Oca.7 Haz.7 Kas.7 Nis.8 Eyl.8 Şub.9 Tem.9 Ara.9 May.1 Eki.1 Mar.11 Ağu.11 Haz.12 Mar.7 Tem.7 Kas.7 Mar.8 Tem.8 Kas.8 Mar.9 Tem.9 Kas.9 Mar.1 Tem.1 Kas.1 Mar.11 Kas.11 Mar.12 Oca.7 May.7 Eyl.7 Oca.8 May.8 Eyl.8 Oca.9 May.9 Eyl.9 Oca.1 May.1 Eyl.1 Oca.11 May.11 Eyl.11 May.12 HAFTALIK RAPOR 6 Ağustos 212 Haziran ayında dış ticaret açığı 7.2 milyar dolar ile beklentilerin altında geldi. Haziran ayında dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı dönemine göre sert şekilde gerileyerek 7.2 milyar dolar olmuştur. Böylece 12 aylık kümülatif dış ticaret açığı 94.6 milyar dolar seviyesine kadar gerilemiştir. Dış ticaret açığındaki bu yavaşlamada ithalatın hemen hemen tüm kalemlerinde görülen sert düşüşler ve görece olumlu ihracat performansı etkili olmuştur. Bu haftaki raporumuzda Haziran ayı dış ticaret rakamları ayrıntılı bir şekilde incelendikten sonra, altın ticaretindeki dikkat çekici gelişmeler ve ticaret ortaklarındaki değişim bağlamında ihracat ele alınmıştır. Grafik 1 13 8 3-2 -7-12 Dış Ticaret Açığı (Milyar $) Dış Ticaret Açığı (y-y,%) Grafik 2 2 16 12 8 4-4 -8 Enerji Hariç Dış Ticaret (Milyar $) Enerji Hariç Dış Ticaret (y-y,%) Son on iki aylık toplam rakamları kullanılmıştır. Son on iki aylık toplam rakamları kullanılmıştır. TÜİK tarafından açıklanan dış ticaret verilerine göre, Haziran ayında dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı dönemine göre %3 luk sert bir düşüşle 7.2 milyar dolar açıklanarak 8.3 milyar dolar olan bizim ve 8 milyar dolar olan piyasa beklentilerinin altında gerçekleşmiştir. Haziran ayında ithalat bir önceki yılın aynı dönemine göre %5.4 oranında azalarak 2.4 milyar dolar, ihracat ise bir önceki yılın aynı ayına göre %16.9 oranında artarak 13.3 milyar dolar olmuştur. 12 aylık kümülatif dış ticaret açığı ise Haziran ayında, %2.6 lık düşüşle 94.6 milyar dolar seviyesine kadar gerilemiştir. Böylece 12 aylık kümülatif dış ticaret açığı 21 yılının Nisan ayından bu yana ilk kez yıllık bazda küçülmüştür. Haziran ayı ile birlikte yılın ilk yarısına ilişkin tablo da netleşmiştir. Geçen yılın ilk 6 ayında 54.1 milyar dolar olan dış ticaret açığı bu sene 42.8 milyar dolara gerileyerek ekonomideki yavaşlamanın da göstergesi olmuştur. Enerji dış ticareti dışlanarak hesaplanan enerji hariç dış ticaret açığı, son 12 aylık toplamda bir önceki yılın aynı ayına göre %24.6 oranında gerileyerek daha belirgin bir toparlanma sergilemiştir (bkz. Grafik-2). Bunun en temel nedeni enerji dışındaki diğer sektörlerin hemen hemen hepsinde ithalat performansının yavaşlamasına karşın enerji ithalatının azalan ivmede de olsa artış yaşamaya devam etmesidir. Önümüzdeki dönemde gelişmiş ülke merkez bankalarının parasal genişlemeye gitmesi ve arz yönlü nedenler ile petrol fiyatlarında görülebilecek yukarı yönlü hareketler dış ticaret açığı ile enerji hariç dış ticaret açığı performansı arasındaki farkın daha görünür hale gelmesine neden olabilecektir. Grafik 3 17 16 15 14 13 12 11 1 9 Altın Hariç İthalat ve İhracat (12 aylık kümülatif, 27=1) İhracat İthalat ; TÜİK *altın ithalat ve ihracatı için kıymetli taşlar faslı verileri kullanılmıştır. Haziran ayı dış ticaret rakamları fasıllar itibariyle değerlendirildiğinde, kıymetli taşlar ithalat ve ihracatındaki yüksek oranlı artışların devam ettiği görülmüştür. Altını da içeren söz konusu fasılada Haziran ayında %693 lük artışla 1.6 