EK-B: 5E Öğretim Modeline Göre HazırlanmıĢ Öğrenme Planı Örneği (Düz Ayna)

EK-B: 5E Öğretim Modeline Göre HazırlanmıĢ Öğrenme Planı Örneği (Düz Ayna) DERSĠN ADI DÜZEY ÖĞRETMEN : KONU SÜRE : FĠZĠK : 10.Sınıf : Düz Ayna A. DERSĠN HEDEFLERĠ : 1. Düz aynada görüntüyü bulabilme. 2. Düz aynada görüntünün özelliklerini açıklayabilme. 3. Düz ayna görüntüsünün sanal olduğunu kavrayabilme. 4.Kesişen düz ayna sistemlerinde ve paralel aynalarda görüntü sayısını hesaplayabilme. 5. Aynanın görüş alanının hangi değişkenlere bağlı olduğunu kestirebilme. 6. Düz aynada görüş alanını çizebilme. B. BĠLĠNMEYEN KAVRAMLAR: 5 ' Bu konuda geçen ve öğreneceğimiz tanımlar ve kavramların isimleri şöyledir; - Düz ayna, - Sanal ve gerçek görüntü, - Kesişen düz ayna sistemleri, - Paralel aynalar, - Görüş alanı. C. ÖĞRENME MATERYALLERĠ : - Düz aynalar, - Mum, Açı ölçer, - Üç boyutlu cisimler, - Küp, Demir çubuklar - CD ler, - Karikatürler, - Ders kitabı ve yardımcı ders kitapları. 1

D. ÖĞRENME ETKĠNLĠĞĠ: 1. GĠRĠġ (ENGAGE) : Konuya merak uyandırmak amacıyla konunun önemi hakkında aşağıdaki bilgiler verilir. 10' Aynaların günlük yaşamda farklı yerlerde ve farklı amaçlarla kullanıldığı bilinmektedir. Aynaların çeşitleri hakkında bilgi sahibi olmak, aynalarda oluşan görüntülerin özeliklerini ve oluşum aşamalarını kavramak, aynaların incelenmesi sürecinde dikkate alınması gereken noktalardır. Dersimizde; hayatın her alanında sıklıkla kullandığımız aynalar hakkında bilgi sahibi olacak, aynalarda oluşan görüntülerin hangi kurallarla açıklanabildiğini kavrayacaksınız. Konu ile ilgili olarak, dersten önce öğrenci gruplarının masalarının üzerine konulan aktivite ve deneylere ilişkin materyallerin öğrenciler tarafından incelenmesi için 3dk. süre verilir. Bu şekilde öğrencilerin ilgisini çekebilmek amaçlanır. Bu süre içerisinde gruplardaki öğrenciler kendi aralarında fikir alış verişinde bulunacaklardır. Öğrenciler kendi gruplarındaki öğrencilerle sürekli işbirliği ve iletişim halinde olacaklardır. Öğrencilerin konu ile ilgili ne tür bilgilere sahip olduklarını öğrenmek amacıyla bazı sorular yöneltilir. - Günlük yaşamda aynaların kullanıldığı alanlar sizce nelerdir? - Aynada görüntüler nasıl oluşur? Öğrenci gruplarından gelen cevaplara göre konu ile ilgili konuşmalara devam edilecektir. Öğretmen tarafından öğrencilerden gelen cevaplar yanlış olsa da konu ile ilgili açıklayıcı fikir beyan edilmeyecektir. 2

