MEVCUT DURUM RAPORU ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI Çalışma Genel Müdürlüğü 2014-2023 MEVCUT DURUM RAPORU
2014-2023 MEVCUT DURUM RAPORU
ULUSAL İSTİHDAM STRATEJİSİ 2014-2023 MEVCUT DURUM RAPORU UİS Koordinasyon Kurulu Nurcan ÖNDER Şeref KAZANCI Ebru Öztüm TÜMER Başak BOZDEMİR Özge ÖZTÜRK www.uis.gov.tr uis@csgb.gov.tr 17 Haziran 2015 Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı/ANKARA
SUNUŞ 6/5/2014 tarihinde Yüksek Planlama Kurulu tarafından kabul edilen ve 30/5/2014 tarihli ve 29015 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Ulusal İstihdam Stratejisinin İzleme, Değerlendirme ve Koordinasyon başlıklı Dördüncü Bölümünde; Eylem Planlarının İzleme ve Değerlendirme Kurulu tarafından yılda iki kez izleneceği ve değerlendirileceği belirtilmiştir. Bu kapsamda, 1. İzleme ve Değerlendirme Kurulu, her bir tedbirden sorumlu kamu kurum/ kuruluşlarının ilgili Genel Müdür/Başkanından oluşan Kurul Üyeleri ve işçi-işveren konfederasyonlarının temsilcilerinin katılımı ile ilk toplantısını 24 Aralık 2014 tarihinde gerçekleştirmiştir. Söz konusu toplantıda, Stratejideki gerekli revizyonlar yapılarak, dört tedbirin tamamlandığı değerlendirilmiş, on üç yeni tedbir eklenmiş ve 2015-2016 yılları için uygulanacak olan tedbir sayısı 216 olarak belirlenmiştir. 2. İzleme ve Değerlendirme Kurulu toplantısı ise her bir tedbirden sorumlu kurum/kuruluşun tedbirlere ilişkin son dönem faaliyetlerini görüşmek üzere 17 Haziran 2015 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Kurul toplantısı öncesinde, 216 tedbirden sorumlu kurum/kuruluşlardan alınan bilgiler esas alınarak güncel durum dokümanı hazırlanmış ve Kurul Üyeleri ile paylaşılmıştır. Bakanlığımız Müsteşarı başkanlığında gerçekleşen Kurul toplantısında; dört temel politika ekseni ile yedi sektör kapsamında güncel gelişmeler ve uygulamada karşılaşılan sorunlar değerlendirilmiştir. Söz konusu toplantıda sonrasında Toplantı Tutanağı ve kurumlar bazında yapılan çalışmaların yansıtıldığı Mevcut Durum Raporu katılımcılarla paylaşılmış, yapılan katkılar değerlendirilerek 2. İzleme ve Değerlendirme Kurulu Toplantısı Mevcut Durum Raporu hazırlanmıştır. Mevcut Durum Raporuna katkı sunan Kurul Üyelerine ve tüm katılımcılara teşekkürlerimizi sunarız. Nurcan ÖNDER Genel Müdür Ulusal İstihdam Stratejisi, 6 Mayıs 2014 tarihinde Yüksek Planlama Kurulu (YPK) tarafından kabul edilmiş, 30 Mayıs 2014 tarihli ve 29015 sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır.
İçindekiler Kısaltmalar MEVCUT DURUM TASLAK RAPORU Kısaltmalar I. Eğitim İstihdam İlişkisinin Güçlendirilmesi 3 II. İşgücü Piyasasında Güvence ve Esnekliğin Sağlanması 38 III. Özel Politika Gerektiren Grupların İstihdamının Artırılması 59 IV. İstihdam Sosyal Koruma İlişkisinin Güçlendirilmesi 94 I. Bilişim Sektörü 115 II. Finans Sektörü 126 III. İnşaat Sektörü 135 IV. Sağlık Sektörü 147 V. Tarım Sektörü 159 VI. Tekstil ve Hazır Giyim Sektörü 174 VII. Turizm Sektörü 189 Ek-1 Koordinasyon Kurulu - Yürütme Kurulu 200 Ek-2 Katılımcı Listesi (Kurul Üyeleri) 201 Ek-3 Katılımcı Listesi (Kurul Üyeleri Dışında) 203 III Aile Sosyal Destek Programı Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Akdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği Aktif İşgücü Piyasası Programları Ankara Sanayi Odası Araştırma-Geliştirme Avrupa Birliği Avrupa Birliği Teknik Destek ve Bilgi Değişim Mekanizması Avrupa İstatistik Ofisi Avrupa İşçi Sendikaları Konfederasyonu Avrupa Kamu İşverenleri ve İşletmeleri Merkezi Avrupa Konfederasyonu Avrupa Konseyi Avrupa Rehberlik Merkezi Avrupa Sanayi ve İşverenler Konfederasyonları Birliği Avrupa Sosyal Modeli Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Başbakanlık İletişim Merkezi Bilgi İletişim Teknolojisi Bilim Teknoloji Yüksek Kurulu Bilim ve Teknoloji İnsan Kaynağı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Birleşmiş Milletler Kadın Birimi Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi Dünya Seyahat ve Turizm Konseyi Dünya Turizm Örgütü Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü Engelli Kamu Personeli Seçme Sınavı Etkin Rehberlik ve Denetim Yoluyla Kayıtlı İstihdamın Teşviki Operasyonu Gayrısafi Yurtiçi Harcama Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme İl İstihdam ve Mesleki Eğitim Kurulu İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi Sektörel Operasyonel Programı ASDEP ASPB AKTOB AİPP ASO AR-GE AB TAIEX Eurostat ETUC CEEP Eurociett EC EUROGUIDANCE UNICE ASM BDDK BİMER BİT BTYK BTİK BSTB UNWOMEN UNDP ÇSGB ÇASGEM WTTC UNWTO OECD EKPSS KİT-UP GSYH GTHB HBÖ İİMEK İKGSOP II III
Kısaltmalar İstanbul Tekstil ve Konfeksiyon İhracatçı Birlikleri İTKİB Türkiye İstatistik Kurumu TÜİK İstihdam Teşviklerinin Etki Analizi Projesi İTEAP Türkiye İş Kurumu İŞKUR İstihdam ve Sosyal Reform Programı ESRP Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu TÜRK-İŞ İsveç Uluslararası Kalkınma İşbirliği Ajansı SIDA Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu TİSK İş Geliştirme Merkezi İŞGEM Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği TOBB İş Sağlığı ve Güvenliği-Yönetim Sistemi İSG-YS Türkiye Otelciler Federasyonu TUROFED İşbaşı Eğitim Programı İEP Türkiye Radyo Televizyon Kurumu TRT İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliğinin İyileştirilmesi Projesi İSGİP Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü TODAİE Kadın İş Geliştirme Merkezleri KİŞGEM Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi TYÇ Kamu İhale Kurumu KİK Türkiye de İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Koşullarının İyileştirilmesi Projesi İSGİP Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı IPA Uluslararası Çalışma Örgütü ILO Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler KOBİ Uluslararası Yetişkin Becerilerinin Ölçülmesi Programı PIAAC Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı KOSGEB Yatırım Ortamını İyileştirme Koordinasyon Kurulu YOİKK Meslek Yüksek Okulu MYO Yüksek Planlama Kurulu YPK Mesleki Becerilerin Geliştirilmesi Projesi MESGEP Yükseköğretim Kurulu YÖK Mesleki Bilgi Rehberlik ve Danışmanlık MBRD Mesleki Eğitim Kursu MEK Mesleki Yeterlilik Kurumu MYK Milli Eğitim Bakanlığı MEB Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu OSBÜK Organize Sanayi Bölgesi OSB Özellikle Kız Çocuklarının Okula Devam Oranlarının Artırılması Projesi KEP Sosyal Güvenlik Kurumu SGK Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı SYDV Şartlı Eğitim ve Sağlık Yardımları ŞESY Şiddet Önleme ve İzleme Merkezleri ŞÖNİM Teknoloji Geliştirme Merkezi TEKMER Teknoloji Transfer Ofisi TTO Toplum Yararına Programlar TYP Türk Akreditasyon Kurumu TÜRKAK Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği TÜSİAD Türk Standartları Enstitüsü TSE Türkiye Belediyeler Birliği TBB Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu TÜBİTAK Türkiye Bilişim Sanayicileri Derneği TÜBİSAD Türkiye Büyük Millet Meclisi TBMM IV V
10 1
Eğitim İstihdam İlişkisinin Güçlendirilmesi 1. MEVCUT DURUM Eğitim, tarihsel süreç içerisinde toplumların gelişmesine katkı sağlayan en önemli etkenlerden birisi olarak bireylere toplumsal hayatın devamı için gerekli bilgi ve becerileri kazandırarak ülkelerin kalkınmasında itici bir role sahiptir. Kalkınmanın en önemli dinamiklerinden birisi olan sanayileşme sürecinin çağın koşullarına uygun bir şekilde gerçekleşmesi için nitelikli/ beceri düzeyi yüksek işgücü ihtiyacının karşılanmasında eğitim ile istihdam arasındaki ilişkinin sağlam bir şekilde kurulması oldukça önemlidir. Küreselleşme sürecinde ülkelerin karşı karşıya kaldığı en önemli sorunlardan birisi olan işsizlik sorununun çözülmesinde, istihdamın artırılmasında eğitim önemli bir faktör olarak karşımıza çıkmaktadır. Türkiye de eğitim durumuna göre istihdam oranlarına bakıldığında eğitim düzeyi arttıkça istihdam oranlarının da yükseldiği gözlenmektedir. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Hanehalkı İşgücü Anketi sonuçlarına göre; en yüksek istihdam oranları yüksekokul ve fakülte mezunlarında görülürken, en düşük istihdam oranları ise okuma yazma bilmeyenlerde görülmektedir. İşgücüne katılma oranlarına bakıldığında işgücüne katılma oranlarının toplam nüfus içerisinde yüzde 50,9 okur-yazar olmayanlarda yüzde 18,2 ve yükseköğretim düzeyinde eğitim alanlarda yüzde 80,3 olduğu görülmektedir. İşgücüne katılma oranlarına cinsiyet açısından bakıldığında ise erkeklerde işgücüne katılma oranı yüzde 70,6 iken; kadınlarda bu oranın yüzde 30,7 seviyelerinde kaldığı görülmektedir (TÜİK Hanehalkı İşgücü İstatistikleri, Mart 2015). Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) tarafından istihdamın korunmasına ve artırılmasına, işsizlerin mesleki niteliklerinin geliştirilmesine, işsizliğin azaltılmasına ve özel politika gerektiren grupların işgücü piyasasına kazandırılmasına yardımcı olmak üzere aktif işgücü hizmetleri kapsamında mesleki eğitim kursları, işbaşı eğitim programları, girişimcilik eğitim programları, toplum yararına programlar (TYP) ve diğer kurs, program, proje ve özel uygulamalar düzenlenmektedir. Aktif İşgücü Programları kapsamında temel faaliyetleri Mesleki Eğitim Kursları, Girişimcilik Eğitim Programları, İşbaşı Eğitim Programları, TYP ler bulunmaktadır. Ulusal İstihdam Stratejisi Eğitim İstihdam İlişkisinin Güçlendirilmesi Temel Politika Ekseninde ise; erişilebilir bir eğitim sistemi içerisinde herkese okul öncesinden başlayarak temel beceri ve yetkinlikler kazandırılması, genel ve mesleki eğitimin kalitesinin ve etkinliğinin artırılması, Hayat Boyu Öğrenme (HBÖ) kapsamında açık öğrenme ortamlarının oluşturulması ve HBÖ nün özendirilmesi, eğitim-işgücü piyasası arasında uyumun sağlanması, Aktif İşgücü Piyasası Politikaları (AİPP) yaygınlaştırılarak etkinliğinin artırılması, eğitim sistemi ve AİPP ile proje merkezli yenilikçiliğin ve girişimciliğin desteklenmesini kapsayan 6 öncelikli alan içerisinde 42 tedbir bulunmaktadır. Bu tedbir maddelerinden 10 tanesinde Milli Eğitim Bakanlığı(MEB), 6 tanesinde Yükseköğretim Kurulu (YÖK), 3 tanesinde Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK), 16 tanesinde İŞKUR, 1 tanesinde Maliye Bakanlığı, 6 tanesinde Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB), 1 tanesinde ise Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) sorumlu kuruluş olarak yer almaktadır. Eylem maddelerinin 13 tanesi sürekli eylem maddesi olup; 9 tanesi 2014 yılına, 13 tanesi 2015 yılına, 6 tanesi ise 2016 yılına kadar süresi olan eylemlerdir. Eğitim İstihdam İlişkisinin Güçlendirilmesi 2 3 Farklı öğrenim ve yaş seviyelerindeki bireylerin istihdam edilebilirliklerini ve sosyo-kültürel gelişimlerini sağlamak amacıyla; bilgi, beceri ve yeterliliklerini geliştirerek, öğrenmeye erişimlerini artırarak öğrenen bireyden, öğrenen topluma ve öğrenen Türkiye ye doğru bir dönüşümü gerçekleştirmek hedefiyle oluşturulan Hayat Boyu Öğrenme Strateji Belgesi ve Eylem Planı (2014-2018), Yüksek Planlama Kurulu (YPK) 13.05.2014 tarih ve 2014/7 kararı onaylanmış ve 16.07.2014 tarih ve 29062 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Eğitim İstihdam İlişkisinin Güçlendirilmesi Tablo 1: Aktif İşgücü Programları Kurs Türü Açılan Kurs Sayısı 2015 Ocak - Haziran Dönemi Katılan Kursiyer Sayısı Erkek Kadın Toplam Çalışanların Mesleki Eğitimi 337 6678 1097 7775 İşbaşı Eğitim Programı (İEP) 28.203 31.956 31.695 63.651 Mesleki Eğitim Kursu (MEK) (İstihdam Garantili) 1109 11.361 19.277 30.638 UMEM (MEK) 751 6.626 6.390 13.016 MEK (İstihdam Garantisiz) 951 3.970 17.329 21.299 Girişimcilik Eğitim Prog. 683 9.251 8.400 17.651 UMEM (İEP) 566 964 577 1.541 MEK (Özel Politika) 1.221 9.124 17.438 26.562 Engelli Kursu (Komisyon Kaynaklı) 161 924 749 1.673 Engelli Kursu (Kurum Kaynaklı) 7 63 33 96 Hükümlü Kursu (Kurum Kaynaklı) 28 413 71 484 Eski Hükümlü Kursu (Kurum Kaynaklı) 1 0 0 0 TYP 4555 153.805 95.309 249.114 eğitim sisteminin işgücü piyasasıyla uyumlaştırılması, eğitim çağındaki gençlerin temel becerilerinin geliştirilmesi, genç işgücünün temel becerilerinin geliştirilmesi, sanatsal ve sportif faaliyetlerin geliştirilmesi ve mesleki yeterliliklerin artırılması bileşenlerinden oluşmaktadır. YPK nın 13.05.2014 tarih ve 2014/7 kararı onaylanmış ve 16.07.2014 tarih ve 29062 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiş olan Türkiye Hayat Boyu Öğrenme (2014-2018) Strateji Belgesi ve Eylem Planı, toplumda farkındalığı artırmak, dezavantajlı kesimler başta olmak üzere herkes için HBÖ fırsatlarını yaygınlaştırmak ve yeni kurulmakta olan hayat boyu öğrenme sistemini güçlendirilmek üzerine odaklanmaktadır. Söz konusu belgede Toplumda HBÖ Kültürü ve Farkındalığının Oluşturulması, HBÖ Fırsatlarının ve Sunumunun Artırılması, HBÖ Fırsatlarına Erişimin Artırılması, Hayat Boyu Rehberlik ve Danışmanlık Sisteminin Geliştirilmesi, Önceki Öğrenmelerin Tanınması Sisteminin Geliştirilmesi, HBÖ İzleme ve Değerlendirme Sisteminin Geliştirilmesi önceliklerine yer verilmiştir. Öncelikler altında yeralan 29 tedbir maddesi kapsamında çalışmalar yürütülmektedir KAYNAK: İŞKUR Tablo 2: Aktif İşgücü Programları İçinde Eğitime Ayrılan Kaynak(Nisan 2015) Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) tarafından koordine edilen Uluslararası Yetişkin Becerilerinin Ölçülmesi Programı (PIAAC) kapsamında ülkemizde gerçekleştirilen çalışmalar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (ÇSGB), Avrupa Birliği (AB) Koordinasyon Dairesi Başkanlığı ve İŞKUR tarafından ortaklaşa yürütülmektedir. İşgücünün sahip olduğu becerilerin daha verimli ve tesirli şekilde ekonomiye kazandırılmasına katkıda bulunmayı amaçlayan söz konusu Proje, 16-65 yaş grubu arasındaki yetişkinlerin eğitim seviyeleri ile işgücü piyasasındaki durumlarını değerlendirmektedir. Projeye ülkemiz de dahil (I. tur ve II. tur) toplam 33 ülke katılmıştır. Ülkemizin dahil olduğu II. tur çalışması 2011-2016 yıllarını kapsamaktadır. Pilot ve ana çalışma olmak üzere iki aşamadan oluşan Projenin pilot çalışma faaliyetleri 2013 yılında tamamlanmış olup ana çalışma faaliyetleri 2015 yılının ikinci yarısında neticelenecektir. 2016 yıllında ise projenin raporlama süreci gerçekleştirilecektir. Yıllar Tahsis Edilen Kaynak (Milyon TL) Kullanılan Kaynak (Milyon TL) Harcama Oranı (%) 2009 472 306 64,8 2010 494 392 79,3 2011 996 409 41 2012 1.488 1.122 75,4 2013* 1,598,4 1.050,3 65,7 2014* 1.832,0 1.258,3 68,7 2015* 3.585,3 1.008,6 28,1 KAYNAK: İŞKUR 2015-2017 yıllarını kapsayan Orta Vadeli Programın büyüme politikalarında Eğitim sisteminde, bireylerin kişilik ve kabiliyetlerini geliştiren, hayat boyu öğrenme yaklaşımı çerçevesinde işgücü piyasasıyla uyumunu güçlendiren, fırsat eşitliğine dayalı, kalite odaklı dönüşümün sürdürülecektir ifadesi yer almaktadır. YPK nın 06.05.2014 tarihli ve 2014/5 sayılı kararı ile yürürlüğe girmiş olan Türkiye Mesleki ve Teknik Eğitim Strateji Belgesi ve Eylem Planı (2014-2018) nında 3 politika ekseni, 8 öncelik bulunmaktadır. Mesleki ve Teknik Eğitime Erişim politika ekseni altında 1.1. Mesleki ve Teknik Eğitime Erişim İmkânları Geliştirilecektir. önceliğine; Mesleki ve Teknik Eğitimde Kapasite politika ekseni altında 2.1.Mesleki ve Teknik Öğretim Programları Geliştirilecek ve Yeterlilik Sistemi Güçlendirilecektir., 2.2. Mesleki ve Teknik Eğitimde Mesleki Rehberlik ve Kariyer Gelişimi Güçlendirilecektir., 2.3. Mesleki ve Teknik Eğitimde Etkin ve Verimli Bir Yönetim Sistemi Oluşturulacaktır., 2.4. Mesleki ve Teknik Eğitimde Etkin ve Sürdürülebilir Bir Finansman Yönetimi Sağlanarak Okul ve Kurumların Eğitim Ortamları Geliştirilecektir. ve 2.5. Mesleki ve Teknik Eğitimde Kalite Güvence Sistemi Kurulacaktır. önceliklerine; Mesleki ve Teknik Eğitim İle İstihdam politika ekseni altında ise 3.1.Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurum Öğrencileri ve Mezunlarının İş Piyasasına Geçişleri Desteklenecektir., 3.2. MTE Okul ve Kurum Öğrenci ve Mezunlarının Ulusal ve Uluslararası Hareketliliği Etkinleştirilecektir. önceliklerine yer verilmiştir. Onuncu Kalkınma Planı ve Ulusal İstihdam Stratejisi belgemizde eğitim istihdam ilişkisini güçlendirilmesine yönelik politika tedbirleri belirlenmiş, bu konu özellikle vurgulanmıştır. 2014-2018 dönemini Plan da yer alan öncelikli dönüşüm programlarından Temel ve Mesleki Becerilerin Geliştirilmesi Programı bu çerçevede oluşturulmuştur. Söz konusu Programda 4 5
Eğitim İstihdam İlişkisinin Güçlendirilmesi 2. EYLEM PLANLARI GÜNCEL DURUMLARI 1. Erişilebilir bir eğitim sistemi içerisinde herkese okul öncesinden başlayarak temel beceri ve yetkinlikler kazandırılacaktır. Destek Bileşeni 23.03.2015 tarihi itibarıyla başlamış bulunmaktadır. Projenin başlangıç toplantısı 27.03.2015 tarihinde yapılmıştır. NUTS II bölgesindeki 43 ilde yerel kurum, kuruluş ve sivil toplum kuruluşları okullaşmaya yönelik mevcut sorunları belirleme, çözüm önerileri geliştirme ve uygulama olanağı sunulmuştur. Hibe programına başvuran projeler değerlendirme aşamasındadır. Projenin hedeflerine yönelik proje faaliyetleri gerçekleştirilecektir. Hibe programına başvuran projelerin sözleşmeleri tamamlandıktan sonra, projelerin tematik izlemeleri başlayacaktır. 2- Hazırlık aşamasında olan Engelli Olan Çocuklar İçin Kapsayıcı Erken Çocukluk Eğitimi Projesi. 1.1 Eğitime erişimde özel gruplara (kız çocukları, engelli çocuklar, coğrafi konum sebebiyle veya sosyo ekonomik açıdan olumsuz koşullarda yaşayan çocuklar) odaklanılarak bu grupların eğitime erişimi ve devamının önündeki engeller kaldırılacaktır. a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: MEB - Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü, Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (ASPB), İçişleri Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Sivil Toplum Kuruluşları 3- ASPB koordinatörlüğünde Sağlık Bakanlığı ve MEB (Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü ile Temel Eğitim Genel Müdürlüğü) ortaklığında AB Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı (IPA) 4 kapsamında Romanların Yoğun Olarak Yaşadığı Yerlerde Sosyal İçermenin Desteklenmesi Operasyonu Operasyon Tanımlama Belgesi hazırlanmıştır. Söz konusu proje, 12 pilot ilde kurulması öngörülen 20 Sosyal Hizmet Koordinasyon Biriminde ve 44 okulda yürütülecektir. Romanların yoğun olarak yaşadığı yerlerde sosyal içermenin desteklenmesi projesinin amacı öğrencilerin nitelikli devamını sağlamak gelişimlerini desteklemekdir. Sosyal içermenin arttırılması amacıyla 12 il, 44 pilot okul ve sosyal hizmet birimleri ile çalışılacaktır. Proje illeri Ankara, Adana, Balıkesir, Edirne, Eskişehir, Hatay, İstanbul, İzmir, Kırıkkale, Manisa, Mersin, Tekirdağ illeridir. Okullara konteynır eklenecek ve ders dışı eğitim materyalleri hazırlanacaktır. Proje 36 ay sürecek olup henüz ihale sürecindedir. d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: İlköğretim Kurumlarına Devam Oranlarının Artırılması Projesi ile hazırlanan Okuma Yazmaya Giriş Eğitim Planı ve Öğretmen Kılavuz Kitabı uygulanmaya başlamıştır. Devamsızlık nedenlerinin belirlenmesi amacıyla Öğrenci İzleme Modülü hazırlanmıştır. Kamuda farkındalık oluşturmak adına hazırlanan kamu spotu filmi onay için Radyo ve Televizyon Üst Kuruluna sunulmuştur. Özel eğitime ihtiyacı olan bireyler için her tür ve kademede özel eğitim hizmetlerine erişimin ve niteliğin artırılması kapsamında çalışmlar devam etmektedir. Özel eğitime ihtiyacı olan bireyler için açılacak okul/kurumlara yönelik standartların geliştirilmesi kapsamında çalışmalar devam etmektedir. İlköğretim Kurumlarına Devam Oranlarının Artırılması Projesi kapsamında, 03-09.05.2015 tarihleri arasında Madrid ve Lizbon a çalışma ziyareti yapılmiştır. Devam oranlarının arttırılmasına yönelik olarak bu ülkelerde yapılan sistem geliştirme çalışmaları incelenerek, ilgili ülkelerin okullarına ve eğitim bakanlıklarına ziyaret gerçekleştirilmiştir. Karşılıklı soru ve cevaplarla eğitim sistemi karşılaştırması yapılmıştır. Kurum Standartları 27.03.2015 tarihinde yurt genelindeki okul öncesi eğitim kurumları ile ilkokul, ortaokul ve Yatılı Bölge Okullları (YBO) nda açılmıştır. 