T.C. SOMA ELEKTRĠK ÜRETĠM VE TĠCARET Aġ (SEAġ) 2013 YILI DENETĠM RAPORU

Transkript

1 T.C. SAYIġTAYhBAġKANLIĞI SOMA ELEKTRĠK ÜRETĠM VE TĠCARET Aġ (SEAġ) 2013 YILI DENETĠM RAPORU

2 Bu rapor, tarih ve 6085 sayılı Kanun ile tarih ve 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname uyarınca düzenlenmiģ olup Rapor Değerlendirme Kurulunun tarih, 2014/13 sayılı toplantısında kabul edilmiģtir.

3 ġirketin unvanı Merkezi Bağlı olduğu kuruluģ :Soma Elektrik Üretim ve Ticaret Aġ :Manisa-Soma :Elektrik Üretim Aġ Sermaye durumu Ortaklar Hisse adedi Taahhüt edilen Ödenen TL % TL Elektrik Üretim Aġ Toplam

4 Karar organı (Yönetim kurulu) Yönetim Temsil ettiği Görevli bulunduğu süre kurulundaki Adı ve soyadı bakanlık KuruluĢtaki görevi veya mesleği BaĢlama Ayrılma görevi veya kuruluģ tarihi tarihi 1-BaĢkan Nuri ġerġfoğlu SEAġ Genel Müdür Devam ediyor 2-Üye Halil ÇITAK EÜAġ Emekli mühendis Devam ediyor 3-Üye Doğanbey AKGÜL EÜAġ ETKB Strateji GeliĢtirme BaĢkanı Üye Doğanbey AKGÜL Mehmet Okhan UYSAL Mehmet Okhan UYSAL EÜAġ EÜAġ EÜAġ ETBK Strateji geliģtirme BaĢkanı ETKB Özel Kalem Md. ETKB Özel Kalem Md Devam ediyor Devam ediyor 5-Üye Mustafa DURAN EÜAġ H.Müs.DıĢ. Eko. ĠliĢ. Genel Müd.Yrd Altuğ ĠNAN EÜAġ BaĢbakan Yardımcısı danıģmanı Devam ediyor Denetim kurulu Denetim Temsil ettiği Görevli bulunduğu süre kurulundaki Adı ve soyadı bakanlık KuruluĢtaki görevi veya mesleği BaĢlama Ayrılma görevi veya kuruluģ tarihi tarihi 1-Üye Mustafa Hacı EMĠNOĞLU ETKB ETKB Denetim Hizmetleri BĢk Mustafa Hacı EMĠNOĞLU Mehmet TAġBAġ ETKB ETKB ETKB Denedim Hizmetleri BĢk. EÜAġ Çevre Dairesi BĢk Üye Muzaffer TANI ETKB EÜAġ Ġnsan Kaynakl. Dest. Hizm.Dai. BĢk Devam ediyor 3- Üye Atilla Mehmet YARDIMCI Hazine MüsteĢarlığı H.Müs.Devlet Dest. Gen. Müd. Yrd Devam ediyor

5 ĠÇĠNDEKĠLER I. TOPLU BAKIġ I II. ĠDARĠ BÜNYE 1 Sayfa A- Mevzuat 1 B- TeĢkilat 2 C- Personel durumu 5 III. MALĠ BÜNYE 11 A- Mali durum 11 B- Mali sonuçlar 15 IV. ĠġLETME ÇALIġMALARI 17 A- Giderler 17 B- Tedarik iģleri 21 C- Üretim ve maliyetler 28 D- Pazarlama 56 E- Sigorta iģleri 59 F- ĠĢletme sonuçları 61 G- ĠĢtirakler 63 H- Yatırımlar 64 V. BĠLANÇO 71 - Aktif 72 - Pasif 80 VI. GELĠR TABLOSU 86 VII. EKLER 94

6 BGD ÇED DCS DPT EİH ELİ EPDK ESA ETKB EÜAŞ GSMH GWh HES İA İHD KAMU-İŞ KDV KE KHK KGÜP KĠT KPSS Kr kv kwh kw t h MVA MWh MW t h MYTM ÖİB ÖYK PMUM PYS SEAŞ TEAŞ TEDAŞ TEİAŞ TEK TES-İŞ TETAŞ TKİ TL TS TSE TÜBİTAK- MAM TÜFE YPK KISALTMALAR : Baca Gazı Desülfürizasyon : Çevresel Etki Değerlendirilmesi : Distributed Control System : Devlet Planlama TeĢkilatı : Enerji Ġletim Hatları : Ege Linyitleri ĠĢletmesi : Elektrik Piyasası Düzenleme Kurumu : Elektrik SatıĢ AnlaĢması : Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı : Elektrik Üretim Anonim ġirketi : Gayri Safi Milli Hasıla : Gigawatt saat : Hidro Elektrik Santral : UzlaĢmaya esas ikili anlaģma bildirimi : ĠĢletme Hakkı Devri : Kamu ĠĢletmeleri ĠĢverenler Sendikası : Katma Değer Vergisi : Konuta eģdeğer : Kanun Hükmünde Kararname : KesinleĢmiĢ gün öncesi üretim/tüketim programı : Kamu Ġktisadi TeĢebbüsleri : Kamu Personeli Seçme Sınavı : KuruĢ : Kilovolt : Kilowatt saat : Kilowatt saat yıllık asgari ısı alıģ miktarı : Mega Volt Amper : Mega watt saat : Mega watt saat yıllık asgari ısı alıģ miktarı : Millli Yük Tevzi Merkezi : ÖzelleĢtirme Ġdaresi BaĢkanlığı : ÖzelleĢtirme Yüksek Kurulu : Piyasa Mali UzlaĢtırma merkezi : Piyasa Yönetim Sistemi : Soma Elektrik Üretim Aġ : Türkiye Elektrik Üretim, Ġletim Anonim ġirketi : Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim ġirketi : Türkiye Elektrik Ġletim Anonim ġirketi : Türkiye Elektrik Kurumu : Türkiye Enerji Su ve Gaz ĠĢçileri Sendikası : Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim ġirketi : Türkiye Kömür ĠĢletmeleri Kurumu : Türk Lirası : Termik Santral : Türk Standartlar Enstitüsü Türkiye Bilimsel ve Teknolojik AraĢtırma Kurumu Marmara AraĢtırma Merkezi : : Tüketici Fiyat Endeksi : Yüksek Planlama Kurulu

7 TABLOLAR Bölümü Tablo no Adı Sayfa I-Toplu BakıĢ 1 Toplu bilgiler IV II-Ġdari bünye 2 Personel sayısı 6 3 Personele yapılan harcamalar 8 4 Sosyal giderler 10 III:Mali bünye 5 Mali durum 11 IV.ĠĢletme çalıģmaları A-Giderler 6 Giderler 18 7 DıĢarıdan sağlanan fayda ve hizmetler 19 8 ÇeĢitli giderler 20 B-Tedarik iģleri 9 Alımlar Hizmet alımları Stoklar hareketleri 27 C-Üretim ve maliyetler 12 Santralin projelendirmeye esas 29 teknik özellikleri 13 Santralin 2013 yılı üretim programı ile 30 gerçekleģen üretim değeri 14 Santralin 2012 ve 2013 yılı iģletim 35 değeri 15 A grubu kayıp enerji miktarları ile 38 bunların kazan boru patlaklarından kaynaklanan değerleri ve değiģim yapılan kazan borusu miktarları 16 Santral kömür dizayn, protokol ve gelen 39 kömür değerleri yılı üretim meliyetleri 55 D-Pazarlama 18 Enerji satıģları 57 E-Sigorta 19 Sigorta türleri 60 F-ĠĢletme sonuçları 20 SatıĢ sonuçları SatıĢ sonuçları göstergeleri 62 H-Yatırımlar yılı yatırım projeleri nakdi ve fiziki tutarları 65 V.Bilanço 23 Aktif hesaplar Bankalar Ticari alacaklar Alıcılar Diğer alacaklar Maddi duran varlıklar BirikmiĢ amortismanlar Pasif hesaplar Ticari borçlar Satıcılar 82 VI.Gelir tablosu 33 Gelir ve giderler ÇalıĢmayan kısım giderleri 91

