-KARAR. -Toplam senet yüzölçümü m2 olan ada 1 nolu parselin mülkiyetinin Bilim Eğitim ve Öğretim A.Ş.'ne ait olduğu,

Transkript

1 T.C. ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ BELEDİYE MECLİSİ Karar NO: KARAR Çankaya İlçesi ada 1 nolu parsele ilişkin İmar ve Bayındırlık Komisyonunun gün ve 97 sayılı raporu Büyükşehir Belediye Meclisinin : tarihli toplantısında okundu. Konu üzerinde yapılan görüşmelerden sonra; Çankaya İlçesi ada 1 parsele.ait Çankaya Belediye Meclisinin gün ve 912 sayılı karan 5216 sayılı Yasanın 14.maddesi uyarınca onaylanmak üzere İmar.Daire Başkanlığına sunulduğu, -Toplam senet yüzölçümü m2 olan ada 1 nolu parselin mülkiyetinin Bilim Eğitim ve Öğretim A.Ş.'ne ait olduğu, nolu kesin parselasyon planında okul alam olarak ayrıldığı, yapılanma koşullan E=l,00, hmax=19,50 m. olarak verildiği, -Parseldeki mevcut yapının yola, mevcut bahçe duvarının ise parka taşmış olması nedeni ile hazırlanan öneri plan değişikliği ile, parsel sınırlarının, yapı yaklaşma mesafelerinin değiştirildiği, inşaat emsalinin E=1,00 den 1.20 ye yükseltildiği, -Mevzuata aylan.yapılara yasallık kazandırmaya yönelik, imar planı tadilatı: ve benzeri girişimlerde, kesinlikle bulunulmaması yönündeki. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Teknik Araştırma ve Uygulama Genel Müdürlüğünün tarihli genelgesinin bulunduğu, - Söz konusu önerinin gün ve 40 sayılı İlçe Belediye Meclis imar komisyonu raporunda oybirliğiyle kabul edilmesine rağmen Çankaya Belediye Meclisinin gün ve 912 sayılı kararıyla reddedildiği. Yapılan değerlendirme sonucunda; Büyükşehir Belediye Başkanlığının gün ve 522 sayılı yazısı, gün ve 497 sayılı meclis karan, İlçe Belediye Meclisi imar komisyonu raporu, ve tesisin eğitim amaçlı oluşu dikkate alınarak teklifin tasdik edilebileceği, Hususları belirlenmiş olup, Konunun 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun ilgili maddeleri uyarınca Söz konusu İlçe Belediye Meclisi red kararının yukarıdaki gerekçelerde uygun görülmeyerek konuya ilişkin hazırlanan 1/1000 ölçekli plan değişikliğinin onaylanmasına ilişkin İmar ve Bayındırlık Komisyonu rapora oylanarak oyçokluğu ile kabul edildi. / Meclis4. Başkan/V: Kati Yusuf Katip YALÇINKA

2 ANKARA 4. İDARE MAHKEMESİ BAŞKANLIĞINA - BİLİRKİŞİ RAPORU - ESAS NO : 2006/1316 DAVACI Hüsamettin ÖZTÜRK - Yasin DEMİRCİ Vekili Av. Muzaffer YILMAZ Cinnah Cad. No: 17/15 Çankaya/ANKARA DAVALI Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı Vekili Av. Ömür YAMANER DAVA KONUSU Ankara İli Çankaya İlçesi ada 1 nolu parselde bulunan mülkiyeti Bilim Eğitim ve Öğretim A.Ş.'ne ait taşınmaza ilişkin olarak Çankaya Belediyesi Bayındırlık ve İmar Komisyonunun tarih 40 sayılı kararı ile uygun görülen imar planı değişikliğinin Çankaya Belediye Meclisinin tarih 912 sayılı kararı ile reddedilmesi sonrasında söz konusu plan değişikliğinin Ankara Büyükşehir Belediyesi Bayındırlık ve İmar Komisyonunca uygun görülerek Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih ve 610 sayılı kararı ile onaylandığı, 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin onaylanmasına ilişkin tarih ve 610 sayılı Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi kararının, davacı belediye meclis üyelerince yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden hukuka aykırılık teşkil ettiğinden iptali ve yürütmenin durdurulması istemidir. Mahkemece bilirkişi heyetimizden dava konusu imar planı değişikliğinin şehircilik ilkeleri ile planlama esaslarına uygun olup olmadığı hususlarının davacı iddiaları ile davalı idare savunmasında yer alan hususlar da dikkate alınarak incelenmesi ve ayrıntılı bir rapora bağlanması istenilmiştir. DAVA DOSYASININ İNCELENMESİ : A-Taraflarm İddia ve Karşı Cevapları A.1-) Davacı Taraf İstem ve İddiaları : Davacı, Ankara Nöbetçi İdare Mahkemesi Başkanlığına verdiği tarihli dava dilekçesinde özetle; "Çankaya İlçesi ada 1 nolu parselin tüm imar uygulamaları (parselasyon planı, yapı ruhsatı ve yapı kullanma izin belgesi) gerçekleşmiştir. Plan değişikliğini gerektirecek hiçbir zorunluluk yoktur. İmar Yasası'nın ve Uygulama Yönetmeliği'nin plan değişikliği için gerekli zorunlu hususların hiçbiri oluşmadan şahıs mülkiyetinde ve kullanımında olan alanın inşaat emsali 1.00 iken, emsalin 1,20 ye yükseltilmesi, m2 lik parselde 2345 m2 lik ek inşaat hakkı vermektedir. Değerli bir alanda ve özel mülkiyette kullanılan taşınmazın bu denli yoğunluğunun artırılmasının hukuken nedeni anlaşılamamaktadır. Davalı Büyükşehir Belediyesi işlemin dayanağını 5216 sayılı Yasa olarak göstermekle birlikte anılan yasa da büyükşehir belediyelerince ilçe belediyelerinin almış olduğu planlama kararlarını değiştirerek onama yetkisi verilmiş olup, ilçe belediyesinin reddettiği kararı tamamen kaldırarak kendisine yeni bir karar alma hakkı verilmemiştir. İlçe belediye meclis - 1