01.07. 2015 tarihine kadar veri girişleri devam edecektir. Sistem içerisinde okula erişim sağlanamayan ve devam konusunda sorunlar yaşayan çocukların tespit edilerek, yerel ve merkezi düzeyde iyileştirici politikaların yapılmasına katkı sağlanacaktır. 1- Kız Çocuklarının Okula Devam Oranının Arttırılması Projesi (KEP-2) Özellikle Kız Çocuklarının Okula Devam Oranlarının Artırılması Projesi-2 (KEP-2); Projenin amacı, özellikle kız çocuklarının ilk ve orta öğretim düzeyinde devam oranlarını arttırmak, iş gücünün mesleki beceri ve yeterliliklerini arttırmak ve ailelerin eğitimin önemi konusunda bilinçlenmelerini sağlamaktır. Özellikle Kız Çocuklarının Okula Devam Oranının Arttırılması Projesinin (KEP-2) Teknik Özel eğitime ihtiyacı olan bireylere yönelik özel eğitim hizmetlerinin iyileştirilmesi amacıyla AB kaynaklı Özel Eğitimin Güçlendirilmesi Projesi çıktıları kapsamında geliştirilen modellere yönelik çalışmlar devam etmektedir. Projenin ara rapor sunum toplantısı Sayın Bakanımızın katılımıyla Temmuz ayında Ankara da gerçekleştirilecektir. Proje kapsamında alınan kararların uygulanmasına ilişkin çalışmalar öngörülen takvim doğrultusunda yapılacaktır. Mesleki Becerilerin Geliştirilmesi Projesi (MESGEP); MESGEP de; özel politika gerektiren gruplara, ilgi ve yetenekleri göz önüne alınarak meslek edindirmek, bu becerilerini üst seviyelere çıkararak mesleki yeterlilik kazandırmak, mesleki teknik eğitim kurumlarındaki insan kaynakları kapasitesini arttırmak amaçlanmıştır. Proje de; ülkemizdeki işsizliğin en büyük etkeni olan mesleksiz bireylerin, özellikle ve öncelikle özel politika gerektiren gruplarının mesleki beceri edinmeleri öncelikli hedeftir. Bu kapsamda hedef kitlede; ortopedik, zihinsel, görme ve işitme engelliler ile hükümlüler/eski hükümlüler, güvenlik sebebiyle göç edenler, muhtaç durumdaki dul/yetimler ve şiddet gördüğü için evinden ayrılmış kadınlar bulunmaktadır. 04.05.2015 tarihinde www.mesgep.meb.gov.tr internet sayfasından alınan verilere göre; 35 il toplamında12.237 kişi kurs programlarına başvuru yapmıştır. Proje kapsamında eğitime alınan 7.634 kişiden 6.000 i kursu bitirip belge almaya hak kazanmıştır. 6 7
Eğitim İstihdam İlişkisinin Güçlendirilmesi Proje nin ara rapor sunum toplantısı Sayın Bakanımızın katılımıyla Temmuz ayında Ankara da gerçekleştirilecektir. Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin eğitime erişimlerini artırmak ve sunulan özel eğitim hizmetlerinin niteliğini iyileştirmek için yapılacak çalışmalar kapsamında gerçekleşen faaliyetler: Özel eğitim ihtiyacı olan ve sağlık problemleri nedeni ile örgün eğitim kurumlarından doğrudan yararlanamayan bireyler için sunulan evde eğitim veya hastanede eğitim hizmetlerinin niteliğinin arttırılması ile ilgili çalışımalar yürütülmüştür. Bu kapsamda MEB ile SEBİT Eğitim ve Bilgi Teknolojileri A.Ş. arasında imzalanacak protokole istinaden evde eğitim hizmetinden yararlanan ilkokul, ortaokul ve lise öğrencilerinin Vitamin ve Lise Go online eğitim platformlarından ücretsiz olarak yararlanmaları sağlanacaktır. Valiliklerce iletilen talepler doğrultusunda özel eğitim okul/kurumlarının açılması ile ilgili iş ve işlemler yürütülmüş olup bu kapsamda 2015 yılının ilk altı aylık döneminde özel eğitim ihtiyacı olan bireyler için 14 farklı ilde 22 özel eğitim okul/kurumu açılmıştır. Bulunduğu ilde bir okul/kuruma yerleştirilemeyen görme, işitme veya ortopedik engelli bireylerin özel eğitim meslek liselerine yatılı olarak yerleştirilmeleri ve nakilleri ile ilgili iş ve işlemler yürütülmüştür. Özel eğitim ihtiyacı olan öğrencilerin ortaöğretim kademesinde sunulan eğitim hizmetlerine erişimini arttırmak üzere MEB, Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğüne bağlı ortaöğretim kurumları bünyesinde özel eğitim iş uygulama merkezi ve özel eğitim mesleki eğitim merkezi programlarının uygulanacağı özel eğitim sınıfları açılması, açılan bu sınıfların işleyişine ilişkin usul ve esaslar belirlenmesi ve e-okul Yönetim Bilgi Sisteminde tanımlanması ile ilgili iş ve işlemler yürütülerek konuya ilişkin valiliklere gerekli duyurular yapılmıştır. 2015 Yılı Hizmetiçi Eğitim Faaliyetleri kapsamında Bütünleştirme Uygulamaları Semineri Eğitici Eğitimi Kursu, Özel Öğrenme Güçlüğü Uygulamaları Semineri, Özel Eğitim Uygulamaları Semineri, Erken Çocukluk ve Okulöncesi Dönemde Özel Eğitim Hizmetleri Semineri, Okul Öncesi Dönemde Özel Eğitim Hizmetleri Semineri olmak üzere toplam yedi hizmetiçi eğitim faaliyeti yapılması planlanmıştır. Bu kapsamda söz konusu eğitim faaliyetlerinden standart programlarının içeriği hazırlanarak MEB Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğüne gönderilmiştir. 1.2 Okul öncesi eğitimde yaygınlaştırma çalışmaları geliştirilerek sürdürülecektir. a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: MEB - Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: İçişleri Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Yerel Yönetimler Sivil Toplum Kuruluşları d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: Yapılan çalışmalar öngörülen takvim doğrultusunda sürdürülecektir. Dezavantajlı bölgelerde bulunup fiziki yetersizlik nedeniyle erken çocukluk eğitiminden faydalanmayan çocukların maduriyetini gidermek adına 26 atıl bina/sınıf erken çocukluk eğiitmi merkezine dönüştürülmüştür. Bu çalışmalar neticesinde erken çocukluk eğitimi merkezi sayısı 115 e yükseltilmiştir. Maddi durumu yetersiz çocukların okul öncesi eğitimden faydalanması için çocukların kırtasiye, giyim,temizlik vb. giderlerinde kullanılmak üzere Aylık 25 TL ile Bir Çocuk Okul Öncesinde Kampanyası kapsamında ocak ayında 849 çocuğa maddi destek sağlanmıştır. 652 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile mesleki ve teknik ortaöğretim kurumları bünyesinde kurulan çocuk gelişimi ve eğitimi alanı ile ilgili mevzuat düzenleme yetkisi Meslekî ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğüne verilmiştir. MEB Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği hükümlerine göre mesleki ve teknik ortaöğretim kurumları bünyesindeki Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Alanının atölyesi niteliğinde faaliyetlerini sürdüren 36-66 aylık çocukların eğitiminin yapıldığı uygulama sınıflarında Milli Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliği nin 72 inci maddesinde de belirtildiği üzere 03.06.1938 tarih ve 3423 sayılı Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Mesleki ve Teknik Öğretim Okulları Döner Sermayesi Hakkında Kanun kapsamında mali ve muhasebe işlemleri döner sermaye mevzuatı hükümlerine göre gerçekleştirilmektedir. İlgili mevzuat hükümleri doğrultusunda okul öncesi eğitimde tam gün eğitim yapılması ve yaygınlaştırması sağlanacaktır. 16-27.03.2015 tarihleri arasında Mersin Öğretmenevinde 81 katılımcıyla Bütünleştirme Uygulamaları Eğitici Eğitimi Kursu gerçekleştirilmiştir. ASPB ile Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı arasında imzalanan Engelsiz Bilişim Projeleri İşbirliği Protokolü ne istinaden yürütülen 3.El Projesi kapsamında dağıtılacak olan Engelli Erişebilirlik Cihazı ve Tablet Bilgisayar ların her tür ve kademedeki resmi okulda öğrenim gören özel eğitim ihtiyacı olan 1000 öğrenciye dağıtılması sürecine ilişkin yapılan pilot uygulama yürütülmüştür. Özel eğitim hizmetlerinin niteliğinin arttırılması amacıyla Genel Müdürlüğümüzce 11-15.05.2015 tarihleri arasında Ankara Plaza Otel de 60 katılımcıyla Erken Çocukluk, Okul Öncesi Dönem ve Özel Eğitim Hizmetleri Çalıştayı düzenlenmiştir. 8 9 1.3 Yükseköğretimde okullaşma oranı yükseltilecektir. a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: YÖK - Yüksek Öğretim ve Yurtdışı Eğitim Genel Müdürlüğü b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: ASPB, MEB, İçişleri Bakanlığı,Kalkınma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Sivil Toplum Kuruluşları d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: Bütün üniversitelerde mevcut altyapı, bina ve tesis eksikliklerinin giderilmesiyle ilgili çalışmalar devam etmektedir. Sürekli olan bu faaliyet üniversitelerde ihtiyaca göre ilgili üniversitelerce planlanmaktadır. Üniversiteler