8

9 I I. TOPLU BAKIġ Soma yöresinde termik santral kurulmasına iliģkin proje hazırlıkları 1953 yılında baģlamıģ ve Bakanlar Kurulu nun tarihli toplantısında Soma Termik Santrali kurulmasına karar verilmiģ ve santralin anahtar teslimi yapımı ALSTHOM (Fransız) Ģirketine verilmiģtir. Kömür dizayn değeri kcal/kg olan 2x22 MW gücündeki iki üniteden oluģan Soma (A) Santralinin temeli, tarihinde atılmıģ ve inģaatı tarihinde tamamlanmıģtır. YaklaĢık 54 yıldır çalıģarak ekonomik ömrünü tamamlamıģ olan ve çalıģması çevre mevzuatına uygun bulunmayan söz konusu üniteler, EÜAġ ın üretim programı vermemesi üzerine Mart tarihinden itibaren enerji üretimi durdurularak emre amade tutulmaktadır. Atıl durumda bekletilen adı geçen santralla ilgili olarak TÜBĠTAK MAM tarafından yapılan çalıģmalar neticesinde; yerli sanayiyi harekete geçirmek suretiyle bu güne kadar elde edilen bilgi birikimini saha uygulamaları ile geliģtirmek, Ar-Ge çalıģmaları yapılarak yeni teknolojilere sahip, yüksek verimli ve düģük emisyonlu elektrik üretim sistemlerinin uygulanması hedeflenmiģtir. Bu doğrultuda Termik Santral Teknolojilerinin GeliĢtirilmesi ve YerlileĢtirilmesi projesinin yukarıda adı geçen ünitede Ar-Ge uygulamalı AkıĢkan Yataklı Kazan imalat ve montaj çalıģmaları ile birlikte diğer ekipmanlar, cihazlar ve yardımcı tesislerde gerekli bakım-yenileme çalıģmalarının yapılarak, ünitenin komple yeni imal edilmiģ yerli akıģkan yataklı kazan ile çalıģır durumda Genel Müdürlüğe tesliminin yapılacağı proje sözleģmesi; TÜBĠTAK MAM, SEAġ ve EÜAġ Genel Müdürlüğü tarafından tarihinde imzalanarak yürürlüğe girmiģtir. Diğer yandan Türkiye Kömür ĠĢletmeleri Kurumu (TKĠ) ve Anadolu Plazma Teknolojileri Merkezi nin (APTM) ortaklaģa yürütmüģ oldukları Plazma Kömür GazlaĢtırma Projesi nin de yine adı geçen santralda gerçekleģtirilmesi ilgili kuruluģlarca kabul edilmiģtir. Bölgede mevcut linyit kömürünün kcal/kg ısıl değerden düģük kısımlarının değerlendirilmesi için Soma (B) Santralının yapımı ihalesi, SKODA (Çekoslovakya), METEX (Finlandiya) ve GAMA Aġ (Türkiye) firmalarından oluģan üçlü konsorsiyuma verilmiģtir kcal/kg alt ısıl değerde kömür yakan 2x165 MW lık Soma B Santralı I. ve II. ünitelerinin yapımına 1976 yılında baģlanmıģ ve bu santralin söz konusu ünitelerinin inģaatları sırasıyla 1981 ve 1982 yıllarında tamamlanarak devreye alınmıģtır. Daha sonra, Türkiye Elektrik Kurumu (TEK) tarafından, kcal/kg alt ısıl değerde 2x165 MW lık gücün ilavesi için, Soma B Termik Santralı III. ve IV. ünitelerinin anahtar teslimi yapımı iģi, ek sözleģme ile SKODA ve GAMA Aġ firmalarına ihale edilmiģtir yılında baģlayan bu tevsi ünitelerinin inģaatları, sırasıyla 1985 ve 1986 yıllarında tamamlanmıģtır. Soma (B) santralinin kcal/kg alt ısıl değerde 2x165 MW gücündeki V. ve VI. tevsi ünitelerinin yapımı ihalesi, 1986 yılında imzalanan bir sözleģme ile yine

10 II Sayıştay SKODA ve GAMA Aġ firmalarına verilmiģ ve ünitelerin yapımı 1991 ve 1992 yıllarında tamamlanmıģtır. TEK Yönetim Kurulu nun tarih ve 1-23 sayılı Kararı uyarınca, Soma (A) ve (B) santralı iģletme müdürlükleri birleģtirilerek Soma Termik Santralı ĠĢletme Müdürlüğü oluģturulmuģ ve Soma (A) santrali üniteleri Soma Termik Santralı 7. ve 8. üniteleri olarak yer almıģtır. Soma Termik Santralı ĠĢletmesi, ÖzelleĢtirme Yüksek Kurulu nun tarih ve 95/62 sayılı Kararı ile özelleģtirme kapsamına ve programına alınmıģtır. Bu çerçevede, ÖzelleĢtirme Ġdaresi BaĢkanlığı tarafından mevcut iģletme müdürlüğü yapısı, "Soma Elektrik Üretim ve Ticaret Aġ" (SEAġ) ticaret unvanı ile anonim Ģirket statüsüne dönüģtürülmüģtür. ġirketin, 4046 sayılı Kanun un 20/A maddesi uyarınca hazırlanan ana sözleģmesi ÖĠB tarafından tarihinde onaylanmıģtır. ġirket, Soma Ticaret Sicili Memurluğu nca 2592 sicil numarası ile tescil edilmiģ; ticaret unvanı ve ana sözleģmesi tarih ve 3893 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi nde ilan edilerek hukuki statü ve tüzel kiģilik kazanmıģtır. ġirket, tarihinden itibaren ÖĠB yönetimine bağlı olarak faaliyetini sürdürmeye baģlamıģ, ancak santralın özelleģtirilmesi iģlemlerine iliģkin prosedür iģletilememiģtir. Bunun üzerine, ÖYK nın tarih ve 97/34 sayılı Kararı ile santralin, özelleģtirme kapsam ve programından çıkartılarak eski statüsüne iade edilmesi kararlaģtırılmıģtır. Ancak ġirket, iģletme müdürlüğüne dönüģtürülmeden Yüksek Planlama Kurulu nun tarih ve 97/T-94 sayılı Kararı gereğince, TEAġ a ait Soma Elektrik Üretim ve Ticaret Aġ ticaret unvanı ile 233 sayılı KHK kapsamında bağlı ortaklık statüsünde yeniden yapılandırılmıģtır. TEAġ ın bağlı ortaklığı haline getirilen ġirketin yeni ana sözleģmesi tarihli YPK Kararı ile onaylanmıģtır. Bu durum, tarihinde 1716 sicil numarası ile Soma Ticaret Sicili Memurluğu siciline statü değiģikliği ve dönüģüm Ģeklinde tescil edilmiģ, tarih ve 4463 sayılı Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi nde de yayımlanmıģtır. Türkiye Elektrik Üretim ve Ġletim Aġ (TEAġ); Türkiye Elektrik Ġletim Aġ (TEĠAġ), Elektrik Üretim Aġ (EÜAġ) ve Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Aġ (TETAġ) olmak üzere üç ayrı iktisadi devlet teģekkülü Ģeklinde yeniden teģkilatlandırılmıģtır. Bu yapılanmada Soma Elektrik Üretim ve Ticaret Aġ, EÜAġ ın bağlı ortaklığı olmuģtur tarihli Resmi Gazete de yayımlanan tarih ve 2003/34 sayılı ÖYK Kararı ile aralarında Soma A ve B termik santrallerinin de bulunduğu EÜAġ ve bağlı ortaklıklarına ait bazı elektrik üretim tesisleri hazırlık iģlemine tabi tutulmak üzere özelleģtirme kapsamına alınmıģtır. ÖzelleĢtirme kapsamında bulunan ve hazırlık çalıģmaları sürdürülen SEAġ ın özelleģtirilmesiyle ilgili olarak, inceleme tarihi (Mayıs 2014) itibariyle bir karar bulunmamaktadır. Elektrik Piyasası Düzenleme Kurulu nun tarih ve sayılı Kararı ile ġirkete, Manisa Ġli, Soma Ġlçesi sınırları içerisinde kurulu Soma üretim

11 III tesislerinde tarihinden itibaren 10 yıl süreyle üretim faaliyeti göstermek üzere EÜ/ /005 sayılı üretim lisansı verilmiģtir. Sürenin dolması üzerine tarih ve sayılı kurul kararı ile lisans süresi tarihine kadar uzatılmıģtır. Halen bu lisans kapsamında faaliyetlerini sürdüren Ģirketin, son 5 yıllık faaliyetlerine iliģkin bazı toplu bilgiler aģağıdaki çizelgede gösterilmiģtir.

