Avrupa Konseyi Proje No EC/1062

Transkript

1 Avrupa Konseyi Proje No EC/1062!"#$ Projenin Adı Proje Alanı Türkiye de Yolsuzluun Önlenmesi çin Etik (TYEC) Türkiye Projenin Balangıç Tarihi 30 Kasım 2007 Finansman Avrupa Komisyonu (%90) ve Avrupa Konseyi (%10) Projenin Süresi 24 ay (1 Aralık Kasım 2009) Uygulama (Mali Suçlar ubesi / birlii Müdürlüü / DG-HL) Avrupa Konseyi Proje Bütçesi 1, Euro Rapor Tarihi 15 ubat 2008 Rapor Dönemi 1 Aralık ubat 2008 Türkiye de Yolsuzluun Önlenmesi çin Etik Avrupa Konseyi tarafından uygulanan ve Avrupa Komisyonu e finansmanlı bir proje

2 Detaylı bilgi için irtibat bilgileri: Yolsuzluk ve Dolandırıcılık Birimi / Mali Suçlar ubesi birlii Müdürlüü DG-HL Avrupa Konseyi F Strasbourg Cedex FRANSA Tel /2976 Faks Eposta: ardita.abdiu@coe.int / ilknur.yuksek@coe.int -2 -

3 ÇNDEKLER 1 ÖN BLG Faydalanıcı Ülke ve Kurum(lar) dare Uygulayıcı Kurum Projenin Amacı PROJE ANALZ Ülke Balamı Etik Alanında Yasal Çerçeve Projenin Amaçları Proje Çıktılarının / Amaçlarının Özeti Metodoloji PROJE BALANGIÇ AAMASI Balangıç Dönemindeki Proje Faaliyetleri Projenin Tanıtılması ve Tartıılması için Türkiye ye yapılan Çalıma Ziyareti Balangıç Çalıtayları Proje Ekibinin Kurulması Balangıç Konferansı ve Proje Çalıma Planının Kabul Edilmesi Görünürlük/Medyada Yer Alma SONUÇ VE SONRAK ADIMLAR EKLER Ek 1: TYEC Proje Özeti Ek 2: Çalıtaylar Özeti Ek 3: Balangıç Konferansı Programı Ek 4: Konferans Sunumları Ek 5: TYEC Çalıma Planı Ek 6: Balangıç Konferansı Basın Bildirisi

4 5.7 Ek 7: TYEC Uygulama Takvimi Ek 8: TYEC Raporlama Düzenlemeleri

5 1 ÖN BLG TYEC Türkiye de Yolsuzluun Önlenmesi çin Etik Projesi 1 Aralık 2007 tarihinde balamıtır. Bu Proje Balangıç Raporunda 15 ubat 2008 tarihine kadar gerçeklemi olan proje faaliyetlerine kapsamlı bir bakı sunulmaktadır. 1.1 Faydalanıcı Ülke ve Kurum(lar) Faydalanıcı ülke Türkiye dir. Ana faydalanıcı kurulu Kamu Görevlileri Etik Kurulu dur. 1.2 dare Avrupa Komisyonu (AK). 1.3 Uygulayıcı Kurum Projenin uygulanmasından ve Avrupa Komisyonu tarafından salanan fonların kullanılmasından Avrupa Konseyi sorumludur. Strazburg daki Avrupa Konseyi Genel Sekreterlii nde bulunan Mali Suçlar ubesi (nsan Hakları ve Hukuki ler Müdürlüü) genel proje yönetim ve denetiminden sorumludur. Ankara da bir proje ofisi kurulmutur. Projeye bir Yerel Proje Görevlisi (LPO) ve Uzun Süreli Danıman (LTA) atanmı ve ie balamıtır. Projenin uygulanıını ve günlük faaliyetlerin nasıl yönetildiini denetlemek ve Ankara daki ekibe yardımcı olmak üzere Strazburg da bir Proje Koordinatörü / Müdürü (PM) görevlendirilmitir. 1.4 Projenin Amacı TYEC Projesinin genel amacı Avrupa standartları ve dier uluslararası standartlar gerei davranı kurallarının uygulanması ve yolsuzluu önleyici tedbirlerin gelitirilmesiyle Türkiye de yolsuzluun önlenmesine katkıda bulunmaktır. Proje özeti Ek 1 de verilmitir. 2 PROJE ANALZ 2.1 Ülke Balamı Yapılan nicel aratırmalar yolsuzluun olumsuz etkilerine ve bu konunun ele alınması yönündeki acil ihtiyaca dikkat çekmektedir de yaanan ekonomik kriz (ve sonrasında yaanan devalüasyon) dier etkenlerin yanı sıra yolsuzlua balanmı ve 2002 seçimlerinin sonuçları halkın siyasi reform arzusunu ve yolsuzlua karı katı tavrının bir göstergesi olarak yorumlanmıtır. Transparency International'ın 2007 Yolsuzluk Algılaması Endeksi nde (TI CPI) Türkiye 4.1 puan ile 179 ülke arasından 64. sıraya yerlemitir. Bu puan on yıllık -5 -