Eğitim İstihdam İlişkisinin Güçlendirilmesi kendi öz kaynakları, bütçe vb. imkanlarla bu tür faaliyetleri yürütmektedirler. Özellikle son yıllarda yükseköğretim alanındaki genişlemeyle birlikte yükseköğretim brüt okullaşma oranı 2014 yılı itibarıyla yüzde 81,41 e ulaşmıştır. Ayrıca 2014 yılı sonunda 176 olan üniversite sayısı Mayıs 2015 itibarıyla 184 e yükselirken yaklaşık 5.5 milyon olan öğrenci sayısı 6.062.886 ya yükselmiştir. Bu durum, 2015 yılı yükseköğretim okullaşma oranının artacağını göstermektedir. olup, 61 bin sanayi tesisinde 1,6 milyondan fazla istihdam sağlanmaktadır. Bu sebeple, 2023 ekonomik hedeflerimizin gerçekleşmesi için OSB lerin ve sanayimizin diğer sorunları yanında nitelikli iş gücü sorununa da çözüm bulunması gerekmektedir. Bu durum OSBÜK tarafından 2011 yılında zamanın Milli Eğitim Bakanı Sayın Ömer Dinçer Beye anlatılmış ve Organize Sanayi Bölgelerine meslek lisesi açma ve işletme yetkisi ve devlet desteği talep edilmiştir. Yapılan değerlendirmeler sonucu talebimiz yerinde görülerek 4.07.2012 tarih ve 6353 sayılı Kanun ile 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu nun 12 nci maddesinde değişiklik yapılarak OSB lerde açılacak mesleki ve teknik eğitim okullarının teşvik edilmesi yasalaşmıştır. 2. Genel ve mesleki eğitimin kalitesi ve etkinliği artırılacaktır. 2.1 Mesleki ve teknik eğitim veren özel okulların desteklenmesi ve yenilerinin açılabilmesi amacıyla özel sektör finansal olarak teşvik edilecektir. Programda Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürü Ömer Faruk Yelkenci, mesleki ve teknik eğitim okullarının önemine vurgu yaptığı konuşmasında, OSB lerde açılan mesleki ve teknik okullarının tüm OSB lerde yaygınlaştırılması gerektiğini belirterek, zirvenin gerçekleştirilmesinden dolayı OSBÜK Yönetim Kuruluna teşekkür etmiştir. a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: MEB - Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), İŞKUR,, Maliye Bakanlığı, YÖK, Meslek Kuruluşları 2.2 İl Sanayi ve Ticaret Odalarının mesleki eğitime katkı yapması sağlanacaktır. a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: TOBB - Mali Sosyal Politikalar Genel Müdürlüğü d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: Özel sektör tarafından açılan mesleki ve teknik eğitim veren okulların 26.11.2014 tarihi itibari ile MEBBİS modülünden alınan verilere göre Anadolu Sağlık Meslek Liseleri dahil 427 özel meslek teknik eğitim lisesi açılmıştır. Bunların 19 u organize sanayi bölgesinin içindedir. b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: BSTB, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, MEB, Meslek Kuruluşları Organize Sanayi Bölgelerindeki (OSB) Mesleki Teknik Okulları Yöneticileri ile toplantı yapılmıştır.okullarla sanayi işbirliğinin güçlendirilmesi, yeni okullar için OSB lerde yer tahsisi sorunlarının araştırılması, Mezun veren Okullarla istihdam ilişkisinin güçlendirilmesi, OSB lerde neden mesleki teknik okullar açılmalı konuları ile ilişkili olarak 12.05.2015 tarihinde sektör temsilcileri ile bir günlük çalıştay yapılmıştır. MEB ve Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu (OSBÜK) işbirliğinde II. OSB Eğitim Zirvesi 12.05.2015 tarihinde Ankara Sanayi Odası (ASO) I. OSB Konferans Salonunda gerçekleştirilmiştir. Söz konusu programa, OSBÜK Başkan Yardımcısı Ahmet Kaya ve Yönetim Kurulu Üyeleri, MEB Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürü Ömer Faruk Yelkenci, bakanlık yetkilileri ve OSB temsilcileri olmak üzere yaklaşık 100 kişi iştirak etmiştir. Programın açılış konuşmaları bölümünde konuşan OSBÜK Başkan Yardımcısı Ahmet KAYA, özellikle 90 lı yıllarda mesleki eğitimin ihmal edilmesi, malum sebeplerle meslek liselerinin üniversiteye girişlerinin zorlaştırılarak itibarsızlaştırılması sonucu; sanayide nitelikli ara personel sıkıntısı azami seviyeye yükseldiğini ifade etmiş ve bu durumun halen devam etmekte olup, fabrikaların duvarlarının daimi iş ilanlarının bulunduğu bilbordlar haline geldiğini eklemiştir. d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: UMEM Beceri 10 Projesi - Birliğimiz, ÇSGB, İŞKUR, MEB ve TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi işbirliğinde işgücü piyasasının ihtiyaçları doğrultusunda nitelikli eleman yetiştirilmesi ve işgücü piyasasına kazandırılması amacıyla UMEM Beceri 10 projesi yürütülmektedir. - Yerelde oda/borsalar, İŞKUR ve Milli Eğitim İl Müdürlükleri işbirliğinde yürütülen projede, bugüne kadar yaklaşık 180 bin kişi eğitim almış, bunların 110 binden fazlası istihdam edilmiştir. - Oda/borsalar bu proje ile İŞKUR işbirliğinde, piyasanın nitelikli işgücü talebini tespit ederek, ihtiyaca yönelik eğitim ve istihdam faaliyetleri yürütmektedir. Teknik Öğretmen ve Öğretim Elemanlarına İşyeri Eğitimi Sağlanması - MEB, YÖK, TOBB, Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) ve Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) işbirliğinde 12.09.2013 tarihinde bir protokol imzalanmıştır. Bugün itibarıyla ülkemizde 292 OSB bulunmakta olup, bunlardan 212 OSB işletme aşamasında 10 11 - Protokol kapsamında, meslek öğretmenlerinin ve yüksekokullarda görev yapan teknik
Eğitim İstihdam İlişkisinin Güçlendirilmesi öğretim görevlilerinin, özel sektör işyerlerinde eğitim almasını amaçlamaktadır. - Oda, borsalar aracılığıyla 2015 yılında meslek liselerinde eğitim veren toplam 300 alan öğretmeninin özel sektörde eğitim görmesi sağlanacaktır. Oda ve Borsalar nezdinde yürütülen diğer faaliyetler: MYK Sınav ve Belgelendirme Merkezleri - Antalya Ticaret ve Sanayi Odası, Alanya Ticaret ve Sanayi Odası, Bursa Ticaret ve Sanayi Odası ve Ankara Sanayi Odası, Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından bazı alanlarda mesleki yeterlilik sertifikası vermek üzere sınav ve belgelendirme merkezi olarak yetkilendirilmiştir. - Başta çok tehlikeli ve tehlikeli meslekler olmak üzere diğer alanlarda da sınav ve belgelendirme çalışmaları yürütülmektedir. - Ayrıca oda ve borsalar tarafından ulusal meslek standardı ve ulusal yeterlilik hazırlama çalışmaları yürütülmektedir. Eğitim Merkezleri - Bursa Ticaret ve Sanayi Odası bünyesinde kurulan BUTGEM başta olmak üzere Fatsa Ticaret ve Sanayi Odası, Ceyhan Ticaret Odası vb. oda ve borsalar bünyesinde eğitim merkezleri kurularak, sanayi sektörleri başta olmak üzere işgücü piyasasının ihtiyaç duyduğu eğitimler, bu merkezlerde düzenlenmektedir. - Konya Ticaret Odası bünyesinde de kapsamlı bir eğitim merkezi kurulma çalışmaları devam etmekledir. - Ankara Sanayi Odası başta olmak üzere bazı odalar, illerinde bulunan Organize Sanayi Bölgelerinde meslek lisesi kurmuştur. Ankara Sanayi Odası tarafından yürütülen başarılı çalışmalar neticesinde, OSB bünyesinde kurulan meslek lisesi, kısa zamanda tercih edilen bir okul haline gelmiştir. Söz konusu tedbire ilişkin, ayrıca MEB tarafından, 3308 sayılı Kanun ve Diğer Bazı Konularda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun taslağında tedbir ile ilgili gerekli değişiklik yapılması planlanmıştır. İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: BSTB, İçişleri Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Maliye Bakanlığı, Mülki İdareler d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu nun 1. Maddesinde belirtilen amaç doğrultusunda kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli kullanılması için okul/kurumların atölye ve laboratuvarları ile okulların yönetim, pansiyon ve anaokulu binalarının gelişen teknoloji ve sektör ihtiyaçları doğrultusunda kullanılabilmesi için donatım standartlarının belirlenmesi ve taslak mimari çizimlerinin yapılması hedeflenmiştir. Bu amaçla 2015 yılının ilk 6 ayında güncellenmesi tamamlanarak uygulamaya konulan; 1.Bilişim Teknolojileri, 2.Büro Yönetimi, 3.Endüstriyel Otomasyon Teknolojileri, 4. İnşaat Teknolojisi, 5. Kimya Teknolojisi,6. Muhasebe ve Finansman, 7. Makine Teknolojisi, 8. Pazarlama ve Perakende, 9. Raylı Sistemler Teknolojisi, 10.Tesisat Teknolojisi ve İklimlendirme, 11.Elektrik Elektronik Teknolojisi, 12.Gazetecilik, 13.Güzellik ve Saç Bakım Hizmetleri, 14.Halkla İlişkiler ve Organizasyon Hizmetleri, 15.Mobilya ve İç Mekân Tasarımı, 16.Motorlu Araçlar Teknolojisi, 17.Radyo-Televizyon, 18.Tasarım Teknolojileri, 19.Ulaştırma Hizmetleri, 20.Yenilenebilir Enerji Teknolojileri alan dallarında iş sağlığı ve güvenliği donatımı dâhil edilerek 187 atölye ve 92 laboratuarın taslak standart donatım listeleri hazırlanmış, donatım maliyetleri tespit edilerek dosyalanmıştır. 1.Bilişim Teknolojileri, 2.Büro Yönetimi, 3.Endüstriyel Otomasyon Teknolojileri, 4. İnşaat Teknolojisi, 5. Kimya Teknolojisi, 6. Muhasebe ve Finansman, 7. Makine Teknolojisi, 8. Pazarlama ve Perakende, 9. Raylı Sistemler Teknolojisi, 10.Tesisat Teknolojisi ve İklimlendirme alan dallarında çalışılan standart donatım listelerine göre 53 atölye ve 43 laboratuarın iş sağlığı ve güvenliği ile ergonomik ve verimlilik esasına dayalı olarak mimari plan ve projeleri çizdirilmiştir. Bu eylem ile ilgili olarak ayrıca, Türkiye Mesleki ve Teknik Eğitim Strateji Belgesi ve Eylem Planı (2014-2018) de 2.4.3 tedbir maddesi 1. faaliyette mevcut durum analizi yapılacak, 2. faaliyette veri tabanı oluşturulacaktır. Gerekli mevcut bilgiler alındıktan sonra Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğü ile koordine sağlanarak standartlara uygun atölye ve laboratuvarlar yapılarak örgün ve yaygın öğretim ile işgücü eğitimlerinde kullanılacaktır. İŞKUR ve Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğünce de kurslarda kullanılmaktadır. Atölyelerin modernize edilebilmesi için mevcut alt yapının belirlenmesi ve gerekli raporların hazırlanarak durumun görülmesi amacıyla veri tabanı oluşturmak için veri tabanında yer alacak veri giriş bilgilerine ihtiyaç duyulmuştur. Bunun için 07.05.2015 tarihinde toplantı yapılmış ve bir komisyon çalışmasına ve Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı ile görüşülmesine karar verilmiştir. İlgili tarafların katılımıyla toplantı yapılarak listeler hazırlanmıştır. 2.3 MEB Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü ve Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü ne bağlı okul/kurumların atölyeleri modernize edilerek örgün ve yaygın öğretim ile işgücü eğitimlerinde kullanılacaktır. Diğer Mesleki ve Teknik Eğitim alanları için Haziran 2015 planlaması yapılmıştır. a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: MEB - Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü, Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: BSTB, İçişleri Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret b) 12 13