12 IV Sayıştay Tablo 1: Toplu bilgiler Toplu bilgiler Ölçü Son iki yıl farkı Esas sermaye Bin TL ÖdenmiĢ sermaye Bin TL Öz kaynaklar Bin TL ,4 Yabancı kaynaklar Bin TL ,0 Maddi duran varlıklar (edinme değeri) Bin TL ,9 Maddi duran varlıklar birikmiģ amort. Bin TL ,0 Yatırımlar için yapılan nakdi ödemeler Bin TL (8.089) (25,6) Yatırımların gerçekleģme oranı (nakdi) % 18,1 44, ,3 50,1 (0,2) (0,4) Tüm alım tutarı Bin TL ( ) (21,2) Satın alınan linyit kömürü miktarı Ton ( ) (28,3) Satın alınan linyit kömürü tutarı Bin TL ( ) (27,7) Alınan kömürün ortalama birim fiyatı TL/Ton 55,98 62,6 70,94 78,54 79,70 1,16 1,5 Brüt üretim miktarı Gwh (1.451) (28,6) Ġç tüketim ve kayıplar Gwh (193) (26,5) Üretim maliyeti Bin TL ( ) (16,2) Net satıģ hâsılatı Bin TL ( ) (14,9) Brüt üretim maliyeti kr/kwh 9,68 10,3 11,42 12,80 15,02 2,22 17,3 Ortalama satıģ fiyatı kr/kwh 15,11 19,67 16,53 17,12 20,51 3,39 19,8 Stoklar: -Ġlk madde (yakıtlar) Bin TL ,9 -Malzeme Bin TL (865) (7,7) -Diğer stoklar (verilen avanslar dahil) Bin TL ,1 Memur (Ortalama) KiĢi SözleĢmeli (Ortalama) KiĢi (1) (0,8) ĠĢçi (Ortalama) KiĢi ,5 Personel için yapılan tüm giderler Bin TL ,2 Cari yıla iliģkin: -Memurlar için yapılan tüm giderler Bin TL ,8 -Memur baģına aylık ortalama gider TL ,9 -SözleĢmeliler için yapılan tüm giderler Bin TL ,5 - SözleĢmeli baģına aylık ortalama gider TL ,4 -ĠĢçiler için yapılan tüm giderler Bin TL ,7 -ĠĢçi baģına aylık ortalama gider TL ,7 Dönemine iliģkin kurumlar vergisi Bin TL ,5 Tahakkuk eden vergiler Bin TL (10.602) (27,3) GSYĠH' ya katkı (üretici fiyatlarıyla) Bin TL ,9 GSYĠH'ya katkı (alıcı fiyatlarıyla) Bin TL ,7 GSMH 'ya katkı (alıcı fiyatlarıyla) Bin TL ,7 Faaliyet kârlılığı (Öz kaynaklar yönünden) % 12,2 23,9 12,1 7,3 6,7 (0,6) (8,2) Mali kârlılık (Öz kaynaklar yönünden) % 7,5 16,1 4,1 3,1 4,6 1,5 48,4 Ġktisadi kârlılık % 7,6 15,1 3,9 3,0 4,3 1,3 43,3 Faaliyet kârı veya zararı Bin TL (6.288) (7,5) Dönem kârı veya zararı Bin TL ,5 Bilanço kârı veya zararı Bin TL ,2 ArtıĢ veya azalıģ (%)

13 V Soma Termik Santrali üniteleri Soma Havzasındaki düģük kalorili linyit kömüründen elektrik enerjisi üretmek amacıyla kurulmuģtur. BaĢlangıçta iģletme müdürlüğü olan statü, 1995 yılında Soma Elektrik Üretim ve Ticaret Aġ unvanı ile anonim Ģirkete dönüģtürülmüģ olup, tarihi itibariyle de Elektrik Üretim Aġ nin bağlı ortaklığı olmuģtur. ġirket tarihinden itibaren özelleģtirme kapsamında bulunmaktadır. ÖzelleĢtirme sürecinin uzaması ve uygulamadaki belirsizlik özellikle yatırım faaliyetleri ve çalıģanları olumsuz olarak etkilediğinden, ġirketin özelleģtirilmesiyle ilgili kararın bir an önce verilmesi önem arz etmektedir. Santral ünitelerinin ihtiyacı kömür, 4734 sayılı Kamu Ġhale Kanununun 3/(o) maddesi kapsamında, TKĠ Genel Müdürlüğü ile imzalanan protokol çerçevesinde TKĠ Ege Linyitleri ĠĢletmesi Müessesesinden temin edilmektedir. YaklaĢık 54 yıl çalıģıp ekonomik ömrünü tamamlamıģ olan 7. ve 8. üniteler (Soma A santrali) 2010 yılı Mart ayı baģından itibaren üretim dıģı bırakılıp emre amade tutulmuģtur. SEAġ Genel Müdürlüğü bünyesinde gerek Termik Santral Teknolojilerinin GeliĢtirilmesi ve YerlileĢtirilmesi, gerekse Plazma Kömür GazlaĢtırma projelerinin Ar-Ge çalıģmaları kapsamında uygulamalarının tek elden, etkin ve koordineli bir Ģekilde yürütülebilmesi için mevcut ĠĢletme Müdürlüğüne ilaveten Soma Ar-Ge Termik Santrali ĠĢletme Müdürlüğünün kurulması, Yönetim Kurulunun tarih, 16/3 sayılı kararıyla kabul edilmiģ, söz konusu iģletme müdürlüğü için talep edilen kadrolar, tarih, sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıģtır. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının ana ortak EÜAġ a yazdığı, tarih, sayılı yazıda, Soma A termik santralinin Ar-Ge amaçlı kullanılmak üzere özelleģtirme kapsamından çıkarılması hususunun Bakanlıkça olumlu olarak değerlendirildiği, ancak Soma A santralinde fiili olarak üretim yapılmayacak ise, söz konusu santralin Ar-Ge çalıģmalarını yürütecek asgari personelle birlikte TÜBĠTAK a devredilmesinin bahse konu santralde atıl personel istihdam edilmesinin önüne geçilmesinin yanısıra TÜBĠTAK kapsamında Ar-Ge faaliyetlerinin daha hızlı bir Ģekilde yapılmasını mümkün hale getireceği, ifade edilmiģtir. Bu nedenle; Mart 2010 yılından beri fiili üretimi bulunmayan 44 MW kurulu gücündeki Soma A termik santralının TÜBĠTAK a devredilip devredilmeyeceği hususunun ivedilikle sonuçlandırılması, Ar-Ge kapsamında çalıģma yapılacak ise TEĠAġ a bu kapsamda iletim sistem kullanım ve sistem iģletim bedelinin ödenip ödenmeyceği hususunda EPDK ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı nezdinde giriģimlerde bulunulması, önem arzetmektedir. Santral ünitelerinin 2013 yılı genel kapasite kullanma faktörü önceki yıla göre %28,6 oranında azalarak %39,9 seviyesinde gerçekleģmiģtir. Toplam brüt üretim miktarı ise önceki yıla göre %28,6 oranında düģerek 3,623 GWh gerçekleģmiģtir. Termik santrallerin verim göstergesi olan özgül ısı tüketimine (1 kwh enerji üretmek için harcanan ısı) ait değer, ilgili Ģartnamelerdeki verilere göre 1-6 üniteler için ortalama kcal/kwh olarak öngörülmüģtür. Buna karģılık söz konusu değer