Ardından öğrencilere düz aynada görüntü konulu karikatür ile ilgili düşünceleri sorulacak, düşüncelerini çalışma kâğıtlarına aktarmaları istenecektir. (Öğrenci Kılavuzu Etkinlik 1) Öğretmen tarafından öğrencilerden gelen cevaplar yanlış olsa da konu ile ilgili açıklayıcı fikir beyan edilmeyecektir. Sadece sorularla olay irdelenecek ve öğrencilerde merak uyandırılmaya devam edilecektir. Bu aşamada öğrencilere; düz aynada görüntü oluşumu ile ilgili kısa filmler ve animasyonlar izlettirilecektir (5 dk). - Aynalar Animasyon CD si ve Akademedia Physics I CD si Bu izlemelerden sonra, öğrencilerden düz aynada görüntü oluşumu sürecini zihinlerinde canlandırmaları istenecektir. 10' Bütün bu süreçte öğrencilere; Sizce bu olayın nedeni ne olabilir? Bu olayın nasıl gerçekleştiğini düşünüyorsunuz? şeklinde sorular yöneltilecek, öğretmen hiçbir şekilde açıklayıcı bilgi vermeyecektir. Öğrenciler veya gruplar arasında kısa süreli tartışmalar yaptırılacaktır. Öğrenciler düşünmeye sevk edilecek, değişik fikirler üretmeleri istenecektir. (BaĢlangıç AĢaması) 2. KEġFETME (EXPLORE) VE AÇIKLAMA (EXPLAĠN): Bu sürecin düzenlenmesinde; öğretim modelinin aşamalılık ilkesinin sağlanması amacıyla, 5E Öğretim Modelinin Giriş aşaması dikkate alınacaktır. Giriş aşamasında; konu ile ilgili olarak, öğrenci gruplarının masalarının üzerine konulan etkinliklere ilişkin materyallerin öğrenciler tarafından incelenmesi için 3dk. süre verilecek, bu şekilde öğrencilerin ilgisini çekebilmek amaçlanacaktır. Bu süre içerisinde gruplardaki öğrenciler kendi aralarında fikir alışverişinde bulunacaklar, öğrenciler kendi gruplarındaki öğrencilerle sürekli işbirliği ve iletişim halinde olacaklardır. Öğrencilerden bu aşamada gruplar halinde 2 nolu etkinliği yapmaları istenecektir. Etkinlik 2 : (AraĢtıralım - DüĢünelim, Yapalım - KeĢfedelim) Öğrenciler ilk olarak boy aynası aktivitesini yapacaklardır. Gruplar kendi aralarında boy aynasındaki görüntülerini inceleyecekler. Aynadaki görüntünün nasıl ve nerede oluştuğunu tartışacaklar. Düşüncelerini çalışma kâğıtlarına aktaracaklardır. 3

Öğretmen bu aktiviteler boyunca öğrencilerin arasında dolaşacak ve yönlendirici ancak kesinlikle açıklayıcı olmayan sorular ve ifadeler kullanarak, öğrencileri yönlendirecektir. Öğrencilere; Şöyle yaparsanız acaba ne olur?, Ne değişti?, Neden oldu?, Kavramlar arasında nasıl bir ilişki var? vb. şeklinde yönlendirici sorular sorulacaktır. 20' Öğrencilerden; keşif aşamasında yaptıkları aktivitelerde elde ettikleri tüm verileri kısaca açıklamaları istenir. Buldukları değerler arasında bağıntılar kurdurulmaya çalışılır. Öğretmen bu bölümde konuyu öncelikle öğrencilere cevap verdirmek şartıyla anlatmaya, açıklamaya başlar. Önce öğrenciler şimdiye kadar yapılan ders etkinliklerini dikkate alarak konuyu açıklamaya çalışır, öğretmen bu açıklamalara ek açıklamalar yapar. Öğrenciler açıklamalarını yaparken öğretmen hep kanıt istemeli, olayı irdelemelidir. Öğrenciler daha önceki aşamalardaki gözlemlerini ve çalışma kâğıtlarındaki kayıtlarını kullanarak açıklama yapmalıdırlar. (Odaklanma Aşaması Bitti.) Öğrencilerden gelen cevaplara göre konu anlatımına devam edilir. Öğrencilerin bulgu ve yargıları, öğretmen tarafından sınıfta yaratılan tartışma (Genel Tartışma) sürecinde genellenir ve kavramsallaştırılır. (Meydan Okuma ve Uygulama süreçleri bir arada işleniyor.) GÖRÜNTÜ OLUġUMU : Işık kaynağı tarafından aydınlatılan cisimlerden yansıyan ışınların gözümüze ulaşması ile cisimleri görürüz. Bir ayna karşısında bulunan cisimden çıkan ışınların aynada yansıdıktan sonra kendilerinin veya uzantılarının kesişmesi ile aynanın önünde veya arkasında oluşturdukları şekle görüntü denir. Herhangi bir aynada bir cismin görüntüsünü çizebilmek için aynaya cisimden en az iki ışın gönderilir. Bu ışınlar yansıdıktan sonra, kendilerinin kesişmesi ile oluşan görüntülere gerçek görüntü denir. Gerçek görüntüler cisme göre terstirler ve bu görüntüler aynanın önünde bulunurlar. Aynadan yansıyan ışınların kendileri değil de uzantıları aynanın arkasında kesişiyor ise, bu görüntülere de sanal görüntü (diğer adı ile zahiri veya görünen) denir. Sanal görüntüler aynanın arkasında oluşur. 4

