerden, yetkinliklerden ve elemanlarla yapılacak sözleşmelerden de söz edilebilir. İş planlamasının ana başlıklarını düzenleme Bir iş planlamasında olması gereken ana başlıklar şunlardır: Yönetici Özeti Şirket bilgisi Pazar bilgisi Ürün ya da hizmet bilgisi Yönetici takımı Strateji ve uygulamalar Finansal analiz TEFCAS: Planınızı başarıya ulaştırma yolu TEFCAS ın açılımı şudur: Trial (Deneme) Event (Durum) Feedback (Geri bildirim) Check (Kontrol) Adjust (Düzenleme) Success (Başarı) Trial: Başarılı olmak için bir şeyi denemek gereklidir. Bu yepyeni bir şey de olabilir, farklı bir sistem ya da uygulama da Event: Dikkatli planlamanızın ve onu takip eden eylem tarzınızın kaçınılmaz sonucu bir durum olacaktır. Durum, TEFCAS başarı mekanizmasının en ürkütücü basamağıdır. Bunu atlattıktan sonra gerisi gelir. Bu noktada zihin haritası size neden bu girişimin önemli olduğunu düşündüğünüzü hatırlatır. 6
Feedback: Geri bildirim, iş dünyasının en önemli öğelerinden biridir ama genellikle gözden kaçar. Bir çalışmanın herhangi bir noktasında geri bildirim alıp neler yaptığınızı görmek ilerlemeyi sağlayacaktır. Aşılan basamakları görme konusunda ise en büyük yardımcınız zihin haritası olacaktır. Check: Başarı mekanizmasındaki kontrol öğesi, gerçek hedeflerinize giden yolda olduğunuzdan emin olmanızı sağlar. Adjust: Düzenleme basamağı, zihin haritasında belirlenmiş amaçlardan hangilerinin işlemediğini fark ederek yolunuzu tekrar gözden geçirmenize yardım eder. Başarı: Hedefinize vardınız ve arkanıza yaslanıp biraz dinlemenin zamanı olduğunu düşünüyorsanız hata yaparsınız. Dünyanın en başarılı şirketleri başarı ardına başarı yakalayanlardır. Şimdi sıra, yeni bir zihin haritası çizmek ve TEFCAS başarı mekanizmasını yeniden kullanarak yeni bir başarıya imza atmaktadır. Zihin Haritaları kullanarak başka neler yapabilirsiniz? CV nizi düzenleyebilirsiniz. Zamanınızı planlayabilirisiniz. Kişisel gelişimizi planlayabilirsiniz. Mülakatlarınızı planlayabilirsiniz. Takımınızı yönlendirebilirsiniz. Krizleri yönetebilirsiniz. Müşteri yönetimini planlayabilirsiniz. Rakiplerinizle baş edebilirsiniz. Şirket içinde sorun çıkartanlarla baş edebilirsiniz. Etkili sunumlar hazırlayabilirsiniz. Verimli toplantılar düzenleyebilirsiniz. Yaşamınızı düzenleyebilir ve sevdiğiniz şeylere daha fazla zaman ayırabilirsiniz. Gerisi sizin hayal gücünüze kalmıştır Unutmayın, zihin haritaları, hayal gücü ve çağrışımın son derece güçlü bir bileşimini, Planlama Yaratıcı düşünme, Sorun çözme, Proje yönetimi, Kişisel yönetim, Hatırlama için araç olarak kullanmaktadırlar. 7
Örnek: Özel Sözlük: Problem Solving: Sorun Çözme Solution: Çözüm Result: Sonuç Define: Tanımlamak Business: İş Personal: Kişisel Practical: Gerçekçi Emotional: Duygusal Explore: Keşfetmek Issues: Sorunlar Options: Seçenekler Feelings: Duygular Circumstances: Şartlar Negotiable: Uzlaşılabilir Resources: Kaynaklar Advice: Tavsiye Requirements: Talepler Imagination: Hayal gücü Spatial awareness: Uzamsal farkındalık Unleash: Serbest bırakmak Creativity: Yaratcılık Creative Thinking: Yaratıcı Düşünce Manifestation: Dışavurum Time Management: Zaman Yönetimi 8