Eğitim İstihdam İlişkisinin Güçlendirilmesi 2.4 Meslek yüksekokulları yapı ve işleyiş olarak etkinleştirilmek üzere yeniden yapılandırılacaktır. a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: YÖK - Eğitim Öğretim Dairesi Başkanlığı b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: ÇSGB, MEB, Meslek Kuruluşları c) Süre: 2015 d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: Meslek Yüksek Okullarının (MYO) nasıl yapılandırılacağı konusundaki çalışmalar yapılmış ve tamamlanmıştır. Bu kapsamda yapılan bazı önemli çalışmalar şunlardır: b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: YÖK, İŞKUR, Meslek Kuruluşları, Sosyal Taraflar c) Süre: 2015 d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğüne bağlı, 1343 yaygın eğitim kurumunda Nisan 2015 itibarıyla 2283 çeşit farklı seviye sürede genel/mesleki kurs programı mevcut olup, katılmak isteyen tüm bireylere ücretiz kurs verilebilmektedir. Zorunlu eğitim dışına çıkan bireylere açık öğretim imkanı sunulmaktadır. Açıköğretim okullarında 2014-2015 eğitim-öğretim dönemi verilerine göre 1.250.298 kişi eğitim almaktadır. Ayrıca, açıköğretim liselerine şubat ara döneminde 120.000 yeni kayıt alınmıştır 1-6611 sayılı (torba) yasayla 2547 sayılı Kanun un 3 (ı) maddesinde yeralan MYO tanımında değişiklik yapılarak, toplam 2 yıl veya 6 dönem (trimester) olarak öngörülen MYO eğitiminin yarısının okul yarısının işyeri eğitimi şeklinde yapılmasına imkân sağlanması amaçlanmıştır. Madde 2547/3(ı): (Değişik: 13.02.2011-6111/170 md.) Meslek Yüksekokulu: Belirli mesleklere yönelik nitelikli insan gücü yetiştirmeyi amaçlayan, yılda iki veya üç dönem olmak üzere iki yıllık eğitim-öğretim sürdüren, önlisans derecesi veren bir yükseköğretim kurumudur. 2-6611 sayılı (torba) yasayla Mesleki ve Teknik Yükseköğretim de 3308 sayılı kanun kapsamına alınmıştır. Bu kapsamda mesleki teknik yükseköğretim öğrencileri de iş yeri eğitimi (stajları) sırasında hastalık ve kazalara karşı sigorta edilecek ve sigorta masrafları ilgili yükseköğretim kurumu tarafından sağlanacaktır. 3.2 Bilgi ve iletişim teknolojilerinden yararlanılarak uzaktan eğitim uygulamaları yaygınlaştırılacaktır. a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: MEB - Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: YÖK, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK), Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, Özel Sektör Temsilcileri, Sivil Toplum Kuruluşları 3-6611 sayılı (torba) yasayla Mesleki ve Teknik Yükseköğretim Kurumu öğrencilerine işyeri eğitimi (staj) sırasında net asgari ücretin yüzde 30 u ödenecektir hükmü eklenmiştir. 4- En az on işçi çalıştıran işyeri sahiplerine stajyer öğrenci alma zorunluluğu getirilmiştir. 10 işçi sayısı Bakanlar Kurulu kararı ile 5 e indirilebilir. 5- MYO nun bölüm ve programlarının ISCED 97 ve ISCO 88 gibi uluslararası eğitim alanı ve meslek sınıflandırmalarına göre yeniden adlandırılarak düzenlenmesine dair karar doğrultusunda MYO ların bünyesindeki tüm bölüm ve programlar ISCED 97 ye göre yeniden adlandırılmıştır. d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: Uzaktan eğitim uygulamalarını kapsayan mevzuat düzenlemesi (Hayat Boyu Öğrenme Kurumları Yönetmeliği) devam etmektedir. Ayrıca, Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü bünyesinde hazırlanan Eğitim Bilişim Ağı projesinde açık öğretim öğrencilerine yönelik uzaktan eğitim olanaklarının yer alması için çalışmalar devam etmektedir. 3.3 Hayat boyu öğrenme portalı kurulacak, bu çerçevede kamu ve özel kesim ile sosyal taraflar ve STK lar tarafından gerçekleştirilen tüm eğitimlere ilişkin bilgiler bu portalda toplanacaktır 3. Hayat Boyu Öğrenme (HBÖ) kapsamında açık öğrenme ortamları oluşturulacak ve hayat boyu öğrenme özendirilecektir. a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: MEB - Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: İŞKUR, TÜİK, YÖK, Sivil Toplum Kuruluşları, Sosyal Taraflar 3.1 Zorunlu eğitim dışındaki öğrenme fırsatları çeşitlendirilecektir. c) Süre: 2015 a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: MEB - Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü 14 15 d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: Türkiye de hayat boyu öğrenme veri tabanı
Eğitim İstihdam İlişkisinin Güçlendirilmesi (HBÖ Web Portalı) kurulmuş www.hbo.gov.tr adresinden hizmet vermektedir. Bu veritabanı, hayat boyu öğrenme faaliyetleri hakkında bilgileri içermektedir. Mevcut Web Portalı MEB ve İŞKUR bünyesindeki öğrenme ve istihdam fırsatlarını içermektedir. Ancak, hayat boyu öğrenme sistemi hakkında daha fazla bilgi temin etmek amacıyla, Web Portalı hayat boyu öğrenme hizmeti veren diğer kurum ve kuruluşların verilerini de içerecek şekilde geliştirilecektir. TYÇ Yönetmeliği ve TYÇ ye yönelik ihtilaf noktalarının ortadan kaldırılması ve kanun boşluklarının giderilmesi amacıyla, 5544 sayılı MYK Kanununun 23/A Maddesiyle ilgili değişiklik önerisi hazırlanmış, bu öneriler 23.04.2015 tarihli 29335 Sayılı Resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6645 sayılı Kanun ile yasalaşmıştır. TYÇ Yönetmeliğinin ve eki TYÇ belgesinin Bakanlar Kurulu tarafından onaylanmasının ardından Türkiye Referanslama Raporu taslağına yönelik ulusal istişare süreci başlatılacaktır. 4. Eğitim-işgücü piyasası arasında uyum sağlanacaktır. 4.2 İş piyasasının önceliklerine göre belirlenen ulusal meslek standartları hazırlanacaktır. a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: MYK - Meslek Standartları Dairesi Başkanlığı 4.1 Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi (TYÇ) hazırlanacaktır. a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: MYK - Sınav ve Belgelendirme Dairesi Başkanlığı b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: BSTB, MEB, YÖK, İŞKUR, Meslek Kuruluşları, Sosyal Taraflar c) Süre: 2015 d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: MYK koordinasyonunda yürütülen Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi (TYÇ)- Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi (AYÇ) referanslama çalışmaları kapsamında 2014 yılı içinde; Referanslama Raporu Yazım Ekibi tarafından gerçekleştirilen çalışmalar sonucunda TYÇ nin AYÇ ile referanslanmasını ve Avrupa Yükseköğrenim Yeterlilikler Çerçevesi (AYA-YÇ) ile uyumluluğunu da içeren bütünleşik bir rapor olan Türkiye Referanslama Raporu Taslağı hazırlanarak Referanslama Komitesinin görüşüne sunulmuştur. Referanslama Komitesinin görüş ve önerileri doğrultusunda iyileştirilen Türkiye Referanslama Raporu Taslağı resmi istişare sürecine hazır hale getirilmiştir. TYÇ-AYÇ referanslama çalışmalarının tamamlanması, Referanslama Raporuna yönelik istişare sürecinin tüm paydaşların katılımı ile gerçekleştirilmesi ve üzerinde ulusal mutabakat sağlanan Referanslama Raporu nun AYÇ Danışma Grubuna sunulması için AYÇ Ulusal Koordinasyon Noktası 2015 Projesi için başvuru işlemleri MYK tarafından tamamlanmış olup proje başlatılmıştır. b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: BSTB, MEB, YÖK, İŞKUR, Meslek Kuruluşları, Sosyal Taraflar d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: 11.05.2015 tarihi itibarıyla; kamu ve sivil toplum kuruluşlarıyla 23 sektörde 774 meslek standardının hazırlanmasını kapsayan 90 işbirliği protokolü yapılmıştır. Protokoller çerçevesi 593 ulusal meslek standardı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Protokoller kapsamında 114 meslek standardı üzerinde çalışmalar devam etmektedir. 4.3 MYK nın kurumsal kapasitesinin idari ve mali yönden güçlendirilmesine ilişkin gerekli hukuki düzenlemeler yapılacaktır. a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: MYK - Hukuk Müşavirliği b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: BSTB, MEB, Maliye Bakanlığı Resmi istişare sürecinin başlayabilmesi için öncelikle MEB, YÖK ve MYK ile birlikte ve tüm tarafların görüşü alınarak hazırlanan TYÇ Yönetmelik Taslağı ve eki TYÇ Belgesi nin Bakanlar Kurulu tarafından onaylanması gerekmektedir. Bu kapsamda MYK Yönetim Kurulu Kararı gereğince ÇSGB ye sunulan TYÇ Yönetmeliği ve eki TYÇ Belgesi, Bakanlığımızın 02.10.2014 tarihli ve 92770479/010/21 sayılı yazısıyla Bakanlar Kuruluna arz edilmek üzere Başbakanlığa sunulmuştur. c) Süre: 2015 d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: MYK nın kurumsal kapasitesinin idari ve mali yönlendirilmesi yönelik düzenlemelere 6645 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunda yer verilmiş olup, bu tedbirde çalışmalar tamamlanmıştır. TYÇ Yönetmeliğini değerlendirmek üzere Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğü tarafından 12.11.2014 tarihinde gerçekleştirilen toplantıda, daha önce mutabık kalınan çeşitli hususlarda farklı görüş bildiren bazı bakanlık ve kurum temsilcilerinin muhalefetiyle karşılaşılmıştır. Başbakanlık yetkilileri ihtilaflar giderildikten sonra Yönetmeliğin Bakanlar Kuruluna sunulacağını ifade etmiştir. e) Tamamlanma Durumu: Tamamlandı. 16 17
