DOĞUM HİZMETLERİ İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ Revizyon i: Sayfa: 1/7 Revizyon Açıklaması - Revize edildi - Yeni eklendi Madde No - 4.4.5.1, 4.7.1-4.6 KAPSAM: Doğum Salonu, Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniği Hazırlayanlar Birsen BOZDOĞAN Doğumhane Sor. Hemşiresi Gülay YABA Kalite Yönetim Birimi Kontrol Derya ÖZÇALIŞKAN Kalite Koordinatörü Doç. Dr. Mete Gürol UĞUR Kadın Hast. ve Doğum AD Bşk. Yrd. Doç. Dr. Ersin BOROZAN Kalite Yönetim Temsilcisi Doç. Dr. Murat Taner GÜLŞEN Başhekim Prof. Dr. Y. Zeki ÇELEN Tıp Fak. Dekanı
DOĞUM HİZMETLERİ İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ Revizyon i: Sayfa: 2/7 1. AMAÇ: Doğumhane hizmetleri için gelen hastalara, doğru şekilde ve zamanında sağlık hizmeti verebilmek için izlenecek yolun belirlenmesidir. 2. TANIMLAR: 2.1. NST (Nonstres test): Bebeğin kalp atışlarının seyrini ve kalp atışlarının bebek hareketleriyle ve varsa kasılmalarla olan ilişkisini gözlemlenmesine yarayan testtir. 2.2. Partograf: Doğumun ilerleyişini değerlendirmek için kullanılan ve problemlerin tanınmasında Erken Uyarı Sistemi rolü olan bir araçtır. Doğumun aktif evresinin başlangıcından itibaren doktor tarafından kullanılmalıdır. 2.3. Amniyon sıvısı: Amniyon sıvısı, gebelik sırasında, bebeğin korunmasını ve tüm besin ihtiyacını karşılayan sıvıdır. 2.4. Gravida: Gebelik sayısını ifade eder. 2.5. Parite: Doğum sayısını ifade eder. 2.6. ÇKS: Çocuk kalp sesinin dinlenmesidir. 2.7. Epizyotomi: Vajinal doğum sırasında, doğumu kolaylaştırmak ve annenin perinesinde yırtık oluşmasını engellemek amacıyla yapılan 3-5 cm arası kesiktir. 2.8. Perinatal Bebek: Gebeliğin 28. haftasının üstünde (geç fetal dönem) ve doğumdan sonraki ilk hafta içinde ölen bebeklerdir. 2.9. HBYS: Hastane Bilgi Yönetim Sistemi 3. SORUMLULAR: Md. No. SÜREÇ ADIMLARI / SORUMLULAR PDR ASD PHİ KHİ KDR KH KSH KP 4.1. Giriş işlemleri X X X X 4.2. Hastanın Kliniğe Kabulü X X X 4.3. Hastanın Takibi X X X 4.4. Doğum Uygulamaları X X X 4.5. Kliniğe Hasta Transfer İşlemleri X 4.6. Taburcu İşlemleri X X X X PDR: Poliklinik Doktoru ASD: Acil Servis Doktoru KDR: Klinik Doktoru KSH: Klinik Sorumlu Hemşiresi KH: Klinik Hemşiresi PHİ: Poliklinik Hasta İşlemleri KHİ: Klinik Hasta İşlemleri KP: Klinik Personeli 4. PROSEDÜR AKIŞI: 4.1. Giriş İşlemleri: Kadın Hastalıkları ve Doğum Polikliniği/Acil Servis hasta işlemleri tarafından HBYS den girişi yapılan hastaya, KHD Polikliniği/Acil Servis doktoru tarafından Hasta Yatış Formu düzenlenerek HBYS den yatış istemi yapılır. Yapılan istem klinik hasta işlemleri personeli tarafından HBYS den onaylanır. (Bkz: Yatış Taburcu Prosedürü) 4.2. Hastanın Kliniğe Kabulü: 4.2.1. Yatışı yapılan hasta, doğum salonunda hemşire/doktor tarafından karşılanır ve karşılayan kişi hastaya/yakınına kendini ve kliniği tanıtır. (Bkz: Kliniğe Hasta Kabulü ve İşleyiş Prosedürü) 4.2.2. Hemşire tarafından hastanın bilekliği takılır ve önlük giydirilerek travay odasına alınır. (Bkz: Hasta Güvenliği Prosedürü) 4.2.3. Doktor tarafından hastanın klinik bulguları, laboratuvar, NST ve USG sonuçları değerlendirilerek Partograf Formu na kaydedilir.