3 kararının sonucunu tamamen yok etmek, yasada verilen değiştirerek onama yetkisinin çok dışında ve hukuka aykırı bir husustur. Aksi durum seçimle işbaşına gelen ve yerel yönetim birimi olan ilçe belediye meclis kararlarının hiçbir hükmünün olması, büyükşehir belediye meclislerine sunulan meclis kararını rapor niteliğine dönüştürür ki yasada böyle bir tanımlama da yetki de düzenlenmemiştir sayılı Yasa'nın Büyükşehir Belediyesinin görev yetki ve sorumluluklarını düzenleyen konuya ilişkin 7.b maddesi hükmü "Çevre düzeni plânına uygun olmak kaydıyla, büyükşehir belediye ve mücavir alan sınırları içinde 1/5.000 ile 1/ arasındaki her ölçekte nazım imar plânını yapmak, yaptırmak ve onaylayarak uygulamak; büyükşehir içindeki belediyelerin nazım plâna uygun olarak hazırlayacakları uygulama imar plânlarını, bu plânlarda yapılacak değişiklikleri, parselasyon plânlarını ve imar ıslah plânlarını aynen veya değiştirerek onaylamak ve uygulanmasını denetlemek; nazım imar plânının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde uygulama imar plânlarını ve parselasyon plânlarını yapmayan ilçe ve ilk kademe belediyelerinin uygulama imar plânlarını ve parselasyon plânlarını yapmak veya yaptırmak." incelendiğinde Büyükşehir belediyelerince ilçe belediye meclis kararlarını tamamen kaldırma ve yerine yeniden karar alma yetkisi verilmediği çok açık görülmektedir. Ayrıca 7.b. maddesi hükmü dikkatle incelendiğinde, büyükşehir belediyesinin ilçe belediyelerinin nazım imar planına uygun hazırlayacakları uygulama imar planını veya bu planlarda yapılacak değişiklikleri değiştirerek onama yetkileri bulunmakta olup, dava konusu uyuşmazlıkta ilçe belediyesi nazım imar planına dayanarak yeni bir uygulama imar planı yapmadığı gibi, uygulama imar planı değişikliği de yapmamıştır. İlçe belediyesi, ilgilisi tarafından hazırlattırılan plan değişikliği teklifini reddetmiş yeni bir uygulama imar planı veya plan değişikliği kararı almamıştır. Bu nedenle dava konusu işlemin öncelikle yetki yönünden iptali gerekmektedir. Dava konusu işlem inşaat yoğunluğu getirmekte, haksız inşaat alanı kazanımma yol açmakta, fiili durumun yasallaşmasına yol açmakta, kamu yararı, hizmet gerekleri ve çevre dokusunu değil üçüncü kişinin kazancını korumaktadır. Plan değişikliğinde imar mevzuatı açısından zorunluluk bulunmamaktadır. " denilerek, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih 610 sayılı "ilçe belediye meclisinin red kararını uygun görmeyerek 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin onanmasına" ilişkin kararın iptali ve yürütmenin durdurulması istenilmiştir. A.2-) Davalı Taraf Savunması: Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı kayıt tarihli karşı cevap dilekçesinde özetle; Davacı Çankaya Belediye Meclis Üyelerinin aynı zamanda Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi üyesi oldukları ve kabul edilmesi yönünde oy kullandıkları bir kararın iptalini talep edemeyecekleri, ada 1 nolu parselin nolu parselasyon planında m2 yüz ölçümüyle okul alanı olarak ayrıldığı yapılanma koşullarının ise E=1.00 ve hmax=19,50 m. olarak ayrıldığı, parsel üzerinde bulunan mevcut yapının yola, mevcut bahçe duvarının ise parka taşmış olması ve sportif sosyal ve kültürel faaliyetlerin yapılabileceği kapalı alanların yetersiz olması nedeni ile dava konusu plan değişikliği ile parsel sınırları, yapı yaklaşma mesafelerinin değiştirildiği, inşaat emsalinin E=1.00 den 1.20 ye yükseltildiği,

4 Bilirkişi Raporu Dava konusu plan değişikliğinin Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Teknik Araştırma ve Uygulanma Genel Müdürlüğünün tarihli mevzuata aykırı yapılara yasallık kazandırmaya yönelik imar planı tadilatı ve benzeri girişimlerde bulunulmaması yönündeki Genelgesi doğrultusunda Çankaya Belediye Meclisince reddedildiği, bu red kararının 5216 sayılı Yasanın 14. maddesi uyarınca onaylanmak üzere Büyükşehir Belediye Meclisine sunulduğu, Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih 610 sayılı kararı ile " Büyük şehir Belediye Başkanlığının tarih 522 sayılı yazısı, tarih 497 sayılı meclis kararı, ilçe belediye meclisi imar komisyonu raporu ve tesisin eğitim amaçlı oluşu dikkate alınarak teklifin tasdikine" karar verildiği, yapılan plan değişikliğinin kamu yararı ve hizmet gereklerine uygun olduğu, Dava konusu plan değişikliği ile zaten eğitim tesisi olarak planlanmış bir alanda 8 yıllık eğitime geçilmesi sonrasında tesisin ihtiyaç duyduğu sportif, kültürel ve sosyal mekanların yapılabilmesini teminen inşaat emsalinin artırıldığı, tesisin özel eğitim kurumu olmasının şahıs mülkiyetindeki bir parsele ayrıcalıklı inşaat hakkı artışı olarak değerlendirilemiyeceği, Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih 497 sayılı kararı ile "temel eğitim okullarına ait yoğunluk artışı taleplerinin nazım imar planı değişikliği yapılmaksızın 1/1000 ölçekli uygulama imar planlan ile yapılabileceği" yönünde daha önce alınmış bir kararın bulunduğu, 5216 sayılı Yasa uyarınca ilçe belediyelerince alınan her kararın büyükşehir belediye meclisince görüşülmesi ve karara bağlanması gerektiği, büyükşehir belediye meclisinin ilçe belediye meclisi kararlarını aynen veya değiştirerek onaylama yetkisine haiz olduğu, dava konusu işlemde de büyükşehir belediye meclisinin, ilçe belediyesince alınmış red