VakıfBank Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar Haftalık Yurtiçi Ekonomi Raporu 26 Nisan 3 Mayıs 21 Merkezi yönetim brüt borç stoku Mart sonunda 43.8 milyar TL olarak gerçekleşti. Mart ayında merkezi yönetim borç stoku %11.3 artışla 43.8 milyar TL olarak gerçekleşti. İç borç stokunda 1.3 milyar TL sınırlı bir artış görülürken, 29 yılı boyunca sınırlı miktarda artan dış borç stokunun Mart ayında Şubat ayına göre değişmediği görülmektedir. Hazine 1. milyar TL borçlandı. Hazine'nin TL cinsinden 3 ayda bir kupon ödemeli 7 yıl vadeli değişken faizli tahvil ihalesinde satışların nominal tutarı 48.6 milyon TL olurken, net satış 47 milyon TL olarak gerçekleşti. İhale öncesi yapılan 1 milyar 8. milyon TL ROT satışla beraber toplam satış tutarı 1 milyar 1. milyon TL'ye ulaştı. IMF Türkiye ekonomisi için beklentilerini revize etti. IMF yayımladığı Dünya Ekonomik Görünüm raporunda Türkiye için 21 yılı GSYİH büyümesi tahminini %.2 ye (önceki tahmin:%3.7) revize etti. IMF TÜFE beklentisini %9.7 ye (önceki tahmin: %6.8) yükseltirken, cari açığın da GSYİH nin %4 ü (önceki tahmin: %3.7) seviyesinde gerçekleşmesini beklediğini açıkladı. 21 yılı büyümesine ilişkin yapılan tahminin bizim beklentimizle (Vakıfbank:%.2) aynı olduğu görülürken, enflasyon beklentilerinde (Vakıfbank:%8.1) IMF nin daha olumsuz olduğu görülmektedir. IMF 211 için büyüme beklentisini ise %3.4 olarak açıklarken, enflasyonu %.7 ve cari açık/gsyih oranını ise %4.4 olarak tahmin etmektedir. Enflasyon beklentilerinde sınırlı düşüşler dikkat çekti. TCMB Nisan ayı ikinci beklenti anketine göre, yıl sonu TÜFE beklentisi %8.1 (önceki:%8.24) seviyesine gerilerken, 12 ay sonundaki TÜFE beklentisi %7.36 (önceki: %7.46) oldu. Diğer yandan 24 ay sonrası için enflasyon beklentisi ise %6.93 e yükseldi. TCMB YP zorunlu karşılık oranını %9.'e yükseltti TCMB, çıkış stratejisi kapsamında piyasadaki döviz likiditesini azaltmak için, yabancı para (YP) yükümlülüklerinde zorunlu karşılık oranını %9'dan %9.'e yükseltti ve bu artışla, piyasadan yaklaşık 7 milyon dolar döviz likiditesi çekilmiş olacağını açıkladı. Merkez Bankası TL yükümlülüklerde zorunlu karşılık oranını % olarak bıraktı. Önümüzdeki Hafta Açıklanacak Veriler... Haftalık Yurtiçi Ekonomi Gündemi Tarih Açıklanacak Veri Önceki Veri Beklenti 26.4.21 Reel Kesim Güven Endeksi (Nisan) %11.6 %11.7 Kapasite Kullanım Oranı (Nisan) %67.9 %68.4 29.4.21 Enflasyon Raporu (21 I.Dönem) 3.4.21 Dış Ticaret Dengesi (Mart) 3.3 Milyar $ 4. Milyar $ ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr Ankara, TÜRKİYE
Cari açık Şubat ayındaa beklentilerimize paralel 2.62 milyar dolar olarak gerçekleşti... 2 Grafik 1 6 4 3 2 1 Şubat ayı Cari İşlemler Dengesinin alt kalemlerine bakıldığında, TÜİK tarafından 3.317 milyar dolar olarak açıklanan dış ticaret açığının, Merkez Bankası verilerine göre 2.27 milyar dolar düzeyinde olduğu ve ekonomideki kademeli canlanmaya bağlı olarak 29 un aynı ayına göre yaklaşık yedi kat arttığı dikkat çekmiştir. Ocak Şubat döneminde ise, bir önceki yıl 36 milyon dolar olan dış ticaret açığı bu yıl 4.866 milyar dolara ulaşmıştır. Hizmetler dengesi Şubat ayında geçen yılın aynı ayına göre %6 daralırken, net turizm gelirleri de %3 oranında gerileyerek 422 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Net turizm gelirlerinin bir önceki yılın aynı dönemine göre %.8 azalarak 896 milyon dolara düştüğü görülmüştür. Gelir dengesi kalemi, 29 yılınınn Ocak Şubat dönemine göre %22.3 azalarak 21 yılının aynı döneminde 1.197 milyar dolar net çıkış kaydetmiştir. Grafik 2 Oca.6 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Cari Açığın Finansman Kalemleri (mlyr $) Sermaye Finans hesaplarında bir önceki yılın Ocak Şubat döneminde 2.69 milyar dolar 4 net sermaye çıkışı gerçekleşmişken, bu yılın 3 aynı döneminde 3.1777 milyar dolar tutarında 2 net sermaye girişi olmuştur. Doğrudan 1 yatırımlar kaleminde bu yılın ilk iki ayında gerçekleşen net sermaye girişi, 29 yılının 1 aynı dönemine oranla %.8 azalarak 62 2 milyon dolar olmuştur. Doğrudan yatırımlarda yaşanan düşüşler dikkat çekerken, önümüzdeki dönemde doğrudan yatırımlardaki hareketler önemle takip Hisse Senetleri DIBS edilmelidir. 