6 dönemin balangıcından bu yana kademeli bir düüe iaret etmekte ve on yıl önceki seviyeye geri dönü olduunu göstermektedir. Transparency International 1 TI CPI Türkiye Son yıllarda yapılan gözden geçirmelerde hem dikkate alınması gereken alanlar, hem de ilerleme kaydedilen alanlar belirtilmitir. Türkiye nin Katılım Ortaklıı Belgesinde yer alan ilke, öncelik ve koullara ilikin 23 Ocak 2006 tarihli Konsey Kararında 2 hükümetin yolsuzlukla mücadele politikalarında her seviyede yolsuzlukla mücadele etmede tam kararlılık içinde olduu, bu çerçevede ilgili tüm kurumların güçlendirilmesi ve bu kurumlar arasında egüdümün salanması, Kamu Görevlilerinin Etik Davranması Yönetmeliinin uygulanmasının salanması ve bu yönetmelik hükümlerinin seçilmi görevliler, hakimler, akademisyenler ve askeri personele uygulanması ve meclis dokunulmazlıklarının Avrupa uygulamalarında olduu ekilde sınırlandırılması taahhütlerinin de yer aldıı ifade edilmektedir. Kamuda Dürüstlük Sisteminin Unsurlarına likin 2006 SIGMA Raporu nda 2 yolsuzluk ve adam kayırmanın hem yerel, hem de merkezi hükümet seviyesinde siyasi nedenlerden kaynaklandıı belirtilmektedir. ncelenen dönemde meydana gelen yolsuzluk skandallarının sivil toplumun siyasi yolsuzluklara karı daha bilinçli ve duyarlı hale gelmesi ve çözüm bekleyen bir sorun olarak görmeye balaması, hükümetin de bu soruna 9. Reform Paketinde nispeten daha iyi yapılandırılmı bir yolsuzlukla mücadele stratejisine yer vermesi gibi önemli gelimelere yol açmı olduu ifade edilmitir. Özellikle SIGMA raporunda AB nin Türkiye üzerinde etkisinin katılım müzakerelerinin baladıı 2005 yılı sonundan bu yana daha fazla saydamlık talebi yönünde olduu öne sürülmektedir. Aslında AB Türkiye ye daha iyi yönetiimin gelitirilmesi ve açık siyasi destek alan uzun vadeli bir yolsuzlukla mücadele politikası benimsenmesi açısından bir gerekçe tekil etektedir Yolsuzlua Karı Devletler Grubu (GRECO) Türkiye Raporu nda yer alan tavsiyelerden biri Etik Kurulunun kamu idarelerinde yeni etik kuralları oluturup tevik edebilmesi, üst düzey kamu görevlileri aleyhine yapılan ikayetlerin doru ekilde incelenebilmesi ve kamu yönetiminde etik davranılar ve yolsuzluk açısından endie verici bazı alanlarda proaktif giriimlerde bulunması, tüm kamu görevlilerine verilecek olan yeni Etik Kuralları ve yolsuzlukla mücadele politikaları eitimi için eitim materyallerinin hazırlanması ve tüm bakanlık ve kamu hizmet kurumlarının bu eitimi müfredatlarına almalarının istenmesi, bu eitimin göreve yeni balayan yeni kamu görevlilerinin balangıç eitimleri ve hizmet içi eitimler sırasında verilmesinin salanması ve yolsuzlukla mücadele için alınan tedbirlerin etkilerini izlemek üzere çeitli sektörlere yönelik sistemler gelitirilmesi için yeterli derecede baımsızlık, uygun bütçe ve personel salanması 2, 4 Ekim 2007 tarihinde Türkiye, deerlendirme programı ve emsal tarama sürecine göre uygunluk raporunu GRECO ya sunmutur. Ancak, bu rapor GRECO nun 31 Mart - 4 Nisan 2008 tarihleri arasında Strazburg da yapılacak olan bir sonraki genel kurulunda incelenecektir. 1 Kaynak:

