Ülkemizde Plazma Ürünleri ve Plazma Kaynağı (2011) Dr. N. Nuri SOLAZ

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Ülkemizde Plazma Ürünleri ve Plazma Kaynağı (2011) Dr. N. Nuri SOLAZ"

Berk Kıvanç
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Ülkemizde Plazma Ürünleri ve Plazma Kaynağı (2011) Dr. N. Nuri SOLAZ 1

2 Plazma Nedir? Kanın % 56 sı ve vücut ağırlığının % 5 ini oluşturur. % 90 ı su, % 10 u çözünmüş maddelerden oluşur. 2

3 TAM KAN BĐLEB LEŞENLERĐ Tam Kan Eritrosit süspansiyonuspansiyonu Trombositten zengin plazma Fraksinasyon Taze donmuş Plazma Trombosit süspansiyonuspansiyonu Sıvı Plazma Kriyopresipitat 3

4 4

5 Plazma Tanımlamaları a)kuru plazma b)sıvı plazma c)taze donmuş plazma d)kazanılmış plazma e)kaynak plazma 5

6 Plazma Ürünleri Nedir? Plazma ürünleri; güç elde edilen, pahalı ancak yaşamsal ilaçlardır. Günümüz tıbbında her geçen gün önemleri artmakta ve stratejik ürünler olarak kabul görmektedir. Plazma ürünlerinin kullanımı ülkelerin gelişmişlik ve varsıllık düzeyi ile yakından ilişkilidir. 6

7 7

8 Plazma Ürünleri Nedir? Dünyada plazma fraksinasyon ürünlerinin yıllık k yaklaşı şık 5,1 milyar USD pazarı vardır. r. Bu pazarın n %33 ü AB ülkelerinde, %32 si Kuzey Amerika da, %27 si Asya - Pasifik te (Avustralya, Japonya, Yeni Zelanda) ve % 8 lik 8 bir miktar da dünyand nyanın n diğer bölgelerindedir. b 8

9 Plazma Ürünleri (FDA lisanslı) Albumin a1-proteinaz inhibitör AHF AT CMV Ig F IX kompleks F XIII Fibrinojen Fibrinolizin Haptoglobulin Hep. B Ig IgM-zengin Ig Ig (IV/IM) PPF Rabies Ig Rh (D) Ig Rubella Ig Serum kolinesteraz Tetanus Ig Vaccinia Ig Varicella-zoster Ig

10 Human Albumin %4-5 lik ve %20-25 lik formları vardır. %4-5 lik solüsyon 5ml/dk, %20-25 lik solüsyon 1-5ml/dk. verilir Hipovolemik şoklarda Pre, intra veya post.op ortaya çıkacak albumin açığında Ciddi yanıklarda Plazma exchange Nefrotik sendromda Y.D veya prematür albumin eksikliğinde Portal HT da gelişen asit ve ödemin tedavisinde

11 FVIII KONSANTRESĐ Bir ünite Faktör VIII aktivitesi, 1ml insan plazmasındaki F VIII aktivitesine eşittir. Uzun süreli profilakside kg başına ü kullanılır. 2-3 günlük aralar verilmelidir. Hemofili A hastalarında faktör düzeyi hafif kanamalarda %20-30, önemli kanamalarda %50, hayati kanamalarda %80 düzeyinde tutulmaya çalışılır. Von Willebrand hast.nın tdv.de kullanılmaktadır. (30Ü/kg/12saat)

12 FIX KONSANTRESĐ Hemofili B tedavisinde kullanılır.10-15ü/kg ve 3-4 gün aralıklarla verilir. Tromboz ve DĐC riskine karşı dikkatli olunmalıdır. Đntrinsik koagulasyonda FXI tarafından aktive edilir. Aktive FIX ve aktive FVIII kombine olarak FX u aktive eder.protrombini trombine çevirir, fibrinojende fibrine dönüşür.pıhtı oluşur.

13 PROTROMBĐN KOMPLEX KONSANTRESĐ FII (Protrombin), FVII(Prokonvertin), FIX(Christmas), FX (Stuart-Power) içerir. Bu faktörlerin hepsi Kc de Vit-K ya bağlı sentezlenir. Faktör eksikliğinde Kumadin doz aşımında Ağır Kc hastalıklarında Vit-K eks.de (yüksek doz antibiyotik tdv. ve ishale bağlı eksiklikde) Antifaktör VIII antikoru veya antifaktör IX antikoru pozitif kanamalı hast. ted. kullanılır.

14 IVIG Primer immün yet.liklerde; Konjental agammaglobulinemi Yaygın değişken immun yetmezlik Şiddetli kombine immun yetmezlik Sekonder immün yet.liklerde KLL AIDS li ped. Hastaları Allojenik KĐT Multiple Myelom ITP Kawasaki send. Antifaktör FVIII otoantikoru Posttransfüzyon purpurada ( mg/kg/gün)

15 ANTĐTROMBĐN III Kandaki koagulasyonun majör inh.dür. Herediter ve edinsel antitrombin III eks.nin oluşturduğu tromboembolik komp.ların tedavisi ve prof.da kullanılır.