1. Düz Aynada Görüntü Çizimi: Şekildeki gibi saydam bir camın önüne ve arkasına özdeş iki mum koyalım. Cam, mumların tam ortasındayken K mumunu yaktığımızda L mumunun da yandığını zannederiz. Demek oluyor ki; mumdan çıkan ışınlar düz aynadan yansıdıktan sonra mumun simetriğinde bulunan diğer mumdan geliyormuş gibi görünürler. L K 15' Şekildeki K noktasal cisminden çıkan ışınlardan herhangi ikisi, düz aynanın L ve M noktalarına gelmiş olsun. Bu iki ışın yansıma kanunlarına uyarak yansırlar. Yansıyan bu ışınların kendileri aynanın önünde kesişmeyip, uzantıları aynanın arkasında kesişir. Yansıyan ışınların uzantılarının kesiştiği K ' noktası K nın görüntüsünü verir. Eğer düz aynaya gelen ışınlardan ikiden daha fazlasının yolunu çizmiş olsaydık yansıyan ışınların uzantılarının aynı K ' noktasından geçtiğini görürdük. (Çizerek gösterelim.) O halde düz ayna önüne konan noktasal bir cismin, düz aynada tek bir görüntüsü elde edilir. (Yukarıdaki şekil üzerinde sadece mumun alevinden değil mumun kendisinin orta ve alt kısmından da iki ışın gönderelim.) Şimdi de düz ayna önüne yerleştirilen noktasal olmayan KL cisminin görüntüsünü elde edelim. Cismin bütün noktalarının görüntüleri bulunup, bu görüntü noktaları birleştirildiğinde cismin görüntüsü çizilmiş olur. Ancak, çizimin kolaylığı açısından, cismin bütün noktalarının görüntülerini bulmak yerine, cismin uç noktalarının görüntülerini bulmak ve bunları yerleştirmek yeterlidir. Şekildeki KL şeklinin yalnız K ve L uçlarının görüntüsü K ' ve L ' bulunup bu iki nokta birleştirildiğinde görüntü çizilmiş olur. Yani KL nin görüntüsü K ' L ' elde edilir. (Öğrencilerden Etkinlik 1, Etkinlik 2 ye ait çalışma yapraklarını yeniden doldurmaları istenir) 5

