BORÇLAR HUKUKU ÖZEL BÖLÜM

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "BORÇLAR HUKUKU ÖZEL BÖLÜM"

Nesrin Bilici
5 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Yayına Hazırlayanlar: Prof. Dr. Rona SEROZAN İstanbul Üniversitesi ve İstanbul Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Doç. Dr. Başak BAYSAL İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Doç. Dr. Kerem Cem SANLI İstanbul Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Prof. Dr. Rona SEROZAN BORÇLAR HUKUKU ÖZEL BÖLÜM Temel Kavramlar Kaynaklar İlkeler Atipik Sözleşmeler Satım Mal Değişimi Bağışlama Uygulama Çalışmaları

2 İÇİNDEKİLER 3. BASIYA ÖNSÖZ... V İÇİNDEKİLER...VII KISALTMALAR... XVII GİRİŞ TEMEL KAVRAMLAR VE İLKELER 1. BORÇLAR HUKUKUNUN ÖZEL BÖLÜMÜNÜN KONUSU VE TEMEL KAVR AMLARI...1 I. Borçlar Hukukunun Özel Bölümünün Konusu...1 II. Borçlar Hukukunun Özel Bölümünün Önemi...1 III. Borç İlişkisinden Hukuki İşleme, Hukuki İşlemden Sözleşmeye İnen Basamaklar...3 A) Borç İlişkisi...3 B) Hukuki İşlem...6 C) Sözleşme Sözleşmelerin Karşılıklılık Öğesi Açısından Ayrımı: Tek Yanlılık-Çok Yanlılık, İvazsızlık-İvazlılık Birleşme (Örgütlenme) Sözleşmeleri Sürekli Sözleşmeler...12

3 VIII 4. Ticari Sözleşme: Ticari Satım Tüketim Sözleşmesi Borçlanma ve Tasarruf Sözleşmeleri Hukuki Sebebe Bağlı ve Hukuki Sebepten Soyut Sözleşmeler Asıl Sözleşme-Ön Sözleşme-Çerçeve Sözleşme Sözleşmelerin Para Dışı Karakteristik Edimin İşlevine Göre Ayrımı BORÇLAR HUKUKUNUN ÖZEL BÖLÜMÜNÜN BAŞLICA KAYNAKLARI...37 I. Borçlar Hukukunun Özel Bölümünün Ana Kaynağı: Medeni Kanun - Borçlar Kanunu...37 II. Borçlar Kanunu nun Özellikleri III. Türk Borçlar Hukukunda Değişim: Yasada İyileştirmeler- Bozmalar...39 IV. Borçlar Kanununun Sistematiği: Genel Bölüm- Özel Bölüm Ayrımı...41 V. Borçlar Kanunu Kurallarının Tamamlayıcı ve Yorumlayıcı Zayıf Karakteri...42 VI. Borçlar Kanunu Dışındaki Borçlar Hukuku...43 VII. Özel Kural-Genel Kural İlişkisi...43 VIII. Borçlar Kanunu Kurallarının Uygulanmasında İzlenmesi Gerekli Yol IX. Borçlar Hukukunun Yasal Kaynaklarıyla Sözleşmesel Kaynakları Arasındaki İlişki...53 X. Tamamlayıcı Kaynaklar: Örf ve Adet, Teamül, Yargısal İçtihatlar, Öğreti BORÇLAR HUKUKUNA EGEMEN TEMEL İLKE: İRADE ÖZERKLIĞI-SÖZLEŞME SERBESTLIĞI...60 I. Borçlar Hukukunun Dinamizmi ve Liberalizmi II. İrade Özerkliği-Sözleşme Serbestliği...61

4 III. İrade Özerkliğinin Doğal Yansısı: Kuralların Taraflarca Yürürlükten Kaldırılabilirliği...62 IV. Uygulamadan Kovulabilir Yedek Kuralların Güçlendirilmesi..62 V. Sözleşme Serbestliğinin Zayıfı Koruma Sosyal Düşüncesiyle Sınırlanması: Hukuka ve Ahlaka Aykırılık Butlanı IX BİRİNCİ BÖLÜM ATİPİK SÖZLEŞMELER 1. GENEL BAKIŞ...68 I. Sözleşme Serbestliğinin Doğal Yansısı: Yasal Tiplere Uymayan Sözleşmeler II. Tipik Sözleşme Modelinden Sapıp Ayrılmanın Değişik Boyutları...71 III. Yasanın Karmaları ve Kırmaları...74 IV. Aradaki Sınırların Silikliği-Gruplandırmanın Güçlüğü...76 V. Her Bir Türün Ayrımlı Sorunları...76 VI. Sorunların Çözümünde İzlenecek Ortak Yol ATIPIK BILEŞIMLER: BILEŞIK SÖZLEŞMELER...82 I. Tanım II. Sorunlar III. Çözümler ATIPIK KARMALAR: KARMA SÖZLEŞMELER...88 I. Tanım II. Türler...89 III. Kural Çokluğu-Kuram Bolluğu ATIPIK İCATLAR: KENDINE ÖZGÜ SÖZLEŞMELER...98 I. Tanım...98 II. Atipik İcatlara Tipik Örnekler A) Garanti Sözleşmesi... 99

