8.Bölüm Sermaye Maliyeti. Yrd. Doç. Dr. Eşref Savaş Başcı

Transkript

1 8.Bölüm Sermaye Maliyeti Yrd. Doç. Dr. Eşref Savaş Başcı

2 Amaçlarımız Bu bölümü tamamladıktan sonra aşağıdaki bilgi ve becerilere sahip olabileceksiniz: Sermaye maliyeti kavramını hakkında bilgi sahibi olmak Sermaye Maliyeti türleri ve hesaplanmasını yapabilmek Sermaye Maliyeti ile ilgili teorik modeller hakkında bilgi sahibi olmak Anahtar Kavramlar Sermaye Maliyeti Özsermaye Maliyeti Borcun Maliyeti Ağırlıklı Ortalama Sermaye Maliyeti İçindekiler Sermaye Maliyeti Özet o Öz Sermaye Maliyeti İmtiyazlı Hisse Senedi Maliyetinin Hesaplanması Adi (Yaygın) Hisse Senedinin Maliyetinin Hesaplanması Finansal Varlıkları Fiyatlama Modeline Göre Öz Sermaye Maliyetinin Hesaplanması o Borcun Maliyeti Banka Kredisinin Maliyeti Hesaplanması Tahvilin Maliyetinin Hesaplanması o Ağırlıklı Ortalama Sermaye Maliyeti Çalışma Soruları Ağırlıklı Ortalama Sermaye Maliyetinin Hesaplanması Çalışma Soruları Yanıt Anahtarı Yararlanılan Kaynaklar 1

3 BÖLÜM 8 SERMAYE MALİYETİ 1. Sermaye Maliyeti Bu bölümde sermaye maliyeti, öz sermayenin maliyeti, borcun maliyeti ve ağırlıklı ortalama sermaye maliyeti ile ilgili önemli noktalar üzerinde durulacaktır. Sermaye maliyeti firmanın kaynak maliyeti anlamında kullanılan bir ifadedir. Diğer bir ifadeyle firmanın sahip olduğu kaynaklarının maliyetidir. Firmanın temelde iki çeşit kaynağı bulunmaktadır. Bunlar öz kaynaklar ve yabancı kaynaklardır. Öz kaynaklar işletme ortaklarının hisse senedi satın almak yoluyla yatırdıkları tutarlar (ödenmiş sermaye) ile dağıtılmamış kârlardan (kâr yedekleri) oluşmaktadır. Borçla ifade edilen kısım ise işletmenin ihraç ettiği tahvillerden elde edilen kaynak ile banka kredilerinden oluşmaktadır. Literatürde çok sayıda model ve hesaplama yöntemi ile sermaye maliyeti hesaplanabilmektedir. Öz Sermaye Maliyeti Öz sermaye maliyeti gerçek anlamda bir maliyet olmayıp alternatif maliyettir. Hissedarlar, yukarıda da ifade edildiği gibi, işletmeye öz sermaye olarak iki şekilde kaynak sağlarlar. Bunlardan ilki işletmenin hisse senetlerini satın almak, ikincisi ise net kârdan temettü almayıp bunu işletmede bırakmak, başka bir ifadeyle işletmeye yatırmaktır. Her iki durumda da hissedarlar işletmeye yatırım yapmaktadırlar. Bu yatırım nedeniyle işletme ile hissedarlar arasında bir beklenti oluşmaktadır. Hissedarların bu yatırımları yapmasındaki (hisse senetlerini satın almak ve net kârı temettü olarak almayıp işletme bünyesinde bırakmak) yegâne etken bekledikleri getiri oranıdır. Hissedar alternatif yatırım araçları olmasına rağmen neden işletmeye öz sermaye sağlamak yoluyla yatırım yapmaktadır? Bu soruya verilebilecek en önemli cevap beklediği getiri oranı olacaktır. O halde hissedar bir işletmenin öz sermayesine yatırım yaparken beklediği risk ile uyumlu olarak belirli bir oranda kazanç elde etmek isteyecektir. Hissedarların bekledikleri kazançlar ikiye ayrılmaktadır. Hissedarın Beklediği Kazanç = Temettü Kazancı + Sermaye Kazancı Temettü (dividend) kazancı, hissedarın satın almış olduğu hisse senedini elinde bulundurması karşılığında firmanın elde ettiği net kârdan almayı beklediği kâr payını ifade etmektedir. Gelişmiş ülkelerde hissedarın beklediği bu kâr payı, oran cinsinden ifade edilerek kâr payının gelecek dönemlerde ne şekilde büyüyeceği de belirlenebilmektedir. Sermaye kazancı (capital gain) ise hissedarın bugün satın aldığı bir hisse senedinin gelecekteki bir tarihte elden çıkarılması durumunda satış ile alış arasındaki pozitif fark olarak ifade edilmektedir. Hissedar firmanın hisse senedini gelecekte fiyatları yükselir beklentisi ile satın alır ve fiyatlar yükseldiğinde de satarak aradaki farktan sermaye kazancı elde etmeye çalışır. Hisse senedini hissedarın beklentilerine göre temelde Gelir Senedi (income stock) ve Büyüme Senedi (growth stock) olarak ikiye ayırmak mümkündür. Gelir Senedi, ya büyümesini tamamlamış ya da hissedarın beklediğinden daha az büyüme oranına sahip firmalar için kullanılan bir tabirdir. Bu durumda firma elde ettiği tüm kârını hissedarlar ile 2