29 yılının Ocak Şubat Banka Kredileri Reel Sektör Kredileri Net Hata Noksan döneminde 2.74 milyar dolar net sermaye çıkışı olan portföy yatırımlarında ise 21 yılının ilk iki aylık döneminde 214 milyon dolar net çıkış gerçekleşmiştir. Cari açığın finansmanında dikkat çeken kalem ise rezerv varlıklar olmuştur. Bir önceki sene 18 milyon dolar olan rezerv varlıkların 21 yılı Ocak Şubat döneminde 973 milyon dolaraa yükseldiği görülmektedir. Oca.6 Mar.6 May.6 Tem.6 Eyl.6 Kas.6 Oca.7 Cari İşlemler Açığı (mlyr $) Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Mar.7 May.7 Tem.7 Eyl.7 Kas.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Cari işlemler dengesi Şubat ayında 2.6 milyar dolar düzeyindeki beklentimize paralel olarak 2.62 milyar dolar açık vermiştir. Merkez Bankası tarafından açıklanann ödemeler dengesi verilerine göre, 21 yılının Ocak ayınaa ilişkin cari açık rakamı 2.99 milyar dolar dan 2.97 milyar dolar a revize edilmiştir. Net hata noksan kaleminde ise yıllık bazda bir önceki ay yaşanan artışın Şubat ayında yerini düşüşe bıraktığı, fakat son dört aydır bulunduğu pozitif seviyelere devam ettiği izlenmektedir. Net hata noksan kaleminde yaşanan pozitif bakiyenin özel sektörün yurtdışında tuttuğu yabancı varlıkları, ekonomide görülen toparlanma ve buna paralel olarak artan güven neticesindee yurtiçine getirmesi sonucu oluştuğu söylenebilir. Ödemeler dengesinde teoride olması gereken; cari işlemler hesabı ile rezerv varlıklar dahil sermaye ve finans hesapları toplamının sıfır olmasıdır. Ancak, uygulamada, bu durum çeşitli hata ve noksanlıklardann ötürü pek söz konusu
3 olmazken, bahsedilen 3 kalemin toplamı ters işaret ile net hata ve noksan kalemine kaydedilerek ödemeler dengesinde eşitlik sağlanmaktadır. Bu durumun gerekçeleri olarak ithalat veya ihracat için mal hareketleri ile ödemelerin farklı bilanço dönemlerine yansıması durumundaki zaman uyumsuzluğu, gümrük işlemlerine ilişkin beyanat hataları, ödemeler dengesindeki çeşitli kalemlerden elde edilen gelirlerin sistem dışına (yastık altına kasalara) çıkarılması veya finansman esnasında sistem dışından kaynak kullanılması şeklindeki kayıt dışı işlemler ve bazı verilerin (turizm ve bavul ticareti) anketler yoluyla elde edilmesindeki hatalar olarak sıralanmaktadır. Ayrıca merkez bankası dahil kamu sektörüne ve bankacılık sektörüne ilişkin genel olarak pek hata beklenmezken, özel sektör, net hata noksanın bu kadar yüksek gerçekleşmesinin ardında yatan temel sebep olarak görülmektedir. Bunun gerekçesi olarak da bankacılık dışı özel sektörün döviz varlıklarındaki değişimin tam olarak izlenememesi gösterilmektedir. Bu bağlamda yurt dışından ve yurt içinden kredi kullanmakta zorlanan reel sektörün ve hanehalkının yurt dışında bulunan varlıklarını yurt içine getirerek kullanmalarıyla önümüzdeki dönemde IMF ile anlaşma yapılmadığı bir ortamda net hata noksan kaleminin artması beklenebilir. 28 yılında 41.7 milyar dolar olan cari işlemler açığı, 29 yılında %67 oranında azalarak 13.8 milyar dolara gerilemesinin ardından yılın ilk iki ayında ise bir önceki yılın ilk ayına göre %9 oranında artarak toplamda.6 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Geçtiğimiz yıl krizle birlikte sert bir düşüş yaşayan cari açıkta önümüzdeki dönemde ise petrol fiyatları ve TL deki seyir etkili olacaktır. 