5 X B) Kredi Kartı Sözleşmesi C) Kredi Açma Sözleşmesi D) Leasing Sözleşmesi E) Factoring Sözleşmesi F) İnançlı İşlem G) Repo Sözleşmesi H) Sulh Sözleşmesi I) Tahkim, Hakemlik ve Hakem-Bilirkişilik Sözleşmesi J) Tek Satıcılık Sözleşmesi K) Franchise Sözleşmesi L) Satılmak Üzere Bırakma Sözleşmesi M) Sporcu Transferi Sözleşmesi N) Lisans Sözleşmesi O) Know How Sözleşmesi P) Yönetim Sözleşmesi R) Danışmanlık Sözleşmesi S) Sponsorluk Sözleşmesi İKİNCİ BÖLÜM TEMELLİ HAK DEVRİNE YÖNELİK SÖZLEŞMELER 1. SATIM SÖZLEŞMESI I. Satımın Özellikleri, Öğeleri, Konusu ve Oluşması A) Kavram-Türler B) Önemi ve İşlevi C) Ani Edimli Satım - Art Arda Yollamalı (Sürekli Edimli) Satım D) Satımın Oluşması E) Satımın Şekli

6 XI F) Tam Hakkı Devreden Tasarruf Sözleşmesinin Satım Sözleşmesinden Ayrılığı ve Soyutluğu G) Neler Satılabilir? Parça ve Çeşit Taşınmaz ve Taşınır Eşya Eşyadan Başka Değerler H) Kaça Satılabilir? II. Satımda Hasar A) Hasar Kavramı B) Yeni Borçlar Kanunu 208 ile Eski Borçlar Kanunu 183 Kurallarının Karşılaştırılması C) Parça-Çeşit Borcu Ayrımının Hasar Rejimine Etkisi D) Borçların İfa Yeri Açısından Sınıflandırılmasının Hasar Rejimi Bakımından Önemi Götürülecek Borçlar Alınacak (Aranacak) Borçlar Yollanacak (Gönderilecek) Borçlar III. Satıcının Yükümleri ve Bunlara Aykırılığa Bağlanan Sonuçlar A) Satıcının Asli Edim Yükümleri: Zilyetliği ve Mülkiyeti Kazandırma B) Satıcının Başkaca Yükümleri C) Satıcının Yükümlerine Aykırılıklara Bağlanan Sonuçlar D) Ticari Satımda Satıcının Borçlu Temerrüdüne Düşmesine İlişkin Özel Düzenleme E) Satıma Özgü Tazminatın Hesaplanması Yöntemi IV. Satılanın Zaptından Ötürü Satıcının Sorumluluğu A) Garanti Sorumluluğu B) Teorik Önemi Büyük, Pratik Önemi Küçük Sorumluluk C) Zapt Sorumluluğunun Gerekleri D) Davanın Bildirimi Ödevi-Müdahale Etkisi

7 XII E) Sorumsuzluk Kayıtları F) Zaptın Sonuçları G) Alacak Satımında Özellik V. Satılanın Ayıbından Ötürü Satıcının Sorumluluğu A) Ayıp Sorumluluğu Hakkında Nitelik Eksikliğinden Ötürü Kusursuz Sorumluluk: Garanti Sorumluluğu Sorumluluğun Temeli: Sözleşme Yükümüne Aykırılık mı, Yoksa Yasal Garanti mi? Genel Kuralları Dışlama mı Yoksa Onlarla Yarışma mı? Ayıptan Ötürü Sorumluluk mu, İmkansızlıktan Ötürü Butlan mı? B) Kavram Olarak Ayıp Ayıp Nedir? Ayıbın Türleri Nicelik Ayıbı Ayıplı İfanın Başka Şeyle Yanlış İfadan (Aliud İfasından) Ayrımı Nitelik Vaadi Bağımsız Garanti C) Ayıbın Şartları Ayıp Ne Zaman Mevcut Olmalıdır? Alıcının Ayıbı Bilmemesi ve Ayıplı Malı Kabullenmemiş Olması Gereği Ağır Hukuki Ödevler Sorumluluğu Dışlayıcı ve Sınırlayıcı Kayıtlar Hakları Kullanma Süresinin Kısalığı D) Ayıbın Hüküm ve Sonuçları Alıcının Haklarına Genel Bakış Sözleşmeden Dönme