4 paylaşmaktadır. Aslında firma hissedarlarına daha fazla büyüme taahhüt edemediği için kârını dağıtarak hissedarların kendilerinin karar vermesini istemektedir. Hissedar böyle bir firmanın hisse senedini aldığında tek beklentisi kâr payı olmaktadır. Dolayısıyla hem hissedarın hem de firmanın beklentileri bu kâr payına göre şekillenmektedir. Dolayısıyla hisse senedinin firmaya maliyeti diğer bir ifadeyle öz sermaye maliyeti hissedarın kâr payı anlamında beklediği getiriye göre şekillenmektedir. Büyüme Senedi özelliği taşıyan firmalar ise, elde ettiği net kârı hissedarlara dağıtmak istemeyip yatırımlarında kullanmak isteyen firmalardır. Burada hissedarın beklentisi ile firmanın amaçları arasında bir farklılık oluşmaktadır. Firma büyümek ve daha fazla kazanç elde etmek isterken hissedar da bir an önce kârdan pay almak istemektedir. Büyüme senetlerinde hissedar kârdan pay alma fikrinden ancak bir durumda vazgeçebilmektedir. Bu da firmanın büyüyerek gelecekte daha fazla kâr payı ya da daha fazla sermaye kazancı vermesi durumudur. Hissedar bu durumu kabul ettiğinde bir miktar da risk almaktadır. Çünkü firmanın geleceğe ilişkin yatırımlarının riskinin artması halinde daha fazla kazanç elde etme beklentisi tehlikeye girmektedir. Yatırımcının riski görüp hisseleri satması halinde firma değerinde azalma söz konusu olabilecektir. Öz sermayenin maliyetini hesaplayabilmek için hisse senedi çeşitleri üzerinde durmak gerekecektir. Hisse senetleri; İmtiyazlı Hisse Senetleri ve Adi Hisse Senetleri olarak temel haklar itibariyle ikiye ayrılır. İmtiyazlı hisse senetleri, hissedarlarına belli oranda getiri vermeyi taahhüt eden hisse senetleridir. Adi hisse senetleri ise yaygın olarak kullanılan, sıklıkla el değiştiren ve elinde bulundurana bazı haklar veren hisse senedi türüdür. Hisse senedinin bu iki türüne göre farklı öz kaynak maliyeti hesaplanabilmektedir. İmtiyazlı Hisse Senedi Maliyetinin Hesaplanması İmtiyazlı hisse senedinin maliyeti aşağıdaki şekilde hesaplanmaktadır: İmtiyazlı hisse senetleri ile finansmanı, borçla finansman gibi düşünmek gerekmektedir. İmtiyaza sahip hisse senedi sahiplerine sürekli ve sabit tutarda ödenen temettü miktarının kaynak maliyeti açısından hesaplanması aşağıdaki gibi olmaktadır. Burada ifade edilen P 0, yani hisse senedinin olması gereken değeri değiştikçe imtiyazlı hisse senetlerinin maliyeti değişecektir. D, sonsuza kadar sabit tutarda ödenecek olan kâr payını ifade etmektedir. Adi (Yaygın) Hisse Senedinin Maliyetinin Hesaplanması Gordon Büyüme Modelinde temettü kazancını esas alan hisse senedinin maliyeti aşağıdaki gibi hesaplanabilmektedir: ya da 3