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirilirken, 1.4 milyar dolarlık ithalat yapılmıştır. Böylece 211 yılının Ocak-Haziran döneminde 1.6 milyar dolar olan kıymetli taşların ihracatı 212 yılının aynı döneminde 6.8 milyar dolara ulaşırken, aynı dönemde söz konusu faslın ithalatı ise 4.1 milyar dolara ulaşmıştır. Geçtiğimiz hafta TÜİK son dönemde artan tartışmaların ardından altın ihracat ve ithalat rakamlarına ilişkin bir açıklama yapmıştır. Bu açıklamaya göre, 211 yılının VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul
Oca.7 May.7 Eyl.7 Oca.8 May.8 Eyl.8 Oca.9 May.9 Eyl.9 Oca.1 May.1 Eyl.1 Oca.11 May.11 Eyl.11 May.12 Oca.7 May.7 Eyl.7 Oca.8 May.8 Eyl.8 Oca.9 May.9 Eyl.9 Oca.1 May.1 Eyl.1 Oca.11 May.11 Eyl.11 May.12 Ocak-Haziran döneminde 1.9 milyar dolar olan altın ithalatının, 212 yılının aynı döneminde 3.7 milyar dolara kadar yükseldiği görülürken, altın ithalatının 1.6 milyar dolarlık büyük kısmının Birleşik Arap Emirlikleri nden yapıldığı dikkat çekmektedir. Öte yandan 211 yılının Ocak-Haziran döneminde 574 milyon dolar olan altın ihracatının ise 212 yılının aynı döneminde 5.4 milyar dolara kadar ulaştığı dikkat çekerken, söz konusu dönemde yapılan ihracatın 4.4 milyar dolarlık kısmının İran a yapıldığı görülmektedir. Grafik-3 de dış ticaret verilerindeki kıymetli taşlar ithalat ve ihracat rakamları kullanılarak altın hariç ithalat ve ihracat hesaplanmıştır. Altın hariç ihracat ve ithalat rakamlarına bakıldığında, 12 aylık kümülatif ihracatın 27 yılbaşından bu yana ithalatın üzerinde olduğu ancak 21 yılının Ekim ayından itibaren bu durumun terse döndüğü görülmüştür. Altın hariç ihracatta yaşanan sınırlı artışların aksine altın hariç ithalatta daha sert artışların görülmesiyle iki rakam arasındaki fark giderek açılmıştır. Ancak ihracattaki sınırlı artışın devam etmesinin aksine ithalat rakamlarının gerilemeye başlamasıyla aradaki farkın yeniden kapanmaya başladığı görülmektedir. Bu durum önümüzdeki dönem dış ticaret verileri açısından olumlu bir görünüm çizmektedir. Grafik 4 6 4 2-2 -4-6 Mevsim ve Takvim Etkilerinden Arındırılmış Dış Ticaret (yıllık, % değ.) İhracat İthalat Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış veriler de Haziran ayında ithalattaki yavaşlamanın devam ettiğini göstermektedir. Mayıs ayında mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış olarak bir önceki aya göre %1.1 artan ithalat, Haziran ayında %.1 gerilemiştir. İhracat ise Haziran ayında bir önceki aya göre %2.9 artarak güçlü seyrini sürdürmüştür. Yandaki grafikten de görüldüğü gibi son dönemde ihracat ve ithalatın performans olarak ayrıştıkları görülmektedir. Böylece, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı ayına göre %23.7 gerilemiştir. Grafik 5 6 4 2-2 -4-6 Ekonomik Gruplar İtitbariyle İthalat (yıllık, % değ.) Ara Malı Sermaye Malı Tüketim Malı İthalat verilerine alt gruplar itibariyle bakıldığında, tüm gruplardaki yavaşlamanın hızlanarak devam ettiği görülmektedir. Haziran ayında bir önceki ayın aynı ayına göre yatırım malları ithalatı %3.7 gerilerken, tüketim malları ithalatı ise %2 düşmüştür. Ara mallarında ise yavaşlama devam etmiş ve Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %3.3 lük sınırlı bir artış yaşanmıştır. Yıllık bazda değerlendirdiğimizde yatırım ve tüketim malları ithalatının bir önceki yıla göre düşüş gösterdikleri görülmektedir. Söz konusu iki grubun ithalatındaki düşüş üretim ve iç tüketim kanalı ile ekonomik aktivitedeki yavaşlamaya ilişkin önemli bir gösterge olarak karşımıza çıkmaktadır. 2 VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul
Grafik 6 Ülke Grupları İtibariyle İhracat (%) 7 6 5 4 3 2 1 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212* AB Ülkeleri Afrika Diğer Asya Diğer Avrupa (AB Hariç) Yakın ve Orta Doğu Diğer Türkiye ekonomisinde uzun süredir devam eden ihracat Grafik 8 Kurlar 2. 2.7 yapılan ülkelerin çeşitlendirilmesi beraberinde yaşanan küresel çalkantılara karşı dış ticaret kanalı ile 1.8 2.5 dayanıklılığı artırmaktadır. 23 yılında %58 olan AB 2.3 1.6 ekonomilerinin toplam ihracat içindeki payı 211 yılı 2.1 itibariyle %46.2 ye gerilemiştir. 212 yılının ilk altı aylık 1.4 1.9 bölümünde ise Euro Bölgesi nde artan makroekonomik 1.2 1. 1.7 1.5 sıkıntıların da etkisi ile söz konusu oran %39.6 ya kadar düşmüştür. 23 ile 212 yılının ilk altı ayını kapsayan dönemde Yakın ve Orta Doğu ülkelerinin payı önemli ölçüde azalmıştır. 23 yılında toplam ihracatın ancak Kaynak: Reuters USD/TL EUR/TL (sağ eksen) %11 lik bölümü söz konusu bölge ekonomilerine gerçekleştirilirken 212 yılı Haziran ayı itibariyle toplam ihracatın %26.7 si Yakın ve Orta Doğu ülkelerine yapılmıştır. Asya ve Afrika ülkelerinin toplam ihracat içindeki payı sınırlı da olsa yükselmiştir. Son dönemde TL nin Euro karşısında dolara göre daha fazla değer kazanması, Euro Bölgesi ndeki ekonomik gelişmelerle birlikte değerlendirildiğinde, söz konusu ülkelerin ihracatımız içindeki payının düşüşünde önemli rol oynamaktadır. Döviz kurlarındaki söz konusu gelişme aynı zamanda yoğun olarak, dolar cinsi ticaret yaptığımız Yakın ve Ortadoğu ülkelerine olan ihracat artışımızı da açıklamaktadır. İhracatta ülkelerin yoğunluğuna bakıldığında da önemli bir yapısal değişim göze çarpmaktadır. 23 yılında en çok ihracat yapılan on ülke toplam ihracatın %58 ini kapsarken, bu oran 29 yılında %48 e gerilemiştir. 21 ve 211 yıllarında nispeten sakin bir seyir izleyen söz konusu oranın 212 yılında bir miktar yükseldiği göze çarpmaktadır. Bu durum özellikle İran a yapılan ihracattaki hızlı artıştan kaynaklanmıştır. 6 55 5 45 4 Grafik 7 En Çok İhracat Yapılan İlk On Ülkenin Toplam İhracat İçindeki Payı (%) Haziran ayında dış ticaret açığı beklentilerin altında gerçekleşmiş ve daralmaya devam etmiştir. Altın ihracat ve ithalatı ise dış ticaret dengesi üzerindeki önemini devam ettirmektedir. Haziran ayındaki 1.6 milyar dolarlık ihracat ile değerli taş ihracatı son 6 ayda 6.8 milyar dolara ulaşmıştır. Haziran ayında dış ticaret açığının beklentilerin altında kalmasında temel olarak ithalat gelişmeleri etkili olmuştur. Önemli ithalat kalemlerimiz genel ortalamalarının üzerinde bir yavaşlama yaşarken, hava taşıtları ithalatının bir önceki yılın aynı ayına göre yaklaşık 4 milyon dolar azalması ithalattaki düşüşte etkili olmuştur. Dış ticaret dengesinde gerek enerji hariç gerekse mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış veriler de yavaşlama eğilimini yansıtmaktadır. Dış ticaret açığındaki toparlanma Türkiye ekonomisi için en önemli risk unsuru olarak düşünülen cari işlemler açığına da olumlu yansıyarak, yabancı yatırımcıların ülke ekonomisine ilişkin olumlu algılamalarını da güçlendirmektedir. Önümüzdeki dönemde TL de hali hazırda yaşanan değerlenmenin dış ticaret açığındaki toparlanmaya olumsuz etkilerde bulunması