İÇİNDEKİLER AİLE TERAPİSİNDE KULLANILAN TEKNİKLER... 1 Bölüm 1: ADLER AİLE TERAPİSİ TEKNİKLERİ... 7 1. Aile Konseyi (Family Council)... 7 2. Erken Hatırlamalar (Early Recollections)... 12 3. Tipik Gün... 13 4. Aile Burcu (Takımyıldızı)... 15 Bölüm 2: DAVRANIŞÇI AİLE TERAPİSİ TEKNİKLERİ... 19 5. İlgi Günleri (Caring Days)... 19 6. Tamamlanmamış Cümleler (Incomplete Promts)... 23 7. Yönlendirilmiş Hayal Kurma (Guided Imagery)... 24 8. Karşılıklı Kontrat Yapma (Contingency Contracts)... 27 9. Klasik Koşullanma... 30 10. Koçluk Yapma... 30 11. Sönme... 30 12. Olumlu Pekiştirme... 31 13. Bir Şeye Karşılık Bir Şey (Quid Pro Quo)... 31 14. Karşılıklılık (Reciprocity)... 32 15. Şekillendirme... 32 16. Sistematik Duyarsızlaştırma... 33 17. Mola- Tecrit Etme (Time-Out)... 33 18. Çizelge Yapma... 34 19. Premack İlkesi... 34 ix
Bölüm 3: BOWEN AİLE TERAPİSİ TEKNİKLERİ... 35 20. Genogram... 35 21. Benliğinde Farklılaşma (Differentiation of Self)... 47 22. Süreç Soruları Sorma... 48 23. İlişki Deneyleri... 49 24. Aile Koçluğu... 50 25. Üçgeni Bozma... 52 26. Ben Durumları (Ben Dili)... 54 27. Kişiden Kişiye İlişki... 55 28. Danışmanla Konuş, Birbirinle Değil... 56 29. Üçgenin Dışına Atmak... 56 Bölüm 4: YAPISAL AİLE TERAPİSİ TEKNİKLERİ... 57 30. Canlandırma (Enactment)... 57 31. Yeniden Çerçeveleme... 62 32. Birleşme... 65 33. Sürdürme (Bakım)... 65 34. İzleme... 65 35. Taklit (Benzetme)... 65 36. Uygulama... 66 37. Sınırları İşaretleme... 66 38. Stresi Arttırtma... 66 39. Semptomlardan Yararlanma... 66 40. Çelişkisel İç Beklenti... 67 41. Aile Öğle Yemeği... 67 42. Bakım Günleri... 67 43. İletişim Becerileri Eğitimi... 67 44. Sözleşme... 68 45. Karar Verme Becerileri... 68 46. Terapötik Sonuçların Sürdürülmesi... 68 47. Bilişsel Yeniden Yapılandırma... 69 48. Rol Değişimi... 70 49. İlişki Günlüğü Tutma... 70 50. Süre Tutarak Tartışma (Time Discussion)... 70 x
Bölüm 5: YAŞANTISAL AİLE TERAPİSİ TEKNİKLERİ... 73 51. Aile Yaşam Gerçeği Kronolojisi (Family Life Fact Chronology)... 73 52. Ben Durumu ( I Statements)... 76 53. Aile Haritaları (Family Maps)... 77 54. Aileyi Yeniden Yapılandırma Süreci (Family Reconstruction)... 81 55. Dokunma... 83 56. Mizah (Humor)... 84 57. Aranıyor İlanı Yazdırmak (Want-Ads)... 86 58. Aile Sahnesi (Drama)... 88 59. Heykel Tekniği... 94 60. İpler (Bağlar)... 102 61. Metafor Kullanma... 109 62. İletişim Duruşları... 116 63. Çapalamak (Demir Atmak, Sağlamlaştırma)... 117 64. Aile Stres Balesi... 117 65. Parçaların Partisi... 119 Bölüm 6: SEMBOLİK DENEYİMSEL AİLE TERAPİSİ TEKNİKLERİ... 123 66. Birleştirme... 123 67. Ev Ödevi... 