Eğitim İstihdam İlişkisinin Güçlendirilmesi 4.4 Resmi Gazete de yayımlanan ulusal meslek standartları ortaöğretim düzeyinde bir yıl içinde eğitim programlarına yansıtılacak ve takip eden eğitim yılında uygulamaya konulacaktır. a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: MEB - Meslekî ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: YÖK, MYK, İŞKUR, Sosyal Taraflar, Meslek Kuruluşları d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: Mesleki ve teknik eğitim örgün ortaöğretim programwları ulusal meslek standartları ve ulusal yeterlilikler referans alınarak sektör, üniversite ve sivil toplum kuruluşları temsilcilerinin de katılımı ile güncellenmekte ve Talim ve Terbiye Kurulu Kararı ile uygulamaya konulmaktadır. Bu kapsamda 22 alan 104 dala ait öğretim programları güncelleme çalışması devam etmektedir. Söz konusu tedbire ilişkin, işbirliği yapılan kurum olan İŞKUR tarafından Kurumları tarafından düzenlenen mesleki eğitim kursları, MYK tarafından belirlenen standartlara uygun olarak düzenlendiği belirtilmiştir.ayrıca, söz konusu standartlara göre MEB veya üniversiteler eğitim programlarını revize etmektedirler. İşgücü piyasasına göre programların revize edilmesi için gerekli yazışmalar MEB ile yapıldığı bilgisi verilmiştir. d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: Yükseköğretimde müfredat belirleme yetkisi üniversite senatolarındadır. Üniversiteler, çağın ve ülkenin değişen koşullarına ve ihtiyaçlarına göre müfredatları sürekli olarak gözden geçirmektedir. Gerekli değişikliklerle ilgili üniversitelerimizde çalışmalar başlatılmış; her bir program için yeterlikler, ilgili beceriler, program eğitim amaçları, öğrenim çıktıları ve benzeri tanımlanmıştır. Bu tanımlamalara göre, müfredat, ders içerikleri, sınav şekilleri ve benzeri yeniden tasarlanmaktadır. Ayrıca, üniversitelerimizde yürütülen akreditasyon ve kalite çalışmaları bu tür düzenlemeleri de kapsamaktadır. Çünkü bu çalışmalar, üniversitelerin mevcut durumunu sorgulamalarına, uzun vadeli hedefler koyarak bu hedeflere varabilme adına kendilerine misyon biçebilmelerine, kendilerini sürekli olarak iç ve dış rakipleriyle de mukayese ederek bulundukları durumu ve konumu sorgulamalarına, iç ve dış değerlendirmelere açık olmalarına ve çağın değişen koşullarına ve ihtiyaçlarına göre dinamik bir şekilde yenilenebilmelerine fırsat vermektedir. Birçok üniversitemizde, bölümler bazlı akreditasyon çalışmaları yürütülmektedir. Bu çalışmalar, üniversitelerin başta özel sektör olmak üzere doğrudan işbirliği halinde oldukları paydaşları ile etkileşimlerini disipline etmekte ve geliştirmektedir. Son yıllarda, bu ve benzeri uluslararasılaşma (Bologna süreci gibi), kalite yönetimi ve akreditasyon çalışmaları neticesinde üniversitelerimizde farklı programlarda, uygulanmakta olan müfredatlarda uluslararası eğilimleri, çağın değişen koşulları, teknolojide yaşanan hızlı değişimleri ve paydaş beklentileri dikkate alınarak önemli değişikler yapılmıştır. Sürdürülebilir gelişme anlayışıyla yapılan bu değişimler, günden güne daha iyiyi arama arzusuyla devam edecektir. 11-15.05.2015 tarihleri arasında Antalya da Program Geliştirme Komisyon Çalışması yapılmış olup toplantıda alınan kararlar ise; Mesleki ve Teknik Ortaöğretim okullarında uygulanan 22 alan 104 dalda Antalya Falez Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesinde 5 gün süreyle 78 Katılımcı ile Yeterliliğe Dayalı Modüler Öğretim Programları geliştirme faaliyeti planlanmıştır. Faaliyet gerçekleştirilmiş olup çalışılan alanlara ait ulusal meslek standartları ve ulusal yeterlilikler ile uluslararası standartlar ve sınıflamalar dikkate alınarak alanların yeterlilik tablosu ve işlem analiz formları hazırlama çalışmalarına devam edilmektedir. Çalışmaların Aralık 2015 tarihinde tamamlanması planlanmakta olup hazırlanan taslak öğretim programlarının sektör program komitesi istişare sürecine bu tarihten itibaren başlanılacaktır. 4.6 MBRD Hizmetleri çerçevesinde İŞKUR ve MEB hizmetleri artırılıp yaygınlaştırılacaktır. Bu çerçevede İŞKUR söz konusu hizmetleri kısa vadede gerektiğinde hizmet alımı yoluyla sağlayacaktır. a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: İŞKUR - İş ve Meslek Danışmanlığı Dairesi Başkanlığı b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: MEB, Meslek Kuruluşları, Sosyal Taraflar 4.5 Resmi Gazete de yayımlanan ulusal meslek standartları yükseköğretim düzeyinde bir yıl içinde eğitim programlarına yansıtılacak ve takip eden eğitim yılında uygulamaya konulacaktır. a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: YÖK b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: MEB, MYK, İŞKUR, Meslek Kuruluşları 18 19 d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: Mesleki Bilgi Rehberlik ve Danışmanlık (MBRD) doğrultusunda tarafların ortak çalışmasına zemin oluşturan ve Kurumumuzun sekreterya görevini üstlendiği MEDAK toplantıları 3 ayda bir yapılarak meslekler ve Meslek Bilgi Dosyaları üzerine çalışmalar yürütülmektedir. Ayrıca Kurumumuz mesleki rehberlik boyutunda MEB le işbirliği halinde faaliyetlerini sürdürmektedir. MEB e bağlı ortaokul ve liselerde ilk iki sayısı dağıtılan Meslek Seçimine Destek dergisinin üçüncü sayısının hazırlığı tamamlanarak iş ve meslek danışmanları tarafından okullarda düzenlenen seminerlerde öğrencilere dağıtılması amacıyla İl Müdürlüklerine gönderilmiştir. İllerde yapılması planlanan Meslek Tanıtım Günleri yle üniversite tercihleri öncesinde öğrencilere yardımcı olmak amaçlanmaktadır. Meslek Tanıtım Günlerine ilişkin iyi örnekler incelenmiş ve bu etkinliklerin icra aşamasına geçilmiştir. Meslek Tanıtım Günleri, temel olarak mesleğin, erbabı tarafından tanıtılması şeklinde kurgulanmıştır. İl Müdürlüklerince belirlenecek program çerçevesinde Türkiye de en çok tercih edilen 9 meslek dahil birçok
Eğitim İstihdam İlişkisinin Güçlendirilmesi mesleğin tanıtılması planlanmaktadır. Meslek Tanıtım Günleriyle yanlış meslek seçiminin bireysel ve toplumsal anlamdaki olumsuz etkilerinin giderilmesi, Kurumumuzun bilinirliği ve tanınırlığının artırılması ve kariyer yolunda gençlerimizin yalnız kalmaması amaçlanmaktadır. Bu hizmet vasıtasıyla, İŞKUR un özel politika gerektiren gruplara yönelik hizmetlerine bir yenisi daha eklenmiş olacaktır. Nisan sonu itibarıyla yaklaşık 2500 genç bu faaliyetlere katılmıştır. Bu kapsamda; Kültür ve Turizm Bakanlığı nın faydalanıcısı olduğu Turizm Sektöründe Çalışan ve İşverenlerin Uyum Yeteneklerinin Artırılması Operasyonu, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği nin faydalanıcısı olduğu Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler (KOBİ) Çalışan ve İşverenlerinin Küresel Ekonomideki Değişimlere Uyum Yeteneğinin Artırılmasi Projesi (KUYAP), Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonu nun faydalanıcısı olduğu Esnaf ve Sanatkarların Uyum Yeteneğinin Arttırılması Operasyonu uygulanmaktadır. Bunun yanı sıra hazırlıkları devam etmekte olan operasyonlar bulunmaktadır: İşçi ve İşverenlerin Kapasitelerinin Bilgi ve İletişim Teknolojileri Yoluyla Geliştirilmesi Operasyonu (ODTÜ), İşveren ve İşçilerin Uyum Yeteneğinin Sosyal Diyalog Yaklaşımı ile Artırılması Operasyonu (HAK-İŞ), Hayat Boyu Öğrenmenin Desteklenmesi Operasyonu-II (MEB). 4.7 Bireylere eğitimde yatay ve dikey hareketlilik fırsatları sağlanacaktır. a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: MEB - Meslekî ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: MYK, İŞKUR, YÖK d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: Örgün eğitimde 9 uncu sıınflarda ortak haftalık ders çizelgesi uygulanmaktadır. Onuncu sınıfta alan eğitimi, 11 ve 12 nci sınıflarda ise alanlara ait dal eğitim uygulanmaktadır. Mesleki Açık Öğretim Lisesinden örgün eğitim programlarına, örgün eğitim programlarından da mesleki açıköğretim lisesine (yatay) geçiş mümkündür. Ayrıca örgün mesleki ve teknik okullardan mezun olan öğrenciler ile Mesleki Açık Öğretim Lisesinden mezun olanlar alanlarının devamı niteliğindeki Meslek Yüsek Okullarına sınavsız olarak (dikey) geçiş yapabilmektedir. Örgün mesleki eğitim verilen alanlardan mevzuatla düzenlenmiş alanlar(örn. denizlcilik, havacılık, sağlık sektörü alanları) dışındaki tüm alanlarda mesleki açık öğretim programları da mevcuttur. MEB Orta Öğretim Kurumları Yönetmeliği, Mesleki ve Teknik Eğitim Yönetmeliği, Yaygın Eğitim Yönetmeliği, Mesleki ve Açık Öğretim Yönetmeliği, Açık Öğretim Lisesi Yönetmeliği kapsamında geçişler yapılmaktadır. 5. Aktif İşgücü Piyasası Politikaları (AİPP) yaygınlaştırılarak etkinliği artırılacaktır. 