Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download ""

Transkript

1 29 Fizik Tedavi Alan Hastalarýn Yaþam Kalitesinin Deðerlendirilmesi Assessment For Quality Of Life Of Patients Receiving Physical Therapy 1 Yrd.Doç. Dr.Birsen ALTAY 2 Yrd.Doç. Dr. H.Demet GÖNENER 1 Hemþ. Kübra ÝSLAM 3 Öðr.Gör. Pýnar GÖV KLÝNÝK ARAÞTIRMA 1 Ondokuz Mayýs Üniversitesi Samsun Saðlýk Yüksek Okulu 2 Sinop Üniversitesi Saðlýk Yüksek Okulu 3 Gaziantep Üniversitesi Saðlýk Bilimleri Fakültesi Gaziantep Týp Dergisi 2010;16(2): Özet Bu araþtýrma, kronik aðrýsý olan ve fizik tedavi alan hastalarýn yaþam kalitesi ve yaþam kalitesini etkileyen faktörleri belirlemek amacýyla gerçekleþtirildi. Tanýmlayýcý-kesitsel tipteki bu Araþtýrmanýn örneklemini, Samsun da Romatem e Kasým 2007-Þubat 2008 tarihleri arasýnda kronik aðrý nedeniyle fizik tedavi almak için baþvuran 150 hasta oluþturdu. Verilerin toplanmasýnda hasta bilgi formu ve Yaþam Kalitesi Ölçeði (SF- 36) kullanýldý. Elde edilen veriler yüzdelik, ortalama, standart sapma, Oneway Anova, Tukey HDS testi kullanýlarak deðerlendirildi. Ýki grup arasýndaki karþýlaþtýrmalar ise Student t Testi ile yapýldý. Çalýþmamýzýn sonucunda; fizik tedavi alan hastalarýn Fonksiyonel durum ortalama puaný , Esenlik ortalama puaný , genel saðlýk ortalama puaný , Global Yaþam Kalitesi ortalama puaný ise olarak bulundu. Hastalarýn Eðitim durumu, sosyal güvencesi ve meslek durumuna göre yaþam kalitesinin karþýlaþtýrýlmasýnda gruplar arasýnda anlamlý farklýlýk görüldü (p<0.05). Farklýlýðýn ise; okur-yazar olmayanlarýn ve ev kadýnlarýnýn puanlarýnýn diðer gruplarda düþük olmasýndan kaynaklandýðý belirlendi. Kronik hastalýðýn olmasý, aðrý yaþama durumu ve sürekli ilaç kullanma durumuna göre yaþam kalitesinin karþýlaþtýrýlmasýnda gruplar arasýnda anlamlý farklýlýk görüldü (p<0.05). Araþtýrma sonucunda hastalarýn yaþam kalitesi puanlarýnýn orta düzeyde olduðu ve bazý demografik farklýlýklarýn yaþam kalitesine etkisi olduðu görüldü. Anahtar Kelimeler: Yaþam kalitesi, Fizik tedavi, Aðrý, Kas-iskelet sistemi hastalýklarý. Abstract This research has been conducted fort he purpose of determining the quality of life of patients receiving physical theraphy and suffering from chronic pain and the factors affecting the quality of life. Complementsectional type of this research sample was created from 150 patients those applied to Romatem in Samsun to receive physical theraphy because of the chronic pain between November February Patient information form and Quality of Life Scale were used for data collection. Data which obtained from forms and scales were evaluated by using persentage, aritmetic groups of patients Student t Test was utilized. At the end of this research, it is found that the functional score of patients receiving physical theraphy was 51.52±22.73, wellbeing score was 48.33±15.05, general health score was 50.33±16.35, global quality of life score was 50.19± Significant differences were seen between groups when the quality of life compared according to educational status, social security and occupational status (p<0.05). It is determined that the difference was caused by non-literate and housewives patients scores, because they are lower than the other groups. Significant differences were seen between groups when the quality of life compared according to have chronic disease, to experience pain and to use constant drug (p<0.05). In this study it is seen that the scores of patients life quality are moderate and some demographic differences affects the quality of life. Giriþ Saðlýk alanýn da yaþam kalitesi, saðlýk çalýþanlarýnýn hastasýyla ilgili fizyolojik fonksiyonlarýný deðerlendirmekten çok hastanýn algýlamalarý ve hastalýk ve hastalýðýn tedavisiyle ilgili yanýtlarýný vurgular. Bu anlamda saðlýk hizmetlerinde yaþam kalitesi; bireyin içinde bulunduðu duruma emosyonel yanýtý, hastalýðýn bireyin sosyal, emosyonel, mesleki ve aile yaþantýsý üzerindeki etkisi, kiþisel iyilik hali, kiþinin beklentilerini ve ilgilerini kapsar. Fiziksel, sosyal, emosyonel fonksiyonlarýn doyumu ve gereksinimlerini karþýlamada bireysel yeterlilik olarak çeþitli boyutlarda incelenmektedir (1). Kas-iskelet sistemi hastalýklarý yaþam kalitesini etkileyen en önemli hastalýklardan biri olarak kabul edilmektedir. Hastalýðýn neden olduðu kronik aðrý, günlük aktivitelerin yerine getirilmesini de zorlaþtýrmaktadýr (1-3). Hastalýk semptomlarý hastalarýn fiziksel iyilik hallerinde bozulmalara ve yaþam kalitesinin bozulmasýna neden olmaktadýr (2). Romatizmal hastalýklar yaþam kalitesini olumsuz etkilemesi ve ülke ekonomisi üzerine getirdikleri yük nedeni ile büyük önem taþýrlar. Romatizmal hastalýða sahip bireyleri topluma kazandýrmada fizyoterapi ve rehabilitasyonun yeri önemlidir. Son yýllarda yaþam kalitesi ölçütleri rehabilitasyon alanýnda ve týbbi literatürde giderek artan bir önem kazanmýþtýr (4-8). Yapýlan çalýþmalarda romatizmal hastalýðýn bireylerin yaþam kalitesini düþtürdüðü; yaþ, cinsiyet, eðitim durumu, sosyo-ekonomik durum ve çocuk sayýsý gibi bazý faktörlerin yaþam kalitesini etkilendiði bulunmuþtur (3,5,9-13). Yaþam kalitesini artýrmada fizyoterapi yaklaþýmlarý ve psikososyal desteðin önemi büyüktür. Romatizmal hastalýklarda fizik tedavi ajanlarý temel olarak aðrý, inflamasyon ve eklem sertliðini azaltmak amacýyla kullanýlýr. Dolaylý olarak da eklem hareket açýklýðý, kas gücü, mobilite, yürüme yeteneði ve fonksiyonel duruma katký saðlamalarý beklenir (14). Key word: Quality of life, Physical therapy, Pain, Muscle-skletal system disorders. Yrd.Doç.Dr. Birsen ALTAY, Ondokuz Mayýs Üniversitesi Samsun Saðlýk Yüksek Okulu Adres: Ondokuz Mayýs Üniversitesi Samsun Saðlýk Yüksek Okulu, Adalet Mah. SAMSUN Tlf: Faks: baltay@omu.edu.tr 7.Ulusal Hemþirelik Öðrencileri Kongresinde Poster bildiri olarak sunulmuþtur. (25-27 Haziran 2008 Marmara Üniversitesi ÝSTANBUL) Geliþ Tarihi: Kabul Tarihi: Gaziantep Týp Dergisi /Yýl 2010 / Cilt 16 / Sayý 2

2 30 Fizik tedavi ajanlarý, hastalýðýn semptomlarýný azaltmasýnýn yaný sýra, rehabilitasyon uygulamalarý sýrasýnda da sýk kullanýlan yöntemlerdir (5,14). Romatizmal hastalýklarýn izlem ve sonuçlarýnýn deðerlendirilmesinde klinik ölçüm ve labarotuvar deðerlendirilmesinin yanýnda, romatolojik hastalýklara iliþkin çalýþmalarda özellikle morbidite ve mortalitenin önceden belirlenmesi, kullanýlan ilaçlara baðlý yan etkilerin deðerlendirilmesi ve en uygun tedavi yönteminin seçimi gibi konularda yaþam kalitesini ölçmeye yönelik ölçütler son yýllarda giderek artan bir þekilde kullanýlmaktadýr (5,11,15,16). Öte yandan fonksiyonel kapasiteyi deðerlendirmeye yönelik ölçütler son yýllarda artan bir oranda rutin kullanýma girmektedir. Romatizmal hastalýklar esas olarak fiziksel, emosyonel ve toplumsal düzeyde fonksiyon kaybýna neden olabilir. Her üç düzeydeki fonksiyonel durum geçerli ve güvenilir anket veya ölçütlerle rahatlýkla deðerlendirilebilmektedir. Genel olarak saðlýkla ilgili yaþam kalitesini ölçmeye yönelik ölçütler arasýnda SF-36 bunlarda biridir (3). Bu çalýþma, kas- iskelet sistemi ile ilgili kronik aðrýlarý nedeni ile fizik tedavi programýna alýnan hastalarýn yaþam kalitesi ve yaþam kalitesini etkileyen faktörleri belirlemek amacýyla yapýlmýþtýr. Gereç ve Yöntem Tanýmlayýcý-kesitsel türdeki bu çalýþma Samsun da Romatemde fizik tedavi alan hastalarda yapýlmýþtýr. Araþtýrmanýn örneklemini Kasým Þubat 2008 tarihleri arasýnda fizik tedavi almak için baþvuran ve çalýþmaya katýlmayý kabul eden 150 hasta oluþturmuþtur. Veriler araþtýrmacý tarafýndan hazýrlanan hasta bilgi formu ve kýsa form-36 (SF-36) yaþam kalitesi ölçeði ile toplandý. Elde edilen veriler yüzdelik, ortalama, standart sapma, Oneway Anova, Tukey HDS testi kullanýlarak deðerlendirildi. Ýki grup arasýndaki karþýlaþtýrmalar ise Student t Testi ile yapýldý. Araþtýrmaya baþlamadan önce kurumdan izin ve hastalardan sözlü bilgilendirilmiþ onay alýndý. Yaþam Kalitesi Ölçeði: SF-36 Yaþam Kalitesi Ölçeði, Ware and Sherbourne (17) tarafýndan 1987 yýlýnda yapýlmýþ olan yaþam kalitesi ölçeðinin Türkçe versiyonunu geçerlilik ve güvenirlik çalýþmasý Koçyiðit ve arkadaþlarý tarafýndan 1999 yýlýnda yapýlmýþtýr (9). Ölçek; klinik uygulama ve araþtýrmalarda, saðlýk politikalarýnýn deðerlendirilmesinde ve genel popülasyon incelemelerinde kullanýlmak üzere düzenlenmiþ bir bireysel deðerlendirme ölçeðidir. 36 ifade içeren ölçek, 3 ana baþlýk ve bu baþlýklar altýnda yer alan 8 saðlýk alanýný deðerlendiren çok baþlýklý skala þeklindedir. Ölçekten alýnan puan arasýndadýr. Puan arttýkça yaþam kalitesi artmaktadýr. SF- 36 da yer alan 3 majör saðlýk alaný Fonksiyonel durum, Esenlik ve Genel saðlýk anlayýþý dýr. Katýlýmcýlarýn %32.7 si ilkokul mezunu, %12 si düþük dereceli memur, %39.3 ünün aylýk geliri arasýndadýr. Katýlýmcýlarýn tamamý sosyal güvenceye sahip olup, %48.7 sinin sosyal güvencesinin SSK olduðu saptanmýþtýr. Araþtýrma kapsamýna alýnan bireylerin % 66.0 ýnýn taný konmuþ bir hastalýðý olup, en sýk görülen hastalýklarýn sýrasý ile romatizma (%22.7), mide hastalýðý (%16.7), osteoporoz (% 10), kalp hastalýklarý (%8.7) ve astým bronþit (%4.7) olduðu saptanmýþtýr. Bireylerin %67.3 ü fizik tedaviye aðrýlarýndan dolayý geldiklerini, %32.7 si kuruma tedavi için geldiklerini belirtmiþlerdir. Baþvuranlarýn %81.3 ü hastalýklarý hakkýnda bilgi sahibi olduklarýný ve %61.3 ü hastalýklarý hakkýnda bilgiyi doktorfizyoterapistlerinden edindiklerini ifade etmiþlerdir. Hastalýklarýyla ilgili þikayetler kasýlma (%16.0), uyuþma (%15.3) acý, yangý (%13,3) þeklinde sýralanmýþtýr. Katýlýmcýlarýn %41.3 ü bir yýl ve daha fazla süredir aðrýlarýnýn olduðunu belirtmiþlerdir. Daha önce tedavi alan hastalarýn (%62.7) %34 ü fizik tedavi, %45.7 si ilaç tedavisi ve %20.2 sinin de egzersiz tedavisi aldýðý saptanmýþtýr. Katýlýmcýlarýn %85.3 ünün halen aðrýlarý mevcuttur. Aðrýnýn lokalizasyonu %30.0 bel, %15.3 diz, %20 boyun, %12.7 kol, %7.3 omuz bölgesi olarak saptanmýþtýr. Aðrýlarý için %50 sinin ilaç kullandýðý saptanmýþtýr. Tablo 2 de hastalar SF-36 alt ölçeklerinden esenlik ( ) alanýnda en düþük performansý gösterirken, en yüksek puaný sosyal fonksiyon ( ) alt ölçeðinden almýþlardýr. Global yaþam kalitesi ortalama puaný olarak bulunmuþtur (Tablo 1). Tablo 1. SF-36 Yaþam Kalitesi Ölçeði Puanlarýnýn Daðýlýmý Tablo 2. Bazý Sosyo-demografik Özelliklere Göre Yaþam Kalitesinin Karþýlaþtýrýlmasý Bulgular Katýlýmcýlarýn %60 ý kadýn olup, yaþ ortalamasý 41.84±14.55 (min:16.00 max:76) olarak bulunmuþtur. Yaþ daðýlýmýna bakýldýðýnda; %55.3 (n=83) ile 16-44, %38.0 (n=57) ile 45-64, %6.7 (n=10) ile 65 yaþ ve üstü yaþ grubunun olduðu görülmüþtür.