2. Düz Aynada Görüntünün Özellikleri: Yaptığımız deney ve çizimlerden öğrencilerin şu sonuçları elde etmesini bekliyoruz. (Öğrenciler tarafından ifade edilmesini bekliyoruz.) 30 a. Görüntünün aynaya uzaklığı, cismin aynaya uzaklığı kadardır. Görüntü aynanın arkasında oluşur. (Bu aşamada öğrencilere önce Etkinlik 3: Görüntü Nerede isimli etkinlik yaptırılacaktır.) b. Görüntü ve cismin aynaya olan uzaklıkları eşit olduğundan görüntünün boyu, cismin boyuna eşittir. Hatırlatma: Tüm aynalarda oluşan görüntüler, gözlemci aynadan uzaklaştıkça daha küçük, aynaya yaklaştıkça daha büyük görülür. Bu durum cisimler içinde geçerlidir. Bu şekilde görmemizin nedeni aynanın türü değil, gözün yapısıdır. c. Görüntü; yansıyan ışınların uzantılarının kesişimi ile elde edildiğinden görünen (sanal) dir. d. Cisim ve görüntüsü düz aynaya göre simetriktir. Görüntüde ön arka değişimi olur. (Bu aşamada öğrencilere önce Etkinlik 4 yaptırılacak, özelliğin anlatılmasından sonra Etkinlik 5 yaptırılacaktır.) e. Cisim aynaya v hızı ile yaklaşırsa, görüntüsü aynaya v hızı ile yaklaşır. Cisimle görüntünün birbirine yaklaşması ise 2v hızı ile olur. v - v Düz Ayna (Öğrencilerden Etkinlik 3, Etkinlik 4 e ait çalışma yapraklarını yeniden doldurmaları istenir) 6

15' Öğrencilerden bu aşamada gruplar halinde 6 nolu etkinliği yapmaları istenecektir. Etkinlik 6 : (AraĢtıralım - DüĢünelim, Yapalım - KeĢfedelim) Öğrenciler kesiģen aynalar isimli etkinliği yapacaklardır. Farklı açı değerleri için (30 0, 45 0, 60 0, 90 0, 120 0 ) kesişen aynalardaki görüntüleri inceleyecekler, görüntünün nasıl ve nerede oluştuğunu tartışacaklardır. Kesişen aynalardaki görüntü sayılarını belirleyerek çalışma kâğıtlarında oluşturacakları tablolara yazacaklardır. Bulduğu bilgiler yardımı ile kesişen aynalardaki görüntü sayısını veren; 360 n 1 bağıntısını gerçeklemeye çalışacaklardır. α (Odaklanma Aşaması Bitti. Meydan Okuma ve Uygulama süreçleri bir arada işleniyor.) 3. KesiĢen Düz Aynalarda Bir Cismin Görüntüsü: Birbirini kesen iki düz ayna arasına ışıklı bir cisim koyalım. Bu aynalara bakıldığında birkaç görüntü görünür. Örneğin; birbirine dik iki düz ayna arasına ışıklı bir cisim yerleştirilirse bu cismin üç görüntüsü elde edilir. Şekil incelendiğinde K ışıklı cisminden çıkan ve önce birinci aynaya sonra ikinci aynaya gelerek yansıyan ışınların oluşturduğu görüntüler K 1 ve K 3 tür. K dan çıkan ve önce ikinci aynaya, sonra birinci aynaya gelerek yansıyan ışınların görüntüleri ise K 2 ve K 3 tür. Dikkat edilirse K 3 örtüşen iki görüntüdür. Görüntülerin hepsi merkezi O olan ve K dan geçen bir çember üzerindedir. 7