7 Avrupa Komisyonu nun 2007 Türkiye Raporu nda kamu harcamalarına ilikin meclis gözetiminin etkinletirilmesi, milletvekillerine ve kamu görevlilerine tanınan kapsamlı dokunulmazlık ve ayrıcalıklar, siyasi partiler ve seçim kampanyalarının finanse edilmesi ve etik kurallarının milletvekilleri, akademisyenler, askeri personel ve hakimleri kapsayacak ekilde geniletilmesi ve yolsuzlukla mücadele stratejisinin gelitirilmesinde kaydedilen ilerlemeler gibi alanlarda eksiklikler olduu belirtilmektedir. Genel anlamda, yolsuzluk yaygın olup yolsuzlukla mücadelede sınırlı mesafe katedilmitir 2 Mevcut proje bu tavsiyeleri yansıtmakta olup kaydedilen ilerlemenin gelitirilmesini amaç edinmektedir. Bu proje Türkiye nin GRECO tavsiyelerini uygulamasına yardımcı olacak ve Avrupa Birlii ne katılım sürecine yönelik ilerleme kaydedilmesine katkıda bulunacaktır. Projede bu konular ele alınacak olup dier kategorilerde yer alan kamu görevlileri ya da çalıanları için etik kuralları gelitirilmesini destekleyecektir. 2.2 Etik Alanında Yasal Çerçeve Bu konuda, Türkiye deki kamu idarelerinde çalıan kamu görevlilerine yönelik resmi kurallar 1960 ların ortalarından beri yürürlüktedir. Bununla birlikte, Kamu Görevlileri Etik Kurulunun 2 kurulması, ardından da etik kurallarının benimsenmesi 2 kamu yönetiminde iyi yönetiim ilkelerine uygun bir etik kültürü oluturmak için bir fırsat sunmaktadır. Kurul ve Etik Kurallarının belirlenmi olması Türkiye de yolsuzluun önlenmesi stratejisinin yapı taları olma potansiyeli de taımaktadır. Etik Kurulu nda 4 yıl süreyle Bakanlar Kurulu tarafından seçilen on bir üye yer alır. Kurulun görevleri unlardır: Kamu görevlilerinin görevlerini ifa ederken Etik Kurallarına uyup uymadıklarını tespit etmek Etik Kurallarında belirtilen ilkelerin en fazla genel müdür ya da dengi bir üst düzey kamu görevlisi tarafından ihlal edildii iddialarını incelemek 3 Yapılan incelemelerin sonuçlarını ilgili makamlara bildirmek Kamu yönetiminde etik kültürü oluturmaya yardımcı olacak çalıma ve aratırmalar gerçekletirmek ya da balatmak. Ayrıca, Etik Kuralları (Madde 25) Kurula kamu görevlilerine yönelik eitim programları hazırlama, koordine etme ve gerçekletirme ya da ilgili bakanlıklar, kamu kurumları, üniversiteler ve sivil toplum örgütleriyle bu konuda ibirlii yapma görevi vermektedir. O nedenle, Etik Kurulu kurumların Etik Kurallarına uygun hareket etmesini ve hizmet içi eitim programlarında etik ilkelerine yer vermelerini salamak için çok sayıda kuruma destek vermelidir. 2.3 Projenin Amaçları Proje, Avrupa standartları ve dier uluslararası standartlar uyarınca eitimlerle Etik Kurallarının uygulanması ve yaygınlatırılması ve ayrıca yolsuzlukla mücadele tedbirlerinin gelitirilmesi suretiyle Türkiye de yolsuzluun önlenmesi amacına katkıda bulunarak Etik Kurallarının eitimler ve incelemeler yoluyla uygulanması ihtiyacını dil getirecek ve dier 2 13 Nisan 2005 tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Kamu Görevlilerinin Etik Davranı lkeleri Yönetmelii. 3 Etik Kuralları Ek 2 de verilen listeye bakınız. Etik Kuruluna dier görevlilerle ilgili olarak gelen ikyetler Kurul tarafından daha ileri incelemeye alınmadan ilgili kurumun disiplin makamına iletilir. -7 -

