. BÖÜ GZ BSINCI IŞTIRR ÇÖZÜER GZ BSINCI 1. Cıva seviyesine göre ba- sınç eşitliği yazılırsa, P +.d cıva.g Düzenek yeterince yüksek bir yere göre götürülünce azalacağından, 4. Y P zalır zalır ve nok ta lar da ki ba sınç ga zı nın ba sın cı na eşit tir. P P nok ta sın da ki ba sınç ise, P +.d s.g 2. Her iki du rum da da açık - a va ba sın cı ay nı ol duğun dan,.d 40.10 400 g.f/cm 2 d10g/cm 40 cm Bu du rum da ba sınç lar arasında, P > P P iliş ki si var dır.. 8 g/cm öz küt le li sı vı ko nul say dı, açık ava basıncı değişmeyeceğinden,.d 400.8 50 cm olur. 5. 2 70 cm-hg P Y P 1 1 2 P cıva 2 2 noktasındaki basınç, d d 2d P P ı Dış or tam da ki açık a va ba sın cı ay nı ol du ğun dan, P 1.d.g 2.d.g.2d.g 1 2 2 Sıvı yük sek lik leri ara sın da 1 2 > iliş ki si vardır. Sı vı la rın bo ru lar da ki yük sek li ği cam bo ru nun ke si ti ne ve bi çi mi ne bağ lı de ğil dir. P 70 + 20 90 cm-hg noktasındaki basınç, P 70 + 20 90 cm-hg BSINÇ E DIR UETİ 17
6. 70cm-Hg Y 8. 5P P 4P 2 I II musluğu açıldığında, III + P S. T 5P. + P. P S.( + ) ının basıncı; 8P. P S.4 P S 2lur. 70 + 10 80 cm-hg musluğu açıldığında, I ve II nolu kaptaki ların basınçları eşit Bu durumda, 2lur. ve birlikte açıldığında, Y ının basıncı; + + P. P S. T + P ı cıva 5P. + P. + 4P.2 P S.( + + 2) 80 + 20 60 cm-hg 8 16P. P S.6 P S P ve bir lik te açıl dı ğın da er üç kap ta ki la rın ba sınç la rı eşit 8P Bu durumda, P 1 2P olarak bulunur. P2 8P 4 7. 9. 75cm-Hg Y ı 75cm-Hg 15cm 1 0cm P2 15cm 2 + cıva + cıva Buna göre, > > Şekil-I de: Gazın basıncı, 75 cm-hg Gazın acmi, 1 1 0 br Şekil-II de: Gazın basıncı, 75 + 15 90 cm-hg 2 2 br Buna göre 2 yüksekliği, 75.0 90. 2 2 25 cm 18 BSINÇ E DIR UETİ
10. 12. 72cm-Hg 8cm 72cm-Hg 16cm Y 8cm 4cm Şe kil-i de: 72 + 4 76 cm-hg Şe kil-ii de:. 16 P ı. 8 76. 2 P ı P ı 152 cm Boru içerisindeki ın basıncına 1. durumda, 2. durumda diyelim. 72.10.8 90 cm-hg Cam borunun açık olan koluna eklenecek cıvanın yüksekliği, + + 4 + 72 90 + 4 22 cm P ı 152 + 8 1. 160 cm-hg II I N O R Pis ton nok ta sın da den ge de iken ΙΙ. böl me de ki ga zın ba sın cı açık a va ba sın cı na eşit tir. us luk açıl dı ğın da pis ton nok ta sın da den ge ye gel mek- 11. te dir. Öy ley se P son Her bir böl me nin ac mi ne der sek, son du rum da a cim 4 Bu du rum da, 2 P Ι. Ι + P ΙΙ. ΙΙ son. son P. +..( + ) P. +. 4. P P + 20 cm-hg P P 20 ının basıncı; P. P. P.2 (P 20). 2P P 60 P 60 cm-hg P.. P 14. Sis te min sı cak lı ğı de- ğişme den bu zun tü mü eri til di ğin de; ga zın ac mi ar tar, ba sın cı aza lır. ap ta ki yüksek li ği de ğiş me di ğinden, nok ta sı na yapı lan sı vı ba sın cı değiş mez. P P + P sı vı buz ba ğın tı sı na gö re, nok ta sı na ya pı lan top lam basınç aza lır. BSINÇ E DIR UETİ 19
TEST 1 ÇÖZÜER GZ BSINCI 1.. Z s v s Z s v s v s P Ba ro met re de ki sı vı yük sek li-ği sı vı nın öz küt le si ne ve dış ba sın ca bağ lı dır. De niz se vi ye sin den yüksek le re çı kıl dık ça ba sınç aza lır ve.d.g ba ğıntı sı na gö re yük sek li ği de aza lır. Yi ne bu ba ğın tı ya gö re sı vı nın yo ğun lu ğu art tı rıl dı ğın da yük sek li ği aza lır. Sı vı yük sek li ği bo ru nun ke sit ala nı na bağ lı de ğil dir. ΙΙ ve ΙΙΙ işlemleri tek başına yapılmalıdır. Y s v s P +. d. g P + Z. d Z. g. d. g Z. d Z. g. d Z. d Z > Z olduğundan, d < d Z dir. I. yargı kesinlikle doğrudur. Y ve Z sıvılarının özkütleleri için kesin birşey söylenemez. II. yargı için kesin birşey söylenemez. Y sıvısı sıvısının altında olduğundan, d Y > d tir. 2. III. yargı kesinlikle doğrudur. CEP D 1 2 4. 75cm-Hg Şe kil - I de: 4 1. d cıva. g dir. bo ru nun aşa ğı ya da yu ka rı doğ ru a re ket et tiril me siy le 1 yük sek li ği de ğiş mez. Her iki kol için ının basıncı yazılacak olursa, 4 cm-hg P cıva 75 Şe kil - II de: P + 2. d cı va. g dir. bo ru aşa ğı doğ ru a re ket et ti ri lir se P ba sın cı ar tar, 2 yük sek li ği aza lır. CEP 4 75 5 75 15 cm ının basıncı, 4 4. 15 60 cm-hg CEP D 20 BSINÇ E DIR UETİ