5.1 İşgücü piyasası ihtiyaç analizlerinin periyodik olarak ve etkin bir şekilde yapılması sağlanacaktır. a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: İŞKUR - İşgücü Piyasası ve İstatistik Dairesi Başkanlığı b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: ÇSGB, TÜİK, TOBB, Sosyal Taraflar, Meslek Kuruluşları, Kalkınma Ajansları d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: 16 Mart -30 Nisan tarihleri arasında yapılacak olan İşgücü Piyasası Araştırması hazırlık çalışması yapılmıştır. Bu çalışma sonucunda il bazında sektörler bazında analiz yapılıp sonuçlar kamuoyu ile paylaşılacaktır. 4.8 İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi Sektörel Operasyonel Programı (İKGSOP) ile AB fonları etkin bir şekilde kullanılacaktır. 5.2 Tüm AİPP lere ilişkin bir analiz yapılıp, veri bankası oluşturulacaktır. a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: ÇSGB - Avrupa Birliği ve Mali Yardımlar Dairesi Başkanlığı a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: İŞKUR - İşgücü Piyasası ve İstatistik Dairesi Başkanlığı b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: ÇSGB, İŞKUR, SGK, MEB, ASPB d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: Ulusal İstihdam Stratejisi nin önceliklerine uyumlu olarak hazırlanan İKGSOP kapsamında, Hayat Boyu Öğrenme ve Uyum Yeteneklerinin Geliştirilmesi başlığı altında işgücü piyasası ile eğitim arasındaki bağlantıların kuvvetlendirilmesi alanlarında projeler yürütecek olan kurum ve kuruluşlara fon desteği sağlanacaktır. b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: Hazine Müsteşarlığı, ÇSGB, Kalkınma Bakanlığı, MEB, MYK, TÜİK c) Süre: 2015 d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: Kamu İstihdam Hizmetlerinin Geliştirilmesi Projesi tamamlanmış olup proje çıktıları arasında yer alan AİPP İzleme Sisteminin mevcut sistem ile entegrasyonu sağlandıktan sonra 2016 yılı başı itibari ile iç ve dış kullanıcılara açılması planlanmaktadır. 20 21
Eğitim İstihdam İlişkisinin Güçlendirilmesi 2015 İşgücü Piyasası Araştırması nın saha çalışması 16.03.2015 tarihi itibarıyla başlamış olup 30.04.2015 tarihine kadar devam edecektir. 75 ilde tamsayım, 6 ilde örneklem yöntemi ile yürütülecek çalışmada Türkiye genelinde 121.813 ü 10+ istihdamlı ve 10.211 i 2-9 istihdamlı işyerleri olmak üzere toplam 132.024 işyeri ziyaret edilecektir. Araştırmanın saha çalışmasının tamamlanmasının ardından tüm iller ve Türkiye geneli için işgücü piyasası analizi raporu hazırlanacaktır. 5.3 AİPP lerin hedef gruplara göre özelleştirilmesi sağlanacaktır. a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: İŞKUR - Aktif İşgücü Hizmetleri Dairesi Başkanlığı, İş ve Meslek Danışmanlığı Dairesi Başkanlığı b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: MEB, Sosyal Taraflar, Meslek Kuruluşları, Kalkınma Ajansları c) Süre: 2015 d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: Tedbire ilişkin olarak, Aktif İşgücü Hizmetleri Dairesi Başkanlığı tarafından, Özel politika gerektiren grupların istihdamına ve mesleki niteliklerinin geliştirilmesine yönelik düzenlenen AİPP ler yanında programların etkinliği araştırılarak hedef gruba özel tasarlanması için çalışmalar sonuçlandırılmış ve başta dezavantajlı grup ve kişiler olmak üzere hedef gruba özgü kurs ve programlar uygulanmaya başlanmıştır. İş ve Meslek Danışmanlığı Dairesi Başkanlığı tarafından Ulusal İstihdam Stratejisi Eylem Planı Temel Politika Eksenlerinde yer alan 5.3 AİPP lerin hedef gruplara göre özelleştirilmesi sağlanacaktır tedbirine ilişkin önümüzdeki dönemde bir takım çalışmalar yapılması planlanmaktadır. Bilindiği üzere aktif istihdam politikaları arasında sayılan Kamunun Rehberlik ve İşe Yerleştirme İşlemleri ülkemizde İŞKUR tarafından yürütülmektedir. Bu politikayı başarıyla yürütebilmek için İş ve Meslek Danışmanlığı hizmetlerinin yaygınlaştırması amacıyla 2012 ve 2013 yıllarında 4000 İş ve Meslek Danışmanı istihdam edilmiştir. İstihdam edilen İş ve Meslek Danışmanlarına önümüzdeki dönemlerde verilecek ek eğitimler ve bu hizmetlerin sunumunda yapılacak yapısal değişiklikler neticesinde özel gruplara yönelik özelleşmiş hizmetler sunumu planlanmaktadır. Bu amaçla, İş ve Meslek Danışmanlığı Dairesi Başkanlığınca hazırlanan ve 2015 yılı yatırım programına alınan 2014-2020 İKGSOP kapsamında gönderilen İş ve Meslek Danışmanlığı Hizmetlerinin Geliştirilmesi proje teklifimiz kabul edilmiştir. Kadınlara, gençlere, engellilere, uzun dönemli işsizlere ve diğer dezavantajlı gruplara yönelik özelleşmiş hizmet sunumunun sağlanabilmesi için İŞKUR iş eşleştirme sistemine yönelik olarak portföy sisteminin geliştirilmesi ve mevcut kayıtların bu sisteme aktarılmasının sağlanması da proje amaçları arasında sayılmıştır. Projenin 2015 yılı içerisinde başlaması planlanmakla birlikte Ulusal İstihdam Stratejisi 5.3 sayılı tedbire yönelik faaliyetlerin ne zaman hayata geçebileceği henüz takvime bağlanamamıştır. 22 23 İstihdam Hizmetleri Dairesi Başkanlığı tarafından ise, Toplum Yararına Program Genelgesi ile kadınlar, 35 yaş üstü bireyler, engelliler, eski hükümlüler,terörle mücadelede malul sayılmayacak şekilde yaralananlar gibi özel politika gerektiren grupların öncelikli olarak söz konusu programdan yararlanma imkanı getirildiği belirtilmiştir. 5.4 Aktif işgücü piyasası programları için izleme ve değerlendirme sistemi geliştirilerek programlar daha etkin hale getirilecektir. a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: İŞKUR - Aktif İşgücü Hizmetleri Dairesi Başkanlığı, İş ve Meslek Danışmanlığı Dairesi Başkanlığı b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: Hazine Müsteşarlığı, ÇSGB, Kalkınma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, MEB, Meslek Kuruluşları c) Süre: 2015 d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: Aktif İşgücü Hizmetleri Dairesi Başkanlığı tarafından Avrupa Birliği Projesi kapsamında oluşturulan AİPP Test Modülü Kuruma teslim edilmiş ve kullanıcı testleri gerçekleştirilmiştir. Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı tarafından sistemin kullanılmasına ilişkin iyileştirme çalışmaları yapılmaktadır. Sistem kurum içi olarak kullanıma açık olup; ihtiyaca uygun olarak rapor alınabilmektedir. Ayrıca 81 ilin izlenmesi ve değerlendirilmesi amacıyla kurum portalında istatistiklerin ve raporların güncellenmesine yönelik çalışmalar tamamlanmıştır. Raporlar sadeleştirilmiş ve ihtiyaca uygun olarak tasarlanmıştır. İş ve Meslek Danışmanlığı Dairesi Başkanlığı tarafından ise bu tedbir kapsamındaki çalışmalar Aktif İşgücü Hizmetleri Dairesi Başkanlığı ile işbirliği halinde yürütülmektedir. 5.5 Özel İstihdam Büroları ile AİPP hizmet sağlayıcılarının bünyelerinde iş ve meslek danışmanı bulundurmaları veya bu hizmeti sunmaları sağlanacaktır. a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: İŞKUR - İstihdam Hizmetleri Dairesi Başkanlığı, Aktif İşgücü Hizmetleri Dairesi Başkanlığı b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: ÇSGB, Maliye Bakanlığı, Devlet Personel Başkanlığı, Sosyal Taraflar, Meslek Kuruluşları c) Süre: 2015 d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: 19.03.2013 tarih ve 28592 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Özel İstihdam Büroları Yönetmeliği nin yürürlüğe girmesiyle özel
Eğitim İstihdam İlişkisinin Güçlendirilmesi istihdam bürolarına, 01.01.2015 tarihinden itibaren Mesleki Yeterlilik Kurumunca onaylanan Iş Ve Meslek Danışmanı Mesleki Yeterlilik Belgesi ya da İşe Alım Personeli Yeterlilik Belgesine sahip olan veya insan kaynakları alanında en az yüksek lisans eğitimi almış bir kişiyi nitelikli personel olarak istihdam etme zorunluluğu getirilmiş, ancak, aracılık hizmetlerinin sunumunda herhangi bir sorun yaşanmaması ve hizmetlerin kesintiye uğramaması için bu zorunluluk 27.10.2014 tarihli 29158 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Özel İstihdam Büroları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile 01.01.2016 tarihine ertelenmiştir. Böylece, özel istihdam bürolarının sundukları hizmetin kalitesinin ve etkinliğinin artırılması amaçlanmıştır. Bu itibarla, özel istihdam bürolarının 01.01.2016 tarihinden itibaren belirtilen bu kişilerden en az bir tanesini istihdam etmemeleri durumunda izin alma veya izin yenileme başvuruları kabul edilmeyecektir. alan C. Hedefler alt başlığının 2. maddesinde 2013 yılı Haziran ayı itibarıyla 8 bin 436 olan İŞKUR personel sayısının 2015 yılında 12 bine çıkarılacağı ifade edilmektedir. İlgi hedef kapsamında kadro planlaması yapılmış olup 400 kadronun iptali ve 3600 kadronun ihdası için Maliye Bakanlığına ve Devlet Personel Başkanlığına yazı hazırlanmaktadır. 01.01.2014-10.12.2014 tarihleri arasında kota kapsamında 69, kota kapsamı dışında 116 personelin Kuruma alım işlemleri tamamlanmıştır. Hedef kapsamında kadro planlaması yapılmış olup 400 kadronun iptali ve 3600 kadronun ihdası için Maliye Bakanlığına ve Devlet Personel Başkanlığına yazı hazırlanmaktadır. 5.8 İl İstihdam ve Mesleki Eğitim Kurullarının işlevselliği ve etkinliği artırılacaktır. 