21 yılında küresel ekonomideki toparlanma beklentileri ve iç talepteki canlanma cari işlemler açığının yükselmeye devam etmesine neden olabilecektir. Dış talepteki toparlanmanın daha hızlı gerçekleşmesi ve TL nin yatay seyrini sürdürmesi durumunda ise ihracatın ithalattan daha hızlı toparlanması söz konusu olabilecektir. Fakat AB nin büyüme performansına yönelik risklerin arttığı bir ortamda ihracatımızın büyük kısmını AB ülkeleriyle yaptığımız değerlendirildiğinde dış talebe ilişkin risklerin devam etmesi ihracat verileri üzerinde de risk oluşturmaktadır. Grafik 3 Grafik 4 Türkiye İthalatının Dünya İthalatı İçindeki Payı (%).14.12.1.8.6.4.2,Bloomberg,Bloomberg Türkiye nin geçmiş dönemlerdeki ihracat rakamlarının seyrini incelemek için Türkiye ihracatının dünya ihracatı içindeki payı yandaki Grafik 3 te çizilmiştir. Grafik 3 detaylı bir şekilde incelendiğinde, ihracat rakamlarında üç önemli yapısal değişiklik dikkat çekmektedir. Bunlardan birincisi 198 yılından itibaren uygulanan dışa açık büyüme politikaları sonucunda, ihracatın 198 yılından itibaren artışa geçmesidir. 198 öncesi dönemde ekonomimizde dışa karşı bir korumacılık eğilimi olduğu ve korumacı politikaların izlendiği bilinmektedir. Diğeri ise dalgalı kur sistemine geçildiği dönemde görülmektedir. Dalgalı kur sistemine geçilmesiyle Türkiye ihracatının dünya ihracatı içindeki payının sürekli arttığı izlenirken, bu trendin 28 29 yılında global piyasalarda yaşanan krizle bozulduğu görülmektedir. İhracattaki artış trendinin yanında Grafik 4 te Türkiye ithalatının dünya ithalatı içindeki payı incelenmektedir. İthalat rakamlarında volatilitenin ihracat oranına göre daha yüksek olduğu izlenirken, genel trendin yukarı yönlü olduğu görülmektedir. Bu durum ihracat rakamlarındaki artış yanında ithalatın da yükselmesinin dış ticaret ve paralellinde cari açık rakamlarına olumsuz yansıması olarak karşımıza çıkmaktadır.
Grafik 4. 1 1. 2 2. 3 3. 4 4. 1991M12 1992M7 1993M2 1993M9 1994M4 1994M11 199M6 1996M1 1996M8 1997M3 1997M1 1998M 1998M12 1999M7 2M2 2M9 21M4 21M11 22M6 23M1 23M8 24M3 24M1 2M 2M12 26M7 27M2 27M9 28M4 28M11 29M6 21M1 Kaynak:Vakıfbank Düzleştirilmiş Zamanla Değişen Cari İşlemler Üzerindeki İhracat Katsayısı Kaynak:Vakıfbank Dalgalı kur sistemine geçiliyor Önümüzdeki dönemde ise cari işlemler dengesindeki trendin nasıl devam edeceği önemli bir soru olarak karşımıza çıkmaktadır. Son dönemde global piyasalarda yaşanan kriz nedeniyle azalan yurtdışı talep kaynaklı ihracatta yaşanan değişikliklerin cari işlemler açığı üzerinde etkisini görebilmek için Kalman filtreleme modeliyle hazırladığımız ihracatın cari işlemler açığı üzerindeki düzleştirilmiş dinamik katsayısının grafiği yandaki Grafik te görülmektedir. Bu grafikten 28 29 yılları arasında yaşanan krizle katsayıdaki aşağı yönlü trendin bozulduğu görülmektedir. Bu durum cari işlemler açığı ile ihracat arasındaki negatif ilişkinin bir miktar bozulduğunu yansıtırken, aslında son dönemde ihracatta yaşanan düşüşle bereber ithalattaki düşüşün daha sert olmasıyla açıklanabilir. Diğer bir ifadeyle, ithalatın hem fiyatlardaki (özellikle petrol fiyatlarındaki düşüşler) hem de miktardaki (talep kaynaklı düşüşler) düşüş nedeniyle daraldığı bir ortamda ihracatta yaşanan düşüşe rağmen cari işlemler dengesinin daraldığı görülmüştür. Son dönemde iç talep kademeli bir artış eğilimi sergilerken dış talebe ilişkin belirsizliklerin sürmesi değerlendirildiğinde, kriz döneminde bozulan ihracat ve cari işlemler açığı arasındaki ilişkinin yeniden negatife dönmesi mümkün olabilir. Bu durum da dış talebin cari işlemler açığı üzerindeki etkisini arttıracaktır. Son dönemde Avrupa da başta Yunanistan olmak üzere, Portekiz ve İspanya nın bütçe açıkları ve borçlarıyla ilgili sorunların Euro Bölgesi nin geneline yayılabileceğine yönelik kaygıların, piyasalarda en fazla konuşulan konuların başında geldiği değerlendirildiğinde, en önemli ihracat partnerlerimizde yaşanan bu sıkıntılar dış talep beklentileri ile ilgili olarak olumsuz bir tablo çizmektedir. Bu çerçevede iç talepteki canlılıkla birlikte cari işlemler açığının artması mümkün olabilecektir. Tüm bu beklentilerimiz ışığında yıl sonu cari işlemler açığının 28 milyar dolara ulaşacağını düşünüyoruz.