DOĞUM HİZMETLERİ İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ Revizyon i: Sayfa: 3/7 4.2.4. Doktor tarafından hastanın poliklinikte yapılan tetkikleri kontrol edilerek, rutin olarak yapılması gereken (kan grubu, CBC, biyokimya, eliza, TİT) tetkiklerinden eksik olanlar varsa, Numune Alma ve Transfer Talimatı na göre hastadan numuneler alınır ve ilgili tetkik birimine gönderilir. 4.2.5. Doktor tarafından hasta/hasta yakınına (normal doğumlar hariç), yapılacak olan cerrahi müdahale/tedaviye yönelik gerekli bilgilendirmeler yapıldıktan sonra ilgili Onam Formu doldurularak imzalatılır ve evraklar klinik arşivinde saklanır. 4.3. Hastanın Takibi: 4.3.1. Hasta NST cihazına bağlanır ve doktor tarafından anamnez bilgileri sorgulanarak HBYS ye kaydedilir. 4.3.2. Muayene bulguları, laboratuvar ve NST sonuçları doktor tarafından değerlendirilir ve gerekirse USG yapılır. 4.3.3. Takip edilen spontan hastaların NST leri 3-4 saatte bir çekilip doktor tarafından değerlendirilir. ÇKS leri ise saat başı dinlenerek kaydedilir ve alınan çıktılar hasta başında (hasta taburcu oluncaya kadar) muhafaza edilir. 4.3.4. Oksitosin (synpitan) indüksiyonu veya propess uygulanan hastaların takibinde, ÇKS ler ve NST ler sürekli olarak çekilir. Hastanın ağrıları değerlendirilerek, gerektiğinde doktor tarafından muayene yapılır. 4.4. Doğum Uygulamaları: T.C. Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan, Doğum ve Sezaryen Eylemi Yönetim Rehberi doğrultusunda gerçekleştirilir. 4.4.1. Normal Doğum: 4.4.1.1. Gebe doğum masasına alınır, doğumda kullanılacak malzemeler ve steril doğum seti hazırlanır. 4.4.1.2. Gebenin üzeri steril örtü ile örtülerek hasta mahremiyetinin korunması sağlanır. Hastaya gerekli açıklamalar yapılarak psikolojik destek verilir. 4.4.1.3. Doğum ekibindeki doktor tarafından Normal Doğum Kayıt Defteri ne kaydı yapılan hastanın doğum eylemi gerçekleştirilir. 4.4.1.4. Hemşire tarafından bebeğin yeni doğan bakımları yapılır. (Bkz: Madde 4.4.3.) 4.4.1.5. Doğum sonu plesanta çıkarılır, varsa epizyotomi tamiri steril koşullarda yapılır. 4.4.1.6. Anne yatağına alınarak T.C. Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü Doğum Sonu Bakım Yönetim Rehberi doğrultusunda, hemşire tarafından doğum sonrası bakım ve takipleri yapılarak (İlk 4 saatte, TA, nabız, solunum takibi ve ateş ölçümü) Hasta Takip Formu na kaydedilir. 4.4.1.7. Hastanın perine ve vajen bölgesi hematom yönünden değerlendirilir. Fundus yüksekliği kontrol edilir. 4.4.1.8. Hemşire tarafından anneye gerekli eğitimler verilerek (epizyotomi bakımı, anne sütü ve emzirme, hijyen, beslenme vb.) HBYS de Hasta Eğitim Formu doldurulur ve kaydedilir.