8 kamu görevlileri için de etik kuralları gelitirilmesini tevik edecektir. Bunu gerçekletirebilmek için Etik Kurallarının ve Kamu Görevlileri Etik Kurulu talimatlarının iyi anlaılıp uygulanmasına yardım edilecek ve desteklenecektir. kinci olarak da, önleme ve dier yolsuzlukla mücadele tedbirlerinin etkinliinin izlenmesi için bir sistem gelitirilmesi gerektiinden, proje önceki yıllarda uygulanmı olan ceza kanunu reformu, Bilgi Edinme Hakkı Kanunu ve Etik Kuralları gibi dier anahtar tedbirlerin etkinliini analiz etmede kullanılan sistemi destekleyecektir. Proje bu analizlerin sonuçlarına göre daha geni kapsamlı yolsuzlukla mücadele tedbir ve reformlarının gelitirilmesini destekleyecektir. Proje Hükümet tarafından uygulanmakta olan yolsuzlukla mücadele tedbirlerinin koordinasyonunda görev alan Bakanlıklar Arası Kurula yardımcı olan teknik komisyonla yakın ibirlii içerisinde çalıacaktır. Ayrıca, Türkiye nin yolsuzlukla mücadele stratejilerinin koordinasyonu ve izlenmesinde daha iyi sonuçlar elde etmek için kapsamlı öneriler gelitirilmesine yardımcı olunacaktır. 2.4 Proje Çıktılarının / Amaçlarının Özeti Genel Amaç Avrupa standartları ve dier uluslararası standartlar uyarınca Türkiye de yolsuzluun önlenmesine katkıda bulunmak Projenin Amacı Etik Kuralların eitimler ve incelemeler yoluyla uygulanmasını ve dier kamu görevlileri için de etik kuralları gelitirilmesini salamak Önleme ve dier yolsuzlukla mücadele tedbirlerinin etkinliinin izlenmesi için sistemler gelitirmek ve yolsuzlukla mücadele alanında daha kapsamlı tedbir ve reformlar gelitirmek. Çıktı 1 Faaliyet 1.1 Faaliyet 1.2 Faaliyet 1.3 Faaliyet 1.4 Etik kurulu personeli kendilerine verilen görev bildirisindeki talimatları daha iyi uygulayabilmek için eitilmi ve kendilerine gereken çalıma araçları ve prosedürler temin edilmitir. Kamu Görevlileri Etik Kurulu nun ve sekretaryasının çalıma prosedürlerinin gözden geçirilmesi ve iyiletirme için getirilen önerilerin uygulanması (Ankara) Alınan ikayetlerin yönetilmesinden sorumlu sekretarya personelinin eitilmesi (Ankara) Etik Kurulu üyelerine ikayetlerin incelenmesi için gereken eitimin verilmesi (Ankara) Etik Kurulu üyeleri arasından iki kiinin dier Avrupa Birlii ülkelerinde bulunan benzer kurumlara çalıma ziyaretinde bulunmasının desteklenmesi ve organize edilmesi (spanya ve rlanda / Fransa) Çıktı 2 Kamu görevlilerine yönelik etik kurallarının uygulanmasını desteklemek amacıyla bir eitim paketi / modülü hazırlanmıtır. Faaliyet 2.1 Dier ülkelerde mevcut etik eitimi materyallerinin çevrilip gözden geçirilmesi (Ankara) Faaliyet 2.2 Etik Kuralları esasında verilecek etik eitimlerine yönelik tutarlı bir eitim paketi / müfredatı oluturulması (Ankara) -8 -