3 31 Tablo 2 de Yaþ gruplarýna göre fonksiyonel durum, esenlik, genel saðlýk ve global yaþam doyumu puanlarý arasýnda anlamlý fark bulunmamýþtýr (p>0.05). Eðitim durumuna göre fonksiyonel durum puanlarýna bakýldýðýnda, yüksek okul mezunlarýnýn fonksiyonel durum puanlarý okur yazar olmayan, ilkokul, ortaokul ve lise mezunlarýna göre ileri derecede anlamlý olarak yüksek bulunmuþtur (F:4.628, P:0.002), eðitim durumuna göre esenlik durum puanlarý istatistiksel olarak ileri derecede anlamlý farklýlýk göstermiþtir (F:2.539, P:0.042) (p<0.01). Anlamlýlýk ise; okur-yazar olmayanlarýn esenlik puanlarýnýn yüksek okul eðitim yapan gruba göre anlamlý düzeyde düþük bulunmasýndan kaynaklandýðý saptanmýþtýr (p<0.05). Global yaþam doyumu puaný eðitim durumuna göre anlamlý farklýlýk göstermiþtir (F:4.124,P:0.003) (p<0.05). Anlamlýlýk; okur-yazar olmayanlarýn global yaþam doyumu puanlarýnýn yüksek okul eðitim yapan gruba göre anlamlý düzeyde düþük bulunmasýndan kaynaklandýðý belirlenmiþtir (p<0.05) (Tablo 2). Hastalarýn sosyal güvence durumlarýna göre fonksiyonel durum ve esenlik puanlarý ve global saðlýk puanlarý arasýndaki fark istatistiksel olarak anlamsýz (p>0.05), genel saðlýk puaný (F:3.102, P:0.029) anlamlý (p<0.05) bulunmuþtur. Anlamlýlýk; Bað-kur ve Emekli sandýðýna baðlý sosyal güvencesi olanlarda genel saðlýk puanýnýn en yüksek düzeyde bulunmasýndan kaynaklandýðý belirlenmiþtir. Meslek durumuna göre fonksiyonel durum (F:9.742,P:0.000), esenlik (F:5.405, P:0.000), genel saðlýk (F:3.696, P:0.007) ve global saðlýk puan ortalamalarý (F:9.639, P:0.000) arasýnda ileri derecede anlamlý farklýlýk bulunmuþtur (p<0.05). Bireyin hastalýðý hakkýnda bilgisinin olmasý durumu ile, fonksiyonel durum, esenlik, genel saðlýk ve global yaþam doyumu puanlarý arasýnda istatistiksel olarak anlamlýlýk bulunmamýþtýr (p>0.05) (Tablo 3). Aðrýsý olmayanlarda yaþam doyum alt ölçek puanlarý aðrýsý olanlara göre daha yüksek bulunmuþ olup, yalnýzca aðrý yaþama ve esenlik puanlarý arasýndaki fark istatistiksel olarak da anlamlý (p<0.05) bulunmuþtur (Tablo 4). Baþka bir kronik hastalýðý olanlarda yaþam kalitesi alt ölçek puanlarý kronik hastalýðý olmayanlara göre daha düþük bulunmuþ olup, fonksiyonel durum ve global yaþam doyumu puanlarý arasýndaki fark anlamlý (p<0.05) bulunmuþtur (Tablo 5). Tablo 3. Hastalýðý Hakkýnda Bilgi Alma Durumu Göre Yaþam Kalitesinin Karþýlaþtýrýlmasý Tablo 4. Aðrý Yaþama Durumuna Göre Yaþam Kalitesinin Karþýlaþtýrýlmasý

4 32 Tablo 5. Taný konmuþ kronik Hastalýk Durumuna Göre Yaþam Kalitesinin Karþýlaþtýrýlmasý Tablo 6. Sürekli Ýlaç Kullanma Durumuna Göre Yaþam Kalitesinin Karþýlaþtýrýlmasý Tablo 6 da Sürekli ilaç kullananlarýn yaþam doyum alt ölçek puanlarý sürekli ilaç kullanmayanlara göre daha yüksek bulunmuþ olup, sürekli ilaç kullanma ve yaþam doyum puanlarý arasýndaki fark istatistiksel olarak da anlamlý (p<0.05) bulunmuþtur. Tartýþma Çalýþmamýzda kas iskelet sistemi hastalýðý nedeniyle fizik tedavi alan hastalarýn genel olarak yaþam kalitesi puanlarý orta düzeylerde bulunmuþtur. Fonksiyonel durum ortalama puaný en yüksek ( ), esenlik ortalama puaný en düþük ( ) bulunmuþtur (Tablo 1). Yaþam kalitesinin incelendiði birçok çalýþmada da sonucumuza paralel þekilde yaþam kalitesinin orta ve ortanýn altýnda/düþük algýlandýðý saptanmýþtýr (12,18,19). Araþtýrmaya katýlan hastalarýn yaþlara göre yaþam kalitesi deðerlendirildiðinde; fonksiyonel durum ve global saðlýk puanlarý yaþla birlikte düþme göstermekle birlikte, yaþ grubu ile fonksiyonel durum, esenlik, genel saðlýk ve global saðlýk puanlarý arasýnda anlamlý farklýlýk bulunmamýþtýr (p>0.01). Çalýþmamýzdan farklý olarak; Yýlmaz ýn (18) çalýþmasýnda, 65 yaþ ve üstü hastalarýn fonksiyonel durum ve esenlik puaný diðer yaþ gruplarýna göre ileri derecede anlamlý olarak düþük bulunmuþtur (p<0.01). Arslan ve Bölükbaþ ýn (20) kanserli hastalar üzerinde yaptýklarý çalýþmada, yaþam kalitesi toplam puaný en yüksek yaþ grubunda bulunmuþtur. Yazýcý ve arkadaþlarýnýn (6) bel ve boyun aðrýsý olan hastalarýnda yaptýklarý çalýþmalarýnda yaþýn artmasýyla vitalite ve mental saðlýk puanlarýnda artma olduðu saptanmýþtýr. Yaþýn artmasýyla yaþam kalitesinin düþmesi beklenen bir sonuçtur. Çalýþmamýzdaki farklýlýðýn ileri yaþta katýlýmcýlarýn sayýsýnýn az olmasýndan kaynaklanmýþ olabileceði düþünülmüþtür. Çalýþmamýzda eðitim durumuna göre yaþam kalitesi deðerlendirilmesi yapýldýðýnda; eðitim durumunun fonksiyonel durum, esenlik ve global saðlýðý önemli derecede etkilediði (p<0.01) yani, eðitim durumlarý yükseldikçe yaþam kalitesi puanýnýn da yükseldiði, genel saðlýðý ise etkilemediði saptanmýþtýr. Bu durum eðitimin sonucu kiþinin maddi ve sosyal imkanlarýnýn artmasý ile iliþkili olabilir. Bostan ve arkadaþlarýnýn (21) fonksiyonel kaybý olan hastalarda yaþam kalitesinin olumsuz yönde etkilenmiþ olduðunun belirtilmesi araþtýrma sonucunu desteklemektedir.