16 FĐBRĐN GLUE Fibrinojen ve trombin arasında gerçekleşen reaksiyon ile ortaya çıkan fibrin monomerlerinin oluşması sonucunda elde edilmektedir.kalsiyum ile birlikte bu monomerler birbirine bağlanarak fibrin polimerlerini oluştururlar. Günümüzde yaygın olarak hemostatik ajan, doku yapıştırıcı, sıvı sızmalarına karşı bariyer, yara iyileştirici ve ajan taşıyıcı araç olarak (antibiyotik,kemoterapötik vb) kullanılmaktadır.

17 C-1 Esteraz inh.leri; Eksikliğinde herediter angionörotik ödem oluşmaktadır. Hageman faktörüne bağlı kallikrein ve plazmin aktivasyonunda yer alır. Tdv.de 36000Ü kullanılır. Yoksa 3 Ü TDP de verilmektedir.

18 Protein C Kc de K vit ne bağlı sentezlenir Kofaktörü protein S ile birlikte Fva, FVIIIa yı parçalar ve tromboz oluşumunu önler Eks.de DVT, vvte gibi durumlar oluşur

19 Ülkemizde Plazma Ürünü Kullanımı - 1 Ülkemizin Yıllık Ürün Đhtiyacı Ürün Tipi Ülkemizin Yıllık Đdeal Ürün Đhtiyacı Albumin (kg) 200 kg / 1 milyon kişi/yıl x 72 * = kg IVIg (kg) 12,5kg / 1 milyon kişi/yıl x 72 = 900 kg FVIII (iu) 60 hasta / 1 milyon kişi x 72 x = iu 19

20 Ülkemizde Plazma Ürünü Kullanımı - 2 Karşılaştırmalı Yıllık Đhtiyaç ve Đthalat Miktarları Ürün Yıllık Đhtiyaç Đthalat (2004) Đthalat (2006) Artış(%) FVIII iu iu iu % 43,7 IVIg gr gr gr % 31 * Albumin gr gr gr % 16 20

21 Ülkemizde Plazma Ürünü Kullanımı - 3 Yılık Đhtiyaç Đthalat Arasındaki Açık Miktarı Ürün Yıllık Đhtiyaç Đthalat (2006) Açık Miktarı FVIII iu iu % 36 IVIg gr gr % 50 Albumin gr gr % 62 21

22 Ülkemizde Plazma Ürünü Kullanımı - 4 Karşılaştırmalı Đthalat Miktarları ve Maliyeti Ürün Đthalat(2004) Đthalat (2006) Artış(%) FVIII ,8 IVIg ,4 Albumin ,8 TOPLAM ,2

$Plazma Ürünü Üretim Teknolojileri PLASMA Supernatant CRYO Eluate Chrom + VI/R Chrom + diafiltr + VI/R (SD, nanofiltr) F VIII Fibrinogen PCC F IX Ethanol fraction. + filtrat.$

23 Plazma Ürünü Üretim Teknolojileri PLASMA Supernatant CRYO Eluate Chrom + VI/R Chrom + diafiltr + VI/R (SD, nanofiltr) F VIII Fibrinogen PCC F IX Ethanol fraction. + filtrat. Fraction II/III Fraction II Purif. steps + VI/R IVIG IgG IM Fraction IV Filtration + Diafiltr. + VI Fraction V (VI/R= virus inactivation/removal) Albumin Halen tüm t m dünyada d kullanılan lan temel endüstriyel üretim metodu 1939 da Edwin Cohn tarafından tanımlanan ancak günümüzde ileri derece modifiye edilmiş alkol çökt ktürme metodudur. 23

24 Hammadde Temini - 1 Plazma ürünleri için tek ham madde kaynağı taze donmuş insan plazmasıdır (TDP) TDP 2 farklı yöntemle elde edilir ; 1)Tam kandan TDP elde edilmesi 2) Plazmaferez ile TDP elde edilmesi (kaynak plazma) Dünyada plazma ürünü üretiminde yılda yaklaşık milyon litre TDP işlenmektedir bu miktarın yaklaşık % 80 ni kaynak plazma (aferez plazması) %20 si random TDP dir. 24

25 Hammadde Temini - 2 Kaynak plazmanın % 80 ni ABD tarafından ödüllendirilmiş donörlerden karşılanmakta ve tüm dünyadaki üreticilere satılmaktadır En önemli alıcılar; Đspanya, Đsviçre, Avusturya, Đngilter ve Almanya dır. Bu ülkelerdeki tesislerde işlenen Amerikan kaynaklı aferez TDP ler bu ülkelerin plazma ürünü ihtiyacının karşılamanın yanı sıra son ürün olarak ABD dahil ihraç edilmektedir. 25

26 Hammadde Temini - 3 Aferez yöntemi ile tek donörden yılda kez her seferinde yaklaşık 600 ml plazma elde edilir. Toplanabilen miktarın çokluğu, plazmanın kalitesi ve donörün güvenirliliği nedeni ile günümüz plazma fraksinasyon endüstrisinin temel ham madde kaynağını oluşturur. Genellikle ödüllendirilmiş donörlerdir. AB kriterlerine göre bir plazmaferez donörü yılda 40 litre plazma verebilmektedir. Bu miktarı 48 litreye kadar güvenle çıkardığını belirten yeni 26 çalışmalar 2006 yılı içinde yayınlanmıştır.