TÜRKİYE AKTİVİTE GÖSTERGELERİ Türkiye Büyüme Oranı (Çeyrek) Reel GSYİH (Yıllık % Değişim) 1. 1 1 6. 1... 4. 2.3. 1. 1 1 1. 1999Q1 1999Q3 2Q1 2Q3 21Q1 21Q3 22Q1 22Q3 23Q1 23Q3 24Q1 24Q3 2Q1 2Q3 26Q1 26Q3 27Q1 27Q3 28Q1 28Q3 29Q1 29Q3 2 1999Q1 1999Q3 2Q1 2Q3 21Q1 21Q3 22Q1 22Q3 23Q1 23Q3 24Q1 24Q3 2Q1 2Q3 26Q1 26Q3 27Q1 27Q3 28Q1 28Q3 29Q1 29Q3 Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış GSYİH (%) Takvim Etkisinden Arındırılmış GSYİH (%) Sektörel Büyüme Hızları (%) Sektörler Sektör 29 29 29 29 29 Payları I. II. III. IV. Yılsonu (%) Çey Çey Çeyrek Çeyrek Tarım 9.7.8 6. 3.6 1. 3.3 Sanayi 23.2 22.3 11.7 4. 12.8 7.2 İnşaat.2 18.6 21.1 18.3 6.6 16.3 Ticaret 12.2 26.2 1.2 7.2 1.3 1.4 Ulaş. ve Haber. 14.4 16.3 1.3. 3.6 7.1 Mali Kur. 12.1 1.8 7. 7.8 8.1 8. Konut Sah..2 4. 4.8 3.8 3.4 4.1 Eğitim 2.1.7 1.3 3.3 3.1 2. Sağ. İş. ve Sos. Hiz. 1.3.8 2.9 4. 4.9 3.2 Vergi Süb. 8.1 21.9 7.8 8.1 6.3 8.2 GSYİH 14. 7.7 2.9 6. 4.7 1. 1.... 1. 1. 2. 2. 3. Sektörel Büyüme Hızları (%) 29 I 29 II 29 III 29 IV 29 Yıllık Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma
6 Harcama Bileşenlerinin Yıllık Büyüme Oranları (%) Harcama Bileşenleri Sektör Payları (%) 29 I. Çey 29 II. Çey 29 III. Çey 29 IV. Çey 29 Yıl sonu Yer. Hanehalkı Tük. Har. 7.6 1.1 1.8 1.9 4.7 2.3 Dev. Nihai Tük. Har. 11.4.1..2 17.9 7.8 Gay. Safi Ser. Oluş. 19.9 27.6 24.4 18. 4.7 19.2 Kamu Sektörü 3.8 11.8.2.7 8.6 2.2 Özel Sektör 16.1 32.2 28.7 21. 3. 22.3 Mal ve Hiz. İhracatı 2.3 11.3 11..4 6.4.4 Mal ve Hiz. İthalatı 2.3 3.9 2.6 11.7 1. 14.4 3. 2. 1.. 1. 2. 3. 4. Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%) 29 I 29 II 29 III 29 IV 29 GSYİH 14. 7.7 2.9 6. 4.7 Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat Sanayi Üretim Endeksi İmalat Sanayi Üretim Endeksi 3 2 1 1 2 3. 4. 3. 2. 1.. 1. 2. 3. 4.. 6. 1. 1.... 1. 1. 2. 2. Sanayi Üretim Endeksi (Yıllık % Değişim) Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (Bir Önceki Aya Göre % Değ.) İmalat Sanayi 3 Aylık Ort. Yıllık Değ.