DOĞUM HİZMETLERİ İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ Revizyon i: Sayfa: 4/7 4.4.1.9. Annenin genel durumu iyi ise ilk yarım saat içerisinde bebeğin emzirilmesi sağlanır. 4.4.2. Sezaryen İle Doğum: 4.4.2.1. Sezaryen ile doğum daha önceden planlanmışsa, hasta Pre-op Hasta Bakım ve Hazırlık Talimatı na göre hazırlanır. 4.4.2.2. Hastaya ameliyat önlüğü giydirilir. 4.4.2.3. Klinik sorumlu hemşiresi/klinik hemşiresi tarafından Güvenli Cerrahi Kontrol Listesi nin 1. bölümü doldurulur. 4.4.2.4. Hasta tekerlekli sandalye/sedye ile Hasta Taşıma ve Transfer Talimatı na göre personel eşliğinde ameliyathaneye transfer edilir. 4.4.2.5. Ameliyathane İşleyiş Prosedürü ne göre sezaryen işlemi gerçekleştirilen hastanın, ameliyata giren ekipteki doktor tarafından Ameliyat Kayıt Defteri ne kaydı yapılır. 4.4.3. Diğer Müdahaleler: 4.4.3.1. Hastaya uygulanan her türlü cerrahi müdahaleler müdahaleyi yapan doktor tarafından Ameliyat Kayıt Defteri ne; 4.4.4. Abortus, Aşılama ve Probeler (küçük müdahaleler), müdahaleyi yapan doktor tarafından ilgili defterlere kaydedilir. 4.4.5. Yeni doğana Yapılan İşlemler: 4.4.5.1. Normal doğumlarda, yeni doğana gerekli müdahale hemşire/doktor tarafından yapılır. Sezaryenle doğumlarda ise, müdahale yeni doğan doktoru tarafından Bebek ve Çocuk İzlem Protokolü doğrultusunda yapılır. 4.4.5.2. Yeni doğan, radyan ısıtıcının altına alınıp kurulanır. 4.4.5.3. (1.), (5.) ve (10.) dakikalarda doktor tarafından Apgar Skorlaması yapılarak Apgar Skorlama Formu na kaydedilir. 4.4.5.4. Doğumdan hemen sonra Hepatit-B aşısı yapılır ve Fenilketonüri/Hepatit B Aşı Kayıt Formu na kaydedilir. 4.4.5.5. K-vit aşısı yapılarak Hasta Takip Formu na kaydedilir. 4.4.5.6. Gözüne kristalize penisilin damlatılarak göz bakımı yapılır, göbeği kontrol edilerek göbek klempi takılır ve Hasta Takip Formu na kaydedilir. 4.4.5.7. Boyu ve kilosu ölçülerek Bebek Tanıtım Kartı na kaydedilir. 4.4.5.8. Bebek/bebeklere Hasta Güvenliği Prosedürü ne göre bileklikleri takılır. 4.4.5.9. Bebeğin ayak izi 2 ayrı Bebek Ayak İzi Formu na alınır. Formun birisi Doğumhane/Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniği arşivinde saklanır, diğeri ise ailesine verilir. 4.4.5.10. Taburcu olurken bebeğin topuğundan kan alınır ve Fenilketonüri/Hepatit B Aşı Kayıt Formu na kanın alındığına dair kayıt yapılır. Alınan topuk kanı anne/babaya gerekli bilgilendirmeler yapıldıktan sonra T.C. Sağlık Bakanlığı Ulusal Yenidoğan Tarama Programı Formu doldurulup imzalatılarak fenilketonüri, doğumsal hipotitoidi, biyotidinaz eksikliği ve diğer hastalıklar yönünden incelenmek üzere İl Sağlık Müdürlüğü ne gönderilir.
