T.C. ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ BELEDİYE MECLİSİ KARAR-

Transkript

1 T.C. ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ BELEDİYE MECLİSİ Karar 1206 NO: KARAR- Çankaya Mühye Güney Park Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje alanı sınırının onayına ilişkin İmar ve Bayındırlık Komisyonunun gün ve 302 sayılı raporu Büyükşehir. Belediye Meclisinin tarihli toplantısında okundu. - Konu üzerinde yapılan görüşmelerden sonra; Ankara Büyükşehir -Belediye Meclisinin gün ve 1647 sayılı karan ile, Mühye tp. 902 ila 912 ve tp nolu parseller 5272 sayıh Belediye Kanununun 73.maddesi uyarınca "Mühye Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Projesi Alam" olarak belirlendiği, ancak söz konusu yasanın Anayasa Mahkemesinin gün ve 8 sayılı kararı ile iptal edilmesi sonucu, 5393 sayılı yeni Belediye Yasasımn tarihli Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girdiği, Ankara Bölge İdare Mahkemesinin gün ve 299 sayılı karan ile de, Anayasa Mahkemesince iptal edilen 5272 sayılı Kanuna dayalı olarak onaylanan Kentsel Dönüşüm. Alanı karanmn hukuksal dayanağı kalmadığı için yürütmenin durdurulmasına karar verildiği,. Bu nedenle yürürlükteki 5393 sayılı Belediye Kanununun 73. maddesi uyarınca toplamda yaklaşık 180 ha. yüzölçümlü Mühye tp. 902 ila 913, tp nolu parseller ve çevresinin, Mühye Güneypark Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alam olarak belirlenmesine ilişkin yeni bir. 1/5000 ölçekli sınır onayı yapılması gerekli olduğu, - Hususlan tespit edilmiş olup, bu doğrultuda hazırlanan 1/5000 ölçekli Mühye tp.902 ila 913 ve tp.3205 nolu parseller Güneypark Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alam Sınırının onayına ilişkin İmar ve Bayındırlık Komisyonu raporu oylandı ve üye tam sayısının salt çoğunluğuyla (14 ret oyuna karşılık 91 oyla).kabul edildi.. Katip Yusuf YALÇINKA YA

2 ANKARA" 4. İDARE MAHKEMESİ BAŞKANLIĞINA - BİLİRKİŞİ RAPORU - ESAS NO : DAVACI # DAVALI DAVA KONUSU 2006/1791 Hüsamettin ÖZTÜRK - Yasin DEMİRCİ - Bedia SÖYLEMEZ Vekili Av. Muzaffer YILMAZ Cinnah Cad. No: 17/15 Çankaya/ANKARA Vekili Av. Daniye ÖZTÜRK ZAT 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 73. maddesinin Anayasaya aykırılığı nedeniyle anılan maddenin Anayasa Mahkemesine götürülmesi ve Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih 1206 sayılı 1/5000 ölçekli Çankaya Mühye Güney Park Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı sınırına ilişkin kararının iptali ve yürütmenin durdurulması istemidir. Mahkemece bilirkişi heyetimizden dava.konusu 1/5000 ölçekli Mühye Güneypark Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı sınırlarının şehircilik ilkeleri, planlama teknikleri ve imar mevzuatı açısından incelenerek ulaşılacak tespit ve sonuçları dava dosyasında davacı ile davalı tarafça öne sürülen iddiaları da kapsayacak şekilde açıklayan bilirkişi raporunun mahkemeye sunulması istenilmiştir. DAVA DOSYASININ İNCELENMESİ : A-Tarafların İddia ve Karşı Cevapları A.1-) Davacı Taraf İstem ve İddiaları : Davacı, Ankara Nöbetçi İdare Mahkemesi Başkanlığına verdiği tarihli dava dilekçesinde özetle; Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih 1206 sayılı kararı ile Mühye 902 ila 913 ve 3205 sayılı parseller ve çevresinin Mühye Güney Park Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı olarak belirlenmiş ve buna ilişkin 1/5000 ölçekli sınır onayına karar verilmiştir. Anayasa, AİHS Ek 1 Nolu Protokole, İmar Yasasına ve Yönetmelik hükümlerine, şehircilik ve planlama ilkelerine aykırı, özünde kamu yararı ve hizmet gerekleri bulunmayan, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin hukuka ve şehircilik ilkelerine aykırı kararına ilişkin Belediye Meclis Üyesi olarak iptal davası açma zorunluluğunda kalınmıştır. Davalı İdarenin söz konusu Kentsel Gelişim ve Dönüşüm Projesi kararma dayanak aldığı, 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 73. maddesidir. Anılan madde uyarınca belediyelerin bir yerde"kentsel Dönüşüm ve Gelişim Projesi" uygulayabilmesi için Yasan'nın belirlediği sebep unsuru; Kentin gelişimine uygun olarak: - Eskiyen kent kısımlarını yeniden inşa ve restore etmek, - Konut alanları, sanayi ve ticaret alanları, teknoloji parkları ve sosyal donatılar oluşturmak, - Deprem riskine karşı tedbirler almak, - Kentin tarihi ve kültürel dokusunu korumak amacıyla hareket edilmesidir.

