FEN BLGS ÖRETMENL PROGRAMI BYOLOJ II DERS KONULARININ ÖRETLMESNDE KAVRAM HARTASI KULLANIMININ ÖRENC BAARISI ÜZERNE ETKLER



Benzer belgeler
ÖĞRENCİLERİN BİYOLOJİ KONULARININ TEKRAR EDİLMESİNDE BİR ARAÇ OLARAK KAVRAM HARİTASI TEKNİĞİNİ KULLANMAYA KARŞI TUTUMLARI

GENEL KİMYA LABORATUVARINDA KİMYASAL DENGE KONUSUNUN ANLAŞILMASI VE TEKRAR EDİLMESİNDE V DİYAGRAMININ KULLANIMI

METALLER VE AMETALLER KONUSUNUN YAPISALCI ÖRENME KURAMINA DAYALI ÖRETMNN ÖRENC BAARISINA ETKS

Eitim-Öretim Yılında SDÜ Burdur Eitim Cansevil TEB

EL PARMAKLARINA DEERLER VEREREK KOLAY YOLDAN ÇARPMA ÖRETM YÖNTEMYLE ZHN ENGELL ÖRENCLERE ÇARPIM TABLOSU ÖRETM UYGULAMASI

OPTK KONUSUNUN 9. SINIF MÜFREDATINA ALINMASININ ÖRENC BAARISINA ETKS

Basit ve Karmaşık Olarak Hazırlanan Kavram Haritalarının Fen Eğitiminde Kullanılmasına Yönelik Öğrenci Görüşleri

ODÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Aratırmaları Dergisi Issn: Cilt: 1 Sayı: 2 Aralık 2010

V-DİYAGRAMLARI KULLANIMININ İLKÖĞRETİM 6. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN FEN DENEYLERİNDEKİ BAŞARILARINA ETKİSİ 1

MATEMATK ÖRETMNDE BULMACA ETKNLNN ÖRENC BAARISINA ETKS

GÜZEL SANATLAR ETM BÖLÜMÜ ÖRENCLERNN OKUL DENEYM I DERSNE YÖNELK LGLER VE BEKLENTLER **

BURSA DA GÖREV YAPAN MÜZK ÖRETMENLERNN ULUDA ÜNVERSTES ETM FAKÜLTES GÜZEL SANATLAR ETM BÖLÜMÜ MÜZK ETM ANABLM DALI LE LETM VE ETKLEM

İŞBİRLİKLİ VE BİREYSEL KAVRAM HARİTALAMANIN FEN BAŞARISI VE BAŞARI GÜDÜSÜ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Dr. Devrim AKGÜNDÜZ - Dr. Şenol BAL. Dr. Devrim AKGÜNDÜZ * - Dr. Şenol BAL ** Dr. Devrim AKGÜNDÜZ - Dr. Şenol BAL. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum

HAYAT BLGS ÖRETMNDE DRAMA YÖNTEMNN ETKLLNN BLSEL ALAN BASAMAKLARINA GÖRE DEERLENDRLMES

FEN BLGS, SOSYAL BLGLER VE SINIF ÖRETMENL ÖRENCLERNN BLGSAYAR DERSNE YÖNELK TUTUMLARI

BİLGİSAYAR DESTEKLİ KAVRAM HARİTALARI YÖNTEMİYLE FEN ÖĞRETİMİNİN ÖĞRENCİ BAŞARISINA ETKİSİ

İnsanlarda Solunum Sistemi Konusunun Kavram Haritalarıyla Öğretilmesinin Öğrencilerin Akademik Başarısına Etkisi

ÜNVERSTELERN GÜZEL SANATLAR ETM BÖLÜMÜ MÜZK ETM ANABLM/ANASANAT DALI BRNC SINIF ÖRENCLERNN KSEL PROFLLER *

SINIF ÖRETMEN ADAYLARININ NTERNET KULLANIMINA LKN TUTUMLARININ DEERLENDRLMES

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl. OrtaöğretimMatematikEğitimi BoğaziciÜniversitesi 2007

Kavram Haritalarının Okuduğunu Anlama ve Kalıcılık Üzerine Etkisi. The Effects of Concept Maps on Reading Comprehension and Retention

ÖZGEÇMİŞ A. KİMLİK BİLGİLERİ

BREYSEL ÇALGI ETM I (KEMAN) DERS HEDEFLERNN GERÇEKLEME DÜZEYLERNN BELRLENMES * (A..B.Ü ÖRNE)

LKÖRETM SOSYAL BLGLER DERS KTAPLARININ ÖRETMEN GÖRÜLERNE GÖRE DEERLENDRLMES (KIRIKKALE ÖRNE)

The Effect of Using Concept Maps when Teaching the Transport System in Plants on Students Academic Achievement (The Case of Erzurum)

Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi

ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ

OTSTK ÇOCUKLARDA TEACCH PROGRAMININ GELMSEL DÜZEYE ETKS: OLGU SUNUMU

Available online at

GÜNLÜK YAAMDAK OLAYLARIN FEN BLMLER ÖRETMNDE KULLANILMASI

II. Ara tırmanın Amacı III. Ara tırmanın Önemi

ÖZGEÇMİŞ DERECE ALAN ÜNİVERSİTE YIL. Lisans Kimya Atatürk Üniversitesi Yüksek Lisans Kimya Kafkas Üniversitesi 1995

EĞİTİM Doktora Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara Eğitim Fakültesi, Bilgisayar Öğretimi ve Teknolojileri Bölümü