360 Kesişen aynalardaki görüntü sayısı n 1 bağıntısı ile bulunabilir. α α = Aynalar arasındaki açı değeridir. (Öğrencilerin aktivite sonunda yukarıdaki ifadeyi bulmaları beklenir. Konu anlatımında aynalar arasında uzaklık olması durumunda (açı değeri değişmemek koşulu ile) ne yapılması gerektiğini de vurgulayalım.) (Öğrencilerden Etkinlik-6 ya ait çalışma yaprağını yeniden doldurmaları istenir) Öğrencilerden bu aşamada gruplar halinde 7 nolu etkinliği yapmaları istenecektir. 10 Etkinlik 7 : (AraĢtıralım - DüĢünelim, Yapalım - KeĢfedelim) Öğrenciler paralel aynalar isimli etkinliği yapacaklardır. Paralel aynalar arasında cisme yakın bir gözlemci ve cismin uzağında bir gözlemci olması durumunda görüntülerin yerini ve sayısını belirlemeye çalışacaklardır. Elde ettikleri verileri çalışma kâğıtlarına çizecek ve nedenlerini açıklayacaklardır. 4. Paralel Aynalar Arasındaki Bir Cismin Görüntüsü: Yansıtıcı yüzeyleri birbirine bakan iki düzlem ayna arasına bir K cismi yerleştirelim. K dan birinci aynaya gelen ışınlar K 1 görüntüsünden geliyormuş gibi yansıyarak ikinci aynaya M noktasında varır. Buradan da K 2 görüntüsünü verecek şekilde yansır. Işık, aynalar arasını terk edinceye kadar görüntü oluşumu devam eder. K cisminden çıkarak önce ikinci aynaya gelen ve KL'M' yolunu izleyen ikinci bir ışık da K1', K2'... gibi ikinci bir görüntü serisi oluşturur. Böylece oluşan görüntülerin sayısı, aynalar arası ne kadar geniş ise o kadar çok olur. Gözlemcinin bu aynalarda tespit edebildiği görüntü sayısı ise konumuna bağlıdır. K cismini yakınındaki gözlemci, K cisminin uzağında yer alan gözlemciye göre daha fazla görüntüyü aynalarda görebilir. (Öğrencilerden Etkinlik-7 ye ait çalışma yaprağını yeniden doldurmaları istenir) 8

20' Etkinlik 8 : (AraĢtıralım - DüĢünelim, Yapalım - KeĢfedelim) Öğrencilerden bu aşamada gruplar halinde 8 nolu etkinliği yapmaları istenecektir. Öğrenciler görüģ alanı isimli etkinliği yapacaklardır. Farklı durumlar için (aynaya yakın/uzak veya yatay/dikey hareket durumları) aynalardaki görüş alanlarını inceleyecekler, görüş alanının büyüklüğünü etkileyen faktörlerin neler olduğunu tartışacaklardır. Düşüncelerini şekilleriyle beraber çalışma kâğıtlarına aktaracaklardır. Öğretmen bu etkinlikler boyunca öğrencilerin arasında dolaşacak ve yönlendirici ancak kesinlikle açıklayıcı olmayan sorular ve ifadeler kullanarak, öğrencileri yönlendirecektir. Öğrenciler şimdiye kadar yapılan ders etkinliklerini dikkate alarak konuyu açıklamaya çalışacak, öğretmen bu açıklamalara ilave açıklamalar yapacaktır. Öğrenciler açıklamalarını yaparken öğretmen hep kanıt istemeli, olayı irdelemelidir. Öğrenciler daha önceki aşamalardaki gözlemlerini ve çalışma kâğıtlarındaki kayıtlarını kullanarak açıklama yapmalıdırlar. (Odaklanma Aşaması Bitti. Meydan Okuma ve Uygulama süreçleri bir arada işleniyor.) 5. Düz Aynadaki GörüĢ Alanı: Gözün bir aynada görüntüsünü görebildiği uzay parçasına aynanın görüş alanı denir. O halde bir cismin aynanın arkasında görünebilmesi için, cisimden aynaya gelen ışınların yansıdıktan sonra göze ulaşmaları gerekmektedir. Görüş alanı içindeki her noktadan aynaya gelen ışınlar gözden geçebilecek şekilde yansıyabilirler. Bir aynanın görüģ alanı, aynanın boyutlarına ve gözün aynaya uzaklığına bağlıdır. Ayna büyük veya göz aynaya yakınsa görüş alanı o kadar büyüktür. Şekil 1 de görünen G noktasındaki gözün K ışıklı cismini görebilme şartını bulalım. ġekil 1 9