5.6 Uygulanacak plan ve programların izleme- değerlendirme ve koordinasyonunun etkin şekilde yapılması sağlanacaktır. a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: İŞKUR - İnsan Kaynakları Dairesi Başkanlığı b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: Maliye Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Devlet Personel Başkanlığı a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: İŞKUR - İstihdam Hizmetleri Dairesi Başkanlığı b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: MEB, ÇSGB, BSTB, Kalkınma Bakanlığı, Yerel Yönetimler, Sosyal Taraflar, Sivil Toplum Kuruluşları, Meslek Odaları, Üniversiteler, Kalkınma Ajansları c) Süre: 2015 c) Süre: 2015 d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: 2014 yılında 23 İstihdam Uzman Yardımcısı alımı yapılmış olup, 2015 yılı açıktan atama müsadesi 28.08.2014 tarih ve 30411 sayılı yazıyla talep edilmiştir. Bu çerçevede, gelecek kota sayısına göre ne kadar uzman personel alınacağı konusunda planlama yapılacaktır. d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: İl İstihdam ve Mesleki Eğitim Kurullarını (İİMEK) işleyiş yönünden daha etkin hale getirmek ve merkez-yerel işbirliğini güçlendirmek amaçlı Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürleri ile farkındalık artırma toplantıları yapılmıştır. Halihazırda 70 ilin Müdürlerini kapsayan 8 üst düzey toplantı yapılmış, 1 toplantının da Haziran ayı içerisinde yapılması planlanmaktadır. Konuyla ilgili amaçlanan diğer bir gelişme de mevzuat yönüyle etkinliğin artırılması çalışmasıdır. 21.10.2008 tarih ve 27031 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren İl İstihdam ve Mesleki Eğitim Kurulları Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik te yapılması planlanan değişiklik ile İİMEK leri işleyiş yönüyle daha etkin bir yapıya kavuşturulması sağlanacaktır. 5.7 Yerel düzeyde hedef gruplara yönelik hizmetlerin daha aktif ve etkin bir şekilde yerine getirilebilmesi için nitelikli personel alımı yapılacaktır. a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: İŞKUR - İnsan Kaynakları Dairesi Başkanlığı b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: Maliye Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Devlet Personel Başkanlığı c) Süre: 2015 5.9 Girişimcilik ve AİPP izleme ve değerlendirme komisyonu oluşturulacaktır. a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: İŞKUR - İş ve Meslek Danışmanlığı Dairesi Başkanlığı, Aktif İşgücü Hizmetleri Dairesi Başkanlığı, İstihdam Hizmetleri Dairesi Başkanlığı d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: 30.05.2014 tarih ve 29015 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış olan YPK nın 06.05.2014 tarih ve 2014/4 sayılı kararı ile kabul edilen Ulusal İstihdam Stratejisi (2014-2023) ve Eylem Planları (2014-2015) Temel Politika Eksenleri başlıklı İkinci Bölümünün, I. Eğitim- İstihdam İlişkisinin Güçlendirilmesi başlığı altında yer 24 25 b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: BSTB, ÇSGB, Kalkınma Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, MEB, KOSGEB, SGK, Meslek Kuruluşları c) Süre: 2015
Eğitim İstihdam İlişkisinin Güçlendirilmesi d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: Söz konusu komisyon ilgili kurum ve kuruluşlardan alınan isimlerle kurulmuş olup ilk toplantısını Ekim ayı içinde gerçekleştirecektir. 6. Eğitim sistemi ve AİPP ile proje merkezli yenilikçilik ve girişimcilik desteklenecektir. 6.1 Yükseköğretim müfredatlarında yenilikçilik ve girişimcilik bölümlerine yer verilecektir. a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: YÖK b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: İŞKUR, MEB, KOSGEB, MYK, Meslek Kuruluşları ve benzeri araçlarla üniversite-özel sektör ilişkisi önemli derecede iyileşmiş ve giderek daha da güçlenmektedir. Bu işbirliği, üniversitenin girişimciliğinin daha iyi algılamasını sağlamaktadır. Teknokentler bünyesinde Ön Kuluçka, Kuluçka ve benzeri merkezler kurulmuş ve çok sayıda girişimci desteklenmiştir. Ayrıca, BTİK Stratejisi ve Eylem Planı kapsamında, sorumluluğumuzda olan bu eylem planı ile ilgili YÖK olarak üniversitelerimizle yaptığımız yazışmalar ve ilgili kurumlarla yapılan toplantılar, üniversitelerimizde bu eylem maddesi ile ilgili farkındalığı artırmış ve önemli bir motivasyon olmuştur. Üniversitelerimizden gelen yazılar incelendiğinde, birçok üniversitemizde uygulanmakta olan lisans ve lisansüstü seviyesindeki müfredatta, bu eylem maddesinin doğrudan hedefine yönelik çok sayıda ders ve benzeri uygulamaların olduğu, müfredatın bu kapsamda yenilendiği veya yenilenmekte olduğu memnuniyetle gözlenmiştir. Ayrıca, TÜBİTAK tarafından üniversitelerin teknoloji transfer ofislerine verilen 1513 destek programı kapsamında üniversitelerin birçoğunda Teknoloji Transfer Ofisi (TTO) ların kurulmasının sağlandığı, 2013 ve 2014 yıllarında 10 ar üniversitenin bu programdan yararlandığı burada not düşülmüştür. TTO lar üniversitelerimizdeki girişimcilik kültürünün gelişmesine önemli katkılar sağlamıştır. TTO lar modüler bir çalışma sistematiği vardır. Herbir modülde uzman personel istihdam edilmiştir. Modül 5, şirketleşme ve girişimcilik üzerinedir. Bu kapsamda TTO lar üniversite öğrencilerine ve araştırmacılara şirketleşme ve girişimcilik konusunda rehber olmakta ve önemli destekler sağlamaktadır. c) Süre: 2015 d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: Bu eylem maddesi ile ilgili, Bilim Teknoloji Yüksek Kurulu (BTYK) İnsan Kaynağı Stratejisi ve Eylem Planı kapsamında da çalışılmıştır. Üniversitelerimizle yazışmalar yapılmış ve gelen cevaplar incelenerek mevcut durum değerlendirilmiştir. Üniversitelerimizde, birçok bölümde, bu eylem maddesinin hedeflediği gibi girişimciliğe ilişkin derslerin müfredatta yer aldığı görülmüştür. Üniversitelerden gelen yazılardan da değerlendirildiği gibi bu eylem maddesi ile ilgili üniversitelerimizin günden güne potansiyellerini geliştirdikleri görülmüştür. Benzer şekilde, üniversitelerimizde, bu konularla ile ilgili çok sayıda konferans, seminer, panel, çalıştay ve benzeri bilimsel etkinlikler düzenlenmiştir. Ayrıca, KOSGEB, Kalkınma Ajansları ve benzeri kurumlarca desteklene çok sayıda sertifikalı girişimcilik eğitimleri düzenlenmiş ve eğitimlere çok sayıda üniversite öğrencisi veya mezunu katılmıştır. Bu bağlamda, yükseköğretim kurumlarımızda uğraş verilen akreditasyon ve kalite yönetim çalışmalarının önemi daha da ortaya çıkmaktadır. Çünkü bu çalışmalar, üniversitelerin mevcut durumunu sorgulamalarına, uzun vadeli hedefler koyarak bu hedeflere varabilme adına kendilerine misyon biçebilmelerine, kendilerini sürekli olarak iç ve dış rakipleriyle de mukayese ederek bulundukları durumu ve konumu sorgulamalarına, iç ve dış değerlendirmelere açık olmalarına ve çağın değişen koşullarına ve ihtiyaçlarına göre dinamik bir şekilde yenilenebilmelerine fırsat vermektedir. Birçok üniversitemizde, bölümler bazlı akreditasyon çalışmaları yürütülmektedir. Bu çalışmalar, üniversitelerin başta özel sektör olmak üzere doğrudan işbirliği halinde oldukları paydaşları ile etkileşimlerini disipline etmekte ve geliştirmektedir. Son yıllarda, bu ve benzeri uluslararasılaşma (Bologna süreci gibi), kalite yönetimi ve akreditasyon çalışmaları neticesinde üniversitelerimizde farklı programlarda, uygulanmakta olan müfredatlarda uluslararası eğilimleri, çağın değişen koşulları, teknolojide yaşanan hızlı değişimleri ve paydaş beklentileri dikkate alınarak önemli değişikler yapılmıştır. Sürdürülebilir gelişme anlayışıyla yapılan bu değişimler, günden güne daha iyiyi arama arzusuyla devam edecektir. Ayrıca, son yıllarda giderek artan ve çeşitlenen Ar-Ge fon kaynakları ve bu kaynaklar sayesinde devam eden ve tamamlanan üniversite-özel sektör ortaklığındaki birçok proje, son yıllarda kurulan ve üniversite-sanayi işbirliği için önemli bir arayüz olan teknokentler 26 27 6.2 Yükseköğretimdeki tüm bölümlere girişimcilik seçmeli ders olarak konulacaktır. a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: YÖK b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: MEB, KOSGEB d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: Bu eylem maddesi ile ilgili, BTYK İnsan Kaynağı Stratejisi ve Eylem Planı kapsamında da çalışılmıştır. Üniversitelerimizle yazışmalar yapılmış ve gelen cevaplar incelenerek mevcut durum değerlendirilmiştir. Üniversitelerimizde, birçok bölümde, bu eylem maddesinin hedeflediği gibi girişimciliğe ilişkin derslerin müfredatta yer aldığı görülmüştür. Üniversitelerden gelen yazılardan da değerlendirildiği gibi bu eylem maddesi ile ilgili üniversitelerimizin günden güne potansiyellerini geliştirdikleri görülmüştür. Benzer şekilde, üniversitelerimizde, bu konularla ile ilgili çok sayıda konferans, seminer, panel, çalıştay ve benzeri bilimsel etkinlikler düzenlenmiştir. Ayrıca, KOSGEB, Kalkınma Ajansları ve benzeri kurumlarca desteklene çok sayıda sertifikalı girişimcilik eğitimleri düzenlenmiş ve eğitimlere çok sayıda üniversite öğrencisi veya mezunu katılmıştır. Bu bağlamda, yükseköğretim kurumlarımızda uğraş verilen akreditasyon ve kalite yönetim çalışmalarının önemi daha da ortaya çıkmaktadır. Çünkü bu çalışmalar, üniversitelerin mevcut durumunu sorgulamalarına, uzun vadeli hedefler koyarak bu hedeflere varabilme adına kendilerine misyon biçebilmelerine, kendilerini sürekli olarak iç ve dış rakipleriyle de mukayese ederek bulundukları durumu ve konumu sorgulamalarına, iç ve dış değerlendirmelere açık olmalarına ve çağın değişen koşullarına ve ihtiyaçlarına göre dinamik bir şekilde yenilenebilmelerine fırsat vermektedir. Birçok üniversitemizde, bölümler bazlı akreditasyon çalışmaları yürütülmektedir. Bu