GRUP KONTRAKSİYONU ÜZERİNE TARİHSEL BİR NOT
|
|
- Gözde Boz
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 GRUP KONTRAKSİYONU ÜZERİNE TARİHSEL BİR NOT Erdal İnönü Feza GÜRSEY Institute PK: 6 Çengelköy, İstanbul, Türkiye ( Bu yazı Profesör Doktor Erdal İnönü nün Feza Gürsey Enstütisinde Grup kontraksiyonu (indirgemesi) üzerine yapmış olduğu bilimsel konuşmadan alınıp Türkçe ye çevrilmiştir.) Çeviren: Mehmet Taşkan Bu toplantıya hoş geldiniz diyor, toplantıyı faydalı ve ilginç bulacağınızı umuyorum. Bu toplantı, esas olarak, Dr Kim, Pogosyan, Gromov ve Duru nun önerisiyle düzenlendi. Biz, en basit kontraksiyon durumları ve kuantum gruplarını içeren Lie gruplarının çeşitli görünümlerdeki deformasyonlarıyla ilgilenen insanları bir kez daha bir araya getirmiş bulunuyoruz. Buraya zaman ayırıp gelen araştırmacıları karşımda görmekten mutluluk duydum. Organizasyon komitesi benden, grup kontraksiyonu (indirgeme) üzerine ilk makalelerden birinin, iki yazarından biri olarak, tanıtıcı bir konuşma yapmamı istedi. Bu makalenin yayınlanmasından beri, bundan 44 yıl öncesi, haziran 1953, bilim tarihinin bir parçası olarak düşünülebilir. Bundan başka, şu günlerde anılarımı yazmakla meşgul olduğumdan, yeni araştırmalardan ziyade, bu makalenin tarihini size anlatacağım. Bu makale, bilim ve insani görüş noktalarının her ikisinden bir miktar eğitici ve ilginç görünümlere sahiptir. Bu, Prof Wigner in hafızası için bir artı-değer olacak. Başlangıçta, ekim 1951 CalTech de doktora derecesi için gerekli olan her şeyi tamamladığımı size anlatmalıyım. Ve sonra bir aştırmacı kişi olarak Princeton Üniversitesine gittim, ülkeme, Türkiye ye dönmeden önce, araştırma yapmak altı ay kadar zamanımı aldı. Benim tezim, CalTech den Neher in ekibi tarafından gözlenen kozmik ışın patlamalarına, Snyder ve Oppenheimer ın sağanak teorisine, uygulanmasıyla ilgili işin fenomenal bir parçası idi. Neher, grup teorisi ile hiçbir şey yapamadı. Fakat Princeton a gelme düşüncem, benim için inanılmaz olan, hakkında çok az şey bilmeme rağmen, grup teorisinde bir şeyler yapabilmek idi. CalTech de benden daha büyüklerden öğrendim ki; E.P.Wigner başka bir çok alanda olduğu gibi grup teorisinde de dünyanın en meşur yazarıydı. O, Wisconsin Üniversitesinde çalışırken, önceki yaz onu ziyaret etmiştim. CalTech te doktora çalışmamı tamamlar tamamlamaz Princeton a gelme isteğin onunla konuşmaktı. Tez danışmanım Prof.Christy den uygun bir mektup aldıktan sonra, o beni Princeton da yeni akademik yılı geçirmeye davet etti. Princeton da Palmer laboratuarında onun ofisinde ilk toplantımızda, CalTech de tamamladığım eğitimimin detaylarını ona verdim ve grup teorisinde bir problem üzerine onunla çalışmayı çok istediğimi belirttim. O, grup teorisiyle ilgili bana birkaç soru sordu ve bu konuda bilgimin çok yetersiz olduğunu belirtti. Bana bir problem verip veremeyeceği hakkında hiçbir şey söylemedi, fakat konuşmamızın sonunda, kafeteryada beni yemek yemeye davet etti. Biz yemek almak için sıra beklerken, fizik bölümü üyelerinden başka biri Wigner e doğru yaklaştı ve onunla el sıkıştı. Wigner beni tanıştırdı ve o da bana CalTech te ne yaptığımı sordu. Prof. Christy nin nötral pi mezonlarının varlığını dolaylı yoldan göstermek için kozmik ışın sağanaklarını içeren bir tür problem önermesi, üzerine çalışma yaptım şeklinde cevap verdim. Hiç düşünmeden otomatik olarak bu bilgiyi veriyordum, fakat aynı zamanda, sanki cevabımın Wigner e dokunduğunu, Princeton da CalTech da şimdiye kadar benim gibi birinin olmadığıydı. Düşünce böyle olsa da, yemekten sonra Wigner beni ofisine götürdü ve homojen-olmayan Galilei grubunun brimsel indirgenemez gösterimlerin belirlemesi üzerine çalışmak için bana öneride bulundu. Bir derece şaşırmış olsam da, o bunun kuantum mekaniği içinde göreli-olmayan bir parçacığın en genel hareket denklemi için bulunan bir yol olacağını, ve bunun için de, Lorentz grubu için önceden geliştirdiği metotların aynısını izleyebileceğimi açıkladı.