G', G nin MM' düz aynasına göre simetrisidir. Göz K da olup ışık G de olsaydı, gözün ışıklı cismi görebilmesi için cisimden gelen ışınların G'K nın MM' düz aynasını kestiği T ye uğrayıp yansıması gerekmektedir. T noktası da aynaya ait bir nokta olması durumunda KT ışını aynaya uğrayarak yansır ve yansıyan ışın göze gelir. Böylece aynaya bakan göz tarafından K nın görüntüsü görülmüş olur. Bu durumda, K noktasından aynaya gelerek yansıyan bir ışının göze gelebilmesi için G'K doğrusunun aynayı kestiği T noktasına uğraması gerekmektedir. Bu türlü noktaların geometrik yeri, G nin MM' ye göre simetrisi olan G' den ayna uçlarına çizilen G'M ve G'M' doğrularının arası ve aynanın ön kısmıdır. Şekil 1 deki taralı bölgede bulunan bütün noktaların görüntüleri G de bulunan göz tarafından görünebilir. Görüş alanı çizgisi üzerindeki L noktası da G den bakan göz tarafından aynada görünür. Ancak S noktası aynada görünemez. Eğer görüş alanı bölmelenmemiş bir bölge için bulunmak istenirse şöyle bir yol da izlenebilir: G noktasındaki gözün aynanın uçlarının normallerine göre simetriği alınır. Bu simetrik noktalarla ayna uçlarını birleştiren doğrular arası görüş alanıdır. ġekil 2 Şekil 2 de G noktasının N 1 normaline göre simetriği olan noktadan 1 doğrusu geçmektedir. N 2 normaline göre simetriği olan noktadan 2 doğrusu geçmektedir. Taralı bölge ve doğruların üzeri gözün aynadaki görüş alanıdır. Konunun anlatımı sürecinde Şekil 2 nin uygulaması öğrencilere yaptırılır. Ok maketleri yardımıyla görüş alanının sınırları öğrencilere buldurularak konunun pekişmesi sağlanır. (Öğrencilerden Etkinlik-8 e ait çalışma yaprağını yeniden doldurulmaları istenir) Uyarı: Keşfetme ve açıklama süreci boyunca öğrenciler bulgu ve yargılarını tüm sınıfa aktarırlar. Bulgular, öğretmen tarafından sınıfta yaratılan tartışma sürecinde genellenir ve kavramsallaştırılır. Sürecin sonunda öğrencilerin kavramlara ilişkin bilimsel olmayan açıklamalarına ve ilişkisel olmayan yargılarına yeniden değinilir. 10