5 33 Pehlivan ve arkadaþlarý (12) çalýþmalarýnda eðitim durumunun fonksiyonel durum, esenlik ve global saðlýðý önemli derecede etkilediði saptanmýþtýr. Yazýcý ve arkadaþlarý (6) çalýþmalarýnda eðitim düzeyi düþtükçe fiziksel rol kýsýtlýlýðý ve genel saðlýk puanlarý da anlamlý olarak azaldýðý saptanmýþtýr. Biçer ve arkadaþlarýnýn (7), Dinçer ve arkadaþlarýnýn (8) ve Yýlmazýn (18) çalýþmasýnda benzer þekilde eðitim düzeyi yükseldikçe yaþam kalitesi puanlarýnýn da yükseldiði belirtilmiþtir. Akarcay ve arkadaþlarýnýn (22) yaptýklarý çalýþmaya göre üniversite ve lisans üstü eðitime sahip olanlarýn yaþam kalitesi istatistiksel olarak anlamlý derecede yüksek bulunmuþtur. Bu çalýþmalar araþtýrma sonuçlarýmýza parelellik göstermektedir. Bu sonuç; eðitim ile kazanýlan maddi ve sosyal imkanlarýn bireyin yaþam biçimini olumlu etkilediði ve yaþam kalitesini artýrdýðý ile iliþkili olabilir. Çalýþmada hastalarýn sosyal güvence durumlarýnýn fonksiyonel durum, esenlik ve global saðlýk puanlarýný etkilemediði (p>0.05), genel saðlýk puanlarýný olumlu yönde etkilediði (p<0.05) belirlenmiþtir. Yýlmaz çalýþmasýnda (18) sosyal güvence durumuna göre yaþam kalitesi alt ölçek puanlarýnýn anlamlý farklýlýk göstermediði saptanmýþtýr. Dinçer ve arkadaþlarýnýn (8) ankilozan spondilitli hastalar üzerinde yaptýðý çalýþmada, sosyal güvencesi olmayanlarýn yaþam kalitesinin düþük olduðu saptanmýþtýr. Çalýþma grubumuzun tamamýnýn sosyal güvencesinin olmasý, aradaki farkýn anlamlý çýkmamasýný saðlamýþ olabilir. Araþtýrmada bireylerin meslek/çalýþma durumlarýna göre yaþam kaliteleri incelendiðinde; meslek durumlarýnýn bireylerin yaþam kaliteleri üzerinde önemli etkileri olduðu (p<0.01) ve buna baðlý olarak ev hanýmlarýnýn puanlarýnýn da çalýþan gruplardan daha düþük olduðu saptanmýþtýr. Hastalarýn meslek durumlarýna göre fonksiyonel durum ve esenlik puanlarý memur ve serbest çalýþanlarda en yüksek ev kadýnlarýnda ise en düþük bulunmuþtur. Genel saðlýk puaný ve global yaþam doyumu puanlarýnýn ise çalýþan gruplara göre ev kadýnlarýnda en düþük olduðu saptanmýþtýr (p<0.05). Ranussou ve arkadaþlarýnýn (23) araþtýrmasýnda çalýþan ve çalýþmayan hastalarýn yaþam kalitesi karþýlaþtýrýldýðý çalýþmada, çalýþmayan hastalarda hastalýðýn olumsuz etkileri yüksek, psiko-sosyal durumlarýnýn daha düþük olduðunun belirtmiþ olmasý araþtýrmayý desteklemektedir. Yýlmaz (18) çalýþmasýnda memurlarýn fonksiyonel durum puanlarý emeklilere göre ve ev hanýmlarýna göre anlamlý olarak yüksek bulunduðu, global yaþam doyumu puanýnýn ise, emeklilerde memur gruba göre anlamlý düzeyde düþük bulunduðu saptanmýþtýr. Çalýþmamýzda ve diðer çalýþmalarda da görülmektedir ki; çalýþan kesimin yaþam kalitesi emekli olan ve ev hanýmý olan bireylere göre daha yüksektir. Bunun nedeninin gelir getiren bir iþte çalýþmanýn maddi ve sosyal getirilerinin olmasýnýn bireyleri hem fiziksel hem de ruhsal olarak rahatlattýðý düþünülebilir. Romatizmal hastalýklarda hasta eðitimi, uygulanan tedavilerin baþarýsý ve hastalarýn yaþam kalitesinin arttýrýlmasý açýsýndan önem taþýmaktadýr. Hasta eðitimi yanlýþ uygulamalarýn önlenmesi açýsýndan da bir zorunluluk olarak düþünülmelidir (24). Pehlivan ve arkadaþlarýnýn (12) çalýþmalarýnda hastalýðý hakkýnda bilgi sahibi olmayan bireylerin yaþam kalitesi puan ortalamalarýnýn düþük olduðu saptanmýþtýr. Çalýþmamýzda bireyin hastalýðý hakkýnda bilgisinin olmasý durumu ile, fonksiyonel durum, esenlik, genel saðlýk ve global yaþam doyumu puanlarý arasýnda istatistiksel olarak anlamlýlýk bulunmamýþtýr (p>0.05) (Tablo 3). Oysa; hastalarýn saðlýklý davranýþ geliþtirmelerini saðlamasýnda, hastalýklarý ile baþ etmelerinin saðlanmasýnda ve hatalý týbbi uygulamalarý önlemesi ve kendi bakýmý için teknik becerileri kazanabilmesi için bilgi/eðitim þarttýr. Çalýþma sonucumuzun bu þekilde anlamsýz bulunmasý, denek sayýsýnýn az olmasý ile ilgili olabileceði gibi, bireyin öðrenme deneyimleri ve eðitim yöntemlerinden kaynaklanmýþ olabileceðini düþündürmektedir. Araþtýrmada aðrý yaþamayan hastalarýn aðrý yaþayan hastalara göre yaþam kalitelerinin daha yüksek bulunduðu, yalnýzca aðrý yaþayan hastalarýn aðrýlarý sebebi ile esenlik hallerini olumsuz etkilediði belirlenmiþtir. Koçyiðit ve arkadaþlarýnýn (9) Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Kliniðinde yaptýklarý araþtýrma da fizik tedavi sonrasýnda fiziksel parametrelerde önemli oranda düzelme saptanmasý ve aðrýnýn fizik tedaviye en çok yanýt veren bir parametre olarak belirlenmesi araþtýrma sonucu ile paralellik göstermektedir. Castillo ve arkadaþlarýnýn (25) kronik baþ aðrýsý ile ilgili yaptýklarý çalýþmada, aðrýnýn þiddetinden çok, aðrýnýn kronik olmasýnýn, yaþam kalitesini daha kötü etkilediði belirlenmiþtir. Becker ve arkadaþlarý (26) yaptýklarý çalýþmada, kronik aðrýsý olan hastalarýn yaþam kalitesi puanlarýnýn normal toplumda elde edilen puanlara daha düþük olduðunu belirtmiþlerdir. Aðrý bireylerde ümitsizliðe yol açarak yaþam kalitesi puanlarýnýn düþmesine yol açabilir. Fakat aðrý süresi uzadýkça bireylerin aðrýyla yaþamaya, onunla baþ etmeye yönelik giriþimleri öðrendikleri ve bunun yaþam kalitelerini olumlu yönde etkilediði düþünülmüþtür. Hallberg ve arkadaþlarýnýn (27) yaptýðý çalýþmada, aðrýnýn, yaþlanma ile birlikte bireyleri fonksiyonel olarak kýsýtladýðý ve yaþam kalitelerini düþürdüðü bildirilmiþtir. Yýlmazýn çalýþmasýnda (18) bel bölgesi ile diðer aðrý bölgeleri karþýlaþtýrýlmýþ; fonksiyonel durum puaný bel bölgesi aðrýsý olanlarda anlamlý düzeyde düþük, esenlik, genel saðlýk ve global yaþam kalitesi karþýlaþtýrýldýðýnda anlamlý fark bulunamamýþtýr. Biçer ve arkadaþlarýnýn (7) çalýþmasýnda, bel ve boyun aðrýsý olan hastalarýn normal kontrollere göre fiziksel iþlevlerinin daha kötü olduðu, iþte ya da diðer etkinliklerde daha fazla sorun yaþadýklarý ve yaþam kalitelerinin normal kontrollerden daha düþük olduðu belirtilmiþtir. Bulgularýmýz literatür ile paralellik göstermektedir.

6 34 Saðlýkla ilgili yaþam kalitesi kronik hastalýk tanýlý hastalarýn üzerindeki çok boyutlu etkilerinin gösterilmesi veya ölçülmesi açýsýndan büyük önem taþýr. Araþtýrmaya katýlan bireylerde romatolojik hastalýk dýþýnda baþka bir kronik hastalýðý olan bireylerin yaþam kalitesi alt ölçek puanlarý kronik hastalýðý olmayanlara göre daha düþük bulunmuþ olup, fonksiyonel durum ve global yaþam doyumu puanlarý arasýndaki fark anlamlý (p<0.05) bulunmuþtur (Tablo 5). Pehlivan ve arkadaþlarýnýn (12) romatolojik sorunu olan hastalarla yaptýklarý çalýþmada baþka bir kronik hastalýðýn yaþam kalitesi puan ortalamalarýnýn, olmayanlara göre anlamlý olarak düþük bulunmasý çalýþma sonucumuzu desteklemektedir. Baþka bir kronik hastalýðý olan bireylerin yaþam kalitesi puanýnýn düþük olmasý beklenen bir sonuçtur. Yapýlan çalýþmalarda da hastalýðýn yaþam kalitesine etkisinin aðrý ve azalmýþ iþlevden kaynaklandýðý bildirilmiþtir (5-7,12,28). Yýlmazýn (18) çalýþmasýnda baþka bir hastalýðýn varlýðýna göre yaþam kalitesi puanlarýnda anlamlý farklýlýk bulunmadýðý saptanmýþtýr. Araþtýrmada Sürekli ilaç kullananlarýn yaþam kalitesi alt ölçek puanlarý sürekli ilaç kullanmayanlara göre daha anlamlý derecede yüksek bulunmuþtur (Tablo 6). Bel aðrýsý olan hastalarda fizik tedavinin yaþam kalitesi üzerinde etkisi araþtýrýlan baþka bir araþtýrma da ise ilaç tedavisi olmaksýzýn uygulanan fizik tedavi ile hem fiziksel hem de psiko-sosyal birleþenlerde belirgin düzelme olduðu belirtilmiþtir (9). Ayrýca araþtýrma sonucu; düzenli ilaç kullanmanýn, tedaviyi olumlu yönde etkilemesi nedeniyle kiþinin iyileþtikçe kendisini daha iyi hissettiði ve durumunu kabullenerek doðru baþ ettiði þeklinde de deðerlendirilebilir. Sonuç ve Öneriler Araþtýrma sonucunda fizik tedavi alan hastalarýn yaþam kalitesi puanlarýnýn orta düzeyde olduðu ve eðitimin, sosyal güvencenin ve meslek durumunu gibi bazý demografik farklýlýklarýn yaþam kalitesine etkisi olduðu, bireyin baþka bir kronik hastalýk varlýðý, aðrý yaþama durumu ve sürekli ilaç kullanma durumunun yaþam kalitesini etkilediði saptanmýþtýr. Hastalarýn yaþam kalitesi düzeylerinin ve yaþam kalitesini etkileyen faktörlerin belirlenmesi, hastalarýn yaþam kalitesini yükseltecek yeni tedavi, giriþim ve bakým yaklaþýmlarýnýn geliþtirilmesine yön verecektir. Bu sonuçlardan yola çýkarak; bireysel yaklaþýmlara önem verilmesi, bireye özgü davranýþlarýn deðerlendirilmesine dikkat edilebilir. Kronik hastalýk, sürekli ilaç kullanma ve aðrý yaþama durumunun günlük yaþam aktivitelerine olumsuz etkisinin göz ardý edilmemesi önerilebilir. Kaynaklar 1.Mollaoðlu M.Kronik hastalýklarda yaþam kalitesi ve hemþirelik. 2. Saðlýkta Yaþam Kalitesi Kongre Kitabý 5-7 Nisan 2007, Ýzmir, s: Eþit-Üstün M, Karadeniz G.Hemodiyaliz tedavisi gören hastalarýn yaþam kalitesi ve bilgilendirici hemþirelik yaklaþýmýnýn önemi. FSHD. 2006;1: Ünalan H.Romatizmal hastalýklarda fonksiyonel durum ve yaþam kalitesi, Türkiye Fiziksel Týp ve Rehabilitasyon Dergisi. 1999;2(1): Seçkin Ü, Borman P, Bodur H.Fizik tedavi ve rehabilitasyon polikliniðine baþvuran yaþlýlarýn tanýsal daðýlýmý. J Geriatr. 1999;2(2): Sarý H, Çakmak B, Can G.Ankilozan spondilitte fizik tedavi ajanlarýnýn yaþam kalitesi ve emosyonel durum üzerine etkisi. Türkiye Fiziksel Týp ve Rehabilitasyon Dergisi. 2003;49(6): Yazýcý K, Tot Þ, Ali Biçer A, Yazýcý A, Visal Buturak V. Bel ve boyun aðrýsý hastalarýnda anksiyete. Depresyon ve Yaþam Kalitesi Klinik Psikiyatri. 2003;6: Biçer A, Buturak V, Tot Þ, Yazýcý K, Yazýcý A.Bel ve boyun aðrýsý hastalarýnda anksiyete. Depresyon ve Yaþam Kalitesi. Klinik Psikiyatri. 2003;6(2): Dinçer K, Özgül A, Kalyon A, Taþkaynatan M.A, Tan AK. Ankilozan spondilit te hastalýðýn yaþam kalitesi ve yaþam kalitesi alanlarýna etkisi. Romatizma. 2003;18(2): Koçyiðit H, Aydemir Ö, Fiþek G.Kýsa Form-36 nýn (KF- 36) Türkçe için güvenilirliði ve geçerliliði. Romatizmal hastalýðý olan bir grup hasta ile çalýþma. Ýlaç ve Tedavi Dergisi. 1999;12: Baþaran S, Güzel R, Sarpel T. Yaþam kalitesine saðlýk sonuçlarýný deðerlendirme ölçütleri. Türk Romatoloji Dergisi. 2005;20(1): Wolfe W, Cathey M. The assessment and prediction of functional disability in rheumatoid arthritis. J Rheumatol. 1991;18: Pehlivan S, Ovayolu Ö, Ovayolu N, Pehlivan Y, Onat AM. Romatolojik sorunu olan hastalarda yaþam kalitesi ve bazý semptomlarla iliþkisi. Gaziantep Týp Dergisi. 2010;16(1): Kaya T Karatepe AG, Günaydýn R, Türkmen G, Özbek G. Romatoid artritli olan hastalarda yaþam kalitesi: Hastalýk aktivitesi, fonksiyonel durum ve saðlýk durumu ile iliþkisi. Romatizma. 2007;22: Kýzýl R. Romatizmal hastalýklarda fizik tedavi uygulamalarý. Turkiye Klinikleri J Int Med Sci. 2006;2(45):4-8.