9 Faaliyet 2.3 Faaliyet 2.4 Çıktı 3 Faaliyet 3.1 Faaliyet 3.2 Faaliyet 3.3 Çıktı 4 Faaliyet 4.1 Faaliyet 4.2 Çıktı 5 Faaliyet 5.1 Faaliyet 5.2 Eitim paketinin denenmesinden sonra (çıktı 4 ve 5 e göre), eitim paketine son eklinin verilmesi ve hizmet içi eitimlerde kullanılmak üzere farklı kurumlara gönderilmesi (Ankara) Bilgisayar destekli eitime uygun bir CD hazırlanıp daıtılması (genel daıtım 81 il) Eiticilerin eitilmesi programı mevcuttur - (En az 10 eiticiye eitim verilmi olup etik eitimi verebilecek duruma getirilmitir) Kamu idaresinde yer alan eitim kurumlarından eiticinin seçilmesi (Ankara) Bu eiticilerin eitim paketini uygulamak üzere eitilmesi (Ankara) Bu eiticilerin ilk eitimlerde desteklenmesi (çıktı 4 ve 5 kapsamında) (Ankara) 81 ilin valileri, vali yardımcıları ve etik komisyonu üyelerine kamu görevlilerine yönelik etik kuralların uygulanması eitimi verilmitir. Valiler, vali yardımcıları ve kaymakamlara yönelik 10 eitim semineri düzenlenmesi l ve belediyelerdeki etik komisyonlarının üyeleri için 15 eitim semineri düzenlenmesi Etikten sorulu merkezi kurum ve kuruluların yetkililerine (etik kurullarının üyeleri ve üst düzey yöneticiler) kamu görevlilerine yönelik etik kurallarının uygulanması eitimi verilmitir Etik komisyonu üyeleri ile farklı kamu kurumlarında hizmet içi eitimlerden sorumlu yetkililer için 6 eitim semineri düzenlenmesi (Ankara) Merkezi kamu kurumlarında görev yapan üst düzey yetkililer için (müstear, genel müdür, bakan, genel sekreter ve genel sekreter yardımcısı) 4 eitim semineri düzenlenmesi (Ankara) Çıktı 6 Etik dıı davranılarla balantılı yolsuzluk risklerini irdeleyen en az 10 aratırma çalıması mevcut olup kamuda tartıılmıtır Faaliyet 6.1 En az 10 aratırma çalıması balatılması (proje balangıç aamasında tespit edilecektir) Faaliyet 6.2 Bu çalımaların sonuçlarının yayınlanıp daıtılmasının organize edilmesi Ankara ve dier bölgeler Faaliyet 6.3 Etik Kuruluna Ankara da bu çalımaların sonuçlarının deerlendirilecei 5 çalıtay düzenlenmesinde destek verilmesi (proje balangıç aamasından sonra teyit edilecektir) Çıktı 7 Faaliyet 7.1 Seçilmi kamu görevlileri ve hakimler için etik kuralları gelitirilmesine destek verilecektir. Seçilmi kamu görevlileri ile hakimler için davranı kuralları gelitirilmesi -9 -

10 ihtiyacının ve olasılıklarının tartıılacaı çalıtaylar düzenlenmesi: Giri ve bu kuralların ne ekilde ve hangi kapsamla gelitirileceine yönelik önerilerin ele alınacaı beyin fırtınası oturumları (Ankara) Faaliyet 7.2 Çıktı 8 Faaliyet 8.1 Faaliyet 8.2 Seçilmi kamu görevlilerine yönelik olarak çalıtaylar ve dorudan teknik tavsiyelerle belirlenmi davranı kurallarının gelitirilip kaleme alınacaı toplantıların desteklenmesi (Ankara) Davranı kuralları ile dier yolsuzlukla mücadele önlemlerinin Türkiye de ne derece etkili olduu deerlendirilip ileriye yönelik önleyici stratejilere ilikin öneriler sunulacaktır Önceki yıllarda uygulanan ceza kanunu balamındaki tedbirler, bilgi alma özgürlüü kanunu, Etik Kuralları gibi yolsuzlukla mücadele tedbirlerinin etkinliinin deerlendirilmesine yönelik çalımalar yapılması Bu çalımalar ııında, ileride uygulanacak yolsuzlukla mücadele stratejilerine yönelik önerilerde bulunulması Faaliyet 8.3 Türkiye de yolsuzluun önlenmesine yönelik 2 ulusal konferans düzenlenmesi (Ankara ve stanbul) Çıktı 9 Faaliyet 9.1 Faaliyet 9.2 Türkiye de dier yolsuzlukla mücadele tedbirleriyle birlikte etik boyutunun da tevik edilmesi için çalımaların koordine edilmesi Bakanlıklar Arası Yolsuzlukla Mücadele Komisyonu na yardım etmek üzere teknik komisyonla düzenli aralıklarla