14 VI Sayıştay 2013 yılında 1-6 üniteler için ortalama kcal/kwh olarak gerçekleģmiģtir. Santral ünitelerinin uzun yıllar çalıģtığı göz önüne alınsa bile bu değer oldukça yüksektir. Santral ünitelerinin fiili çalıģma süreleri ve planlanan rehabilitasyonlara iliģkin proje tutarları birlikte ele alındığında, bazı ünitelerde rehabilitasyon yerine yeni teknoloji kazan yapımının detaylı olarak değerlendirilmesi gerekli görülmektedir. Rehabilitasyon veya yenileme projeleri kapsamında yapılacak iģler, hazırlık, ihale, yapım ve iģletme dâhil tüm aģamalarda birbirine direkt etkisi olan ve sonuçta da santral verimini etkileyen iģler olduğundan, bu iģlerin zamanında ve istenilen niteliklerde yapılabilmesi için tüm safhaların çok iyi planlanması gerekmektedir. Termik santrallerdeki ısı enerjisinin binaların ısıtılmasında kullanılması amacıyla TÜBĠTAK tarafından geliģtirilen proje kapsamında, yapılan ihale sonucu Soma Belediyesi ile tarihinde ısı satıģ sözleģmesi imzalanmıģ olup, bu konudaki yatırım çalıģmaları sürecinde, Soma Belediyesine ait kısmında; pompa istasyonu ile SEAġ ısı teslim noktası arasındaki hattın yapımı ve pompa istasyonu- Ģehir arası ana iletim hattı çalıģmaları tamamlanmıģtır. Soma Belediyesi ile SEAġ arasında yapılan ek protokol ile ısı teknik Ģartnamesinin 4.1 ve 6.3 maddeleri yürürlükten kaldırılmıģ ve sözleģme süresi 20 yıldan 25 yıla çıkarılmıģtır Sistem ile ilgili her iki tarafın yapmıģ olduğu çalıģmalar neticesinde; tarihinde sisteme SEAġ tarafından ısı enerjisi sağlanmaya baģlamıģtır. Buna göre birinci yıl asgari , ikinci yıl, , üçüncü yıl, , dördüncü yıl ise kw t h/yıl olacak Ģekilde, diğer yıllar için de bir hesaplama formülü ile mutabık kalınmıģ ve sistem çalıģmaya baģlamıģtır. Cari yılda yatırımlar için toplam 46,9 milyon TL tutarında ödenek ayrılmıģ, bu ödeneğin %50,1 i oranında 23,5 milyon TL tutarında nakdi harcama gerçekleģmiģtir yılı itibariyle ġirkette ortalama 3 memur, 131 sözleģmeli, 741 iģci olmak üzere toplam 875 personel istihdam etmiģ olup ayrıca 645 kiģi de yüklenici elemanı olarak görev yapmıģtır yılında brüt GWh elektrik enerjisi üretilirken bu yıl 5. ünitede çıkan yangın nedeniyle GWh üretilebilmiģtir. 544,2 milyon TL tutarında toplam satıģ maliyetine karģın 633,3 milyon TL tutarında net satıģ hâsılatı elde edilmesi neticesinde, 78 milyon TL tutarında faaliyet kârı oluģmuģtur. Faaliyet karı tutarında önceki döneme göre %7,5 oranında düģüģ meydana gelmiģtir. Yıllar itibariyle öz kaynaklar yönünden faaliyet karlılığına bakıldığında, 2010 yılında %23,9 olan oran, 2011 yılında %12,1, 2012 yılında %7,3 ve 2013 yılında %6,7 olduğu, dolayısıyla ġirketin faaliyet karlılığınındaki yıllar itibariyle oluģan azalıģın devam etmesinin önüne geçilmesi yönünde gerekli tedbirlerin alınması önem arzetmektedir TL tutarındaki ġirket sermayesi, EÜAġ a ait olup tamamı ödenmiģtir. ġirketin ödenmiģ sermayesinin faaliyet hacmine göre oldukça düģük tutarda olmasının, dönem karından ayrılabilecek yasal yedek tutarını sınırlamak suretiyle, oto finansman

15 VII oranı üzerinde olumsuz etki yarattığı dikkate alınarak, sermayenin artırılması gerekmektedir yılında ikili anlaģma kapsamında TETAġ a ortalama birim satıģ fiyatı 20,33 kr/kwh olmak üzere toplam GWh lık elektrik enerjisi satıģı yapılmıģtır. Ayrıca, PMUM a 83 GWh enerji satıģı yapılırken, PMUM dan 398 GWh enerji alımı gerçekleģmiģtir. PMUM kapsamında yapılan satıģların brüt satıģlara ilavesi, PMUM kapsamında yapılan alımların ise satıģ indirimi olarak brüt satıģlardan tenzili sonucu, net satıģ hasılatına yansıyan ortalama satıģ fiyatı geçen yıl 17,12 kr/kwh iken bu yıl 20,51 kr/kwh olmuģtur. Brüt üretim maliyeti geçen yıla göre %17,4 oranında artarak 15,02 Kr/kWh olarak gerçekleģmiģtir yılında 5. ünitede çıkan yangının etkisiyle brüt üretim miktarının %28,6 oranında düģmesi, birim üretim maliyetinin artmasına neden olmuģtur. Öneriler: Soma Elektrik Üretim ve Ticaret Aġ nin 2013 yılındaki çalıģmaları üzerinde SayıĢtay tarafından yapılan incelemeler sonunda getirilen öneriler aģağıdadır. -Önceki yıldan devreden öneriler: 1-Elektrik Piyasası Dengeleme ve UzlaĢtırma Yönetmeliği kapsamında SEAġ ın ikili anlaģma çerçevesinde olan yükümlülüğünü yerine getirmesi ve uzlaģtırma dönemi kapsamında enerji dengesizliğine düģmemesi için her bir uzlaģtırma dönemine göre üretim programının yapılması ve buna göre üretimin gerçekleģtirilmesi ile EÜAġ ın içinde bulunduğu dengeden sorumlu gruba dahil olması (Sayfa:31), -Cari yıla ait öneriler: 1- EÜAġ ile TÜBĠTAK MAM arasında yapılan Soma B termik santralı 1-4 ünitelere ait kazan yenileme ve rehabilitasyon çalıģmalarınının ekonomik değerlendirilmesi danıģmanlık hizmeti kapsamında TÜBĠTAK tarafından hazırlanan tarihli ön fizibilite raporunun SEAġ ça değerlendirilmesi (Sayfa:67), 2- Raporun ilgili bölümlerinde yer alan ve rapor ekinde (Ek:12) listesi verilen diğer öneri ve tavsiyelerin de yerine getirilmesi. Sonuç: Soma Elektrik Üretim ve Ticaret Aġ nin tarihindeki kendi yönetim kurulunda kabul edilen 2013 yılı bilançosu ,84 Türk Lirası dönem kârı ile kapanmıģ bulunmaktadır.

16

17 1 A-Mevzuat: I. ĠDARĠ BÜNYE Soma Elektrik Üretim ve Ticaret Aġ (SEAġ), 233 sayılı KHK ya göre teģkilatlanmıģ olup Türkiye Elektrik Üretim Aġ nin bağlı ortaklığı statüsündedir. SEAġ, 233 sayılı KHK, Ana SözleĢmesi ile tarih ve 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ve mevcut üretim lisansı hükümleri çerçevesinde faaliyetlerini sürdürmektedir. Soma A ve B Termik Santrali ÖzelleĢtirme Yüksek Kurulu nun tarih ve 2003/34 sayılı Kararı çerçevesinde özelleģtirme kapsamında bulunmaktadır. ġirketin özelleģtirilmesiyle ilgili olarak, 1995 yılından itibaren 3096, 4046, 6446 ve diğer ilgili mevzuatla belirlenmiģ usul ve esaslar çerçevesinde birkaç defa çalıģma yürütülmüģ ise de özelleģtirme gerçekleģtirilememiģtir. ÖzelleĢtirme Ġdaresi BaĢkanlığı, yürüttüğü hazırlık çalıģmalarında, EÜAġ ve bağlı ortaklık santralleri arasından özelleģtirilmek üzere portföy grupları oluģturmuģ, bazı santralleri ise bu gruba dahil etmeyerek öncelikli özelleģtirilmek üzere ayrı tutmuģtur. ġirkete ait santraller de öncelikli özelleģtirilecek santraller arasında yer almıģ olmakla birlikte, ġirketin özelleģtirilmesiyle ilgili kapsama alınma dıģında yeni bir karar bulunmamaktadır. Ancak, özelleģtirme ile ilgili sürecin uzaması ve uygulamadaki belirsizlik, özellikle orta ve uzun vadeli planlama ve Ģirket çalıģanları üzerinde olumsuz yönde etki yaptığından, ġirketin özelleģtirilmesiyle ilgili kararın en kısa sürede açıklanması önem arz etmektedir. SEAġ, 3346 sayılı Kamu Ġktisadi TeĢebbüsleri ile Fonların Türkiye Büyük Millet Meclisince Denetlenmesi Hakkında Kanun, 6085 sayılı SayıĢtay Kanunu ile 233 sayılı KHK gereğince denetlenmektedir. ġirkette çalıģtırılan personelin özlük ve sosyal hakları; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 399 sayılı KHK, 6245 sayılı Harcırah Kanunu, 4857 sayılı ĠĢ Kanunu, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ĠĢ SözleĢmesi Kanunu, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, Bakanlar Kurulu ve Yüksek Planlama Kurulu kararları ve bunların ek ve değiģiklikleri ile ilgili yönetmelikler doğrultusunda yürütülmektedir sayılı Türk Ticaret Kanununun Anonim ġirketlerin kuruluģuna iliģkin 338 inci maddesinin 2 nci fıkrasına istinaden, ġirket sermayesinde bulunan adet hissenin EÜAġ yöneticilerine ait 4 adedinin noter onaylı devir sözleģmesi ile EÜAġ a devri gerçekleģtirilmiģ olup, durum ġirket Pay Defterine iģlenmiģ, tarih, 2/3 sayılı Yönetim Kurulu Kararıyla da, pay karģılığı TL olan ġirket sermayesinin tamamının EÜAġ a ait olduğu, ana sözleģmede tadil yapılmasına gerek olmadığı ve bu konuda tescil- ilan için gerekli iģlemlerin yapılması, kabul edilmiģ, durum tarih, 8252 sayılı Türkiye Ticaret Sicil Gazetesinde yayınlanmıģtır.