kararını değiştirmek suretiyle onayladığı, Dava konusu plan değişikliğinin ilgili mevzuata, planlama ve şehircilik ilkelerine uygun olduğu, hizmet gerekleri icabı yapıldığı ve kamu yararı bulunduğu hususları belirtilerek davanın reddi istenilmiştir. A.3-) Davacının Davalı Savunmasına Karşı Cevaplan : Davacılar, davalı idare savunmasında belirtilen hususlara kayıt tarihli dilekçeleri ile karşı cevapta bulunmuşlar ve dava dilekçesinde belirttikleri hususlara ek olarak, dava konusu edilen davalı idare işleminin alındığı büyükşehir belediye meclisi görüşmelerine meclis üyesi olarak katılım sağladıklarını ve karara muhalif kaldıklarını belirterek, belde halkının hak ve çıkarlarını korumakla görevli belediye meclis üyelerinin belediye meclisi kararlarına karşı dava açma ehliyetleri bulunduğunu belirtmişlerdir. B-Dava Konusu Olayın Gelişimi Dava dosyasında bulunan bilgi ve belgelerin incelenmesinden dava konusu olayın aşağıdaki gibi geliştiği anlaşılmaktadır yılında onaylanan imar planları kapsamında dava konusu alanın özel okul alanı olarak tanımlandığı ve yapılaşma koşulları E=1.00, hmax=19.50 m., yapı çekme mesafesinin ise 15 m.lik trafik yolunda 10 m. Park alanında ise 5 m. Olacak şekilde belirlendiği, onaylı imar planı kararları doğrultusunda onaylanan parselasyon planı ile ada 1 nolu parsel olarak ve m2 yüzölçümü ile tapu tescili sağlanıldığı, -3 -

5 Parselasyon planı sonrasında ada 1 parsele ilişkin olarak Çankaya Belediye Başkanlığınca tarihinde imar durum belgesi, tarihinde de yapı ruhsatı düzenlendiği, Çankaya Belediyesi İmar Müdürlüğünün tarih ve sayılı tespit tutanağına istinaden yapının ruhsata aykırı olarak inşa edilen kısımları için Belediye Encümeninin tarih ve 2001/ sayılı kararı ile para cezası kesilmesi yönünde işlem tesis edildiği, Parselin bahçe duvarının arka cephede bulunan park alanına tecavüzlü olarak inşa edilmesi nedeniyle de tarih ve 21/1131 sayılı tespit tutanağına istinaden Belediye Encümeninin tarih ve 2003/ sayılı kararı ile para cezası kesilmesi yönünde işlem tesis edildiği, Parsel sahibi tarafından tarihli dilekçe ile Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığına, tarihli dilekçe ile de Çankaya Belediye Başkanlığına parsel üzerinde ilave kültürel ve sportif tesislerin yapımı için inşaat emsalinin E=1.50 olacak şekilde plan değişikliği talebinde bulunulduğu, söz konusu talebin Çankaya Belediye Meclisinin tarih 224 sayılı kararı ile reddedildiği, parsel sahibinin Çankaya Belediye Başkanlığına hitaplı ve tarihli dilekçeleri ile inşaat emsali E=1.2'ye indirilmek suretiyle plan değişikliği tekliflerinin tekrarlandığı, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığının tarih ve 522 sayılı cevabi yazısında "temel eğitimin 8 yıla çıkmasından dolayı artan yoğunluk artışı teklifleri için Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih ve 497 sayılı kararı ile "Temel Eğitim okullarına ait yoğunluk artışı taleplerinin nazım imar planı değişikliği yapılmaksızın İlçe Belediye Meclisince uygun görülerek, Büyükşehir Belediye Meclisine sorulmadan Büyükşehir Belediye Başkanlığına onaya sunulması" nın karara bağlanmış olduğu, ancak söz konusu plan değişikliği teklifi ile getirilen emsal artışının tamamen yeraltında kullanılması, yer üstündeki mevcut açık alanların yeşillendirilmesi ve otopark ihtiyacının da yeraltında karşılanması suretiyle ilçe belediye meclis kararına bağlanarak gelmesi halinde konunun değerlendirilebileceği" nin parsel sahibine bildirildiği, ve bunun üzerine parsel sahibinin yeniden plan değişikliği talebinde bulunduğu ve söz konusu plan değişikliğinin dava konusu olayı oluşturduğu anlaşılmıştır. Dava konusu plan değişikliği ile; onaylı plandaki inşaat emsali E=L00 dan E=1.20 ye çıkarılırken, hmax=19.50 m. olarak korunmuştur. Park cephesindeki *5nmr*ve~"paTselrin ljiüneymdee~t5 m.îık trafik yolunda 10 m. olan yapı çekme mesafeleri aynen korunurken parselin doğu cephesindeki yapı çekme mesafesi 10 m.den 5 m. ye düşürüldüğü, parselin kuzey cephesinde park alanına tecavüzlü alan kadar bir park alanının parselin batı cephesinde park alanı olarak ayrıldığı, J bununla birlikte plan notlarının 8. maddesi ile "Planda (A) ile gösterilen bölgede, öğretim tesisinin kültürel, sosyal ve sportif faaliyetlerini karşılamak amacı ile yapı yaklaşma sınırları dışına taşmamak kaydı ile bodrum katları yapılabilir. Bu katlarda spor salonu, sergi alanı, çok amaçlı salon, yüzme havuzu vb. sportif, sosyal ve kültürel tesisler yapılabilir. Tesisin kat yükseklikleri, bağlantılı olduğu ana bina kütlesinin subasman kotunu aşmamak koşulu ile eksi (-) katlarda işlevine göre ölçülendir ilecektir. Subasman kotu üzerinde havalandırma, yangın çıkışı ve ışıklandırma tesisleri dışında kütle ve tesis yapılamaz" şeklinde plan hükmü getirildiği anlaşılmıştır. Dava konusu plan değişikliği Çankaya Belediye Meclisinin tarih 912 sayılı kararı ile oyçokluğu ile reddedilerek, anılan belediye meclis kararı tarih ve sayılı Çankaya Belediye Başkanlığı yazısı eki olarak Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığına gönderilmiştir.