yapılacak toplantılara (altı ayda bir) destek olunması Türkiye de yolsuzlukla mücadele stratejilerinin daha iyi yönetilmesi, koordine edilmesi ve izlenmesi için öneriler gelitirilmesi 2.5 Metodoloji Proje amaçlarını yerine getirmek için aaıdaki faaliyetler öngörülmütür: Uzman tavsiyesi Uzun süreli danımanın sahip olduu bilgi/deneyimlerle ya da gerekli hallerde sahip oldukları uzmanlıa göre seçilen kısa süreli danımanların kamu görevlileriyle çalıma planında belirtilmi konular üzerinde ve gerektiinde tek tek ve gruplar halinde yapmı olduu dorudan görümelerde verilen tavsiyeler. Uzman görüü Avrupa Birlii ne Üye Devletlerin baısız uzmanları tarafından Avrupa Konseyi Sekreterlii üzerinden mevzuat ya da yasa tasarısı ya da dier dokümanlarla ilgili görü bildirmek üzere yazılı olarak sunulur. AB ye Üye Devletlere yapılan çalıma ziyaretleri Teorik kısmı tamamlamak ve bireylerin prosedür ve yaklaımlarda yapılan deiiklikleri inceleyebilmeleri için birinci elden deneyim kazanmalarını salayan ziyaretlerdir. AB ye Üye Devletlerle ibirlii yapma ve irtibat kurma fırsatı da verir

11 Yuvarlak masa toplantıları ve seminerler Paydaların / meslek gruplarının ve bireylerin kendi politikalarını nasıl reforme edebileceklerini tartıtıkları toplantılardır. Belli bir konuda uzmanlık gerektiren bilgilerin daha geni ekilde tartıılabilmesi için de kullanılabilirler. Çalıtaylar- Birbirleriyle ibirlii yapan çeitli tarafların belli bir görevi yerine getirmek üzere yaptıkları çalıma toplantılarıdır. Bu toplantılarda uzmanlar sahip oldukları bilgileri uygulayıcılarla ve yetkililerle paylaırlar. Çalıtaylar belli bir konu üzerinde özel ileri eitim vermek üzere de kullanılabilir. Eitim kursları Katılımcıların yetkin bir eiticiyle etkileime girerek yeni bilgiler ve/veya mesleki beceriler edinmelerine imkan tanıyan kurslardır. Kendi kendine eitim eklinde de olabilir. Aratırma Belli bir konuda yapılan ve ileri analizler için temel tekil eden kapsalı bir gözden geçirme yöntemidir. Çeviriler Önemli belge ve bilgilerin yerel dillerde emre amade kılınmasına imkan tanır ve eiti faaliyetleriyle seminerlerde araç olarak kullanılabilir. Basım yayım- Belli bir uzmanlık ya da bilginin mümkün olan en geni kitleye ulamasını salayacak metinlerin ve/veya görsel-iitsel CD-ROM ların basım yayımı. 3 PROJE BALANGIÇ AAMASI 3.1 Balangıç Dönemindeki Proje Faaliyetleri Aaıda belirtilen genel faaliyetler, projenin balangıç aamasında yürütülmütür: Genel Faaliyetin Açıklaması Durum Tarih Faaliyet 1 Muhataplara proje çıktılarının açıklanması ve tartıılması ve Proje Ekibinin kurulması Faaliyet 2 Avrupa Konseyi Ofisinde ve Etik Kurulunda Proje Ofislerinin kurulması Faaliyet 3 Faaliyetlerin çalıma planını balatmak için 4 adet Balangıç çalıtayının düzenlenmesi Faaliyet 4 Balangıç Konferansı ve Proje Faaliyetleri Çalıma Planının Kabul edilmesi Tamamlandı 6 ve 7 Aralık 2007 Ocak 2008 Tamamlandı Aralık 2007 ubat 2008 Tamamlandı 21, 23, 24 Ocak 2008 Tamamlandı 7 ubat Projenin Tanıtılması ve Tartıılması için Türkiye ye yapılan Çalıma Ziyareti 5 ve 6 Aralık 2007 tarihinde, Avrupa Konseyi nin TYEC Proje Yönetim Ekibi (PYE), aaıda belirtilen amaçları yerine getirmek üzere Ankara ya proje balangıç çalıma ziyaretinde bulunmutur: lgili muhataplar ve Etik Kurulu sekreterliinin üyeleri ile proje çıktıları ve faaliyetlerinin tartıılması; -11 -