7 Fitzpatrick R, Fletcher A, Gore S, Jones D, Spiegelhalter D, Cox D. Quality of life measures in health care. I: Applications and issues in assessment. BMJ. 1992;305: Fletcher A, Gore S, Jones D, Fitzpatrick R, Spiegelhalter D, Cox D. Quality of life measures in health care. II: Design, analysis and interpretation. BMJ. 1992;305: Ware JE jr. Sherbourne CD. The MOS 36 Item Short Form Helth Survey (SF-36): Conceptual Framework and item selection. Med Care. 1992;30: Yýlmaz E. Kronik Aðrýlý Hastalarda Yaþam Kalitesi Yüksek Lisans Tezi. M.Ü. Saðlýk Bilimleri Enstitüsü Ýstanbul, Acaray A, Pýnar R. Kronik hemodiyaliz hastalarýnýn yaþam kalitesinin deðerlendirilmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemþirelik Yüksek Okulu Dergisi. 2004;8(1): Arslan S, Bölükbaþ N. Kanserli hastalarda yaþam kalitesinin deðerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi Hemþirelik Yüksekokulu Dergisi. 2003;6(3): Bostan EE, Borman P. Functional disability and quality of life in ankylosing spondylitis. Rheumatol Int. 2003;(3): Akarcay V, Alpkaya U, Hayran O, Uzun S. Yaþlýlarýn fiziksel kapasitelerinin ve yaþam kalitelerinin deðerlendirilmesi. Geriatri. 2003;6(3): Ronussou E, Kennedy LG, Garret S, Calin A. Socioeconomic status in ankylosing spondylitis: relationship between occupation and disease activity. J Rheumatol. 1997;24: Tüzün Ç. Romatizmal hastalýklarda hasta eðitimi. Turkiye Klinikleri J Int Med Sci. 2006;2(45): Castillo J, Guitera V, Munoz P, Pascual J. Quality of life in chronic daily headache: A Study in A General Population, Abstract. Neurology. 2002;58(7): Becker N, Thomsen AB, Olsen AK, Sjogren P. Pain epidemiology and health related quality of life in chronic non-malignant pain patients referred to a danish multidisiplinary pain center. Pain. 1997;73: Hallberg IR, Jakobsson U. Klevsgard R, Westergren A. Old people in pain: A Comparative study. J Pain Symp Man. 2003;26(1): Hallberg IR, Jakobsson U, Westergren A. Overall and health related quality of life among the oldest old in pain. Quality of Life Resarche. 2005;13(1):

0 KLÝNÝK ARAÞTIRMA Romatolojik Sorunu Olan Hastalarda Yaþam Kalitesi ve Bazý Semptomlarla Ýliþkisi Quality Of Life Patients With Rheumatologic Problems And Its Correlates With Some Symptoms Arþ.Gör. Seda

Detaylı

2006 cilt 15 sayý 10 179

2006 cilt 15 sayý 10 179 Ankara'da Bir Lisenin 9 ve 10. Sýnýf Öðrencilerinin Kiþisel Hijyen Konusunda Davranýþlarýnýn Belirlenmesi Determination of the Behaviours of Ninth and Tenth Grade High School Students About Personal Hygiene

Detaylı

Manyetik Rezonans ve Bilgisayarlý Tomografi Öncesi Hastalarda Anksiyete ve Depresyon

Manyetik Rezonans ve Bilgisayarlý Tomografi Öncesi Hastalarda Anksiyete ve Depresyon ARAÞTIRMA Manyetik Rezonans ve Bilgisayarlý Tomografi Öncesi Hastalarda Anksiyete ve Depresyon Gülten Karadeniz 1, Serdar Tarhan 2, Emre Yanýkkerem 3, Özden Dedeli 3, Erkan Kahraman 4 1 Yrd.Doç.Dr., 3

Detaylı

Bel ve Boyun Aðrýsý Hastalarýnda Anksiyete, Depresyon ve Yaþam Kalitesi #

Bel ve Boyun Aðrýsý Hastalarýnda Anksiyete, Depresyon ve Yaþam Kalitesi # Bel ve Boyun Aðrýsý Hastalarýnda Anksiyete, Depresyon ve Yaþam Kalitesi # Kemal YAZICI*, Þenel TOT*, Ali BÝÇER**, Aylin YAZICI*, Visal BUTURAK*** ÖZET Bu çalýþmada bel ve boyun aðrýsý olan hastalarda anksiyete

Detaylı

Hemþirelik Hizmetlerinden Memnuniyetin Deðerlendirilmesi; Jinekoloji Servisi Örneði

Hemþirelik Hizmetlerinden Memnuniyetin Deðerlendirilmesi; Jinekoloji Servisi Örneði ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Hemþirelik Hizmetlerinden Memnuniyetin Deðerlendirilmesi; Jinekoloji Servisi Örneði The Evaluation of Satisfaction With Nursing Care; an Example of Gynaecology Service Tuðba

Detaylı

Yatan hastalarýn anksiyete ve depresyon düzeyleri ve iliþkili faktörlerin incelenmesi

Yatan hastalarýn anksiyete ve depresyon düzeyleri ve iliþkili faktörlerin incelenmesi ARAÞTIRMA 1 Yatan hastalarýn anksiyete ve depresyon düzeyleri ve iliþkili faktörlerin incelenmesi Fahriye Oflaz, Huriye Varol GATA Hemþirelik Yüksek Okulu 06010 Etlik-Ankara Özet Amaç: Bu çalýþmanýn amacý

Detaylı

Dr. Sevim Buzlu*, Nihal Bostancý**, Derya Özbaþ***, Sevil Yýlmaz****

Dr. Sevim Buzlu*, Nihal Bostancý**, Derya Özbaþ***, Sevil Yýlmaz**** Ýstanbul'da Bir Saðlýk Ocaðýna Baþvuran Kadýnlarýn Genel Saðlýk Anketine Göre Ruhsal Durumlarýnýn Deðerlendirilmesi Assessment of the Psychological Status of Women Who Applied to a Primary Care Unit in

Detaylı

Dr. Sarp Üner*, Dr. Þevkat Bahar Özvarýþ**, Sevgi Turan***, Umut Arýöz***, Dr. Orhan Odabaþý****, Dr. Melih Elçin****, Dr. Ýskender Sayek***** Giriþ

Dr. Sarp Üner*, Dr. Þevkat Bahar Özvarýþ**, Sevgi Turan***, Umut Arýöz***, Dr. Orhan Odabaþý****, Dr. Melih Elçin****, Dr. Ýskender Sayek***** Giriþ Ankara'da Birinci Basamak Saðlýk Kurumlarýnda Çalýþan Hekimlerin Sunulan Hizmetlere Ýliþkin Öz Deðerlendirmeleri The Self -Evaluation of Health Services by Physicians Working in Primary Health Care Units

Detaylı

Hemþirelerin Genel Ruhsal Durumlarýnýn Ýncelenmesi

Hemþirelerin Genel Ruhsal Durumlarýnýn Ýncelenmesi Hemþirelerin Genel Ruhsal Durumlarýnýn Ýncelenmesi The Analysis of the General Psychological Conditions of Nurses Dr. Serpil Yýlmaz*, Rabia Hacýhasanoðlu**, Zeynep Çiçek** Öz Hemþirelik, insanlarla iliþkiye

Detaylı

Diyabetik Hastalarda Týbbi ve Sosyal Faktörlerin Yaþam Kalitesine Etkisi

Diyabetik Hastalarda Týbbi ve Sosyal Faktörlerin Yaþam Kalitesine Etkisi ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Diyabetik Hastalarda Týbbi ve Sosyal Faktörlerin Yaþam Kalitesine Etkisi The Effects of Medical and Social Factors on the Quality of Life of Diabetic Patients Rýza Çýtýl

Detaylı

Kayseri il merkezinde çalýþan hekimlerin hasta haklarý konusundaki bilgi düzeyleri

Kayseri il merkezinde çalýþan hekimlerin hasta haklarý konusundaki bilgi düzeyleri ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Kayseri il merkezinde çalýþan hekimlerin hasta haklarý konusundaki bilgi düzeyleri Knowledge levels of physicians working in Kayseri on patient rights Ali Özer, Dr., MD.

Detaylı

DÝYABETLÝ HASTALARIN ÖZ-BAKIM GÜCÜ VE ALGILADIKLARI SOSYAL DESTEÐÝN DEÐERLENDÝRÝLMESÝ. Papatya KARAKURT, Rabia HACIHASANOÐLU AÞILAR, Arzu YILDIRIM

DÝYABETLÝ HASTALARIN ÖZ-BAKIM GÜCÜ VE ALGILADIKLARI SOSYAL DESTEÐÝN DEÐERLENDÝRÝLMESÝ. Papatya KARAKURT, Rabia HACIHASANOÐLU AÞILAR, Arzu YILDIRIM ADÜ Týp Fakültesi Dergisi 2013; 14(1) : 1-9 Araþtýrma DÝYABETLÝ HASTALARIN ÖZ-BAKIM GÜCÜ VE ALGILADIKLARI SOSYAL DESTEÐÝN DEÐERLENDÝRÝLMESÝ 1 1 1 Papatya KARAKURT, Rabia HACIHASANOÐLU AÞILAR, Arzu YILDIRIM

Detaylı

Týp Fakültesi öðrencilerinin Anatomi dersi sýnavlarýndaki sistemlere göre baþarý düzeylerinin deðerlendirilmesi

Týp Fakültesi öðrencilerinin Anatomi dersi sýnavlarýndaki sistemlere göre baþarý düzeylerinin deðerlendirilmesi 1 Özet Týp Fakültesi öðrencilerinin Anatomi dersi sýnavlarýndaki sistemlere göre baþarý düzeylerinin deðerlendirilmesi Mehmet Ali MALAS, Osman SULAK, Bahadýr ÜNGÖR, Esra ÇETÝN, Soner ALBAY Süleyman Demirel

Detaylı

Hemodiyaliz ve Periton Diyalizi Uygulanan Hastalarda Psikiyatrik Bozukluklar, Algýlanan Sosyal Destek ve Yaþam Kalitesi Düzeylerinin Karþýlaþtýrýlmasý

Hemodiyaliz ve Periton Diyalizi Uygulanan Hastalarda Psikiyatrik Bozukluklar, Algýlanan Sosyal Destek ve Yaþam Kalitesi Düzeylerinin Karþýlaþtýrýlmasý ARAÞTIRMA Hemodiyaliz ve Periton Diyalizi Uygulanan Hastalarda Psikiyatrik Bozukluklar, Algýlanan Sosyal Destek ve Yaþam Kalitesi Düzeylerinin Karþýlaþtýrýlmasý The Comparison of Psychiatric Disorders,

Detaylı

Dr. Ünal Ayrancý*, Dr. Nedime Köþgeroðlu**, Dr. Çýnar Yenilmez***, Fatma Aksoy****

Dr. Ünal Ayrancý*, Dr. Nedime Köþgeroðlu**, Dr. Çýnar Yenilmez***, Fatma Aksoy**** Eskiþehir'de Yaþlýlarýn Sosyoekonomik Özellikleri ve Saðlýk Durumlarý Socio-economical Characteristics and Health Status of Elderly People in Eski ehir Dr. Ünal Ayrancý*, Dr. Nedime Köþgeroðlu**, Dr. Çýnar

Detaylı

Hemþirelerin atýlganlýk düzeyleri

Hemþirelerin atýlganlýk düzeyleri ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Hemþirelerin atýlganlýk düzeyleri Assertiveness levels of nurses Birgül Özkan, Msc, Department of Nursing, Kayseri Atatürk Health Vocational School, Erciyes University,

Detaylı

Ýstanbul ilindeki hemþirelik yüksekokulu öðrencilerinin saðlýklý yaþam biçimi davranýþlarý

Ýstanbul ilindeki hemþirelik yüksekokulu öðrencilerinin saðlýklý yaþam biçimi davranýþlarý ARAÞTIRMA 19 Ýstanbul ilindeki hemþirelik yüksekokulu öðrencilerinin saðlýklý yaþam biçimi davranýþlarý Merve Kocaakman*, Güler Aksoy**, Hasan Hüseyin Eker* *Ýstanbul Ýl Özel Ýdaresi, Ýstanbul **Florence

Detaylı

HEMAR-G. Yaþlýlarýn Evde Günlük Yaþam Aktivitelerini Sürdürme Durumu ve Yaþam Kaliteleri HEMÞÝRELÝKTE ARAÞTIRMA GELÝÞTÝRME DERGÝSÝ.