söz konusu olabililecekken, petrol fiyatlarında Mayıs ve Haziran aylarında görmüş olduğumuz düşük seviyelerin enerji ithalatını önümüzdeki çeyrekte de azaltmaya devam etmesine katkı sağlaması mümkün görünmektedir. Ancak önümüzdeki dönemde gelişmiş ülke merkez bankalarının yeni bir parasal genişlemeye gidecekleri beklentilerinin güçlenmesi ve Suriye ve İran kaynaklı arz şoklarının ortaya çıkması ile petrol fiyatlarında bir yükseliş görülebilecek olması dış ticaret açığı üzerinde baskı yaratabilecektir. 3 VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul
Haftalık Veri Takvimi (6-1 Ağustos 212) Tarih Ülke Açıklanacak Veri Önceki Veri Beklenti 6.8.212 Türkiye Bankacılık Sektör Verileri (Haziran) -- -- Japonya Öncül Göstergeler Endeksi (Haziran,%).3 -- 7.8.212 Almanya Sanayi Siparişleri (Haziran, a-a, %) %.6 -%.8 İngiltere Sanayi Üretim Endeksi (Haziran, a-a, %) %1. -%2.5 İtalya Sanayi Üretim Endeksi (Haziran, y-y, %) -%6.9 -%6.3 GSYİH (2.çeyrek, ç-ç, %) -%1.4 -%2.4 Japonya Cari İşlemler Dengesi (Haziran) -%62.6 -%23 8.8.212 Türkiye TCMB Beklenti Anketi (Ağustos 1.Dönem) -- -- Sanayi Üretim Endeksi (Haziran, y-y, %) %5.9 %2.8 ABD Haftalık Mortgage Verileri 945.7 -- Almanya Sanayi Üretim Endeksi (Haziran, a-a, %) %1.6 -%1. Dış Ticaret Dengesi (Haziran) 15 mlyr 15 mlyr Fransa Dış Ticaret Dengesi (Haziran) -5.3 mlyr -5. mlyr Japonya Makine Siparişleri (Haziran, a-a, %) -%14.8 %1.9 9.8.212 ABD Dış Ticaret Dengesi (Haziran) -48.7 mlyr $ -47.5 mlyr $ Haftalık İşsizlik Başvuruları 365bin -- İtalya Dış Ticaret Dengesi (Haziran) 1.8 mlyr -- Japonya Merkez Bankası Toplantısı ve Faiz Kararı (Ağustos) %.1 -- Güven Endeksi (Temmuz) %4.4 -- 1.8.212 ABD FED Bütçe Dengesi (Temmuz) -6 mlyr $ 12 mlyr $ Almanya TÜFE (Temmuz, y-y, %) %2 %2 İngiltere Çekirdek ÜFE (Temmuz, a-a, %) -%.2 %.2 İtalya TÜFE (Temmuz, y-y, %) %3. %3. 4 VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul
29-I 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III 211-IV 212-I 1999Ç1 1999Ç4 2Ç3 21Ç2 22Ç1 22Ç4 23Ç3 24Ç2 25Ç1 25Ç4 26Ç3 27Ç2 28Ç1 28Ç4 29Ç3 21Ç2 211Ç1 211Ç4 1999Ç1 1999Ç4 2Ç3 21Ç2 22Ç1 22Ç4 23Ç3 24Ç2 25Ç1 25Ç4 26Ç3 27Ç2 28Ç1 28Ç4 29Ç3 21Ç2 211Ç1 211Ç4 TÜRKİYE Türkiye Büyüme Oranı 15 Reel GSYİH (y-y, %) 15. Mevsim ve Takvim Etkisinden Arın. GSYİH (ç-ç, %) Takvim Etkisinden Arın. GSYİH (y-y, %) 1 1. 5-5 -1-15 -2 3.2 5.. -5. -1. -15. -2. Kaynak:TÜİK Kaynak:TÜİK Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %) Sektörler (Sabit Fiyatlarla) Sektör Payları (%) 211 I. Çeyrek 211 II. Çeyrek 211 III. Çeyrek 211 IV. Çeyrek 212 I. Çeyrek Tarım 4.2 7.1 5. 4.2 6.7 4.5 Sanayi 26.1 14.9 9.1 9.2 5.2 2.7 İnşaat 5.8 15.3 13. 1.2 7. 2.8 Ticaret 13.4 17.3 14.2 11.5 3.9.9 Ulaş. ve Haber. 15.3 12.4 12.4 12. 6.8 4.7 Mali Kur. 12.2 1. 9.2 12.9 6.8 4.8 Konut Sah. 4.8 2. 1.8 1.3 2.5 1.8 Eğitim 2.3 4.1 4.1 6.9 5.4 4.5 Sağ. İş. ve Sos. Hiz. 1.4 3.5 3.3 6.8 7.8 4.4 3. 2. 1.. -1. -2. -3. Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %) Vergi-Süb. 8.9 16.9 1.7 1. 5. 2.6 GSYİH 11.9 9.1 8.4 5.2 3.2 Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma Kaynak:TÜİK 5
Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 Nis.1 Eyl.1 Şub.11 Ara.11 May.12 May.7 Ağu.7 Kas.7 Şub.8 May.8 Ağu.8 Kas.8 Şub.9 May.9 Ağu.9 Kas.9 Şub.1 May.1 Ağu.1 Kas.1 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12 May.12 Harcama Bileşenlerinin Büyüme Hızları (y-y, %) Harcama Bileşenleri (Sabit Fiyatlarla) Sektör Payları (%) 211 I. Çey. 211 II. Çey. 211 III. Çey. 211 IV. Çey. 212 I. Çey. Yer. Hanehalkı Tük. Har. 7. 11.9 8.2 7.8 3.4.2 Dev. Nihai Tük. Har. 9.8 7. 9. 1.3-4.3 5.5 Gay. Safi Ser. Oluş. 25.8 33.9 28.7 14.6 2.4 1.6 Kamu Sektörü 2.8 -.9 -.2.3-9.4 2.1 Özel Sektör 23. 39.8 34.7 17.7 5.2 1.6 Mal ve Hiz. İhracatı 24.9 8.7.5 1.2 6.7 13.2 Mal ve Hiz. İthalatı 28.3 26.9 18.9 6.8-5.1-5. 5. 4. 3. 2. 1.. -1. -2. -3. -4. Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%) GSYİH 11.9 9.1 8.4 5.2 3.2 Kaynak:TÜİK Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat Sanayi Üretim Endeksi İmalat Sanayi Üretim Endeksi Sanayi Üretim Endeksi (y-y, %) Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (a-a, %) (Sağ Eksen) 3 Aylık Hareketli Ortalama (y-y, %) 3. 2. 1.. -1. -2. -3. 6. 4. 2.. -2. -4. -6. -8. 3. 2. 1.. -1. -2. -3. 6
May.1 Ara.1 Tem.2 Şub.3 Eyl.3 Nis.4 Kas.4 Haz.5 Oca.6 Ağu.6 Mar.7 Eki.7 May.8 Ara.8 Tem.9 Şub.1 Eyl.1 Nis.11 Kas.11 Haz.12 May.8 Ağu.8 Kas.8 Şub.9 May.9 Ağu.9 Kas.9 Şub.1 May.1 Ağu.1 Kas.1 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12 May.12 May.8 Ağu.8 Kas.8 Şub.9 May.9 Ağu.9 Kas.9 Şub.1 May.1 Ağu.1 Kas.1 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12 May.12 May.6 Kas.6 May.7 Kas.7 May.8 Kas.8 May.9 Kas.9 May.1 Kas.1 May.11 Kas.11 May.12 Sektörel Sanayi Üretim Endeksi 5. 4. 3. 2. 1.. -1. -2. -3. -4. -5. -6. Ara Malı İmalatı (y-y, %) Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı (y-y, %) Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı (y-y, %) Sermaye Malı İmalati (y-y, %) Yıllık Değişim Oranı (%) Sektörler Mayıs Ayı 211 212 Petrol Ürünleri 1.9-21.7 Tekstil -3.3 1.3 Gıda 8.1 8.5 Kimyasal Madde 4.9 5.3 Ana Metal Sanayi 6. 5.8 Metalik Olm. Diğ. Mineral 7.4 1. Taşıt Araçları 15.2-1.9 Elektrikli Teçhizat 12.5 3. Kaynak:TÜİK Giyim 3.3 -.5 Sanayi Sipariş Endeksi Sanayi Ciro Endeksi Aylık Sanayi Sipariş Endeksi (İmalat Sektörü) Aylık Sanayi Ciro Endeksi 26. 24. 22. 2. 18. 16. 14. 12. 1. 26. 24. 22. 2. 18. 16. 14. 12. 1. Kaynak:TÜİK Kaynak:TÜİK Toplam Otomobil Üretimi Beyaz Eşya Üretimi 7 6 5 4 3 2 1 Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.) 21 19 17 15 13 11 9 7 Beyaz Eşya Üretimi (Adet) Kaynak: OSD, VakıfBank Kaynak:Hazine Müsteşarlığı 7
Kapasite Kullanım Oranı 85 8 75 7 Kapasite Kullanım Oranı (%) 74.8 95 85 75 Dayanıklı Tüketim Malları Dayanıksız Tüketim Malları Ara Malları Yatırım Malları 65 65 6 55 55 45 Toplam Sanayide Verimlilik Verilen İnşaat Ruhsatları 13 125 12 115 11 15 1 95 9 Çalışan Kişi Başına (3 Aylık) Çalışılan Saat Başına (3 Aylık) Verilen İnşaat Ruhsatları (Yüzölçümü,1 m2) 8,. 7,. 6,. 5,. 4,. 3,. 2,. 1,.. Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Kaynak:Hazine Müsteşarlığı PMI Endeksi 6. 55. 5. 45. 4. 35. 3. PMI Imalat Endeksi 49.4 Kaynak:Reuters 8
Mar.6 Tem.6 Kas.6 Mar.7 Tem.7 Kas.7 Mar.8 Tem.8 Kas.8 Mar.9 Tem.9 Kas.9 Mar.1 Tem.1 Kas.1 Mar.11 Kas.11 Mar.12 Tem.12 Tem.5 Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Oca.11 Tem.12 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Oca.11 Nis.11 Eki.11 Nis.12 Tem.12 Tem.4 Oca.5 Tem.5 Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Oca.11 Tem.12 Tem.4 Oca.5 Tem.5 Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Oca.11 Tem.12 ENFLASYON GÖSTERGELERİ TÜFE ve Çekirdek Enflasyonu ÜFE 14 12 1 8 6 4 2 TÜFE (y-y, %) Çekirdek-I Endeksi (y-y, %) 9.7 7.5 25. 