2 Homojen-olmayan Lorentz grubu ya da çok daha öncelikli olan Poincar e grubunun birimsel indirgenemez temsilleri üzerine Prof.Wigner in klasik makalesi, 1939 da gözüktü fakat onun önemi ellilerde anlaşıldı. Wigner bir baskısını bana verdi ve sonra birlikte kütüphaneye gittik, orada grup teorisi hakkında okumam için birkaç kitap aldım. Onun kendi kitabı sadece Almanca olarak vardı. O bana Almanca okuyup okuyamayacağımı sordu ve bir sözlük yardımı ile bunu yapabileceğimi söylediğimde, bana, sıkı çalışırsan bunu yapabilirsin dedi. O daha sonra çok ilginç bir yorum ekledi: Of course, what is really important is imagination!. Grup teorisinin esaslarına çalışırken ve Lorentz grubu üzerine onun makalesini birkaç kez okurken, bir aydan daha fazla zaman geçti. Daha sonra Galilei gösterimleri üzerine çalışmaya başladım ve her zaman onun tavsiyesinden yararlandım. Bu gösterimlerin nasıl dönüştürüleceğini onun bildiğinden şüphelendim, fakat ona söylemedim. Onları belirlememde o sadece bana rehberlik yaptı. Birimsel indirgenemez gösterimlerin dört sınıfı vardır. Uzay dönüşümleri içinde diyagonal olan biçimi en genel şekilde aşağıdaki gibi yazılabilir. Bu, Özel Galilei dönüşümlerini destekler ve orada dalga fonksiyonları şeklinde iki vektöre bağlar: Bu en genel durumda, dalga fonksiyonları P ve S pozitif sayıları ile karakterize edilir; fonksiyonu vektörü ile uzay geçişi için bir işlemci, sabit hız vektörü olmak üzere için bir yardımcı işlemci, Θ(b) ise b kadar zamanda dönen ve R matrisi tarafından dönme özelliği kazanan O işlemcisidir. Biz Hilbert uzay fonksiyonları içinde açıklamasıyla bir skaler çarpım tanımlayabildik. Wigner programındaki gelecek adım, bu gösterimler için fiziksel bir anlam bulmaktı. Lorentz durumu örneğini izleyerek, onların bir tek parçacığı göstereceğini varsaydık. Fakat burada beklenilmeyen bir sonuç bulduk. Eğer gösterim t=0 anında x=y=z=0 da bulunan bir parçacık olarak tanımlanırsa, için fonksiyonu ortogonal olacaktır. Bir başka deyişle, biz yada, a sahibiz. Fakat bu mümkün olmayan ya indirgenebilir. Böylece, biz yerel parçacıkları tanımlamadan bu gösterimleri çıkarmış olduk. Bir de belirli hızdaki durumları aradık, fakat onları bulamadık. Böylece, göreli olmayan parçacıkları tanımlayarak homojen olmayan indirgenemez birimsel Galilei gösterimlerinin yorumlanamayacağı kaçınılmaz bir sonuç oldu. Öte yandan, homojen olmayan Galilei grubunun yeni bir faktör gösteriminin, göreli olmayan Schrödinger denkleminin serbest parçacık çözümlerine karşılık geldiği anlaşıldı. Wigner in klasik ispatı aşağıdaki gibi oldu: kuantum mekaniğinde, iki durum arasında geçiş olasılığı ψ ve φ, olarak tanımlanır ve referans çerçevelerinin değişimine göre
3 invaryanttır (değişmezdir);, burada g ve g iki farklı referans çerçevesidir. D(N) birim işlemci öyle ki, N; g yi g ne taşıyan bir dönüşüm olmak üzere, şeklinde bir lineer tanımlayabiliriz:. D(N) işlemcisi g yi g ne bağlayabilen bir modüler sabit birimi, fiziksel teoriyle tanımlanır. Böylece, D(N) bir invaryans grup faktörünü belirtme biçimi şeklindedir. Burada w kompleks bir sayı, ki onun fazı N1, N2 ye bağlıdır, fakat modülü birimi şeklindedir. Poincare grubu durumunda, Wigner, yalnızca belirlenmemiş işareti ayırarak, her bir D(N) işlemcisine belirli bir faz atayabildi. Böylece o, U(P) normalize edilmiş içlemcileri için, yi buldu. Galilei grubuna benzer ispatları uygulayarak, ben A keyfi sabit olmak üzere, ilişkisini buldum. Bu, esas olarak; Spini sıfır, momentumu p, kütlesi m olan bir parçacık için göreli olmayan Schrödinger denkleminin düzlem dalga çözümlerinin biçimlenmiş gösterimi; şeklindedir. Bu durumda spin sıfır için işareti pozitif alınarak, bağıntısını buluruz. Burada dır. Ben bu noktaya ulaştığımda, bana Wigner tarafından önerilen orijinal program tamamlanmış oldu ve ben Galilei gösterimleri üzerine makale yazmaya başladım. Fakat, Galilei grubunda olmayan, fiziksel anlama sahip Poincare grubunun gerçek gösterimlerinin nasıl olduğu?, yada bir başka deyişle, Galilei grubuna Poincare grubundan gidildiğinde fiziksel anlamın nasıl gözden kaybolduğu? şeklinde bir soru aklıma takıldı. Wigner tarafından bulunan, Poincare grubunun sonsuz ışık hızı için, özel birimsel gösterimlerinin sınırlarına bakarak, en azından kısmi bir cevap bulunabileceğini düşündük. Düşünce, bu sınırlı sürecin sonuçlarını veren, Galilei makalemize bir ek di. Bununla birlikte ben, Poincare grubunun birimsel gösterimlerinin sınırlarını (limitlerini) almaya çalıştığımda, sonuç anlaşılmaz oldu. Bazı durumlarda sınırlama (limit alma) süreci sonlu bir cevap verdi, fakat diğer durumlarda tümden gözden kayboldu. Tutarlı sonuç bulmaksızın iki hafta kadar mücadele ettikten sonra, Wigner, problemi esas bileşenlerine ayırma şeklinde parlak düşünceye sahip oldu. O; ilk önce grubun sınırlarına bakalım, orada ne olduğunu anlayalım ve ardından gösterimlerin sınırlarını düşünelim dedi. Bu yaklaşım zorluklarımızı çözmek için bize ip ucu verdi. Wigner formunu şeklinde ve giderken limiti olan, orijinal n- parametreli Lie grubunun sonsuz-sayıl üreteçleri üzerine bir tekil dönüşümünü düşündüğümüz zaman, her şey basit ve açık olmaktaydı. Orijinal grubun Lie cebirine, yukarıdaki mantıksal dönüşümü uygulayarak,
4 şeklinde yeni bir cebir buluruz. Şimdi, için limit alırsak, görürüz ki, yeni cebir ise sonlu sonuçlar verecektir. Bir başka deyişle, sonsuz-sayıl üreteçler bir alt-cebire götürür. Bu durumda, yeni Lie cebiri şekline sahip olacaktır. Sonuç : orijinal S alt grubunu oluşturan I1µ içlemcileri, için limit alarak daima yeni bir grup bulacağımızdır. I2µ işlemcileri bir invaryant Abel alt-grubuna öncülük eder. S alt-grubu sınırlandırma işlemcisinin dışarı taşınmasına göre, bu invaryant (değişmez) alt-grubun faktör grubu ile izomorfiktir. Bu hisle, değişmez kalan S alt-grubunun üzerinden orijinal gruba yaklaşabiliyoruz. Bu da, bu sürece niçin kontraksiyon (büzülme, yaklaşma ) adını verdiğimizi gösterir. Üç boyutlu dönme grubunda olan en basit örneklerden biri, bir çok gruba uygulanabilir sürecin açık olduğunu bu resimde bir kez gördük. Yer değişme ve dönmelerin düzlemde olduğu, iki boyutlu Euclidean grubunu, O(3) ü indirgeyerek, E(2) yi buluruz. Diğer yandan, bir süre için onu neden böyle basit bir süreçmiş gibi düşündüğümüze, o zamana kadar