ZAMAN ALGISI Temel yaşam becerilerinden biridir.

Adnan ALTUN

ZAMAN ALGISI Temel yaşam becerilerinden biridir. Zaman Yönetimi Becerisi Biyolojik Saat (güneş ışığı periyoduna bağlı ) Zihin Saati (yaşanan olayların kronolojik sıralaması) Sosyal bir olgudur. Antropomorfik (insanmerkezli) Zaman Algısı Kültürel Zaman Algısı Doğu-Batı Kır-Kent

ÇOCUKLARDA ZAMAN ALGISININ GELİŞİMİ 5 yaşından önce soyutlama yeteneği olmadığı için zaman belirli nesne, yer ve olaylara bağlıdır. 5-12 yaş arasında zaman konusundaki anlayışlarında önemli gelişmeler meydana gelir. Zaman Testi

ZAMAN ALGISININ ÖĞRETİMİ Gelişmiş ülkelerde konu ciddi biçimde planlanmaktadır. Saat Büyük ünitelerden küçük ünitelere gelişir. 8-10 yaşına kadar basmakalıp zaman ifadeleri Takvim Küçük ünitelerden büyük ünitelere gelişir. Kronoloji

TARİHSEL ZAMAN KAVRAMININ ÖĞRETİMİ Tarih bilgi ve becerilerinin temeli geçmişte meydana gelmiş tarihsel olayların, düşünce ve inanç akımlarının, üretim şekillerinin vb. topluma etkisinin, yer ve zaman göstererek doğru bir şekilde anlatılması Zaman kavramının öğrenci tarafından kavranamaması problemi, belirlenmiş diğer amaçlara da ulaşılmasının önünde önemli bir engel oluşturmaktadır (Baltacıoğlu, 1942)

SOSYAL BİLGİLER PROGRAMLARINDA TARİHSEL ZAMAN KAVRAMI TÜRKİYE ÖĞRENME ALANI Zaman, Süreklilik ve Değişim BECERİLER Zaman ve kronolojiyi algılama becerisi Değişim ve sürekliliği algılama becerisi ABD Temel kronolojik bilgi gelişimi Zaman şeridi, tablo, kart ve diyagramları okuma, yorumlama ve tamamlama Olayları doğru kronolojik sırada organize etme Sebep-sonuç ilişkisini tanıma Tarihleri yüzyıllara çevirme

Becerilerin Kapsamları Zaman ve Kronolojiyi Algılama Takvim bilgisi edinmeyi Zamanın boyutlarını (geçmiş, bugün, gelecek) ayırt etmeyi, Zaman ifadelerini doğru kullanmayı, Kronolojik sıralama yapmayı, Zaman şeridindeki veriyi yorumlamayı, Zaman şeridi oluşturmayı kapsamıştır. Değişim ve Sürekliliği Algılama Benzerlik ve farklılıkları bulmayı, Zamanla oluşan süreklilik ve değişimi algılamayı, Geçmişteki problemleri nedensonuç ilişkisi içinde tanımayı, Bugünkü çağdaş medeniyetin uzun bir zaman diliminin birikimi ile oluştuğunun farkında olmayı kapsamaktadır.

TARİHSEL ZAMANIN ÖĞRETİMSEL ÖĞELERİ

KRONOLOJİ BİLGİSİ ZAMAN TERİMLERİ ZAMAN İFADELERİ Çağ Yüzyıl Asır Bin yıl Kuşak Kısa bir süre sonra Bir süre daha Uzun zaman önce Son günlerde Yakın bir zamanda

KRONOLOJİ BECERİLERİ YERLEŞTİRME: Bir olayı zaman düzleminde yerleştirme. SIRALAMA: İki olayı tarihlerinden hareketle zaman düzleminde önceliksonralık durumuna göre sıralandırma. KONUMLANDIRMA: Birçok olayı tarihlerinden hareketle belirli dönem yada tarihler arasında konumlandırma. TARİHLENDİRME: Herhangi bir olayı tarihinden hareketle hangi yüzyıla ait olduğunu tarihlendirme. MESAFELENDİRME: Örnek bir çok olay arasında hangisinin zamansal olarak daha uzak/daha yakın olduğunu mesafelendirme. EŞZAMANLILIK: Örnek olaylar arasında aynı zamanda meydana gelmiş olanları belirleme.