2. 15. 1. 5.. -5. ÜFE (y-y, %) 6.13 TÜFE Harcama Grupları (Katkı, Puan) Gıda ve Enerji Enflasyonu (y-y, %) Eğitim Ev Eşyası Ulaştırma Konut Lokanta ve Oteller Giyim ve ayakkabı Gıda ve Alkolsüz İçecekler Yıllık Aylık 35 3 25 2 15 1 5 Gıda Enerji Tüfe -1 1 2 3 ÜFE Alt Sektörler (y-y, %) Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi 35. 3. 25. 2. 15. 1. 5.. -5. -1. Tarım Sanayi İmalat Sanayi 26 24 22 2 18 16 14 12 1 BM Dünya Gıda Fiyat Endeksi UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen) 23 21 19 17 15 13 11 9 7 5 Kaynak:TCMB Kaynak: Bloomberg 9
İTO Enflasyon Göstergeleri Türk- İş Mutfak Enflasyonu 9 8 7 6 5 4 3 2 1-1 İstanbul Toptan Eşya Fiyat Endeksi (y-y,%) İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi (y-y,%) 8 6 4 2-2 -4 Türk-İş Gıda Enflasyonu ( a-a, %) Kaynak:İTO Kaynak: Türk-İş Enflasyon Beklentileri Tük. Güven Endeksi-Fiyat Beklentileri 9.5 9 8.5 8 7.5 7 6.5 6 5.5 5 12 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 1 9 8 7 6 5 4 Fiyatların değişim yönüne ilişkin beklenti 69.1 1
Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Mar.1 Haz.1 Eyl.1 Ara.1 Mar.11 Haz.11 Eyl.11 Ara.11 Mar.12 Haz.12 25-I 25-III 26-I 26-III 27-I 27-III 28-I 28-III 29-I 29-III 21-I 21-III 211-I 211-III 212-I Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Oca.11 Nis.11 Eki.11 Nis.12 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Oca.11 Nis.11 Eki.11 Nis.12 Nis.5 Eki.5 Nis.6 Eki.6 Nis.7 Eki.7 Nis.8 Eki.8 Nis.9 Eki.9 Nis.1 Eki.1 Nis.11 Eki.11 Nis.12 Nis.8 Ağu.8 Ara.8 Nis.9 Ağu.9 Ara.9 Nis.1 Ağu.1 Ara.1 Nis.11 Ağu.11 Ara.11 Nis.12 İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ İşsizlik Oranı İşgücü Durumu 17. 16. 15. 14. 13. 12. 11. 1. 9. 8. Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı (%) İşsizlik Oranı (%) 9 9 28, 27, 26, 25, 24, 23, 22, 21, 2, 19, İşgücü Arzı İstihdam Edilenler İşgücüne Katılım Oranı Sektörlerin Toplam İşgücü İçindeki payı İşgücüne Katılma Oranı İstihdam Oranı Tarım Sanayi 53. 51. 49. 47. 45. 43. 41. 39. 37. 35. 3. 25. 2. 15. 1. 5.. İnşaat Hizmetler (Sağ Eksen) 54. 52. 5. 48. 46. 44. 42. İşkur İstatistikleri Sanayi İstihdam Endeksi (25=1) İş Arayanların Sayısı Sanayi İstihdam Endeksi 2, 18, 16, 14, 12, 1, 8, 6, 4, 2, 11 18 16 14 12 1 98 96 94 92 Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 11
Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı Reel Brüt Ücret - Maaş Endeksleri 5, 4,5 4, 3,5 3, 2,5 2, 1,5 1, Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı (Adet) 125. 12. 115. 11. 15. 1. 95. Sanayi Sektörü Reel Brüt Ücret - Maaş Endeksleri Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 12
DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ İthalat-İhracat Dış Ticaret Dengesi 25 2 İhracat (milyon dolar) İthalat (milyon dolar) -2 Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar) 15 1 5-4 -6-8 -1-12 İhracat İthalat Ara Malları (y-y, %) Sermaye Malları (y-y, %) Tüketim Malları (y-y, %) Ara Malları (y-y, %) Sermaye Malları (y-y, %) Tüketim Malları (y-y, %) 14 12 1 8 6 4 2-2 -4-6 14 12 1 8 6 4 2-2 -4-6 Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı 6-4 -14-24 -34-44 -54-64 -74-84 3 1-1 -3-5 -7-9 -11 5 4 3 2 1-1 -2 Cari İşlemler Dengesi (12 Aylık-milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar-sağ eksen) Doğrudan Yatırımlar (12 aylık-milyon dolar) Portföy Yatırımları (12 aylık-milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık-milyon dolar) 13