onun bilinmeyen bir şey olduğuna inanamadık. Wigner onu Bargmann a sordu. Bargmann, kesinlikle literatüre sürpriz olduğunu belirti, fakat belirlenmiş bu süreci önceden görmediğini kabul etti. Sophus Lie den toplanmış çalışmalara baktım, fakat sözü edileni bulamadım, böylece onun orijinal bir şey olduğuna karar verdik. Wigner, daha sonra, onun çok daha genel uygulama alanına sahip olduğunu görünceye kadar, onu Galilei gösterimleri üzerine yazdığı makaleye bir ek olarak koyduğunu, doğrulamadığını bana söyledi de Segal ın yayınlanmış bir makalesinde, o; Lie grubunu başkasına yaklaştıran bir Lie grupları dizisini şeklinde düşünmüş ve bu da Bergmann ın dikkatini çekmişti. İndirgenmiş grubun gösterimlerine baktığımızda, önceden bize bulmaca (puzzle) olmuş durum, çözülmüş oldu. Eğer biz gösterimin sonsuz-sayıl işlemcilerine doğrudan inmeye çalışsaydık, indirgenmiş durumun bir gösterimini bulurduk; fakat genel olarak bu başarılı olmayacaktı. Bu, alınan indirgemeye (contraction) göre, alt gruba izomorfik bir gösterim olacaktı, yada bir diğer deyişle, değişmez alt-grup-faktör grubunun bir gösterimi olacaktı. İndirgenmiş grubun başarılı bir gösterimini (representation) bulmak gerektiğinde, ilk olarak üzerinde ε a bağlı bir dönüşümü taşıyabilir yada boyutsal gösterimleri sürekli yükselerek giden farklı gösterimlere karşılık işlemcilerine götürebilir. Bu metotları kullanarak, Poincare grubunun gösterimlerini indirgeyebildik ve bir fiziksel anlam bulamadığımız için Galilei grubunun gerçel gösterimlerini gerçekten gösterebildik. Bunlar, geçersiz momentalara ya da uzay-benzerine karşılık Poincare grubunun fiziksel-olmayan
5 gösterimlerinin sınırlarıdır. Diğer yandan, zaman benzeri momenta gösterimleri, Schrödinger denkleminin çözümlerine karşılık, sadece Galilei grubunun yeni bir faktör gösterimlerine indirgenebilirdir. O aşamaya ulaştıktan sonra, Türkiye ye döndüm ve indirgemeler üzerine makale, mektuplaşmayla tamamlanmış oldu. Bunun insani tarafını tamamlamak, bana son iki gözlem daha yapmama izin verdi. Hikaye ; ilk olarak, basit bir grup indirgeme (contraction) düşüncesine nasıl geldiğimizi, ikinci olarak, doğru zamanda bir problem ile Wigner in bana nasıl şans verdiğini gösteriyor. KAYNAKLAR: [1] E.P. Wigner, Ann. of Math. 40, 149 (1939). [2] T.D. Newton-E.P. Wigner, Rev. Mod. Phys. 21, 400 (1949). [3] E.P. Wigner-E. In on u, Nuovo Cimento IX, N-8,1, (1952). [4] E. In on u, Comm. Fac. Sci. Univ. Ankara, IV, Fasc 2, 26 (1952). [5] I. E. Segal, Duke Math. J. 18, 221 (1951). [6] E.P. Wigner-E. In on u, Proc. Nat-Acad. Sci 39, (1953). ÇEVİREN: Mehmet TAŞKAN
BÖLÜM 4: MADDESEL NOKTANIN KİNETİĞİ: İMPULS ve MOMENTUM
BÖLÜM 4: MADDESEL NOKTANIN KİNETİĞİ: İMPULS ve MOMENTUM 4.1. Giriş Bir önceki bölümde, hareket denklemi F = ma nın, maddesel noktanın yer değiştirmesine göre integrasyonu ile elde edilen iş ve enerji denklemlerini
DetaylıKuantum Mekaniğinin Varsayımları
Kuantum Mekaniğinin Varsayımları Kuantum mekaniği 6 temel varsayım üzerine kurulmuştur. Kuantum mekaniksel problemler bu varsayımlar kullanılarak (teorik/kuramsal olarak) çözülmekte ve elde edilen sonuçlar
DetaylıA B = A. = P q c A( X(t))
Ders 19 Metindeki ilgili bölümler 2.6 Elektromanyetik bir alanda yüklü parçacık Şimdi, kuantum mekaniğinin son derece önemli başka bir örneğine geçiyoruz. Verilen bir elektromanyetik alanda hareket eden
DetaylıBu durumu, konum bazında bileşenlerini, yani dalga fonksiyonunu, vererek tanımlıyoruz : ) 1. (ikx x2. (d)
Ders 10 Metindeki ilgili bölümler 1.7 Gaussiyen durum Burada, 1-d de hareket eden bir parçacığın önemli Gaussiyen durumu örneğini düşünüyoruz. Ele alış biçimimiz kitaptaki ile neredeyse aynı ama bu örnek
DetaylıBÖLÜM 24 PAULI SPİN MATRİSLERİ
BÖLÜM 24 PAULI SPİN MATRİSLERİ Elektron spini için dalga fonksiyonlarını tanımlamak biraz kullanışsız görünüyor. Çünkü elektron, 3B uzayda dönmek yerine sadece kendi berlirlediği bir rotada dönüyor. Elektron
Detaylı8.04 Kuantum Fiziği Ders XII
Enerji ölçümünden sonra Sonucu E i olan enerji ölçümünden sonra parçacık enerji özdurumu u i de olacak ve daha sonraki ardışık tüm enerji ölçümleri E i enerjisini verecektir. Ölçüm yapılmadan önce enerji
DetaylıMIT Açık Ders Malzemeleri Bu materyallerden alıntı yapmak veya Kullanım Koşulları hakkında bilgi almak için
MIT Açık Ders Malzemeleri http://ocw.mit.edu Bu materyallerden alıntı yapmak veya Kullanım Koşulları hakkında bilgi almak için http://ocw.mit.edu/terms veya http://www.acikders.org.tr adresini ziyaret
DetaylıVEKTÖR UZAYLARI 1.GİRİŞ
1.GİRİŞ Bu bölüm lineer cebirin temelindeki cebirsel yapıya, sonlu boyutlu vektör uzayına giriş yapmaktadır. Bir vektör uzayının tanımı, elemanları skalar olarak adlandırılan herhangi bir cisim içerir.
DetaylıFİZİK 4. Ders 10: Bir Boyutlu Schrödinger Denklemi
FİZİK 4 Ders 10: Bir Boyutlu Schrödinger Denklemi Bir Boyutlu Schrödinger Denklemi Beklenen Değer Kuyu İçindeki Parçacık Zamandan Bağımsız Schrödinger Denklemi Kare Kuyu Tünel Olayı Basit Harmonik Salınıcı
Detaylıİleri Diferansiyel Denklemler
MIT AçıkDersSistemi http://ocw.mit.edu 18.034 İleri Diferansiyel Denklemler 2009 Bahar Bu bilgilere atıfta bulunmak veya kullanım koşulları hakkında bilgi için http://ocw.mit.edu/terms web sitesini ziyaret
DetaylıMath 103 Lineer Cebir Dersi Final Sınavı
Haliç Üniversitesi, Uygulamalı Matematik Bölümü Math 3 Lineer Cebir Dersi Final Sınavı 3 Araliık 7 Hazırlayan: Yamaç Pehlivan Başlama saati: : Bitiş Saati: 3:4 Toplam Süre: Dakika Lütfen adınızı ve soyadınızı
Detaylı11. Ders. Mahir Bilen Can. Mayıs 23, 2016
11. Ders Mahir Bilen Can Mayıs 23, 2016 1 Önceki Ders Üzerine Bazı Notlar Wikipedia dan Killing ile ilgili bir alıntıyla başlayalım. "1880 civarında, Killing Sophus Lie den bağımsız olarak Lie cebirlerini
DetaylıBÖLÜM 17 RİJİT ROTOR
BÖLÜM 17 RİJİT ROTOR Birbirinden R sabit mesafede bulunan iki parçacığın dönmesini düşünelim. Bu iki parçacık, bir elektron ve proton (bu durumda bir hidrojen atomunu ele alıyoruz) veya iki çekirdek (bu
DetaylıŞimdi de [ ] vektörünün ile gösterilen boyu veya büyüklüğü Pisagor. teoreminini iki kere kullanarak
10.Konu İç çarpım uzayları ve özellikleri 10.1. ve üzerinde uzunluk de [ ] vektörünün ile gösterilen boyu veya büyüklüğü Pisagor teoreminden dir. 1.Ö.: [ ] ise ( ) ( ) ve ( ) noktaları gözönüne alalım.