5 Burada ifade edilen P 0 hisse senetinin olması gereken fiyatını, D 0 en son ödenen temettü tutarını, D 1 gelecekte ödenecek temettü tutarını, g temettü büyüme oranını ve k e özsermaye maliyetini ifade etmektedir. Ancak burada ifade edilen özsermaye maliyeti aynı zamanda da hissedarın beklediği getiri oranı (expected return) olmaktadır. Yukarıdaki hesaplamada k e yalnız bırakıldığında aşağıdaki denklem elde edilmektedir: Örnek Uygulamalar A) ABC A.Ş. imtiyazlı hisse senedi sahipleri için sonsuza kadar 10 TL temettü ödemeyi planlamaktadır. Hisse senedi bugün borsada 50 TL den işlem görmektedir. Buna göre imtiyazlı hisse senedei sahiplerinin firmadan beklediği getiri oranı şu şekilde hesaplanabilir: Burada hesaplanan %20 hissedarın beklediği getiri oranını gösterirken aynı zamanda firma açısından da imtiyazlı hisse senedinin maliyetini oluşturmaktadır. B) ABC A.Ş. nin en son ödediği temettü hisse senedi başına 5 TL dir. Firma temettülerinin sonsuza kadar % 5 büyüyeceğini beklemektedir. Firmanın hisse senedi borsada 25 TL den işlem görmektedir. Buna göre hisse senedinin maliyeti şu şekilde hesaplanabilir: D 1 yerine konulduğunda, D 1 = D 0 (1+g) D 1 = 5 TL (1+0,05) D 1 = 5,25 TL 4

6 k e =0,26 Hisse senedinin maliyeti, diğer bir ifadeyle hissedarın beklediği getiri oranı % 26 olarak hesaplanmıştır. Finansal Varlıkları Fiyatlama Modeline Göre Öz Sermaye Maliyetinin Hesaplanması Finansal Varlıkları Fiyatlama Modeline (FVFM) göre yapılan hesaplama, W. Sharpe tarafından geliştirilen ve 1990 yılında Ekonomi alanında Nobel Ödülü alan teoriye dayanmaktadır. Bu teoriye göre firmanın hisse senetlerinin işlem gördüğü piyasada firmanın beklenen getirisi, firmanın sistematik riskinin risk primi ile çarpılması sonucunda bulunan değere risksiz faiz oranının eklenmesi ile bulunabilmektedir. Risksiz faiz oranı, hazine tarafından ihraç edilen uzun vadeli borçlanma araçlarının yıllık bileşik faizi olarak dikkate alınmaktadır. Türkiye örneğinde gösterge tahvilin bileşik faiz oranı risksiz faiz oranı olarak kullanılabilmektedir. Risk primi ise, risksiz faiz oranı ile pazarın getirisi arasında kalan kısmı ifade etmektedir. Modele göre pazar portföyünün riski (sistematik) 1 e eşittir. Firmaların sistematik riskleri (firmanın hisse senedi getirisinin piyasasının getirisine olan duyarlılığı) 1 den büyük veya küçük olabilmektedir. Firmanın, sistematik riski 1 den büyükse, piyasa getirisinden daha fazla getiri elde etmesi yok eğer 1 den küçükse piyasa getirisinden daha az getiri elde etmesi beklenir. Sistematik risk, firmanın hisse senetlerinin beta katsayısı olarak dikkate alınmaktadır. Beta katsayısı pazar portföyü için 1 e eşitken yatırımın tamamının risksiz faiz oranına eşit olduğu durumda sıfıra eşittir. Çünkü risksiz faiz oranının riski, sıfır olarak kabul edilmektedir. Hisse senedinin beta katsayısı 1 den ne kadar büyük olursa hisse senedinden o kadar fazla getiri elde etmesi beklenmekte ve Öncü Firma olarak adlandırılmaktadır. Beta katsayısı 1 den küçük olduğu sürece de söz konusu hisse senedinin getirisinin pazar portföyünün getirisinden daha az bir getiriye sahip olacağı beklentisi oluşmakta ve bu tür bir firma Takipçi Firma olarak adlandırılmaktadır. Firmaların FVFM ne göre olması gereken getirisi aynı zamanda firma açısından da hisse senetlerinin maliyetini oluşturmaktadır. i firmasının getirisi ile pazar portföyünün getirisi arasındaki ilişki FVFM ne göre aşağıdaki gibidir: 5

