SOMA ELEKTRİK ÜRETİM VE TİCARET AŞ (SEAŞ) 2011 YILI RAPORU

Transkript

1 SOMA ELEKTRİK ÜRETİM VE TİCARET AŞ (SEAŞ) 2011 YILI RAPORU

2 Bu rapor, tarih ve 6085 sayılı Kanun ile tarih ve 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname uyarınca düzenlenmiģtir.

3 Şirketin Ünvanı Merkezi Bağlı olduğu kuruluģ :Soma Elektrik Üretim ve Ticaret Anonim Şirketi :Manisa-Soma :Elektrik Üretim A.ġ. Sermaye durumu Ortaklar Hisse adedi Taahhüt edilen Ödenen TL % TL Elektrik Üretim A.ġ , Dört gerçek kiģi ,08 40 Toplam

4 Karar organı (Yönetim kurulu) Yönetim Temsil ettiği Görevli bulunduğu süre kurulundaki Adı ve soyadı bakanlık KuruluĢtaki görevi veya mesleği BaĢlama Ayrılma görevi veya kuruluģ tarihi tarihi 1-BaĢkan Nuri ġerġfoğlu SEAġ Genel Müdür Devam ediyor " Ġbrahim Hakkı GÜL SEAġ Genel Müdür V " Halil ÇITAK SEAġ Genel Müdür Üye Halil ÇITAK ETKB Emekli Devam ediyor " Bahadır KARLIBEL ETKB Emekli Üye Doğanbey AKGÜL ETKB ETKB Strateji GeliĢtirme BĢk Devam ediyor 4-Üye Mehmet Okhan UYSAL ETKB ETKB Özel Kalem Md Devam ediyor " Zafer BENLĠ ETKB MüsteĢar Yardımcısı Üye Murat ALICI Hazine MüsteĢarlığı Yabancı Sermaye Genel Müd.Yard Denetim kurulu Denetim Temsil ettiği Görevli bulunduğu süre KuruluĢtaki görevi veya kurulundaki Adı ve soyadı bakanlık BaĢlama Ayrılma mesleği görevi veya kuruluģ tarihi tarihi 1-Üye Mustafa Hacı EMĠNOĞLU ETKB ETKB Denetim Hizmetleri BĢk Devam ediyor 2-Üye Mehmet TAġBAġ ETKB EÜAġ Çevre Dairesi BĢk Devam ediyor 3- Üye Ġsmet TOSUN Hazine MüsteĢarlığı Hazine Müs. Bilgisayar ĠĢletmeni

5 ĠÇĠNDEKĠLER I. TOPLU BAKIŞ I II. İDARİ BÜNYE 1 Sayfa A- Mevzuat 1 B- Teşkilat 1 C- Personel durumu 4 III. MALİ BÜNYE 10 A- Mali durum 10 B- Mali sonuçlar 13 IV. İŞLETME ÇALIŞMALARI 16 A- Giderler 16 B- Tedarik işleri 19 C- Üretim ve maliyetler 23 D- Pazarlama 34 E- Sigorta işleri 37 F- İşletme sonuçları 38 G- İştirakler 41 H- Yatırımlar 41 V. BİLANÇO 53 - Aktif 53 - Pasif 59 VI. GELİR TABLOSU 65 VII. EKLER 71

6 KISALTMALAR ÇED: Çevresel Etki Değerlendirilmesi DCS: Distributed Control System DPT: Devlet Planlama TeĢkilatı EĠH: Enerji Ġletim Hatları ELĠ: Ege Linyitleri ĠĢletmesi EPDK: Elektrik Piyasası Düzenleme Kurumu ESA: Elektrik SatıĢ AnlaĢması ETKB: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı EÜAġ: Elektrik Üretim Anonim ġirketi GSMH: Gayri Safi Milli Hasıla GWh:Gigawatt saat HES: Hidro Elektrik Santral ĠHD: ĠĢletme Hakkı Devri KAMU-Ġġ: Kamu iģletmeleri ĠĢverenler Sendikası KDV: Katma Değer Vergisi KHK: Kanun Hükmünde Kararname KĠT: Kamu Ġktisadi TeĢebbüsleri KPSS: Kamu Personeli Seçme Sınavı Kr: KuruĢ kv: Kilovolt kwh: Kilowatt saat MVA: Mega Volt Amper MWh: Mega watt saat MYTM: Millli Yük Tevzi Merkezi ÖĠB: ÖzelleĢtirme Ġdaresi BaĢkanlığı ÖYK. ÖzelleĢtirme Yüksek Kurulu PMUM: Piyasa Mali UzlaĢtırma merkezi PYS: Piyasa Yönetim Sistemi SEAġ: Soma Elektrik Üretim A.ġ. TEAġ: Türkiye Elektrik Üretim, Ġletim Anonim ġirketi TEDAġ: Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim ġirketi TEĠAġ: Türkiye Elektrik Ġletim Anonim ġirketi TEK: Türkiye Elektrik Kurumu TES-Ġġ: Türkiye Enerji Su ve Gaz ĠĢçileri Sendikası TETAġ: Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim ġirketi TKĠ: Türkiye Kömür ĠĢletmeleri Kurumu TL: Türk Lirası TS: Termik Santral TÜBĠTAK: Türkiye Bilimsel ve Teknolojik AraĢtırma Kurumu TÜFE: Tüketici Fiyat Endeksi YPK: Yüksek Planlama Kurulu

7 I. TOPLU BAKIŞ Soma yöresinde termik santral kurulmasına iliģkin proje hazırlıkları 1953 yılında baģlamıģtır tarihinde toplanan Türkiye ĠstiĢarî Enerji Kongresi tarafından düzenlenen bir raporda, Soma Termik Bölge Santralı ile Yükseltici Trafo Ġstasyonlarının tesis edilmesi ve Batı Anadolu Enerji Nakil Hatlarının çekilmesi öngörülmüģtür. Bakanlar Kurulu nun tarihli toplantısında, Soma Termik Santralinin kurulması na karar verilmiģ ve santralin anahtar teslimi yapımı ALSTHOM (Fransız) Ģirketine verilmiģtir. I. ve II. ünitelerden oluģan ve kömür dizayn değeri kcal/kg olan 2x22 MW gücündeki Soma A Santralinin temeli, tarihinde atılmıģ ve bu santralın inģaatı tarihinde tamamlanmıģtır. Soma (A) Santralinin yaklaģık 54 yıldır çalıģarak ekonomik ömrünü tamamlamıģ olan ve çalıģması çevre mevzuatına uygun bulunmayan söz konusu üniteleri, Soma (A) ve (B) santrallerinin birleģtirilmiģ olması sonucunda Soma Termik Santrali 7. ve 8. üniteleri olarak adlandırılmıģtır. EÜAġ Genel Müdürlüğünün üretim programı vermemesi üzerine anılan 7. ve 8. üniteler mevcut kömür stokunun bitimini müteakip 1 ve 3 Mart 2010 tarihinden itibaren devre dıģı bırakılmıģtır. Bölgede mevcut linyit kömürünün kcal/kg ısıl değerden düģük kısımlarının değerlendirilmesi için Soma B Santralının yapımı ihalesi, SKODA (Çekoslovakya), METEX (Finlandiya) ve GAMA A.ġ. (Türkiye) firmalarından oluģan üçlü konsorsiyuma verilmiģtir kcal/kg alt ısıl değerde kömür yakan 2x165 MW lık Soma B Santralı I. ve II. ünitelerinin yapımına 1976 yılında baģlanmıģ ve bu santralin söz konusu ünitelerinin inģaatları sırasıyla 1981 ve 1982 yıllarında tamamlanarak devreye alınmıģtır. Daha sonra, Türkiye Elektrik Kurumu (TEK) tarafından, kcal/kg alt ısıl değerde 2x165 MW lık gücün ilavesi için, Soma B Termik Santralı III. ve IV. ünitelerinin anahtar teslimi yapımı iģi, ek sözleģme ile SKODA ve GAMA A.ġ. firmalarına ihale edilmiģtir yılında baģlayan bu tevsi ünitelerinin inģaatları, sırasıyla 1985 ve 1986 yıllarında tamamlanmıģtır. Bölgede bulunan düģük kalorili linyit kömürü rezervlerinden elektrik enerjisi üretimi sağlamak için, kcal/kg alt ısıl değerde 2x165 MW gücünde Soma B Santralı V. ve VI. tevsi ünitelerinin yapımı ihalesi, 1986 yılında imzalanan bir sözleģme ile yine SKODA ve GAMA A.ġ. firmalarına verilmiģtir. Bu ünitelerin yapımı, sırasıyla 1991 ve 1992 yıllarında tamamlanmıģtır. TEK Yönetim Kurulu nun tarih ve 1-23 sayılı Kararı uyarınca, Soma A Santralı (2x22 MW) ile Soma B Santralı (6x165 MW) iģletme müdürlükleri birleģtirilerek Soma Termik Santralı (Toplam MW) ĠĢletme Müdürlüğü oluģturulmuģtur. Soma Termik Santralı ĠĢletmesi, ÖzelleĢtirme Yüksek Kurulu nun (ÖYK) tarih ve 95/62 sayılı Kararı ile 4046 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde özelleģtirme kapsamına ve programına alınmıģtır. Bu çerçevede, ÖzelleĢtirme Ġdaresi I