Detaylı8.04 Kuantum Fiziği Ders X. Schrödinger denk. bir V(x) potansiyeli içinde bir boyutta bir parçacığın hareketini inceler.
Schrödinger denklemi Schrödinger denk. bir V(x) potansiyeli içinde bir boyutta bir parçacığın hareketini inceler. Köşeli parantez içindeki terim, dalga fonksiyonuna etki eden bir işlemci olup, Hamilton
DetaylıBölüm 1: Lagrange Kuramı... 1
İÇİNDEKİLER Bölüm 1: Lagrange Kuramı... 1 1.1. Giriş... 1 1.2. Genelleştirilmiş Koordinatlar... 2 1.3. Koordinat Dönüşüm Denklemleri... 3 1.4. Mekanik Dizgelerin Bağ Koşulları... 4 1.5. Mekanik Dizgelerin
Detaylı3. Ders. Mahir Bilen Can. Mayıs 11, Önceki Dersteki Sorular ile İlgili Açıklamalar
3. Ders Mahir Bilen Can Mayıs 11, 2016 1 Önceki Dersteki Sorular ile İlgili Açıklamalar Lie nin üçüncü teoremi oarak bilinen ve Cartan tarafından asağıdaki gibi güçlendirilmiş bir teorem ile başlayalım:
Detaylı18.034 İleri Diferansiyel Denklemler
MIT AçıkDersSistemi http://ocw.mit.edu 18.034 İleri Diferansiyel Denklemler 2009 Bahar Bu bilgilere atıfta bulunmak veya kullanım koşulları hakkında bilgi için http://ocw.mit.edu/terms web sitesini ziyaret
Detaylı6. Ders. Mahir Bilen Can. Mayıs 16, 2016
6. Ders Mahir Bilen Can Mayıs 16, 2016 Bu derste lineer cebirdeki bazı fikirleri gözden geçirip Lie teorisine uygulamalarını inceleyeceğiz. Bütün Lie cebirlerinin cebirsel olarak kapalı ve karakteristiği
DetaylıKısa İçindekiler. Fizik: İlkeler ve Pratik Cilt 1: 1-21 Bölümleri, Cilt 2: Bölümleri kapsar
Kısa İçindekiler Fizik: İlkeler ve Pratik Cilt 1: 1-21 Bölümleri, Cilt 2: 22-34 Bölümleri kapsar Bölüm 1 Temeller 1 Bölüm 2 Bir Boyutta Hareket 28 Bölüm 3 İvme 53 Bölüm 4 Momentum 75 Bölüm 5 Enerji 101
DetaylıKuantum Grupları. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara. Münevver Çelik. Feza Gürsey Enstitüsü, İstanbul 10 Şubat, 2010
Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara Feza Gürsey Enstitüsü, İstanbul 10 Şubat, 2010 Kuantum grubu örgülü bir Hopf cebridir. Cebir Tanım Bir k-vektör uzayı A için, µ : A A A ve η : k A birer k-doğrusal
Detaylıİleri Diferansiyel Denklemler
MIT AçıkDersSistemi http://ocw.mit.edu 18.034 İleri Diferansiyel Denklemler 2009 Bahar Bu bilgilere atıfta bulunmak veya kullanım koşulları hakkında bilgi için http://ocw.mit.edu/terms web sitesini ziyaret
Detaylı8.04 Kuantum Fiziği Ders IV. Kırınım olayı olarak Heisenberg belirsizlik ilkesi. ise, parçacığın dalga fonksiyonu,
Geçen Derste Kırınım olayı olarak Heisenberg belirsizlik ilkesi ΔxΔp x 2 Fourier ayrışımı Bugün φ(k) yı nasıl hesaplarız ψ(x) ve φ(k) ın yorumu: olasılık genliği ve olasılık yoğunluğu ölçüm φ ( k)veyahut
Detaylıİleri Diferansiyel Denklemler
MIT AçıkDersSistemi http://ocw.mit.edu 18.034 İleri Diferansiyel Denklemler 2009 Bahar Bu bilgilere atıfta bulunmak veya kullanım koşulları hakkında bilgi için http://ocw.mit.edu/terms web sitesini ziyaret
DetaylıKuantum mekaniğinde uzay ve zamandaki dönüşümler sisteme ait Hilbert uzayında üniter
Ders Metindeki ilgili bölümler 3.1, 3. Kuantum mekaniğinde dönme hareketleri Şimdi, bir evvelce düşündüğümüz hususların kuantum mekaniği ile olan ilgisini irdeleyeceğiz. Kuantum mekaniğinde uzay ve zamandaki
Detaylı. [ ] vektörünü S deki vektörlerin bir lineer
11.Gram-Schmidt metodu 11.1. Ortonormal baz 11.1.Teorem: { }, V Öklid uzayı için bir ortonormal baz olsun. Bu durumda olmak üzere. 1.Ö.: { }, de bir ortonormal baz olsun. Burada. vektörünü S deki vektörlerin
DetaylıA. Seçilmiş bağıntılar Zamana bağlı Schrödinger denklemi: Zamandan bağımsız Schrödinger denklemi: Hamilton işlemcisinin konum temsili
A. Seçilmiş bağıntılar Zamana bağlı Schrödinger denklemi: Zamandan bağımsız Schrödinger denklemi: Hamilton işlemcisinin konum temsili Momentum işlemcisinin konum temsili Konum işlemcisinin momentum temsili
Detaylı18.034 İleri Diferansiyel Denklemler
MIT AçıkDersSistemi http://ocw.mit.edu 18.034 İleri Diferansiyel Denklemler 2009 Bahar Bu bilgilere atıfta bulunmak veya kullanım koşulları hakkında bilgi için http://ocw.mit.edu/terms web sitesini ziyaret
DetaylıLineer Dönüşümler ÜNİTE. Amaçlar. İçindekiler. Yazar Öğr. Grv.Dr. Nevin ORHUN
Lineer Dönüşümler Yazar Öğr. Grv.Dr. Nevin ORHUN ÜNİTE 7 Amaçlar Bu üniteyi çalıştıktan sonra; Vektör uzayları arasında tanımlanan belli fonksiyonları tanıyacak, özelliklerini öğrenecek, Bir dönüşümün,
Detaylıİleri Diferansiyel Denklemler
MIT AçıkDersSistemi http://ocw.mit.edu 18.034 İleri Diferansiyel Denklemler 2009 Bahar Bu bilgilere atıfta bulunmak veya kullanım koşulları hakkında bilgi için http://ocw.mit.edu/terms web sitesini ziyaret
Detaylıİleri Diferansiyel Denklemler
MIT AçıkDersSistemi http://ocw.mit.edu 18.034 İleri Diferansiyel Denklemler 2009 Bahar Bu bilgilere atıfta bulunmak veya kullanım koşulları hakkında bilgi için http://ocw.mit.edu/terms web sitesini ziyaret
DetaylıH(t) + O(ɛ 2 ) var. Yukarıda U(t + ɛ, t) için elde ettiğimiz sonucumuzu bu ifadede yerine koyunca her iki tarafı. = H(t)U(t, t 0 )
Ders 12 Metindeki ilgili bölümler 2.1 Hamilton işlemcisi ve Schrödinger denklemi Şimdi, t den t + ɛ a zaman gelişimini düşünün. U(t + ɛ, t) = I + ɛ ( i ) H(t) + O(ɛ 2 ) elde ederiz. Her zamanki gibi, U
Detaylı18.701 Cebir 1. MIT Açık Ders Malzemeleri http://ocw.mit.edu