7 Sektörel Bazda Sanayi Üretim Endeksi 4 3 2 1 1 2 3 4 Sektörler Yıllık Değişim Oranı (%) Şubat Ayı 29 21 Petrol Ürünleri 28.1 11.9 Tekstil 29. 28.7 Gıda 3. 12.3 Kimyasal Madde 21.2 21.2 Ana Metal Sanayi 22.9 2.8 Aramalı İmalatı Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı Sermaye Mali İmalati Metalik Olm. Diğ. Mineral 22.4 1.1 Taşıt Araçları 8.8 71. Makine Teçhizat 36.1 3.1 Giyim 23.9 14.9 Aylık Sanayi Sipariş Endeksi Aylık Sanayi Ciro Endeksi 19. 18. 17. 16. 1. 14. 13. 12. 11. 1. 18. 17. 16. 1. 14. 13. 12. 11. 1. Toplam Otomobil Üretimi Beyaz Eşya Üretimi 7 6 4 3 2 1 18 16 14 12 1 8 6 4 2 Oca.1 Ağu.1 Mar.2 Eki.2 May.3 Ara.3 Tem.4 Şub. Eyl. Nis.6 Kas.6 Haz.7 Oca.8 Ağu.8 Mar.9 Eki.9 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Aylık Sanayi Sipariş Endeksi (İmalat Sektörü) Aylık Sanayi Ciro Endeksi Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.) Kaynak:OSD,Vakıfbank Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Beyaz Eşya Üretimi (Adet)
8 Kapasite Kullanım Oranı 8 8 7 7 6 6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Kapasite Kullanım Oranı (%) Oca.1 9 8 7 6 4 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Dayanıklı Tüketim Malları Dayanıksız Tüketim Malları Ara Malları Yatırım Malları Tem.9 Eki.9 Oca.1 Yatırım Teşvik Belgeli Sabit Sermaye Yatırım Tutarı Verilen İnşaat Ruhsatları 3,9. 3,4. 2,9. 2,4. 1,9. 1,4. 9. 4.. 4,. 3,. 3,. 2,. 2,. 1,. 1,.,.. Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 23 I 23 III 24 I 24 III 2 I 2 III 26 I 26 III 27 I 27 III 28 I 28 III 29 I 29 III Yatırım Teşvik Belgeli Sabit Sermaye Yatırım Tutarı (milyon TL) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Verilen İnşaat Ruhsatları (Yüzölçümü,1 m2) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Toplam Sanayide Verimlilik 12. 12. 11. 11. 1. 1. 9. 9. 8. 8. 2 I II III IV 26 I II III IV 27 I II III IV 28 I II III IV 29 I II III IV Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Toplam Sanayide Verimlilik Endeksi
9 ENFLASYON GÖSTERGELERİ TÜFE ve Çekirdek Enflasyonu ÜFE 14 2 12 1 8 6 4 2 9.6.41 2 1 1 8.8 Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 TÜFE (yıllık % değ.) Çekirdek I Endeksi ÜFE (yıllık %değ.) TÜFE Harcama Grupları Gıda ve Enerji Enflasyonu (yıllık % değ.) Aylık Yıllık 3 3 Gıda ve alkolsüz içecekler Giyim ve ayakkabı Lokanta ve oteller Konut Ulaştırma 2 2 1 1 Eğlence ve kültür Eğitim Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Gıda Enerji Tüfe Oca.1, Vakıfbank ÜFE Alt Sektörler Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi 2 2 1 1 1 23 21 19 17 1 13 11 9 7 18 16 14 12 1 8 6 4 2 Oca.6 Haz.6 Kas.6 Nis.7 Eyl.7 Şub.8 Tem.8 Ara.8 May.9 Eki.9 Mar.1 Tarım Sanayi İmalat Sanayi Kaynak:Bloomberg UN Dünya Gıda Fiyat Endeksi UBS Emtia Fiyat Endeksi
1 İTO Enflasyon Göstergeleri Türk İş Mutfak Enflasyonu 9 8 7 6 4 3 2 1 1 Oca. Eyl. May.1 Oca.2 Eyl.2 May.3 Oca.4 Eyl.4 May. Oca.6 Eyl.6 May.7 Oca.8 Eyl.8 May.9 Oca.1 İstanbul Toptan Eşya Fiyat Endeksi İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi 7 6 4 3 2 1 1 2 3 26M1 26M4 26M7 26M1 27M1 27M4 27M7 27M1 28M1 28M4 28M7 28M1 29M1 29M4 29M7 29M1 21M1 Kaynak:Türk İş Türk İş Gıda Enflasyonu( Bir önceki aya göre Değ.) Enflasyon Beklentileri Tük. Güven Endeksi Fiyatların Değ. Yönünde Beklenti 1 1 9 9 8 7 6 4 Nis.6 Ağu.6 Ara.6 Nis.7 Ağu.7 Ara.7 Nis.8 Ağu.8 Ara.8 Nis.9 Ağu.9 Ara.9 12 Ay Sonrası Yıllık TÜFE Beklentisi Nis.1 8 7 6 4 Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 24 Ay Sonrası Yıllık TÜFE Beklentisi Fiyatların değişim yönüne ilişkin beklenti