8 XIII a. Sözleşmeden Dönme Hakkının Etkisizleşmesi b. Sözleşmeden Dönmenin Sonuçları Satış Parasının İndirimi Alıcının Malın Değiştirilmesini ve Onarılmasını İsteme Hakkı E) İmalatçının Sorumluluğu ve Ayıp F) Satıcının Zapttan ve Ayıptan Sorumluluğunu Özetleyen Şema VI. Alıcının Yükümleri ve Bunlara Aykırılığa Bağlanan Sonuçlar A) Alıcının Başlıca Yükümü: Satış Parasını Ödeme Satış Parasını Ödeme Biçimi Satış Parasını Ödemede Temerrüt Peşin Satımda Alıcının Parayı Ödememesi Veresiye (Kredili) Satımda Alıcının Parayı Ödememesi Dönme Hakkının ve Mülkiyet Hakkının Saklı Tutulması Dönmeye Eklenebilecek Tazminat Satıcının Ve Alıcının Temerrüdündeki Yaptırımların Şematik Özeti B) Malı Teslim Alma Ödevi ya da Yükümü C) Alıcının Başkaca Yükümleri VII. Satımın Özel Türleri A) Taşınmaz Satımı Taşınmaz Eşyanın Çerçevesi Taşınmaz Eşyanın Özelliği Taşınmaz Eşya Mülkiyetinin Geçirilmesi Süreci Taşınmaz Mülkiyeti Devrinin Şarta Bağlanmazlığı Taşınmaz Satımında Şekil a. Şeklin Kapsamı

9 XIV b. Şekle Aykırılığın Sonuçları c. Şekle Aykırılığın Yol Açtığı Hükümsüzlük ve Bu Hükümsüzlüğün Sonuçlarının Törpülenip Aşılması Taşınmaz Satımının Kurulmasına Yönelik Sözleşmeler: Taşınmaz Satım Vaadi ve Alım Opsiyonları Taşınmaz Satımında Hasar Taşınmaz Satımında Ayıp Taşınmaz Satımında Zapt B) Taksitle Satım Özel Sosyal Koruma Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunda Taksitle Satım Ön Ödemeli Taksitle Satım C) Beğenme Koşuluyla Satım D) Örnek Üzerine (Eşantiyonlu) Satım E) Açık Artırmalı Satım F) Sınırlar Ötesi (Uluslararası) Satım MAL DEĞIŞIMI SÖZLEŞMESI I. Mal Değişimi Sözleşmesinin (Trampanın) Anlamı ve Önemi II. Mal Değişimi Sözleşmesi Benzerleri III. Üstüne Denklik Parası Ödenerek Eski Malın Yenisiyle Mübadele Edilmesi IV. Mal Değişimi Sözleşmesinin Kendine Özgü Hukuki Sonuçları BAĞIŞLAMA SÖZLEŞMESI I. Karşılıksız Kazandırma ve Sözleşme Niteliği II. Bağışlama Sayılmayan Karşılıksız Kazandırmalar III. Karma ve Örtülü Bağışlama IV. Bağışlamanın Oluşmasındaki Özellik

10 XV A) Bağlılıkta Gevşeklik B) Ehliyette Sıkılık V. Şekle Bağlılık ve Şekle Aykırılık Butlanının İfayla Düzelmesi VI. Ölüme Bağlı Bağışlama VII. Koşula, Yüklemeye ve Amaca Bağlı Bağışlamalar A) Bağışlamada Koşul (Şart) B) Bağışlamada Yükleme C) Bağışlamada Amaç D) Koşula, Yüklemeye ve Amaca Bağlı Bağışlamaların Özeti VIII. Bağışlayanın Sorumluluğu: Hafiflik Ayrıcalığı IX. Bağışlamanın Geri Alınması: Bağlılığın Gevşekliği X. Bağışlama Yüzünden Çıkarları Sarsılabilecek Olan Alacaklıların ve Mirasçıların Korunması XI. Bağışlamaya Dayalı İktisabın Dayanıksızlığı UYGULAMA ÇALIŞMALARI 1. ANTİKACININ DÜŞ KIRIKLIĞI İNŞAAT TAAHHÜDÜ OYUN BOZAN FUTBOLCU ÇALINMIŞ OTOMOBİL BİLGİSAYAR ALIŞVERİŞİ ARMAĞANDA AKSİLİK K AVR A M DİZİNİ

Benzer belgeler

İçindekiler. Önsöz III BİRİNCİ KISIM. Genel Hükümler BİRİNCİ BÖLÜM. Borç İlişkisinin Kaynakları BİRİNCİ AYIRIM. Sözleşmeden Doğan Borç İlişkileri

İçindekiler. Önsöz III BİRİNCİ KISIM. Genel Hükümler BİRİNCİ BÖLÜM. Borç İlişkisinin Kaynakları BİRİNCİ AYIRIM. Sözleşmeden Doğan Borç İlişkileri İçindekiler Önsöz III BİRİNCİ KISIM Genel Hükümler BİRİNCİ BÖLÜM Borç İlişkisinin Kaynakları BİRİNCİ AYIRIM Sözleşmeden Doğan Borç İlişkileri A. Sözleşmenin kurulması 1 I. İrade açıklaması 1 II. Öneri