Hipertansiyon ve Kognitif Elektrofizyoloji Prof. Dr. Sacit Karamürsel Dr. Z. Güneş Özünal Dr. Soner Sabırlı
Mortalite nedenleri Neden Yüzde 100,000 ölüm/yıl Tüm Erkek Kadın Kardiyovasküler hastalıklar 29.34 268.8 259.3 278.4 İnfeksiyon hastalıkları 19.12 175.2 185.1 165.1 İskemik kalp hastalığı 12.64 115.8 121.4 110.1 Malign hastalıklar 12.49 114.4 126.9 101.7 Serebrovasküler hastalık (İnme) 9.66 88.5 81.4 95.6 Solunum sistemi infeksiyonları 6.95 63.7 63.5 63.8 Alt solunum yolu infeksiyonları 6.81 62.4 62.2 62.6 Solunum hastalıkları 6.49 59.5 61.1 57.9 Sakatlanmalar 6.23 57.0 73.7 40.2 HIV / AIDS 4.87 44.6 46.2 43.0 KOAH 4.82 44.1 45.1 43.1 WHO 2004
1935(33) 1937 1937-1941 1941 Tipik Bir Tedavisiz Hipertansif 136/78 Franklin Delano Roosevelt Yıl KB Komplikasyonlar Tedavi 162/98 Fenobarbital 180/100 Düşük tuz / yağlı diyet 188/105 Kardiyak genişleme Masaj Dijital Muhtemel lakuner enfarkt 1944 1945 186/108 230/126 Kalp ve böbrek yetersizliği 12 Nisan 1945 (63) Beyin kanamasına bağlı ölüm 03.10.2011 c:\data\ppt\angiotensin II antagonists in hypertension 4
% HİPERTANSİYONLU Toplumda Hipertansiyon- ABD 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Haberi var Tedavide Kontrol altında NHANES I (1971-72) NHANES Ia (1974-75) NHANES II (1976-80) NHANES III (1988-91)
Toplumda Hipertansiyon- Avrupa 22% 34% Habersiz Haberli tedavisiz Tedavide kontrolsuz Kontrol altında 32% 12%
% Kan Basıncının Kontrolu- Teori ve Pratik Farkı 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Hastanın inancı Hekimin kanısı Gerçek CardioMonitor, 1992
Hipertansiyonun Sonuçları Hipertansiyon Beyin Kalp Böbrek İnme, demans MI, kalp yetmezliği, Ani ölüm Son evre böbrek hastalığı 1. Weir et al. Am J Hypertens 1999;12:205S-213S. 2. Beers MH, Berkow R, eds. The Merck Manual of Diagnosis and Therapy. 17th ed. 1999:1629-1648. 3. Francis CK. In: Izzo JL Jr, Black HR, eds. Hypertension Primer: The Essentials of High Blood Pressure. 2nd ed. 1999:175-176. 4. Hershey LA. In: Izzo JL Jr, Black HR, eds. Hypertension Primer: The Essentials of High Blood Pressure. 2nd ed. 1999:188-189.
Biennial Age-Adjusted Rate per 1000 Hipertansif hastalarda kardiyovasküler olay riski artmıştır Framingham Kalp Çalışması - 35--64 yaşlarındaki hastalarda hipertansiyonun yarattığı kardiyovasküler risk; 36-Yıllık takip Koroner Hastalığı İnme Periferik damar Kalp Yetmezliği 50 45.4 Hastalığı 40 Normotansif Hipertansif 30 22.7 21.3 20 13.9 12.4 9.5 9.9 10 6.2 7.3 5 6.3 3.3 2.4 3.5 2 2.1 0 Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Risk Oranı 2.0 2.2 3.8 2.6 2.0 3.7 4.0 3.0 Risk artışı 22.7 11.8 9.1 3.8 4.9 5.3 10.4 4.2 Kannel WB JAMA 1996;275(24):1571-1576.