11 İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ İşsizlik Oranı İşgücü Durumu 17 16 1 14 13 12 11 1 9 8 2M1 2M 2M9 26M1 26M 26M9 27M1 27M 27M9 28M1 28M 28M9 29M1 29M 29M9 21M1 Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı 26, 2, 24, 23, 22, 21, 2, 19, Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 İşsizlik Oranı İşgücü Arzı İstihdam Edilenler, Vakıfbank İşgücüne Katılım Oranı Sektörlerin Toplam İşgücü İçindeki payı.. 4. 4. 3. 3. Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 3 2 2 1 1 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 3 2 1 49 48 47 46 4 İşgücüne Katılma Oranı İstihdam Oranı Tarım Sanayi İnşaat Hizmetler İşkur İstatistikleri Sanayi İstihdam Endeksi (2=1) 2, 18, 16, 14, 12, 1, 8, 6, 4, 2, Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 11 1 1 9 9 8 Kaynak:Hazine Müsteşarlığı İş Arayanların Sayısı Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Sanayi İstihdam Endeksi
12 Kurulan Kapanan Şirket Sayısı Reel Brüt Ücret Maaş Endeksleri, 4, 4, 3, 3, 2, 2, 1, 1, 11. 113. 111. 19. 17. 1. 13. 11. 99. 97. 9. Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Kurulan Kapanan Şirket Sayısı (Adet) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Reel Brüt Ücret Maaş Endeksleri
13 DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ 2 2 1 1 İthalat İhracat Oca.3 Haz.3 Kas.3 Nis.4 Eyl.4 Şub. Tem. Ara. May.6 Eki.6 Mar.7 Ağu.7 Oca.8 Haz.8 Kas.8 Nis.9 Eyl.9 Şub.1 İhracat (milyon dolar) İthalat (milyon dolar) 1 2 3 4 6 7 8 9 Dış Ticaret Dengesi Oca.3 Haz.3 Kas.3 Nis.4 Eyl.4 Şub. Tem. Ara. May.6 Eki.6 Mar.7 Ağu.7 Oca.8 Haz.8 Kas.8 Nis.9 Eyl.9 Şub.1 Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar) 14 12 1 8 6 4 2 2 4 6 İthalat Oca.3 Haz.3 Kas.3 Nis.4 Eyl.4 Şub. Tem. Ara. May.6 Eki.6 Mar.7 Ağu.7 Oca.8 Haz.8 Kas.8 Nis.9 Eyl.9 Şub.1 Ara Malları (y/y) Sermaye Malları (y/y) Tüketim Malları(y/y) 14 12 1 8 6 4 2 2 4 6 İhracat Oca.3 Haz.3 Kas.3 Nis.4 Eyl.4 Şub. Tem. Ara. May.6 Eki.6 Mar.7 Ağu.7 Oca.8 Haz.8 Kas.8 Nis.9 Eyl.9 Şub.1 Ara Malları (y/y) Sermaye Malları (y/y) Tüketim Malları (y/y) Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı 6 4 14 24 34 44 4 Oca.3 Ağu.3 Mar.4 Eki.4 May. Ara. Tem.6 Şub.7 Eyl.7 Nis.8 Kas.8 Haz.9 Oca.1 Cari İşlemler Dengesi (Yıllık milyon dolar) 3 2 1 1 2 3 4 6 Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar sağ eksen) 4 3 2 1 1 2 Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Doğrudan Yatırımlar (12 aylık milyon dolar) Portföy Yatırımları (12 aylık milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık milyon dolar)
14 TÜKETİM GÖSTERGELERİ Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketim Harcamaları 11 11 1 1 9 9 8 8 7 7 6 13 12 11 1 9 8 7 6 4 2 1 1 1 1 Ara.3 Haz.4 Ara.4 Haz. Ara. Haz.6 Ara.6 Haz.7 Ara.7 Haz.8 Ara.8 Haz.9 Ara.9 Tüketici Güven Endeksi Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen) 1999Q1 1999Q4 2Q3 21Q2 22Q1 22Q4 23Q3 24Q2 2Q1 2Q4 26Q3 27Q2 28Q1 28Q4 29Q3 Reel Hanehalkı Tüketimi (Yıllık % Değişim) CNBC e Güven Endeksleri Krediler 2. 1. 1... 8 7 6 4 3 2 1 17 1 13 11 9 7 3 1 Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 Oca.2 Eki.2 Tem.3 Nis.4 Oca. Eki. Tem.6 Nis.7 Oca.8 Eki.8 Tem.9 Nis.1 Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 CNBC e Tüketici Güven Endeksi Krediler (Yıllık % Değişim) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı CNBC e Tüketim Endeksi Kaynak:BDDK Bireysel ve Ticari Krediler Bireysel Krediler (Yıllık %Değişim) Ticari Krediler (Yıllık % Değişim) Kaynak:BDDK