8 BaĢkanlığı (ÖĠB) tarafından mevcut iģletme müdürlüğü yapısı, "Soma Elektrik Üretim ve Ticaret A.ġ." (SEAġ) ticaret unvanı ile anonim Ģirket statüsüne dönüģtürülmüģtür. ġirketin, 4046 sayılı Kanun un 20/A maddesi uyarınca hazırlanan ana sözleģmesi ÖĠB tarafından tarihinde onaylanmıģtır. ġirket, Soma Ticaret Sicili Memurluğu nca 2592 sicil numarası ile tescil edilmiģ; ticaret unvanı ve ana sözleģmesi tarih ve 3893 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi nde ilan edilerek hukuki statü ve tüzel kiģilik kazanmıģtır. ġirket, tarihinden itibaren ÖĠB yönetimine bağlı olarak faaliyetini sürdürmeye baģlamıģ, ancak santralın özelleģtirilmesi iģlemlerine iliģkin prosedür iģletilememiģtir. Bunun üzerine, ÖYK nın tarih ve 97/34 sayılı Kararı ile santralin, özelleģtirme kapsam ve programından çıkartılarak eski statüsüne iade edilmesi kararlaģtırılmıģtır. Ancak ġirket, iģletme müdürlüğüne dönüģtürülmeden Yüksek Planlama Kurulu nun (YPK) tarih ve 97/T-94 sayılı Kararı gereğince, TEAġ a ait Soma Elektrik Üretim ve Ticaret A.ġ. ticaret unvanı ile 233 sayılı KHK kapsamında bağlı ortaklık statüsünde yeniden yapılandırılmıģtır. TEAġ ın bağlı ortaklığı haline getirilen Ģirketin yeni ana sözleģmesi tarihli YPK Kararı ile onaylanmıģtır. Bu durum, tarihinde 1716 sicil numarası ile Soma Ticaret Sicili Memurluğu siciline statü değiģikliği ve dönüģüm Ģeklinde tescil edilmiģ, tarih ve 4463 sayılı Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi nde de yayımlanmıģtır. Türkiye Elektrik Üretim ve Ġletim A.ġ. (TEAġ); Türkiye Elektrik Ġletim A.ġ. (TEĠAġ), Elektrik Üretim A.ġ. (EÜAġ) ve Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt A.ġ. (TETAġ) olmak üzere üç ayrı iktisadi devlet teģekkülü Ģeklinde yeniden teģkilatlandırılmıģtır. Bu yapılanmada Soma Elektrik Üretim ve Ticaret A.ġ. EÜAġ ın bağlı ortaklığı olmuģtur tarihli Resmi Gazete de yayımlanan tarih ve 2003/34 sayılı ÖYK Kararı ile aralarında Soma A ve B termik santrallerinin de bulunduğu EÜAġ ve bağlı ortaklıklarına ait bazı elektrik üretim tesisleri hazırlık iģlemine tabi tutulmak üzere özelleģtirme kapsamına alınmıģtır. ÖzelleĢtirme kapsamında bulunan SEAġ ile ilgili olarak, inceleme tarihi (Nisan 2012) itibariyle verilmiģ bir karar bulunmamaktadır. ġirkete, Elektrik Piyasası Düzenleme Kurulu nun tarih ve sayılı Kararı ile Manisa Ġli, Soma Ġlçesi sınırları içerisinde kurulu Soma üretim tesislerinde tarihinden itibaren 10 yıl süreyle üretim faaliyeti göstermek üzere, EÜ/ /005 sayılı Üretim Lisansı verilmiģtir. Halen bu lisans kapsamında faaliyetlerini sürdüren Ģirketin, son 5 yıllık faaliyetlerine iliģkin bazı toplu bilgiler aģağıdaki çizelgede gösterilmiģtir. II

9 Toplu bilgiler Ölçü Son iki yıl farkı ArtıĢ veya azalıģ % Esas sermaye Bin TL ÖdenmiĢ sermaye Bin TL Öz kaynaklar Bin TL ,4 Yabancı kaynaklar Bin TL (76.151) (44,6) Maddi duran varlıklar (edinme değeri) Bin TL ,1 Maddi duran varlıklar birikmiģ amort. Bin TL ,9 Yatırımlar için yapılan nakdi ödemeler Bin TL (10.370) (27,6) Yatırımların gerçekleģme oranı (nakdi) % 60,4 66,2 18,1 44,8 40,0 (4,8) (10,7) Tüm alım tutarı Bin TL ,8 Satın alınan linyit kömürü miktarı Ton ,1 Satın alınan linyit kömürü tutarı Bin TL ,7 Alınan kömürün ortalama birim fiyatı TL/Ton 43,60 48,79 55,98 62,60 70,94 8,34 13,3 Brüt üretim miktarı Gwh ,8 Ġç tüketim ve kayıplar Gwh ,4 Net üretim miktarı Gwh ,1 Net üretim maliyeti Bin TL ,8 Net satıģ hâsılatı Bin TL ,4 Brüt üretim maliyeti Kr/kWh 0,01 9,03 9,68 10,30 11,42 1,12 10,9 Net üretim maliyeti Kr/kWh 10,64 10,52 11,32 12,10 13,27 1,17 9,7 Ortalama satıģ fiyatı Kr/kWh 12,39 12,52 15,11 19,67 16,53 (3,14) (16,0) Stoklar: -Ġlk madde (yakıtlar) Bin TL ,0 -Malzeme Bin TL ,3 -Diğer stoklar Bin TL (91) (72,8) Memur (Ortalama) KiĢi SözleĢmeli (Ortalama) KiĢi ,1 ĠĢçi (Ortalama) KiĢi (64) (7,6) Personel için yapılan tüm giderler Bin TL ,2 Cari yıla iliģkin: -Memurlar için yapılan tüm giderler Bin TL ,9 -Memur baģına aylık ortalama gider TL ,9 -SözleĢmeliler için yapılan tüm giderler Bin TL ,3 - SözleĢmeli baģına aylık ortalama gider TL ,7 -ĠĢçiler için yapılan tüm giderler Bin TL ,4 -ĠĢçi baģına aylık ortalama gider TL ,7 Dönemine iliģkin kurumlar vergisi Bin TL (25.000) (65,2) Tahakkuk eden vergiler Bin TL (50.268) (54,1) GSYĠH' ya katkı (üretici fiyatlarıyla) Bin TL ( ) (35,8) GSYĠH'ya katkı (alıcı fiyatlarıyla) Bin TL ( ) (37,3) GSMH 'ya katkı (alıcı fiyatlarıyla) Bin TL ( ) (37,3) Faaliyet kârlılığı (Öz kaynaklar yönünden) % 5,2 6,9 12,2 23,9 12,1 (11,8) (49,4) Mali kârlılık (Öz kaynaklar yönünden) % 1,0 3,2 7,5 16,1 4,1 (12,0) (74,5) Ġktisadi kârlılık % 1,1 3,0 7,6 15,1 3,9 (11,2) (74,2) Faaliyet kârı veya zararı Bin TL ( ) (49,5) Dönem kârı veya zararı Bin TL ( ) (74,1) Bilanço kârı veya zararı Bin TL ( ) (8,8) III