TARİHSEL ZAMAN KAVRAMININ ÖĞRETİMİ İÇİN ÖNERİLER YÖNTEMLER 1. Zaman Şeritleri (Tarih Şeritleri) 2. Zaman Kapsülleri 3. Hikâyeler 4. Görsel Kanıtlar (Tarihi Niteliği Olan)

ZAMAN ŞERİTLERİ HAZIRLANMASINDA; 1. Kaç yıl gösterileceğine karar verilmesi 2. Alanın ölçülmesi, aralık birimine karar verilmesi 3. MÖ ve MS eklenmesi 4. Düzenli aralıklarla yılların yerleştirilmesi 5. Dönemlerin (ilkçağ vs.) birden başlayıp yine birden bitmedikleri, üst üste geldikleri fark ettirilmeli 6. Kısa olması daha etkilidir! Yeni Sosyal Bilgiler Programı Yaşamına ilişkin belli başlı olayları kronolojik sıraya koyar. (4. sınıf kazanımı) Nasıl hazırlanabilir?

ZAMAN ŞERİDİ ÇEŞİTLERİ Zamanın Genişliğine Göre; Günlük Haftalık Aylık Yıllık Çağlara Göre Haftanın önemli olayları ya da öğrenciler açısından önemli olan olaylar vurgulanabilir. Aile Soy Ağacı etkinliğinin bir parçası olarak

ZAMAN ALGISINA GÖRE Tarih Şeridi Aracılığıyla Öğretmen Adaylarının Tarihsel Zaman Algılarının İncelenmesi Ahmet Şimşek Mehmet Suat Bal Lineer (çizgisel) Metrik (sıralı) Anahat/Hat (temakonu) Döngüsel (senkronikeşzamanlı)

LİNEER METRİK TARİH ŞERİDİ

ANAHAT UYGARLIK HAVZALARI

LİNEER

HAT METRİK

DİĞER (GELİŞİMSEL-İLERLEMECİ)

METRİK

DÖNGÜSEL METRİK

LİNEER ANAHAT

DÖNGÜSEL TARİH ŞERİDİ

FARKLI BİR SINIFLANDIRMA

AÇIKLAMALI TARİH ŞERİDİ

GÖRSEL TARİH ŞERİDİ (Değişimi Görselleştirme)

BİYOGRAFİK TARİH ŞERİDİ (Çocuğun kendisi ya da ünlüler)

BİYOGRAFİK TARİH ŞERİDİ

OTOBİYOGRAFİK TARİH ŞERİDİ

TEMATİK TARİH ŞERİDİ Siyasal Konular Sosyoekonomik Konular Kültürel Konular Bilim ve Teknoloji Konuları Çeşitli İlgi Alanları

TEMATİK TARİH ŞERİDİ

EŞZAMANLI TARİH ŞERİDİ (Karşılaştırmalı)

HİSTOMAP

Fenomenal Tarih Şeridi

CANLI TARİH ŞERİDİ

ÇEŞİTLİ ÖRNEKLER

1846 Emma Willard's Temple of Time

EKONOMİ TARİHİMİZ

Eşzamanlı Tarih Şeridi Örneği

Görsel Tarih Şeridi Örneği

Biyografi Tarih Şeridi Örneği

Görsel Tarih Şeridi

İnsanlık Tarihi

universal history Johannes Buno, 1672

ZAMAN KAPSÜLÜ NEDİR? Zaman kapsülleri, belirli bir zaman periyodu için nesnelerin ve kanıtların toplanmasıyla oluşur. Kişisel zaman kapsülü Kişisel değişim zaman kapsülü Aile zaman kapsülü Ünlü kişi zaman kapsülü Kültürel zaman kapsülü Sanatsal zaman kapsülü KNOWING (Kehanet / N. Cage)