7 r i Menkul Kıymet Pazar Doğrusu r m P r f 1 β i r i = r f + β i * (r m r f ) Firmanın hisse senedinin getirisi (hissedar açısından getiri, firma açısından da maliyeti) r i, risksiz faiz oranı r f, firmanın hisse senetlerinin sistematik riski β i ve firmanın işlem gördüğü pazarın getirisi de r m ile ifade edilmektedir. P ile gösterilen yer ise pazar portföyünü ifade etmektedir. Firmanın sistematik risk ölçütü olarak kullanılan beta katsayısı aşağıdaki gibi hesaplanır: Firmanın hisse senedi getirisi ile pazar portföyünün getirisi arasındaki kovaryansın, pazar portföyünün varyansına oranı olarak hesaplanan Beta Katsayısı teorik olarak - ile + arasında değer alabilir. Burada hesaplanan değer firmanın piyasaya göre sistematik riskini göstermektedir ve FVFM inde kullanılmaktadır. Örnek Uygulama ABC A.Ş. borsada işlem görmektetir. Firmanın beta katsayısı 1,2 olup, pazarın getirisi % 15, risksiz faiz oranı da % 10 dur. Buna göre, firmanın hisse senedinin getirisi, diğer bir ifadeyle firma açısından maliyeti şu şekilde hesaplanabilir: r i = r f + β i * (r m r f ) 6

8 r i = 0,1 + 1,2 * (0,15 0,1) r i = 0,16 = % 16 olarak bulunur. Burada belirtilmesi gereken bir konu daha bulunmaktadır. Bir firma borçlandığı zaman hissedarlar açısından daha riskli bir duruma gelir. Bunun nedeni firma varlıkları üzerinde öncelikli olarak borçluların hakkının bulunmasıdır. Başka bir şekilde ifade edersek, firma iflas ettiğinde veya tasfiye olduğunda varlıkları nakde dönüştürülür ve elde edilen nakitle öncelikle borçlar ödenir. Borçlar ödendikten sonra elde nakit kalırsa, bu nakit hissedarlara hisseleri oranında dağıtılır. Bu nedenle riskin önemli bir bölümü hissedarlara aittir. Firma borçlandıkça hissedarların riski arttığından bekledikleri getiri oranı da (öz sermaye maliyeti) artar. Dolayısıyla borçlu bir firmanın öz sermaye maliyeti borçsuz bir firmaya göre daha yüksektir. Yukarıdaki hesaplamada, şirketin borcunun bulunmadığı kabul edilmiştir. Eğer şirketin borcu varsa öz sermaye maliyeti aşağıdaki şekilde hesaplanır: rborçlu = rf + β borçsuz ( rm rf ) + β borçsuz ( rm rf ) * (1 V ) * Borç Özsermaye Yukarıdaki ifadede, r borçlu borçlu bir firmanın özsermaye maliyetini, β borçsuz benzer işletme riskine sahip (faiz ve vergi öncesi kârının değişkenliği benzer olan) borçsuz bir firmanın betasını (kaldıraçsız beta), V vergi oranını göstermektedir. Borç/öz sermaye, borç öz sermaye oranıdır. Diğer terimler ise yukarıda açıklandığı gibidir. Görüldüğü gibi, borçlu bir firma, işletme riski yanında finansal risk de taşıdığından, öz sermaye maliyeti benzer işletme riskine sahip borçsuz bir firmadan daha yüksektir. Buradan yola çıkarak β borçlu (kaldıraçlı beta) da hesaplanabilir. Kaldıraçlı beta aşağıdaki şekilde bulunur: β = β 1 + (1 V ) borçlu borçsuz * Borç Özsermaye Kaldıraçlı beta kullanılarak, borçlu bir firmanın özsermaye maliyeti aşağıdaki şekilde hesaplanır: r borçlu = r + β f borçlu ( rm rf ) Örnek Uygulama Borçsuz bir firmanın betası 1,5 dur. Pazarın getirisi % 15, risksiz faiz oranı % 10, vergi oranı ise % 20 dir. Benzer işletme riskine sahip bir firmanın borç öz sermaye oranı 0,75 dir. Borçlu firmanın öz sermaye maliyeti nedir? 7