DOĞUM HİZMETLERİ İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ Revizyon i: Sayfa: 5/7 4.4.5.11. Küvöz ihtiyacı olan bebek/bebekler, doktor eşliğinde Yeni Doğan Yoğun Bakım Ünitesi ne transfer edilir. 4.4.5.12. Genel durumu iyi olan bebek giydirilerek, hemşire tarafından ailesine teslim edilir. 4.4.5.13. Bebek ex olmuş ise, hemşire/personel eşliğinde Hastanın Ölümü Halinde Uygulama Talimatı na göre Ex Bebek Teslim Formu ile morga transfer edilir. Hemşire tarafından Perinatal ve Bebek Ölümleri Bilgi Formu doldurulur, hastane istatistik birimine gönderilir. HBYS ye kaydı yapılan formlar hastane evrak kayıt biriminden kayıt numarası verildikten sonra İl Sağlık Müdürlüğü ne gönderilir. 4.5. Kliniğe Hasta Transfer İşlemleri: 4.5.1. Hasta, genel durumuna göre tekerlekli sandalye/sedye ile Hasta Taşıma ve Transfer Talimatı na uygun olarak personel eşliğinde kliniğe transfer edilir. 4.5.2. Doğum salonu hemşiresi anne ve bebeğe ait özellikli bilgiler varsa, klinik hemşiresini arayarak bilgilendirme yapar. 4.6. Komplike Vakalarda İzlem: Doğum öncesi, doğum sırasında ve sonrasındaki komplike durumlar aşağıda tabloda belirtilmiştir. Doğum Öncesi Doğum Maternal Endikasyonlar Travay veya Doğuma Ait Endikasyonlar 1. Fetal Sıkıntı - Fetal Prezantasyon anomaliler - Makat Prezantasyon - Diğer Prezantasyon Anomalileri (Transvers, alın, yüz geliş, vb.) 2. Çoğul Gebelikler 3. Fetal Anomaliler (Hidrosefali, sakrokoksigeal teratom vb.) 4. Geçirilmiş Uterus Cerrahisi (Sezaryen, diğer operasyonlar) 5. Sistemik Hastalıklar (DM, HT, Gebeliğe Bağlı Hipertansiyon vb.) 6. Vertikal Geçişli Maternal Enfeksiyonlar (HIV, HSV-2, vb.) 1. Baş-pelvis Uyumsuzluğu 2. Uzamış Eylem 3. Fetal Makrozomi
DOĞUM HİZMETLERİ İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ Revizyon i: Sayfa: 6/7 Doğum Sonrası Umbilikal Kord ve Plasentaya Ait Endikasyonlar 1. Kordon Sarkması - Plasenta Previa, - Ablasyo plasenta - Vasa Previa 4.6.1. Doğum öncesi, esnasında komplike vakalarda izlem Hastanemiz doğum salonunda Doğum ve Sezaryen Eylemi Yönetim Rehberi ne göre yapılır. 4.6.2. Doğum sonrası komplike vakalarda izlem Doğum Sonu Bakım Yönetim Rehber ne göre yapılır. 4.7. Taburcu İşlemleri: 4.7.1. Doktor tarafından taburculuğu uygun görülen anne ve bebeğin taburcu işlemleri Yatış ve Taburcu Prosedürü ne göre gerçekleştirilir. Taburculuk sırasında hastaya Epikriz Kartı ve Anne Sütü ve Emzirme Broşürü verilir. 