TÜKETİM GÖSTERGELERİ Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketim Harcamaları 115 15 95 85 75 65 Tüketici Güven Endeksi Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen) 13 12 11 1 9 8 7 6 5 4 2 15 1 5-5 -1-15 Reel Hanehalkı Tüketimi (y-y, %) CNBC-e Güven Endeksleri Krediler 25. 2. 15. 1. 5.. CNBC-e Tüketici Güven Endeksi CNBC-e Tüketim Endeksi 8. 7. 6. 5. 4. 3. 2. 1.. Krediler (y-y, %) Kaynak: CNBC-e Kaynak: BDDK Bireysel ve Ticari Krediler Bireysel Krediler (y-y, %) Ticari Krediler (y-y, %) 155. 135. 115. 95. 75. 55. 35. 15. -5. Kaynak: BDDK 14
KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ Bütçe Dengesi Bütçe Gelirleri ve Harcamaları. Bütçe Dengesi (12 Aylık toplam-milyar TL) 35 Bütçe Gelirleri (12 aylık toplam-milyar TL) Bütçe Harcamaları (12 aylık toplam-milyar TL) -1. -2. 3-3. -4. -5. 25 2-6. 15 Kaynak:TCMB Kaynak:TCMB Vergi Gelirleri Faiz Dışı Denge Vergi Gelirleri (Nominal y-y, %) Vergi Gelirleri (Reel y-y, %) Faiz Dışı Denge (12 aylık-milyar TL) 65. 45. 57 47 25. 37 5. -15. -35. 27 17 7-3 Kaynak:TCMB, VakıfBank Kaynak:TCMB Borç Stoku İç ve Dış Borç Stoku 55. Toplam Borç Stoku (milyar TL) 4. İç Borç Stoku (milyar TL) Dış Borç Stoku (milyar TL-sağ eksen) 16. 5. 45. 4. 35. 35. 3. 25. 14. 12. 1. 8. 3. 2. 6. Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 15
Haz.6 Ara.6 Haz.7 Ara.7 Haz.8 Ara.8 Haz.9 Ara.9 Haz.1 Ara.1 Haz.11 Ara.11 Haz.12 Ocak 24 Temmuz 4 Ocak 5 Temmuz 5 Ocak 6 Haziran 6 Aralık 6 Haziran 7 Aralık 7 Haziran 8 Aralık 8 Haziran 9 Aralık 9 Haziran 1 Aralık 1 Haziran 11 Aralık 11 Haziran 12 Mar.4 Tem.4 Kas.4 Mar.5 Tem.5 Kas.5 Mar.6 Tem.6 Kas.6 Mar.7 Tem.7 Kas.7 Mar.8 Tem.8 Kas.8 Mar.9 Tem.9 Kas.9 Mar.1 Tem.1 Kas.1 Mar.11 Kas.11 Mar.12 Tem.12 21 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 Türkiye nin Net Dış Borç Stoku Türkiye nin Dış Borç Stoku Profili 45 4 35 3 25 2 15 1 5 Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%) 3 25 2 15 1 5 TCMB (milyar dolar-sol eksen) Kamu Sektörü (milyar dolar) Özel Sektör (milyar dolar) 25. 2. 15. 1. 5.. Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı LİKİDİTE GÖSTERGELERİ TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz 35 3 25 2 15 1 5 Borç Alma Faiz Oranı (%) Borç Verme Faiz Oranı (%) 25 2 15 1 5-5 Reel Faiz Nominal Faiz Kaynak:TCMB Kaynak:TCMB, VakıfBank Para Arzı 9 7 5 3 1 M2 (bin TL) M3 (bin TL) M1 (bin TL-sağ eksen) 17 15 13 11 9 7 5 Kaynak:TCMB 16
Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler Reel Büyüme (y-y,%) Enflasyon (y-y,%) Cari Denge/GSYİH* (%) Merkez Bankası Faiz Oranı (%) Tüketici Güven Endeksi ABD 2.2 1.7-3.14.25 65.9 Euro Bölgesi 2.4.31.75-21.5 Almanya 1.2 2. 5.74.75 99 Fransa.3 2.3-2.23.75-25.3 İtalya -.9 3.7-3.19.75 86.5 Macaristan -.7 5.6 1.9** 7. -51.4 Portekiz -2.2 2.7-9.98**.75-49.6 İspanya -1. 2.2-4.6**.75-29.2 Yunanistan -5.5 1. -9.98**.75-64.7 İngiltere -.8 2.4-1.92.5-29. Japonya 2.8 -.2 2.5.1 4.4 Çin 7.6 2.2 5.15** 6. 99.3 Rusya 4.9 5.6 5.47 8. -- Hindistan 5.3 1.5-3.27** 8. -- Brezilya.75 4.92-2.11 8. 113. G.Afrika 2.1 5.5-2.82** 5. -3. Türkiye 3.2 9.7-6.35** 5.75 91.75 *Cari denge verileri IMF den alınmaktadır ve 211 verileridir. **21 Verileri Kaynak: Bloomberg Beklentiler 212-IMF Beklentisi (Temmuz 212) Reel Büyüme (y-y,%) Enflasyon (y-y,%) Cari Denge /GSYH (%) İşsizlik Oranı (%) Borç St./GSYH (%) Gelişmiş Ülkeler 1.4 2. -.35 7.92 17.85 Gelişmekte Olan Ülkeler 5.6 6.3 1.66 -- 33.64 Tüm dünya 3.5 3.98 -- -- -- ABD 2. 