1 KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ Bütçe Dengesi Bütçe Gelirleri ve Harcamaları. 1. 2. 3. 4.. 29. 27. 2. 23. 21. 19. 17. 1. 6. Ara.6 Mar.7 Haz.7 Eyl.7 Ara.7 Mar.8 Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Bütçe Dengesi (milyar TL) Eyl.9 Ara.9 Mar.1 Ara.6 Mar.7 Haz.7 Eyl.7 Ara.7 Mar.8 Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Bütçe Gelirleri (12 aylık milyar TL) Bütçe Harcamaları (12 aylık milyar TL) Mar.1 Vergi Gelirleri Faiz Dışı Denge 4 8 3 2 1 48 38 1 28 18 2 3 8 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Vergi Gelirleri (Nominal yıllık %) 2 Borç Stoku İç ve Dış Borç Stoku 48. 36. 12. 46. 44. 42. 4. 38. 36. 34. 32. 3. 34. 32. 3. 28. 26. 24. 22. 2. 11. 1. 9. 8. 7. 6. Oca. May. Eyl. Oca.6 May.6 Eyl.6 Oca.7 May.7 Eyl.7 Oca.8 May.8 Eyl.8 Oca.9 May.9 Eyl.9 Oca.1 Oca. Haz. Kas. Nis.6 Eyl.6 Şub.7 Tem.7 Ara.7 May.8 Eki.8 Mar.9 Ağu.9 Ara.6 Mar.7 Haz.7 Oca.1 Eyl.7 Ara.7 Mar.8 Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Mar.1,Vakıfbank Vergi Gelirleri (Reel yıllık %) Faiz Dışı Denge (12 aylık milyar TL) Toplam Borç Stoku (milyar TL) İç Borç Stoku (milyar TL) Dış Borç Stoku (milyar TL sağ eksen) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
16 Türkiye nin Net Dış Borç Stoku Türkiye nin Dış Borç Stoku Profili 4 4 3 3 2 2 1 1 21 22 23 24 2 26 27 28 29 Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%) 3 2 2 1 1 22 23 24 2 26 27 28 29 TCMB (milyar TL sol eksen) Kamu Sektörü (milyar TL) Özel Sektör (milyar TL) 2. 1. 1... Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı LİKİDİTE GÖSTERGELERİ TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz 3 3 2 2 1 1 Ocak 24 Mayıs 4 Eylül 4 Ocak Mayıs Eylül Ocak 6 Mayıs 6 Ağustos 6 Aralık 6 Nisan 7 Ağustos 7 Aralık 7 Nisan 8 Ağustos 8 Aralık 8 Nisan 9 Ağustos 9 Aralık 9 29 24 19 14 9 4 1 Ocak 24 Mayıs 4 Eylül 4 Ocak Mayıs Eylül Ocak 6 Mayıs 6 Ağustos 6 Aralık 6 Nisan 7 Ağustos 7 Aralık 7 Nisan 8 Ağustos 8 Aralık 8 Nisan 9 Ağustos 9 Aralık 9 Reel Faiz Nominal Faiz Para Arzı 6 4 4 3 3 2 2 1 1 11 1 9 8 7 6 Oca.6 May.6 Eyl.6 Oca.7 May.7 Eyl.7 Oca.8 May.8 Eyl.8 Oca.9 May.9 Eyl.9 Oca.1 Borç alma Faiz Oranı (%) Borç Verme Faiz Oranı (%),Vakıfbank M2 (milyar TL) M3 (milyar TL) M1 (milyar TL sağ eksen)
17 Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler Reel Büyüme (y/y) (Çeyreklik) (%) Enflasyon (y/y) (Aylık) (%) Cari Denge/GSYİH (%) Merkez Bankası Faiz Oranı (%) Tüketici Güven Endeksi ABD.1 2.3 2.9.2 2. Euro Bölgesi 2.2 1.4.6 1. 1.2 Almanya 2.4 1.1 4.8 1 87 Fransa.3 1.6 1. 1. 34. İtalya 3. 1.4 3.4 1. 16.3 Macaristan 4..9.4. 37. Portekiz 1.. 1.1 1. 3.4 İngiltere.3 3.4 1.3. 1. Japonya 1. 1.1 2.8.1 4.7 Çin 11.9 2.4 7.8.31 14.2 Rusya 3.8 6. 3.2 8.2 Hindistan 6. 14.86 2.41 3. Brezilya 4.29.17 1.6 8.7 116. G.Afrika 1.4.7 3.2 6. 1. Türkiye 6. 9.6 2.3 6. 84.74 Beklentiler 21 IMF Beklentisi Reel Büyüme (y/y) Enflasyon (y/y) Cari Denge /GSYH İşsizlik Oranı Borç St./GSYH (Nisan 21) Gelişmiş Ülkeler 2.32 1.49.44 8.39 Gelişmekte Olan Ülkeler 6.34 6.19 2.7 Tüm dünya 4.21 3.67 ABD 3.1 2.13 3.29 9.41 92.6 Euro Bölgesi.96 1.13.3 1.2 Almanya 1.21.91.4 8.62 76.7 Fransa 1.2 1.2 1.92 9.98 84.24 İtalya.84 1.4 2.79 8.7 118.63 Macaristan.16 4.28.42 Portekiz.29.84 8.97 11. İngiltere 1.33 2.72 1.66 8.2 78.19 Japonya 1.89 1.4 2.84.7 227.77 Çin 1.4 3.12 6.23 Rusya 4. 7..14 Hindistan 8.77 13.16 2.17 Brezilya.49.1 2.91 G.Afrika 2.9.78 4.9 TÜRKİYE.2 9.73 3.98