10 Soma Termik Santralleri Soma Havzasındaki düģük kalorili linyit kömüründen elektrik enerjisi üretmek amacıyla kurulmuģtur. BaĢlangıçta iģletme müdürlüğü olan statü, 1995 yılında santrallerin özelleģtirme kapsam ve programına alınması ile birlikte Soma Elektrik Üretim ve Ticaret A.ġ. unvanı ile anonim Ģirkete dönüģtürülmüģtür. Santral, özelleģtirme kapsam ve programdan çıkarılmıģ olmasına rağmen eski statüsüne dönüģtürülmemiģ ve tarihi itibariyle Elektrik Üretim A.ġ. (EÜAġ) ın bağlı ortaklığı olarak Ģirket statüsünü korumuģtur. Santral tarihinde tekrar özelleģtirme kapsamına alınmıģ olup, bunun dıģında santralin özelleģtirilmesi hakkında yeni bir karar bulunmamaktadır. ÖzelleĢtirme ile ilgili sürecin uzaması ve uygulamadaki belirsizlik özellikle yatırım faaliyetleri ve çalıģanları olumsuz olarak etkilemektedir. Bu sebeple santralin özelleģtirmesi hakkındaki kararın bir an önce verilmesi önem arz etmektedir. Santral ünitelerinin ihtiyacı kömür, 4734 sayılı Kamu Ġhale Kanununun 3/(o) maddesi kapsamında, TKĠ Genel Müdürlüğü ile imzalanan protokol çerçevesinde TKĠ Ege Linyitleri ĠĢletmesi Müessesesinden temin edilmektedir. Santralin, yaklaģık 54 yıldır çalıģarak ekonomik ömrünü tamamlamıģ olan ve çevre mevzuatına uygun çalıģmayan 7 ve 8. üniteleri (Soma A santrali) 2010 yılı Mart ayı baģından itibaren devre dıģı bırakılmıģtır. Santral ünitelerinin 2011 yılı genel kapasite kullanma faktörü önceki yıla göre 10 puan azalarak %43 seviyesine gerilemiģtir. Toplam brüt üretim miktarı ise önceki yıla göre %28,8 oranında artarak GWh a yükselmiģtir. Termik santrallerin verim göstergesi olan özgül ısı tüketimlerine (1 kwh enerji üretmek için harcanan ısı) ait değerler, ilgili Ģartnamelerdeki verilere göre santralin 1-6 üniteleri için kcal/kwh olarak öngörülmüģtür. Buna karģılık söz konusu değerler 2011 yılında 1-4 üniteler için ortalama kcal/kwh, 5-6 üniteler için ise kcal/kwh olarak gerçekleģmiģtir. Santral ünitelerinin uzun yıllar çalıģtığı göz önüne alınsa bile bu değerler oldukça yüksektir. Santral ünitelerinin fiili çalıģma süreleri ve planlanan rehabilitasyonlara iliģkin proje tutarları birlikte ele alındığında, bazı ünitelerde rehabilitasyon yerine yeni teknoloji kazan yapımının detaylı olarak değerlendirilmesi gerekli görülmektedir. Rehabilitasyon veya yenileme projeleri kapsamında yapılacak iģler, hazırlık, ihale, yapım ve iģletme dâhil tüm aģamalarda birbirine direkt etkisi olan ve sonuçta da santral verimini etkileyen iģler olduğundan, bu iģlerin zamanında ve istenilen niteliklerde yapılabilmesi için tüm safhaların çok iyi planlanması önem arz etmektedir. Termik santrallerdeki ısı enerjisinin binaların ısıtılmasında kullanılması amacıyla ısı satıģı yapılabilmesi için SEAġ Ana SözleĢmesinde gerekli değiģiklikler yapılmıģtır. Yönetim Kurulunun tarih ve 20/2 sayılı Kararı doğrultusunda yapılan ihale sonucunda, TUBĠTAK tarafından geliģtirilen proje kapsamında binaların ısıtılmasıyla ilgili olarak Soma Belediyesi ile tarihinde ısı satıģ sözleģmesi imzalanmıģtır. IV

11 2011 yılında, 582,7 milyon TL tutarında toplam satıģ maliyeti yapılmasına karģın 721,6 milyon TL tutarında net satıģ hâsılatı elde edilmesi neticesinde 138,9 milyon TL tutarında faaliyet kârı oluģmuģtur. Önceki döneme göre faaliyet karı %49,4 oranında düģüģ göstermiģ olup bunun nedeni birim satıģ fiyatının düģürülmesidir. Ayrıca diğer olağan gelir ve karların ilavesi ve zararların düģülmesi neticesinde dönem karı 47,7 milyon TL olarak gerçekleģmiģtir. Cari yılda yatırımlar için toplam 68 milyon TL tutarında ödenek ayrılmıģ, bu ödeneğin %40 ı oranında 27 milyon TL tutarında nakdi harcama gerçekleģmiģtir. Öneriler: Soma Elektrik Üretim ve Ticaret A.ġ. nin 2011 yılındaki çalıģmaları üzerinde SayıĢtay tarafından yapılan incelemeler sonunda getirilen öneriler aģağıdadır. 1- ÖzelleĢtirme sürecinin uzaması ve uygulamadaki belirsizlik özellikle orta ve uzun vadeli planlama ve Ģirket çalıģanları üzerinde olumsuz etki yaptığından, tarih ve 2003/34 sayılı ÖzelleĢtirme Yüksek Kurulu Kararı çerçevesinde özelleģtirme kapsamına alınmasına rağmen 2003 yılından beri özelleģtirme programına alınmamıģ olan SEAġ ın, özelleģtirme durumunun netliğe kavuģturulmasını teminen ilgili merciler nezdinde giriģimlerde bulunulması (Sayfa: 1), 2- ġirketin, fiili teģkilat Ģeması (organigramı) EÜAġ Genel Müdürlüğü nün hazırladığı tüm yönetmeliklerin uygulanmasında aksaklıklar yaratmaktadır. Sorumlulukların ve yetkilerin sağlıklı Ģekilde kullandırılabilmesi, iģ akıģının daha kontrollü bir Ģekilde yürütülebilmesi için Ģirket teģkilat Ģeması (organigramı) ihtiyaca göre yeniden oluģturularak, santralın kapasitesine göre ihtiyaç duyduğu özellikle eleman eksikliğinin giderilmesi yönünde gerekli merciler nezdinde giriģimlerde bulunulması (Sayfa: 2), 3- ġirkete ait santrallerin özelleģtirme kapsamında bulunduğu göz önünde tutularak, ana kuruluģ EÜAġ ın desteğiyle sürdürülen çalıģmalara hız verilmek suretiyle SEAġ ın gayrimenkul varlıklarının tapu tescil iģlemlerinin bir an önce tamamlanması (Sayfa: 4), 4- SOMA Termik Santralinde optimum verimi sağlamak için rehabilitasyon ya da yenileme konusunda TÜBĠTAK a yaptırılan çalıģmalar sonuçlanıncaya kadar, santral verimini arttırmaya yönelik iç tüketim oranını azaltmak için sistemde bulunan donanımların dizayn parametrelerine göre çalıģtırılması konusunda gerekli çalıģmanın yoğunlaģtırılarak sürdürülmesi (Sayfa: 26), 5- Türkiye Kömür ĠĢletmeleri Kurumu ile Soma Elektrik Üretim ve Tic. A.ġ. arasında kömür alımına iliģkin olarak imzalanan protokollerle ilgili olarak: -Alınan kömür spektlerinde, kömür içindeki kimyasallardan CaO gibi herhangi biri ile ilgili, yakılmadan önce ya da yanma sırasındaki oranının da yapılacak bir sınırlanmanın uygulanabilir olup olmadığı konusunun araģtırılması, -AraĢtırma sonucunda yakılan kömürdeki herhangi bir kimyasalın oransal olarak sınırlandırılmasının uygulanabilir olmasının anlaģılması durumunda, Türkiye Kömür ĠĢletmeleri Kurumu ile ek bir protokol yapılarak bu durumun her iki kurum arasında imzalanan protokole dâhil edilmesi, V