12 Projenin mantıksal çerçevesi uyarınca proje Çalıma Planına ilikin tartıma yapılması ve çalıma planı taslaının hazırlanması; Yerel Proje Görevlisi pozisyonu için bavuran adaylarla görüme yapılması; ve Proje ofisi binasının ziyaret edilmesi. 3.3 Balangıç Çalıtayları Ocak 2008 tarihinde PMT tarafından gerçekletirilen ilk çalıma ziyaretleri projenin balangıcına iaret etmekte olup, Etik Kurulu üyeleri ile gayri resmi toplantılar yapılmıtır. 21, 23 ve 24 Ocak 2008 tarihlerinde üç Balangıç çalıtayı gerçekletirilmi olup, bu çalıtaylarda merkezi ve yerel kurumların üst düzey temsilcileri, sivil toplum ve meslek örgütlerinin temsilcileri, Ankara daki medya temsilcileri ve etik konusunda çalımalar yapan akademisyenlerden oluan 50 katılımcı yer almıtır. Çalıtaylara katılım yüksek olmu ve konu ve olası çözümlere yönelik olarak önemli bir farkındalık sergilenmitir. lk çalıtayın açılıı, Babakan Yardımcısı ve Devlet Bakanı Hayati Yazıcı, Avrupa Konseyi Sekreterlii ve Etik Kurulu temsilcilerinin katılımları ile gerçeklemi ve açılı konumaları yapılmıtır. Ulusal televizyon kanalları konumayı canlı olarak yayınlamı ve ardından medyada oldukça geni yer bulmutur. Üç balangıç çalıtayında da aynı konulara deinilmitir: lgili sektörlerde etik ile ilgili ana konular; Etik kültürünün gelitirilmesine yönelik eylemler ve reformlar dahil olmak üzere önerilen çözümler; ve Mantıksal çerçevesi uyarınca Projenin uygulanmasına ilikin tartımalar ve öneriler. Balangıç çalıtaylarında ayrıca aaıdaki konular da ele alınmıtır; Özel sektörde hediye verme gelenei; Yolsuzlukla ilgili ikayetlerde bulunulması; Yasalar, önleme, farkındalık ve yatırımlarla ilgili planlama yapılması; ve partilere maddi destek verilmesi. Yapılan öneriler arasında varlık beyanında bulunulması, davranı kurallarının uygulama alanının geniletilmesi, kamuda saydamlıın artırılması, eitim de dahil olmak üzere toplumun bütününde etiin yaygınlatırılması ve yolsuzlukla mücadelede bir ulusal stratejik yaklaımın benimsenmesi yer almıtır. Çalıtaylarda gerek kamu idarelerinin gerekse toplumun konu ve olası çözümlerine yönelik farkındalıkları sergilenmi ve aynı zamanda mevcut aların ve kuruluların proje çalımalarına destek olma iradeleri ortaya konmutur. Çalıtayların takvimi ve ilgili konuların ve yapılan tavsiyelerin bir özeti Ek 2 de verilmitir. Ardından her üç çalıtayda da proje tartıılmıtır. Çalıtaya katılan bir dizi temsilci ve kurumun olası katkıları ve önerileri ile, planlanan faaliyetlerin çou üzerinde anlamaya varılmı ve faaliyetler destek bulmutur. Yapılan yorumlar dikkate alınmı ve Balangıç Konferansında sunulmak üzere ardından PMT tarafından tamamlanarak, Proje Çalıma Planına dahil edilmitir. 3.4 Proje Ekibinin Kurulması Hem Strazburg hem de Ankara da yerleik olan proje yönetim ekibi, 4 üyeden oluacaktır. Strazburg daki Yolsuzlukla Mücadele ve Dolandırıcılık Birimi, günlük esasta proje uygulamasının izlenmesinden ve projenin uygulanması ve proje hedeflerinin karılanmasına ilikin olarak Avrupa Konseyi adına rapor vermekle sorumludur. Proje Koordinatörü ve Müdürü Sayın lknur Yüksek, proje faaliyetlerinin günlük yönetiminden sorumlu olacaktır