HEMAR-G. Yaþlýlarýn Evde Günlük Yaþam Aktivitelerini Sürdürme Durumu ve Yaþam Kaliteleri HEMÞÝRELÝKTE ARAÞTIRMA GELÝÞTÝRME DERGÝSÝ. HEMAR-G HEMÞÝRELÝKTE ARAÞTIRMA GELÝÞTÝRME DERGÝSÝ Yaþlýlarýn Evde Günlük Yaþam Aktivitelerini Sürdürme Durumu ve Yaþam Kaliteleri Hatice TEL* Nuran GÜLER** Havva TEL*** * Doç. Dr. Cumhuriyet Üniversitesi

Detaylı

Ankara'da Bir Týp Fakültesi'nde Okuyan Son Sýnýf Öðrencilerde Tükenmiþlik Sendromu

Ankara'da Bir Týp Fakültesi'nde Okuyan Son Sýnýf Öðrencilerde Tükenmiþlik Sendromu Ankara'da Bir Týp Fakültesi'nde Okuyan Son Sýnýf Öðrencilerde Tükenmiþlik Sendromu Burnout Syndrome Among Last Year Medical Students of a Medical Faculty in Ankara Dr. Mehmet Güdük*, Dr. Þerafettin Erol*,

Detaylı

Genelevde Çalýþan Kadýnlarýn ve Ev Kadýnlarýnýn Cinsel Yolla Bulaþan Hastalýklar Konusundaki Bilgi Düzeylerinin Anksiyete ile Ýliþkisi

Genelevde Çalýþan Kadýnlarýn ve Ev Kadýnlarýnýn Cinsel Yolla Bulaþan Hastalýklar Konusundaki Bilgi Düzeylerinin Anksiyete ile Ýliþkisi ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Reports) Genelevde Çalýþan Kadýnlarýn ve Ev Kadýnlarýnýn Cinsel Yolla Bulaþan Hastalýklar Konusundaki Bilgi Düzeylerinin Anksiyete ile Ýliþkisi The Relation Between Anxiety

Detaylı

Annelerin Bebek Beslenmesi ve Emzirmeye Ýliþkin Bilgi ve Uygulamalarý The Knowledge and Practices Mothers to Related of Baby Feeding and Breastfeeding

Annelerin Bebek Beslenmesi ve Emzirmeye Ýliþkin Bilgi ve Uygulamalarý The Knowledge and Practices Mothers to Related of Baby Feeding and Breastfeeding Annelerin Bebek Beslenmesi ve Emzirmeye Ýliþkin Bilgi ve Uygulamalarý The Knowledge and Practices Mothers to Related of Baby Feeding and Breastfeeding Aslý Eker*, Mine Yurdakul* Öz Bu çalýþma hastanede

Detaylı

Huzurevinde Yaþayan Bireylerde Depresyon Düzeyi, Ölüm Kaygýsý ve Günlük Yaþam Ýþlevlerinin Belirlenmesi

Huzurevinde Yaþayan Bireylerde Depresyon Düzeyi, Ölüm Kaygýsý ve Günlük Yaþam Ýþlevlerinin Belirlenmesi ARAÞTIRMA Huzurevinde Yaþayan Bireylerde Depresyon Düzeyi, Ölüm Kaygýsý ve Günlük Yaþam Ýþlevlerinin Belirlenmesi Depression, Death Anxiety and Daily Life Functioning in the Elderly Living in Nursing Home

Detaylı

Kalp Hastalarýnda Psikososyal Uyum, Depresyon, Anksiyete ve Stres Düzeylerine Bir Bakýþ

Kalp Hastalarýnda Psikososyal Uyum, Depresyon, Anksiyete ve Stres Düzeylerine Bir Bakýþ ARAÞTIRMA Kalp Hastalarýnda Psikososyal Uyum, Depresyon, Anksiyete ve Stres Düzeylerine Bir Bakýþ An Overview on Psychosocial Adaptation, Depression, Anxiety and Stress Levels in Patients with Heart Disease

Detaylı

Erciyes Üniversitesi Hastanesi nde Yatan Hastalarýn Hasta Haklarý Konusundaki Bilgi Düzeyi

Erciyes Üniversitesi Hastanesi nde Yatan Hastalarýn Hasta Haklarý Konusundaki Bilgi Düzeyi ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Erciyes Üniversitesi Hastanesi nde Yatan Hastalarýn Hasta Haklarý Konusundaki Bilgi Düzeyi The level of knowledge of inpatiens at Erciyes University hospital on the patient

Detaylı

Psikiyatri Polikliniðine Baþvuran Bir Grup Yaþlýda Huzurevi ya da Aile ile Kalmanýn Depresyon ve Anksiyete Düzeyine Etkisi

Psikiyatri Polikliniðine Baþvuran Bir Grup Yaþlýda Huzurevi ya da Aile ile Kalmanýn Depresyon ve Anksiyete Düzeyine Etkisi ARAÞTIRMA Psikiyatri Polikliniðine Baþvuran Bir Grup Yaþlýda Huzurevi ya da Aile ile Kalmanýn Depresyon ve Anksiyete Düzeyine Etkisi The Effect of Living with Family or Staying at Nursing Home on Depression

Detaylı

Ruh Saðlýðý Çalýþanlarýnda Tükenmiþlik

Ruh Saðlýðý Çalýþanlarýnda Tükenmiþlik ARAÞTIRMA Ruh Saðlýðý Çalýþanlarýnda Tükenmiþlik Müge Oðuzberk 1, Arzu Aydýn 2 1 Psk., Lodos Özel Eðitim Okulu, 2 Yrd.Doç.Dr., Mersin Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölümü, Mersin ÖZET Amaç:

Detaylı

Birinci Basamakta Çalýþan Saðlýk Personelinin Aile Hekimliði Mevzuatýnda Yer Alan Bazý Konularý Benimseme Durumu

Birinci Basamakta Çalýþan Saðlýk Personelinin Aile Hekimliði Mevzuatýnda Yer Alan Bazý Konularý Benimseme Durumu ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Birinci Basamakta Çalýþan Saðlýk Personelinin Aile Hekimliði Mevzuatýnda Yer Alan Bazý Konularý Benimseme Durumu Opinions of Primary Care Health Workers on Family Medicine

Detaylı

Özay Çelen (*), Turgut Karaalp (*), Sýdýka Kaya (**), Cesim Demir (*), Abdulkadir Teke (*), Ali Akdeniz (*)

Özay Çelen (*), Turgut Karaalp (*), Sýdýka Kaya (**), Cesim Demir (*), Abdulkadir Teke (*), Ali Akdeniz (*) Gülhane Týp Dergisi 2007; 49: 25-31 Gülhane Askeri Týp Akademisi 2007 ARAÞTIRMA Gülhane Askeri Týp Fakültesi Eðitim Hastanesi Yoðun Bakým Ünitelerinde görev yapan hemþirelerin uygulanan hizmet içi eðitim

Detaylı

Yaygýn Anksiyete Bozukluðu Tanýlý Bireylere Verilen Psikoeðitimin Tedavideki Etkinliðinin Ýncelenmesi

Yaygýn Anksiyete Bozukluðu Tanýlý Bireylere Verilen Psikoeðitimin Tedavideki Etkinliðinin Ýncelenmesi ARAÞTIRMA Yaygýn Anksiyete Bozukluðu Tanýlý Bireylere Verilen Psikoeðitimin Tedavideki Etkinliðinin Ýncelenmesi The Efficacy of Psychoeducation as an Adjuvant Therapy in Generalized Anxiety Disorder Havva

Detaylı

Kayseri Ýl Merkezinde Görev Yapan Öðretmenlerin Aldýklarý Saðlýk Hizmetlerinden Memnuniyetlerinin Deðerlendirilmesi

Kayseri Ýl Merkezinde Görev Yapan Öðretmenlerin Aldýklarý Saðlýk Hizmetlerinden Memnuniyetlerinin Deðerlendirilmesi ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Kayseri Ýl Merkezinde Görev Yapan Öðretmenlerin Aldýklarý Saðlýk Hizmetlerinden Memnuniyetlerinin Deðerlendirilmesi Evaluation of Teacher Satisfaction on Delivery of Health

Detaylı

Kadýnlarýn Pap smear yaptýrma durumlarý ile bunu etkileyen faktörlerin belirlenmesi

Kadýnlarýn Pap smear yaptýrma durumlarý ile bunu etkileyen faktörlerin belirlenmesi Gülhane Týp Dergisi 2006; 48: 25-29 Gülhane Askeri Týp Akademisi 2006 ARAÞTIRMA Kadýnlarýn Pap smear yaptýrma durumlarý ile bunu etkileyen faktörlerin belirlenmesi Aygül Akyüz (*), Gülten Güvenç (*), Tülay

Detaylı

Dr. Emel Ege**, Msc. Sermin Timur***, Msc. Handan Zincir**** yeterince hizmet götürülemeyen kesimdir

Dr. Emel Ege**, Msc. Sermin Timur***, Msc. Handan Zincir**** yeterince hizmet götürülemeyen kesimdir Ebelik Son Sýnýf Öðrencilerinin Aile Planlamasý Eðitimi Etkinliðinin Deðerlendirilmesi* The Evaluation of the Educational Activitres of Pregraduate Midwifery Students on Family Planning Methods Dr. Emel

Detaylı

Erciyes Üniversitesi Öðrencilerinde Sigara Ýçme Durumunun 1985 2005 Yýllarý Arasýndaki Deðiþimi

Erciyes Üniversitesi Öðrencilerinde Sigara Ýçme Durumunun 1985 2005 Yýllarý Arasýndaki Deðiþimi ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Erciyes Üniversitesi Öðrencilerinde Sigara Ýçme Durumunun 1985 2005 Yýllarý Arasýndaki Deðiþimi Change of Smoking Prevalence among Erciyes University Students between 1985

Detaylı

Kayseri Ýl Merkezinde Bir Saðlýk Ocaðýna Baþvuran Diyabetik Hastalarda Metabolik Kontrol Durumu ve Eþlik Eden Faktörler

Kayseri Ýl Merkezinde Bir Saðlýk Ocaðýna Baþvuran Diyabetik Hastalarda Metabolik Kontrol Durumu ve Eþlik Eden Faktörler ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Kayseri Ýl Merkezinde Bir Saðlýk Ocaðýna Baþvuran Diyabetik Hastalarda Metabolik Kontrol Durumu ve Eþlik Eden Faktörler Metabolic Regulation and Related Factors in Diabetic

Detaylı

Depresyon Tanýsý Almýþ Hastalarda Ölüm Kaygýsýnýn Araþtýrýlmasý

Depresyon Tanýsý Almýþ Hastalarda Ölüm Kaygýsýnýn Araþtýrýlmasý ARAÞTIRMA Depresyon Tanýsý Almýþ Hastalarda Ölüm Kaygýsýnýn Araþtýrýlmasý Investigation of Death Anxiety Among Depressive Patients Nilgün Öngider 1, Suna Özýþýk Eyüpoðlu 2 1 Psk.Dr., P.S. Yaþam Özel Aile

Detaylı

Giriþ Yaþlanma kaçýnýlmaz sosyal, biyolojik, bir yaþam sürecidir. Altmýþ beþ yaþ üzeri kiþiler geriatrik yaþ grubu olarak tanýmlanmaktadýr

Giriþ Yaþlanma kaçýnýlmaz sosyal, biyolojik, bir yaþam sürecidir. Altmýþ beþ yaþ üzeri kiþiler geriatrik yaþ grubu olarak tanýmlanmaktadýr Karamürsel Ýlçesi nde Yaþayan Yaþlýlarýn Sosyal Yaþama Ýliþkin Özellikleri Characteristics of the Elderly People Residing in Karamursel District, Regarding Social Life Dr. M. Eþber Özkömür*, Dr. Nüket

Detaylı

Dr. Selma Çetinkaya*, Dr. Seher Arslan**, Dr. Naim Nur ***, Dr. Ömer Faruk Demir**, Dr. Levent Özdemir****, Dr. Haldun Sümer*****

Dr. Selma Çetinkaya*, Dr. Seher Arslan**, Dr. Naim Nur ***, Dr. Ömer Faruk Demir**, Dr. Levent Özdemir****, Dr. Haldun Sümer***** Sývas Ýl Merkezi nde Sosyoekonomik Düzeyi Farklý Üç ÝlköðretimOkulu Öðrencilerinde Kiþisel Hijyen Alýþkanlýklarý Personal Hygiene Behaviors of The Students Attending in Primary Schools, in Sývas Dr. Selma

Detaylı

KKMM, maliyetsiz, her zaman uygulanabilen ve kadýnlarýn mahremiyetinin korunduðu, evinde tek baþýna rahatlýkla uygulayabileceði bir muayenedir. Bu ned

KKMM, maliyetsiz, her zaman uygulanabilen ve kadýnlarýn mahremiyetinin korunduðu, evinde tek baþýna rahatlýkla uygulayabileceði bir muayenedir. Bu ned DERLEME Kadýnlarýn Kendi Kendine Meme Muayenesi (KKMM) Ýle Ýlgili Bilgi, Tutum ve Davranýþlarýnýn Belirlenmesi Determination Of Women s Knowledge, Attitude And Behaviours About The Self Examination Of

Detaylı

Larson'un 1960'larda veciz olarak belirttiði gibi,

Larson'un 1960'larda veciz olarak belirttiði gibi, 5 Prof. Dr. Semih KESKÝL Larson'un 1960'larda veciz olarak belirttiði gibi, yaþlýlarýn acil hastalýklarý diye bir durum yoktur. Bizimde burada söz konusu edeceðimiz yaþlýlar arasýndaki acil týbbi durumlardýr.

Detaylı

Bir Saðlýk Yüksekokulu Hemþirelik Bölümü Öðrencilerinin Merhamet Düzeylerinin Ýncelenmesi

Bir Saðlýk Yüksekokulu Hemþirelik Bölümü Öðrencilerinin Merhamet Düzeylerinin Ýncelenmesi ARAÞTIRMA Bir Saðlýk Yüksekokulu Hemþirelik Bölümü Öðrencilerinin Merhamet Düzeylerinin Ýncelenmesi The investigation of compassion level of nursing students in a health college Nurhan Çingöl 1, Ebru Çelebi

Detaylı

TEMÝZLÝK ÝÞÝNDE ÇALIÞAN KÝÞÝLERÝN TEMÝZLÝK VE SAÐLIK DAVRANIÞLARININ DEÐERLENDÝRÝLMESÝ

TEMÝZLÝK ÝÞÝNDE ÇALIÞAN KÝÞÝLERÝN TEMÝZLÝK VE SAÐLIK DAVRANIÞLARININ DEÐERLENDÝRÝLMESÝ ARAÞTIRMALAR (Research Reports) TEMÝZLÝK ÝÞÝNDE ÇALIÞAN KÝÞÝLERÝN TEMÝZLÝK VE SAÐLIK DAVRANIÞLARININ DEÐERLENDÝRÝLMESÝ The evaluation of hygiene and health attitudes of cleaning workers Elçin Balcý 1,

Detaylı

Kayseri Ýl Merkezinde Görev Yapan Öðretmenlerde Þiþmanlýk Prevalansý

Kayseri Ýl Merkezinde Görev Yapan Öðretmenlerde Þiþmanlýk Prevalansý ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Kayseri Ýl Merkezinde Görev Yapan Öðretmenlerde Þiþmanlýk Prevalansý Prevalence of Obesity Among Teachers Employed Within City Town of Kayseri Provinence Mualla Aykut Professor

Detaylı

Üniversite Öðrencileri Güvenli Cinselliði Nasýl Algýlýyor? How Do The University Students Perceive Safer Sex?

Üniversite Öðrencileri Güvenli Cinselliði Nasýl Algýlýyor? How Do The University Students Perceive Safer Sex? Üniversite Öðrencileri Güvenli Cinselliði Nasýl Algýlýyor? How Do The University Students Perceive Safer Sex? Dr. Didem Ateþ*, Dr. Aktan Karahan**, Dr. Tuðrul Erbaydar*** Özet Bu çalýþma gençlerin güvenli

Detaylı

Subklinik Hipotiroidili Hastalarda Tiroid Replasman Tedavisinin Anksiyete ve Depresyon Düzeylerine Etkisi

Subklinik Hipotiroidili Hastalarda Tiroid Replasman Tedavisinin Anksiyete ve Depresyon Düzeylerine Etkisi ARAÞTIRMA Subklinik Hipotiroidili Hastalarda Tiroid Replasman Tedavisinin Anksiyete ve Depresyon Düzeylerine Etkisi Yalçýn M. Yarpuz 1, Ümit Aydoðan 2, Oktay Sarý 1, Aydoðan Aydoðdu 3, Gökhan Üçkaya 4,

Detaylı

Kamu Hastanelerinde Çalýþan Saðlýk PersonelindeÝþ Doyumu ve Stres Ýliþkisi

Kamu Hastanelerinde Çalýþan Saðlýk PersonelindeÝþ Doyumu ve Stres Ýliþkisi ARAÞTIRMA Kamu Hastanelerinde Çalýþan Saðlýk PersonelindeÝþ Doyumu ve Stres Ýliþkisi Relationship Between Job Satisfaction and Stress The Employee of Health Personnel in Public Hospitals Derya Nur 1 1

Detaylı

ENDÜSTRÝDE ÇALIÞAN ÝÞÇÝLERDE BOYUN VE ÜST EKSTREMÝTE AÐRILARI ÝLE RÝSK FAKTÖRLERÝ ÝLÝÞKÝSÝ *

ENDÜSTRÝDE ÇALIÞAN ÝÞÇÝLERDE BOYUN VE ÜST EKSTREMÝTE AÐRILARI ÝLE RÝSK FAKTÖRLERÝ ÝLÝÞKÝSÝ * Dr. Berrin DURMAZ Prof., Ege Üniv. Týp Fak. Fiziksel Týp ve Rehabilitasyon AD. Dr. Jülide ÖNCÜ Ege Üniv. Týp Fak. Fiziksel Týp ve Rehabilitasyon AD. ENDÜSTRÝDE ÇALIÞAN ÝÞÇÝLERDE BOYUN VE ÜST EKSTREMÝTE

Detaylı

Mardin ili ilköðretim okullarýnda 6-15 yaþ grubu öðrencilerde kilo fazlalýðý ve obezite prevalansý

Mardin ili ilköðretim okullarýnda 6-15 yaþ grubu öðrencilerde kilo fazlalýðý ve obezite prevalansý Týp Araþtýrmalarý Dergisi 2007: 5 (1): 31-35 ARAÞTIRMA Mardin ili ilköðretim okullarýnda 6-15 yaþ grubu öðrencilerde kilo fazlalýðý ve obezite prevalansý Uz. Dr. Ayfer Gözü Dicle Üniversitesi Týp Fakültesi,

Detaylı

Agorofobisi Olmayan Panik Bozukluk Hastalarýnda Eþlik Eden Sosyal Fobik Semptomlarýn ve Sosyodemografik Deðiþkenlerin Ýncelenmesi

Agorofobisi Olmayan Panik Bozukluk Hastalarýnda Eþlik Eden Sosyal Fobik Semptomlarýn ve Sosyodemografik Deðiþkenlerin Ýncelenmesi ARAÞTIRMA Agorofobisi Olmayan Panik Bozukluk Hastalarýnda Eþlik Eden Sosyal Fobik Semptomlarýn ve Sosyodemografik Deðiþkenlerin Ýncelenmesi The Examination of the Social Anxiety Symptoms and Sociodemographic

Detaylı

BASIN DUYURUSU (25.08.2002) 2002 Öðrenci Seçme Sýnavý (ÖSS) Yerleþtirme Sonuçlarý

BASIN DUYURUSU (25.08.2002) 2002 Öðrenci Seçme Sýnavý (ÖSS) Yerleþtirme Sonuçlarý BASIN DUYURUSU (25.08.2002) 2002 Öðrenci Seçme Sýnavý (ÖSS) Yerleþtirme Sonuçlarý 16 Haziran ve 23 Haziran 2002 tarihlerinde yapýlan Öðrenci Seçme Sýnavý (ÖSS) ve Yabancý Dil Sýnavý (YDS) sonuçlarýna aðýrlýklý

Detaylı

Sivas Numune Hastanesi Acil Servisine Baþvuran Ýntihar Giriþimlerinin Deðerlendirilmesi

Sivas Numune Hastanesi Acil Servisine Baþvuran Ýntihar Giriþimlerinin Deðerlendirilmesi ARAÞTIRMA Sivas Numune Hastanesi Acil Servisine Baþvuran Ýntihar Giriþimlerinin Deðerlendirilmesi Evaluation of Suicide Attempts Referring to Sivas Numune Hospital Emergency Department Etem Erdal Erþan

Detaylı

Dr. Talha Müezzinoğlu

Dr. Talha Müezzinoğlu Kısa Form-36 (SF-36) Dr. Talha Müezzinoğlu Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji AD MANİSA Program: Genel Bilgi ve Tanım Puanlama SPSS e uyarlama Örnek hesaplaması Sorular & Tartışma Rand Corporation

Detaylı

makale (7). Kiþinin saðlýðý ile yaptýðý iþ arasýnda birbirini etkileyen dinamik

makale (7). Kiþinin saðlýðý ile yaptýðý iþ arasýnda birbirini etkileyen dinamik BÝR TEKSTÝL FABRÝKASI ÇALIÞANLARINDA RUHSAL BELÝRTÝLERÝN DEÐERLENDÝRÝLMESÝ Ayþe Berrin YÜCEL*, Zeynel SÜTOLUK **, Ferdi TANIR ***, Muhsin AKBABA **** Çalýþma hayatýnda stres ve sebep olduðu saðlýk problemleri

Detaylı

KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ. Dr. Levent ŞAHİN

KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ. Dr. Levent ŞAHİN T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ AİLE HEKİMLİĞİ KLİNİĞİ KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ

Detaylı

Madde Kullanma Eðilimi Ölçeðinin Geçerlik ve Güvenilirliði

Madde Kullanma Eðilimi Ölçeðinin Geçerlik ve Güvenilirliði Madde Kullanma Eðilimi Ölçeðinin Geçerlik ve Güvenilirliði Birsen CEYHUN*, Ömer OÐUZTÜRK**, Ayþe Gülsen CEYHUN*** ÖZET Alkol ve diðer maddelerin kötü kullanýmý ülkemizde yaygýn bir sosyal sorun haline

Detaylı

Obsesif kompulsif bozuklukta sosyodemografik verilerin tedaviye direnç açýsýndan karþýlaþtýrýlmasý

Obsesif kompulsif bozuklukta sosyodemografik verilerin tedaviye direnç açýsýndan karþýlaþtýrýlmasý Týp Araþtýrmalarý Dergisi 23: 1 (3): 15-2 ARAÞTIRMA Obsesif kompulsif bozuklukta sosyodemografik verilerin tedaviye direnç açýsýndan karþýlaþtýrýlmasý Remzi Kutaniþ, Ömer A. Özer, Buket T. Eryonucu Yüzüncü

Detaylı

Aile Hekimliðinde Genogram

Aile Hekimliðinde Genogram Aile Hekimliðinde Genogram Prof. Dr. Ýsmail Hamdi KARA, Düzce Üniversitesi Týp Fakültesi Aile Hekimliði AD, Düzce Aile Hekimliði Dersleri - 02.06.2010 15:30 1 I. Tanýmlar Hastalarý yalnýz bir birey olarak

Detaylı

AKUT LENFOBLASTİK LÖSEMİ TANILI ÇOCUKLARIN İDAME TEDAVİSİNDE VE SONRASINDA YAŞAM KALİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Dr. Emine Zengin 4 mayıs 2018

AKUT LENFOBLASTİK LÖSEMİ TANILI ÇOCUKLARIN İDAME TEDAVİSİNDE VE SONRASINDA YAŞAM KALİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Dr. Emine Zengin 4 mayıs 2018 AKUT LENFOBLASTİK LÖSEMİ TANILI ÇOCUKLARIN İDAME TEDAVİSİNDE VE SONRASINDA YAŞAM KALİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Dr. Emine Zengin 4 mayıs 2018 Lösemiye bağlı Psikososyal Geç Etkiler Fiziksel Görünüm (Saç

Detaylı

Psikiyatri Hastalarýnda Týp Dýþý Çare Arama Davranýþý: Türkiye'de ve Almanya'da Yaþayan Türkler Arasýnda Karþýlaþtýrmalý Bir Ön Çalýþma

Psikiyatri Hastalarýnda Týp Dýþý Çare Arama Davranýþý: Türkiye'de ve Almanya'da Yaþayan Türkler Arasýnda Karþýlaþtýrmalý Bir Ön Çalýþma ARAÞTIRMA Psikiyatri Hastalarýnda Týp Dýþý Çare Arama Davranýþý: Türkiye'de ve Almanya'da Yaþayan Türkler Arasýnda Karþýlaþtýrmalý Bir Ön Çalýþma Hüseyin Güleç 1, Ayhan Yavuz 2, Murat Topbaþ 3, Ýsmail

Detaylı

Duchenne Muskuler Distrofili Çocuklarýn Aile Ýþlevlerinin ve Annelerinde Depresyon ve Kaygý Düzeylerinin Araþtýrýlmasý

Duchenne Muskuler Distrofili Çocuklarýn Aile Ýþlevlerinin ve Annelerinde Depresyon ve Kaygý Düzeylerinin Araþtýrýlmasý ARAÞTIRMA Duchenne Muskuler Distrofili Çocuklarýn Aile Ýþlevlerinin ve Annelerinde Depresyon ve Kaygý Düzeylerinin Araþtýrýlmasý Burcu Çakaloz 1, Semra Kurul 2 1 Uz. Dr., Pamukkale Üniversitesi Týp Fakültesi

Detaylı

Bir Anadolu Þehrinde Psikiyatri Kliniðine Baþvuran Hastalarýn Hastalýk Açýklama ve Çare Arama Davranýþlarý

Bir Anadolu Þehrinde Psikiyatri Kliniðine Baþvuran Hastalarýn Hastalýk Açýklama ve Çare Arama Davranýþlarý ARAÞTIRMA Bir Anadolu Þehrinde Psikiyatri Kliniðine Baþvuran Hastalarýn Hastalýk Açýklama ve Çare Arama Davranýþlarý Patients' Who Admitted to Psychiatry Clinic in a Anatolian City Explanation Models for

Detaylı

Yaþlanma ile birlikte deri ve saçlarda görülen

Yaþlanma ile birlikte deri ve saçlarda görülen 9 Prof. Dr. Selçuk BÖLÜKBAÞI Yaþlanma ile birlikte deri ve saçlarda görülen deðiþiklikler gibi vücut duruþunda ve yürüyüþünde de deðiþiklikler meydana gelir. Kas-iskelet sistemi vücudun destek ve temelidir.

Detaylı

Baðýmlýlýðý Olan Hastalarda Servis Ortamý ve Tedavi Motivasyonu Ýliþkisinin Ýncelenmesi

Baðýmlýlýðý Olan Hastalarda Servis Ortamý ve Tedavi Motivasyonu Ýliþkisinin Ýncelenmesi ARAÞTIRMA Baðýmlýlýðý Olan Hastalarda Servis Ortamý ve Tedavi Motivasyonu Ýliþkisinin Ýncelenmesi Investigation of Relationship Between Ward Atmosphere and Treatment Motivation in Patients with Dependence

Detaylı

Depresyon, Pratisyen Hekimler ve Depresyon Eðitimi

Depresyon, Pratisyen Hekimler ve Depresyon Eðitimi Depresyon, Pratisyen Hekimler ve Depresyon Eðitimi Dr. Sema Ýlhan Akalýn* Dr. Can Cimili**, Dr. Esma Kuzhan*** Giriþ: Depresyon birinci basamakta en yaygýn görülen ruh saðlýðý sorunudur, çok azýnýn ikinci

Detaylı

Yaþa Baðlý Makula Dejenerasyonunda Risk Faktörleri

Yaþa Baðlý Makula Dejenerasyonunda Risk Faktörleri Ret - Vit 2003; 11 : 159-163 159 Yaþa Baðlý Makula Dejenerasyonunda Risk Faktörleri Soner Sezgin 1, Hakký Birinci 2, Asuman Birinci 3, Ýhsan Öge 4, Dilek Erkan 2, ÖZET Amaç: Bu çalýþmada yaþa baðlý makula

Detaylı

ÝÞ GÜVENLÝÐÝ KONUSUNDA BÝLGÝ-TUTUM VE DAVRANIÞLARININ DEÐERLENDÝRÝLMESÝ *

ÝÞ GÜVENLÝÐÝ KONUSUNDA BÝLGÝ-TUTUM VE DAVRANIÞLARININ DEÐERLENDÝRÝLMESÝ * Dr. Elçin BALCI Uzm., Erciyes Üniv. Týp Fak. Halk Saðlýðý AD. Dr. Ýskender GÜN Yrd. Doç., Erciyes Üniv. Týp Fak. Halk Saðlýðý AD. Dr. Alper KAYA Kayseri H.M. Güldüoðlu Saðlýk Ocaðý Baþ Tbb. KTO-Ýþçi Saðlýðý

Detaylı

Araþtýrma Hazýrlayan: Ebru Kocamanlar Araþtýrma Uzman Yardýmcýsý Gýda Ürünlerinde Ambalajýn Satýn Alma Davranýþýna Etkisi Dünya Ambalaj Örgütü nün açýklamalarýna göre dünyada ambalaj kullanýmýnýn %30 unu

Detaylı

Dr. Meltem Çiçeklioðlu*, Dr. Esin Ceber Ege**, Dr. Meral Türk Soyer*, Hem. Sündüz Çýmat***

Dr. Meltem Çiçeklioðlu*, Dr. Esin Ceber Ege**, Dr. Meral Türk Soyer*, Hem. Sündüz Çýmat*** Birinci Basamaktaki Hemþire/Ebelerin Eðitiminde Akran Eðiticilerin Kullanýlmasý; Meme Kanseri Erken Tanýsý Eðitim Programý Geliþtirme Deneyimi Use of Peer-Educators in the Education of Nurses/Midwifes

Detaylı

BÝR KAMU KURULUÞUNDA ÇALIÞAN KADINLARLA ÇALIÞMAYAN KADINLARIN GEBELÝK SORUNLARI YÖNÜNDEN KARÞILAÞTIRILMASI

BÝR KAMU KURULUÞUNDA ÇALIÞAN KADINLARLA ÇALIÞMAYAN KADINLARIN GEBELÝK SORUNLARI YÖNÜNDEN KARÞILAÞTIRILMASI BÝR KAMU KURULUÞUNDA ÇALIÞAN KADINLARLA ÇALIÞMAYAN KADINLARIN GEBELÝK SORUNLARI YÖNÜNDEN KARÞILAÞTIRILMASI Dr. Çiðdem ÇAÐLAYAN Yrd. Doç. Kocaeli Üniversitesi Týp Fakültesi Halk Saðlýðý A.D. Özet Bu çalýþmanýn

Detaylı

Annelerin Çocukluk Çaðý Aþý Takvimi ve Aþýlama Komplikasyonlarý Ýle Ýlgili Bilgi Durumlarý

Annelerin Çocukluk Çaðý Aþý Takvimi ve Aþýlama Komplikasyonlarý Ýle Ýlgili Bilgi Durumlarý ARAÞTIRMALAR / Researches Annelerin Çocukluk Çaðý Aþý Takvimi ve Aþýlama Komplikasyonlarý Ýle Ýlgili Bilgi Durumlarý Mothers' Information Status about Complications of Immunization and Childhood Vaccine

Detaylı

BALIKESÝR DEVLET HASTANESÝ DAHÝLÝYE KLÝNÝÐÝNDE YATAN YAÞLILARDA DÜÞME KORKUSU ve ETKÝLEYEN FAKTÖRLERÝN ÝNCELENMESÝ. Selda YÖRÜK

BALIKESÝR DEVLET HASTANESÝ DAHÝLÝYE KLÝNÝÐÝNDE YATAN YAÞLILARDA DÜÞME KORKUSU ve ETKÝLEYEN FAKTÖRLERÝN ÝNCELENMESÝ. Selda YÖRÜK ADÜ Týp Fakültesi Dergisi 2012; 13(2) : 25-29 Araþtýrma BALIKESÝR DEVLET HASTANESÝ DAHÝLÝYE KLÝNÝÐÝNDE YATAN YAÞLILARDA DÜÞME KORKUSU ve ETKÝLEYEN FAKTÖRLERÝN ÝNCELENMESÝ 1 Selda YÖRÜK ÖZET GÝRÝÞ: Bu çalýþmanýn

Detaylı

Depresyon Tanýsý Almýþ Hastalarda Ölüm Kaygýsýnýn Araþtýrýlmasý

Depresyon Tanýsý Almýþ Hastalarda Ölüm Kaygýsýnýn Araþtýrýlmasý ARAÞTIRMA Depresyon Tanýsý Almýþ Hastalarda Ölüm Kaygýsýnýn Araþtýrýlmasý Investigation of Death Anxiety Among Depressive Patients Nilgün Öngider 1, Suna Özýþýk Eyüboðlu 2 1 Psk.Dr., P.S. Yaþam Özel Aile

Detaylı

Kronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi. Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi

Kronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi. Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Kronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Giriş: Kaliteli yaşam; kişinin temel ihtiyaçlarını karşıladığı,

Detaylı

Halkla Ýliþkiler ve Cinsiyet

Halkla Ýliþkiler ve Cinsiyet Halkla Ýliþkiler ve Cinsiyet Damla YILDIRIM, Selin METÝN Ýzmir Ekonomi Üniversitesi Ýletiþim Fakültesi Özet Literatürde öðrenciler üzerinde yapýlan çalýþmalar cinsiyete göre ileriye dönük mesleki algýlarý

Detaylı

Þizofrenik Hastalara Uygulanan Sorun Çözme Becerilerini Geliþtirme Programýnýn Yaþam Kalitesine Etkisi

Þizofrenik Hastalara Uygulanan Sorun Çözme Becerilerini Geliþtirme Programýnýn Yaþam Kalitesine Etkisi ARAÞTIRMA Þizofrenik Hastalara Uygulanan Sorun Çözme Becerilerini Geliþtirme Programýnýn Yaþam Kalitesine Etkisi Þenay Akpýnar 1, Meral Kelleci 2 1 Dr., Erzincan Ýl Saðlýk Müdürlüðü Erzincan, 2 Doç.Dr.,

Detaylı

Bipolar Bozukluk Baþlangýç Yaþýnýn Klinik ve Gidiþ Özellikleriyle Ýliþkisi

Bipolar Bozukluk Baþlangýç Yaþýnýn Klinik ve Gidiþ Özellikleriyle Ýliþkisi ARAÞTIRMA Bipolar Bozukluk Baþlangýç Yaþýnýn Klinik ve Gidiþ Özellikleriyle Ýliþkisi Recep Tütüncü 1, Sibel Örsel 2, M.Haluk Özbay 2 1 Uz.Dr., 2 Doç.Dr., Dýþkapý Eðitim ve Araþtýrma Hastanesi Psikiyatri

Detaylı

ARAÞTIRMA RESEARCH ARTICLE Ýki Ýlköðretim Okulunda Öðrencilerin Kendi Saðlýklarýný Algýlama Düzeyi ve Bildikleri Doç. Dr. A. Emel Önal 1, Dr. Suna Erbil 1, Dr. Baþak Gürtekin, Dr. Özkan Ayvaz 1, Dr. Sevda

Detaylı

SAMSUN ÇIRAKLIK EÐÝTÝM MERKEZÝ NE DEVAM EDEN ÇIRAKLARIN DURUMLUK-SÜREKLÝ KAYGI DÜZEYLERÝNÝN DEÐERLENDÝRÝLMESÝ*

SAMSUN ÇIRAKLIK EÐÝTÝM MERKEZÝ NE DEVAM EDEN ÇIRAKLARIN DURUMLUK-SÜREKLÝ KAYGI DÜZEYLERÝNÝN DEÐERLENDÝRÝLMESÝ* Dr. Sevgi CANBAZ Yrd. Doç., Ondokuz Mayýs Üniv. Týp Fak. Halk Saðlýðý AD. Dr. Tevfik SÜNTER Yrd. Doç., Ondokuz Mayýs Üniv. Týp Fak. Halk Saðlýðý AD. Dr. Yýldýz PEKÞEN Prof., Ondokuz Mayýs Üniv. Týp Fak.

Detaylı

SINIF ÖÐRETMENLÝÐÝ ÖÐRETMEN ADAYLARININ BÝLGÝ OKUR-YAZARLIÐI BECERÝLERÝ ÜZERÝNE BÝR DURUM ÇALIÞMASI

SINIF ÖÐRETMENLÝÐÝ ÖÐRETMEN ADAYLARININ BÝLGÝ OKUR-YAZARLIÐI BECERÝLERÝ ÜZERÝNE BÝR DURUM ÇALIÞMASI Abant Ýzzet Baysal Üniversitesi Eðitim Fakültesi Dergisi Cilt: 8, Sayý: 2, Yýl: 8, Aralýk 2008 SINIF ÖÐRETMENLÝÐÝ ÖÐRETMEN ADAYLARININ BÝLGÝ OKUR-YAZARLIÐI BECERÝLERÝ ÜZERÝNE BÝR DURUM ÇALIÞMASI Türkan

Detaylı

Aurasýz migren ile epizodik gerilim tipi baþaðrýsý: Psikiyatrik morbidite ve ayýrt edici diðer özelliklerin araþtýrýlmasý

Aurasýz migren ile epizodik gerilim tipi baþaðrýsý: Psikiyatrik morbidite ve ayýrt edici diðer özelliklerin araþtýrýlmasý Týp Araþtýrmalarý Dergisi 2005: 3 (1): 22-26 ARAÞTIRMA Aurasýz migren ile epizodik gerilim tipi baþaðrýsý: Psikiyatrik morbidite ve ayýrt edici diðer özelliklerin araþtýrýlmasý Melek Zeynep Saygýn 1, Esat

Detaylı

Kemoterapi alan hastalarýn sosyodemografik ve tanýsal özellikleri

Kemoterapi alan hastalarýn sosyodemografik ve tanýsal özellikleri ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Kemoterapi alan hastalarýn sosyodemografik ve tanýsal özellikleri Sociodemographic and diagnostic characteristics of patients treated with chemotheraphy Gamze Gököz Doðu,

Detaylı

Sosyal Kaygý Bozukluðu ile Panik Bozukluðu Olgularýnýn Demografik ve Bazý Klinik Özellikler Açýsýndan Karþýlaþtýrýlmasý

Sosyal Kaygý Bozukluðu ile Panik Bozukluðu Olgularýnýn Demografik ve Bazý Klinik Özellikler Açýsýndan Karþýlaþtýrýlmasý Sosyal Kaygý Bozukluðu ile Panik Bozukluðu Olgularýnýn Demografik ve Bazý Klinik Özellikler Açýsýndan Karþýlaþtýrýlmasý Hatice GÜZ*, Nesrin DÝLBAZ** ÖZET Bu çalýþmada sosyal kaygý ve panik bozukluðu olan

Detaylı

Ankara da Bir Ýlköðretim Okulunda El Yýkama Konusunda Bir Müdahele Çalýþmasý

Ankara da Bir Ýlköðretim Okulunda El Yýkama Konusunda Bir Müdahele Çalýþmasý ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Ankara da Bir Ýlköðretim Okulunda El Yýkama Konusunda Bir Müdahele Çalýþmasý An Intervention Study on Handwashing Among Secondary School Students in Ankara Mehmet Kaya M.D.

Detaylı

Huzurevindeki Yaþlýlarda Depresyon Sýklýðý ve Ýliþkili Risk Etmenleri

Huzurevindeki Yaþlýlarda Depresyon Sýklýðý ve Ýliþkili Risk Etmenleri ARAÞTIRMA Huzurevindeki Yaþlýlarda Depresyon Sýklýðý ve Ýliþkili Risk Etmenleri Gülfizar Sözeri Varma 1, Nalan Kalkan Oðuzhanoðlu 2, Tarkan Amuk 3, Figen Ateþçi 2 1 Uz.Dr., 2 Prof.Dr., 4 Doç.Dr., Pamukkale

Detaylı

Meme Kanserinin Ruhsal ve Sosyal Etkileri Üzerine Bir Çalýþma

Meme Kanserinin Ruhsal ve Sosyal Etkileri Üzerine Bir Çalýþma Meme Kanserinin Ruhsal ve Sosyal Etkileri Üzerine Bir Çalýþma Þahnur ÞENER*, Nazan GÜNEL**, Zafer AKÇALI***, Selahattin ÞENOL* #, Aylin Ýlden KOÇKAR** # ÖZET Psikolojik, sosyal ve çevresel etkenlerin hastalýklarýn

Detaylı

Türkiye'de evli erkeklerin aile planlamasý yöntemlerini kullanmalarýný etkileyen faktörler

Türkiye'de evli erkeklerin aile planlamasý yöntemlerini kullanmalarýný etkileyen faktörler Gülhane Týp Dergisi 2006; 48: 63-69 Gülhane Askeri Týp Akademisi 2006 ARAÞTIRMA Türkiye'de evli erkeklerin aile planlamasý yöntemlerini kullanmalarýný etkileyen faktörler Levent Akýn (*), Nilüfer Özaydýn

Detaylı

Tüberkülozlu Hastalarda Depresyonun Yaþam Kalitesi Üzerine Etkisinin Aktif, Ýnaktif ve Kontrol Gruplarýnda Belirlenmesi

Tüberkülozlu Hastalarda Depresyonun Yaþam Kalitesi Üzerine Etkisinin Aktif, Ýnaktif ve Kontrol Gruplarýnda Belirlenmesi ARAÞTIRMA Tüberkülozlu Hastalarda Depresyonun Yaþam Kalitesi Üzerine Etkisinin Aktif, Ýnaktif ve Kontrol Gruplarýnda Belirlenmesi Demet Ünalan 1, Mustafa Baþtürk 2, Ferhan Soyuer 1, Osman Ceyhan 3, Ahmet

Detaylı

Akne Vulgaris ve Psikopatoloji Ýliþkisini Aydýnlatmaya Yönelik Bir Çalýþma

Akne Vulgaris ve Psikopatoloji Ýliþkisini Aydýnlatmaya Yönelik Bir Çalýþma ARAÞTIRMA Akne Vulgaris ve Psikopatoloji Ýliþkisini Aydýnlatmaya Yönelik Bir Çalýþma Orhan Murat Koçak 1, Gökçe Silsüpür 2, Canan Görpelioðlu 3, Emel Erdal 4 1 Uz.Dr., Kýrýkkale Üniversitesi Týp Fakültesi

Detaylı

Sunuþ. Türk Tabipleri Birliði Merkez Konseyi

Sunuþ. Türk Tabipleri Birliði Merkez Konseyi Sunuþ Bu kitap Uluslararasý Çalýþma Örgütü nün Barefoot Research adlý yayýnýnýn Türkçe çevirisidir. Çýplak ayak kavramý Türkçe de sýk kullanýlmadýðý için okuyucuya yabancý gelebilir. Çýplak Ayaklý Araþtýrma

Detaylı

Malatya Ýlinde 2005 Yýlýnda Ýntihar Giriþiminde Bulunan Bireylerde Klinik ve Sosyodemografik Özellikler

Malatya Ýlinde 2005 Yýlýnda Ýntihar Giriþiminde Bulunan Bireylerde Klinik ve Sosyodemografik Özellikler ARAÞTIRMA Malatya Ýlinde 2005 Yýlýnda Ýntihar Giriþiminde Bulunan Bireylerde Klinik ve Sosyodemografik Özellikler Socio-Demographic Characteristics of Suicidal Individuals Hayriye Dilek Yalvaç 1, Burhanettin

Detaylı

Acil servise baþvuran yaþlýlarýn baþvuru nedenlerinin ve sonuçlarýnýn deðerlendirilmesi

Acil servise baþvuran yaþlýlarýn baþvuru nedenlerinin ve sonuçlarýnýn deðerlendirilmesi 139 ARAÞTIRMA Acil servise baþvuran yaþlýlarýn baþvuru nedenlerinin ve sonuçlarýnýn deðerlendirilmesi Ahmet Selçuk Kýlýnç*, Binali Çatak**, Okan Badýllýoðlu***, Sevinç Sütlü*, Özgür Dikme****, Osman Aydýn****,

Detaylı

YENÝ YAYINLARDAN ÖZETLER

YENÝ YAYINLARDAN ÖZETLER YENÝ YAYINLARDAN ÖZETLER Kistik Fibrozisli Çocuk ve Ergenlerde Psikopatoloji ve Tedavi Uyumu White T, Miller J, Smith GL ve ark. (2008) Adherence and psychopathology in children and adolescents with cystic

Detaylı

BAZI ÖZELLÝKLERÝ ÝLE ÇALIÞMA KOÞULLARI VE BU KOÞULLARA ÝLÝÞKÝN GÖRÜÞLERÝ ANKARA'DA ÇALIÞAN TRAFÝK POLÝSLERÝNÝN. Özet. Abstract

BAZI ÖZELLÝKLERÝ ÝLE ÇALIÞMA KOÞULLARI VE BU KOÞULLARA ÝLÝÞKÝN GÖRÜÞLERÝ ANKARA'DA ÇALIÞAN TRAFÝK POLÝSLERÝNÝN. Özet. Abstract ANKARA'DA ÇALIÞAN TRAFÝK POLÝSLERÝNÝN BAZI ÖZELLÝKLERÝ ÝLE ÇALIÞMA Ahmet ÇEVÝK Kazalarýn Epidemiyolojisi ve Demografisi Bilim Uzm., Emniyet Genel Müdürlüðü Dr. Mustafa N. ÝLHAN Öðr. Gör., Gazi Üniv. Týp

Detaylı

Psikiyatri Kliniðinde Yatarak Tedavi Gören Þizofreni Hastalarýnýn Sosyodemografik ve Klinik Özellikleri

Psikiyatri Kliniðinde Yatarak Tedavi Gören Þizofreni Hastalarýnýn Sosyodemografik ve Klinik Özellikleri ARAÞTIRMA Psikiyatri Kliniðinde Yatarak Tedavi Gören Þizofreni Hastalarýnýn Sosyodemografik ve Klinik Özellikleri Sociodemographic and Clinical Characteristics of inpatients with Schizophrenia in Psychiatry

Detaylı

ÇOCUK PSÝKÝYATRÝSÝ UZMANLIK EÐÝTÝMÝNDE PERFORMANSA DAYALI DEÐERLENDÝRME

ÇOCUK PSÝKÝYATRÝSÝ UZMANLIK EÐÝTÝMÝNDE PERFORMANSA DAYALI DEÐERLENDÝRME ÇOCUK PSÝKÝYATRÝSÝ UZMANLIK EÐÝTÝMÝNDE PERFORMANSA DAYALI DEÐERLENDÝRME Þahbal ARAS*, Burak BAYKARA** ÖZET Amaç: Bu yazýda çocuk psikiyatrisi uzmanlýk eðitiminde uygulanan Nesnel Örgün Klinik Sýnav (NÖKS)

Detaylı

Madde Kullanýmý Nedeni Ýle Yatarak Tedavi Görenlerde Ýntihar Giriþimi Öyküsü

Madde Kullanýmý Nedeni Ýle Yatarak Tedavi Görenlerde Ýntihar Giriþimi Öyküsü Madde Kullanýmý Nedeni Ýle Yatarak Tedavi Görenlerde Ýntihar Giriþimi Öyküsü Cüneyt EVREN*, Bilge EVREN**, Kültegin ÖGEL***, Duran ÇAKMAK*** ÖZET Literatürdeki çalýþmalar, baðýmlýlarýn genel popülasyona

Detaylı

Hemodiyaliz Tedavisi Alan Kronik Böbrek Yetmezliði Olgularýnýn Hastalýklarý ve Hemodiyaliz Hakkýndaki Bilgi, Tutum ve Davranýþlarýnýn Ýncelenmesi

Hemodiyaliz Tedavisi Alan Kronik Böbrek Yetmezliði Olgularýnýn Hastalýklarý ve Hemodiyaliz Hakkýndaki Bilgi, Tutum ve Davranýþlarýnýn Ýncelenmesi ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Hemodiyaliz Tedavisi Alan Kronik Böbrek Yetmezliði Olgularýnýn Hastalýklarý ve Hemodiyaliz Hakkýndaki Bilgi, Tutum ve Davranýþlarýnýn Ýncelenmesi Investigation of the Knowledge,

Detaylı

Kayseri Eðitim ve Araþtýrma Hastanesi Jinekoloji Polikliniðine Baþvuran Kadýnlarda Üriner Ýnkontinans Sýklýðý ve Etkileyen Faktörler

Kayseri Eðitim ve Araþtýrma Hastanesi Jinekoloji Polikliniðine Baþvuran Kadýnlarda Üriner Ýnkontinans Sýklýðý ve Etkileyen Faktörler ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Kayseri Eðitim ve Araþtýrma Hastanesi Jinekoloji Polikliniðine Baþvuran Kadýnlarda Üriner Ýnkontinans Sýklýðý ve Etkileyen Faktörler Prevalence of Urinary Incontinence and

Detaylı

AYDIN DA ZAMANINDA VE PREMATÜRE DOÐAN BEBEKLERÝN AÐIRLIK, BOY,

AYDIN DA ZAMANINDA VE PREMATÜRE DOÐAN BEBEKLERÝN AÐIRLIK, BOY, ADÜ Týp Fakültesi Dergisi 2000; 1(2):17-22 Klinik Araþtýrma AYDIN DA ZAMANINDA VE PREMATÜRE DOÐAN BEBEKLERÝN AÐIRLIK, BOY, BAÞ ÇEVRESÝ ÖLÇÜMLERÝ VE PONDERAL ÝNDEKSLERÝ Münevver TÜRKMEN 1, Ferrin AYDOÐAN

Detaylı

daha çok göz önünde bulundurulabilir. Öğrencilerin dile karşı daha olumlu bir tutum geliştirmeleri ve daha homojen gruplar ile dersler yürütülebilir.

daha çok göz önünde bulundurulabilir. Öğrencilerin dile karşı daha olumlu bir tutum geliştirmeleri ve daha homojen gruplar ile dersler yürütülebilir. ÖZET Üniversite Öğrencilerinin Yabancı Dil Seviyelerinin ve Yabancı Dil Eğitim Programına Karşı Tutumlarının İncelenmesi (Aksaray Üniversitesi Örneği) Çağan YILDIRAN Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler

Detaylı

1. ÝTHÝB TEKNÝK TEKSTÝL PROJE YARIÞMASI

1. ÝTHÝB TEKNÝK TEKSTÝL PROJE YARIÞMASI Yarýþmanýn Amacý 1. ÝTHÝB 1.ÝTHÝB Teknik Tekstiller Proje Yarýþmasý, Ýstanbul Tekstil ve Hammaddeleri Ýhracatçýlarý Birliði'nin Türkiye Ýhracatçýlar Meclisi'nin katkýlarýyla Türkiye'de teknik tekstil sektörünün

Detaylı