3. GENĠġLETME-DERĠNLEġTĠRME (ELABORATE) : 15 (Bu aşama, öğrencilerin yeni bilgilere ve durumlara adaptasyonunu desteklemektedir Uygulama sürecine hizmet eder.) Konunun tamamı açıklanmış durumda olduğundan bu aşamada öğrenciler mevcut bilgilerini yeni durumlarda da kullanmaları için teşvik edilir. Bu süreç; 5E Öğretim Modelinin Giriş, Keşfetme ve Açıklama aşamaları doğrultusunda düzenlenecektir. Derinleştirme sürecinin Giriş aşamasında öğrencilerden aynaların günlük yaşamdaki kullanım alanları ile ilgili bildiklerini sınıfa aktarmaları istenecek ve öğrencilerin fikirleri doğrultusunda tartışmalar gerçekleştirilecektir. Öğretmen tarafından öğrencilerden gelen cevaplar yanlış olsa da konu ile ilgili açıklayıcı fikir beyan edilmeyecektir. Keşfetme sürecinde, Derinleştirme Aktiviteleri ile ilgili materyaller öğrencilere sunulacak ve aktivitelere yönelik elde ettikleri bilgileri çalışma yapraklarına aktarmaları istenecektir. Açıklama sürecinde; öğrencilerden aktivitelerin sonunda buldukları ve çalışma kâğıtlarına aktardıkları değerleri ve diğer tüm verileri kısaca açıklamaları istenecektir. Öğretmen yaşamsal örnekleri ve aktivitelerde elde edilmek istenen bilgileri öğrencilere cevap verdirmek şartıyla anlatmaya ve açıklamaya başlayacaktır. Öğrenciler açıklamalarını yaparken öğretmen hep kanıt istemeli, olayı irdelemelidir. Öğrencilerden gelen cevaplara göre yaşamsal örneklerin sunumuna ve aktivitelere ilişkin açıklamalara devam edilecektir. YaĢamsal Örnekler: Öğrencilerden aynalar konusu ile ilgili yaşamsal örnekler bulmaları istenir. Öğretmen tarafından da yaşamsal örnekler verilmelidir. Öğrencilerin verdikleri örnekler diğer öğrenciler ve öğretmen tarafından değerlendirilmelidir. 1. Düz aynada, cisim ve görüntü aynaya göre simetriktir. Görüntüde sağ el sol el gibi algılanır. Düz aynanın bu özelliğinden boksörler antrenman yaparken yararlanırlar. 2. Paralel aynalarda oluşan görüntülerin sayısı, aynalar arası ne kadar geniş ise o kadar çok olur. Bu özellik mekânların daha geniş gözükmesi amacıyla özellikle alışveriş merkezleri ve berberlerde kullanılmaktadır. Asansörlerde bulunan paralel aynalara dikkatli baktığımızda bu aynalarda da çok fazla görüntü oluştuğunu görürüz. 3. Ambulans ve itfaiye yazıları araçların üzerine, düz aynada ön arka değiģiminin olması nedeniyle farklı bir şekilde yazılır. (Bu aşamada öğrencilere önce Etkinlik:9 yaptırılır.) 11

DerinleĢtirme Aktivitesi - 1 : (AraĢtıralım - DüĢünelim, Yapalım - Öğrenciler daha sonra üç boyutlu cisimlerin görüntüsü isimli aktiviteyi yapacaklardır. Gruplar kendi aralarında cisimlerin aynadaki görüntüsünü tahmin etmeye çalışacaklardır. Daha sonra üç boyutlu cisimlerin aynadaki görüntülerini inceleyecekler, çalışma yaprağında yer alan çizimlerle aynada yer alan görüntünün benzerlik ve farklılıklarını çalışma yapraklarına aktaracaklardır. 30' DerinleĢtirme Aktivitesi - 2 : (AraĢtıralım - DüĢünelim, Yapalım - Öğrenciler daha sonra aynaya yürüyen öğrenci aktivitesini yapacaklardır. Öğrenciler aynaya dikey olarak hareket edecekler, bu durumda cismin ve görüntünün aldığı yol ve hız değerleri hesaplanacaktır. Elde ettikleri değerleri çalışma kâğıtlarında oluşturacakları tablolara yazacaklar, düşüncelerini şekilleriyle beraber çalışma kâğıtlarına aktaracaklardır. DerinleĢtirme Aktivitesi - 3 : (AraĢtıralım - DüĢünelim, Yapalım - Öğrenciler daha sonra görüş alanı aktivitesini yapacaklardır. Gruplar farklı noktalar için görüş alanının büyüklüğünü hesaplayacaklar ve gözlemcinin aynaya uzaklığı ile görüş alanı arasındaki ilişkiyi çalışma yapraklarına aktaracaklardır. Ayrıca dersin sonunda, konuya ilişkin olarak giriş bölümünde belirtilen amaçlar doğrultusunda kısa bir tekrar yapılır. Öğrencilere; - İnteraktif fizik CD si ve - Akademedia Physics I CD sinden kısa filmler izlettirilerek (5 dk.), konu ile ilgili internet siteleri hakkında bilgi verilecektir. - www.physicsclassroom.com, - http://cord.org/step_online/st1-3/st13j.htm. - http://www.physics.montana.edu/demonstrations/video/6_optics.html - http://sky.net.co/physics/optica.html - www.onlinefizik.com. - http://www.lisefizik.com/sinav/unit_test/optik.htm - http://wps.prenhall.com/esm_giancoli_physicsppa_6/0,8713,1116016-,00.html 12