Unutulmuş Organ - Beyin Beyin: vücut ağırlığının -> %2 si Kardiak output un -> %15 ini alır Tüm vücutta kullanılan oksijenin -> %20 sini kullanır (beyin işlevleri sırasında görüntüleme teknikleri ile artış ya da azalış %5 civarındadır)
Kan Basıncı = Kalp Debisi x Periferik direnç Hipertansiyon = KD artışı ve/veya PD artışı Vazokonstriksiyon 1 Preload 1 Kontraktilite Kalp Hızı Sodyum Alım fazlalığı Sıvı volümü Böbrek Sodyum tutulumu Genetik faktörler Sempatik Sinir Sistemi 1 Reninangiotensinaldosteron sistemi Kaplan NM. Curr Opin Nephrol Hypertens 1994
Normal bireyler ortalama arteriyel basınç 60-150 mmhg arasında iken sabit bir serebral akıma sahiptir. Altında ya da üstünde beyin kan akımı lineer olarak azalır ya da artar
İnmeyi Tanımlamak Olayın başlangıcı Sınıflama Embolik tıkanma İskemik inme Trombotik tıkanma İNME = 24 saatten daha fazla süren, genellikle lokalize, nörolojik defisit kanıtları Vasküler kanama Hemorajik inme Sacco RL. In: Merritt s Textbook of Neurology 1995:227 243. dan uyarlanmıştır
İskemik İnme Etkileşen Faktörler Mozaiği Kardiak remodeling/ büyüme Atriyal fibrilasyon (emboli oluşumu) Hemodinamik faktörler (merkezi ve periferik kan basıncı) Vasküler remodeling Aterosklerotik plaklar Embolik tıkanma Plak fragmanları Plak yırtılması İskemik inme Dolaşımdaki faktörler (glukoz, insulin, RBC, PAI,TXA 2, ürik asit) Endotel disfonksiyonu Protrombotik durum Trombus oluşumu Trombotik tıkanma Vasküler kanama Hemorajik inme
İnmenin Sonuçları Dünya çapında yılda yaklaşık 5.5 milyon kişi inme nedeniyle ölmektedir 1 Her yıl dünya çapında 15 milyon kişi minör inme geçirmektedir 2 A.B.D. de inme geçirenlerin %30 unda kalıcı sakatlık ortaya çıkmaktadır 3 İnmenin sonuçları, inme geçiren hastaların ailelerini de etkilemektedir 4 Batılı ülkelerde, inme nörolojik sakatlığın ikinci ana nedenidir 5 1. World Health Organization. The World Health Report 2002: Reducing Risks, Promoting Healthy Life. 2002. 2. American Heart Association. Statistical fact sheet populations: International cardiovascular disease statistics. 3. American Heart Association. Heart Disease and Stroke Statistics 2003 Update. 4. Wolf PA. In: Izzo JL Jr, Black HR, eds. Hypertension Primer: The Essentials of High Blood Pressure. 2nd ed. 1999:203-207. 5. Beers MH, Berkow R, eds. The Merck Manual of Diagnosis and Therapy. 17th ed. 1999:1417-1427.
İnmenin Sonuçları Serebrovasküler hastalık Demansa yol açabilir: Enfarktların yerleşimi: Talamik ya da inferomedial temporal hasar (arka serebral arter, genellikle iki taraflı) amneziye yol açabilir. Orta serebral arter kognitif ve davranışsal bozukluğa yol açabilir. İki taraflı inferomedial frontal lob hasarı bellek zayıflamasına yol açabilir.
Hipertansiyon Komplikasyon Kardiyak (MI, Kalp Yetersizliği) EKG: ST T değişiklikleri Sol ventrikül hipertrofisi Aritmi Ekokardiyografi: Ejeksiyon fraksiyonu Sintigrafi Anjiografi
Hipertansiyon Komplikasyon Renal (Böbrek yetersizliği) Proteinüri - UAER Kreatinin klirensi
Hipertansiyon komplikasyon Serebral İNME!!!???
Klinik araştırmalarda sert son noktalar; inme, ölüm değerlendirmektedir. Morbiditeyi azaltmaya yönelik girişimleri değerlendirmede yetersiz kalmaktadır.
Çevrimsel Tıp (Translational Research)
Kognitif sinirbilim Cognoscere
Kognitif sinirbilim konuları Dikkat Bilinç Karar verme Öğrenme Bellek Mismatch negativite
Kognitif Sinirbilim - Metotlar Psikofizik Kognitif psikoloji Kognitif psikofizyoloji Kognitif nöropsikoloji EEG MEG fmri PET SPECT
Uzaysal Çözümleme (mm) EEG Zamansal Çözümleme (s) 1 ms 1 s 1 dak 10 dak 1 saat
Elektroansefalogram (EEG), merkezi sinir sistemi hücrelerinin elektriksel aktivitelerinin bir bileşkesidir. Büyük elektrodlarla saçlı deri üzerinden Subdural elektrodlarla korteks üzerinden ya da İğne elektrodlarla derin yapılardan kaydedilebilir. EEG
Uzun yıllardır kullanılagelen klinik amaçlı EEG Yine birkaç onyıldır kullanılan olayla ilişkili potansiyeller de uyarı ile zamansal olarak kitli EEG dilimlerinin ortalamalarının alınması ile gerçekleştirilen invazif olmayan kayıt ve analiz yöntemleridir. EEG
EEG Kognitif potansiyellerde latans ve genlik değişimleri DC kaymalar?
Hipertansiyon serebrovasküler hastalıkların başlıca nedenlerindendir. Diastolik kan basıncını %10 düşürmek serebrovasküler hastalıklardan ölümleri %40 oranında düşürmektedir. Tekrarlayan inme, ilerleyici kognitif bozulma ve demans gittikçe artan sayıda hastayı etkilemektedir Hipertansif hastalarda P300 hafif kognitif bozuklukların tespitinde faydalı bir araçtır.
Arteryel hipertansiyon tedavisi alan hastalarda serebrovasküler mikrodolaşım, nörofizyolojik testler ve OİP incelenmiştir. P3a serebral patolojilerin çok erken evrelerinde bile azalmış kognitif fonksiyonlarını ölçmede hassas bir yöntem olabilir Vasküler demans riski olan bireylerde kognitif kayıplarıın takibinde değerli bir ölçüt olabilir
Çalışma tasarımı Hipertansiflerle normal bireyler arasında fark var mı? Tedavi değişiklik yaratıyor mu? Düşük ve yüksek inme riskli bireyler arasında fark var mı?
Çalışma tasarımı Hipertansiyon tanısı: 24 saatlik ABPM ortalaması Sistolik kan basıncı >140 mmhg veya Diastolik kan basıncı >90 mmhg
BEYAZ ÖNLÜK HİPERTANSİYONU PREVALANS %20!!! (Pickering) ORTALAMA 22/14 mmhg
Çalışma tasarımı Elektrofizyoloji: 32 kanaldan alınan Mismatch negativity Novelty paradigmaları
EEG
Uyumsuzluk Negativitesi - MMN ISI =2-4s
ISI = 2-4s ISI = 2-4s
MMN S1 Sonuçlar
Sonuçlar MMN S1
MMN S2 Sonuçlar
Sonuçlar MMN S2
Standart Sonuçlar
Sonuçlar Novelty Standart
Hedef Sonuçlar
Sonuçlar Novelty Hedef
Novelty Sonuçlar
Sonuçlar Novelty Novel
EEG As A Possible Diagnostic Tool For Mild Cognitive Impairment In Hypertensive Patients Uresin Y., Sabirli S., Ozunal Z.G., Karamursel S.