3 Yasa'nın belirlediği sebebin dışına çıkılarak daha önceden onaylanan 1/5000 ve 1/1000 ölçekli tüm imar planlarının iptali ve her türlü imar uygulamasının durdurulması sonucunu doğuracak şekilde işlem tesis edilmesi, işlemi sebep, konu ve maksat unsuru yönünden sakatlamaktadır. Olmayan bir projeye dayanılarak tüm imar planlarının iptal edilmesi ve imar uygulamalarının durdurulması ile belirli ve düzenli idare ilkesi ihlal edilmiştir.davalı İdare işlemi eşit imar hakkını zedelemektedir. Mevcut imar planının iptali için öneri imar planına sahip olmak gerekirken Davalı İdare 1/5000 imar planını hükümsüz kılarak, sadece yeni proje alanı sınırını belirleyerek, dayanak olarak kullanılacak bir imar olmadığından mülkiyet belirsizliği sorununu ortaya çıkarmaktadır sayılı İmar Kanunu hükümleri gerektiği gibi uygulansaydı dava konusu olayda olduğu gibi imar planı iptali ve kamu yaran ihlali olmazdı sayılı Yasa'nın 7/b maddesine aykırı olarak İlçe Belediyesinin hakları hiçe sayılmaktadır. Mevcut planların iptali ile proje yapılıncaya kadar bireylerin kazanılmış haklan gözetilmeksizin karar alınması açıkça hukuka aykırı olup iptali gerekmektedir. "* ir* Davalı İdare işlemine dayanak alınaq -5393', sayılı Belediye kanunu'nun 73. maddesi Anayasa'ya açıkça aykırı olup iptali gerekmektedir. Anılan yasa hükmüyle idarelerce mevcut yasal düzenlemeler ve mevcut imar planlan uyarınca verilen imar, ruhsat ve inşaat haklan yok sayılmakla, bireylerin temel hak ve özgürlükleri ve mülkiyet hakları ihlal edilmektedir. Denilerek, 5393 sayılı Yasa'nın 73. maddesinin Anayasa mahkemesine götürülmesini, davalı idare işleminin iptalini ve yürütmenin durdurulmasını istenilmiştir. A.2-) Davalı Taraf Savunması: Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı kayıt tarihli karşı cevap dilekçesinde özetle; Aynı bölgenin 1/1000 ölçekli imar planlarının iptali istemiyle Ankara 1. İdare Mahkemesinin 2006/729 E. Sayılı dosyasında dava açılmış olduğu belirtilerek davaların aynı mahkemede görülmesi istenilmiştir. Dava konusu alanın daha önce 5272 sayılı Yasa uyarınca Mühye Güney Park Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı olarak belirlenmiş olmakla birlikte 5272 sayılı Yasa'mn Anayasa Mahkemesinin tarih ve 8 sayılı karan ile iptal edildiğinden tarihli R.G.'de yayımlanarak yürürlüğe giren 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 73. maddesi uyannca yaklaşık 180 ha.lık yüzölçümlü tapulama 902 ila 913 ve 3205 nolu parseller ve çevresi Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih 1206 sayılı karan ile yeni bir sınır onayı yapılarak Mühye Güney Park Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı olarak belirlenmiş, tarihleri arasında ilan edilmiş, itiraz olmadığından kesinleşmiştir. Alana ilişkin 1/5000 ve 1/1000 ölçekli imar planlan ihale yolu ile elde edilerek, 1/5000 ölçekli nazım imar planı Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin gün ve 207 sayılı kararı ile, 1/1000 ölçekli uygulama imar planı gün ve 211 sayılı karan ile onaylanarak kesinleşmiş, parselasyon planları da Ankara Büyükşehir Belediye Encümeninin gün ve 724 sayılı karan ile onaylanmıştır. Bu planlarla birlikte klasik imar düzeninden farklı olarak kentsel tasanm ve altyapı projeleri de hazırlatılmıştır.

4 Dava konusu alandaki mülkiyet sahiplerinin Büyükşehir Belediye başkanlığı ile projenin gerçekleştirilmesine yönelik olarak sözleşme yapmaları gerekmekte olup, projede mülkiyet hakkı kaybı söz konusu olmayacaktır. Yıllardır çok fazla hissedar olması nedeniyle mevcut imar planlan ile sorunlan çözülemeyen söz konusu bölgede modern bir sosyal çevre, standartları ve kalitesi yüksek bir yaşam alanı oluşturulması amaçlanmıştır sayılı 73. maddelerindeki yetkileri kullanmak yetkisi de Büyükşehir Belediyesine verilmiştir. Bu nedenle Büyükşehir Belediyesinin yasal olarak bu tür planları yapma ve yaptırma yetkisinin olduğu açıktır. Haksız ve yersiz olarak açılan davanın reddine karar verilmesi gerekir denilmiştir. A.3-) Davacının Davalı Savunmasına Karşı Cevapları: Davacılar, davalı idare savunmasında-belirtilen hususlara kayıt tarihli dilekçeleri ile karşı cevapta bulunmuşlar ve dava dilekçesinde belirttikleri hususlara ek olarak; Belediye meclis üyelerinin belediye meclis kararlarına karşı dava açma ehliyetine sahip olduklarını, Davanın süresi içinde açıldığını, Davalı İdarenin tarih ve 1206 sayılı karannın, 5393 sayılı Yasa'mn 73. maddesinde aranılan şartlann hiçbirinin gerçekleşip gerçekleşmediği araştınlmadan salt kişisel çıkarlar gözetilerek rant elde etmek amdcıyla alındığı, 5216 sayılı Yasa'nın 7.b maddesinde büyükşehir belediyelerine verilen nazım imar planını yapmak ve yaptırmak yetkisinin "çevre düzeni planına uygun olmak kaydıyla" kullanılabileceği belirtilirken söz konusu alanda Çevre Düzeni Planı bulunup bulunmadığı ve davalı idarece hazırlanan nazım imar planının bu plana uygun olup olmadığının anlaşılamadığını, Açılmış bulunan bu dava devam ederken davalı idarenin tarih ve 2023 sayılı işlemi ile Proje alanının genişletildiği ve bu işleme karşı açılan davanın da Ankara 7. İdare Mahkemesinde 2006/2431 Esas numarası ile görüldüğünü belirtmiştir. B-Bağlantı Kararı Ankara Bölge İdare Mahkemesi E:2006/6400 K:2006/5771 numarası ile görülen davada, Ankara 4. İdare Mahkemesinde görülen iş bu dava ile Ankara 1. İdare Mahkemesinde görülen E:2006/729 nolu davada, bağlantılı olduğu ileri sürülen davalardaki istemlerin ayrı ayrı irdelenmesi gerektiği, biri hakkında verilecek hükmün diğerini etkilemesinin söz konusu olmadığı, davalar arasında bağlantı bulunmadığına karar vermiştir. DEĞERLENDİRME : Dava konusu Mühye Güney Park Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı sınırları, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih ve 1206 sayılı kararı ile onaylanmıştır. Anılan Meclis Karannm incelenmesinden, alanın 5272 sayılı Belediye Kanunu'nun 73. maddesi uyarınca "Mühye Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı" olarak belirlendiği, 5272 sayılı Yasa'nın Anayasa Mahkemesince, iptali sonrasında Mühye Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanına karşı açılan davada Ankara Bölge idare Mahkemesince söz konusu kararın hukuksal dayanağı kalmadığı için yürütmenin durdurulmasına karar verilmesi üzerine daha sonra yürürlüğe giren 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 73. maddesi uyarınca yaklaşık 180 ha.lık

5 yüzölçümlü Mühye tapulama 902 ila 913, tapulama 3205 nolu parseller ve çevresinin Mühye Güney Park Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı olarak 1/5000 ölçekte sınırlan belirlenerek salt çoğunlukla (14 ret oyuna karşılık 91 oyla) onaylandığı anlaşılmaktadır. Müteakibinde tarih ve 2023 sayılı Büyükşehir Belediye Meclisi Karan ile de Güneypark Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı sınırlannda yapılan planlama ve kentsel tasanm projeleri sonucu genişleme ihtiyacı doğmuştur denilerek onaylı proje sınırlan Mühye tapulama 805 ve 820 parsellerin bir bölümü ile tescilsiz arazilerin bir kısmını da kapsayacak şekilde genişletilerek üye tam sayısının salt çoğunluğu ile (11 ret oyuna karşılık 91 oyla) onaylanmıştır. *» tr- 12^ tarih ve 1206 savılı "Ankara'» Büyükşehir Belediye Meclisi Kararının incelenmesinde alanın "kentsel dönüşüm ve gelişim alanı" olarak belirlenmesini gerektirecek hiçbir neden ve gerekçeye deginilmedift gibi meclis kararına ek hiçbir teknik bilgi ve belgeye yer verilmediği görülmektedir. Alanın kentsel dönüşüm ve gelişim alanı olarak Deıırıenmesıne ilişkin tek gerekçeye Ankara ftüvüksehir Beledir %slranlıfr 07 0Q?006 Icavıt tarifi karşı cevap dilekçesinde "Yıllardır çok fazla hissedar olması nedeniyle mevcut imar utanları ile sorunları çözülemeyen söz konusu bölgede modern bir sosyal çevre, standartları ve kalitesi yüksek bir yasam alanı oluşturulması amaçlanmıştır." ifadesinde rastlanılmaktadır. Alanın «^pırlarının, genişletilmesine ilişkin tarih ve 2023 sayılı Büvıiksehir Rpledive Meclisi Karannın da teknik gerekçelerden cök hazırlanan plan ve projelere cjavandınldıftı _ 1 görülmektedir. ' tarih ve sayılı R.G'de yayımlanarak yürürlüğe giren 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun "Kentsel dönüşüm ve gelişim alanı" başlığı altında düzenlenen 73. maddesi; Belediye, kentin gelişimine uygun olarak eskiyen kent kısımlarını yeniden inşa ve restore etmek; konut alanları, sanayi ve ticaret alanları, teknoloji parkları ve sosyal donatılar oluşturmak deprem riskine karşı tedbirler almak veya kentin tarihî ve kültürel dokusunu korumak amacıyla kentsel dönüşüm ve gelişim projeleri uygulayabilir. Kentsel dönüşüm ve gelişim projelerine konu olacak alanlar, meclis üye tam sayısının salt çoğunluğunun kararı ile ilân edilir. Kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanlarında yıkılarak yeniden yapılacak münferit yapılarda ilgili resim ve harçların dörtte biri alınır. Bir yerin kentsel dönüşüm ve gelişim proje alam olarak ilân edilebilmesi için; o yerin belediye veya mücavir alan sınırları içerisinde bulunması ve en az ellibin metrekare olması şarttır. Kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanlarında bulunan yapıların boşaltılması, yıkımı ve kamulaştırılmasında anlaşma yolu esastır. Kentsel dönüşüm ve gelişim projesi kapsamında bulunan mülk sahipleri tarafından açılacak davalar, mahkemelerde öncelikle görüşülür ve karara bağlanır, hükmüne amirdir.

6

7 Anılan Kanun maddesi incelendi&inde 1 kentsel dönüşüm ve gelişim alanlarının belirlenmesine ilişkin olarak cok genel bir takım hususlarının madde metniyle düzenlediğini, bir çok konu açısından ise örneğin; <Q Dönüşüm projelerinin mevcut planlara mı yoksa yeni yapılacak dönüşüm planlarına mı dayanacağı? (3 Projelerin elde edilmesinden sonra yapım işlerinin kamu eliyle mi, yoksa mülkiyet sahipleri tarafından mı gerçekleştirileceği veya tamamen bu amaçla kamu ve özel sektör işbirliğine dayalı yeni bir örgütlenmeye gidilip gidilemeyeceği? O İdare tarafından hazırlanan dönüşüm ve gelişim projelerine uygun olarak kendi mülkiyetleri üzerinde öngörülen yapılaşma haklarını kullanmak isteyenlere bu hakların kullandırılıp kullandınlamayacağı? ( ) Planlama-projelendirme-uygulama işlemlerinin tamamlanma süresinin ne olacağı? ( 3 Sınırların belirlenmesi sonrasında uygulamaya geçilmemesi veya işlemlerin kabul edilebilir bir süreden daha uzun sürmesi halinde özel mülkiyet sahiplerine ne gibi haklar tanınacağı? Sımr belirlenmesine rağmen uygulamaya geçilmemesi nedeniyle mülkiyet sahiplerinin mağduriyetine sebebiyet veren idareler açısından ne tür yaptırımlar uygulanacağı, gibi hususlarda belirsizlikler içerdiğirii söylemek mümkündür. Konuya ilişkin değerlendirmelerin daha sağlıklı yapılabilmesi amacıyla Kanun'un madde gerekçelerinin de incelenmesinde fayda görülmüştür. İçişleri Bakanlığınca hazırlanarak Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğünün tarih ve 2476 sayılı yazısı ile TBMM Baskanhfrına sunulan Belediye Kanunu Tasarısında 73. maddenin gerekçesi aşağıdaki gibi düzenlenmiştir. "Madde 73- Sağlıksız ve hızlı kentleşme ülkemizin önemli sorunlarının başında gelmektedir. Kentlerimiz özellikle ülkemizin batı bölgelerinde aşırı şekilde büyümüş, fakat buna uygun sosyal imkanlarla donatılamamıştır. Büyük kentlerde trafik, hava kirliliği, yetersiz konut, çarpık yapılaşma, altyapı hizmetleri ve benzeri sorunlar acilen çözüm beklemektedir. Bu düşünceden hareketle Büyükşehir belediyeleri ve nüfusu in üzerindeki belediyelerin kentin gelişimine uygun konut alanları, ticaret alanları, teknoloji parkları ve sosyal donatılar oluşturmak; kentin tarihi ve kültürel dokusunu korumak ve restore etmek amacıyla kentsel gelişim alanları ilan etmeye ve uygulayabilmelerine imkan vermek kaçınılmaz hale gelmiştir. Madde bu amaçla düzenlenmiştir. Kentsel gelişim projesi ilan edilecek yerin belediye veya belediye mücavir alan sınırları içinde bulunması ve en az metrekare olması öngörülmektedir. Ayrıca, bujüanların. imar Kentsel gelişim projesi uygulamaların sürüncemede kalmaması için uygulama ile ilgili olarak açılacak davaların, mahkemelerde öncelikle görüşülmesi ve karara bağlanması öngörülmektedir." 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun TBMM'ne sunulan halindeki nüfusu 'in üzerinde Olan belediyeler İle Rıiviiksf>hir Re1ftdivP;Wi VP Rıiviilfgpl^r r>p1prtiyp1<»ri ipnhpld ilr.e ve ilfr kademe belediyelerine verilen yetkinin Kanun'un TBMM'de uygun görülerek yasalaşan^ şeklinde tüm belediyeleri yetkili kılan değişikliği hir kfflflrf] b rakırsak madde gerekçesinin madde metninden çok farklı düzenlenmediği, yalnızca madde gerekçesi metninde "Avrıca. bu alanların, imar

8 görmemiş alanlardan seçilmesi esas olmakla birlikte imar sormuş alanlarda da belirli şartlar dahilinde uveulama imkanı bulunmaktadır." şeklinde bir açıklamaya yer verildiği görülmektedir. Buradan hareketle, kentsel dönüşüm ve gelişim proje^ alanlarının imar görmüş alanlarda hangi "belirli şartlarda" uygulanabileceğinin, bu alanların hangi amaçla dönüşüm ve gelişim alam olarak belirlenebileceğinin düzenlendiği 73. madde hükmünün 1 nci fıkrasında aranarak açıklığa kavuşturulması gerekecektir. Fıkra metninde "Belediye, kentin gelişimine uygun olarak eskiyen kent kısımlarını yeniden inşa ve restore etmek; konut alanları, sanayi ve ticaret alanları, teknoloji parkları ve sosyal donatılar oluşturmak, deprem riskine karşı tedbirler almak veya kentin tarihî ve kültürel dokusunu korumak amacıyla kentsel dönüşüm ve gelişim projeleri uygulayabilir." denildiğinden, hem; (2) Eskiyen kent kısımlarının inşa ve restore edilmesi amacıyla belirlenecek alanlarda konut alanları, sanayi ve ticaret alanları, teknoloji parkları ve sosyal donatılar oluşturmak, bu alanlarda deprem riskine karşı tedbirler almak amacıyla belirlenecek alanların, teknik anlamda daha önce imar görmüş alanlar olması, hem de; Kentin tarihi ve kültürel dokusunu korumak amacıyla belirlenecek alanların, teknik anlamda daha önce imar görmüş alanîâr olması kaçınılmazdır. Bu durumda, madde gerekçesinin madde metnini açıklayıcı olarak düzenlenmediğini hatta madde metni ile madde gerekçesi arasında çelişki bulunduğunu söylemek mümkündür. Gerek Kanun'un 73. maddesi metni gerekse madde metninin gerekçesi incelendiğinde, kentsel dönüşüm ve gelişim alanının belirlenmesi sonrasında alan içerisinde bulunan yapıların boşaltılması, yıkımı ve kamulaştırılmasında anlaşma yolunun esas olmasının belirlenmesi dışında hiçbir konuda düzenleme getirilmemiştir. Bu nedenle, Kanif"'"" 7r ""»f 1 * 1»?' hfikmti İle düzenleme getirilmeyen «im lfnti ilqf/ia yr«-a-l«lr»«ı mevzuatının genel hükümlerinin bxtâlanlat içinde geçerli /»irinpıımm kabulü gerek^di değerlendirilmektedir. ' Dava konusu kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanının bulunduğu alanda yaklaşık 157 ha.lık bir alan için 175 kişi/ha. yoğunluklu ve kişilik nüfusun yaşamasının öngörüldüğü Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığının tarih 291 sayılı karan ile onaylı bir nazım imar planının bulunduğu anlaşılmaktadır. Bu plan kararlarına dayalı olarak yapılaşmanın tamamlandığı ve eskiyen kent kısımlannın oluştuğunu söylemek mümkün olmadığı gibi alanın tarihi ve kültürel bir dokusunun bulunduğunu da söylemek mümkün değildir. Bu durum yerinde yapılan keşif ve bilirkişi incelemesi sırasında da görülmüştür. Alanın kentsel dönüşüm ve gelişim projesi alanı olarak belirlenmesi sonrasında hazırlanan ve Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih ve 207 sayılı karan ile onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planının 2. numaralı plan notunda da nüfus yoğunluğunun 175 kişi/ha'ı aşamayacağı belirtilmiştir. Bu durumda yeni konut alanlannın oluşturulmasından da bahsedilemez. Mülkiyetin hisseli olması nedeniyle mevcut imar planları ile sorunları çözülemediği belirtilen söz konusu bölgede modern bir sosyal çevre, standartları ve kalitesi yüksek bir yaşam alanı oluşturulması amaçlandığı belirtilmektedir sayılı Belediye Kanunu'nun 73 maddesi hükmünde böyle bir amaçla kentsel dönüşüm ve gelişim alanı belirlenebileceğine ilişkin bir hüküm yer almamaktadır. Kaldı ki, böyle bir gerekçe olsa olsa alanda imar planı revizyonu kararı alınmasının bir gerekçesi olabilir tarih ve sayılı R.G.'de yayımlanarak yürürlüğe giren 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nun Büyükşehir, ilçe ve ilk kademe belediyelerinin görev ve sorumlulukları

9 başlığı altında düzenlenen 7.e) maddesi hükmü ile Belediye Kanunu'nun 73. maddesinde belirtilen yetkileri kodlanmak _JoDnusjunda Büyükşehir Belediyeleri de yetkilendirilirken, 7.c) maddesi hükmü ile de Kanunlarla büyükşehir belediyesine verilmiş görev ve hizmetlerin gerektirdiği proje, yapım, bakım ve onarım işleriyle ilgili her ölçekteki imar plânlarını, parselasyon plânlarını ve her türlü imar uygulamasını yapmak ve ruhsatlandırmak yetkisi ile yetkilendirilmişlerdir sayılı Kanun'un 7. maddesinin bu iki fıkra hükmünün birlikte değerlendirilmesinden Büyükşehir belediyelerinin kentsel dönüşüm ve gelişim alanı ilan etme, bu alanların imar planlarını ve parselasyon planlarını hazırlama, proje ve yapım işlerini yerine getirme yetki ve sorumluluğunun bulunduğu değerlendirilmektedir. Bununla birlikte 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 73. maddesinin son fıkrasında "Kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanlarında bulunan yapıların boşaltılması, yıkımı ve kamulaştırılmasında anlaşma yolu esastır." denilmekle beraber bu ifadenin yalnızca parsel üzerinde bulunan yapılar için geçerli olabilecek bir hüküm olduğu, parselin mülkiyetinin kamulastınlabilficfigi anlamırujasımadîğı. bu cerçevedeonaylı_ plarhcarârlarljze hazırlanan projeler kapsamında mülkiyet şahinlerinin projeleri kendilerinin gerçekleştirebilecekler!/ 5216 sayılı Yasa'mn 7.c maddesine dayanılarak özel mülkiyetler ü7erirıhe parsel malikinin muvafakati olmaksızın Büynfrsehir ReleHivesince yapım isine yönelik faaliyetlerin gerçekleştiril*meyp 5i Hp&P.r1? n^iri)pektedir. Yukarıda 5393 sayılı Belediye Kanunu ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu hükümleri açısından değerlendirme yapılmış olmakla birlikte konunun daha iyi değerlendirilebilmesi açısından şehir ve bölge planlamasını konu alan yazılı kaynaklarda kentsel dönüşümün nasıl tanımlandığa've Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca hazırlanarak Bakanlar Kurulunun tarihli kararı üzerine Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğünün tarih ve 3213 sayılı yazısı ile TBMM Başkanlığına sunulan Dönüşüm Alanları Hakkında Kanun Tasarısının genel gerekçesine bakmak faydalı olacaktır. Kentleşme literatüründe "dönüşüm" kavramı bir bozulma / çökme durumundan yeniden canlandırma durumuna geçişi ifade etmektedir. Kentsel dönüşüm çok yönlü bir müdahale tekniğidir. Planlama ve uygulama safhalarında kısıtlılıkları giderecek ve çalışmaların işleyişini mümkün kılacak yasal, yönetsel ve kurumsal düzenlemelere ihtiyaç duvar. JCentsel dönüşüm eyleminin vizyonu ve stratejisi belirlenmell ve bu vizyonu_jıa^ala_^ Cİr C^LJiad fjfi e ula.silma.sini sağlayacak mekanizmalar tanımlanmalıdır. Kentsel dönüşüm sadece mekanın iyileştirilmesine davalı kaygıların güdülmedigi, fiziksel gelişmeyitetikleyen ama aynı zamanda kapsamlı bir ekonomik gelişme sağlamaya olanak veren bir araçtır. Bu nedenle' dönüşüm ve gelişim alanlarının belirlenmesi aslında kent planının bir parçası ve onun bir tanin p 1 " 1 '^"- j^azım plan ana kararları ile dönüşüm kararlarının uvum içinde olması gerekir. Dönüşüm alanlarında ki aktörler, süreç, fınansal ve hukuksal altyapı mutlak suretle tanımlanmalıdır. Dönüşüm modellerinde farklı aktörler arasında (yatırımcı, idare, mülkiyet sahipleri ve oturanlar,...) işbirliği esas olduğundan katılımın ve şeffaflığın olabildiğince sağlanması gerekir. Dönüşüm Alanları Hakkında Kanun Tasarısının genel gerekçesinde de 5393 sayılı Kanunla belediyelere kentsel dönüşüm ve gelişim alanı sınırları belirleme yetkisi verilmiş olmakla birlikte uygulamanın biran önce hayata geçirilmesini sağlamaya yönelik olarak ve kanunla düzenlenmesi gereken hükümlere yer verilmemiş olması genel bir düzenlemeyi zorunlu kılmaktadır denilerek uygulama açısından 5393 sayılı Kanun'un 73. maddesinin bu konuda tek başına yetersiz kalacağı vurgulanmıştır. SONUÇ :

10 Dava dosyasında bulunan mevcut bilgi ve belgeler, yerinde yapılan keşif ve bilirkişi incelemesi ve değerlendirme bölümünde ayrıntılı olarak açıklanan hususlar sonucunda; Ankara İli Çankaya İlçesinde bulunan Mühye Güney Park Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alam sınırlarının belirlenmesi ve onaylanmasına ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih ve 1206 sayılı kararının hiçbir teknik gerekçeye dayandırılmadan alındığı, bu sınırların genişletilmesine ilişkin tarih ve 2023 sayılı kararın da teknik bir tespit ve gerekçeye değil hazırlanan projeye dayandırıldığı, mülkiyet yapısının çok hissedarlı olması nedeniyle mevcut imar planının uygulanamamasının plan revizyonu gerekçesi olabilmekle beraber Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı olarak belirlenmeyi gerektirmeyeceği, 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 73. maddesinde, belediyelerin kentin gelişimine uygun olarak eskiyen kent kısımlarını yeniden inşa ve restore etmek; konut alanları, sanayi ve ticaret alanları, teknoloji parkları ve sosyal donatılar oluşturmak, deprem riskine karşı tedbirler almak veya kentin tarihî ve kültürel dokusunu korumak amacıyla kentsel dönüşüm ve gelişim, projeleri uygulanabileceğinin belirtildiği savılı Kanun'un 73. maddesinin perekcesinde hi alanların imar görmemiş yerlerden seçilmesinin esas olduğunun helittildiği. imar görmüş alanlarda belirli şartlar dahilinde uygulanabileceği belirtilen yasal düzenlemenin daha önce onaylı planı bulunduğu belirlenen dava konusu alanda uygulanmasını zorunlu kılacak hususların ortaya konulmadığı gibi dava konusu alanın Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Aîanı ol&rak belirlenmesinin eskiyen bir kent kısmının yeniden inşa ve restore edilmesi veya kentin tarihi ve kültürel dokusunun korunması gerekçesine de dayandırılamayacağı, Açıklanan nedenlerle de Mübve Günev Park Kentsel Dönüşüm ve_jjeiisim^proie Alam sınırlarım" 53,9^ »y 1 ' v^nu^ 7^ rnaddesine uygun olmadığı, alanın kentşeld^pjisümv'e gelişim proje alanı olarak belirlenmesinde de kamu yarart^ulurmîâ^îğısonuç ve kanaatine mmmam^^^^m varılmıştır. Yüce Mahkemenize saygılarımızla arz olunur. Z./06/2007 Harita Mühendisi Yük. Şehir Plancısı Şehir Plancısı

11 T.C. A NKARA 4.İDARE MAHKEMESİ ESAS NO: 2006/1791 DAVACI VE YÜRÜTMENİN DURDURULM ASINI İSTEYEN 1-Hüsamettin Öztürk 2-Yasin Demirci 3-Bedia Söylemez VEKİL : Av. Muzaffer Yılmaz / Aynıyerde Cinnah Cad.No:17/15 Çankaya / ANKARA KARSI TARAF (DAVALI) : Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı/ ANKARA VEKİLİ İS T E M İN Ö Z E T İ : Av.Daniye Öztürk Zat /Aynıyerde : Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin günlü 1206 sayılı, 1/5000 ölçekli Çankaya Mühye Güney Park Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı s ın ırın ar ~ ilişkin kararının; iptali ve yürütmenin durdurulmasıistenilmektedir TÜRK MİLLETİADINA Hüküm veren Ankara Nöbetçi».İdare Mahkemesi'nce davalının usule ilişkin iddiasıreddedildi ve işin gereği görüşüldü: Dava, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin günlü 1206 sayılı, 1/5000 ölçekli Çankaya Mühye Güney Park Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanısınırına ilişkin kararının; iptali ve yürütmenin durdurulmasıistenilmektedir tarih ve sayılıresmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun "Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Alanı" başlığıaltında düzenlenen 73.maddesinde; "Belediye, kentin gelişimine uygun olarak eskiyen kent kısımlarınıyeniden inşa ve restore etmek;konut alanları, sanayi ve ticaret alanları, teknoloji parklarıve sosyal donatılar oluşturmak, deprem riskine karşıtedbirler almak veya kentin tarihi ve kültürel dokusunu korumak amacıyla kentsel dönüşüm ve gelişim projelerini uygulayabilir. Kentsel dönüşüm ve gelişim projelerine konu olacak alanlar.meclis üye tam sayısının salt çoğunluğunun kararıile ilan edilir. Kentsel dönüşüm ve gelişim projelerine konu olacak alanlar, meclis yapılacak münferit yapılarda ilgili resim ve harçların dörtte biri alınır. Bir yerin kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanıolarak ilan edilebilmesi için; o yerin belediye veya mücavir alan sınırlarıiçerisinde bulunmasıve en az ellibin metrekare olmasışarttır, Kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanlarında bulunan yapıların boşaltılması, yıkımıve kamulaştırılmasında anlaşma bulunan mülk sahipleri tarafından açılacak davalar, mahkemelerde öncelikle görüşülür ve karara bağlanır" hükmüne yer verilmiştir. Dava dosyasının incelenmesinden, dava konusu alanın 5272 sayılıyasa uyarınca Mühye Güney Park Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanıolarak belirlendiği, ancak 5272 SayılıYasa'nın Anayasa Mahkemesinin tarih ve 8 sayılıkararıile iptal edilmesi üzerine, tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 5393 sayılıbelediye Kanunu'nun 73.maddesi uyarınca Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin tarih ve 1206 sayılıkararıile 1/5000 ölçekli Mühye 902,913 ve 3205 nolu parsellerin Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanısınırının onaylanmasına yönelik işlem tesis edilmesi üzerine görülmekte olan davanın açıldığıanlaşılmaktadır. Uyuşmazlığın çözümlenebilmesi için mahkememizin günlü kararıile mahallinde 1

12 T.C. A NKARA 4.İDARE MAHKEMESİ ESAS NO: 2006/1791 keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiş olup, tarihinde yapılan keşif ve bilirkişi incelemesinin ardından tarihinde mahkememiz kaydına giren bilirkişi raporunda özetle" Ankara İli Çankaya ilçesinde bulunan Mühye Güney Park Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı sınırlarının belirlenmesi ve onaylanmasına ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin tarih ve 1206 sayılı kararının hiçbir teknik gerekçeye dayandırılmadan alındığı, bu sınırların genişletilmesine ilişkin tarih ve 2023 sayılı ^aj^d^tej<njk bir tespit ve gerekçeye değil hazırlanan projeye dayandırıldığı, mülkiyet y a pıs ın ın çok hissedarlıolmasınedeniyle mevcut imar planının uygulanmamasının plan revizyonu gerekçesi olabilmekle beraber Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanıolarak belirlenmeyi gerektirmeyeceği, 5393 sayılıbelediye Kanunu'nun 73.maddesinde, belediyelerin kentin gelişimine uygun olarak eskiyen kent kısımlarınıyeniden inşa ve restore etmek, konut riskine karşıtedbirler almak veya kentin tarihi ve kültürel dokusunu korumak amacıyla kentsel dönüşüm ve gelişim projeleri uygulanabileceğinin belirtildiği, 5393 sayılıkanun'un 73.maddesinin gerekçesinde bu alanların imar görmemiş yerlerden seçilmesinin esas olduğunun belirtildiği, imar görmüş alanlarda belirli şartlar dahilinde uygulanabileceği belirtilen yasal düzenlemenin daha önce onaylı planı bulunduğu belirlenen dava konusu alanda uygulanmasınızorunlu çıkacak m*, hususların ortaya konulmadığı gibi dava konusu alanın Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanıolarak belirlenmesinin eskiyen bir kent kısmının yeniden inşa ve restore edilmesi veya kentin tarihi ve kültürel dokusunun korunmasıgerekçesine de dayandırmayacağı"belirtilmiştir. Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu uyarınca taraflara sunulan söz konusu bilirkişi raporuna davalıidarece itiraz edilmekte ise de, bu itiraz yerinde görülmeyerek rapor Mahkememizce hüküm tesisine yeterli görülerek benimsenmiştir. Bu durumda dosyada bulunan tüm bilgi ve belgeler ile bilirkişi raporunun birlikte değerlendirilmesinden Mühye Güney Park Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanısınırlarının 5393 sayılı Yasa'nın 73. maddesine uygun olmadığı, dava konusu alanın kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı olarak oelfrlenmesinde de kamu yararıbulunmadığısonucuna Wîîö^ğTrıdan davalıidarece tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle, 2577 sayılıidari Yargılama Usulü Kanunu'nun 27. maddesi uyarınca açıkça hukuka aykırı olan ve uygulanması halinde davacının telafisi güç veya imkansız zararlar doğuracağısonucuna varılan dava koniisu-ir.lftm lftrin- tem inat nlınmîifsmn yürütmenin durdurulmasına^ kararın tebliğinden itibaren (7) gün_içjnde Bölge idare Mahkemesi'ne itiraz yolu açık olmak üzere,!4.u gününde oybirliğiyle karar verildt? NÖBETÇİBAŞKAN ÜYE ÜYE CENGİZ AYDEMİR İS M A İL Ö Z T Ü R K UTKU COŞGUN < /« T

13 T.C. A NKARA 4.İDARE MAHKEMESİ ESAS NO: 2006/1791 KARAR NO: 2008/36 DAVACI : 1-Hüsamettin Öztürk 2-Yasin Demirci 3-Bedia Söylemez VEKİLİ : Av. Muzaffer Yılmaz / Aynı yerde Cinnah Cad. No: 17/15 Çankaya/ANKARA DAVALI. : Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı / ANKARA VEKİLİ : Av.Oaniye Öztürk Zat /Aynı yerde DAVANIN ÖZETİ : Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin günlü 1206 sayılı, 1/5000 ölçekli Çankaya Mühye Güney Park Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı sınırına ilişkin kararının; iptali istenilmektedir. SAVUNMANIN ÖZETİ : Dava konusu kentsel tasarım projesinin kamu yararı gözetilerek ve hizmet gerekleri icabı yapıldığı bu nedenle haksız açılan davanın reddi gerektiği savunulmaktadır. TÜRK MİLLETİ ADINA Hüküm veren Ankara Nöbetçi 4.İdare Mahkemesi'nce duruşma için önceden belirlenen tarihinde davacıları temsilen Av.Suzan Yücel davalı idareyi temsilen gelen olmadığı görüldü usulüne uygun duruşma yapıldıktan sonra işin gereği görüşüldü : Dava, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin günlü 1206 sayılı, 1/5000 ölçekli Çankaya Mühye Güney Park Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı sınırına ilişkin kararının; iptali istemiyle açılmıştır tarih ve sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun "Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Alanı" başlığı altında düzenlenen 73.maddesinde, "Belediye', kentin gelişimine Uygun olarak eskiyen kent kısımlarını yeniden inşa ve restore etmek;konut alanları; sanayi ve ticaret alanları, teknoloji parkları ve sosyal donatılar oluşturmak, deprem riskine karşı tedbirler almak veya kentin tarihi ve kültürel dokusunu korumak amacıyla kentsel dönüşüm ve gelişim projelerini uygulayabilir. Kentsel dönüşüm ve gelişim projelerine konu olacak alanlar.meclis üye tam sayısının salt çoğunluğunun kararı ile ilan edilir. Kentsel dönüşüm ve gelişim projelerine konu olacak alanlar, meclis yapılacak münferit yapılarda ilgili resim ve harçların dörtte biri alınır. Bir yerin kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı olarak ilan edilebilmesi için; o yerin belediye veya mücavir alan sınırları içerisinde bulunması ve en az ellibin metrekare olması şarttır, Kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanlarında bulunan yapıların boşaltılması, yıkımı ve kamulaştırılmasında anlaşma bulunan mülk sahipleri tarafından açılacak davalar, mahkemelerde öncelikle görüşülür ve karara bağlanır" hükmüne yer verilmiştir. Dava dosyasının incelenmesinden, dava konusu alanın 5272 sayılı yasa uyarınca Mühye Güney Park Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı olarak belirlendiği, ancak 5272 Sayılı Yasa'nın Anayasa Mahkemesinin tarih ve 8 sayılı kararı ile iptal edilmesi üzerine, tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 73.maddesi uyarınca Ankara Büyükşehir Belediye.Meclisi'nin tarih ve 1206 sayılı kararı ile 1/5000 ölçekli Mühye 902,913 ve 3205 nolu parsellerin Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı sınırının onaylanmasına yönelik işlem tesis edilmesi üzerine görülmekte olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

14 T.C. A NKARA 4.İDARE MAHKEMESİ ESAS NO:2006/1791 KARAR NO: 2008/36. Uyuşmazlığın çözümlenebilmesi için mahkememizin günlü kararı ile mahallinde keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiş olup, tarihinde yapılan keşif ve bilirkişi incelemesinin ardından tarihinde mahkememiz kaydına giren bilirkişi raporunda özetle" Ankara İli Çankaya İlçesinde bulunan Mühye Güney Park Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı sınırlarının belirlenmesi ve onaylanmasına ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin tarih ve 1206 sayılı kararının hiçbir teknik gerekçeye dayandırılmadan alındığı, bu sınırların genişletilmesine ilişkin tarih ve 2023 sayılı kararın da teknik bir tespit ve gerekçeye değil hazırlanan projeye dayandırıldığı, mülkiyet yapısının çok hissedarlı olması nedeniyle mevcut imar planının uygulanmamasının plan revizyonu gerekçesi olabilmekle beraber Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı olarak belirlenmeyi gerektirmeyeceği, 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 73.maddesinde, belediyelerin kenttfvgettştmine uygun olarak-eskiyen kent ktsunlarını yeniden inşa ve restore etmek, konut riskine karşı tedbirler almak veya kentin tarihi ve kültürel dokusunu korumak amacıyla kentsel dönüşüm ve gelişim projeleri uygulanabileceğinin belirtildiği, 5393 sayılı Kanun'un 73.maddesinin gerekçesinde bu alanların imar görmemiş yerlerden seçilmesinin esas olduğunun belirtildiği, imar görmüş alanlarda belirli şartlar dahilinde uygulanabileceği belirtilen yasal düzenlemenin daha önce onaylı planı bulunduğu belirlenen dava konusu alanda uygulanmasını zorunlu kılacak ^ hususların ortaya konulmadığı gibi dava konusu alanın Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı olarak belirlenmesinin eskiyen bir kent kısmının yeniden inşa ve restore edilmesi veya kentin tarihi ve kültürel dokusunun korunması gerekçesine de dayandırmayacağı "belirtilmiştir. Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu uyarınca taraflara sunulan söz konusu bilirkişi raporuna davalı idarece itiraz edilmekte ise de, bu itiraz yerinde görülmeyerek rapor Mahkememizce hüküm tesisine yeterli görülmüştür.. Bu durumda dosyada bulunan tüm bilgi ve belgeler ile bilirkişi raporunun birlikte değerlendirilmesinden Mühye Güney Park Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı sınırlarının 5393-sayılı Yasa'nın 73. maddesine uygun olmadığı, dava konusu alanın kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı olarak belirlenmesinde de kamu yararı bulunmadığı sonucuna varıldığından davalı idarece tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle dava konusu işlemin iptaline, aşağıda dökümü yapılan toplam 775,90 YTL yargılama gideri ile A.A.Ü.T uyarınca 450,00 YTL vekalet ücretinin davalı idareden alınarak davacılara verilmesine, artan posta giderinin istem halinde davacılara iadesine, kararın tebliğinden itibaren 30 (otuz) gün içinde Danıştay'a temyiz yolu açık olmak üzere gününde oybirliği ile karar verildi. BAŞKAN KASIM DAVAS * l ÜYE GÜLTEN HATİPOĞLU _ ; ÜYE UTKU COŞGUN YARGILAMA GİDERLERİ Başvuru Harcı Karar Harcı Vekalet Harcı YD Harcı Keşif ve Bilirkişi Ücreti Posta Gideri TOPLAM 12,20-YTL 12,20-YTL. 2,10-YTL 19,90-YT L : 650,00-YTL : YTL : 775,90-YTL <E/<B