4. DEĞERLENDĠRME (EVALUATE) : 5 Bu süreç; 5E Öğretim Modelinin Giriş, Keşfetme, Açıklama ve Derinleştirme aşamaları doğrultusunda düzenlenecektir. Değerlendirme sürecinin Giriş aşamasında öğrencilerden aynaların günlük yaşamda hangi amaçlarla kullanıldığı ve görüntülerin oluşum süreci ile ilgili öğrendiklerini sınıfa aktarmaları istenecek ve öğrencilerin fikirleri doğrultusunda tartışmalar gerçekleştirilecektir. Keşfetme sürecinde, düz aynalar ile ilgili alıştırmalar öğrencilere sunulacak, bilgi ve açıklamalarını çalışma yapraklarına aktarmaları istenecektir. Açıklama sürecinde; öğrencilerin alıştırmalar sonunda buldukları ve çalışma kâğıtlarına aktardıkları değerleri ve diğer tüm verileri kısaca açıklamaları istenecektir. Öğretmen elde edilmek istenen bilgileri, öğrencilere cevap verdirmek şartıyla anlatmaya ve açıklamaya başlayacaktır. Öğrenciler açıklamalarını yaparken öğretmen hep kanıt istemeli, olayı irdelemelidir. Öğrencilerden gelen cevaplara göre açıklamalara devam edilecektir. Derinleştirme sürecinde; öğrencilerden anlam çözümleme tablolarını doldurmaları istenecektir. Bu aşamada; öğrencilerin bilimsel kavramları doğru anlayıp anlamadıkları, öğrendikleri kavram ve formülleri yeni ve farklı durumlara uygulayıp uygulayamayacakları test edilmiş olacaktır. Öğrencilerin bu aşamaya kadar yaptıkları tüm faaliyetler, ders anlatımındaki başarısı, sorulara verdiği cevaplar, grup içindeki etkinliği, arkadaşları ile çalışabilme becerisi ile tüm aşamalarda sergilediği performansı değerlendirilecektir. Öğrencilerin öğrenci kılavuzları da ayrıca değerlendirmeye alınacaktır. 13

Bütün bu değerlendirmelere ilave olarak; 1. Alıştırma Çözümü: Bu bölümde öğrencilere konu ile ilgili çalışma soruları verilecek ve çözmeleri istenecektir. Öğrenciler soruları önce kendileri çözmeye çalışacak, sonra grup üyeleri ile tartışarak çözüme ulaşacaklar ve doğru çözüm gruptan seçilen bir temsilci tarafından tahtaya yapılacaktır. Soru 1: Odadaki lamba, duvarda bulunan aynadan 1 m uzaklıkta asılı durmaktadır. Duvardaki ayna 2 m genişliğinde olup tüm duvarı kaplamaktadır. Duvardan 2 m uzaklıktaki öğrenci aynaya paralel olarak yürümektedir. Öğrenci hangi uzaklık aralıklarında lambanın görüntüsünü aynada görebilir. (Şekilde odanın üstten görünüşü verilmiştir.) 10 0 2 m x 1 m 1 m 14

Soru 2: Düz aynanın önüne bir kalem yerleştirilmiştir. a. Işınlar yardımıyla kalemin görüntüsünü bulunuz. Öğrenci hangi bölgede bulunursa kalemin tamamını görebilir? b. Öğrencinin kalemin yalnızca ucunu görebileceği bölgeyi belirleyiniz. 25 2. Öğrencilerden Aynalar Konulu Anlam Çözümleme Tablosu nu doldurmaları istenecektir. 3. Öğrencilerden; konuya, dersin işleniş sürecine ve yapılan etkinliklere ilişkin görüşlerini Yansıtıcı Günlüklere aktarmaları istenecektir. 15