13 OCAK - 17 OCAK 2014 HAFTANIN ÖZETİ Önceki hafta ABD de açıklanan zayıf istihdam verisinin ardından Amerika Merkez Bankası (FED) in tahvil alımlarında azaltmayı yavaşlatabileceği beklentisiyle değer kaybı yaşayan dolar hafta başında tekrar yükselişe geçerken, dünya borsaları yükselişini sürdürdü. Hafta içinde açıklanan olumlu ABD perakende satış verisi ve Fed endekslerinin, zayıf istihdam verisinin tersine ABD de ekonomik toparlanmanın devam ettiğini işaret etmesinin ardından dolar diğer para birimleri karşısında değer kazanırken piyasalarda son altı yılın en yüksek seviyelerine ulaştı. Dünya borsalarından negatif ayrışmasını devam ettiren Türkiye piyasalarında borsa düşerken kur ve faiz yükseldi. Merkez Bankasının kura etkin müdahalede bulunmayacağı beklentisi dövizdeki spekülatif hareketlerin artmasına neden olurken global risk iştahındaki azalma ve siyasi endişeler nedeniyle dolar Cuma günü 2.2283 TL/Dolar seviyesinden kapandı. Borsa endeksi ABD den gelen olumlu veriler sonrası hafta içinde 3,1 3 2,9 2,8 2,7 2,6 2,5 2,4 2,3 2,2 2,25 2,2 2,15 2,1 2,05 2 1,95 1,9 1,85 1,8 1,75 1,4 1,38 1,36 1,34 1,32 1,3 1,28 1,26 1,24 EUR/TL USD/TL EUR/USD
kayıplarını telafi etse de TL deki zayıflık ve yatırımcıların riskli pozisyonlarını azaltmalarıyla Perşembe ve Cuma günü düşüşünü sürdürerek haftayı yüzde 3.6 kayıpla 65.635,03 seviyesinde kapattı. Kurun yükselmesine karşın Merkez Bankasının faizi artırmasının öngörülmemesi ve ülkenin risk priminin artması nedeniyle gösterge faiz yüzde 10 seviyesini geçti. Küresel piyasalardaki artış ve dolardaki yükselişle birlikte güvenli liman olmaktan çıkan altın hafta içerisinde 1.240 Dolar seviyesine kadar düştükten sonra tekrar yükselerek haftayı 1.252 dolar seviyesinde kapattı. 90.000,00 80.000,00 70.000,00 60.000,00 1.450,00 1.400,00 1.350,00 1.300,00 1.250,00 1.200,00 1.150,00 1.100,00 BIST 100 ALTIN PARA PİYASASI ORAN (%) ÖNCEKİ SON POLİTİKA FAİZİ 4.50 4.50 TCMB (O/N) 3.50 3.50 KAPANIŞ VERİLERİ (17 OCAK 2014) BİST-100 65.635,03 USD/TRY 2,2283 USD/JPY 104,32 EUR/TL 3,0153 EUR/USD 1,3541 ALTIN ($/ONS) 1.252,49 GÖSTERGE TAHVİL BİLEŞİK FAİZ ( TRT071015T12) %10,04
İÇ PİYASALARDA ÖNEMLİ GÖSTERGELER TARİH GÖSTERGE DÖNEM TAHMİN ÖNCEKİ AÇIKLANAN 14.01.2014 Cari Denge Kasım -$4.2 mlyr -$2.9 mlyr -$3.9 mlyr 15.01.2014 İşsizlik Ekim %9.9 %9.7 17.01.2014 TCMB beklenti anketi (TÜFE) Ocak %6.74 %7.06 DIŞ PİYASALARDA ÖNEMLİ GÖSTERGELER TARİH GÖSTERGE DÖNEM TAHMİN ÖNCEKİ AÇIKLANAN 14.01.2014 İngiltere TÜFE Aralık %2.1 2.1% 2.0% 14.01.2014 Euro Bölgesi Sanayi Üretimi Kasım %1.4-0.8% 1.8% 14.01.2014 ABD perakende satışlar Aralık %0.1 0.4% 0.2% 15.01.2014 Almanya GSYH Yıllık %0.5 0.5% 0.4% 15.01.2014 NY Fed imalat endeksi Ocak 3.75 2.22 12.51 15.01.2014 ABD ÜFE Aralık %0.4-0.1% 0.4% 15.01.2014 ABD çekirdek ÜFE Aralık %0.1 0.1% 0.3% 16.01.2014 Almanya TÜFE, nihai Aralık %1.4 1.3% 1.4% 16.01.2014 Euro bölgesi enflasyon, nihai Aralık %0.8 0.9% 0.8% 16.01.2014 Euro bölgesi çekirdek enflasyon, nihai Aralık 0.9% 0.9% 16.01.2014 ABD TÜFE Aralık %0.3 0.0% 0.3% 16.01.2014 ABD çekirdek TÜFE Aralık %0.1 0.2% 0.1% 16.01.2014 ABD işsizlik maaş başvuruları 328.000 328.000 326.000 16.01.2014 ABD Philadelphia Fed imalat end. Ocak 8.6 6.4 9.4 17.01.2014 İngiltere perakende satışlar Aralık %0.4 0.1% 2.6% 17.01.2014 ABD sanayi üretimi Aralık %0.3 1.0% 0.3% 17.01.2014 ABD kapasite kullanım oranı Aralık 79.1% 79.1% 79.2% 17.01.2014 ABD Mich. Tüketici güv. end, öncü Ocak 83.5 82.5 80.4
İÇ PİYASALARDA MAKROEKONOMİK GELİŞMELER Şimşek: Büyümede aşağı yönlü riskler gerçekleşse de geçici olacak Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, 2013 te ekonominin yüzde 4 büyüyeceğini, 2014 de de yüzde 4 büyüme beklediklerini, büyüme hedefinde aşağı yönlü riskler olsa da bunları geçici olacağını söyledi. Şimşek, 2013 Yılı Merkezi Yönetim Bütçesi gerçekleşmelerini sunduğu basın toplantısında, cari açıkta iyileşmeler görüldüğünü ve Avrupa birliğinde toparlanmalar ve Türk Lirasındaki değer kaybı nedeniyle açıkta çok ciddi daralmaların yaşanabileceğine dikkat çekti. Bakan Şimşek ayrıca kurdaki yükselişin enflasyonu etkileyeceğini fakat düşük ekonomik büyüme nedeniyle çıktı açığının az olacağını bu nedenle enflasyondaki kurdan kaynaklanan yükselişin sınırlı olacağını belirtti. Reel sektörün döviz yükümlülüklerinin çoğunlukla orta ve uzun vadeli olup, kısa vadeli döviz açıklarının 14 milyar doların altında olduğu bilgisini veren Şimşek; bu yılki temel hedeflerini; yurtiçi tasarruf oranını artırmak, cari açığı ve enflasyonu aşağı çekmek ve makul büyümeyi devam ettirmek olarak sıraladı. Bütçe Aralık ayında 17.2 milyar lira açık verdi Maliye Bakanlığı tarafından yayınlanan Aylık Bütçe Gerçekleşmeleri Raporuna göre 2013 yılı Aralık ayında bütçe 17,2 milyar TL, Ocak-Aralık döneminde ise 18,4 milyar TL açık verdi. 2012 yılında cari açık aylık 16,1 milyar TL, yıllık ise 29,4 milyar TL olarak gerçekleşmişti. Merkezi Yönetim Bütçesinde faiz dışı fazla 2012 yılında 19 milyar TL iken 2013 yılında 31,5 milyar TL ye yükseldi. Yıllık bazda bütçe gelirleri bir önceki yıla oranla yüzde 17,1 artarken bütçe giderleri yüzde 12,7 arttı. Aynı dönemde merkezi yönetim bütçesinin önemli kalemlerinden vergi gelirleri yüzde 17, faiz hariç giderler ise yüzde 14,2 arttı. Bütçe Gerçekleşmeleri Raporunu sunan Maliye Bakanı Şimşek Bütçe açığı/gsyh 2013 yılında yüzde 1.2 olduğunu; büyüme oranı yüzde 4 olursa oran 2014 de yüzde 1.1'e gerileyebileceğini söyledi. Bakan bu yıl için bütçe ayaklı bir tedbirin gündemde olmadığını ama şartlar çok değişirse vergilerin aşağı ya da yukarı yönlü değişebileceğini belirtti.
IMF: Türkiye için istikrarlı bir cari işlemler dengesi ile tutarlı olan büyüme yüzde 2.75-3.5 aralığıdır Uluslararası Para Fonu (IMF) Türkiye için istikrarlı bir cari işlemler dengesi ile tutarlı olan büyümenin yüzde 2.75-3.5 aralığında olduğunu belirtti. "Türkiye: Dengesizlikleri Artırmadan Büyümeyi Canlandırma" başlıklı yazıda bu hız sınırının üzerindeki bir büyümenin, daha yüksek bir cari işlemler açığına sebep olacağı söylenirken; buna karşın rekabeti ve yurt içi tasarrufları artırıcı önlemler ile bütçedeki esnekliğin artırılması gibi reformları daha hızlı büyüme sağlayacak politika önerileri olarak sunuldu. Zeybekci: Kontrol edilemez ve özel sektörü etkileyecek bir kur riski yaşanacağına inanmıyorum Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Türkiye'nin kontrol edilemez ve özel sektörü etkileyecek bir kur riski yaşayacağına inanmadığını söyledi. Bakan Zeybekçi kurdaki yükselişin ekonomik bir hastalıktan kaynaklanmadığını artışın spekülatif olduğunu ve Merkez Bankasının bu spekülatif hareketlere müdahale etmemesi gerektiğini düşündüğünü belirtti. Cuma günü dolar kuru 2.2283 rekorunu kırarken sepet bazında TL ise 2.62 ye kadar yükselmişti. Yıl sonu TÜFE beklentisi yüzde 7.44 Merkez Bankası'nın (TCMB) Ocak beklenti anketinde, yılsonu TÜFE beklentisi yüzde 7.44 oldu. Aralık ayı anketinde beklenti yüzde 7.35 idi. Ankette yıl sonu büyüme beklentisi yüzde 3.2, yıl sonu cari açık beklentisi 55.8 milyar dolar olarak hesaplandı. Ayrıca gelecek 12 ay sonundaki TCMB repo ihale faiz oranı beklentisi yüzde 5.28, 2014 yılı sonu dolar kuru beklentisi ise 2.2102 oldu. Babacan: Enflasyon hedefinin tutması kurlara bağlı Başbakan Yardımcısı Ali Babacan kurların yüksek seyretmesi devam ederse yüzde 5.3 olan enflasyon hedefinin tutmayacağını belirtti. Babacan yükselen kurların enflasyona ve özel sektör borçlarına olan etkisini değerlendirdiği konuşmasında 2013 yılı enflasyon hedefinin kurlardaki yükselişle tutturulamadığını, bu yılki hedefinde kurdaki seyre bağlı olduğunu söyledi. Babacan yasak olması nedeniyle dövize endeksli bireysel kredinin olmadığını, şirketlerin ise yüksek tutardaki döviz kredisine karşın yurt dışında varlıklarını teminat olarak gösterdiğini ayrıca döviz geliri olamayan şirketlerin de döviz borçlanmasına izin verilmediğini belirtti.
DIŞ PİYASALARDA MAKROEKONOMİK GELİŞMELER Bernanke: Finansal istikrar kaygıları Fed'i politikalarından geri döndürmemeli ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Ben Bernanke tahvil alım programının finans sisteminin istikrarını olumsuz etkileyebileceği gibi kaygılara rağmen bankanın, para politikasındaki sıkılaştırmada acele etmemesi gerektiğini belirtti. Dallas Fed Başkanı Richard Fisher ve Philadelphia Fed Başkanı Charles Plosser ise bankanın tahvil alımlarını daha hızlı bir biçimde sonlandırması gerektiğini ve bankanın başına geçecek olan Janet Yellen'in Banka içinden bu yönde baskıyla karşılaşmasını beklediklerini söyledi. Bernanke nin 31 Ocak ta görev süresi dolacak olmasına karşın Fisher ve Plosser bu yıl Fed'in para politikası kararları üzerinde oy hakkına sahip olacak. ABD de NY ve Philadelphia Fed endeksi beklentilerin üzerinde New York eyaletindeki üretim büyümesi verisi Ocak'ta 12.51'e yükselerek 3.75 olan beklentinin çok üzerinde açıklandı. Philadelphia Fed endeksi ise Ocak'ta 9.4 ile 8.6 olan beklentinin üzerinde bir değer aldı. New York Fed endeksi Aralık verisi 2.22, Philadelphia verisi ise 6.4 olarak gerçekleşmişti. Fed endeksleri ABD imalat sanayindeki koşullar hakkındaki en erken aylık göstergelerini oluşturuyor. Endekste artı değerler büyümeye işaret ediyor. Fed'in Beige Book raporunda da, ABD ekonomisinin Kasım sonundan geçen yılın bitimine kadar olan sürede ılımlı büyüme kaydettiğini ve bazı bölgelerde büyümenin hız kazanmasının beklendiğini belirtti. Bankaya bağlı 12 bölgenin üçte ikisinden işe alımların arttığı yönünde bilgiler geldiği ifade edildi. Enflasyon ABD'de ve Euro bölgesinde beklentiler seviyesinde ABD'de tüketici fiyatları endeksi Aralık'ta yüzde 0.3 ile, enerji ile gıda fiyatlarındaki değişimleri içermeyen çekirdek endeks de yüzde 0.1 ile beklentiler seviyesinde artış kaydetti. Tüketici fiyatlarındaki artışın Haziran 2013'ten bu yana en yüksek seviyede gerçekleştiği açıklandı.
Euro bölgesinde ise Aralık enflasyonu yıllık bazda nihai yüzde 0.8'e geriledi. Avrupa Merkez Bankası'nın enflasyon hedefi yüzde 2'nin altında bulunuyor. İngiltere'de TÜFE deki artış yıllık bazda yüzde 2 ile beklentilerin altında açıklanırken, Almanya'da yüzde 1.4 ile beklentiler seviyesinde açıklandı. Sanayi üretimi Euro Bölgesi'nde ve ABD de arttı Euro bölgesinde sanayi üretimi Kasım'da yüzde 1.8 ile beklentilerin üzerinde artış kaydetti. Ekim ayında yüzde 0.8 azalan sanayi üretimi Kasım'da yüzde 1.4 artması bekleniyordu. ABD'de ise sanayi üretimi Aralık'ta yüzde 0.3 ile beklentilere paralel arttı. İmalat sanayi kapasite kullanım oranı ise yüzde 79.2 oldu. Japonya'da cari açık rekor yüksek seviyeye ulaştı Japonya'da cari açık Kasım'da 592.8 milyar yen ($5.74 milyar) ile rekor yüksek seviyeye ulaştı. Ticaret açığındaki artışın ödemeler dengesi üzerinde baskı oluşturduğu Japonya'da cari açığın Kasım'da 380.4 milyar yen olarak açıklanması bekleniyordu. Cari dengenin gelecek aylarda fazla vermeye başlaması bekleniyor. Dünya Bankası 2014 büyüme tahminini yükseltti Dünya Bankası "Global Ekonomik Beklentiler" raporunda küresel GSYH'nin bu yıl yüzde 3.2 büyüyeceği tahminini açıkladı. Banka küresel büyümenin 2015'te yüzde 3.4'e, 2016'da da yüzde 3.5'e yükselmesini bekliyor. Raporda "Beş yıldan bu yana ilk kez yüksek gelirli ülkelerde kendi sürdürülebilirliğini sağlayan bir toparlanmanın başladığını gösteren belirtiler ortaya çıkmıştır denildi. Gelişmekte olan ekonomiler için tahminini yüzde 5.3'e indiren Dünya Bankası ABD nin ise yüzde 2.8 büyüyeceğini tahmin ediyor. Brezilya politika faizini 50 bp artırdı Brezilya Merkez Bankası politika faizini 50 baz puan ile beklentilerin üzerinde artırarak yüzde 10'dan yüzde 10.50'ye yükseltti. Ekonomideki zayıflığın devam etmesine rağmen alınan bu karar art arda gelen yedinci artırım oldu. Bankanın politika faizini 25 baz puan artırması bekleniyordu.
TÜRKİYE EKONOMİSİ ÖNEMLİ GÖSTERGELER İŞSİZLİK Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan veriye göre Türkiye genelinde işsiz sayısı 2013 yılı Ekim döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 202 bin kişi artarak 2 milyon 743 bin kişiye yükseldi. İşsizlik oranı ise 0,6 puanlık artış ile yüzde 9,7 seviyesinde gerçekleşti. Tarım dışı işsizlik oranı 0,5 puanlık artış ile yüzde 11,9, 15-24 yaş grubunu içeren genç işsizlik oranı ise 1,2 puanlık artış ile yüzde 19,3 oldu. Eylül ayında işsizlik yüzde 9,9 olarak açıklanmıştı. 14 12 10 8 6 4 2 0 Kaynak: TÜİK İŞSİZLİK ORANI Türkiye-İşsizlik Oranı(%) Türkiye-Tarım dışı işsizlik oranı(%) CARİ AÇIK TCMB Ödemeler Dengesi Analitik Sunumuna göre cari açık, Kasım ayında beklentilerin hafif altında 3.94 milyar dolar olurken, Ocak-Kasım döneminde ise 55.96 milyar dolar olarak gerçekleşti. 2013 yılının ilk 11 ayında mal ihracatı 150 milyar dolar, ithalatı ise 221 milyar dolar olarak gerçekleşirken; yurtdışı yerleşiklerin yurt içinde yaptıkları net yatırımlar 10.39 milyar dolara geriledi. MİLYON USD 9000 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 Kaynak: TCMB CARİ AÇIK
BANKACILIK SEKTÖRÜ VERİLERİ Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) verilerine göre, Bankacılık Sektörü Kredileri 03 Ocak 2014 itibariyle 1.064.982 Milyon TL ile haftalık bazda %0,02 arttı. Bankacılık sektöründe kredi toplamı, son verinin yayımlandığı 27 Aralık 2013 tarihinde 1.064.711 Milyon TL seviyesinde gerçekleşmişti. Kalkınma ve Yatırım Bankalarında ise 03 Ocak 2014 itibariyle kredi toplamı 52.181 Milyon TL oldu. Bu tutarın toplam krediler içerisindeki payı ise %4,90 dır. TOPLAM AKTİFLER 1.653.620 ÖZKAYNAKLAR 219.901 TOPLAM MEVDUAT 1.004.286 1.200.000 1.100.000 1.000.000 900.000 800.000 700.000 600.000 500.000 400.000 300.000 200.000 100.000 0 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0 BANKACILIK SEKTÖRÜNDE TOPLAM KREDİLER Krediler - Sektör - TP Krediler - Sektör - Toplam Krediler - Sektör - YP KALKINMA VE YATIRIM BANKALARI TOPLAM KREDİLER TOPLAM KREDİLER 1.064.982 Krediler - KYB - TP Krediler - KYB - Toplam Krediler - KYB - YP MENKUL DEĞERLER 288.060 Kaynak: BDDK (03.01.2014 tarihli verilerdir.) Sermaye Yeterliliği Rasyosu (SYR) BDDK nın açıkladığı son veriye göre Kasım 2013 itibariyle %15,64 olarak gerçekleşti. Ekim 2013 de ise bu oran %15,80 oldu. Sermaye Yeterlilik Rasyosu yasal sınırı %8, hedef rasyosu ise %12 olarak kabul ediliyor. 25 20 15 10 5 0 SERMAYE YETERLİLİK RASYOSU Sektör Hedef Rasyo Yasal Sınır Kaynak: BDDK
SERMAYE YETERLİLİK RASYOSU 2007/12 2008/12 2009/12 2010/12 2011/12 2012/12 2013/11 BANKACILIK SEKTÖRÜ 18,94 17,99 20,62 18,97 16,55 17,88 15,64 Mevduat Bankaları 17,37 16,55 19,28 17,74 15,51 17,26 14,87 Katılım Bankaları 16,13 15,21 15,27 15,07 14,04 13,90 14,45 Kalkınma ve Yatırım Bankaları 64,74 59,38 60,27 58,66 48,17 34,27 34,75 20 OCAK 2014 24 OCAK 2014 PİYASA GÜNDEMİ 20 OCAK Aralık ayı Merkezi Yönetim borç stoku 21 OCAK Ocak ayı PPK Kararı Ocak ayı O/N borç verme faizi Ocak ayı O/N borçlanma faizi Ocak ayı Almanya ZEW endeksi (Piyasa Beklentisi :64) 23 OCAK Ocak ayı Almanya imalat PMI, öncü Ocak ayı Almanya hizmetler PMI, öncü Ocak ayı Euro Bölgesi imalat PMI, öncü (Piyasa Beklentisi :53) Ocak ayı Euro Bölgesi hizmetler PMI, öncü (Piyasa Beklentisi :51) ABD işsizlik maaş başvuruları Aralık ayı ABD ikinci el konut satışları (Piyasa Beklentisi :4.98 mlyn) Bu rapor İLBANK A.Ş. Risk Yönetimi Dairesi Başkanlığı tarafından yalnızca bilgi edinilmesi amacıyla güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan yararlanılarak hazırlanmıştır. İLBANK A.Ş. bu bilgi ve verilerin doğruluğu hakkında garanti vermemekte ve kullanılan kaynaklardaki hata ve eksikliklerden dolayı sorumluluk kabul etmemektedir.