9 r borçlu = 0,10 + 1,5 (0,15 0,10) + 1,5 (0,15 0,10) (1-0,20) * 0,75 = 0,22 (% 22) Şimdi borçlu firmanın öz sermaye maliyetini kaldıraçlı beta yoluyla hesaplayalım: β borçlu = 1,5 * [1 + (1-0,20) * 0,75] = 2,4 r borçlu = 0,10 + 2,4 * (0,15 0,10) = 0,22 (% 22) Görüldüğü gibi her iki yöntemde de borçlu firmanın özsermaye maliyeti % 22 olarak bulunmaktadır. Borcun Maliyeti Firmaların borçlanma kapsamında temelde başvurdukları iki temel kaynak bulunmaktadır. Bunlar, banka kredisi ve tahvil olmaktadır. Borcun maliyeti denildiğinde ilk akla gelen kullanılan borcun faiz oranı olsa da gerçekte bu oran borcun maliyeti değildir. Borcun maliyeti, alınan borcun nakit girişlerinin bugünkü değeri ile nakit çıkışlarının bugünkü değerini birbirine eşitleyen iskonto oranıdır. Borç alan firmalar dosya masrafı, ekpertiz, ihraç maliyetleri (tahviller için) vb. bazı maliyetlere katlandıklarından oluşan gerçek nakit girişi kredi tutarına eşit olmayabilir. Bu nedenle etkin maliyet, nakit girişlerinin bugünkü değerini nakit çıkışlarının bugünkü değerine eşitleyen iskonto oranıdır. Bankadan alınan kredinin vade sonuna kadarki taksitleri hangi iskonto oranı ile iskonto edilmelidir ki sonuç, bazı maliyetler çıktıktan sonra gerçekleşen nakit girişine eşit olsun? İşte burada hesaplanan k d oranı borcun firma açısından gerçek (etkin) maliyetini göstermektedir. Hesaplanan oran, alınan kredinin faiz oranı değildir. Bu nedenle kredinin faiz oranı yerine yeniden hesaplanan ve genellikle bu orandan fazla bulunan k d oranı, borcun maliyeti olmaktadır. Borcun maliyetini tahvil ihracı sürecinde değerlendirdiğimizde, tahvilin vadeye kadarki getirisi (yield to maturity) borcun maliyetini oluşturmaktadır. Burada, tahvilin kupon ödemeleri ile vade sonundaki anapara geri ödemesini tahvilin bugünkü değerine eşitlemeye çalışan iskonto oranı bulunmaya çalışılmaktadır ki bu iskonto oranına tahvilin vadeye kadarki getirisi denilmektedir. Bu oranın aynı zamanda tahvil cinsinden borçlanmanın maliyeti olduğu aşikardır. 8