MIT Açık Ders Malzemeleri http://ocw.mit.edu 18.701 Cebir 1 2007 Güz Bu malzemeden alıntı yapmak veya Kullanım Şartları hakkında bilgi almak için http://ocw.mit.edu/terms ve http://tuba.acikders.org.tr
Detaylı9.1 9.2 9.3 9.4 9.5 9.6 Uzayda Serbestlik Derecesi Rijit Cismin Uzayda Dengesi Bir Uzay Kuvvetin Bileşenleri Bir Noktada Kesişen Uzay Kuvvetlerde Bileşke Bir Eksene Göre Statik Moment Kuvvetler Sistemini
Detaylıİleri Diferansiyel Denklemler
MIT AçıkDersSistemi http://ocw.mit.edu 18.034 İleri Diferansiyel Denklemler 2009 Bahar Bu bilgilere atıfta bulunmak veya kullanım koşulları hakkında bilgi için http://ocw.mit.edu/terms web sitesini ziyaret
DetaylıMath 322 Diferensiyel Denklemler Ders Notları 2012
1 Genel Tanımlar Bir veya birden fazla fonksiyonun türevlerini içeren denklemlere diferensiyel denklem denmektedir. Diferensiyel denklemler Adi (Sıradan) diferensiyel denklemler ve Kısmi diferensiyel denklemler
DetaylıZamandan bağımsız pertürbasyon teorisi tartışmamızda bu noktaya kadar, sonuçlarımızın
Ders 36 Metindeki ilgili bölümler 5.7 Bir atomun üzerine ışık tutarsanız ne olur? Zamandan bağımsız pertürbasyon teorisi tartışmamızda bu noktaya kadar, sonuçlarımızın daha çok somut, özel uygulamalarına
DetaylıMath 103 Lineer Cebir Dersi Final Sınavı
Haliç Üniversitesi, Uygulamalı Matematik Bölümü Math 3 Lineer Cebir Dersi Final Sınavı 3 Araliık 27 Hazırlayan: Yamaç Pehlivan Başlama saati: 2: Bitiş Saati: 3:4 Toplam Süre: Dakika Lütfen adınızı ve soyadınızı
DetaylıNokta uzayda bir konumu belirtir. Noktanın 0 boyutlu olduğu kabul edilir. Herhangi bir büyüklüğü yoktur.
Üç Boyutlu Geometri Nokta (Point,Vertex) Nokta uzayda bir konumu belirtir. Noktanın 0 boyutlu olduğu kabul edilir. Herhangi bir büyüklüğü yoktur. Kartezyen Koordinat Sistemi Uzayda bir noktayı tanımlamak
DetaylıBekleme Hattı Teorisi
Bekleme Hattı Teorisi Sürekli Parametreli Markov Zincirleri Tanım 1. * +, durum uzayı * +olan sürekli parametreli bir süreç olsun. Aşağıdaki özellik geçerli olduğunda bu sürece sürekli parametreli Markov
DetaylıMath 103 Lineer Cebir Dersi Final Sınavı
Haliç Üniversitesi, Uygulamalı Matematik Bölümü Math Lineer Cebir Dersi Final Sınavı 8 Ocak 8 Hazırlayan: Yamaç Pehlivan Başlama saati: 4: Bitiş Saati: 5:5 Toplam Süre: Dakika Lütfen adınızı ve soyadınızı
Detaylı8.Konu Vektör uzayları, Alt Uzaylar
8.Konu Vektör uzayları, Alt Uzaylar 8.1. Düzlemde vektörler Düzlemdeki her noktası ile reel sayılardan oluşan ikilisini eşleştirebiliriz. Buna P noktanın koordinatları denir. y-ekseni P x y O dan P ye
DetaylıLecture 2. Mahir Bilen Can. Mayıs 10, 2016
Lecture 2 Mahir Bilen Can Mayıs 10, 2016 1 Klasik Lie Cebirleri Klasik Lie cebirlerinin hepsi içinde son derece büyük öneme sahip dört sonsuz aile vardır. Bunlar A, B, C, D harfleri ile indekslenmekte
DetaylıÖzet: Açısal momentumun türetimi. Açısal momentum değiştirme bağıntıları. Artırıcı ve Eksiltici İşlemciler Kuantum Fiziği Ders XXI
Özet: Açısal momentumun türetimi Açısal momentum değiştirme bağıntıları Levi- Civita simgesi Genel olarak, L x, L y, L z, nin eşzamanlı özdurumları yoktur L 2 ve bir bileşeni (L z ) nin eşzamanlı özdurumlarıdır.
Detaylıx 2i + A)( 1 yj 2 + B) u (v + B), y 1
Ders 11: Örnekler 11.1 Kulplarla inşalar Bu bölümde kulpları birbirine yapıştırıp tanıdık manifoldlar elde edeceğiz. Artık bu son ders. Özellikle dersin ikinci bölümünde son meyveleri toplamak adına koşarak
Detaylı7. Ders. Mahir Bilen Can. Mayıs 17, 2016
7. Ders Mahir Bilen Can Mayıs 17, 2016 Bu derste bütün Lie cebirlerinin cebirsel olarak kapalı ve karakteristiği sıfır olan k cismi üzerine tanımlı olduğunu varsayıyoruz. 1 Tekrar Gözden Geçirme: Basitlik,
DetaylıKompozit Malzemeler ve Mekaniği. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş
Kompozit Malzemeler ve Mekaniği Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş Bölüm 4 Laminatların Makromekanik Analizi Kaynak: Kompozit Malzeme Mekaniği, Autar K. Kaw, Çevirenler: B. Okutan Baba, R. Karakuzu. 4 Laminatların
DetaylıKompozit Malzemeler ve Mekaniği. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş
Kompozit Malzemeler ve Mekaniği Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş Bölüm 4 Laminatların Makromekanik Analizi Kaynak: Kompozit Malzeme Mekaniği, Autar K. Kaw, Çevirenler: B. Okutan Baba, R. Karakuzu. 4 Laminatların
DetaylıBÖLÜM 1: MADDESEL NOKTANIN KİNEMATİĞİ
BÖLÜM 1: MADDESEL NOKTANIN KİNEMATİĞİ 1.1. Giriş Kinematik, daha öncede vurgulandığı üzere, harekete sebep olan veya hareketin bir sonucu olarak ortaya çıkan kuvvetleri dikkate almadan cisimlerin hareketini
DetaylıELASTİSİTE TEORİSİ I. Yrd. Doç Dr. Eray Arslan
ELASTİSİTE TEORİSİ I Yrd. Doç Dr. Eray Arslan Mühendislik Tasarımı Genel Senaryo Analitik çözüm Fiziksel Problem Matematiksel model Diferansiyel Denklem Problem ile ilgili sorular:... Deformasyon ne kadar
DetaylıPratik Kuantum Tarifleri. Adil Usta kuantumcuadilusta@gmail.com
Pratik Kuantum Tarifleri Adil Usta kuantumcuadilusta@gmail.com İçindekiler 1 Açılış 1.1 Olası momentum değerleri............................ 3 1. Klasik limit.................................... 5 1 1
Detaylı1.GRUPLAR. c (Birleşme özelliği) sağlanır. 2) a G için a e e a a olacak şekilde e G. vardır. 3) a G için denir) vardır.
1.GRUPLAR Tanım 1.1. G boş olmayan bir küme ve, G de bir ikili işlem olsun. (G, ) cebirsel yapısına aşağıdaki aksiyomları sağlıyorsa bir grup denir. 1) a, b, c G için a ( b c) ( a b) c (Birleşme özelliği)
DetaylıMühendislik Mekaniği Statik. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş
Mühendislik Mekaniği Statik Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş Bölüm 4 Kuvvet Sistemi Bileşkeleri Kaynak: Mühendislik Mekaniği: Statik, R.C.Hibbeler, S.C.Fan, Çevirenler: A. Soyuçok, Ö. Soyuçok. 4. Kuvvet Sitemi Bileşkeleri
DetaylıLineer Cebir (MATH275) Ders Detayları
Lineer Cebir (MATH275) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Lineer Cebir MATH275 Her İkisi 4 0 0 4 6 Ön Koşul Ders(ler)i Yok Dersin Dili Dersin
DetaylıÇ NDEK LER II. C LT KONULAR Sayfa Öz De er Öz Vektör.. 2. Lineer Cebir ve Sistem Analizi...
ÇNDEKLER II. CLT KONULAR 1. Öz Deer Öz Vektör.. 1 Kare Matrisin Öz Deeri ve Öz Vektörleri... 21 Matrisin Karakteristik Denklemi : Cayley Hamilton Teoremi.. 26 Öz Deer - Öz Vektör ve Lineer Transformasyon
DetaylıKuantum Fiziği (PHYS 201) Ders Detayları
Kuantum Fiziği (PHYS 201) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Kuantum Fiziği PHYS 201 Her İkisi 3 0 0 3 5 Ön Koşul Ders(ler)i PHYS 102, MATH 158
Detaylı1.ÜNİTE MODERN ATOM TEORİSİ -2.BÖLÜM- ATOMUN KUANTUM MODELİ
1.ÜNİTE MODERN ATOM TEORİSİ -2.BÖLÜM- ATOMUN KUANTUM MODELİ Bohr Modelinin Yetersizlikleri Dalga-Tanecik İkiliği Dalga Mekaniği Kuantum Mekaniği -Orbital Kavramı Kuantum Sayıları Yörünge - Orbital Kavramları
Detaylı7. BÖLÜM İÇ ÇARPIM UZAYLARI İÇ ÇARPIM UZAYLARI İÇ ÇARPIM UZAYLARI İÇ ÇARPIM UZAYLARI .= 1 1 + + Genel: Vektörler bölümünde vektörel iç çarpım;
İÇ ÇARPIM UZAYLARI 7. BÖLÜM İÇ ÇARPIM UZAYLARI Genel: Vektörler bölümünde vektörel iç çarpım;.= 1 1 + + Açıklanmış ve bu konu uzunluk ve uzaklık kavramlarını açıklamak için kullanılmıştır. Bu bölümde öklit
Detaylı8.04 Kuantum Fiziği DersXIX
Bu takdirde yani, 1 = a ˆ 0 de bir enerji özdurumudur, ancak 0 için enerjisi 1hω yerine 3 hω dir. 2 2 Benzer şekilde, 2 = a ˆ 1 inde bir enerji özdurumu olduğunu fakat enerjisinin 5 hω, vs. 2 söyleyebiliriz.
Detaylı18.034 İleri Diferansiyel Denklemler
MIT AçıkDersSistemi http://ocw.mit.edu 18.034 İleri Diferansiyel Denklemler 2009 Bahar Bu bilgilere atıfta bulunmak veya kullanım koşulları hakkında bilgi için http://ocw.mit.edu/terms web sitesini ziyaret
DetaylıBölüm 3: Vektörler. Kavrama Soruları. Konu İçeriği. Sunuş. 3-1 Koordinat Sistemleri
ölüm 3: Vektörler Kavrama Soruları 1- Neden vektörlere ihtiyaç duyarız? - Vektör ve skaler arasındaki fark nedir? 3- Neden vektörel bölme işlemi yapılamaz? 4- π sayısı vektörel mi yoksa skaler bir nicelik
DetaylıMASSACHUSETTS TEKNOLOJİ ENSTİTÜSÜ Fizik Bölümü Fizik 8.04 Bahar 2006 SINAV 2 Salı, Mart 14, :00-12:30
Fizik Bölümü Fizik 8.04 Bahar 2006 SINAV 2 Salı, Mart 14, 2006 11:00-12:30 SOYADI ADI Öğrenci No. Talimat: 1. TÜM ÇABANIZI GÖSTERİN. Tüm cevaplar sınav kitapçığında gösterilmelidir? 2. Bu kapalı bir sınavdır.
DetaylıÖzdeğer ve Özvektörler
Özdeğer ve Özvektörler Yazar Öğr.Grv.Dr.Nevin ORHUN ÜNİTE 9 Amaçlar Bu üniteyi çalıştıktan sonra; bir lineer dönüşümün ve bir matrisin özdeğer ve özvektör kavramlarını anlayacak, bir dönüşüm matrisinin
DetaylıLineer Bağımlılık ve Lineer Bağımsızlık
Lineer Bağımlılık ve Lineer Bağımsızlık Yazar Öğr.Grv.Dr.Nevin ORHUN ÜNİTE 5 Amaçlar Bu üniteyi çalıştıktan sonra; Vektör uzayı ve alt uzay yapısını daha iyi tanıyacak, Bir vektör uzayındaki vektörlerin
DetaylıNewton un F = ma eşitliğini SD den türete bilir miyiz?
burada yine kısmi integrasyon kullanıldı ve ± da Ψ ın yok olduğu kabul edildi. Sonuç olarak, p = p, yani p ˆ nin tüm beklenti değerleri gerçeldir. Bir özdeğer kendisine karşı gelen kararlı durumun beklenti
Detaylıİleri Diferansiyel Denklemler
MIT AçıkDersSistemi http://ocw.mit.edu 18.034 İleri Diferansiyel Denklemler 2009 Bahar Bu bilgilere atıfta bulunmak veya kullanım koşulları hakkında bilgi için http://ocw.mit.edu/terms web sitesini ziyaret
DetaylıİÇİNDEKİLER KISIM 1: BİRİNCİ MERTEBE ADİ DİFERENSİYEL DENKLEMLER
İÇİNDEKİLER KISIM 1: BİRİNCİ MERTEBE ADİ DİFERENSİYEL DENKLEMLER 1.1. Fiziksel Kanunlar ve Diferensiyel Denklemler Arasındaki İlişki... 1 1.2. Diferensiyel Denklemlerin Sınıflandırılması ve Terminoloji...
DetaylıMath 103 Lineer Cebir Dersi Final Sınavı
Haliç Üniversitesi, Uygulamalı Matematik Bölümü Math 3 Lineer Cebir Dersi Final Sınavı 8 Ocak 28 Hazırlayan: Yamaç Pehlivan Başlama saati: 4: Bitiş Saati: 5:5 Toplam Süre: Dakika Lütfen adınızı ve soyadınızı
DetaylıMIT Açık Ders Malzemesi İstatistiksel Mekanik II: Alanların İstatistiksel Fiziği 2008 Bahar
MIT Açık Ders Malzemesi http://ocw.mit.edu 8.334 İstatistiksel Mekanik II: Alanların İstatistiksel Fiziği 008 Bahar Bu malzemeye atıfta bulunmak ve Kullanım Şartlarımızla ilgili bilgi almak için http://ocw.mit.edu/terms
Detaylı12. Ders. Mahir Bilen Can. Mayıs 24, Son dersten hatırlayacağınız üzere simetrikleştirme operasyonundan elde ettiğimiz fonksiyon.
12. Ders Mahir Bilen Can Mayıs 24, 2016 1 Yerel Kaldırma Özellikleri Son dersten hatırlayacağınız üzere simetrikleştirme operasyonundan elde ettiğimiz fonksiyon ι : Sym(g) n 0 U n /U n+1 bize bir derecelendirilmiş
DetaylıDİNAMİK - 7. Yrd. Doç. Dr. Mehmet Ali Dayıoğlu Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi. Tarım Makinaları ve Teknolojileri Mühendisliği Bölümü
DİNAMİK - 7 Yrd. Doç. Dr. Mehmet Ali Dayıoğlu Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları ve Teknolojileri Mühendisliği Bölümü 7. HAFTA Kapsam: Parçacık Kinetiği, Kuvvet İvme Yöntemi Newton hareket
Detaylı1. GRUPLAR. c (Birleşme özelliği) sağlanır. 2) a G için a e e a a olacak şekilde e G (e ye birim eleman denir) vardır.
1. GRUPLAR Tanım 1.1. G boş olmayan bir küme ve, G de bir ikili işlem olsun. (G yapısına aşağıdaki aksiyomları sağlıyorsa bir grup denir., ) cebirsel 1) a b cg,, için a( bc) ( ab) c (Birleşme özelliği)
DetaylıAkademik Rapor Hazırlama ve Yazışma Teknikleri
Akademik Rapor Hazırlama ve Yazışma Teknikleri 10.DERS TEZ YAZIMI Gündem Tez Yazımı Tezin Parçaları Özet Giriş Ana Bölümler Sonuçlar Referanslar Ekler Teze Örnekler Tez Süreci Literatür taraması Planlama
Detaylıelde ederiz. Bu son ifade yeniden düzenlenirse,
Deney No : M2 Deneyin Adı : İKİ BOYUTTA ESNEK ÇARPIŞMA Deneyin Amacı : İki boyutta esnek çarpışmada, enerji ve momentum korunum bağıntılarını incelemek, momentumun vektörel, enerjini skaler bir büyüklük
DetaylıMAK 308 MAKİNA DİNAMİĞİ Bahar Dr. Nurdan Bilgin
MAK 308 MAKİNA DİNAMİĞİ 017-018 Bahar Dr. Nurdan Bilgin EŞDEĞER ATALET MOMENTİ Geçen ders, hız ve ivme etki katsayılarını elde ederek; mekanizmanın hareketinin sadece bir bağımsız değişkene bağlı olarak
Detaylıİç-Çarpım Uzayları ÜNİTE. Amaçlar. İçindekiler. Yazar Öğr. Grv. Dr. Nevin ORHUN
İç-Çarpım Uzayları Yazar Öğr. Grv. Dr. Nevin ORHUN ÜNİTE Amaçlar Bu üniteyi çalıştıktan sonra; R n, P n (R), M nxn vektör uzaylarında iç çarpım kavramını tanıyacak ve özelliklerini görmüş olacaksınız.
DetaylıİÇİNDEKİLER. ÖNSÖZ... iii İÇİNDEKİLER... v
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... iii İÇİNDEKİLER... v BÖLÜM 1.... 1 1.1. GİRİŞ VE TEMEL KAVRAMLAR... 1 1.2. LİNEER ELASTİSİTE TEORİSİNDE YAPILAN KABULLER... 3 1.3. GERİLME VE GENLEME... 4 1.3.1. Kartezyen Koordinatlarda
DetaylıGeçen Derste. ρ için sınır şartları serinin bir yerde sona ermesini gerektirir. 8.04 Kuantum Fiziği Ders XXIII
Geçen Derste Verilen l kuantum sayılı açısal momentum Y lm (θ,φ) özdurumunun radyal denklemi 1B lu SD şeklinde etkin potansiyeli olacak şekilde yazılabilir, u(r) = rr(r) olarak tanımlayarak elde edilir.
DetaylıAFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MATEMATİK ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI
YÜKSEK LİSANS PROGRAMI BİRİNCİ YIL BİRİNCİ YARIYIL MAT-5501 UZMANLIK ALAN DERSİ Z 8 0 8 0 9 MAT-5601 TEZ HAZIRLIK ÇALIŞMASI Z 0 1 1 0 1 20 1 21 12 30 İKİNCİ YARIYIL MAT-5502 UZMANLIK ALAN DERSİ Z 8 0 8
DetaylıTek Boyutlu Potansiyeller: Potansiyel eşiği
Tek Boyutlu Potansiyeller: Potansiyel eşiği Şekil I: V 0 yüksekliğindeki potansiyel eşiği. Parçacık soldan gelmekte olup, enerjisi E dir. Zamandan bağımsız bir durumu analiz ediyoruz ki burada iyi belirlenmiş
DetaylıİKİ BOYUTLU ÇUBUK SİSTEMLER İÇİN YAPI ANALİZ PROGRAM YAZMA SİSTEMATİĞİ
İKİ BOYUTLU ÇUBUK SİSTEMLER İÇİN YAPI ANALİZ PROGRAM YAZMA SİSTEMATİĞİ Yapı Statiği nde incelenen sistemler çerçeve sistemlerdir. Buna ek olarak incelenen kafes ve karma sistemler de aslında çerçeve sistemlerin
Detaylıİstatistiksel Mekanik I
MIT Açık Ders Malzemeleri http://ocw.mit.edu 8.333 İstatistiksel Mekanik I: Parçacıkların İstatistiksel Mekaniği 2007 Güz Bu materyallerden alıntı yapmak veya Kullanım Şartları hakkında bilgi almak için
Detaylıİleri Diferansiyel Denklemler
MIT AçıkDersSistemi http://ocw.mit.edu 18.034 İleri Diferansiyel Denklemler 2009 Bahar Bu bilgilere atıfta bulunmak veya kullanım koşulları hakkında bilgi için http://ocw.mit.edu/terms web sitesini ziyaret
Detaylı10. Ders. Mahir Bilen Can. Mayıs 20, Yarıbasit bir Lie cebirinin yapısını analiz etmeye devam ediyoruz. hatırlayınız:
10. Ders Mahir Bilen Can Mayıs 20, 2016 1 Yarıbasit Bir Lie Cebirinin Yapısı Hakkında Yarıbasit bir Lie cebirinin yapısını analiz etmeye devam ediyoruz. hatırlayınız: Kök uzay ayrışımını g = h χ Φ g χ.
