ÜRETİM YÖNETİMİ VE SİSTEMİ
İŞLETMELERDE ÜRETİM SİSTEMLERİ VE TÜRLERİ Basit olarak, girdileri mal ve hizmetlere dönüştüren sisteme üretim sistemi adı verilmektedir. Sistemin temel elemanları olan girdi, süreç ve çıktı üretim sisteminde de yer almaktadır. Üretim sisteminin girdileri olan ham madde, malzeme, makine, işçilik, yönetim, sermaye, bilgi, girişimcilik, enerji ve benzeri elemanları mal ve hizmet şeklindeki çıktılara dönüştürür.
Üretim sistemleri farklı şekillerde sınıflandırılabilmektedir. Üretim sistemleri talebe göre, stoğa üretim, siparişe göre üretim siparişe göre montaj olarak sınıflandırılabilmektedirler. Diğer bir sınıflandırmada ise üretim miktarına ve akışına göre kesikli üretim, sürekli üretim proje tipi üretim olarak sınıflandırılabilmektedir.
ÜRETİM YÖNETİMİ VE AMAÇLARI Üretim yönetimi, işletmenin elinde bulunan malzeme, makine ve insan gücü kaynaklarının belirli miktarlardaki mamulün istenilen niteliklerde (kalitede), istenilen zamanda ve en düşük maliyetle üretimini sağlayacak biçimde bir araya getirilmesidir. Üretim yönetiminin amacı, miktar, zaman, kalite ve maliyet faktörlerinin en iyi değerlerinin bulunmasına yönelik çalışma yapmaktır.
Üretim yönetimi ile bu amaca ulaşılmaya çalışılırken, Hangi Ürünlerin, Hangi Miktarlarda, Hangi Özelliklerde, Nerede, Kim Tarafından üretileceği sorularına yanıt aranmaktadır. Bu sorular yanıtlanırken, aynı zamanda maliyetin en düşük düzeyde ya da kârın en yüksek düzeyde tutulmasına çalışılmaktadır.
ÜRETİM YÖNETİMİNİN TEMEL İŞLEVLERİ VE DİĞER İŞLETME İŞLEVLERİ İLE İLİŞKİLERİ İşletmenin üretim tipine, ürün çeşitliliğine ve üretim miktarına bağlı makine ve teçhizatın belirlenerek, bunların nasıl kullanılacağı, hangi ürün parçalarının üretilip hangilerinin dışarıya yaptırılacağı, mevcut kapasitenin arttırılmaya gerek olup olmadığı kararları, verilmesi gereken temel kararlardır. Bunun yanında, üretimde kullanılan makine ve teçhizatın iş akışını bozmayacak şekilde yerleşimi ve düzeni de diğer önemli bir nokta olmaktadır.
İşletmenin farklı işlevleri ile üretim yönetimi arasındaki ilişki örgüt yapısı, işletme büyüklüğü, üretim tipi ve büyüklüğü gibi faktörlere bağlı olmaktadır. Üretim yönetiminin en fazla iletişimde olduğu temel bölümler pazarlama, finans ve muhasebe, insan kaynakları ve araştırma geliştirme bölümleridir. Üretim yönetiminin bunun dışındaki diğer bölümler ile de mutlaka etkileşimi bulunmakta ancak bu etkileşim ya daha az ya da dolaylı yollardan olmaktadır.
ÜRETİM YÖNETİMİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ İnsanoğlu yaşamını sürdürmek için üretim yapmak zorundadır. Yiyecek, giyecek ve barınma gibi temel ihtiyaçlarını sağlanabilmesi için üretim gereklidir. Üretim faaliyeti o dönemlerde başlamakla birlikte bugünkü anlamda üretimin doğuşu, insanlık tarihinde çok uzun sayılmayacak bir geçmişe uzanmaktadır. Makinenin insan gücünün yerini aldığı iki asırdan çok fazla değildir. Bu durumda modern üretim yönetimi kavram ve uygulamalarının ortaya çıkışından bugüne çok zaman geçmediğini, ancak üretim ile ilgili teknolojik gelişmelerin, özellikle son 50 yıldaki hızlı gelişme ile birlikte, çok yol aldığı görülmektedir.
ÜRETİM YÖNETİMİ İLE İLGİLİ YAKLAŞIMLAR Üretim yönetimi alanında bilinen yaklaşımların içinde bazıları diğerlerinden farklılıklarını etkinlikleri ile ortaya koymaktadır. Bu etkin yaklaşımlar, esnek üretim sistemleri, toplam kalite yönetimi, yalın üretim, süreç odaklı yönetim, tam zamanında üretim, tedarik zinciri yönetimi, altı sigma bilgisayarla bütünleşik üretimdir.
İNTERNET VE KÜRESELLEŞMENİN ÜRETİM YÖNETİMİNE ETKİLERİ İnternet, iletişimi ucuzlatıp, kolaylaştırarak işletmelere dünyanın her yerine rahatlıkla ulaşabilme olanakları sunmaktadır. Müşteri istek ve gereksinimlerinin belirlenmesinden, ürün tasarımına, üretimde farklı yöntemler kullanmaktan tedarikçiler ile ilişkilere kadar üretim ile ilgili birçok işlerinde internet işletmelere katkı sağlamaktadır.
Bu katkılardan biri de elektronik ticaretin (e-ticaret) ortaya çıkmasıdır. Küreselleşme ile birlikte işletmelerin iş yapma tarzları değişmeye başlamaktadır. İşletmeler sadece kendi bölgelerindeki işletmelerle değil, tüm dünyadaki işletmelerle rekabet etmek zorunda kalmaktadırlar. Küreselleşme tıpkı internette olduğu gibi bir taraftan fırsatlar sunarken bir taraftan da tehdit etmektedir.