6 Bilirkişi Raporu Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi tarih ve 610 sayılı kararı ile Çankaya Belediye Meclisinin tarih 912 sayılı red kararını uygun görmeyerek 1/1000 ölçekli plan değişikliği teklifinin onaylanmasını oy çokluğu ile kabul etmiştir. Müteakibinde Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı Çankaya Belediye Başkanlığına hitaplı tarih ve sayılı yazısı ile parsele ilişkin imar planı değişikliğinin Çankaya Belediye Meclisince reddedilmesine rağmen, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisince onaylandığını belirtip yazı ekinde tarih ve 610 sayılı Büyükşehir Belediye Meclisi kararı ile imar ve bayındırlık komisyonu raporunu göndererek, parsele ilişkin 1/1000 ölçekli uygulama imar planlarının Büyükşehir Belediye Başkanlığına iletilmesini istemiştir tarih ve sayılı yazısı ile de tarih ve sayılı yazılarına yanıt alınamadığını, plan örneklerinin plan müellifmce taraflarına iletildiğini belirtip, onaylı imar planı örneklerinin konuya ilişkin meclis kararı ve komisyon raporu ile birlikte yazı eki olarak Çankaya Belediye Başkanlığına göndermiştir. PARK Af,, V ÖZEL. n 8İUM OKULLAR».»1.20 "....'. " -'s 1 - \ I k Şekil - 1, 2 Dava Konusu Plan Değişikliği -5 -

7 -6-

8 Bilirkişi Rûparv^ DEĞERLENDİRME : Bayındırlık ve İskan Bakanlığının tarih ve sayılı Genelgesinde "... Ayrıca, yargıya intikal eden mevzuata aykırı yapılar hakkındaki yargı kararlarının ivedilikle uygulanması, bu tür yapılar ile diğer mevzuata aykırı yapılara yasallık kazandırmaya yönelik, imar planı tadilatı ve benzeri girişimlerde kesinlikle bulunulmaması gerekmektedir...." denilmekte ve davacı tarafından da bu hususa vurgu yapılmakta ise de, yapı ruhsatı alınmakla birlikte ruhsat ve eklerine aykırılığı nedeniyle yapı kullanma izni düzenlenemeyen yapılar için imar yaptırımları içerisinde en son uygulanması gereken yaptırım olan yıkım kararının uygulanması öncesinde İmar Kanunu ve ilgili yönetmelikleri ile şehircilik ve planlama ilkelerine aykırılık oluşturmamak kaydıyla mevcut yapıların ruhsatlandırılmasının mümkün olup olmadığının irdelenmesinde yıkım kararının oluşturabileceği sonuçları itibarı ile fayda görülmektedir. Kaldı ki, kentin süreç içerisinde değişen ve gelişen ihtiyaçları karşısında imar planı kararlarının ihtiyaçları karşılamaktan uzak kalabiliyor olması da kaçınılmaz bir durumdur. 8 yıllık zorunlu eğitime geçilmiş olmasının yanı sıra, eğitim-öğretim kurumlarının öğrencilerinin sosyal, kültürel ve sportif yönden de gelişmiş bir birey olarak yetiştirmeye artan oranda önem vermeleri bu tesislerin kapalı ve açık alan ihtiyaçlarını artırmaktadır. Bu nedenle dava konusu plan değişikliği ile özel öğretim tesisi alanında inşaat emsali ve yapı çekme mesafesinin değiştirilmesi suretiyle yapılan değişikliğin 'mülkiyet sahibine bireysel çıkar sağlayan bir işlem olarak değerlendirilmeden önce plan değişikliği ile getirilen düzenlemenin 3194 sayılı İmar Kanununa, Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmelik hükümlerine, şehircilik ilkeleri ve planlama esaslarına, kamu yararı ve hizmet gereklerine uygun olup olmadığı, can ve mal güvenliği açısından risk oluşturup oluşturmadığı, tesisin eğitim-öğretim kalitesinde ne gibi değişikliklere yol açacağının irdelenmesi gerekir tarih ve sayılı R.G'de yayımlanarak yürürlüğe giren Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmelik hükümlerinin eki olarak düzenlenen Ek-lc tablosunda ilköğretim tesisleri için minimum alan büyüklüğü m2, lise ve Anadolu liseleri için ise m2 olarak belirlenirken anılan yönetmelik hükümleri ile bu tesisler için belirlenecek inşaat emsali, yapı yaklaşma mesafesi ve kat yüksekliği için sınırlayıcı bir düzenleme getirilmemiş bu konuya ilişkin hususların şehircilik ve planlama ilkeleri, çevresel koşullar ve hizmet gerekleri doğrultusunda imar planı kararı ile belirlenmesi öngörülmüştür. Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliğin İmar Planı Değişikliklerinde Uyulması Gereken Esasları düzenleyen hükümlerinden 28. madde hükmü, imar planlarında verilmiş olan inşaat emsalinin, kat adedinin, ifraz şartlarının değiştirilmesi sonucu nüfus yoğunluğunun artırılmasına dair imar planı değişikliklerinde; artan nüfusun ihtiyacı olan sosyal ve teknik altyapı alanlarının Yönetmeliğin eki Ek-1 listede düzenlenen standartlara uygun olarak ayrılması şartını getirirken dava konusu olayda olduğu gibi nüfus yoğunluğu artışına sebebiyet vermeyecek inşaat emsali artışı taleplerine ilişkin sınırlayıcı bir düzenleme getirilmemiştir.tip İmar Yönetmeliğinin Bahçe Mesafelerini düzenleyen 18. maddesi hükmüne göre