18 Türkiye Makro Ekonomik Görünüm MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER 28 29 En Son Yayımlanan 21 BEKLENTİ Reel Ekonomi GSYİH (Cari Fiyatlarla, Milyon TL) 9 144 93 974 21 821 (29 4. Çeyrek) GSYİH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla, %).7 4.7 6. (29 4. Çeyrek) 4.% Sanayi Üretim Endeksi Yıllık Değ. Oranı (%) 17.8 9. 12.1 (Ocak 21) 7. 7% Kapasite Kullanım Oranı (%) 64.7 67.6 67.9 (Mart 21) 7. İşsizlik Oranı (%) 13.6 13. 14. (Ocak 21) 13.2% Fiyat Gelişmeleri TÜFE (Yıllık % Değişim) 1.6 6.2 1.13 (Şubat 21) 8.1% ÜFE (Yıllık % Değişim) 8.11.93 6.82 (Şubat 21) 9.3% Parasal Göstergeler (Milyon TL) M1 83,38 17,1 12,734 (9.4.21) M2 434,2 494,24 4,478 (9.4.21) M3 48,383 2,674 32,719 (9.4.21) Emisyon 3,468 34,289 36,9 (9.4.21) TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 7,7 7,689 69,268 (2.4.21) Faiz Oranları TCMB O/N (Borç Alma) 1. 6. 6. (13.4.21) %8. TRILIBOR O/N 1. 6. 6. (22.4.21) Ödemeler Dengesi (Milyon $) Cari İşlemler Açığı 41,947 13,84 2,62 (Şubat 21) 28, İthalat 193,821 134,41 11,64 (Şubat 21) İhracat 14,799 19,672 8,323 (Şubat 21) Dış Ticaret Açığı 3,22 24,729 3,3 (Şubat 21) 7, Kamu Ekonomisi (Milyon TL) Bütçe Gelirleri 28.898 21,6 17,488 (Mart 21) Bütçe Giderleri 22.967 267,27 23,436 (Mart 21) Bütçe Dengesi 17.69 2,21,948 (Mart 21),34 Faiz Dışı Denge 33.92 986 1.61 (Mart 21) 6,716 Borç Stoku Göstergeleri Merkezi Yön. İç Borç Stoku (Milyar TL) 274.8 33. 42.7 (Şub 21) Merkezi Yön. Dış Borç Stoku (Milyar TL) 1. 111.4 113.2 (Şub 21) Kamu Net Borç Stoku 271.6 32.9 (29 3. Çeyrek)
Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr Serkan Özcan Baş Ekonomist serkan.ozcan@vakifbank.com.tr 312 4 7 87 Cem Eroğlu Kıdemli Ekonomist cem.eroglu@vakifbank.com.tr 312 4 84 8 Nazan Kılıç Ekonomist nazan.kilic@vakifbank.com.tr 312 4 84 89 Bilge Özalp Türkarslan Ekonomist bilge.ozalpturkars@vakifbank.com.tr 312 4 84 88 Zeynep Burcu Çevik Ekonomist zeynepburcu.cevik@vakifbank.com.tr 312 4 84 93 Seda Meyveci Araştırmacı seda.meyveci@vakifbank.com.tr 312 4 84 8 Emine Özgü Özen Araştırmacı emineozgu.ozen@vakifbank.com.tr 312 4 84 87 Naime Doğan Araştırmacı naime.dogan@vakifbank.com.tr 312 4 84 86 Halide Pelin Kaptan Araştırmacı halidepelin.kaptan@vakifbank.com.tr 312 4 84 83 Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. tarafından güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilgiler kullanılarak hazırlanmıştır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluğu hakkında herhangi bir garanti vermemekte ve bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmemektedir. Bu rapor sadece bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir konuda yatırım önerisi olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu raporda yer alan bilgilerde daha önceden bilgilendirme yapmaksızın kısmen veya tamamen değişiklik yapma hakkına sahiptir. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar