Dr.Sinem SEVİL Dr.Reyhan Dağ Karataş Doç.Dr.Altan Eşsizoğlu Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fak. Ruh Sağlığı ve Hastalıkları A.B.D
Olgu H.T Kadın Dul 3 çocuklu Eskişehirin bir köyünde 2 çocuğu ile birlikte yaşıyor. Hiç okula gitmemiş.
Hastaneye Getiriliş Biçimi Tepebaşı Belediyesinin gezici sağlık birimlerinin rutin kontrolleri sırasında aileyi fark etmesi ile, Halk Sağlığı Ruh Sağlığı Şubeye bildirmesi üzerine H.T kliniğimize,kızı ve oğlu da Eskişehir Devlet Hastanesine jandarma aracılığı ile getirildi.
Yakınması Kendisine göre yakınması yok. Komşularının onları hastaneye kapatmak için muhtara para verdiğini, bu nedenle hastanede bulunduğunu düşünüyor.
Öyküsü Yakınlarından alınan bilgiye göre yakınmaları ilk olarak 20 yıl önce başlamış. Yakınmalar ilk olarak ; büyük kızının evine gitmeme, gittiğinde de çok oturmama, ikram edilen yemeklerden yememe şeklinde başlamış. Zaman içinde bu görüşmelerin sıklığı iyice azalmış. Son görüşmelerinde hastamızın kızı(s.t),ablasının onlara büyü yaptırdığını, verdiği ilaçların zehirlemek için olduğunu söylemiş ve saldırgan davranışlarda bulunmuş.
Öyküsü Zamanla akrabaları, komşuları ile görüşmelerinin sıklığı azalmış. Sadece küçük kızı ve oğlu ile vakit geçiriyormuş. Gündüzleri çoğunlukla evden çıkmıyorlar, perdeleri açmıyorlarmış. Evden çıktıklarında da köyde durmuyorlarmış.
Öyküsü Köydeki hiçbir marketten alışveriş yapmamaya başlamışlar. Alışveriş yapacakları günler erkenden kalkıp şehir merkezine gidip, hava karardıktan sonra dönüyorlarmış.
Öyküsü Onları ziyarete giden biri olduğunda çoğu kez kapıyı açmıyorlarmış. Yardım amaçlı verilen yemekleri alıp daha sonrasında evden uzaktaki bir çöpe atıyorlarmış. H.T ninbüyük kızı ailesinin sağlığından endişe ettiği için jandarma ve muhtar eşliğinde eve gitmiş. H.T nin kızı S.T kapıyı balta ile açmış.
Öyküsü Son dönemlerde komşularına karşı da saldırgan davranışları olmaya başlamış. Muhtardan alınan bilgilere göre son 1 yıldır elektrikleri kesikmiş. Tuvaletleri yıkıldığı için tuvaletlerini leğene yapıp yan komşunun bahçesine atıyorlarmış.
Öyküsü Hastamız komşularının onların kiremitlerini çaldıklarını, kendisini ve çocuklarını kıskandıklarını düşünüyor. Küçük kız(s.t) komşularının onların tuvaletteyken fotoğrafladıklarını ve bunları internete verdikleri gerekçesi ile komşularına saldırmış, ona kötü baktığı gerekçesi ile bir akrabasını dövmüş.
Öyküsü Komşularından alınan bilgiler doğrultusunda; H.T ve oğlu komşularla olan kavgalar esnasında saldırgan tavırlar göstermiyorlarmış. Ancak küçük kız saldırdığında onu destekleyip kavgaya dahil oluyorlarmış. Giderek artan bu saldırgan davranışlar nedeniyle komşular muhtara bu durumu bildirmiş.
Premorbid Özellikler Premorbid kişilik özelliklerine bakıldığında; sessiz, kendi halinde, uyumlu, dini inançları kuvvetli, oldukça titiz ve temiz bir kadınmış. Eşinin ölümünden sonra çok üzülmüş iyice içine kapanmış. Öncesinde az da olsa komşuları, görüştüğü akrabaları varmış ancak eşinin ölümü, büyük kızının erken yaşta evlenmesi sonrasında kimseyle görüşmemeye başlamış.
Özgeçmiş Özellik yok
Soygeçmiş İkinci ablasında 18 li yaşlarında şüphecilik, insanlara güvenmeme,sosyal izolasyon, kendi kendine konuşma,kimseyehaber vermeden evi terketmegibi yakınmaları oluyormuş. O dönem bir psikiyatriste götürülmüş, kendine bakımı iyi olmadığından, yemek yemeği reddettiğinden genç yaşta ölmüş.
Soygeçmiş Küçük ablası da tıpkı H.T gibi 1 kızı ve 1 oğlu ile izole bir hayat sürüyorlarmış. Çevrede insanlara düşmanca tavırları oluyormuş. Komşularına karşı saldırgan davranışları, taşlama, çevreye zarar verme davranışları oluyormuş. Komşuları ile sorunlar yaşadıkları için sıkça ev değiştiriyorlarmış, bu nedenle yakınları şu an nerede olduklarını bilmiyorlar. Erkek çocuk mahallelerde çöp toplarken görülüyormuş.
Ruhsal Durum Muayenesinde Konuşması anlaşılır ve amaca yönelikti. Duygulanımı ötimikti. Bilişsel yetilerinde bir patoloji saptanmadı. Algı sapması yoktu. Düşünce içeriğinde persekütif hezeyanları mevcuttu. Dışa vuran davranışı doğaldı.
Testler Hastaya psikiyatrik muayene sonrası çeşitli psikomimetrik testler uygulandı. Kent EGY Sözel Testinden 69 puan alan hasta, mental düzeyde kısıtlılığı olabileceği şeklinde değerlendirildi.
Testler MMPI test sonucu : Sınırda kişilik yapısı olarak raporlandı. Herhangi bir organik patolojiyi ekarte etmek amacıyla yapılan rutin tetkiklerinde bir anomali saptanmadı.
Klinik Gidiş Kliniğimizde ilk yattığı dönemlerde oldukça içine kapanık olduğu gözlendi, genelde yalnız vakit geçiriyordu. İlerleyen dönemlerde servis içi aktivitelere katılmaya başladı. Sık sık küçük kızını soruyor onunla görüşme talebinde bulunuyordu. Başlangıçta büyük kızına karşı tepkiliydi. Beni zehirlemeye çalışmıştı, ona güvenmiyorum şeklinde söylemleri oldu. Tedavinin ilerleyen dönemlerinde büyük kızı ile konuşmaya başladı, getirdiği yemekleri yediği gözlendi.
Klinik Gidiş Tedavisi olanzapin 10 mg olucak şekilde düzenlendi. Küçük kızı ile yaptığı telefon görüşmeleri sonrası kızını ziyarete gitmek istemesi, taburculuk talepleri oldu. Taburculuk sonrası tedaviye uyum konusunda olası sorunları önlemek için depo antipsikotiğe geçildi.
Tartışma Tanısal Açıdan? Sosyal açıdan?
Tartışma Paylaşılmış psikotikbozukluk, tanısal anlamda halen üzerine tartışmaların sürdüğü bir bozukluktur. Bozukluğun temel özelliği sanrıların bir kişiden diğerine aktarılmasıdır. Her iki kişi uzun süredir yakın bir ilişki içinde olup tipik olarak bir sosyal izolasyon oluşturacak şekilde yaşarlar. TPD yayınları Şizofreni ve Diğer Psikotik Bozukluklar
Tartışma DSM IV e göre formulasyon: EksenI Psikotik Bozukluk. Eksen II Mental Kısıtlılık EksenIII Özellik yok Eksen IV Özellik yok Eksen V İşlevsellikte belirgin kayıp yok
Folie comminuqe Sanrıların psikoza genetik yatkınlığı olan birine aktarılması, Bu kișidediğerlerinden ayrıldıktan sonra sanrıların sürmesidir. EnochD, Ball H. Az rastlanır psikiyatrik sendromlar.. (Çev. Büyükkal B). IX: Bö- lüm, 2002;s.235
Tartışma Yaklaşık 20 yıla dayanan bir öykü olması, H.T ve ailesinin uzun süredir izole olarak yaşaması nedeniyle psikotikbelirtilerin ilk olarak olgumuzda mı yoksa kızında mı geliştiğini anlamak konusunda öykümüzün güvenilirliği çok yüksek değildi. Yine de sağlıklı kızından alınan bilgiler doğrultusunda hezeyanların ilk olarak H.T nin kızında başlandığını düşündük.
Tartışma Tüm bunlarla birlikte komşulardan alınan bilgiler doğrultusunda,h.t ninkomşulara karşı saldırgan davranışlarının olmadığı, kızının yönlendirmeleri doğrultusunda olaylara dahil olduğu bilgisi edinildi. Bunlara ek olarak hastamıza,komşularla ilgili hezeyanları sorgulandığında kızım duymuş, kızım öyle söyledi şeklinde söylemlerinin olması birincil olgunun kızı olabileceğini düşündürttü.
Tartışma H.T nin kızı ile ilgili bilgiler diğer klinikteki doktorlarından alınmak suretiyle, ilk gediğinde yoğun halüsinasyonlarının olduğu, hezeyanlarının sistematizeolduğu,antipsikotik tedavi ile bir miktar gerilediği ama tam düzelmediği şeklinde idi.
Tartışma Aynı aileden ve birlikte yaşayan kişilerde görüldüğü durumlarda hastaların birlikte yaşamaya devam edip etmeyeceklerine dair sorun.
Tartışma Olgular çoğunlukla aynı aileden olduğu ve hastaneden taburcu olduktan sonra yine aynı ortamı paylaştıkları için bozukluğun yineleme riski yüksektir. Manschreck TC.Delusionaldisorder and shared psychotic disorde.in:sadock BJ,Sadock VA.Kaplan& Sadock s Comprehensive Textbook of Psychiatry.
Tartışma Tüm bunların yanı sıra taburculuk sürecinde de bazı zorluklarla karşılaştık. Üçünün tekrar aynı eve dönmesi ile hastalığın tekrarlama olasılığının yüksek olduğu düşünülmekle birlikte, üçünün ayrı bakım evlerine verilmesi ile orta derecede mental retardeoğlun tek başına hayatını sürdürmeyle ilgili sıkıntılarının olabileceğini düşündük. Yapılan sosyal çalışmada bakımevlerine aynı aileden bireylerin alınmasının zorluklarıyla karşılaştık.
Tartışma Karar sürecinde hastamızın sağlıklı kızının da kararı ile ailenin evlerinde birlikte yaşamasına,birmüddet daha bu şekilde izlenmesine karar verdik. Vasi tayini açısından ve bakımevi başvurusu açısından gerekli yerlere resmi yazıları yazdık. İlaç kullanımı ile ilgili olası sorunların önüne geçmek için depo antipsikotiğe geçtik ve enjeksiyonların çocuklarla aynı gün olması için gerekli düzenlemeleri yaptık.
TEŞEKKÜRLER