12 -2010 ve 2011 yıllarında geçerli olan protokolde yer alan Lave (yıkanmıģ) kömürler santrale dinlendirilerek verilmeye çalıģılacaktır. ifadesi yerine yaptırımı olan ifade konulması (Sayfa: 31,32), 6- Kesin kabulü 1 yıldır geciken sürekli (online) baca gazı emisyon ölçüm sistemlerinin yapımındaki eksikliklerinin bir an önce tamamlanması, tamamlanıncaya kadar teminatların serbest bırakılmaması ve projenin kesin kabulünün bir an önce yapılması (Sayfa: 33), 7- Türkiye elektrik üretiminde 1034 MW kurulu güçle önemli bir yere sahip olan Soma Termik Santralinde yapılması gereken rehabilatasyon ve yenilikler konusundaki çalıģmalarla birlikte, santralde bulunan mevcut kontrol ve kumanda otomasyon sisteminin çok eski olması sebebiyle santralin verimli ve güvenilir çalıģması için Distributed Control System (DağıtılmıĢ Kontrol Sistemi) yapılması hususunda çalıģmaların baģlatılması (Sayfa: 45), 8- SEAġ Genel Müdürlüğü 1. ve 2. ünite kazanlarının rehabilitasyonunda; yüksek verim ve emreamadelik, düģük emisyon ve esnek yakıt kullanımı gibi avantajları TÜBĠTAK raporlarıyla da ortaya konulan akıģkan yataklı kazan alternatifi de dikkate alınarak izlenecek metoda bir an önce karar verilmesi (Sayfa: 46), 9-Yapımı planlanan ünitelerinin elektrofiltre tesisi ile ilgili 1 ve 2. ünitelerde yapılan hataların tekrarlanmaması, söz konusu tesislerin performans testlerinin teknik Ģartnamede öngörülen emisyon verilerine göre test edilmesi, toz ölçüm cihazının çalıģma prensibi, adedi ve montaj edilecek yerlerin çevre yönetmenliklerine uygun olacak Ģekilde belirlenmesi ve geçici kabulünün bu testlerde alınacak sonuçlara göre yapılması (Sayfa: 49), 10-Türkiye de ilk defa denenecek olan atık ısının konutlarda kullanılması ile ilgili projeyle birlikte, Türkiye nin kurulu gücünde azalıģa sebep olmaması için ısı tanklarının gerekliliği konusunun etüt edilmesi (Sayfa: 51), 11- Raporun ilgili bölümlerinde yer alan ve rapor ekinde (Ek:12) listesi verilen diğer öneri ve tavsiyelerin de yerine getirilmesi. Sonuç: Soma Elektrik Üretim ve Ticaret A.ġ. nin tarihindeki kendi yönetim kurulunda kabul edilen 2011 yılı bilançosu ,33 Türk Lirası dönem kârı ile kapanmıģ bulunmaktadır. VI

13 A-Mevzuat: I. İDARİ BÜNYE Soma Elektrik Üretim ve Ticaret A.ġ. (SEAġ), 233 sayılı KHK ya göre teģkilatlanmıģ olup Türkiye Elektrik Üretim A.ġ. nin bağlı ortaklığı statüsündedir. SEAġ, 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu, 233 sayılı KHK, Ana SözleĢmesi ve mevcut üretim lisansı hükümleri çerçevesinde faaliyetlerini sürdürmektedir. ġirketin Ana SözleĢmesinde, elektrik üretimi sırasında ve sonrasında ortaya çıkan yan ürünlerin satıģının yapılabilmesi amacıyla, Yüksek Planlama Kurulu nun tarih ve 2010/T-38 sayılı Kararı ve tarihli Olağanüstü Genel Kurulun onayı ile değiģiklik yapılmıģtır. Yapılan iģlemle Ana SözleĢmenin ġirketin Amaç ve Faaliyet Konuları baģlıklı 3 üncü maddesinin 11 inci fıkrası Santralde elektrik üretimi sırasında veya sonrasında ortaya çıkan atık ısı, buhar, kül, demineralize su, alçı taģı gibi her türlü yan ürün satıģını yapmak Ģeklinde değiģtirilmiģtir. Bu husus, tarihinde tescil edilerek tarih ve 7705 sayılı Ticaret Sicili Gazetesinde yayımlanmıģtır. Soma A ve B Termik Santrali ÖzelleĢtirme Yüksek Kurulu nun tarih ve 2003/34 sayılı Kararı çerçevesinde özelleģtirme kapsamında bulunmaktadır. ġirketin özelleģtirilmesiyle ilgili çalıģmalar, 1995 yılından itibaren 3096, 4046 ve 4628 sayılı yasalar ve diğer ilgili mevzuatla belirlenmiģ usul ve esaslar çerçevesinde yürütülmüģ ise de olumlu bir sonuca bağlanamamıģtır. Ancak, özelleģtirme ile ilgili sürecin uzaması ve uygulamadaki belirsizlik, özellikle orta ve uzun vadeli planlama ve Ģirket çalıģanları üzerinde olumsuz yönde etki yapmaktadır. Bu nedenle ġirketin özelleģtirilmesiyle ilgili kararın en kısa sürede açıklanması önem arz etmektedir. ÖzelleĢtirme sürecinin uzaması ve uygulamadaki belirsizlik özellikle orta ve uzun vadeli planlama ve Ģirket çalıģanları üzerinde olumsuz etki yaptığından, tarih ve 2003/34 sayılı ÖzelleĢtirme Yüksek Kurulu Kararı çerçevesinde özelleģtirme kapsamına alınmasına rağmen 2003 yılından beri özelleģtirme programına alınmamıģ olan SEAġ ın, özelleģtirme durumunun netliğe kavuģturulmasını teminen ilgili merciler nezdinde giriģimlerde bulunulması önerilir. ġeaġ, 3346 sayılı Kamu Ġktisadi TeĢebbüsleri ile Fonların Türkiye Büyük Millet Meclisince Denetlenmesi Hakkında Kanun, 6085 sayılı SayıĢtay Kanunu ile 233 sayılı KHK gereğince denetlenmektedir. ġirkette çalıģtırılan personelin özlük ve sosyal hakları; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 399 sayılı KHK, 6245 sayılı Harcırah Kanunu, 4857 sayılı ĠĢ Kanunu, 2821 sayılı Sendikalar Kanunu, 2822 sayılı Toplu ĠĢ SözleĢmesi Grev ve Lokavt Kanunu, 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu, Bütçe Kanunları, Bakanlar Kurulu ve Yüksek Planlama Kurulu kararları ve bunların ek ve değiģiklikleri ile ilgili yönetmelikler doğrultusunda yürütülmektedir. B-Teşkilat: ġirketin organları, 233 sayılı KHK, Türk Ticaret Kanunu ve Ana SözleĢme hükümlerine göre, genel kurul, denetçiler, yönetim kurulu ile genel müdürlük ve bağlı birimlerinden oluģmuģtur. 1

14 ġirketin yönetim kurulunca belirlenen teģkilat Ģemasında, 3 olan müdürlük sayısı Yönetim Kurulunun tarih ve 4/2 sayılı Kararı ile 5 e çıkarılmıģ ve gerekli değiģiklikler yapılmıģtır. TeĢkilat Ģemasının son durumunu gösteren çizelge raporun ekine (Ek:1) alınmıģtır. Söz konusu teģkilat Ģemasına göre, Ģirkette teknik ve idari iģlerin yürütülmesiyle ilgili üst kademe yöneticisi olarak genel müdüre bağlı bir genel müdür yardımcısı ile buna bağlı 5 müdürlük bulunmaktadır. Ancak; Ģirket 1-4; 5-6 gruplardan oluģmak üzere toplam 6 ünite olup, nominal kapasitesi 990 MW tır. Mevcut haliyle bu büyüklükteki bir santralın özellikle teknik eleman eksikliğinden dolayı iģletilmesinde aksaklıklar meydana gelmekte, iģ akıģının zamanında ve daha kontrollü yürütülmesine imkân vermemekte, dolayısıyla sıkıntılar yaģanmaktadır. ġirketin, fiili teģkilat Ģeması (organigramı) EÜAġ Genel Müdürlüğü nün hazırladığı tüm yönetmeliklerin uygulanmasında aksaklıklar yaratmaktadır. Sorumlulukların ve yetkilerin sağlıklı Ģekilde kullandırılabilmesi, iģ akıģının daha kontrollü bir Ģekilde yürütülebilmesi için Ģirket teģkilat Ģeması (organigramı) ihtiyaca göre yeniden oluģturularak, santralın kapasitesine göre ihtiyaç duyduğu özellikle eleman eksikliğinin giderilmesi yönünde gerekli merciler nezdinde giriģimlerde bulunulması önerilir. SEAġ ın 50 bin TL tutarındaki sermayesi ana kuruluģ EÜAġ ile 4 gerçek kiģiye aittir. Gerçek kiģilere ait mevcut 4 hisse, EÜAġ Yönetim Kurulu nun tarih ve 18/130 sayılı Kararı doğrultusunda EÜAġ ın eski yöneticileri tarafından yeni yöneticilere devredilmiģtir. Sermeye durumuyla ilgili detay raporun baģ tarafındaki çizelgede verilmiģtir. ġirketin 2010 yılına iliģkin olağan genel kurul toplantısı tarihinde Ģirket merkezinde yapılmıģ ve tarih 7857 sayılı Ticaret Sicil Gazetesinde yayınlanmıģtır. ġirketin karar organı olan yönetim kurulu genel müdürle birlikte beģ üyeden oluģmaktadır. ġirket genel müdürü aynı zamanda yönetim kurulu baģkanıdır. Yönetim kurulu 2011 yılı içinde 19 toplantı yapmıģ ve toplam 50 adet karar almıģtır. ġirketin denetim kurulu üç üyeden oluģmaktadır. ġirket denetçileri tarafından hazırlanan 2010 yılı faaliyet dönemine iliģkin denetleme raporu genel kurula sunulmuģtur. 233 sayılı KHK ve ana sözleģmeye göre atamaları yapılan yönetim ve denetim kurulu üyeliklerinin hareketleri raporun baģ kısmındaki çizelgede gösterilmiģtir. - Hukuk işleri: Hukuk iģleri, Ģirketin kendisine ait yönetmeliği olmadığı için EÜAġ Hukuk MüĢavirliği Yönetmeliği esasları çerçevesinde yürütülmektedir. ġirketin sözleģmeli statüde tahsis edilmiģ 1 adet avukat kadrosu bulunmakta olup, bu kadroya tarihinde açıktan atama suretiyle avukat alınmıģtır. 2