ZAMAN KAPSÜLLERİ

Kişisel Zaman Kapsülü Amaç; tarihi çocuğun hayatının bir parçası haline getirmektir. Bu nedenle yapılacak ilk zaman kapsülü olabildiğince çocuğun hayatının bir parçası olmalıdır. İçinde şunlar yer alabilir Video oyunları, Oyuncaklar, Kasetler, CD ler, Kıyafetler, Fotoğraflar

Kişisel Değişim Zaman Kapsülü Amaç, çocukların hayatlarındaki değişimlere odaklanarak; tarihsel değişimi somutlaştırmaktır. Hazırlanacak üç farklı kutuda; İlköğretim 1-5: GEÇMİŞ İlköğretim 6-: ŞİMDİ Lise 9-12: GELECEK Fotoğraf Karne Ayakkabı Giysi Oyuncak Vb 1-5 6-8 9-12

Aile Zaman Kapsülü Öğrenciden sonra aileye odaklanmak konuyu daha da geliştirecektir. Evde bulunabilecek tarihsel malzemeleri içerir. Kalıntılar Fotoğraflar Günlükler Manevi değeri olan eşyalar Yemek tarifleri Belgeler

Ünlü Kişi Zaman Kapsülü Tarihsel bir şahsiyetin yaşamının önemli olaylarını göstermek, zaman periyoduyla ilgili müfredatın anlaşılmasını kolaylaştırır. Başkalarına yönelik empati ve anlayışı da geliştirir.

Kültürel Zaman Kapsülü Belli bir dönemdeki insanların kullandıkları maddi kültür öğeleriyle yapılabilir. Dönemin karakteristikleri vurgulanır. Bir meslek grubunun geçmişi Öğrencilerce tartışılarak kimlere ait olduğu da buldurulabilir.

Sanatsal Zaman Kapsülü Belli bir dönemi sanatsal karakteristiklerini yansıtan maddi öğeler bir araya getirilir. Birer kopyası da öğrencilere yaptırılabilir.

ZAMAN KAPSÜLLERİ Şu kesimlerin desteği alınmalı; Aileler, Kütüphaneler, Tarihçiler, Tarih kuruluşları, Müzeler, Sosyal kurumlar, Toplum liderleri Şu yerler zengin maddi kalıntılarla doludur: Sarraflar, Bitpazarları, İkinci el eşya satıcıları

HİKÂYE ETKİNLİKLERİ Toplanmış koleksiyondan hikâyeler üretme, Kendi aile hikâyesini yapılandırma, Başka bir ailenin hikâyesini yapılandırma, Biyografi geliştirme, Diyagram şeklinde sunumlar hazırlama Hikâyeyi anlatma Tarihsel kurgu çalışmasıyla okuma ve rapor etme İki yada daha fazla basamakta aileden birilerini resimlerini sıralama, farklılıkları anlatma Hikâyeyi çizilmiş ya da kesilmiş bir takım resimlere dayandırma

ÜÇ BOYUTLU KANITLAR 1. Bir temayla ilişkili olarak kalıntıları açığa çıkarmak ve sıralamak (Oyuncaklar zaman kutusu projesi) 2. Bir mekânı çalışmak (farklı zamanlarda yapılan binaların olduğu bir cadde; gelenekselmodern) 3. Seçilmiş bir binanın zamanla değişimi üzerinde çalışmak. Canon Creative Park http://cp.c-ij.com/en/

Çocuklarda zaman ve kronoloji algısını/becerisini nasıl geliştirebilirsiniz?