5. İLGİLİ DOKÜMANLAR: 5.1. HDOĞ-F01-P01 Partograf Formu 5.2. HDOĞ-F02-P01 Normal Doğum Kayıt Defteri 5.3. HDOĞ-F03-P01 Ameliyat Kayıt Defteri 5.4. HDOĞ-F04-P01 Abort Kayıt Defteri 5.5. HDOĞ-F05-P01 Aşılama Kayıt Defteri 5.6. HDOĞ-F06-P01 Probe (Küçük Müdahaleler) Kayıt Defteri 5.7. HDOĞ-F07-P01 Apgar Skorlama Formu 5.8. HDOĞ-F08-P01 Fenilketonüri/Hepatit B Aşı Kayıt Formu 5.9. HDOĞ-F09-P01 Bebek Ayak İzi Formu 5.10. HDOĞ-F10-P01 Ex Bebek Teslim Formu 5.11. HDOĞ-F11-P01 Epikriz Kartı 5.12. HYH-F01-P01 Hasta Yatış Formu 5.13. HYH-F23-T12-P02 Bilgilendirilmiş Hasta Onam Formu (Ameliyat ile Doğum- Sezeryan- İçin) 5.14. HYH-F24-T12-P02 Bilgilendirilmiş Hasta Onam Formu (Dış Gebelik Ameliyatı İçin) 5.15. HYH-F25-T12-P02 Bilgilendirilmiş Hasta Onam Formu (Rahim Ağzı Çıkarılması Konizasyon-Leep İçin) 5.16. HYH-F26-T12-P02 Bilgilendirilmiş Hasta Onam Formu (Rahim Alınma Ameliyatı (Histerektomi) ve Ek Olarak Yumurtalık ve Tüplerin İki Taraflı Çıkartılması (Salpingooferektomi) İçin)
DOĞUM HİZMETLERİ İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ Revizyon i: Sayfa: 7/7 5.17. HYH-F27-T12-P02 Bilgilendirilmiş Hasta Onam Formu (Rahimden Myom Alınması- Myomektomi İçin) 5.18. HYH-F28-T12-P02 Bilgilendirilmiş Hasta Onam Formu (Tanısal Erken Gebelik Girişimleri İçin) 5.19. HYH-F29-T12-P02 Bilgilendirilmiş Hasta Onam Formu (Tanısal Rahim İçi Girişim- Küretaj İçin) 5.20. HYH-F30-T12-P02 Bilgilendirilmiş Hasta Onam Formu (Tanısal/Girişimsel (Diagnostik-Operatif) Histereskopi İçin) 5.21. HYH-F31-T12-P02 Bilgilendirilmiş Hasta Onam Formu (Tanısal/Girişimsel (Diagnostik-Operatif) Laparoskopi İçin) 5.22. HYH-F32-T12-P02 Bilgilendirilmiş Hasta Onam Formu (Ürojinekolojik Cerrahi Girişimler İçin) 5.23. HYH-F33-T12-P02 Bilgilendirilmiş Hasta Onam Formu (Yardımcı Üreme Teknikleri Ve Kısırlık (İnfertilite) Tedavileri İçin) 5.24. HYH-F34-T12-P02 Bilgilendirilmiş Hasta Onam Formu (Yumurtalık Hastalıkları [Yumurtalık Kisti-Endometrioz-Yumurtalık İyi Huylu Kitleleri] Cerrahi Tedavisi İçin 5.25. HYH-F02-P02 Hasta Takip Formu 5.26. HYH-F01-T11-P02 Hasta Eğitim Formu (HBYS) 5.27. HYH-F01-T12-P02 Güvenli Cerrahi Kontrol Listesi 5.28. HYDH-F10-P01 Bebek Tanıtım Kartı 5.29. HYH-T05-P02 Numune Alma ve Transfer Talimatı 5.30. HYH-T10-P02 Hasta Taşıma ve Transfer Talimatı 5.31. HYH-T12-P02 Pre-op Hasta Bakım ve Hazırlık Talimatı 5.32. HYH-T01-P01 Hastanın Ölümü Halinde Uygulama Talimatı 5.33. HYH-P01 Yatış-Taburcu Prosedürü 5.34. HYH-P02 Kliniğe Hasta Kabulü ve İşleyiş Prosedürü 5.35. HAML-P01 Ameliyathane İşleyiş Prosedürü 5.36. HHG-P01 Hasta Güvenliği Prosedürü 5.37. T.C. Sağlık Bakanlığı Ulusal Yenidoğan Tarama Programı Formu 5.38. T.C. Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü Doğum ve Sezaryen Eylemi Yönetim Rehberi 5.39. T.C. Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü Doğum Sonu Bakım Yönetim Rehberi 5.40. Bebek ve Çocuk İzlem Protokolü 5.41. Perinatal ve Bebek Ölümleri Bilgi Formu