123 68. Kendini Kullanma... 124 69. Gelişim İçin Semptomları Yeniden Tanımlamak... 124 70. Gerçek Davranışlar Yerine Hayali Alternatifleri Kullanma... 125 71. Aile Üyelerinin Aşamalı Olarak Çaresizliğini Artırmak... 126 72. Duygusal Yüzleştirme... 126 73. Çocuklara Akran Gibi Değil Çocuk Gibi Davranmak... 127 74. Kişiler Arası Stres ile İç Stresi Birbirinden Ayrıştırma... 127 Bölüm 7: STRATEJİK AİLE TERAPİSİ TEKNİKLERİ...1293 75. Yeniden Çerçeveleme (Reframing) ya da Yeniden Etiketleme... 129 76. Talimatlar (Direktifler)... 132 xi
77. Çelişkisel Talimatlar (Direktifler)... 132 78. Engelleme... 133 79. Semptomların Önceden Belirlenmesi... 133 Bölüm 8: MİLAN SİSTEMİK AİLE TERAPİSİ TEKNİKLERİ... 135 80. Telefon Çizelgesi Yöntemi... 135 81. Hipotez Oluşturma... 135 82. Pozitif Çağrışım... 137 83. Döngüsel Sorgulama... 139 84. Tarafsızlık... 147 85. Kurallar (Rules)... 149 86. Ritüelleri Reçetelendirme... 150 87. Paradokslar, Karşıt Paradokslar / Paradoksal Niyet... 159 88. Bölünmüş Ekip Müdahalesi... 161 Bölüm 9: KISA SÜRELİ ÇÖZÜM ODAKLI AİLE TERAPİSİ TEKNİKLERİ... 163 89. Soruları Kullanma (Questions)... 163 90. Ölçeklendirme Soruları... 163 91. Mucizevî Sorular... 166 92. Doğrusal Sorular... 167 93. Yansıtıcı Sorular... 169 94. Stratejik Sorular... 170 95. Yapı Dışına Çıkarma... 172 96. İpucu... 172 97. Karmaşıklık (Çelişki)... 173 98. İskeletAnahtarlar..175 99. Yaz Oku Yak... 174 100. Yapılandırılmış Kavga... 174 Bölüm 10: ÖYKÜSEL AİLE TERAPİSİ TEKNİKLERİ... 175 101. Dışsallaştırma... 175 102. Mektuplar... 176 103. Eşsiz Sonuçlar Elde Etme Gayreti... 177 104. Öykülerin Ortaya Çıkmasını Kolaylaştıran Soruları Sorma... 178 xii
105. Yansıtıcı Ekip... 178 106. Sorular... 179 Bölüm 11: İMAGO AİLE TERAPİSİ TEKNİKLERİ... 181 107. Çift (İmago) Diyaloğu... 181 108. Ebeveyn/Çocuk Diyaloğu... 186 109. Tutma Egzersizi... 187 110. Konteynır... 188 111. Davranış Değiştirme Talebi... 191 112. İlgi Gösterme Davranışları... 193 Bölüm 12: SANAT AİLE TERAPİSİ TEKNİKLERİ... 195 113. Ailelerle Kuklalar Yardımıyla Görüşme (Family Puppet Interviews)... 195 114. Çivi Tahtası... 203 115. Karalama Tekniği... 208 116. Yaşam Ağacı Çalışması... 215 Bölüm 13: ORTAK KULLANILAN AİLE TERAPİSİ TEKNİKLERİ... 219 117. Çelişki (Confrontation)... 219 118. Liman Tekniği... 221 119. Yaşam Irmağı... 225 120. Aile Anketi (Family Polling)... 228 121. Akıntıdaki Yapraklar Tekniği... 230 122. Tetrallema... 233 123. Araba Metaforu... 235 124. Fotoğraflar... 237 125. İki Ev Tekniği... 240 126. Sıcak Patates... 243 127. Yaşam Çizgisi... 250 128. Bir Dakikalık Serbest Yazı....259 KAYNAKÇA... 255 xiii