LİSE BİYOLOJİ LABORATUARLARINDA İŞBİRLİKLİ ÖĞRENME YÖNTEMİNİN TUTUM ve BAŞARIYA ETKİSİ

FEN BİLGİSİ LABORATUAR UYGULAMALARI DERSİNDE KAVRAM HARİTASI VE V DİYAGRAMININ AKADEMİK BAŞARI VE KALICILIĞA ETKİSİ

OTSTK ÇOCUKLARIN ALELERNE YÖNELK GRUP REHBERL NN ANNE BABALARIN DEPRESYON VE BENLK SAYGISINA ETKS

PORTFOLYO DEERLENDRMENN NSAN SKELET SSTEM KONUSUNDA ÖRENC AKADEMK BAARISI ÜZERNE ETKS

E T MDE ALTERNAT F B R DE ERLEND RME YOLU: KAVRAM HAR TALARI

ÖZ YETERLLK (SELF-EFFCACY) KAVRAMI ÜZERNE Tülin ACAR

Arş. Gör. Dr. Mücahit KÖSE

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl. Y. Lisans Matematik Eğitimi University of Warwick 2010 Y. Lisans Matematik Eğitimi University of Cambridge 2012

TARH ETMCLERNN MEVCUT LSE TARH MÜFREDAT PROGRAMI VE TARH ÖRETMNN AMAÇLARI HAKKINDAK GÖRÜLER 1

KMYA ÖRETMEN ADAYLARININ NTERNET KAYNAKLARINI KULLANIMLA LGL TUTUMLARI VE KARILATIKLARI ZORLUKLAR

Principles of Atatürk & History of the Turkish Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi I revolution I

OTSTK BR OLGUNUN DUYGULARI ANLAMA VE FADE ETME BECERSNN KAZANDIRILMASINA YÖNELK DÜZENLENEN KISA SÜREL BR E TM PROGRAMININ NCELENMES

Eğitim Fakültesi, Kimya Öğretmenliği Programı, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Kimya Öğretmenliği Lisansla

daha çok göz önünde bulundurulabilir. Öğrencilerin dile karşı daha olumlu bir tutum geliştirmeleri ve daha homojen gruplar ile dersler yürütülebilir.

Derece Bölüm Üniversite Yıl Nisan. Bölümü. Değerlendirme Yüksek Lisans Ölçme ve Ankara Değerlendirme Üniversitesi Lisans Sınıf Öğretmenliği Ankara

EĞİTSEL BİLGİSAYAR OYUNLARININ AKADEMİK BAŞARIYA ETKİSİ: Sosyal Bilgiler Dersi Örneği E. Polat 1, A. Varol 2

Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi Yıl:2001 Sayı:10 12 ÖĞRETMEN ADAYLARININ KAVRAM HARİTASI YAPMA VE UYGULAMA HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ ÖZET

Fen Bilgisi Eğitimi ( Yüksek Lisans) Adnan Menderes Üniversitesi (Aydın) Fen Bilgisi Eğitimi ( Yüksek Lisans)

GÜNCEL GELMELER IIINDA LKÖRETM: MATEMATK-FEN-TEKNOLOJ-YÖNETM

FEN BİLGİSİ LABORATUARI DERSİNDE BİLGİSAYAR DESTEKLİ ETKİNLİKLERİN ÖĞRENCİ KAZANIMLARI ÜZERİNE ETKİSİ; ASİT-BAZ KAVRAMLARI VE TİTRASYON KONUSU ÖRNEĞİ

YAZARA GÖRE ALFABETIK DZN

MÜZK ÖRETMEN ADAYLARININ MESLEK KAYGILARI. H. Seval KÖSE ÖZET

Opinions of Teacher Candidates as to the Portfolio Assessment

THE EFFECT OF EXPERIMENTAL APPLICATIONS ON ACADEMIC ACHIEVEMENT IN THE LEARNING OF GENETICS

YÜKSEKÖĞRETİM KURULU YARDIMCI DOÇENT

ORTAK KELME HAZNES KAZANDIRMADA LKÖRETM SEKZNC SINIF TÜRKÇE DERS KTAPLARININ DURUMU

HZMET ÖNCES TÜRKÇE ÖRETMENLERNN ÖRETMEYE YÖNELK ENDELER CONCERNS OF PROSPECTIVE TEACHERS OF TURKISH ON TEACHING

LKÖRETM KNC KADEME (2005) TÜRKÇE DERS ÖRETM PROGRAMINDA GENEL AMAÇLAR - HEDEF/KAZANIMLAR

( $!)'&! * $&( $( %& ( '+ #$( $ ' #$%$&' '$- # $$ " $&( $( % & ( '+#$''' $"! $$#

ÖGE GÖSTERM TEORS NN LKÖRETM MATEMATK ÖRETMNDEK ETKLL

LKÖRETM 3. SINIF TÜRKÇE DERS ÖRETMEN KILAVUZ KTABI VE ÖRENC ÇALIMA KTABININ YAPILANDIRMACI YAKLAIMA UYGUNLUU. Tolga ERDOAN * ÖZET

İLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN BİYOLOJİ KONULARINI ANLAMA ZORLUKLARI VE NEDENLERİ

Anahtar Kelimeler: Fen Öretimi,Bilgisayar Destekli Öretim, Geleneksel Öretim, Hücre Bölünmesi, Kalıtım.

ÇETL ÜLKELERN ORTA ÖRETM KMYA DERSLERNN MÜFREDATLARININ KARILATIRILMALI OLARAK NCELENMES VE TÜRKYE ÇN YEN BR KMYA MÜFREDAT ÇERÇEVES ÖNERS

GAZ ÜNVERSTES GAZ ETM FAKÜLTES MÜZK ÖRETMENL ANABLM DALI SON SINIF ÖRENCLERNN ÖRETMENLK UYGULAMASINDA SINIF ORTAMINDA SESLERN KULLANMA BECERLER *

Educational On-line Programmes for Teachers and Students

İLKÖĞRETİM 5. SINIF SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE KAVRAM HARİTASI KULLANIMININ ÖĞRENCİ AKADEMİK BAŞARISI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

ODÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Aratırmaları Dergisi Issn: Cilt: 2 Sayı: 4 Aralık 2011

Yrd.Doç.Dr. Özlem SADİ

The Effect of Learning Together Technique of Cooperative Learning Method on Students Mathematics Achievement and Cooperative Study Skills

Bir Öğrenme Stratejisi Olarak V-Diyagramı: Biyoloji Laboratuvarlarında Kullanılması* Using V-Diagrams in the Biology Laboratory as a Learning Strategy

ÖRETMEN ADAYLARININ ALGILADIKLARI LETM BECERS DÜZEYLERNN NCELENMES

Okul Deneyimi I Dersinin Öretmen Adaylarının Öretim-Örenme Kavramlarına ve Öretmen-Örenci Rollerine Bakı Açıları Üzerindeki Etkileri

The effect of creative and critical thinking based laboratory applications on academic achievement and science process skills

Doç. Dr. Mustafa SÖZBİLİR

KIRIKKALE ÜNİVERSİTESİEĞİTİM FAKÜLTESİ SINIF ÖĞRETMENLİĞİ PROGRAMI EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI LİSANS PROGRAMI ÖĞRETİM PLANI.

Akademik ve Mesleki Özgeçmiş

SOSYAL BLGLER ÖRETMENLERNN PROJE ÇALIMALARIYLA LGL GÖRÜLER SOCIAL STUDIES TEACHERS OPINIONS REGARDING PROJECT WORKS

FEN EĞİTİMİNDE KAVRAM HARİTALARI CONCEPT MAPS IN SCIENCE EDUCATION

Uluslararası Sosyal Aratırmalar Dergisi The Journal of International Social Research Volume: 3 Issue: 14 Fall 2010

Matematik Eğitimi ABD. Mesleki Deneyim: Indiana University, School of Education, Curriculum and

Elementary Education Online, 7(1), , lköretim Online, 7(1), , [Online]:

Derece Bölüm/Anabilim Dalı Fakülte / Y.Okul Üniversite Yıllar Lisans Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanlar Bölümü, Biyoloji Öğretmenliği

MUSK MUALLM MEKTEBNDEN GÜNÜMÜZE MÜZK ÖRETMEN YETTRME PROGRAMLARINDAK YAYLI ÇALGI ÖRETMNE LKN SINAMA-ÖLÇME-DEERLENDRME DURUMLARININ NCELENMES

V-Diyagramlarının Hayvan Fizyolojisi Laboratuvarı Konularını Öğrenme Başarısı Üzerine Etkisi

The Study of Relationship Between the Variables Influencing The Success of the Students of Music Educational Department

LKÖRETM BRNC KADEMEDE PORTFOLYO DOSYALARININ DEERLENDRME ARACI OLARAK KULLANILABLRL

İlköğretim Sekizinci Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi Genetik Ünitesindeki Kavram Yanılgılarının Giderilmesinde Grafik Materyallerin Etkisi

Yrd. Doç. Dr. Ali Rıza ŞEKERCİ

LKÖRETM ÖRENCLERNN GÖRÜLERNE GÖRE ÖRETMENLERN ETKLL WIEWS OF ELEMENTARY SCHOOL STUDENTS WITH REGARD TO TEACHERS EFFICIENCY

YÖNETCLERN VE ÖRETMENLERN ALTI YA GRUBUNDAK ÖRENCLERN LKOKUMA-YAZMAYA HAZIRLANMALARINA YÖNELK BLGLER VE GÖRÜLER. Banu YANGIN

BEZCİ-BİRCAN, FİLİZ EĞİTİM DURUMU:

Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi Yıl:2003 (1) Sayı:13 136

Sosyo-Ekonomik Gelimilik Aratırması

FİZİK KONULARININ ÖĞRETİMİNDE DENEYSEL ÇALIŞMANIN ÖĞRENCİ BAŞARISINA ETKİSİ VE ÖĞRETMENLERİN KARŞILAŞTIKLARI ZORLUKLARIN BELİRLENMESİ

lköretim Okulu 5.Sınıf Örencilerinin Okuma Anlama Düzeyine Videonun Etkisi

Transkript:

Ahi Evran Üniversitesi Kırehir Eitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 7, Sayı 2, (2006), 39-49 39 FEN BLGS ÖRETMENL PROGRAMI BYOLOJ II DERS KONULARININ ÖRETLMESNDE KAVRAM HARTASI KULLANIMININ ÖRENC BAARISI ÜZERNE ETKLER Tohit GÜNE Ondokuzmayıs Üniversitesi, Eitim Fakültesi, lköretim Bölümü, Samsun/Türkiye M. Handan GÜNE Ondokuzmayıs Üniversitesi, Eitim Fakültesi, Ortaöretim Fen ve Matematik Bölümü, Samsun/Türkiye Dilek ÇELKLER Ondokuzmayıs Üniversitesi, Eitim Fakültesi, lköretim Bölümü, Samsun/Türkiye Geli Tarihi: 01.08.2006 Yayına Kabul Tarihi: 28.09.2006 ÖZET Bu çalımada, kavram haritalarının Fen Bilgisi Öretmenlii ikinci sınıf örencilerinin, biyoloji II dersi kapsamında bulunan 8 biyoloji konusunu örenme baarısı üzerindeki etkileri geleneksel öretim yöntemiyle karılatırılarak incelenmitir. Çalımaya toplam 140 örenci katılmıtır. Bunların 70 i kontrol grubunu 70 i ise deney grubunu oluturmutur. Kontrol grubuna konular geleneksel öretim yöntemi ile anlatılmıtır. Deney grubunda ise konular geleneksel olarak anlatıldıktan sonra örencilere kavram haritası hazırlattırılmıtır. Elde edilen veriler, SPSS 11.5 istatistik programı kullanılarak deerlendirilmitir. ki grup arasındaki baarı, t-testi analiziyle tespit edilmitir. Konular anlatıldıktan sonra kavram haritası hazırlayan deney grubunun, geleneksel öretim yönteminin kullanıldıı kontrol grubuna göre daha baarılı olduu saptanmıtır (t=6,48, p< 0.001). Kavram haritaları zor anlaılan bazı biyoloji konularının öretiminde kullanılabilir kanısındayız. Anahtar Kelimeler: Kavram haritası, fen eitimi, biyoloji öretimi, örenci baarısı. THE EFFECT OF CONCEPT MAP USING ON STUDENT SUCCES IN THE TEACHING OF BIOLOGY II SUBJECTS PRESENTED IN SCIENCE TEACHER PROGRAMME ABSTRACT In this study, the effects of concept maps on meaningful learning of science 2.grade students to 8 biological topics presented in Biology II course has been comparatively investigated with classical method. For this purpose 140 students have been divided into two groups (70 control and 70 experimental) and the subjects have been explained with classical method in control group and concept maps have been prepared in experimental group. Before and after the application, both groups received pre-test and post test. The data were evaluated using by SPSS 11.5 statistical program. And success relations between samplings were determined using by t-test analyzing. According to data, it has been observed that the experimental group were more successful than control group (t=6,48, p< 0.001). It suggests that Concept maps can be used as teaching strategy in some difficult biology subjects Key Words: Concept map, science education, biology teaching, student success

40 Fen Bilgisi Öretmenlii Programı T. Güne, M.H. Güne ve D. Çelikler 1.GR Bugün bütün dünyada küreselleme ile birlikte uluslar arası yarı kıyasıya artmakta ve bu yarıta bilim, fen ve teknoloji eitimi büyük önem kazanmaktadır. Eitim bireylerin örenme yolu ile düünme yeteneklerini, bilgisini, anlayıını ve becerilerini gelitirerek toplumların nitelikli insan gücüne sahip olmalarını salar. Hedefsiz bir eitim düünülemez. Biyoloji eitiminde de hedef Bilimsel Düünme becerisi kazanmı bireyler yetitirmektir. Bireylerin yetitirilmesi sürecinde kavramların doru ve kalıcı bir ekilde öretilmesi ve kazanımların günlük yaamda kullanılması büyük önem taımaktadır. Fen bilimlerinin önemli ve vazgeçilmez bir parçası olan biyoloji eitimi öretmen merkezli bir ekilde yapılmakta ve konular çounlukla pratikten uzak, bol teorik bilgiye dayalı, ders kitaplarına baımlı kalınarak tahta-tebeir yöntemiyle ilenmektedir (Yaman ve Soran, 2000; Tekkaya ve ark., 2000). Bundan dolayı monoton, örenci katılımının olmadıı derslerde örenciler biyolojiyi ezberlenecek bir ders olarak görmekte, derse karı ilgisiz ve isteksiz bir tutum sergilemektedirler. Örencilerin derse katılımını ve konuları daha iyi anlamalarını salamak için deiik öretim yöntemleri kullanılmalıdır. Böylece örencilerin biyoloji konularını ezberleyerek deil, anlayarak örenmeleri salanabilir. Nitekim Kearsey ve Turner (1999) örencilerin ekil, grafik ve tablolar kullanılarak anlatılan konuları daha iyi anladıklarını belirtmektedirler. Anlamlı bir örenme bilgilerin geliigüzel bir araya gelerek rasgele birikmesiyle gerçekleemez. Ancak yeni örenilmi kavramların, önceden edinilmi ve zihinde yer alan kavramlara bilinçli olarak belirli bir düzen ve hiyerari içerisinde sıkıca balanmasıyla oluur (Ausebel 1968). Anlamlı örenme teorisini esas alan ve anlamlı örenmenin gerçekleebilmesi için kullanılan kavram haritaları, bireylerin önceden edindii bilgilerle yeni örenilenler arasında köprü oluturan, bireylerin zihinlerinde kavramları nasıl ilikilendirdiini gösteren emalardır (Ausubel, Novak ve Hanesian,1978; Novak ve Gowin 1984; Wandersee, 1990). Balangıçta bir aratırma aracı olarak gelitirilen kavram haritaları daha sonraları hem öretme hem de deerlendirme amaçlı olarak kullanılmaya balanmıtır (Wallace ve Mintzes, 1990; Novak ve Musonda,1991; Brown 1995; Rice, Ryan, ve Samson,1998). Kavram haritaları örencilerin düünme, analiz etme, problem çözme ve yaratıcıcı yeteneklerini gelitirir. Öretmen ve örenci etkileimini tevik eder (Novak, Gowin ve Johansen 1983; Novak ve Gowin 1984). Ayrıca

Ahi Evran Üniversitesi Kırehir Eitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 7, Sayı 2, (2006) 41 örencilerin konuyla ilgili anlamada zorlandıkları veya yetersiz oldukları kısımları kendilerinin saptamasını, bilgiyi organize etmelerini, konuları daha iyi anlamalarını salamaktadır. Böylece örencinin bilginin oluturulma sürecine aktif katılımını salamanın yanı sıra örenmenin nasıl gerçekletiinin ve bilginin nasıl üretildiini anlamalarını da salayarak bilginin kalıcılıını artırmaktadır (Jegede, Alaiyemola ve Okebukola 1990). Bilindii gibi bugün kavram haritaları öretim stratejisi ve öretim sürecinde düzenleyici bir araç olarak kabul edilmektedir (Robinson 1999) ve fen bilimleri eitiminde örencilerin algılama düzeylerini gelitirerek baarılarını artırmaktadır. Ayrıca örencilerin bireysel farklılıklarının fark edilmesini de salamaktadır (Okebukola 1990, Roth ve Roychoudhury 1993, Nakhleh 1994 ve Carin 1997). Örenci merkezli bir eitime fırsat veren kavram haritaları aynı zamanda örencilerin baarılarının ölçülmesi ve deerlendirilmesinde, kavramsal yanılgıların ve hataların fark edilerek ortaya konulmasında da kullanılabilir. Kavram haritaları hem öretmen hem de örenci tarafından hazırlanarak kullanılabilir (Novak ve Gowin 1984, Wallace ve Mintzes 1990, Regis, Albertazzi ve Roletto 1996, Pearsall, Skipper ve Mintzes 1997 ve Kaya ve Ebenezer 2003). Anlamlı örenmeyi salayan özgür ve esnek bir yaklaım olan kavram haritaları, kavramlar arası ilikilerin kavranmasını ve hiyerarik düzenin farkına varılmasını, örencilerin ezbere deil öretilenleri özümseyerek örenmesini salar. Ayrıca bilginin tek yönlü pasif bir ekilde aktarılmasını engelleyerek bilgiyi daha çekici hale getirip örencilerin dikkatini çekebilir. Bu çalımada anlatılan çeitli biyoloji konularının tekrar edilmesi amacıyla örencilerin kendilerine hazırlatılan kavram haritalarının örencilerin akademik baarısı üzerine etkisi incelenmitir. 2. YÖNTEM Bu çalımada 19 Mayıs Üniversitesi Eitim Fakültesi lköretim Bölümü Fen Bilgisi Öretmenlii 2. sınıf örencilerinden toplam 140 örenci yer almıtır. Kontrol grubunu oluturan 70 örenciye geleneksel öretim yapılırken deney grubunu oluturan 70 örenciye kavram haritaları hazırlattırılmıtır. ki farklı öretim yöntemi sınıflara rast gele uygulanmıtır. Çalımada biyoloji II dersi kapsamında bulunan 8 biyoloji konusu (1- hayvanlarda beslenme, 2-hayvanlarda solunum, 3-hayvanlarda boaltım, 4- hayvanlarda dolaım, 5-canlı sistemlerde enerji akıı, 6-oksijenli yanma, 7-bitki metabolizması, 8-bitkilerde üreme) ele alınmıtır. Kavram haritasının çalıma aracı olarak kullanımının örencilerin akademik baarısına etkisini saptamak için çalımada

42 Fen Bilgisi Öretmenlii Programı T. Güne, M.H. Güne ve D. Çelikler kullanılan Biyoloji Baarı Testi (BBT) uzman kiiler tarafından gelitirilmitir. Biri doru, dördü çeldirici olmak üzere be seçenekli 56 çoktan seçmeli sorudan oluan BBT testinin pilot çalıması 100 örenci üzerinde yapılmıtır. Ardından, BBT her biyoloji konusundan 5 soru içeren toplam 40 soruluk bir test olarak yeniden düzenlenmitir. BBT nin Cronbach alpha güvenirlik katsayısı 0.80 olarak saptanmıtır. Deney ve kontrol gruplarının seviyelerini tespit etmek için hazırlanan BBT uygulamalardan önce ön test olarak uygulanmıtır. Ön testler uygulandıktan sonra kontrol grubundaki örencilere 12 hafta boyunca 8 biyoloji konusu geleneksel öretim yöntemi ile anlatılmıtır. Deney grubundaki örencilere ise önce iki hafta boyunca kavram haritası anlatılmı, bol örnek gösterilmi ve örnekler üzerinde çalıılmıtır. Deney grubu örencilerine kavram haritası kavratılmadan önce kavram haritasının önemi ve nasıl faydalanacakları konusunda da bilgi verilmitir. Ardından 12 hafta boyunca 8 biyoloji konusu geleneksel öretim yöntemi kullanılarak anlatılmıtır. Her biyoloji konusu bittikçe örencilerden bu konuyla ilgili kavram haritaları hazırlamaları istenmitir. Hazırlanan kavram haritaları toplanıp incelenerek düzeltmeler yapılıp örencilere geri verilmi ve bu haritaları saklamaları istenmitir. 12 haftanın sonunda her iki gruba da BBT son test olarak dönem sonu sınavı eklinde uygulanmıtır. Örencilerden bu sınava çalıırken hazırladıkları kavram haritalarını da kullanmaları istenmitir. BBT nin sonuçları SPSS 11 istatistik programı kullanılarak analiz edilmitir. Aynı zamanda gönüllü olan örencilerle de sözlü görümeler yapılmı ve bu görümelerden elde edilen veriler de deerlendirilmitir. 3. BULGULAR Akademik baarı seviyeleri farklı örencilerden oluan grupların biyoloji baarı testinden aldıkları puanların arasında bir farklılık olup olmadıını belirlemek için t-testi kullanılmı ve sonuçlar SSPS/ PC paket programı kullanılarak elde edilmitir. Deney ve kontrol grupları arasında ön test sonuçlarına göre bilgi düzeyleri açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark yoktur (t = 0.25; p>0.001). Son test sonuçlarına göre ise kavram haritası çizdirilen deney grubu örencileri ile kavram haritası çizdirilmeyen kontrol grubu örencilerinin BBT ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olduu görülmütür (t=6.48; p<0.001). Tablo 1 ve grafik 1-2 de görüldüü gibi kontrol ve deney grubu arasında görülen bu farklılık deney grubunun lehinedir. Kontrol ve deney gruplarının ön test ve son test ortalamaları, t ve p deerleri tablo 1 de görülmektedir. Ayrıca örenciler sözlü olarak kavram haritası hazırlamanın,

Ahi Evran Üniversitesi Kırehir Eitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 7, Sayı 2, (2006) 43 konuları daha iyi örenme ve anlamalarını, kavramları daha kolay hatırlamalarını ve her konu anlatılıp bittikten sonra kavram etmilerdir. Ayrıca anlamakta zorlandıkları ve gördüklerinde strese girdikleri biyoloji konularıyla ilgili olarak kavram haritaları haritası hazırlarken o konuyu tekrar hazırladıktan sonra rahatladıklarını ve etmelerini saladıını ve sınavlara kavram haritası hazırlayacak olmaları hazırlanırken daha önce kendilerinin nedeniyle dersi daha dikkatli dinleyerek hazırladıı kavram haritalarının iyi bir notlar aldıklarını da belirtmilerdir. tekrar etme aracı olduunu ifade Tablo 1. Grupların ön test ve son test ortalamaları, t ve p deerleri. Testler Grup Örenci sayısı Ortalama Standart sapma t P Kontrol 70 37,56 10,98 Ön test -0,251 0,802 Deney 70 37,07 11,88 Son test Kontrol Deney 70 70 60,27 73,21 13.98 9,11 6,488 0,000 Grafik 1. Deney grubunun ön test ve son test arasındaki baarı durumu. Kavram haritası yöntemi sonucunda elde edilen baarıların karılatırılması Test ortalama 80 70 60 50 40 30 20 10 0 37,07 73,21 Deney ön test-son test Ön test Son test

44 Fen Bilgisi Öretmenlii Programı T. Güne, M.H. Güne ve D. Çelikler Grafik 2. Kontrol grubunun ön test ve son test arasındaki baarı durumu. Geleneksel yöntem sonucunda elde edilen baarıların karılatırılması Test ortalama 70 60 50 40 30 20 10 0 37,56 60,27 Kontrol ön test- son test Ön test Son test 4. SONUÇ VE TARTIMA Yaptıımız bu çalımada 8 biyoloji konusu sırasıyla anlatılmıtır. Her konu bittikçe kavram haritası çizerek konuyu tekrar eden deney grubu ile kavram haritası istenmeyen kontrol grubunun son testleri karılatırılmı ve t-testi sonuçları deney grubu örencilerinin kontrol grubu örencilerine göre daha baarılı olduunu ortaya koymutur (t = 6,48; p<0,001). Yapılan bir çok çalımada, kavram haritalarının anlamlı örenmeyi gerçekletirdii, örenci baarılarını artırdıı, örencileri büyük ölçüde motive ettii ve örencilerin derse karı daha ilgili olmalarını saladıı bildirilmektedir (Novak, Gowin ve Johansen 1983; Novak ve Gowin, 1984; Ault, 1985; Cliburn, 1987; Okebukola 1990, Jegede, Alaiyemola ve Okebukola 1990, Wallace ve Mintzes 1990, Esiobu ve Soyibo 1995, Kinchin 2000, Marbach-Ad 2001).Yapılan bu çalımalarda elde edilen sonuçlar bizim elde ettiimiz sonucu destekler niteliktedir. Bir örenme stratejisi olarak gelitirilen kavram haritası verilen bolukları doldurulacak emalar eklinde de kullanılabilir. Bazı ders kitaplarında ve çalıma kitaplarında gerek konu anlatımı sırasında gerekse konu sonlarında farklı ekillerde kavram haritaları bulunmaktadır. Böylece örenciler kavram haritaları sayesinde hem konuları daha iyi anlamakta hem de pratik yaparak kendilerini gelitirmektedirler (Novak ve Musonda, 1991). Aynı zamanda kavram haritaları müfredat ve ders planlanmasında, seminerlerin hazırlanmasında ve laboratuar raporlarında da kullanılmaktadır (Stewart, Van Kirk and Rowell, 1979; Ault, 1985;

Ahi Evran Üniversitesi Kırehir Eitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 7, Sayı 2, (2006) 45 Cliburn, 1986). Çok farklı ekillerde kullanılan kavram haritaları bizim çalımamızda örencilere yaptırılarak konuları tekrar etme aracı olarak kullanılmıtır. Örenmeyi olumsuz yönde etkileyen ve örencilerde görülen endie, örencilerin zeka düzeyleri, yetenekleri ve performansları üzerine büyük ölçüde etkili olan bir baskıdır. Örenciler kavram haritası kullanıldıında, karıık ve anlaılması güç olan kavramlar üzerinde düünerek onları birbirleri ile ilikilendirdiklerinde kendilerini daha rahat hissetmekte, endieleri ve sıkıntıları stabilize olmaktadır (Tobias, 1979; Fraser, Nash ve Fisher, 1983; Novak, Gowin ve Johansen,1983; Okebukola ve Jegede, 1989; Jegede, Alaiyemola ve Okebukola, 1990). Bizim çalımamızda da örenciler sözlü olarak, anlamakta zorlandıkları ve gördüklerinde endielendikleri biyoloji konularıyla ilgili olarak kavram haritaları hazırladıktan sonra rahatladıklarını ifade etmilerdir. Bazı çalımalarda ise, örencilerin büyük bir çounluu kavram haritası kullandıklarında konuları daha kolay anladıklarını ve kavram haritalarının konuları tekrar ederken iyi bir araç olduunu ifade ederken, bazı örenciler ise konuları tekrar etmek için sayfalarca ders notu hazırlamak veya kitapları okuyup örenmek yerine kavram haritaları hazırlayarak sadece önemli olan kavram ve bilimsel terimleri örenmelerinin daha faydalı olduunu, konuları daha iyi hatırlamalarını saladıını ve böylece konuları tekrar etmeyi kolaylatırdıını ifade etmilerdir (Heinze-Fry 1987, Çimer ve Çimer 2002). Yine örenci görülerine de yer verilen baka bir çalımada, bazı örenciler kavram haritasının kavramların gerçekte ne anlama geldiini onlara göstererek yapacakları üzerinde daha çok düünmelerini, fikirleri daha iyi anlamalarını, onları birbirinden ayırmalarını ve tekrar bir araya getirmelerini, kafalarındaki her eyin bir düzene girmesini, bir konu üzerinde ki düüncelerinin hepsini organize etmelerini saladıını ifade etmilerdir. Bazı örenciler ise kavram haritası sayesinde herhangi bir konuyu tıpkı bir pazıl gibi düünerek küçük parçalara bölebildiklerini ve sonra tekrar bu parçaları bir araya getirebildiklerini, bir çok kaynaktan elde ettikleri bilgileri organize edebildiklerini ve bu organizasyonun ise konunun daha iyi anlaılmasını saladıını söylemektedirler. Ayrıca bazıları da kavram haritasını örencilerin hazırlamasının daha faydalı olduunu, kavram haritalarını hazırlarken kendi terimlerini kullanarak bilgiyi oluturduklarında örendiklerini hatırladıklarını, böylece kavram haritası sayesinde bir çok dersin daha iyi anlaılmasının mümkün olduunu

46 Fen Bilgisi Öretmenlii Programı T. Güne, M.H. Güne ve D. Çelikler belirtmilerdir (Briscoe ve LaMaster, 1991). Bizim çalımamızda da gönüllü örencilerle yapılan görümelerde ise bu örencilerin sözlü olarak kavram haritalarını hazırlarken ilenilen konuyu tekrar ettiklerini, kavram haritası hazırlayacakları için dersi daha dikkatli dinleyerek not aldıklarını ve konu üzerine younlatıklarını ifade etmilerdir. Bu durumun da konuyu daha iyi anlamalarını ve daha kolay hatırlamalarını saladıını, ayrıca sınavlara hazırlanırken daha önce kendilerinin hazırladıı kavram haritalarının iyi bir tekrar etme aracı olduunu belirtmilerdir. Kavram haritasını iyi bir ekilde kavradıını söyleyen örencilerin büyük bir kısmı ilerde meslek hayatlarında bu yöntemi kullanmayı düündüklerini ve fen bilimleri eitiminde kullanılması gerektiini de bildirmilerdir. Konular anlatılırken hem kontrol grubu örencileri hem de deney grubu örencileri izlemitir. Yapılan gözlemler sonucunda deney grubu örencilerinin daha dikkatli dersi dinledikleri, derste daha aktif oldukları ve daha çok soru sordukları görülmü ve bu durum ilerleyen haftalarda daha belirgin olarak izlenmitir. Sözlü görümelerde bazı örenciler, kavram haritası hazırlayacak olmaları nedeniyle dersi dikkatli dinlediklerini, not aldıklarını ve anlamadıkları yerleri sorduklarını belirtmek suretiyle açıklama yapmılardır. Ayrıca kavram haritası hazırladıkça zamanla konuları daha iyi anladıklarını fark ederek bundan holandıklarını, daha aktif ve ilgili olduklarını söylemilerdir. Briscoe ve LaMaster ın (1991) yaptıı çalımada da bazı örenciler zamanla kavram haritası hazırlamada daha baarılı olduklarını, olayı daha iyi kavrayarak kavram haritasından daha iyi faydalandıklarını belirtmilerdir. Birer öretmen adayı olan örencilere kavram haritaları yeterli düzeyde ve sürede anlatılmı, kavratılmasına yönelik bol örnek verilmi ve örencilerle birlikte üzerinde yeterince çalıılmıtır. Ayrıca kavram haritası anlatıldıktan sonra nasıl kullanılacaı ve ne ilerine yarayacaı konusunda da bilgi verilmitir. Kavram haritası hazırlayan örencilerin baarı düzeylerinde görülen artı kavram haritasının etkili bir tekrar etme aracı olabileceini göstermektedir. Daha önce yaptıımız çalımada, biyolojide zor anlaılan konular arasında olan sinir sisteminin anlatımında örencilere kavram haritası hazırlattırılmı ve deney grubu örencilerinin baarı seviyelerinde artı olduu ortaya konulmutur (Güne ve ark., 2006). Daha uzun süreli ve kapsamlı olan bu çalımamız önceki çalımamızın devamı niteliinde olup her iki çalımanın sonuçları birbirini desteklemektedir. Sonuç olarak daha önce yapılan bazı çalımalarda ifade edildii gibi fen bilimleri eitiminde çeitli ekillerde kullanılan

Ahi Evran Üniversitesi Kırehir Eitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 7, Sayı 2, (2006) 47 kavram haritalarının, biyoloji eitiminde de bir tekrar etme aracı olarak örencilere hazırlattırılarak kullanılmasının örencilerin baarısına anlamlı bir katkıda bulunacaı görüündeyiz. 5. KAYNAKLAR Ault, C. R. (1985). Concept Mapping as a Study Strategy in Earth Science. Journal of College Science Teaching. 15(1), 38-44. Ausabel, D. P. (1968). The Psychology of Meaningful Verbal Learning. New York: Grune& Stratton, Inc. Ausabel, D. P., Novak, J. D. ve Hanesian, H. (1978). Educational Psychology: A Cognitive View, 2nd ed. New York: Holt, Rinehart and Winston. Briscoe, C. and LaMaster S. U. (1991). Meaningful Learning in College Biology Through Concept Mapping. The American Biology Teacher. 53 (4), 214-219. Brown, C. R. (1995). The Effective Teaching of Biology. London and New York: Longman. Carin, A. A. (1997). Teaching Modern Science 7 th edition. Prentice-Hall Inc, New Jersey. Cliburn Jr, J. W. (1986). Using Concept Maps to Sequence Instructional Materials. Journal of College Science Teaching. 14 (5), 38-44. Cliburn Jr, J. W. (1987). How to do it. Helping Students Understand Physiological Interactions: A Concept Mapping Activity. The American Biology Teacher. 49 (7), 426-427. Çimer, A. ve Çimer, O. S. (2002). Örencilerin Biyoloji Konularının Tekrar Edilmesinde Bir Araç Olarak Kavram Haritası Tekniini Kullanmaya Karı Tutumları. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eitimi Kongresi. ODTÜ, Ankara. Sayfa:16. Esiobu, G. O. and Soyibo, K. (1995). Effects of Concept and Vee Mapping Under Three Learning Modes on Students Cognitive Achievement in Ecology and Genetics. Journal of Research in Science Teaching. 32 (9), 971-995. Fraser, B. J., Nash, R. and Fisher, D. L. (1983). Anxiety in Science Classrooms: Its Measurement and Arelationship to Classroom Environment. Research in Science and Technological Education. 1 (2), 201-208. Güne, M. H., Çelikler, D. ve Güne, T. (2005). Sinir Sisteminin Daha yi Anlaılması çin Kavram Haritası Tekniinin Kullanılması. OMÜ. Eitim Fakültesi Dergisi. 20, 70-76

48 Fen Bilgisi Öretmenlii Programı T. Güne, M.H. Güne ve D. Çelikler Heinze-Fry, J. A. (1987). Evaluation of Concept Mapping as a Tool for Meaningful Education of College Biology Students. Ph. D. Cornell University. Disssertation Abstracts International. 48 (01), July. Jegede, O. J., Alaiyemola, F. F. and Okebukola, P. A. O. (1990). The Effect of Concept Mapping on Student Anxiety and Achievement in Biology. Journal of Research in Science Teaching. 27 (10), 951-960. Kaya, O. N. ve Ebenezer, J. V. (2003). A Longitudinal Study of the Effects of Concept Mapping and Vee Diagramming on Senior University Students Achievement Attitudes and Perceptions in Science Laboratory. Paper Presented at the Annual Conference of the National Association for Research in Science Teaching (NARST, USA), Pliladelphia. Kearsey, J. ve Turner, S. (1999). How Useful are the Figures in School Biology Text Books? Journal of Biological Education. 33(2), 87-94. Kinchin, I. M. (2000). Concept Mapping in Biology. Journal of Biolojical Education. 34 (2), 61-68. Marbach-Ad, G. (2001). Attempting to Break the Code in Student Comprehension of Genetic Concepts. Journal of Biological Education. 35 (4),183-189. Nakhleh, M. B. (1994). Chemical Education Research in Laboratory Environment. Journal of Chemical Education. 71, 201-205. Novak, J. D., Gowin, D. B. ve Johensan, G. T. (1983). The Use of Concept Mapping and Knowledge Vee Mapping With Junior High School Science Students. Science Education. 67 (5), 625-645. Novak, J. D. ve Gowin, D. B.(1984). Learning How to Learn. New York: Cambridge University Pres. Novak, J. D. and Musonda D. (1991). A Twelve-Year Longitudinal Study of Science Concept Learning. American Educational Research Journal Spring. 28 (1), 117-153. Okeukola, P. A. O. and Jegede, O. J. (1989). Student Anxiety Towards and Perception of Difficulty of Some Biological Concepts Under the Concept Mapping Heuristic. Rsearch in science and Technological Education. 7 (1), 85-92. Okebukola, P. A.(1990). Attaining Meaningful Learning of Concepts in Genetics and Ecology: An Examination of the Concept

Ahi Evran Üniversitesi Kırehir Eitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 7, Sayı 2, (2006) 49 Mapping Techniqoe. Journal of Research in Science Teaching. 27 (5), 493-504. Pearsall, N. R., Skipper, J. E. J., and Mintzes, J. J. (1997). Knowledge Restructuring in the Life Sciences: A Longitudinal Study of Conceptual Change in Biology. Science Education. 81, 193-215. Regis, A., Albertazzi, P. G. Ve Roletto, E. (1996). Concept Maps in Chemistry Education. Journal of Chemical Education. 73, 1084-1088. Rice, D. C., Ryan, J. M. and Samson, S. (1998). Using Concept Maps to Ases Student Learning in the Science Classroom: Must Different Methots Compete? Journal of Research in Science Teaching. 35(10), 1103-1127. Robinson, W. R. (1999). A View From the Science Education Research Literature: Concept Map Assesment of Classsroom Learning. Journal of Chemical Education. 76 (9), 1179-1180. Roth, W. M. and Roychoudhury, A. (1993). Using Vee and Concept Maps in Collaborative Settings: Elementary Education Majors Construct Meaning in Physical Science Courses. School Science and Mathematics. 93, 237-243. Stewart, J., Van Kirk, J. and Rowell, R. (1979). Concept Maps:A Tool for Use in Biology Teaching. The American Biology Teacher. 41(3), 171-175. Tekkaya,C., Özkan, ö., Sungur S. ve Uzuntiryaki, E.,(2000). Örencilerin Biyoloji Konularını Anlama Zorlukları. IV. Fen Bil. Et. Kongresi Bildirileri. 5-9. Ankara. Tobias, S. (1979). Anxiety Research in Educational Psychology. Journal of Educational Psychology. 71(5),573-583. Wallace, J. D. ve Mintzes, J. J. (1990).The Consept Map as a Research Tool: Exploring Conceptual Change in Biology. Journal of Research in Science Teaching. 27 (10), 1033-1052. Wandersee, J. H. (1990). Concept Mappıng and the Cartography of Cognıtıon. Journal of Research in Science Teaching. 27(10), 923-936. Yaman, M. Ve Soran, H.,(2000). Türkiye de Ortaöretim Kurumlarında Biyoloji Öretiminin Deerlendirilmesi. Hacettepe Eitim. Fakültesi Dergisi. 18, 229-237.