Detaylı(14) (19.43) de v yi sağlayan fonksiyona karşılık gelen u = F v fonksiyonunun ikinci türevi sürekli, R de 2π periodik ve
nin her g L 2 (S için tek çözümünüm olması için gerekli ve yeterli koşulun her j için λ λ j olacak biçimde λ j ifadesini sağlayan R \ {} de bir λ j dizisinin olduğunu gösteriniz. (13) Her λ j için (19.43)
DetaylıAli Sinan Sertöz. Tarih: 5 Şubat 1998, Antalya
SEMİNER Ali Sinan Sertöz 1 KONİ KESİTLERİ Tarih: 5 Şubat 1998, Antalya 1.1 Başlangıç Koni kesitleri ilk kez eski Yunan da ortaya çıkmıştır. MÖ 350 yıllarında yaşamış olan Menaechmus un koni kesitlerini
DetaylıBugün için Okuma: Bölüm 1.5 (3. Baskıda 1.3), Bölüm 1.6 (3. Baskıda 1.4 )
5.111 Ders Özeti #4 Bugün için Okuma: Bölüm 1.5 (3. Baskıda 1.3), Bölüm 1.6 (3. Baskıda 1.4 ) Ders #5 için Okuma: Bölüm 1.3 (3. Baskıda 1.6 ) Atomik Spektrumlar, Bölüm 1.7 de eģitlik 9b ye kadar (3. Baskıda
DetaylıANADOLU ÜNİVERSİTESİ AÇIKÖĞRETİM FAKÜLTESİ İLKÖĞRETİM ÖĞRETMENLİĞİ LİSANS TAMAMLAMA PROGRAMI. Lineer. Cebir. Ünite 6. 7. 8. 9. 10
ANADOLU ÜNİVERSİTESİ AÇIKÖĞRETİM FAKÜLTESİ İLKÖĞRETİM ÖĞRETMENLİĞİ LİSANS TAMAMLAMA PROGRAMI Lineer Cebir Ünite 6. 7. 8. 9. 10 T.C. ANADOLU ÜNİVERSİTESİ YAYINLARI NO: 1074 AÇIKÖĞRETİM FAKÜLTESİ YAYINLARI
DetaylıNoktasal Cismin Dengesi
Noktasal Cismin Dengesi Bu bölümde; Kuvvetleri bieşenlerine ayırma ve kartezyen vektör şeklinde ifade etme yöntemleri noktasal cismin dengesini içeren problemleri çözmede kullanılacaktır. Bölüm 3 DOÇ.DR.
DetaylıYeni Göç Yasas Tecrübeleri
Eflref Ar kan Bildiğiniz gibi Almanya aile birleşiminin gerçekleşmesi konusunda göç yasasında bazı değişiklikler yapmıştır. Bu değişiklikleri eleştirenler ve olumlu görenler bulunmaktadır. Ben göç yasasının
DetaylıLineer Denklem Sistemleri
Lineer Denklem Sistemleri Yazar Yrd. Doç.Dr. Nezahat ÇETİN ÜNİTE 3 Amaçlar Bu üniteyi çalıştıktan sonra; Lineer Denklem ve Lineer Denklem Sistemleri kavramlarını öğrenecek, Lineer Denklem Sistemlerinin
Detaylı2014 - LYS TESTLERİNE YÖNELİK ALAN STRATEJİLERİ
2014 - LYS TESTLERİNE YÖNELİK ALAN STRATEJİLERİ YGS sonrası adayları puan getirisinin daha çok olan LYS ler bekliyor. Kalan süre içinde adayların girecekleri testlere kaynaklık eden derslere sabırla çalışmaları
DetaylıPERGEL YAYINLARI LYS 1 DENEME-6 KONU ANALİZİ SORU NO LYS 1 MATEMATİK TESTİ KAZANIM NO KAZANIMLAR
2013-2014 PERGEL YAYINLARI LYS 1 DENEME-6 KONU ANALİZİ SORU NO LYS 1 MATEMATİK TESTİ A B KAZANIM NO KAZANIMLAR 1 1 / 31 12 32173 Üslü İfadeler 2 13 42016 Rasyonel ifade kavramını örneklerle açıklar ve
DetaylıElektromanyetik Dalga Teorisi
Elektromanyetik Dalga Teorisi Ders-2 Dalga Denkleminin Çözümü Düzlem Elektromanyetik Dalgalar Enine Elektromanyetik Dalgalar Kayıplı Ortamda Düzlem Dalgalar Düzlem Dalgaların Polarizasyonu Dalga Denkleminin
DetaylıMath 103 Lineer Cebir Dersi Ara Sınavı
Haliç Üniversitesi, Uygulamalı Matematik Bölümü Math 3 Lineer Cebir Dersi Ara Sınavı 9 Kasım 27 Hazırlayan: Yamaç Pehlivan Başlama saati: 3: Bitiş Saati: 4:5 Toplam Süre: Dakika Lütfen adınızı ve soyadınızı
DetaylıFizik Dr. Murat Aydemir
Fizik-1 2017-2018 Dr. Murat Aydemir Ankara University, Physics Engineering, Bsc Durham University, Physics, PhD University of Oxford, Researcher, Post-Doc Ofis No: 35 Merkezi Derslikler Binasi murat.aydemir@erzurum.edu.tr
Detaylısonlu altörtüsü varsa bu topolojik uzaya tıkız diyoruz.
Ders 1: Önbilgiler Bu derste türev fonksiyonunun geometrik anlamını tartışıp, yalnız R n nin bir açık altkümesinde değil, daha genel uzaylarda tanımlı bir fonksiyonun türevi ve özel noktalarının nasıl
DetaylıGEO182 Lineer Cebir. Matrisler. Matrisler. Dersi Veren: Dr. İlke Deniz Derse Devam: %70. Vize Sayısı: 1
GEO182 Lineer Cebir Dersi Veren: Dr. İlke Deniz 2018 GEO182 Lineer Cebir Derse Devam: %70 Vize Sayısı: 1 Başarı Notu: Yıl içi Başarı Notu %40 + Final Sınavı Notu %60 GEO182 Lineer Cebir GEO182 Lineer Cebir
DetaylıT I M U R K A R A Ç AY - H AY D A R E Ş C A L C U L U S S E Ç K I N YAY I N C I L I K A N K A R A
T I M U R K A R A Ç AY - H AY D A R E Ş C A L C U L U S S E Ç K I N YAY I N C I L I K A N K A R A Contents Bibliography 9 Index 13 CONTENTS 5 0.1 Doğru, Düzlem, Uzay Bu derste sık sık doğru, düzlem ve
DetaylıBÖLÜM 12-15 HARMONİK OSİLATÖR
BÖLÜM 12-15 HARMONİK OSİLATÖR Hemen hemen her sistem, dengeye yaklaşırken bir harmonik osilatör gibi davranabilir. Kuantum mekaniğinde sadece sayılı bir kaç problem kesin olarak çözülebilmektedir. Örnekler
Detaylı