iskan alanlarında yapılacak binaların ön bahçe ve yol kenarına rastlayan bahçe mesafelerinin en az (5.00) m. olarak düzenlenmesi zorunludur. Dava konusu alana ilişkin parsel büyüklüğü m2 olup Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmelik hükümleri ile getirilen standarta uygundur. Plan değişikliği öncesinde dava konusu alana ilişkin olarak imar planı kararı ile E=1.00 olarak belirlenen inşaat emsalinin E=1.20 olarak değiştirilmesi bölgedeki nüfus yoğunluğunun artışına sebebiyet vermeyeceğinden plan değişikliğinde ilave kentsel ve sosyal teknik altyapı alanı ayrılmasını gerektirmemektedir. Artan inşaat emsalinin öğretim tesisin ihtiyacı olarak belirtilen kültürel, sosyal ve sportif faaliyetlere ilişkin olarak kullanılacak olması hizmet gereği olarak değerlendirilebileceği gibi artan bu inşaat emsalinin planda belirlenen şekliyle tamamen yeraltında kullanılacak olması nedeniyle de bölgede görsel anlamda bir yapı yoğunluğu artışından da bahsetmeyi olanaksız kılmaktadır. Temel eğitimin 8 yıla çıkmasından sonra bu tesislerin bulundukları alanda hizmet verebilmeleri için imar planı kararlarında yoğunluk artışı taleplerinin ortaya çıktığı Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih 497 sayılı ile -7-

9 Bilirkişi Rûparv^ almış olduğu "Temel Eğitim okullarına ait yoğunluk artışı taleplerinin nazım imar planı değişikliği yapılmaksızın İlçe Belediye Meclisince uygun görülerek, Büyükşehir Belediye Meclisine sorulmadan Büyükşehir Belediye Başkanlığına onaya sunulması" şeklinde Belediye Meclis kararından anlaşılmaktadır. Anılan belediye meclis kararı, kanunla belediye meclisine verilen yetkinin belediye meclis kararı ile belediye başkanlığına devredilmesi nedeniyle hukukiliği tartışılır olsa da süreç içerisinde ortaya çıkan talebin anlaşılabilmesi açısından önemli bir noktadır. Parselin kuzeybatı cephesinde park alanına olan tecavüzü nedeniyle, parsel mülkiyetinden aynı büyüklükte bir alanın parselin batı cephesinde mevcut park alanına terk edilmek suretiyle park alanı olarak ayrılması tesisin bütünlüğü, mevcut park alanının kullanımı, şehircilik ilkeleri, planlama esasları ve Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmelik hükümleri açısından olumsuz bir durum yaratmadığı değerlendirilmektedir. 8 yıllık zorunlu eğitime geçilmesi sonrasında ilköğretim tesislerinden parsel bazında gelecek taleplerin ayrı ayrı değerlendirilmesi yerine, İl Milli Eğitim Müdürlüğü ile de koordinasyon sağlanılarak, Büyükşehir Belediye Başkanlığınca yapılacak teknik değerlendirmeler sonrasında onaylı nazım imar planlarında Büyükşehir Belediye Başkanlığınca gerekli değişiklik ve düzenlemeler yapılarak ilçe belediye başkanlıklarından da nazım planlarda yapılan değişiklik ve düzenlemelere bağlı olarak uygulama imar planlarında gerekli değişiklik ve düzenlemeleri yapmalarının istenmesi hem sorumlu belediyecilik anlayışına daha uygun düşer hem de parsel sahiplerine haksız imar hakkı artışı sağlanıldığı iddialarını ortadan kaldırırdı. Plan değişikliğine konu ada 1 parsele tarihinde yapı ruhsatı düzenlenmekle beraber söz konusu yapı ruhsatı 5 yıllık ruhsat süresi içerisinde yapı kullanma izni alınmadığından tarihi itibari ile hükümsüz hale gelmiştir. Dava dosyasındaki bilgi ve belgelerden Çankaya Belediyesi İmar Müdürlüğünün tarih ve sayılı tespit tutanağına istinaden yapının ruhsata aykırı olarak inşa edilen kısımları için Belediye Encümeninin tarih ve 2001/ sayılı kararı ile para cezası kesilmesi yönünde işlem tesis edildiği anlaşılmakta ise de ruhsat süresinin bitim tarihi itibari ile yapının ruhsat ve eklerine uygun olarak tamamlanan kısımlarına ilişkin bir tespitin bulunmadığı anlaşılmaktadır. Yapının ruhsat ve eklerine aykırı kısımları için ruhsat süresinin bitiminden yaklaşık 34 ay sonrasında idari para cezası kesilmek suretiyle işlem tesis edilmişse de bu işlemin tesisinden sonra plan değişikliğinin onayına kadar geçen süre içerisinde de parsel üzerindeki mevcut yapının ruhsat ve eklerine uygunluğu ilgili ilçe belediyesince sağlanılamamıştır tarih sayılı R.G.'de yayımlanarak yürürlüğe giren 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nun 7-b) maddesi " Çevre düzeni plânına uygun olmak kaydıyla, büyükşehir belediye ve mücavir alan sınırları içinde 1/5.000 ile 1/ arasındaki her ölçekte nazım imar plânını yapmak, yaptırmak ve onaylayarak uygulamak; büyükşehir içindeki belediyelerin nazım plâna uygun olarak hazırlayacakları uygulama imar plânlarını, bu plânlarda yapılacak değişiklikleri, parselasyon plânlarını ve imar ıslah plânlarını aynen veya değiştirerek onaylamak ve uygulanmasını