10 Örnek Uygulamalar A) ABC A.Ş. bankadan TL tutarlı 10 yıl vadeli kredi kullanmıştır. Bankadan alınan kredinin 10 yıl boyunca ödeneceği yıllık taksitleri TL olarak hesaplanmıştır. Buna göre bankadan alınan kredinin firmaya olan maliyetini hesaplamak istediğimizde; k d =0,13096 = % 13,1 B) ABC A.Ş. nin vadesine 5 yıl kalmış nominal değeri TL ve % 15 kupon ödemeli tahvilinin piyasada 950 TL den işlem gördüğünü varsayalım. Bu verilere göre, tahvilin vadeye kadarki getirisi diğer bir ifadeyle tahvilin firmaya olan maliyeti hesaplanmak istendiğinde; k d = 0,1655 = % 16,55 Ağırlıklı Ortalama Sermaye Maliyeti Ağırlıklı Ortalama Sermaye Maliyeti (WACC : Weighted Average Cost of Capital), firmaların gerçek sermaye maliyetinin hesaplanmasında kullanılan yöntemdir. Sadece öz kaynak ya da sadece borç kullanan firma sayısının çok az olduğu düşünüldüğünde kullanılan kaynakların ağırlıklarının da dikkate alınarak hesaplamaya katılması gerekecektir. Ağırlıklı Ortalama Sermaye Maliyeti firmanın cari değerler ile ifade edilen yabancı kaynak ile öz kaynaklarının cari ağırlıklarının kullanılarak hesaplandığı maliyetini göstermektedir. Bu hesaplama sürecinde hem kaynak maliyeti hem de ağırlıklar cari değere göre dikkate alınmalıdır. Bilaçoda yer alan verilerin tarihi değerleri ifade ettiği düşünüldüğünde yapılan hesaplama yanlış olacaktır. Ağırlıklı Ortalama Sermaye Maliyetinin Hesaplanması Ağırlıklı ortalama sermaye maliyetinin hesaplanmasında, AOSM nin sahip olduğu kaynak kompozisyonunun cari değerleri kullanılmaktadır. Buna göre AOSM diğer bir ifadeyle k a şu şekilde hesaplanabilmektedir: 9

11 AOSM = k a = ke * We + kd*(1-v)*w d + k imt * W imt Bu hesaplamada k e adi hisse senedinin maliyetini, W e adi hisse senedinin cari ağırlığını, k d borcun maliyetini, V vergi oranını, W d borcun cari değerini, k imt imtiyazlı hisse senedininin maliyetini ve W imt de imtiyazlı hisse senetlerinin cari ağırlığını ifade etmektedir. Ancak unutulmaması gereken bir husus da; W e + W d + W imt = % 100 olmasıdır. Ağırlıkların cari değerlerinin toplamının % 100 olması gerekmektedir. Yukarıda da ifade edildiği gibi cari değerlerin toplamı bilanço toplamına eşit olmayabilir. Örnek Uygulama ABC A.Ş. nin bazı bilgileri şu şekildedir. Cari değer itibariyle; Cari Değer Ağırlık Kaynak Maliyeti Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar Tahvil % 40 % 10 Özkaynaklar Adi Hisse Senedi % 50 % 15 İmtiyazlı Hisse Senedi % 10 % 20 Toplam Kaynakların Cari Değeri % 100 Vergi Oranı % 30 AOSM nin hesaplanmasında; AOSM = k a = k e * W e + k d *(1-V)*W d + k imt * W imt AOSM = k a = 0,15*0,5 + 0,1*(1-0,3)*0,4 + 0,2*0,1 AOSM = k a = 0,123 = % 12,3 bulunur. r i = 0,125 = %12,5 10

12 Özet Sermaye maliyeti firmalar açısından yapılacak yatırımlarda bugünkü değerin iskonto oranı olarak dikkate alınmaktadır. Sermaye maliyetinin unsurları belirlendikten sonra her birinin kaynak maliyeti hesaplanmalıdır. Kaynakların çeşitliliği beraberinde farklı kaynak maliyetlerini de getirmektedir. Buna göre öz sermayenin maliyeti bir taraftan adi hisse senetlerinin maliyetini, diğer taraftan da imtiyazlı hisse senetlerinin maliyetini ifade etmektedir. Borcun maliyeti ise bir taraftan banka kredisinin maliyetini, diğer taraftan da ihraç edilen tahvilin maliyetini ifade etmektedir. Unutulmaması gereken şey ise sermaye maliyetinin ödenen faiz ya da ödenen temettü oranı olmadığıdır. Cari değerlerin dikkate alındığı nakit girişleri ile nakit çıkışlarının bugünkü değerini birbirine eşitleyen iskonto oranı olduğudur. 11

13 Çalışma Soruları 1. Hissedarın beklediği getiri oranı ya da firmanın öz sermaye maliyeti eşitliği aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? a. Temettü Kazancı Sermaye Kazancı b. Temettü Kazancı x Sermaye Kazancı c. Temettü Kazancı + Sermaye Kazancı d. Sadece Temettü Kazancı e. Sadece Sermaye Kazancı 2. Elinde bulunduranlara sürekli ve sabit oranda temettü ödemeyi taahhüt eden yatırım aracı aşağıdakilerden hangisidir? a. Adi Hisse Senedi b. İmtiyazlı Hisse Senedi c. Tahvil d. Banka Kredisi e. Hiçbiri 3. Sonsuza kadar 10 TL temettü ödemeyi taahhüt eden bir hisse senedinin bugün piyasada 40 TL den işlem gördüğü bilindiğine göre bu hisse senedinin maliyeti aşağıdakilerden hangisidir? a. % 40 b. % 30 c. % 25 d. % 20 e. % 10 12

14 4. ABC A.Ş. nin son ödediği temettü 10 TL, temettü büyüme oranı % 2 ve hisse senedinin işlem gördüğü piyasadaki değeri 50 TL ise bu hisse senedinin maliyeti aşağıdakilerden hangisidir? a. % 10,4 b. % 15,4 c. % 18,5 d. % 22,4 e. % 30,5 5. ABC A.Ş. nin işlem gördüğü piyasada hisse senedinin betası 1,2 ve pazarın getirisi %12 olarak hesaplanmıştır. Risksiz faiz oranının % 8 olması durumunda FVFM ne göre öz sermayesinin maliyeti aşağıdakilerden hangisidir? a. % 4,5 b. % 8,2 c. % 10,8 d. % 12,0 e. % 12,8 6. Beta Katsayısı için aşağıda söylenenlerden hangisi doğrudur? a. Hisse senedinin sistematik riskini ifade eder. b. Firmanın borçlarını ifade eder. c. Firmanın öz kaynaklarını ifade eder. d. Pazarın ortalamasını ifade eder. e. Kredinin geri ödenebilmesini ifade eder. 13

15 7. ABC A.Ş.nin pazar ile kovaryansı 0,65 ve pazarın varyansı 0,5 ise beta katsayısı aşağıdakilerden hangisidir? a. 0,15 b. 1,15 c. 1,3 d. 1,45 e. 1,6 8. ABC A.Ş. nin öz sermayesinin maliyeti 0,15, cari ağırlığı % 60, borcun maliyeti 0,11 ve borcun cari ağırlığı 0,40, vergi oranı da %35 dir. Buna göre firmanın Ağırlıklı Ortalama Sermaye Maliyeti aşağıdakilerden hangisidir? a. % 11 b. %11,86 c. % 12,5 d. % 13,32 e. %14,1 9. ABC A.Ş. nin borçsuz betası 1,5 pazarın getirisi % 15 ve risksiz faiz oranı % 10, vergi oranı da %20 dir. Firmanın borçlarının öz sermayeye oranı 0,75 dir. Bu firmanın kaldıraçlı betası aşağıdakilerden hangisidir? a. 2,4 b. 2 c. 1,8 d. 1,5 e. 1,44 14