18 2 Sayıştay tarih 9/2 sayılı Yönetim Kurulu Kararıyla da; tarih ve 4463 sayılı Ticaret Sicil Gazetesinde yayınlanan ġirketin Ana SözleĢmesinin ġirketin sermayesi ve payların dağılımı baģlıklı 6 ncı maddesinin, ġirketin sermayesi ,00 Türk Lirası değerindedir. Bu sermaye, her biri 10,00 Türk Lirası değerinde paya ayrılmıģtır. Buna göre; pay karģılığı ,00 TL si Elektrik Üretim Aġ ye aittir ve taahhüt edilen sermayenin tamamı ödenmiģtir. Ģeklinde tadil edilerek Genel Kurul ca kabulünden sonra tescil ve ilanının yapılması kabul edilmiģ, ilgili karar; tarih ve 8361 sayılı Türkiye Ticaret Sicil Gazetesinde yayınlanmıģtır. B-TeĢkilat: 233 sayılı KHK ve Ana SözleĢmesi uyarınca ġirketin organları genel kurul, yönetim kurulu ve denetim kurulu ile genel müdürlükten oluģmaktadır. ġirketin teģkilat Ģeması yönetim kurulunca belirlenmekte olup, tarih ve 4/2 sayılı kararı ile mevcut müdürlük sayısı 2 arttırılarak 5 e yükseltilmiģ ve bu hususla ilgili gerekli ihdas iģlemleri gerçekleģmiģtir. Yönetim Kurulu nun tarih ve 5/1 sayılı Kararına istinaden, mevcuda ilave olarak Ar-Ge Müdürlüğü ve ĠĢletme Müdürü birimleri oluģturulmuģ, buna iliģkin kadro iptal ve ihdası, tarih, sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıģ, tarih, 13/2 sayılı Yönetim Kurulu Kararıyla da söz konusu Resmi Gazetede yayımlanan kadro ihdas ve iptaline uygun olarak yapılandırılan teģkilat Ģeması kabul edilmiģtir. Bilahare, SEAġ Genel Müdürlüğü bünyesinde gerek Termik Santral Teknolojilerinin GeliĢtirilmesi ve YerlileĢtirilmesi, gerekse Plazma Kömür GazlaĢtırma projelerinin Ar-Ge çalıģmaları kapsamında uygulamalarının tek elden, etkin ve koordineli bir Ģekilde yürütülebilmesi için mevcut iģletme müdürlüğüne ilaveten, tarih, 16/3 sayılı Yönetim Kurulu Kararı ile; Ar-Ge Müdürlüğünün, Soma Ar-Ge Termik Santralı ĠĢletme Müdürlüğü Ģeklinde kurulması, adı geçen bu yeni iģletme müdürlüğünde istihdam edilmek üzere 19 personelin, daha önceden mevcut olan ĠĢletme Müdürlüğünün ise, unvanı, Soma Termik Santrali ĠĢletme Müdürlüğü olarak değiģtirilerek burada da istihdam edilmek üzere 11 personelin kadro ihdas ve iptal iģlemlerinin yapılabilmesi için Devlet Personel BaĢkanlığı nezdinde giriģimlerde bulunulması kabul edilmiģ ve Genel Müdürlüğe bu konuda yetki verilmiģtir. Bu karara göre; yeni kurulan Soma Ar-Ge Termik Santrali ĠĢletme Müdürlüğü nde istihdam edilmek üzere ĠĢletme Müdürü (1kiĢi), ĠĢletme Müdür Yardımcısı-Teknik (2 kiģi), ĠĢletme Müdür Yardımcısı-Ġdari (1 kiģi), BaĢmühendis (4 kiģi), Mühendis (8 kiģi) ve ġef (3 kiģi) den oluģan 19 kiģi, Soma Termik Santralı ĠĢletme Müdürlüğü nde istihdam edilmek üzere Müdür (2 kiģi), BaĢmühendis (3 kiģi), ġef (2 kiģi) ve Uzman (4 kiģi) dan oluģan 11 kiģi olmak üzere toplamda 30 personelin kadro ihdas ve iptal iģlemlerinin yapılabilmesi için Devlet Personel BaĢkanlığı nezdinde gerekli çalıģmalar baģlatılmıģtır. Ancak; yukarıda bahsi geçen Yönetim Kurulu Kararı ile kabul edilen kadro unvan ve sayılarında, tarih, 20/3 sayılı Yönetim Kurulu Kararı ile 2 adet

19 3 Tekniker kadrosunun ihdas iģlemlerinin yapılabilmesi için, Devlet Personel BaĢkanlığı nezdinde giriģimde bulunulması uygun görülmüģ, en nihayetinde, tarih, sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak ġirket için ihdas edilen kadrolara uygun olarak yeni organigram Ģeması, tarih, 2/2 sayılı Yönetim Kurulu Kararıyla kabul edilmiģtir. ġirketin en son yapılanmasını gösteren teģkilat Ģeması raporun ekine (Ek:1) alınmıģtır ve 2014 yıllarında yapılan kadro ihdas ve iptallerine, ayrıca, Personel kadroları ve personele iliģkin iģlemler bölümünde de yer verilmiģtir. ġirketin karar organı yönetim kurulu olup, aynı zamanda yönetim kurulu baģkanı da olan genel müdür ilgili bakanın teklifi üzerine ortak kararla, yönetim kurulu üyelerinden biri Hazine MüsteĢarlığı nın bağlı olduğu Bakan, diğer üçü ise ilgili Bakan tarafından atanmaktadır. ġirketin denetim organı ise 233 sayılı KHK ya göre üç denetçiden oluģmaktadır. ġirkette 2 Yönetim Kurulu Üyeliğinin boģ bulunması nedeniyle tarihi itibariye yeterli sayı olmadığından Yönetim Kurulu toplanamamıģtır. Ancak ve tarihlerinde boģ bulunan iki adet üyeliğe atama yapılmıģtır. Bununla birlikte, Denetim tarihi (Mayıs 2014) itibariyle, 1 Denetim Kurulu Üyeliği boģ bulunmaktadır. Yönetim ve denetim kurulunun oluģumu, raporun baģlangıcında yer alan yönetim ve denetim kurulu çizelgelerinde gösterilmiģtir. Yönetim kurulu 2013 yılında 24 toplantı yapmıģ ve toplam 88 adet karar almıģtır. ġirketin faaliyet dönemini kapsayan hesap ve iģlemlerle ilgili olarak düzenlenen denetçi raporu genel kurula sunulmuģ, 2012 yılına ait olağan genel kurul tarihinde Ģirket merkezinde toplanmıģ ve toplantıda; baģta yönetim ve denetim kurulunun ibrası, 2012 yılı bilanço ve netice hesaplarının onaylanması ve net dönem karının dağıtımı olmak üzere gündemindeki konular görüģülerek karar altına alınmıģtır tarih 9/3 sayılı Yönetim Kurulu Kararıyla tarih ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu nun Toplantı BaĢkanlığı ve Ġç Yönerge baģlıklı 419 ncu maddesinin 2 nci bendine istinaden, ġirket Genel Kurulu nun ÇalıĢma Esas ve Usullerini belirleyen Ġç Yönergenin Genel Kurula sunulmasına ve kabulünden sonra tescil ve ilanının yapılması kararı alınmıģ, ilgili karar tarih, 8361 sayılı Ticaret Sicil Gazetesinde ilan edilmiģtir. - Hukuk iģleri: Hukuk iģleri, ġirketin kendisine ait yönetmeliği olmadığı için EÜAġ Hukuk MüĢavirliği Yönetmeliği esasları çerçevesinde yürütülmektedir.

20 4 Sayıştay ġirketin sözleģmeli statüde tahsis edilmiģ 1 adet avukat kadrosu bulunmakta olup, bu kadroya tarihinde açıktan atama yapılmıģtır. Ancak söz konusu avukat EÜAġ a naklen tayini nedeniyle tarihinde ġirketten ayrılmıģtır. ġirketle ilgili davalar, avukatlık hizmeti alımı suretiyle takip edilmekte olup, bu çerçevede Genel Müdür oluruna istinaden, doğrudan temin suretiyle belirlenen Soma Barosuna kayıtlı bir avukat ile tarihinde bir yıllık sözleģme yapılmıģtır. Cari yılda, 14 ü önceki yıllardan devreden ve 5 i yıl içinde açılan olmak üzere toplam 19 adet dava dosyasının takibi yapılmıģtır. Bu dosyalardan 10 i kesin sonuca bağlanmıģ, 11 i temyiz aģamasında olup kalan 22 dosya 2014 yılına devretmiģtir. - TeftiĢ iģleri: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı nın tarih ve 29 sayılı Oluru ile kendi denetim birimleri oluģturuluncaya kadar bağlı ortaklıklarda teftiģ, inceleme ve soruģturma iģlemlerinin ana teģekkül tarafından yürütülmesi uygun görülmüģtür. Kendi teftiģ birimi bulunmayan ġirketin teftiģ iģleri, anılan karara istinaden ana kuruluģ EÜAġ TeftiĢ Kurulu BaĢkanlığı nca yürütülmektedir. EÜAġ TeftiĢ Kurulu BaĢkanlığı, ġirketin tarihleri arasındaki dönemi kapsayan iģ ve iģlemleri teftiģ edilerek, tarih, MA-30 sayılı Cevaplı TeftiĢ Raporu düzenlenmiģtir. -Emlak iģleri: Mülga TEK Genel Müdürlüğü önce TEDAġ ve TEAġ olmak üzere iki Ģirket Ģeklinde, daha sonra da TEAġ; EÜAġ, TEĠAġ ve TETAġ olmak üzere üç Ģirket Ģeklinde yeniden yapılandırılmıģtır. SEAġ bu yapılandırma sonucunda EÜAġ ın bünyesinde kalmıģtır. SEAġ ın kullanımında bulunan gayrimenkul varlıkların büyük bölümü söz konusu yapılanmalar sonucunda devir protokolleri çerçevesinde EÜAġ a geçmiģ olduğundan bunların tapu tescil iģlemlerinde önemli sorunlar oluģmuģtur. ġirket yetkililerince yapılan çalıģmalarda, taģınmazların tapu tescil iģlemlerine ait sorunların nedenleri olarak; genelde isim tashihlerinin yapılmadığı, kamulaģtırma iģlemine tabi tutulan parsellerden bazılarında tescil iģlemlerinin tamamlanmamıģ olduğu, Ģahıslar üzerine kayıtlı parsellerin bulunduğu, bazı parsellerde kamulaģtırma Ģerhinin olmadığı ve bunlardan bazılarının satıģ suretiyle baģka gerçek ve tüzel kiģilere devredilmiģ olduğu, mülga TEK den EÜAġ a devreden evraklar ile tapu kayıtları arasında farklılıklar bulunduğu, evrakların önemli bir kısmının EÜAġ Genel Müdürlüğü arģivlerinde bulunduğu, santral ve müģtemilatı tesislerin birçoğunun Soma Belediyesi mücavir alanında yerleģim sahası içinde kalması sebebiyle parsellerin imar planı değiģikliklerinden etkilendiği gibi hususlar yer almıģtır. Ġncelemelerde, önceki yıl raporundaki öneriler doğrultusunda; santral ve sosyal site sahalarındaki arsa ve tarla dahil ġirkete ait tüm gayrimenkul varlıkların güncel bir envanterinin çıkarıldığı, kamulaģtırma iģlemlerinin 35 yıl öncesine kadar uzandığı ve bu husustaki evraklardan bir bölümünün EÜAġ ta bulunduğu hususları da dikkate alınmak suretiyle Ģirket ve EÜAġ kayıtları birlikte değerlendirilerek sorunlu parsellerin belirlendiği, çeģitli nedenlerle tescil iģlemleri tamamlanmamıģ parsellerden birçoğunda ilgililerle temasa geçilerek tescil iģlemlerinin tamamlandığı, 81 tanesinin

21 5 tescili için ise EÜAġ Hukuk MüĢavirliğince dava açıldığı, açılan bu davalardan, denetim tarih (Mayıs 2014) itibariyle 22 adedinin tescil kararı ile sonuçlanmıģ olup tescil iģlemleri tamamlanmıģtır. 5 adet için tescil kararı gelmiģ olup ilgili Tapu Kadastro müdürlüklerinde iģlemler devam etmekte, 8 adedi için ret kararı gelmiģ olup kararlar kesinleģmiģ, 32 tane tescil davası ise halen devam etmektedir. Bazı parsellerle ilgili sorunların giderilmesi ve hangi parsellerin özelleģtirme haricinde tutulacağı gibi hususundaki çalıģmaların ise EÜAġ Genel Müdürlüğü ile birlikte yürütüldüğü anlaģılmıģ, gerek tüzel, gerekse özel kiģilerle olan muhtelif kamulaģtırma iģ ve iģlemleri ile ilgili çalıģmalar sürdürülmekte olduğu tespit edilmiģtir. SEAġ adına bu çalıģmalar, bir adet kurum personeli ĠnĢaat Mühendisi ve hizmet alımı suretiyle çalıģtırılan bir adet Harita Teknikeri tarafından yürütülmekte olup, bu elemanlar ile bu yoğunlukta iģlerin sağlıklı bir Ģekilde takip edilebilmesinin zorluğu da bulunmaktadır. ġirketin özelleģtirme kapsamında bulunduğu göz önünde tutularak, EÜAġ ile birlikte yürütülen çalıģmalar sürdürülerek Ģirketin kullanımındaki taģınmazların tapu tescil iģlemlerinin bir an önce tamamlanması önerilir. C-Personel durumu: KĠT personel rejimini düzenleyen 399 sayılı KHK de teģebbüs ve bağlı ortaklıklardaki hizmetlerin memurlar, sözleģmeli personel ve iģçiler eliyle yürütülmesi öngörülmüģtür. Bu doğrultuda 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu çerçevesinde istihdam edilen yönetici personelin kadro, unvan, derece ve sayıları 399 sayılı KHK eki (I) sayılı cetvelde, 399 sayılı KHK nın 3 üncü maddesinin (c) fıkrasına göre belirlenen sözleģmeli personele ait pozisyonların unvan ve sayıları ise (II) sayılı cetvelde yer almıģtır. ġirketin personel istihdamına iliģkin iģlemler, KĠT Genel Yatırım ve Finansman Programı ile uygulamaya iliģkin usul ve esaslar çerçevesinde yürütülmektedir. 1-Personel kadroları ve personele iliģkin iģlemler: ġirketin 2013 yılı personel kadroları, ortalama ve dönem sonu personel sayıları, önceki yılın verileri ile birlikte Tablo 2 de gösterilmiģtir.

22 6 Sayıştay Tablo 2: Personel sayısı Personel ÇalıĢan personel Norm Program kadro kadro Yıl sonu kiģi sayısı sayısı Ortalama kiģi ÇalıĢan personel Ortalama kiģi Yıl sonu kiģi A - Memurlar : 1- Genel idare hizmetleri Teknik hizmetleri Toplam ( A) B - SözleĢmeliler : sayılı KHK'ye göre çalģ sayılı Kanuna göre çalģ. 3-Diğer sözleģmeliler Toplam ( B ) Toplam (A+B) C - ĠĢçiler : 1- Sürekli iģçiler Geçici iģçiler Toplam ( C ) Genel toplam ( A+B+C ) Yüklenici iģçileri yılında ortalama 3 memur, 131 sözleģmeli, 741 iģçi statüsünde toplam 875 kiģi çalıģmıģtır. Memur, sözleģmeli ve iģçi personelin servislere göre dağılımı ve yıl içindeki hareketlerine iliģkin ayrıntılı bilgileri gösteren çizelgelere, raporun ekleri (Ek: 2, 3, 4) arasında yer verilmiģtir. Diğer taraftan Kamu Ġktisadi TeĢebbüsleri ve Bağlı Ortaklıkları 2013 Yılı Genel Yatırım ve Finansman Programına istinaden Hazine MüsteĢarlığının izni çerçevesinde gerçekleģtirilen hizmet alımlarında çalıģan yüklenici iģçilerinin sayısı, 2013 yılında 645 kiģi olmuģtur. Ġlgili kuruluģlarla yapılan görüģmeler ve yazıģmalar neticesinde, ġirket tarafından talep edilen kadro ihdas ve iptal iģlemleri ile ilgili Bakanlar Kurulu Kararları, tarih ve tarih ve sayılı Resmi Gazetelerde yayımlanarak yürürlüğe girmiģtir. ġirketin yeniden yapılanması gereği talep etmiģ olduğu kadro ve pozisyonlarla ilgili yıl içinde değiģiklik yapılmıģ olup, buna göre; kadro ihdası ve iptali konusunda; tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanan tarih 2013/5077 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile I sayılı cetvele tabi 10 adet müdürlük, II sayılı cetvele tabi muhtelif unvanlarda 29 adet olmak üzere toplamda 39 adet yeni kadro ihdası, yine II sayılı cetvele tabi muhtelif unvanlarda 32 adet kadronun iptali yapılmıģtır. Dolayısıyla yılsonu itibariyle, I sayılı cetvele tabi 18 kadro, II sayılı cetvele tabi 185 kadro bulunmaktadır. Bilahare, yukarıda, B-TeĢkilat bölümünde de açıklandığı gibi, mevcut Termik Santralı ĠĢletme Müdürlüğü ile yeni oluģturulan Ar-Ge Termik Santrali ĠĢletme

23 7 Müdürlüğü için yapılan talep sonrası, tarih tarihli Resmi Gazetede yayımlanan tarih, 2014/5831sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile de I sayılı cetvele tabi 4 adet, II sayılı cetvele tabi 25 adet olmak üzere toplam 29 adet yeni kadro ve pozisyon ihdası yapılmıģtır. Yapılan incelemelerde, 2012 yılından bu yana, sağlıklı kadro unvan ve sayısı belirlenemediğinden, sürekli olarak yeni kadro ihdas ve iptal talebinde bulunulduğu, görülmüģtür. Nitekim, denetim tarihi (Mayıs 2014) itibariyle de, I sayılı cetvelde 15, II sayılı cetvelde 84 adet boģ kadronun bulunduğu, buna rağmen ana ortaklık EÜAġ a yazılan tarih, 1339 sayılı yazıyla; I sayılı cetvele 5, II sayılı cetvele 27 adet yeni kadro ihdası ile II sayılı cetvelden 13 adet kadro iptaline iliģkin 399 sayılı KHK nın 4 üncü maddesi gereğince, Devlet Personel BaĢkanlığı nezdinde giriģimlerde bulunulması talep edilmiģtir. Ayrıca yapılan incelemelerde; TeĢkilat Ģemasında yer alan Soma Termik Santrali ĠĢletme Müdürlüğü ne bağlı Ticaret Müdürlüğü kadrosunda bulunan kiģinin, aynı zamanda boģ bulunan ĠĢletme Müdür Yardımcılığını da görevlendirme yoluyla yürüttüğü; Ticaret Müdürlüğünde unvanı memur olan bir personelin ise asaleten kadrosu dolu bulunun Ticaret Müdürlüğü görevini yürüttüğü, yine aynı birimde memur olarak çalıģan bir elemanın ise Ģeflik kadrosuna görevlendirildiği, Aynı iģletme müdürlüğü muhasebe biriminde ġef olarak görev yapan kiģinin Mali ĠĢler Müdürlüğüne, fiilen dolu bulunan ġef lik kadrosuna ise, aynı birimde memur olarak çalıģan bir personelin görevlendirildiği, Önceki teģkilat Ģemasında, Personel Müdürlüğü ne bağlı ġef lik kadrosunun memurlardan ve iģçilerden sorumlu ġeflik olarak 2 ye çıkarıldığı, ilk teģkilat Ģemasında Ģef olan kiģinin Personel Müdürü olarak; yine bu iki Ģef kadrosuna da görevlendirme yapılmak suretiyle iģlerin yürütüldüğü, Aynı Ģekilde Soma Termik Santralı ĠĢletme Müdürlüğü kadrosu asaleten dolu iken, bir baģka personelin burada, söz konusu birimde asaleten görevli bulunan kiģinin fiili olarak asıl görevini yapmayıp, Soma Ar-Ge Termik Santralı ĠĢletme Müdürlüğüne görevlendirildiği, belirlenmiģtir. Bu nedenlerle; SEAġ ın mevcut iģ hacmine uygun gerekli kadro yapısının belirlenerek sürekli kadro iptal ve ihdas talebinde bulunulmaması, asaleten atanmıģ olanların, bu kadrodaki görevleri yerine, hiyerarģik olarak daha üst kadrolarda görevlendirilme suretiyle çalıģtırıldığı, söz konusu uygulamaların ileride sınavsız olarak görevde yükselmelere yol açabileceği dikkate alınarak, yapılan asaleten atama ve görevlendirmelerde daha hassas davranılması, mesleki birikim, liyakat vb krıterlerin gözetilerek Ģirket çalıģanları içerisinden bu Ģartları taģıyanların atanmaları hususlarına dikkat edilmesi önem arz etmektedir.

24 8 Sayıştay Ġnceleme tarihi (Mayıs 2014) itibariyle, iģçi personele ait hak edildiği halde kullanılmayan toplam gün birikmiģ ücretli izin bulunduğu tespit edilmiģtir. ÇalıĢanların beden ve ruh sağlığı ve kullanılmayan izinlerin oluģturacağı mali külfet de dikkate alınarak, iģçilere yıllık ücretli izin hakkının zamanında kullandırılması hususunun titizlikle takibi önerilir. 2- Personele yapılan harcamalar: Personelin maaģ ve ücretleri, ilgili Bakanlar Kurulu ve Yüksek Planlama Kurulu kararları ile tespit edilmektedir. Memur ve sözleģmeli personelin mali ve sosyal hakları, 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu SözleĢme Kanunu kapsamında Kamu Görevlileri Hakem Kurulunun tarih ve 2012/1 sayılı kararıyla belirlenen ilkeler çerçevesinde yürütülmüģtür. Esas itibariyle bu kararla memur ve sözleģmeli personelin ücretleri 2013 yılının birinci ve ikinci 6 aylık döneminde %3 oranında arttırılmıģ, sosyal haklarda da iyileģtirmeler yapılmıģtır. Ayrıca, iģçi ücretleri, TES-Ġġ ile imzalanan ve , tarihleri arasındaki dönemi kapsayan 14 ve 15. Dönem ĠĢletme Toplu ĠĢ SözleĢmeleri çerçevesinde tahakkuk ettirilmiģtir. ĠĢçilerin ücret ve sosyal haklarını belirleyen ve tarihleri arasındaki dönemi kapsayan 15. Dönem ĠĢletme Toplu ĠĢ SözleĢmesi tarihinde imzalanmıģtır. ġirket personeli için 2013 yılında yapılan harcamaların ayrıntıları ve kiģi baģına düģen aylık harcama tutarı, program ve önceki dönem verileri ile birlikte Tablo 3 de gösterilmiģtir. Tablo 3: Personele yapılan harcamalar Personele yapılan harcamalar Harcanan Harcanan KiĢi Ödeneğin Cari Toplam baģına son Esas Ek Sosyal yıl harcama ayda durumu ücretler ödemeler giderler toplamı düģen GeçmiĢ yılla ilgili Toplam KiĢi baģına ayda düģen Bin TL TL Bin TL Bin TL Bin TL Bin TL Bin TL Bin TL Bin TL TL A-Yönetim kurulu üyeleri ve denetçiler B- Memurlar C- SözleĢmeliler D- ĠĢçiler Genel toplam (A+B+C+D) Geçen yıl toplamı Fark (6.014) (289)

25 9 ġirketin 2013 yılı personel harcamaları, 66,1 milyon TL cari yılla, 5,4 milyon TL geçmiģ yıllarla ilgili olmak üzere toplam 71,5 milyon TL olarak gerçekleģmiģtir. Önceki yıla göre %9,5 oranında artan cari yıla iliģkin harcamaların; %90 ı iģçi, %9,2 si sözleģmeli, %0,4 ü memur personelle, %0,4 ü ise kuruluģ dıģı yönetim kurulu üyeleri ve denetçilerle ilgilidir. Cari yıla iliģkin kiģi baģına düģen aylık ortalama harcama tutarları ise memurlarda TL, sözleģmelilerde TL ve iģçilerde TL olarak gerçekleģmiģ olup geçen yıla göre ücret artıģları memurlarda %17,9, sözleģmelilerde %5, iģçilerde ise %2,5 oranında olmuģtur. Memurlardaki kiģi baģına düģen aylık ortalamanın yüksek gerçekleģmesinin nedeni, ortalama sayı 3 olmasına karģılık, yıl sonu çalıģan sayısının 7 olmasından kaynaklanmıģtır. Kamu Ġktisadi TeĢebbüsleri ve Bağlı Ortaklıkları 2013 Yılı Genel Yatırım ve Finansman Programı doğrultusunda, Hazine MüsteĢarlığının tarih ve sayılı yazı ile SEAġ ın 2013 yılı fazla çalıģma tavanı saat/yıl olarak belirlenmiģtir. ġirket Yönetim Kurulunun tarih ve 2/4 sayılı Kararı ile de bunun saati iģçi, saati ise sözleģmeli personele tahsis edilmiģtir yılında ise iģçi personele saat, sözleģmeli personele saat olmak üzere toplam saatlik fazla mesai yaptırılmıģtır. 3- Sosyal konular ve giderleri: ġirket personeli için yapılan sosyal nitelikli harcamalar, önceki dönem değerleri ile birlikte Tablo 4 de gösterilmiģtir.

26 10 Sayıştay Tablo 4: Sosyal giderler Memurlar SözleĢmeliler ĠĢçiler Toplam A- Cari yılla ilgili, Sosyal giderler Fark Bin TL Bin TL Bin TL Bin TL Bin TL Bin TL Bin TL Bin TL Bin TL 1 - Aile yardımı ve çocuk yardımı Evlendirme ve ölüm yardımı (1) 3 - Sosyal yardım zammı Barındırma Giderleri 5 - Yedirme Yardımı Giydirme yardımı TaĢıma giderleri Sosyal güvenlik ve genel sağlık sigortası primi iģveren payı ve ek karģılığı Emekli ikramiyesi, iģten ayrılma tazminatı (93) 10 - ĠĢsizlik sigortası iģveren payı Sağlık Giderleri Eğitim giderleri Spor Giderleri 14 - Dinlenme kamplarına yapılan harcamalar 15 - Personel dernek ve vakıflarına yardımlar 16 - Ayni ve nakdi baģka sosyal giderler (30) B- GeçmiĢ yıllarla ilgili : Toplam (A) Emekli ikramiyesi, iģten ayrılma tazminatı (6.036) 2 - Diğer ödemeler Toplam (B) (6.014) Genel toplam (4.341) 2013 yılında gerçekleģen cari yılla ilgili sosyal nitelikli giderler toplamı, önceki yıla göre %11,3 oranında artarak 16,5 milyon TL olmuģtur. Cari yılla ilgili sosyal giderlerin; %62,3 ü sosyal güvenlik ve genel sağlık sigortası primi iģveren payı ve ek karģılıkları, %10,5i yedirme yardımı, %5,5 i iģsizlik sigortası iģveren payı, %6 sı taģıma giderleri, %10 nu sosyal yardım zammı, kalan %5,7 si ise diğer sosyal nitelikli harcamalarla ilgilidir. Cari yılla ilgili sosyal giderlere, 5,3 milyon TL tutarındaki geçmiģ yıllarla ilgili ödemelerin de ilavesiyle sosyal giderler toplamı 21,8 milyon TL olarak gerçekleģmiģtir.

27 11 III. MALĠ BÜNYE A-Mali durum: Mali bünyenin incelenmesi amacıyla, 2013 yılı bilançosu üzerinde gerekli sadeleģtirmeler yapıldıktan sonra ġirketin ana hesap grupları itibariyle kaynak ve varlıkları önceki dönem verileriyle birlikte Tablo 5 de gösterilmiģtir. Tablo 5: Mali durum Mali durum Fark Bin TL % Bin TL % Bin TL Varlıklar ( Aktif ): 1-Dönen varlıklar a)hazır değerler b)kısa sürede paraya çevrilebilir değerler , , Toplam (1) , , Duran varlıklar a)uzun sürede paraya çevrilebilir değerler , ,0 557 b)bağlı değerler , , Toplam (2) , , Varlıklar toplamı , , Kaynaklar ( Pasif ) : 1-Yabancı kaynaklar a)kısa süreli , , b)uzun süreli , , Toplam (1) , , Öz kaynaklar , , Kaynaklar toplamı , , Yukarıdaki çizelge düzenlenirken; bilançoda, sehven stoklar hesap grubu içinde yer alan 1,1 milyon TL tutarındaki avans, yatırım avansı niteliğinde olduğu için maddi duran varlıklar hesabına ilave edilmiģ, ana kuruluģ EÜAġ a ait 38,5 milyon TL tutarındaki borç, 705,9 milyon TL olan alacaktan mahsup edilerek düzenlenen analize elveriģli bilançonun değeri 38,5 milyon TL tutarında azalmıģtır. Yapılan düzeltme neticesinde, ġirket varlık ve kaynakları 1,3 milyar TL olmuģtur yılı sonu itibariyle Ģirketin varlık ve kaynaklarının ayrıntısına raporun ekleri arasında (Ek: 5 ve 6) yer verilmiģtir.

28 12 Sayıştay 1-Mali yapı oranları: a) Mali kaldıraç: Yabancı kaynaklar X X 100 = Varlıklar toplamı % % = 10,1 8, yılı sonu itibarı ile Ģirket, varlıklarının finansmanında, %10,1 oranında yabancı kaynak, %89,9 oranında da öz kaynak kullanmıģtır. b) Mali yeterlilik (Finansman): % % Öz kaynaklar X X 100 = = Yabancı kaynaklar , ,7 Dönem sonu itibariyle ġirket, yabancı kaynaklarının 8,9 katı oranında öz kaynağa sahip bulunmaktadır. Bununla birlikte ġirketin öz kaynaklarının %97,2 si oranında 1,1 milyar TL si, 5024 sayılı Kanun uyarınca enflasyon düzeltmesi sonucu oluģan kâra ait olup söz konusu tutar, yıllar itibariyle devretmektedir. ÖdenmiĢ sermaye 50 bin TL olup, bu tutar ġirketin faaliyet hacmi ile mütenasip bulunmamaktadır. Öz kaynaklar içerinde yer alan enflasyon düzeltmesi sonucu oluģan geçmiģ yıllar karının kullanılması suretiyle, ödenmiģ sermayenin artırılmasının uygun olacağı değerlendirilmektedir. c) Oto finansman (Ġç kaynaklar): % % Yedekler X = ÖdenmiĢ sermaye 50 X 100 = Yukarıdaki rasyoda 2013 yılı karından ayrılan yedekler de dahil edilmiģ olup, ġirket yedeklerinin ödenmiģ sermayeye oranı, ödenmiģ sermayenin Türk Ticaret Kanunu nda belirtilen asgari tutarda bulunması nedeniyle, oldukça yüksek seviyede görünmektedir. ġirketin ödenmiģ sermayesi faaliyetine göre oldukça düģük seviyede bulunmaktadır. Bu durum, 1. tertip yasal yedek akçe tavanını sınırlamak suretiyle, yeterli miktarda yasal yedek akçe oluģmasına engel oluģturarak oto finansman oranının geliģimine olumsuz etki etmektedir. d) Bağlı değerlerin finansmanında kullanılan kaynaklar ve bu değerlerin kaynaklar içindeki yeri: % % Bağlı değerler X X 100 = Öz kaynaklar = 30,9 30,7