1.89-3.27 8.16 16.6 Euro Bölgesi -.3 1.86.75 1.87 89.96 Almanya 1. 1.91 5.18 5.58 78.87 Fransa.3 1.95-1.93 9.93 89.2 İtalya -1.9 1.82-2.22 9.5 123.36 Macaristan. 5. 3.26 11.5 76.25 Portekiz -3.3 2.65-4.16 14.43 112.4 İspanya -1.5 1.69-2.14 24.2 79.4 Yunanistan -4.7.8-7.39 19.37 153.24 İngiltere.2 2. -1.73 8.26 88.37 Japonya 2.4.15 2.17 4.5 235.83 Çin 8. 3.5 2.27 4. 22.3 Rusya 4. 6.2 4.77 6. 8.37 Hindistan 6.1 8.55-3.23 -- 67.57 Brezilya 2.5 4.96-3.22 6. 65.1 G.Afrika 2.6 5.5-4.82 23.81 39.38 TÜRKİYE 2.3 8.56-8.78 1.33 36.4 17
Türkiye Makro Ekonomik Görünüm 21 211 En Son Yayımlanan Reel Ekonomi 212 Yılsonu Beklentimiz GSYİH (Cari Fiyatlarla. Milyon TL) 1 98 799 1 294 893 329 2 (212, 1Ç) -- GSYİH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla. %) 9.2 8.5 3.2 (212, 1Ç) 3.5 Sanayi Üretim Endeksi (y-y. %) 13.1 8.9 5.9 (Mayıs 212) -- Kapasite Kullanım Oranı (%) 72.6 75.4 74.8 (Temmuz 212) -- İşsizlik Oranı (%) 11.9 9.8 9. (Nisan 212) 1.4 Fiyat Gelişmeleri TÜFE (y-y. %) 6.4 1.45 9.7 (Temmuz 212) 7.2 ÜFE (y-y. %) 8.87 13.33 6.13 (Temmuz 212) -- Parasal Göstergeler (Milyon TL) M1 133,885 148,455 145,798 (2.7.212) -- M2 587,815 665,642 681,16 (2.7.212) -- M3 616,21 7,491 723,529 (2.7.212) -- Emisyon 44,368 49,347 51,661 (2.7.212) -- TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 8,696 78,33 84,324 (27.7.212) -- Faiz Oranları TCMB O/N (Borç Alma) 1.5 5. 5. (3.8.212) -- TRLIBOR O/N 6.54 1.89 7.2 (3.8.212) -- Ödemeler Dengesi (Milyon $) Cari İşlemler Açığı 47,11 77,89 5,828 (Mayıs 212) 65, İthalat 185,544 24,834 2,441 (Haziran 212) -- İhracat 113,883 134,971 13,266 (Haziran 212) -- Dış Ticaret Açığı 71,661 15,858 7,175 (Haziran 212) 93, Borç Stoku Göstergeleri (Milyar TL) Merkezi Yön. İç Borç Stoku 352.8 368.8 377.7 (Haziran 212) -- Merkezi Yön. Dış Borç Stoku 12.5 149.5 145.9 (Haziran 212) -- Kamu Net Borç Stoku 317.6 29.5 29.5 (211 IV. Çeyrek) -- Kamu Ekonomisi (Milyon TL) 21 Haziran 211 Haziran Bütçe Gelirleri 18,448 26,686 24,84 (Haziran 212) -- Bütçe Giderleri 23,894 23,597 31,74 (Haziran 212) -- Bütçe Dengesi -5,446 3,89-6,27 (Haziran 212) -- Faiz Dışı Denge -2,13 4,65-4,389 (Haziran 212) -- 18
Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr Cem Eroğlu Kıdemli Ekonomist cem.eroglu@vakifbank.com.tr 212 398 18 98 Nazan Kılıç Ekonomist nazan.kilic@vakifbank.com.tr 212 398 19 2 Ümit Ünsal Ekonomist umit.unsal@vakifbank.com.tr 212 398 18 99 Emine Özgü Özen Ekonomist emineozgu.ozen@vakifbank.com.tr 212 398 18 9 Naime Doğan Eriş Araştırmacı naimedogan.eris@vakifbank.com.tr 212 398 18 92 Fatma Özlem Kanbur Araştırmacı fatmaozlem.kanbur@vakifbank.com.tr 212 398 18 91 Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. tarafından güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilgiler kullanılarak hazırlanmıştır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluğu hakkında herhangi bir garanti vermemekte ve bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmemektedir. Bu rapor sadece bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir konuda yatırım önerisi olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu raporda yer alan bilgilerde daha önceden bilgilendirme yapmaksızın kısmen veya tamamen değişiklik yapma hakkına sahiptir. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar