ENDÜSTRİYEL TESİSLERDE KULLANILAN BİRLEŞİK KOJENERASYON SİSTEMLERİNİN EKONOMİK ANALİZİ ÖZET

Transkript

1 Pliteknik Dergisi Jurnal Plytechnic Cilt: 6 Sayı: 3 s , 3 Vl: 6 N: 3 pp , 3 ENDÜSTRİYEL TESİSLERDE ULLANILAN BİRLEŞİ OJENERASYON SİSTEMLERİNİN EONOMİ ANALİZİ Muharrem İMAL, Ayhan ONAT.S.Ü., ahramanmaraş Meslek Yüksekkulu, Teknik Prgramlar Bölümü AHRAMANMARAŞ ÖZET Bu çalışmada, birleşik ısı ve güç sistemlerinin endüstriyel tesislerde kullanımının eknmik analizi yapılmıştır. Birleşik ısı-güç sistemlerinde kullanılan ara buhar almalı çevrim ve karşı basınçlı çevrimin ilk yatırım maliyeti, işletme ve yakıt giderleri hesaplanmıştır. Birleşik kjenerasyn tesisinin ürettiği elektrik ve buharın yıllık parasal değerleri bulunmuştur. Tesislerin yıllık giderleri yıllık gelirlerden çıkarılarak net karları hesaplanmış ve karlılık ranları karşılaştırılmıştır. Snuçta elektrik iyatlarındaki artış dikkate alındığında birleşik kjenerasyn sistemlerinin elektrik ve buhar kullanan endüstriyel işletmeler için eknmik açıdan uygun bir yatırım lduğu tespit edilmiştir. Anahtar elimeler : jenerasyn sistemleri,,, Eknmik analiz. ECONOMICAL ANALYSIS OF COMBINED CYCLE COGENERATION SYSTEMS USING IN INDUSTRIAL PLANTS ABSTRACT In this study, the ecnmic analysis cmbined cycle cgeneratin systems used in prcess industries was carried ut. The irst investment csts, peratinal csts, and uel csts extractin-cndensing steam cycle and back pressure steam cycle used in cmbined cycle cgeneratin systems were calculated. The annual mnetary value electricity and steam prduced in cmbined cycle cgeneratin systems were cmputed. Net prits were calculated by subtracting the annual expenditures rm annual incmes, and the ratis were cmpared r these tw systems. By cnsidering the increases electricity csts, results this study shwed that cmbined cycle cgeneratin systems can be an ecnmically prper investment r the prcess industries that use electricity and steam. ey Wrds : Cmbined cycle cgeneratin systems, Ecnmical analysis, Extractin-cndensing steam cycle, Back pressure steam cycle.. GİRİŞ Dünyada bugün kullanılan enerjinin yaklaşık larak %88 sil, %7 nükleer, %3, hidrlik ve % yenilenebilir enerji kaynaklardan elde edilmektedir (. Gelişmekte lan ülkeler grubunda yer alan Türkiye de enerji ihtiyacının ancak %5 i yerli üretimle karşılanmaktadır. Petrl, tplam enerji tüketiminin %6 sını, linyit %7 sini, hidrlik enerji %9 unu, dğal gaz ise %8 ni karşılamaktadır (. Yenilenebilir enerji kaynaklarından elde edilen enerji henüz yetersizdir. Fsil esaslı enerji kaynaklarının bir gün tükeneceğinin bilinmesi, mevcut kaynakların daha verimli kullanımı ve yenilenebilir enerji kaynaklarının daha azla geliştirilmesi için çalışmalar sürekli artmaktadır. Sanayileşmenin sürekli ve kaliteli enerji isteği elektrik ve ısı enerjisine lan talebi hızla artırmakta, bu durum yatırımcıları kendi enerjilerini üretmeye zrlamaktadır (3. Enerjinin üretimi dğrudan etkilemesinden dlayı enerji ile eknmi arasında ayrılmaz bir ilişki vardır. Bu nedenle enerji kullanımındaki verimliliğin artırılmasının önemi daha iyi anlaşılmaktadır (,5. lasik güç santrallerinde sil esaslı yakıt enerjisinin üçte biri elektrik enerjisine dönüştürülebilir, üçte ikisi ise sğutma suyu larak çevreye atılır (6. Bir güç santralinin birleşik kjenerasyn üretimi için tasarlanmasında ve işletilmesinde yapılacak iyileştirme enerjinin kullanımını artırır. Birleşik kjenerasyn sistemleri kurularak ısıtılacak mekanların, sıcaklığı 6 8 C arasında değişen sıcak su ihtiyacı karşılanabildiği gibi endüstriyel alanda da prses ısısına gereksinim duyan tesislerin ısı ve güç ihtiyaçları bir buhar türbininin çıkışından veya çürük buhardan yararlanılarak karşılanabilir. Bu yüzden birleşik ısı ve güç tesislerindeki enerji tasarruu büyük byutludur. Basit bir termdinamik çalışması ve eknmik inceleme ile enerji tasarruunun daha dğru değerlendirilmesi sağlanır (7.. MATERYAL VE METOT. Termdinamik Analiz Uygulamada karşılaşılan açık sistemlerin çğunda sistemin özellikleri zamandan bağımsızdır. 53

2 Muharrem İMAL, Ayhan ONAT/POLİTENİ DERGİSİ,CİLT 6, SAYI 3, 3 Sistemin sınırları sabittir ve sistemin içerisinde alınan bütün nktalarda akışkanın sahip lacağı özellikler sadece knuma bağlı lup zamandan bağımsızdır. Ayrıca sürekli rejimde çalışan böyle bir sistemin sınırlarından birim zamanda geçen ısı, iş ve kütle miktarları sabittir. Sürekli akışlı, sürekli açık (SASA sistemler için enerji denklemi (8, ısı miktarı da çk düşüktür ve ihmal edilmiştir. Böylece nlu eşitlik, ( W = m& h h ( şeklinde yazılabilir. Bu çalışmada şekil ve şekil de gösterilen ara buhar almalı kjenerasyn sistemleri ile karşı basınçlı kjenerasyn sistemleri eknmik açıdan karşılaştırılacaktır.. Ara Buhar Almalı Birleşik jenerasyn Çevrimi Süreklilik denklemine göre türbinden geçen kütlesel debi; m & = & & & + & (3 m + m3 + m m5 Şekil. Ara buhar almalı birleşik kjenerasyn santrali. Vg Vç & W & + h + + g+ + gzg m& g hç gzç m& ç = ile verilir. Burada m& sistemden birim zamanda geçen akışkanın kütlesidir. & ve W & ise birim zamanda sistemle çevre arasında alınıp verilen ısı ve iş miktarlarını göstermektedir. Giriş ve çıkış kesitleri arasında ptansiyel enerjide meydana gelen değişme ihmal edilebilir. Türbinlerde giriş ve çıkış kesitlerinin alanları, giriş ve çıkış hızları birbirine yakın lacak şekilde seçilir. Bu nedenle kinetik enerjide meydana gelen değişme ihmal edilebilir. Diğer taratan türbin içerisinde büyük bir hızla akmakta lan akışkanın giriş ve çıkış kesitleri arasında birim kütle başına kazandığı veya kaybettiği Net türbin işi; h h W t + + pmpa işi; W P ( + ( m& ( h h3 ( m& 3 ( h3 h ( m& ( h h 5 + m& 3 ( h7 h6 + m& ( h9 h8 ( h h 5 Tplam (5 53

3 ENDÜSTRİYEL TESİSLERDE ULLANILAN BİRLEŞİ... / POLİTENİ DERGİSİ, CİLT 6, SAYI 3, 3 Buhar üretecinin ısı yükü; ( h (6 bü h 3 Yğuşturucu ısı yükü; h (7 y ( 5 5 h6.3 arşı Basınçlı Birleşik jenerasyn Çevrmi Süreklilik denklemine göre türbinden geçen kütlesel debi; m & = & & + & (8 Net türbin işi; m + m3 m Jeneratörden elde edilen elektrik değeri; W = ( W t W p η g Elektrik ısı ranı; W W = (3 Isı giriş çıkış ranı; y bü GC = ( y de, buhar yğuşturucu basıncına kadar genişletilir ve prses Şekil. arşı basınçlı birleşik kjenerasyn santrali. & W t = m& + m& Tplam pmpa işi; h h W P + ( h h + ( m& m& ( h h3 ( h h 3 ( 6 5 ( m& + m& + m& ( h h (9 ( Buhar üretecinin ısı yükü; h ( bü ( h Yğuşturucu ısı yükü; h ( y ( 5 h sıcaklığına karşılık gelen dyma basıncında bir ara buhar alma işlemi gerçekleştirilir. arşı basınçlı çevrimde ise buhar sadece prses sıcaklığına karşılık gelen dyma basıncına genişletilir. Ara buhar almalı türbinlerde kısmi ısı yüklerinde bile elektrik üretiminin artırılabilmesi bu çevrimin en önemli üstünlüğünü luşturur. Diğer taratan karşı basınçlı türbinler, basit bir yük kntrl mekanizmasına sahip lmanın yanında, ilk yatırım harcamalarının düşük lması gibi bir üstünlüğe de sahiptirler. Bu çevrimlerin her ikisi de yaygın bir kullanım alanına sahiptir (9,,. 533

4 Muharrem İMAL, Ayhan ONAT/POLİTENİ DERGİSİ,CİLT 6, SAYI 3, 3. Prgramının Tanıtılması Visual Frtran dilinde yazılan ve çalıştırılan bu prgram üç bölümden luşmaktadır. Bunlar, ara buhar almalı çevrimin ve karşı basınçlı çevrimin hesaplandığı bölüm ve çevrimde kullanılan akışkana ait özellikleri hesaplayan alt prgramlardır. İlk bölümde menü kısmı bulunmaktadır. Bu kısımda çevrimlerin sıra numarası verilmekte ve ilk giriş verilerinin hangi birim sisteminde girileceği kullanıcıya gösterilmektedir. Daha snra hesaplanması istenen akışkan özellikleri için prgram çalıştırılmaktadır. İlk giriş verilerini akışkanın türbine giriş sıcaklığı ve giriş basıncı luşturmaktadır. Prgramda çevrimi meydana getiren her bir açık sistemin giriş ve çıkış özelliklerine ait entalpi, özgül hacim, basınç, sıcaklık ve debi hesaplanmaktadır. Her iki çevrimden de elde edilebilecek elekt- elektrik ısı ranı rik değeri ( W, ısı değeri ( ( W ve çevrime giren ısının çıkan ısıya ranı ( GC yükten bağımsız ve yüke bağlı larak hesaplanmaktadır. Şekil 3. Prgramın akış diyagramı. Bilgisayar prgramı, her iki çevrim için 3 MPa-5 C, 6 MPa-35 C, 9 MPa-5 C ve MPa-55 C değerlerine sahip türbin kşullarında çalıştırılmıştır. Her bir türbin giriş değeri için prses sıcaklıkları 6-8 C arasında değişmektedir. Şekil 3 de prgramın akış diyagramı gösterilmektedir. Prgram türbindeki genişleme esnasında entalpi ve entrpi değerlerini hesaplarken, T sıcaklığı ve υ özgül hacmi için kızgın buhar bölgesindeki akışkana ait iç enerji, entalpi ve entrpi değerlerini de bulmaktadır. Çevrimlerin her bir nktasındaki sıcaklık ve basınç değerleri hesaplanırken, T sıcaklığı ve P basıncı için sıkıştırılmış sıvının özellikler bulunmaktadır.termdinamik özelliklere ait sabit değerler ASHRAE nin yayınlamış lduğu buhar tabllarından alınmıştır (. Bilgisayar prgramı kullanılarak yapılan simülasynda hem ara buhar almalı hem de karşı basınçlı çevrim için elde edilen graikler şekil ile de gösterilmiştir. Her iki buharlı çevrim için seçilen türbin giriş kşulları 3 MPa- 5 C, 6 MPa- 35 C, 9 MPa-5 C ve MPa-55 C larak, işletmenin ihtiyaç duyduğu prses sıcaklığı ise 6 C, 8 C, C, C, C, 6 C ve 8 C aralığındaki değerler için çalışma yapılmıştır. Çevrimden elde edilen elektrik ve ısı miktarı türbine giren birim buhar kütlesine göre hesaplanmaktadır..5 Eknmik Analiz Bir birleşik ısı ve güç tesisinin kurulup kurulamayacağına karar verme aşamasında en önemli değişkenler eknmik değişkenlerdir. Bu knuda yapılacak çalışma öncelikle ayrıntılı bir mühendislik araştırması gerektirir. Birleşik ısı güç tesisleri hakkında yapılacak çalışmaları etkileyecek değişkenler şu şekilde sıralanabilir. Sistem taraından satın alınacak lan gücün birim değeri, Satın alınan yakıtın birim değeri, Sistemin bakım ve işletme giderleri için yapılacak lan birim harcamalar, Sisteme yapılan yatırımın geri dönmesi esnasında uygulanan aiz, vergi ranı ve sigrta giderleri, Persnel ve yönetim giderleri. Sistem taraından satın alınan gücün birim değeri ulusal şebekeyi kuran ve enerjinin dağıtımını yapan yerel yönetim taraından belirlenir. Bu değer, sistem taraından kullanılan sabit bir enerji 53

5 ENDÜSTRİYEL TESİSLERDE ULLANILAN BİRLEŞİ... / POLİTENİ DERGİSİ, CİLT 6, SAYI 3, 3 değerinden snra periydik larak artar. Yakıt harcamaları sistemin kurulu gücüne göre değişir. üçük ve rta ölçekli tesislerde gaz veya sıvı esaslı yakıtlar kullanılır. Yakıt tüketimi sistemin çalışma yükünün değişmesiyle artar veya azalır. Bakım ve işletme giderleri en önemli değişkendir. Bütün kurulu tesisler periydik bakım ihtiyacı duyarlar, bakım periytları tesisin tipine ve büyüklüğüne bağlıdır. Ancak tahmin edilemeyen bakım harcamalarını belirlemek ldukça zrdur. Bu knuda yapılacak bir çalışma için iki varsayım söz knusudur. Birleşik kjenerasyn tesisi kurulmamışsa endüstriyel tesisin ısı enerjisi ihtiyacının diğer lanaklarla karşılandığı varsayılacaktır. Böylece yatırım yapılırken, enlasyn vb. nedenlerle harcamalarda meydana gelen artışlar dikkate alınır. Bu durum mühendislik harcamalarına ek larak turbjeneratör grubuna, yğuşturucuya, besi suyu ısıtıcılarına, buhar türbinlerine, ilave bru dnanımına, atık gazları temizleme ve yakıt deplama ünitelerinin knstrüksiyn ve inşa çalışmalarına yapılan harcamaları da kapsar. Bu kabullere göre eknmik çözümlemede esas alınabilecek değişkenler şu şekilde sıralanabilir. Prses işletmelerinde kullanılacak akışkanının sıcaklığı, Tesisisin gereksinim duyduğu ısı gücü ve bu gücün bir gün içerisindeki rtalama değişimi, Birleşik ısı ve güç sistemlerinde ve bu sistemin buhar ihtiyacını karşılayan buhar kazanlarında kullanılan yakıtın türü, Tesisin yıllık çalışma süresi. Bu değerlerle birlikte birleşik ısı ve güç sistemlerini kurmak için buhar kazanları için yapılan yatırıma ek larak azladan yapılacak sabit yatırım değerleri şu şekilde bulunmuştur. Tabl de yakıtların ısıl değeri ve birim iyatları verilmiştir. 86,6 $/kw 686 $/kw Eknmik çözümlemede birleşik ısı güç sisteminin yıllık elektrik ve buhar üretimi, sistemin işletme süresi ve kısmi çalışma yüküne göre hesaplanmaktadır. Yatırımın ömrü 3 yıl larak, geri ödeme süresinde uygulanacak aiz ranı %8 ve işletmenin prses sıcaklığı 9 C larak alınmıştır (3. Bütün bu verilerden snra tasarım aşamasında türbin giriş kşulları 9 MPa, 5 C larak öngörülen bir kimya tesisinde her iki çevrimden istenen ısı gücü MW, ara buhar almalı çevrimden elde edilmesi tasarlanan elektrik değeri 7,3 MW, karşı basınçlı çevrim kullanılması durumunda elde edilmesi tasarlanan elektrik değeri 6,9 MW dır (. Her iki sisteminde % 75 kısmi yükte, yılda 86 saat sürekli çalışacağı planlanmıştır. Bu durumda ara buhar almalı çevrimin yıllık ısı üretim miktarı: = l P t (5 Tabl. Yakıtların Isıl Değeri ve Birim Fiyatları Yakıt Hu (kj/kg Birim iyatı (TL/kg, Birim iyatı $/kj TL/L ($/kg Fuel il 5. 3,7 6,6. -6 Diesel yakıt ,8,. -5 Linyit kömürü 7. 3,6 5,. -6 Dğal gaz ,3 6,6. -6 Elektrik -. 3 (TL/kW - 33,6. -6 aa =, = 7,3. 6 kwh bulunur. Burada l kısmi yük, P planlanan kurulu güç, t sistemin çalışma süresini göstermektedir. Şekil ve şekil de ara buhar almalı çevrim için ısı ve elektrik ranı W =,36 ve ısı giriş ve çıkış ranı GC =,5 dır. Bu durumda ara buhar almalı çevrimin yıllık elektrik üretim miktarı : W = W. (6 A aa =,36. 7,3. 6 = 7,. 6 kwh pik yükte tesiste rtaya çıkacak azla ısı ihtiyacının yıllık değeri : h A ( GC aa =. (7 = (,5-. 7,3. 6 =,3. 6 kwh Aynı şekilde karşı basınçlı çevrimin planlama aşamasında üreteceği ısı miktarı : aa = a = 7,3. 6 kwh 535

6 Muharrem İMAL, Ayhan ONAT/POLİTENİ DERGİSİ,CİLT 6, SAYI 3, 3 şekil ve şekil de karşı basınçlı çevrim için ısı ve elektrik ranı W =,33 ve ısı giriş ve çıkış ranı GC =,38 dir. Bu durumda karşı basınçlı çevrimin yıllık elektrik üretim miktarı: W = W. (8 a =,33. 7,3. 6 = 5,6. 6 kwh pik yükte tesiste rtaya çıkacak azla ısı ihtiyacının yıllık değeri : h ( GC a =. (9 = (,38-.7,3. 6 = 7,98. 6 kwh İlk yatırım harcamalarının tplamı karşı basınçlı çevrim için 6,. 6 $, ara buhar almalı çevrim için bu değerden yüzde daha yüksek verilmiştir (5. η =,85 Buhar üretecinin verimi =, $ / kwh Yakıt iyatı e =, $ / kwh Elektrik iyatı Y = 9,8 ( % 8 den yıl vade ile ( F ( Y IB =,5. 6 $ Ara buhar almalı birleşik ısı ve güç sisteminin yıllık kazancı, A ha = e WA η ( Y ( Y M F ( Y IB ( karşı basınçlı birleşik ısı güç sisteminin yıllık kazancı ise; = W e η h ( Y ( Y bağıntıları ile iade edilir. Burada, M F ( Y IB e : Elektrik iyatı, W : Elektrik üretimi ( yıl / kwh : Yakıt iyatı, h : Isı enerjisi ihtiyacındaki yıllık artış miktarı ( kwh η : Buhar üretecinin verimi, ( Y M : Yatırımın tplam maliyeti, ( Y F : Yatırım aktörü, ( ( Y IB :Yıl içindeki işletme ve bakım masralarını göstermektedir. Yatırım aktörü, n ( + i = ( i.( + i ( Y F n larak alınır, i : Yıllık aiz ranı n : Geri ödeme periydu Verilen değerlerle ara buhar almalı çevrimin ve karşı basınçlı çevrimin eknmik analizi ve bağıntıları kullanılarak yapılmış ve snuçlar tabl de gösterilmiştir. Tabl. Yıllık azanç Değerleri. Çevrimler A( 6 B( 6 C( 6 D( 6 Ara buhar almalı çevrim,77, -,39 -,67 arşı basınçlı çevrim,6,5 -,76 -,9 Tabl de A seçeneği yıllık 86 saat tam yükte çalışma durumunu, B seçeneği yıllık 86 saat %75 yükte çalışma durumunu, C seçeneği yıllık 3 saat tam yükte çalışma durumunu, D seçeneği yıllık 3 saat %75 yükte çalışma durumunu göstermektedir. Bu snuçlar aynı yatırım ranı, aynı bakım ve işletme masraları, aynı geri ödeme süresi için çevrimlerin karlılığını artıran birinci değişkenin yakıt iyatı lduğunu göstermektedir. Yakıt iyatının ucuz lması sistemin kazancını artırmaktadır. Sistemlerin uzun sürelerde ve kesintisiz çalışması da çevrimlerin karlılığını önemli ölçüde değiştirmektedir. ısa çalışma süreleri sistemin zarar etmesine neden lmaktadır. Tam yükte ve kısmi yükte her iki sistemde kar elde etmektedir. Ancak tam yükte çalışma durumu her iki çevrin karlılığını artırmaktadır. Snuç larak bulgular her iki sisteminde tam yükte yıl byunca kesintisiz çalışmasının karlılığı maksimum yapacağını rtaya kymuştur. 3. SONUÇLAR VE TARTIŞMA Birleşik ısı ve güç sisteminin eknmik değeri yıllık kazancına bağlıdır. Sistemin yıllık kazancının yüksek lması geri ödeme süresini kısaltarak elektrik ve buhar kullanan işletmeler için bu tesisler eknmik lacaktır. Şekil 5 de işletmenin prses sıcaklığı artarken yakıt tüketimi de artmaktadır. Bu yüzden şekil 8 de görüldüğü gibi üretilen buhar miktarı ve buharın parasal değeri de artmaktadır. Bu durum işletmenin prseste kullandığı buhar miktarının arttığını göstermektedir. Şekil 6 da prses sıcaklığı artarken her iki çevrimin de 536

7 ENDÜSTRİYEL TESİSLERDE ULLANILAN BİRLEŞİ... / POLİTENİ DERGİSİ, CİLT 6, SAYI 3, 3 yatırım giderleri azalmaktadır. Bu durum öncelikle elektrik üretmek için kurulan tesislerin daha büyük yatırım gerektirdiğini göstermektedir. Öncelikle buhar üretmek için kurulan tesislerin kuruluş maliyeti daha düşüktür. Şekil 7 de işletmenin prseste kullandığı buharın sıcaklığı artarken elektrik üretimi azalmaktadır. Bu durum üretilen buharın büyük bir kısmının elektrik üretimi yerine prses işlemleri için kullanıldığını göstermektedir. Birleşik ısı ve güç sisteminin karlılığı ürettiği elektrik miktarının azla lmasına bağlıdır. İşletme üretilen elektrik miktarından gereksinim duyduğu kadarını kullanacak, azla elektriği ulusal şebekeye satacaktır. Birinci önceliği buhar üretmek lan tesislerde üretilen elektrik miktarı düşük lmakta bu durumda tesisin ilk yatırım maliyeti azalırken üretilen buharın parasal değeri artmaktadır. Dlayısıyla üretilen elektrik miktarı azaldığı için sistemin karlılığı düşmektedir. Düşük prses sıcaklıklarında işletme daha az buhar kullanacaktır. Bu durumda üretilen elektrik miktarı artacağı için tesisin yıllık kazancı da artacaktır. Prseste düşük sıcaklıkta buhar kullanan işletmeler için ara buhar almalı çevrimin yıllık kazancı daha azladır. Bunun yanında, prses işlemlerinde 6 C nin üzerindeki sıcaklığa sahip buhar kullanan işletmeler için karşı basınçlı çevrimin yıllık kazancı ara buhar almalı çevrime göre daha azladır. Bu çalışma elektrik giderleri sürekli artmakta lan işletmelerin, elektrik ve buhar üreterek enerji tasarruu yapabileceklerini göstermektedir. Ele alınan nktalar elektrik ve buhar üreten işletmelerin birleşik ısı ve güç sistemi yatırımını tamamladıktan snra kısa vadede kar elde edebileceklerini rtaya kymaktadır. GÜÇ (MW Şekil. Üretilen güçün (MW prses sıcaklığı ile değişimi. Tplam yakıt tüketimi ( tn Şekil 5. Yakıt tüketiminin prses sıcaklığı ile değişimi. Sabit yatırım gideri ( $/ kw Şekil 6. Yatırım giderlerinin prses sıcaklığı ile değişimi. Net elektrikdeğeri ($ Şekil 7. Üretilen elektrik değerinin prses sıcaklığı ile değişimi. 537

8 Muharrem İMAL, Ayhan ONAT/POLİTENİ DERGİSİ,CİLT 6, SAYI 3, 3,6 Üretilen buhar değeri ( $ Şekil 8. Üretilen buhar değerinin prses sıcaklığı ile değişimi. Tesis kazancı ( $. 6 / yıl Şekil 9. Tesisin yıllık kazancının prses sıcaklığı ile değişimi. W,5,,3,, Prses Sıcaklığı ( C Şekil. Giriş kşulları 9 MPa, 5 C için elektrik ısı ranının prses sıcaklığı ile değişimi. GC,5,,3,, Prses Sıcaklığı ( C Şekil. Giriş kşulları 9 MPa, 5 C için ısı giriş çıkış ranının prses sıcaklığı ile değişimi..semboller m& =ütlesel debi (kg/s h =Entalpi (kj/kg W & t =Net türbin işi (kw W & =Net pmpa işi (kw p & bü =Buhar üreteci ısı yükü (kw & =Yğuşturucu ısı yükü (kw y W =Elektrik ısı ranı GC =Isı giriş çıkış ranı H u =Yakıtın alt ısıl değeri (kj/kg 5. AYNALAR. Annim, TÜSİAD-T/98-/39 Aralık Annim, Dünya Enerji nseyi Bülteni, Dünya Enerji nseyi Türk Milli mitesi, Ankara, Çavuşğlu, Ş., Ülke Eknmisinde Enerji Srunu, İstanbul Sanayi Odası, N:8, s.65-68, 98.. ülçe, N., Tpuz, G., Enerji Sektöründe Anahtar Sözçük jenerasyn, Enerji Dergisi, N:6, s.3-, Dilip, R.L., Planning Cgeneratin Systems, The Fairmnt Pres, Atalanta, USA,

9 ENDÜSTRİYEL TESİSLERDE ULLANILAN BİRLEŞİ... / POLİTENİ DERGİSİ, CİLT 6, SAYI 3, 3 6. Hrlck, J.P., Cgeneratin: Cmbined Heat and Pwer, Thermdynamics and Ecnmics, Pergamn Press, Oxrd, Philips, W.C., Thermdynamics Prperties in SI Graphs Tables Cmputatinal Equatins r Substances, Stanrd University, Çengel, A.Y., Bles, A.M., Mühendislik Yaklaşımıyla Termdinamik, Mc-Graw Hill Literatür, İstanbul, Türkiye, Dvrak, A., The District Heating Pwer Plant at Randers, Brwn Bweri Review, Vl. 67, N., pp , 985..Malhauser, H., Steam Turbines in Cnventinal Cmbined District Heating and Pwer Statins, Brwn Bweri, Review, Vl.6, N.9, pp , 987..Olikar, I., Steam Turbines r Cgeneratin Plants, Trans. ASME, Jurnal Engineering r Pwer, Vl., pp.8-85, ASHRAE Handbk, Fundamentals, SI Editin, Atlanta, USA, Hrlck, J. P., Cgeneratin : Cmbined Heat and Pwer, Thermdynamics and Ecnmics, Pergmn Press, Oxrd, 987..Rssiter, A. P., Criteria r integratin cmbined cycle cgeneratin systems in prcess industries, Heat Recvery Systems and CHP, Vl., N., pp. 37-8, Nyes, R., Cgeneratin Steam and Electric Pwer, Nyes Data Crp., Park Ridge,