16 10. ABC A.Ş. nin kaldıraçlı betası 2, risksiz faiz oranı %10, pazarın getirisi de % 15 ise bu firmanın borçlu haldeki öz sermaye maliyeti aşağıdakilerden hangisidir? a. 0,10 b. 0,15 c. 0,18 d. 0,20 e. 0,22 15

17 Çalışma Soruları Yanıt Anahtarı 1. c Cevabınız yanlış ise Öz Sermaye Maliyeti konusunu yeniden gözden geçiriniz. 2. b Cevabınız yanlış ise İmtiyazlı Hisse Senedi Maliyeti konusunu yeniden gözden geçiriniz. 3. c Cevabınız yanlış ise İmtiyazlı Hisse Senedi Maliyeti konusunu yeniden gözden geçiriniz. 4. d Cevabınız yanlış ise Adi (Yaygın) Hisse Senedi Maliyeti konusunu yeniden gözden geçiriniz. 5. e Cevabınız yanlış ise Finansal Varlıkları Fiyatlama Modeline Göre Öz Sermaye Maliyetinin Hesaplanması konusunu yeniden gözden geçiriniz. 6. a Cevabınız yanlış ise Finansal Varlıkları Fiyatlama Modeline Göre Öz Sermaye Maliyetinin Hesaplanması konusunu yeniden gözden geçiriniz. 7. c Cevabınız yanlış ise Finansal Varlıkları Fiyatlama Modeline Göre Öz Sermaye Maliyetinin Hesaplanması konusunu yeniden gözden geçiriniz. 8. b Cevabınız yanlış ise Ağırlıklı Ortalama Sermaye Maliyeti konusunu yeniden gözden geçiriniz. 9. a Cevabınız yanlış ise Finansal Varlıkları Fiyatlama Modeline Göre Öz Sermaye Maliyetinin Hesaplanması konusunu yeniden gözden geçiriniz. 10. d Cevabınız yanlış ise Finansal Varlıkları Fiyatlama Modeline Göre Öz Sermaye Maliyetinin Hesaplanması konusunu yeniden gözden geçiriniz. 16

18 Yararlanılan Kaynaklar Akgüç, Ö. (2010). Finansal Yönetim (8. baskı b.). İstanbul: Avcıol Basın Yayın. Aksöyek, İ., & Yalçıner, K. (2011). Çözümlü Problemleriyle Finansal Yönetim (1. Baskı b.). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. Alan J. Marcus, R. A. (2007). İşletme Finansının Temelleri (6. Baskı b.). (H. Doğukanlı, T. Arıkan, & Ü. Bozkurt, Çev.) İstanbul: Literatür Yayıncılık. Aydın, N., Başar, M., & Coşkun, M. (2010). Finansal Yönetim (1. Baskı b.). Ankara: Detay Yayıncılık. Ceylan, A., & Korkmaz, T. (2011). Finansal Yönetim Temel Konular (6. Baskı b.). Bursa: Ekin Yayınevi. Ercan, M. K., & Ban, Ü. (2010). Değere Dayalı İşletme Finansı: Finansal Yönetim (6. Baskı b.). Ankara: Gazi Kitabevi. Erol, C. (1999). İşletmelerde Finansal Yönetim (1. Baskı b.). Ankara: İmge Kitabevi Yayıncılık. Okka, O. (2011). İşletme Finansmanı (5. Baskı b.). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Sayılgan, G. (2008). Soru ve Yanıtlarıyla İşletme Finansmanı (3. Baskı b.). Ankara: Turhan Kitabevi. Usta, Ö. (2008). İşletme Finansı ve Finansal Yönetim (3. Baskı b.). Ankara: Detay Yayıncılık. Türko, R. Metin (1999). Finansal Yönetim, İstanbul: Alfa Yayınları. Yıldıran, M., & Kısakürek, M. M. (2012). Kriz Dönemlerinde Finansal Risk Yönetimi (1. Baskı b.). İstanbul: Hiperlink Yayınları. 17