5. 7. 2 Y 2 s v P G P + dır. ap ta bu lu nan ga zın ba sın cı de ğiş me di ğin den, nok ta sı na yapı lan top lam ba sınç de ğiş mez. P P + P sı vı P +. d sı vı. g ba ğın tı sı na gö re, azal dı ğın dan sı vı ba sın cı aza lır ve nokta sı na ya pı lan top lam ba sınç aza lır. CEP + 2 2 + + 2 2 + ının basıncı, + 2 CEP B 6. Y 8. s v N G II. durumda: P ı Pı Y T!0 esnek balon ının acmi arttığından, ip > P ı > dır. Y ının acmi azaldığından, < P ı Y < dır. Buna göre, > > Balonun içerisindeki ın basıncı, G P + +.d.g Buna göre, balonun içerisindeki ın basıncı I, II ve III niceliklerine bağlıdır. BSINÇ E DIR UETİ 21
9. 11. F tüp ının basıncı er iki kol için ayrı ayrı yazılırsa, Hg Hg 2 Hg P Hg Hg 2 o CEP C Piston noktasına kadar itilirse, tüpün içerisindeki a yapılan basınç arttığından acmi küçülür, tüpün içerisindeki miktarı artar. Tüp biraz daa yun içerisine batar. I., II. ve III. yargılar doğrudur. 10. 12. silindirik kap 2 1 1 2 cam boru Si lin di rik kap ta ki ga zın sı cak lı ğı ar tı rı lır sa ga zın ac mi art tı ğın dan 1 yük sek li ği ar tar. 2. 1. 2 ( + 20).. ( 20).. 2 + 20 2 40 çık a va ba sın cı de ğiş me di ğin den 2 yük sek li ği de ğiş mez. CEP C 60 cm-hg CEP B 22 BSINÇ E DIR UETİ
TEST 2 ÇÖZÜER GZ BSINCI 1. abın sıcaklığı artırıldığında: Ga zın ba sın cı de ğiş mez. Ga zın ba sın cı at mos fer ba sın cı na eşit tir. Ga zın acmi artar. d m ba ğın tı sı na gö re, öz küt le si aza lır. Ga zın molekül sayısı değişmez. CEP C. P P P Pistonun üstündeki yun ağırlığına G diyelim. G P P P + dır. 2. P P dir. 2 Buna göre, P P P 15cm 15cm 4. Gazın basıncına Şekil-I de, Şekil-II de diyelim. Şekil-I de: Gazın basıncı, + 15 Gazın acmi, 1 br Şekil-II de: Gazın basıncı, P cıva 15 Gazın acmi, 2 br 2 açık ava basıncı, ( + 15). ( 15). 2 2 + 0 45 75 cm-hg I II III us luk lar açı lın ca, I ve II dü ze nek le rin de bo ru larda ki cı va sü tun la rı na açık a va ba sın cı et kir. Bo rular da ki cı va ka ba akar. III ka bın da ki bo ru da den ge du ru mun da cı va yük sek li ği yi ne ka dar CEP C 5. atı cismin bağlandığı ip koptuğunda, cisim sıvı yüzeyine çıkar ve acminin bir kısmı sıvının dışında kalır. Suyun ve cismin acmi değişmediğinden, ın sıvı katı cisim acmi değişmez. Bu nedenle ın basıncı P değişmez. Suyun yüksekliği azaldığından, kabın tabanına yapılan sıvı basıncı P azalır. CEP ip BSINÇ E DIR UETİ 2
6. Boflluk 75cm-Hg 9. B 60cm 2 6N T 12N 4 T 9N 2T C 7. ının basıncı er iki kol için yazıldığında, 60 cm-hg P cıva 60 75 15 cm-hg CEP I II III Y 1 2 I. durumda: P P B P C II. durumda: 6NRT 12NRT 4 9NRT 2 P 2P P B P P C 2 9 P 27NRT NRT P son P 9 Buna göre, P rtar P B Değişmez P C zalır CEP B s v 10. 70cm-Hg 70cm-Hg us luk ka pa lıy ken II ve III kol la rın da ki ve Y la rı nın ba sınç la rı açık a va ba sın cın dan bü yük tür. us luk açıl dı ğın da I ve II I kol la rın da ki la rın ba sınç la rı açık a va ba sın cı na eşit tir. II ko lun da ki ga zı nın ba sın cı ilk du ru ma gö re kü çü lür. Buna göre, 1 azalır. 2 azalır. artar. Her iki durum için basınçları, 8. ip esnek balon metal cisim Balon düzeyinden düzeyine getirilip serbest bırakıldığında, balona yapılan basıncı arttığından balonun acmi küçülür ve balona etki eden kaldırma kuvveti küçülür. Bu nedenle sistem ızlanarak dibe batar. CEP D 70 + 20 90 cm-hg P cıva 70 10 60 cm-hg Gazın ilk durumdaki kütlesine m 1, boşaltılan ın kütlesine m 2 diyelim. m1. RT. P1. 1 P2. 2 ( m1 m2 ). RT. 90. m1 60. m1 m2 m 1 m 2 2m 1 m m 1 m 2 2 1 m1 CEP C 24 BSINÇ E DIR UETİ