denetlemek; nazım imar plânının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde uygulama imar plânlarını ve parselasyon plânlarını yapmayan ilçe ve ilk kademe belediyelerinin uygulama imar plânlarını ve parselasyon plânlarını yapmak veya yaptırmak" hükmüne amirdir. Kanun'un Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğünün tarih ve 1046 sayı ile TBMM Başkanlığına sunulan şeklindeki Madde gerekçeleri de incelendiğinde 7. maddenin gerekçesinde, Belediyeler Kanunu'ndaki düzenlemeden farklı olarak büyükşehir belediyeleri ile ilçe ve ilk kademe belediyelerinin görevleri ayrıntılı şekilde düzenlenmektedir şeklinde genel bir ifadenin yer aldığı, ilçe belediyelerince uygun görülmeyen uygulama imar planı değişikliği tekliflerinin büyükşehir belediye meclislerince uygun görülmesi halinde onaylanabileceğine ilişkin açıklayıcı bir ifadenin bulunmadığı görülmektedir. Madde metni içerisindeki "büyükşehir içindeki -8-

10 Bilirkişi Rûparv^ belediyelerin nazım plâna uygun olarak hazırlayacakları uygulama imar plânlarını, bu plânlarda yapılacak değişiklikleri, aynen veya değiştirerek onaylamak" ifadesindeki değiştirerek onaylamak ifadesinin ilçe veya ilk kademe belediyesince uygun görülmediği için reddedilen plan değişikliği tekliflerinin madde metnindeki "değiştirerek onaylamak" ifadesine dayanılarak büyükşehir belediyelerince onaylanamayacağı, madde metnindeki "değiştirerek onaylamak" ifadesinin, büyükşehir belediyelerince ancak nazım plana uygunluk sağlamak yönüyle yapılacak bir değişikliği içermesi gerektirdiği değerlendirilmektedir. Nitekim, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nun 14. maddesi son fıkrasında yer alan " Büyükşehir kapsamındaki ilçe ve ilk kademe belediye meclisleri tarafından alınan imara ilişkin kararlar, kararın gelişinden itibaren üç ay içinde büyükşehir belediye meclisi tarafından nazım imar plânına uv2unluşu yönünden incelenerek aynen veya değiştirilerek kabul edildikten sonra büyükşehir belediye başkanına gönderilir." hükmünün bu konudaki tereddüt ve duraksamayı giderecek açıklıkta olduğu değerlendirilmektedir. Ayrıca, bir imar planı değişikliği teklifinin belediye meclisinde görüşülmesi sırasında ortada belediye meclis üyelerinin görüp inceleyebileceği bir imar planının olması gerektiği, ortada incelenebilecek bir imar planı olmaksızın belediye meclislerince imar planın onaylanmasına ilişkin karar alınamayacağı değerlendirilmektedir. Oysa ki dava konusu olayda, dava konusu plan değişikliği Çankaya Belediye Meclisinin tarih 912 sayılı kararı ile oyçokluğu ile reddedildikten sonra, Çankaya Belediye Başkanlığının tarih ve sayılı yazısı eki olarak yalnızca konuya ilişkin belediye meclis kararı ile imar emlak ve istimlak komisyonu raporu Ankara Büyükşehir, Belediye Başkanlığına gönderilmiştir. Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi tarih ve 610 sayılı kararı ile Çankaya Belediye Meclisinin tarih 912 sayılı red kararını uygun görmeyerek 1/1000 ölçekli plan değişikliği teklifinin onaylanmasını oy çokluğu ile kabul ederken plan değişikliği teklifine ait imar planı paftalarının incelenmek üzere belediye meclisine sunulmadığı anlaşılmaktadır. Şöyle ki, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı, büyükşehir belediye meclisi kararının alındığı tarihinden on yedi gün sonra tarih ve sayılı yazısında parsele ilişkin imar planı değişikliğinin Çankaya Belediye Meclisince reddedilmesine rağmen, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisince onaylandığını belirtip yazı ekinde tarih ve 610 sayılı Büyükşehir Belediye Meclisi kararı ile imar ve bayındırlık komisyonu raporunu göndererek, parsele ilişkin 1/1000 ölçekli uygulama imar planlarının Büyükşehir Belediye Başkanlığına iletilmesini istemiş, müteakibinde de tarih ve sayılı yazısında tarih ve sayılı yazılarına yanıt alınamadığını, plan örneklerinin plan müellifmce taraflarına iletildiğini belirtip, onaylı uygulama imar planı örneklerini konuya ilişkin meclis kararı ve komisyon raporu ile birlikte yazı eki olarak Çankaya Belediye Başkanlığına göndermiştir. Ankara Büyükşehir Belediyesi Hukuk Müşavirliğinin kayıt tarihli 2006/345 sayılı yazısı eklerinden de davacı belediye meclis üyelerinin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarihli toplantısına katıldıkları ve tarih 610 sayılı meclis kararının oy çokluğu ile alındığı anlaşılmaktadır. -9-

11 Bilirkişi Rûparv^ SONUÇ Dava dosyasında bulunan mevcut bilgi ve belgeler, yerinde yapılan keşif ve bilirkişi incelemesi ve değerlendirme bölümünde ayrıntılı olarak açıklanan hususlar sonucunda; Ankara İli Çankaya İlçesinde mülkiyeti Bilim Eğitim ve Öğretim A.Ş.'ne ait m2 yüzölçümlü ada 1 nolu parsele ilişkin olarak 1992 yılında onaylanan uygulama imar planı kararları doğrultusunda tarihinde E=1.00, hmax= m. yapılaşma koşulları ile yapı ruhsatı düzenlenmişse de, yapının çekme mesafelerine ötan tecavüzü ve onaylı projesinde bodrum katta garaj olarak gösterilen kısımların yemekhane olarak kullanılması ve parsele ilişkin bahçe duvarının park alanına tecavüzü nedeniyle yapı kullanma izni düzenlenememesi, sekiz yıllık zorunlu eğitime geçilmesi ve tesisin sosyal, kültürel ve sportif aktiviteler için ortaya çıkan kapalı alan ihtiyacının parselinde karşılanmak istenmesi üzerine hazırlandığı belirtilen plan değişikliğinde; Parselin bahçe duvarı yapılmak suretiyle park alanına olan tecavüzlü alan kadar bir alanın parselin diğer cephesinde park alanına dönüştürülmesinin, park alanının kullanımını kısıtlamadığı ve eşdeğer bir alan olduğu, Parselin 15 m.lik trafik yolunda cepheli kısımlarında 10 m. olan yapı çekme mesafesinin mevcut yapı dikkate alınarak yalnızca bir cephede 5 m.ye indirilmesinin mevcut yapının kat adedi ve yüksekliği dikkate alındığında parselin ve trafik yolunun kullanımı açısından sorun oluşturmayacağı, İlave derslik yapılmaksızın, inşaat emsalinin E=1.00 den E=1.20 ye çıkarılarak artan inşaat emsalinin eğitim ve öğretim tesisinin sosyal, kültürel ve sportif kullanımlara yönelik olarak kullanılmak kaydıyla ihtiyaç duyduğu kapalı alan ihtiyacı olarak ve parselin çekme mesafeleri sınırları içerisinde yeraltında kullanılmak kaydıyla artırılmasının, nazım planda yapı yoğunluğunu sınırlayan bir kararın bulunmaması, artan inşaat emsalinin yeraltında kullanılacak olması nedeniyle yapı yoğunluğunu artırmaması, bölgede nüfus artışına yönelik bir karar olmaması ve tesisin eğitim öğretim kalitesine olumlu etki yapacak olması, Mevcut tesis içerisinde eğitim-öğretim faaliyetlerinin devam ediyor olması, mevcut yapının can ve mal güvenliği açısından risk oluşturduğuna ilişkin bir tespitin bulunmaması karşısında, Dava konusu uygulama imar planı değişikliğinin, 3194 sayılı İmar Kanunu, Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmelik hükümleri, şehircilik ilkeleri, planlama esasları, hizmet gerekleri ve kamu yararına aykırılık bulunmadığı değerlendirilmekle birlikte, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu hükümleri çerçevesinde; parsel sahiplerince yapılacak uygulama imar planı değişikliği tekliflerinde plan değişikliğinin ilçe belediye meclisince uygun görülmeyerek reddedilmesi halinde, uygulama imar planı değişikliği teklifinin 5216 sayılı Yasanın 7. maddesindeki "değiştirerek onaylamak" ifadesine dayanılarak büyükşehir belediye meclisince onaylanamayacağı, değiştirerek onaylamak ifadesinin yasanın 14. maddesi hükmü ile birlikte değerlendirilmesinden, burada mutlaka nazım plana uygunluk sağlamak yönüyle yapılacak bir değişikliği içermesi gerektiği, ortada ilçe belediyesince onaylanmış bir uygulama imar planı olmaksızın ve teklif edilen plan meclis üyelerince görülmeksizin büyükşehir belediye meclisince planın onaylanmasına ilişkin karar alınmasının 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununa aykırılık teşkil ettiği sonuç ve kanaatine varılmıştır. Yüce Mahkemenize saygılarımızla arz olunur. 12/06/2007 Harita Mühendisi Yük. Şehir Plancısı Şehir Plancısı -10-

12 ANKARA 4. İDARE MAHKEMESİ ESAS NO : 2006/1316 KARAR NO /1008 DAVACILAR : 1- Yasin Demirci 2- Hüsamettin Öztürk VEKİLİ : Av. Muzaffer Yılmaz İran Caddesi Kurum İş Merkezi C Blok No:21 Kat:6 Daire:459 Kavaklıdere / ANKARA DAVALI : Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı / ANKARA VEKİLİ : Av. Daniye Ö^türkJZat / Aynı Yerde MÜDAHİL (DAVALI YANINDA) :Bilim Eğitim Öğretim A.Ş VEKİLİ : Av. Nejat Özen Strazburg Cad. 12/10 Sıhhiye / ANKARA DAVANIN ÖZETİ : Ankara İli, Çankaya İlçesi ada 1 parsel sayılı taşınmazı ile ilgili olarak 1/1000 ölçekli uygulama imar plan değişikliği hakkında Çankaya İlçe belediye meclisince verilen ret kararının, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi tarafından uygun görülmeyerek 5216 sayılı Kanun uyarınca anılan imar planının onaylanmasına ilişkin tarih ve 610 sayılı kararın; planlama ve şehircilik ilkelerine aykırı olduğu ileri sürülerek iptali istenilmektedir. SAVUNMANIN ÖZETİ : Çankaya Belediye Meclisinin plan değişikliği teklifinin redi kararının 5216 sayılı Kanun'un 14. maddesi gereği onaylanmak üzere Başkanlığa sunulduğu, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin gün ve 497 sayılı kararı uyarınca, tesisin eğitim amaçlı oluşu dikkate alınarak teklifin tastikine karar verilmesine ilişkin dava konusu meclis kararının, hukuka ve ilgili mevzuata, planlama ve şehircilik ilkelerine uygun olduğu, kamu yararı ve hizmet gereği yapıldığı ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır. TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Ankara 4. İdare Mahkemesi'nce, duruşma için önceden belirlenen tarihinde, davacıların vekili Av. Suzan Yücel'in geldiği, davalı idareyi temsilen gelen olmadığı, müdahil (davalı idare yanında) vekili Av. Nejat Özen'in geldiği görülerek, usule uygun yapılan duruşma sonrası gereği görüşüldü: Dava, Ankara İli, Çankaya İlçesi ada 1 parsel sayılı taşınmazı ile ilgili olarak 1/1000 ölçekli uygulama imar plan değişikliği hakkında Çankaya İlçe belediye meclisince verilen ret kararının, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi tarafından uygun görülmeyerek 5216 sayılı Kanun uyarınca anılan imar planının onaylanmasına ilişkin tarih ve 610 sayılı kararın iptali istemiyle açılmıştır sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nun "Büyükşehir Belediyesinin Görev, Yetki ve Sorumlulukları" başlıklı 7. maddesinin (b) bendinde "Çevre düzeni plânına uygun olmak kaydıyla, büyükşehir belediye ve mücavir alan sınırları içinde 1/5.000 ile 1/ arasındaki her ölçekte nazım imar plânını yapmak, yaptırmak ve onaylayarak uygulamak; büyükşehir içindeki belediyelerin nazım plâna uygun olarak hazırlayacakları uygulama imar plânlarını, bu plânlarda yapılacak değişiklikleri, parselasyon plânlarını ve imar ıslah plânlarını aynen veya değiştirerek onaylamak ve uygulanmasını denetlemek; nazım imar plânının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde uygulama imar plânlarını ve parselasyon plânlarını yapmayan ilçe ve ilk kademe belediyelerinin uygulama imar plânlarını ve parselasyon plânlarını yapmak veya yaptırmak." hükmü yer almaktadır. Dava dosyasının incelenmesinden, Ankara İli, Çankaya İlçesi ada 1 nolu parselde bulunan, mülkiyeti Bilim Eğitim ve Öğretim A.Ş.'ne ait taşınmaza ilişkin olarak Çankaya Belediyesi Bayındırlık ve 1

13 T.C. ANKARA 4. İDARE MAHKEMESİ ESAS NO /1316 KARAR NO : 2008/1008 İmar Komisyonunun gün ve 40 sayılı kararı ile uygun görülen 1/1000 ölçekli uygulama imar plan değişikliği teklifinin Çankaya Belediye Meclisi'nin tarih ve 912 sayılı kararı ile reddedilmesi sonrasında söz konusu plan değişikliğinin onay için sunulması üzerine, Ankara Büyükşehir Belediyesi Bayındırlık ve İmar Komisyonununca uygun görülerek, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin gün ve 610 sayılı kararı ile onaylandığı anlaşılmaktadır. Olayda, her nekadar, Mahkememizin tarihli keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılması kararı üzerine, tarihinde keşfe gidilmiş ise de, yukarıda aktarılan Kanunun 7.maddesinin (b) bendinde de behrtitdiği üzere Büyükşehir Belediyelerinin nazım imar planı-yapma yetkisi bulunmakta ise de, uygulama imar planı yapma yetkisi İlçe Belediyelerine ait olup bu konuda Büyükşehir Belediyesi'nin yetkisi İlçe Belediyesi tarafından yapılan uygulama imar planlarını ve bu planlarda yapılan değişiklikleri aynen veya değiştirerek onaylamak ve uygulanmasını denetlemektir. Büyükşehir Belediyelerinin ilk elden uygulama imar planı yapma yetkisini İlçe Belediyesi tarafından nazım imar plânının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde uygulama imar planı yapılmaması durumunda kullanabileceği anlaşılmakta olup, Büyükşehir Belediyesi tarafından bu hususta Mahkememize intikal etmiş bir iddia da bulunmadığından Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 5216 sayılı Kanun'una aykırı bir şekilde yetki gasbında bulunarak doğrudan Çankaya Belediye Meclisi'nin yetkisi dahilindeki 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğini gerçekleştirmesine yönelik tesis ettiği dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle, dava konusu işlemin iptaline, aşağıda dökümü yapılan 1084,57 YTL yargılama gideri ile A.A.Ü.T uyarınca belirlenen 450,00 YTL vekalet ücretinin davalı idareden alınarak davacılara verilmesine, keşif avansından artan (45,83 YTL'nın posta giderlerine aktarılan 28,00 YTL lık kısmından sonra kalan) 23,83 YTL'lık kısmın isteği halinde davacılara iadesine, müdahilin yaptığı masrafların üzerinde bırakılmasına, kararın tebliğinden itibaren 30 gün içerisinde Danıştay'a temyiz yolu açık olmak üzere 15/04/2008 tarihinde oybirliğiyle karar verildi. Başkan KASIM DAVAS Üye İSMAİL ÖZTÜRK Üye UTKU COŞGUN YARGILAMA GİDERİ Başvuru Harcı Karar Harcı YD Harcı Vekalet Harcı Bilirkişi Ücreti Posta Gideri Toplam 12,20 YTL 12,20 YTL 19,90 YTL 2,10 YTL 954,17 YTL. 84,00 YTL 1084,57 YTL