15 Cari yılda, 19 u önceki yıllardan devreden, 11 i yıl içinde açılan olmak üzere toplam 30 adet dava dosyasının takibi yapılmıģ, bunlardan 3 ü yıl içinde kesin sonuca bağlanmıģ, kalan 27 si ise müteakip yıla devretmiģtir. - Teftiş işleri: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı nın tarih ve 29 sayılı Oluru ile kendi denetim birimleri oluģturuluncaya kadar bağlı ortaklıklarda teftiģ, inceleme ve soruģturma iģlemlerinin ana teģekkül tarafından yürütülmesi uygun görülmüģtür. ġirketin teftiģ iģleri, kendi teftiģ birimi bulunmadığından anılan karara istinaden ana kuruluģ EÜAġ TeftiĢ Kurulu BaĢkanlığı nca yürütülmektedir. MüfettiĢ sayısının yetersizliği nedeniyle EÜAġ TeftiĢ Kurulu nca daha önceki yıllarda yapılamayan, tarihleri arasındaki dönemi kapsayan iģ ve iģlemlerin teftiģi denetim tarihi (Nisan 2012) itibariyle yapılmıģtır. -Emlak işleri: Mülga TEK Genel Müdürlüğü; önce TEDAġ ve TEAġ olmak üzere iki Ģirket Ģeklinde, daha sonra da TEAġ; EÜAġ, TEĠAġ ve TETAġ olmak üzere üç Ģirket Ģeklinde yeniden yapılandırılmıģtır. SEAġ bu yapılandırma sonucunda EÜAġ ın bünyesinde kalmıģtır. SEAġ ın kullanımında bulunan gayrimenkul varlıkların büyük bölümü söz konusu yapılanmalar sonucunda devir protokolleri çerçevesinde EÜAġ a geçmiģ olduğundan bunların tapu tescil iģlemlerinde önemli sorunlar oluģmuģtur. ġirket yetkililerince yapılan çalıģmalar sonucunda, taģınmazların tapu tescil iģlemleriyle ilgili olarak genelde isim tashihlerinin yapılmadığı, kamulaģtırma iģlemine tabi tutulan parsellerden bazılarında tescil iģlemlerinin tamamlanmamıģ olduğu, Ģahıslar üzerine kayıtlı parsellerin bulunduğu, bazı parsellerde kamulaģtırma Ģerhinin olmadığı, dolayısıyla bazılarının satıģ suretiyle baģka gerçek ve tüzel kiģilere devredilmiģ olduğu, mülga TEK den EÜAġ a devreden evraklar ile tapu kayıtları arasında farklılıklar bulunduğu, evrakların önemli bir kısmının EÜAġ Genel Müdürlüğü arģivlerinde bulunduğu gibi hususlar tespit edilmiģtir. Önceki yıl raporunda detaylı bilgi verildiği üzere, ġirkete ait santral ve sosyal site sahalarındaki arsa ve tarla dahil tüm gayrimenkul varlıkların güncel ve sağlıklı bir envanterinin yapılması, kamulaģtırma iģlemlerinin 35 yıl öncesine kadar uzandığı ve bu husustaki evraklardan bir bölümünün EÜAġ ta bulunduğu hususları da dikkate alınmak suretiyle Ģirket ve EÜAġ kayıtları birlikte değerlendirilerek sorunlu parsellerin belirlenmesi, bu parsellerle ilgili tapu kayıtlarının düzeltilmesi için gerekli iģlemlerin tamamlanması ve gerekiyorsa tescil davalarının bir an önce açılması gerektiği belirtilmiģtir. Bu doğrultuda, SEAġ Genel Müdürlüğü tarafından mülkiyet problemlerinin EÜAġ Genel Müdürlüğü nezdinde ortak bir çalıģma ile çözülebilmesi için kamulaģtırma evrakları EÜAġ Genel Müdürlüğüne gönderilmiģtir. Ayrıca bünyesinde bulunan bir harita mühendisi ile bir harita teknikeri de tarih ve 5790 sayılı yazı ile tarihinden itibaren 3 ay süre ile geçici olarak EÜAġ ta görevlendirilmiģ ve bunların görev sürelerini tarihinden itibaren 6 ay süreyle yeniden görevlendirilmek suretiyle uzatılmıģtır. Ġncelemelerde, EÜAġ ve ġirketteki evraklar birlikte değerlendirilerek ġirkete ait taģınmaz envanterinin güncellenip mülkiyet yönünden sorunlu parsellerin büyük oranda tespit edildiği, kamulaģtırılan fakat tescil iģlemleri tamamlanmayan 3

16 parsellerden yaklaģık 72 tanesinin tescil davası açılması için EÜAġ Hukuk MüĢavirliğine aktarıldığı, diğerleriyle ilgili çalıģmaların devam ettiği, 2 parseldeki mülkiyet ve 2 parseldeki irtifak hakkı kamulaģtırmasının tescillerinin sağlandığı, tespit edilmiģtir. TaĢkın önleme projesi için yapılan kamulaģtırma çalıģmalarında hak sahiplerinin kamulaģtırma bedellerine itirazı sebebiyle 5 dava açılmıģ olup, bunlardan 1 tanesi için mahkeme tescil kararı vermiģ, diğer davalar devam etmektedir. Ayrıca kamulaģtırma sahasında kalan 2 mera vasıflı parsel ile 6 tapulama harici taģınmazın kullanım hakkının ilgili kuruluģlardan talep edildiği ve iģlemlerin devam ettiği, mülkiyet problemi olan parsellerle ilgili çalıģmaların EÜAġ Genel Müdürlüğünde yürütüldüğü anlaģılmıģtır. ġirkete ait santrallerin özelleģtirme kapsamında bulunduğu göz önünde tutularak, ana kuruluģ EÜAġ ın desteğiyle sürdürülen çalıģmalara hız verilmek suretiyle SEAġ ın gayrimenkul varlıklarının tapu tescil iģlemlerinin bir an önce tamamlanması önerilir. C-Personel durumu: KĠT personel rejimini düzenleyen 399 sayılı KHK de teģebbüs ve bağlı ortaklıklardaki hizmetlerin memurlar, sözleģmeli personel ve iģçiler eliyle yürütülmesi öngörülmüģtür. Bu doğrultuda 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu çerçevesinde istihdam edilen yönetici personelin kadro, unvan, derece ve sayıları 399 sayılı KHK eki (I) sayılı cetvelde, 399 sayılı KHK nın 3 üncü maddesinin (c) fıkrasına göre belirlenen sözleģmeli personele ait pozisyonların unvan ve sayıları ise (II) sayılı cetvelde yer almıģtır. ġirketin personel istihdamına iliģkin iģlemler, KĠT Genel Yatırım ve Finansman Programı ile uygulamaya iliģkin usul ve esaslar çerçevesinde yürütülmektedir. 1-Personel kadroları ve personele ilişkin işlemler: ġirketin 2011 yılı personel kadroları, ortalama ve dönem sonu personel sayıları, önceki yılın verileri ile birlikte aģağıdaki çizelgede gösterilmiģtir. 4

17 Norm Program ÇalıĢan personel Personel kadro kadro ÇalıĢan personel Ortalama Yıl sonu Ortalama Yıl sonu sayısı sayısı kiģi kiģi kiģi kiģi A - Memurlar : 1- Genel idare hizmetleri Teknik hizmetleri Toplam ( A) B - SözleĢmeliler : sayılı KHK'ye göre çalģ sayılı Kanuna göre çalģ. 3-Diğer sözleģmeliler Toplam ( B ) Toplam (A+B) C - ĠĢçiler : 1- Sürekli iģçiler Geçici iģçiler Toplam ( C ) Genel toplam ( A+B+C ) Yüklenici iģçileri Cari yılsonu itibariyle kadro ve pozisyonların %26 oranında 53 adedi boģ olup, bunun 5 i memur, 48 i ise sözleģmeli personelle ilgilidir. Öte yandan ġirketin yılsonu itibariyle 1067 adet olan iģçi pozisyonunun %68 oranında 732 si dolu, %32 oranında 335 i ise boģtur. Önceki yıldan 962 kiģi olarak devreden toplam personel sayısı, yıl içinde 33 kiģilik giriģ ve 122 kiģilik çıkıģ olması sonucunda, 89 kiģilik azalıģla müteakip yıla 873 kiģi olarak devretmiģtir. Memur, sözleģmeli ve iģçi personelin servislere göre dağılımı ve yıl içindeki hareketlerine iliģkin ayrıntılı bilgileri gösteren çizelgelere, raporun ekleri (Ek: 2, 3, 4) arasında yer verilmiģtir. Diğer taraftan sözleģmelerinde belirli sayıda iģçi çalıģtırılacağı öngörülen hizmet alımları kapsamında çalıģan yüklenici iģçilerinin sayısı, önceki yıla göre 7 kiģilik artıģla 2011 de 413 kiģi olmuģtur. ĠĢçi personele kullandırılan ücretli izin günü sayısı 2010 yılında gün, 2011 yılında ise, gün olarak gerçekleģmiģtir. Cari yılsonu itibariyle kullanılmayan birikmiģ ücretli izin günü sayısı toplamının gün olduğu anlaģılmıģtır sayılı ĠĢ Kanunu nun amir hükümleri ve kullanılmayan izinlerin oluģturacağı mali külfet de dikkate alınarak, iģçilere yıllık ücretli izin hakkının kullandırılması hususunun titizlikle takibi önerilir. 2- Personele yapılan harcamalar: ġirket personeli için 2011 yılında yapılan harcamaların ayrıntıları ve kiģi baģına düģen aylık harcama tutarı, program ve önceki dönem verileri ile birlikte aģağıdaki çizelgede gösterilmiģtir. 5

18 Personele yapılan harcamalar Toplam harcama Harcanan KiĢi baģına ayda düģen Ödeneğin son durumu Esas ücretler Ek ödemeler Sosyal giderler Harcanan Cari yıl toplamı GeçmiĢ yılla ilgili Toplam KiĢi baģına ayda düģen Bin TL TL Bin TL Bin TL Bin TL Bin TL Bin TL Bin TL Bin TL TL A-Yönetim kurulu üyeleri ve denetçiler B- Memurlar C- SözleĢmeliler D- ĠĢçiler Genel toplam (A+B+C+D) Geçen yıl toplamı Fark

19 ġirketin 2011 yılı personel harcamaları, 60 milyon TL cari yılla, 7 milyon TL geçmiģ yıllarla ilgili olmak üzere toplam 67 milyon TL olarak gerçekleģmiģtir. Önceki yıla göre %4,7 oranında artan cari yıla iliģkin harcamaların; %91,8 i iģçi, %7,5 i sözleģmeli, %0,4 ü memur personelle, %0,3 ü ise kuruluģ dıģı yönetim kurulu üyeleri ve denetçilerle ilgilidir. Cari yıla iliģkin kiģi baģına düģen aylık ortalama harcama tutarları ise memurlarda TL, sözleģmelilerde TL ve iģçilerde TL olarak gerçekleģmiģtir. Personelin maaģ ve ücretleri Bütçe Kanunu, ilgili Bakanlar Kurulu ve Yüksek Planlama Kurulu kararları ile TES-Ġġ ile imzalanan ve tarihleri arasındaki dönemi kapsayan 14. Dönem ĠĢletme Toplu ĠĢ SözleĢmesi çerçevesinde tahakkuk ettirilmiģtir. Hazine MüsteĢarlığının 2011 Yılı Mali Hedefler ve izinler konulu tarih, sayılı yazılarıyla Genel Müdürlüğün 2011 yılı içinde kullanabileceği Fazla ÇalıĢma Tavanı saat/yıl olarak belirlenmiģ ancak, ġirket Yönetim Kurulunun karar yeter sayısının oluģmaması dolayısıyla da saat/yıl fazla mesainin statüler arasında dağıtımı sağlanamadığından, ilgili birimlerin teklifi ile geçmiģ yıllar uygulamaları da dikkate alınarak tarih, 012 sayılı Genel Müdürlük Oluru ile toplam fazla çalıģma saatinin Yevmiyeli personel için saat/yıl, SözleĢmeli Personel için saat/yıl olarak dağılımı yapılmıģtır. Genel Yatırım ve Finansman Programının fazla mesailere iliģkin hükümleri uyarınca, ġirket Yönetim Kurulu nun tarih ve 1/5 sayılı Kararı ile 2011 yılı için; iģçilere 2010 yılında fiilen yaptırılan fazla mesai saati olan saat, sözleģmeli personele ise saat fazla mesai yaptırılması öngörülmüģtür. Bunun yeterli gelmeyeceğinin anlaģılması ve yönetim kurulu toplantı yeter sayısının da bulunmaması nedeniyle, tarihli Genel Müdürlük Oluru ile iģçiler için saatlik ilave fazla mesai izni verilmiģ ve bu durum Yönetim Kurulunun tarih ve 1/6 sayılı Kararı ile de onaylanmıģtır. Ġlave fazla mesai izninin; santral ünitelerinin eski olmasından dolayı tamir-bakım ihtiyaçlarının fazla olduğu, emeklilik dolayısıyla ayrılmalar nedeniyle bakım servislerinden iģletme servislerine iģçi aktarıldığı, ayrıca izin ve rapor gibi nedenlerle iģlerin aksamaması gibi hususlara dayandırılarak verildiği anlaģılmıģtır. Öte yandan, Hazine MüsteĢarlığı nın tarih ve sayılı yazısı ile SEAġ a, 2011 yılı için saat/yıl fazla çalıģma tavanının uygun görüldüğü bildirilmiģtir. 3- Sosyal konular ve giderleri: ġirket personeli için yapılan sosyal nitelikli harcamaların ayrıntısı aģağıdaki çizelgede gösterilmiģtir. 7