27 AFEREZ PLAZMASI GÖNÜLLÜ TĐCARĐ Kuzey Amerika 13 vs 87 % Avrupa 80 vs 20 % Asya 50 vs 50 % (2002)

28 ABD 12 milyon ünite tam kan / yıl 2 MU FFP/CRY, 10 MU (2-2.5 milyon L) fraksiyon için kaynak 13 milyon donör plazmaferezi / yıl (x~700 ml) = ~ 9 milyon litre plazma / yıl donöre verilen ücret: $ / aferez ABD de bir kişi yılda ~100 litre plasma verebiliyor!!!

29 FDA Kılavuzu (1995) Sık olmayan plazmaferez bağışçıları Đki donasyon arası en az 4 hafta Max. 12 litre / yıl (>175 lb için 14.4) Kullanım: kaynak plazma ya da TDP Tam kan donasyon kriterleri (peryodik muayene ve protein ölçümü gereksiz, min. Vücut ağırlığı: 110 lb)

30 Code of Federal Regulations, Title 21, Part 640 (2002) Sık ve fazla miktarda plazmaferez bağışçıları Max ml /48 h (>175 lb için 1200) Max ml / 7 gün (>175 lb için 2400) Peryodik hekim muayenesi ve plazma proteinlerinin ölçümü!!!

31 Council of Europe Recommendation (1995) iki donasyon arası en az 2 hafta (daha sık yapılacaksa karar hekimin) max. 15 litre / yıl max. 1 litre / hafta max. 600 ml (net) / aferez birlikte plt ve/veya eritrosit de toplanacaksa total net volüm max. 600 ml

32 PLAZMA TOPLAMA MERKEZLERĐ 32

33 PLAZMAFEREZ MERKEZĐ - HALLE 33

34 PLAZMAFEREZ MERKEZĐ - MANNHEĐM 34

35 Plazma Ürünü Üretim Tesisleri 35

36 Plazma Havuzu Kriyo zengin plazma havuzu 36 Kriyo Fakir Plazma

37 ÜRETĐM 37

38 Faktör Konsantresi Üretimi 38

39 Üretim Tanklarının Temizliği 39

40 Plazma Fraksinasyon Tesisi Görüntüleri 40

41 Son Ürün Kontrolü 41

42 Ülkemizde Plazmafraksinasyonu Tarihçesi 1

43 Ülkemizde Plazmafraksinasyonu Tarihçesi 2 43

44 Dr. Nilgün ACAR 44

45 Ülkemizdeki Plazma Kaynağı - 1 Yürürlükte olan 2007 tarih ve 5624 sayılı Kan ve Kan Ürünleri Kanunu madde 3/d fıkrasında ; Yurt içinde toplanan plazmanın ürün üretimi amacıyla yurt içinde ve yurtdışında değerlendirilmesi ancak Bakanlığın izni ile mümkündür. Ürün üretimi amacıyla yurt dışından plazma getirilmesi de Bakanlığın iznine tâbidir ibaresi bulunmaktadır. Bu bilgilerden hareketle ülkemizdeki mevcut mevzuatta plazmafraksinasyon endüstrisi için her hangi bir sınırlama veya olumsuzluk bulunmamaktadır. 45

46 Ülkemizdeki Plazma Kaynağı - 2 Bugün için gerekli düzenlemeler yapılarak TKD nin elinde üretimde değerlendirilebilecek yaklaşık litre random TDP olabilir. Yıllık toplanan kan Yıllık imha Yıllık TDP üretimi Yıllık TDP kullanımı Yıllık ek TDP üretimi ünite ünite ünite ünite ünite Yıllık yaklaşık litre random TDP üretim amaçlı kullanılabilir. 46

47 Ülkemizdeki Plazma Kaynağı - 3 Yürürlükte olan 2007 tarih ve 5624 sayılı Kan ve Kan Ürünleri Kanunu nda aferez plazma toplama merkezi açma ve ödüllendirilmiş plazma toplama konusunda engelleyici bir durum bulunmamaktadır. Ülkemizde ödüllendirilmiş plazma toplama konusunda yasal ve idari açıdan bir engelleme bulunmamakla birlikte sosyal açıdan bu konuda önemli bir tereddüt bulunmaktadır. 47

48 SABRINIZ ve ĐLGĐNĐZ ĐÇĐN T E Ş E K K Ü R L E R Dr. N. Nuri SOLAZ

Benzer belgeler

KAN VE KAN ÜRÜNLERİNİN KANITA DAYALI KULLANIMI

KAN VE KAN ÜRÜNLERİNİN KANITA DAYALI KULLANIMI Prof. Dr. Mehmet Sönmez KTÜ Tıp Fakültesi Hematoloji Bilim Dalı Trabzon TRANSFÜZYON=TRANSPLANTASYON KAN TRANSFÜZYON REAKSİYONLARI Sıklığı: % 5-10 % 10 % 1