20 A- Cari yılla ilgili, Sosyal giderler Memurlar SözleĢmeliler ĠĢçiler Toplam Fark Bin TL Bin TL Bin TL Bin TL Bin TL Bin TL Bin TL Bin TL Bin TL 1 - Aile yardımı ve çocuk yardımı Evlendirme ve ölüm yardımı Sosyal yardım zammı Barındırma giderleri 5 - Yedirme yardımı (161) 6 - Giydirme yardımı TaĢıma giderleri T.C.Emekli Sandığı Kurum kar.ve ek karģ Emekli ikramiyesi, iģten ayrılma tazminatı SSK primi iģveren payı ĠĢsizlik sigortası iģveren payı Sağlık giderleri (39) 13 - Eğitim giderleri Spor giderleri 15 - Dinlenme kamplarına yapılan harcamalar 16 - Personel dernek ve vakıflarına yardımlar 17 - Ayni ve nakdi baģka sosyal giderler B- GeçmiĢ yıllarla ilgili : Toplam (A) Emekli ikramiyesi, iģten ayrılma tazminatı Diğer ödemeler Toplam (B) Genel toplam yılında gerçekleģen cari yılla ilgili sosyal nitelikli giderler toplamı, önceki yıla göre %10 oranında artarak 14,6 milyon TL olmuģtur. Cari yılla ilgili sosyal giderlerin; %59 u SSK primi iģveren payı, %8,9 u yedirme yardımı, %5,7 si iģsizlik sigortası iģveren payı, %5,8 i taģıma giderleri, %8,5 i sosyal yardım zammı, kalan %12,1 i ise diğer sosyal nitelikli harcamalarla ilgilidir. Cari yılla ilgili sosyal giderlere, 7 milyon TL tutarındaki geçmiģ yıllarla ilgili ödemelerin de ilavesiyle sosyal giderler toplamı 21,7 milyon TL ye ulaģmaktadır sayılı ĠĢ Kanununun 81 inci maddesi ve ilgili yönetmeliklerde, devamlı olarak en az elli iģçi çalıģtıran iģyerlerinde, iģ sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yerine getirmek üzere iģyeri sağlık ve güvenlik birimi kurulması ve bu birimde en az bir iģyeri hekimi ile gerektiğinde diğer personelin bulundurulması hususları yer almıģtır. SEAġ ta, 4857 sayılı ĠĢ Kanunu nun 81 inci maddesi ve ilgili yönetmelik hükümlerine uygun iģyeri sağlığı ve güvenliği birimi oluģturulması ve iģyeri hekimi çalıģtırılması, ġirketin iģ sağlığı ve güvenliğinin gereği gibi yerine getirilebilmesi için, mevcut kadroya doktor atanması veya hizmet alımı yapılması suretiyle iģyeri hekimi çalıģtırılması ile ilgili olarak; 8

21 ġirkette 732 si iģçi olmak üzere toplam 873 kiģi çalıģtırılan ġirketin II sayılı cetvelinde tahsis edilmiģ 2 tabip, 2 hemģire ve 1 sağlık memuru pozisyonu bulunmakta, denetim tarih (Nisan 2012) itibariyle geçen yıl bulunmayan iģ hekimliği için, tarih ve sayılı ĠĢyeri Hekimleri Görev, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik esaslarına göre, 1yıl süreli hizmet alımı yöntemi ile, tarihinde bir hekimle sözleģme imzalanmıģ ve Ģirketin iģ hekimi ihtiyacı karģılanmıģtır. Ayrıca, yine KPSS-2011/2 yerleģtirme sonuçlarına göre tarih ve 19/2 no lu yönetim kurulu kararına ile de bir hemģirenin iģe baģlatıldığı görülmüģtür. 9

22 A-Mali durum: III. MALİ BÜNYE ġirketin 2011 yılı mali durumu geçen yıl değerleri ile karģılaģtırmalı olarak aģağıdaki çizelgede gösterilmiģtir. Mali durum Fark Bin TL % Bin TL % Bin TL Varlıklar ( Aktif ): 1-Dönen varlıklar a)hazır değerler 417 0, , b)kısa sürede paraya çevrilebilir değerler , ,9 (15.665) Toplam (1) , ,2 (12.335) 2-Duran varlıklar a)uzun sürede paraya çevrilebilir değerler 206 0,0 206 b)bağlı değerler , ,8 (59.654) Toplam (2) , ,8 (59.448) Varlıklar toplamı (71.783) Kaynaklar ( Pasif ) : 1-Yabancı kaynaklar a)kısa süreli , ,4 (88.819) b)uzun süreli , , Toplam (1) , ,6 (76.151) 2-Öz kaynaklar , , Kaynaklar toplamı (71.783) ġirketin varlık ve kaynakları 2011 yılında, geçen yıla göre %5,4 oranında 71,8 milyon TL azalarak 1,2 milyar TL seviyesinde gerçekleģmiģtir. Toplam varlıkların, %72,2 oranında 899,8 milyon TL si dönen varlıklardan, %27,8 oranında 346,9 milyon TL si duran varlıklardan, toplam kaynakların ise %7,6 oranında 94,6 milyon TL si yabancı kaynaklardan, %92,4 oranında 1,1 milyar TL si de öz kaynaklardan oluģmaktadır yılı sonu itibariyle Ģirketin varlık ve kaynaklarının ayrıntısına raporun ekleri arasında (Ek: 5 ve 6) yer verilmiģtir. 1-Mali yapı oranları: a) Mali kaldıraç: Yabancı kaynaklar X X 100 = Varlıklar toplamı % % = 7,6 13, yılı sonu itibarı ile Ģirket, varlıklarının finansmanında %7,6 oranında yabancı kaynak, %92,4 oranında da öz kaynak kullanmıģtır. 10

23 b) Mali yeterlilik (Finansman): % % Öz kaynaklar X X 100 = = 1.217,7 672,1 Yabancı kaynaklar Dönem sonu itibariyle Ģirket, yabancı kaynaklarının 12 katı oranında öz kaynağa sahip bulunmaktadır. Bununla birlikte Ģirketin öz kaynaklarının tamamına yakın kısmının tarihli bilânçonun 5024 sayılı Kanun uyarınca enflasyon düzeltmesine tabi tutulması sonucu oluģan kâr ile bu kârın tarihine taģınmıģ değerinden oluģtuğu görülmektedir. ÖdenmiĢ sermaye TL olup, bu tutar ġirketin faaliyet hacmi ile mütenasip bulunmamaktadır. Öz kaynaklar içerinde yer alan enflasyon düzeltmesi sonucu oluģan geçmiģ yıllar karının kullanılması suretiyle, ödenmiģ sermayenin artırılmasının uygun olacağı değerlendirilmektedir. c) Oto finansman (İç kaynaklar): % % Yedekler X = ÖdenmiĢ sermaye 50 X 100 = ġirket yedeklerinin ödenmiģ sermayeye oranı, ödenmiģ sermayenin Türk Ticaret Kanunu nda belirtilen asgari tutarda bulunması nedeniyle, oldukça yüksek seviyede görünmektedir. ġirketin ödenmiģ sermayesi faaliyetine göre oldukça düģük seviyede bulunmaktadır. Bu durum, 1. tertip yasal yedek akçe tavanını sınırlamak suretiyle, yeterli miktarda yasal yedek akçe oluģmasına engel oluģturarak oto finansman oranının geliģimine olumsuz etki etmektedir. d) Bağlı değerlerin finansmanında kullanılan kaynaklar ve bu değerlerin kaynaklar içindeki yeri: % % Bağlı değerler X X 100 = Öz kaynaklar = 30,1 35,4 Bağlı değerlerin ne ölçüde öz kaynaklarla finanse edildiğini gösteren bu oran önceki döneme göre 5,3 puan azalarak %30,1 e gerilemiģtir. ġirket, bağlı değerlerinin üstünde öz kaynağa sahip bulunmaktadır. Bağlı değerler X X 100 = Varlıklar toplamı % % = 27,8 30,8 11

24 Önceki dönemde bağlı değerler varlıkların %30,8 ini oluģtururken 2011 yılında bu oran %27,8 e gerilemiģtir. ġirketin sabit kıymetlerinin büyük bölümünün oldukça eski olduğu, ayrılan amortismanların etkisiyle sabit kıymetlerin defter değerinin yıldan yıla azalmakta olduğu, ayrılan amortismanlar oranında yatırım harcamasının gerçekleģmemesi neticesinde, varlıklar içerisindeki sabit kıymet payının yıllar itibariyle azalmakta olduğu görülmektedir. e)paraya çevrilebilir ve hazır değerlerin varlıklar içindeki yeri: % % Paraya çevrilebilir ve hazır değerler X X 100 = Varlıklar toplamı = 72,2 69,2 ġirketin paraya çevrilebilir ve hazır değerlerinin varlıklar içindeki payı, önceki döneme göre 3 puan artıģla %72,2 düzeyinde gerçekleģmiģtir. 2 - Likidite: ġirketin kısa vadeli borç ödeme gücünü belirlemek için kullanılan likidite oranlarına ve açıklamalarına aģağıda yer verilmiģtir. -Cari oran: Dönen varlıklar X X 100 = Kısa vadeli yabancı kaynaklar % % = 1325,6 582,1 ġirket dönen varlıkları ile kısa vadeli yabancı kaynaklarını yaklaģık 13 defa karģılayabilmektedir. - Likidite oranı: Dönen varlıklar-stoklar X X 100 = Kısa vadeli yabancı kaynaklar % % = 1.260,7 564,6 ġirketin 2011 dönem sonu itibariyle sahip olduğu stoklar dıģındaki dönen varlıkları kısa vadeli yabancı kaynaklarını yaklaģık 13 kat fazlası ile karģılamaktadır. 3 - Varlık kullanım oranları: ġirketin sahip olduğu ve faaliyetlerini yürütmede kullandığı iktisadi kıymetlerini ne ölçüde etkin kullandığını gösteren varlık kullanım oranlarından bazılarına aģağıda yer verilmiģtir. 12

25 -Alacak devir hızı: Net satıģ tutarı = Ortalama ticari alacaklar = 2,4 1,3 ġirketin alacak devir hızı önceki dönem göre 1,1 puan artarak 2,4 oranında gerçekleģmiģtir. Bazı Kamu Kurum ve KuruluĢlarının Bir Kısım Borç ve Alacaklarının Düzenlenmesine dair tarihli ve 6113 sayılı Kanun çerçevesinde; ġirket ile TETAġ ve Toroslar Elektrik Dağıtım A.ġ. arasında tarihinde hesap mutabakat protokolü düzenlenmiģ; bu protokol ile tarihi itibariyle TETAġ tan 399,5 milyon TL ve Toroslar EDAġ tan 5,7 milyon TL tutarında vadesi geçmiģ alacak miktarının yeniden düzenleme kapsamına alındığı, bu tutarların 6113 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin 2 nci fıkrası gereği, ana teģekkül EÜAġ tan alacak olarak yeniden yapılandırıldığı görülmüģtür. -Dönen varlık devir hızı: Net satıģlar = Dönen varlıklar = 0,8 0,8 ġirketin dönen varlıklarının ne kadar verimli kullanıldığını göstermek için hesaplanan dönen varlık devir hızı önceki dönem ile aynı gerçekleģmiģtir. -Aktif devir hızı: Net satıģlar = = Varlıklar toplamı ,6 0, yılında Ģirket her 100 TL lik varlık kullanımı karģılığında 60 TL lik satıģ hasılatı sağlamıģtır. -Öz kaynak devir hızı: Net satıģlar = Öz kaynaklar = 0,6 0,6 Öz kaynak devir hızı Ģirketin her 100 TL lik öz kaynak kullanımı karģılığında 60 TL lik satıģ hasılatı sağlandığını göstermektedir. B- Mali sonuçlar: 1)Kârlılık (rantabilite): a)mali kârlılık (Mali rantabilite) : Dönem karı X X 100 = ÖdenmiĢ sermaye % % =

26 ÖdenmiĢ sermayesi faaliyet hacmine göre çok düģük olan Ģirketin mali kârlılık oranı 2011 yılında dönem kârındaki azalıģın etkisiyle düģmüģtür % % Dönem karı X X 100 = Öz kaynaklar = 4,1 16,1 ġirketin dönem kârı/öz kaynak oranı önceki döneme göre 12 puan azalarak %4,1 e düģmüģtür % % Faaliyet karı X X 100 = Öz kaynaklar = 12,1 23,9 ġirketin faaliyet karlılığı 11,8 puan azalıģla %12,1 olarak gerçekleģmiģtir. b)ekonomik kârlılık (Ekonomik rantabilite): [Dönem kârı+(finansman giderleri-yatırım maliyetine verilen faizler)] X 100 Kullanılan sermaye-ġģletmeye açılmayan yatırımlarda kullanılan kaynaklar = X % % = 3,9 15,1 ĠĢletmenin ekonomik kârlılığı önceki yıla göre 11,2 puan azalarak %3,9 düzeyinde gerçekleģmiģtir. 2) Mali sonucu ilgilendiren etkenler: Net satıģlar X 100 Kullanılan sermaye - ĠĢletmeye açılmayan yatırımlarda kullanılan kaynaklar = X % % = 58,6 55, yılında kullanılan her 100 TL lik kaynak karģılığında 58,6 TL lik satıģ hasılatı elde edilmiģtir. ġirketin mali bünyesi ile ilgili olarak genel bir değerlendirme yapıldığında; - ġirketin ödenmiģ sermayesinin faaliyet hacmine göre oldukça düģük tutarda olmasının, dönem karından ayrılabilecek yasal yedek tutarını sınırlamak suretiyle, oto finansman oranı üzerinde olumsuz etki yarattığı, - ġirketin elde ettiği fonları büyük ölçüde ana teģekküle aktarmakta olduğu, dönem sonu itibariyle ana teģekkülden 577 milyon TL alacağı bulunduğu, 14

27 sayılı Kanun çerçevesinde, 2011 yılında yeniden yapılandırılan ġirket alacaklarının etkisiyle, bilançoda yer alan donuk alacakların likiditasyonunun sağlandığı, dolayısıyla bu durumun ġirketin mali yapısı üzerinde olumlu tesirler yarattığı, - Santralin yıllardır kapasitesinin oldukça altında üretim ve satıģ yapmakta olduğu, kapasite kullanımını ve verimliliği artıracak iyileģtirmelerin Ģirketin mali yapısına da önemli katkı sağlayacağı, sonuçlarına ulaģılmaktadır. ġirketin mali yapısının güçlendirilmesini teminen, - Faaliyet hacmine göre oldukça düģük seviyede bulunan sermaye tutarının artırılması, - Ana teģekküle olan temettü borçlarının ana teģekkülden olan alacaklardan mahsup edilmesi, önerilir. 15

28 IV. İŞLETME ÇALIŞMALARI SEAġ ın 2011 yılı ĠĢletme Bütçesi, tarihine kadar onaylanması gerekmekte ise de söz konusu tarihte Yönetim Kurulu Karar yeter sayısının oluģmaması nedeniyle cari yıl harcamalarına önce, EÜAġ Genel Müdürlüğü ve Bağlı Ortaklıkların dahil olduğu Füzyon Bütçenin EÜAġ Yönetim Kurulunda tarih ve 48/329 sayılı Kararı ile onaylanmasına müteakip baģlanmıģ, bilahare SEAġ yönetim kurulunun karar yeter sayısının sağlandığı; tarih ve 1/1 no lu toplantısında da kabul edilmiģtir. ġirketin 2011 yılı iģletme bütçesinde; GWh brüt elektrik enerjisi üretileceği, bunun GWh lık kısmının satılacağı, üretim sarfiyatlarının 609 milyon TL olacağı, yine bu dönem sonuna kadar 439 milyon TL alım yapılacağı, ve enerji satıģından 654 milyon TL net satıģ hasılatı elde edileceği, enerji satıģ birim fiyatının ortalama 19,60 Kr/Kwh ve faaliyet dönem kârının 41 milyon TL olacağı öngörülmüģtür yılında GWh brüt elektrik enerjisi üretilmiģ, bunun %14 ü oranında 704 GWh lık kısmı iç tüketim ile trafo ve iletim kayıplarına gitmiģ, kalan GWh ı ise net üretim olarak satılmıģtır. Diğer taraftan enerji dengesizliğinden dolayı PMUM dan 257 GWh lık enerji alınmıģ, 206 GWh elektrik enerjisi ise PMUM kapsamında enerji dengesizliğinden satılmıģtır. Ġkili anlaģmalar kapsamında dağıtım Ģirketlerine cari yılda GWh elektrik enerjisi satıģı gerçekleģmiģtir. Yıl içinde, 573 milyon TL tutarında satıģ maliyeti 9,7 milyon TL tutarındaki faaliyet giderine karģılık 721,6 milyon TL tutarında net satıģ geliri elde edilmesi neticesinde 138,9 milyon TL iģletme faaliyeti kârı oluģmuģtur. ġirketin 2011 yılı faaliyetleri ise 47,7 milyon TL tutarında dönem kârı ile sonuçlanmıģtır. ġirket bütçesinin ana kalemlerindeki gerçekleģmeye iliģkin ayrıntılı bilgiler aģağıda verilmiģ ve gerekli açıklamalar yapılmıģtır. A- Giderler: SEAġ ın 2011 yılına iliģkin bütçe ödenekleri ve gerçekleģen giderleri, önceki dönem değerleri ile karģılaģtırmalı olarak aģağıdaki çizelgede gösterilmiģtir. 16