13 u anda Ankara da proje uygulama ekibinin kurulması tamamlanmı olup, Sayın Serhan Alemdar, TYEC Yerel Proje Görevlisi (LPO) olarak seçilmitir. Mali Suçlar ubesi, Uzun Süreli Danıman görevi için deerlendirme süreci balatmı ve Sayın Alan Doig le sözleme yapmayı teklif etmitir. Adaylar daha önce proje baıçı kuruluu (Avrupa Komisyonu) ve ana muhatap kurum (Kamu Görevlileri Etik Kurulu) tarafından onaylanmıtır. Ayrıca Etik Kurulu Ulusal Proje Müdürü olarak Sayın Ömer Atalar ı görevlendirmi olup, kendisi Avrupa Konseyi ve dier muhatap kurumlar nezdinde proje yönetim ekibi ile günlük esasta irtibatı salayacaktır. Yukarıda adı geçen kiiler proje uygulama ekibini oluturmakta olup, proje sözlemesi ve eklerinde belirtilen artlar uyarınca Strazburg daki proje yönetim ekibi tarafından desteklenecektir. Proje uygulama ekibinin bir bölümü, Kamu Görevlileri Etik Kurulunun binasında yerleik olacaktır. Proje belgeleri uyarınca, projenin kullanacaı ofis alanı, Etik Kurulu tarafından tahsis edilmi olup, AK nin yerel ekibinin ihtiyaçlarını karılamaktadır. Ayrıca, belli balı proje faaliyetlerinin yürütülmesi için gerekli olan altyapıyı da salamaktadır (konferans odası ve binadaki dier tesisler). Proje uygulama ekibi ayrıca Avrupa Konseyi ofisinde yerleik olacak ve böylelikle çevrim-içi eriim ve finans sistemine eriim imkanı salanacak ve çevirmen kabinlerinin yer aldıı bir toplantı odasından faydalanılması mümkün olacaktır. 3.5 Balangıç Konferansı ve Proje Çalıma Planının Kabul Edilmesi Muhataplar ve baıçı kurulula yapılan istiareler ve hazırlık toplantılarının sonucunda, projenin balangıç konferansı 7 ubat 2008 tarihinde Ankara da Hilton Otelinde gerçekletirilmitir. 100 den fazla katılımcısı ile medyada yankı bulan TYEC Projesi Balangıç Konferansı Bakanlıklar, farklı sivil toplum kuruluları, medya, uluslararası kurulular ve Elçiliklerin üst düzey temsilcilerini bir araya getirmitir. Balangıç Konferansının açılıında, Babakan Recep Tayyip Erdoan, Kamu Görevlileri Etik Kurulu Bakanı Prof. Dr Bilal Eryılmaz, Avrupa Konseyi Hukuk Reformu Bölümü Bakanlıı, birliinden sorumlu Müdür Sayın Margaret Killerby ve Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu Bakanı Büyükelçi Sayın Marc Pierini konuma yapmıtır. Balangıç Konferansında ayrıca konuyla ilgili ulusal ve uluslararası uzmanlar konuma yapmıtır. Sayın Margaret Killerby konumasında yolsuzlukla mücadeleyi güçlendirmek için Avrupa standartlarını uygulamanın önemine iaret etmitir. Sayın Killerbv ayrıca, Türkiye de devam eden reformların önemi ve bunların Avrupa ile bütünleme yolunda ülkenin taahhütlerinin desteklenmesi üzerindeki etkisinin altını çizmitir. Projenin, aynı amaca hizmet eden dier Avrupa Konseyi projeleri arasındaki önemini vurgulamıtır. Büyükelçi Marc Pierini, yolsuzluun Türkiye ye özgü olmadıını ancak gelimekte olan demokrasi ve hukukun üstünlüü balamında ayrılmaz bir parça olarak ele alınması gerektiini ve yabancı yatırımlar ve ekonomik ilerlemeye ket vurduunu ifade etmitir. Etik Kurulunun çalımaları ve daha geni kapsamlı reformlara duyulan ihtiyacın altını çizmitir. Büyükelçi Pierini, TYEC projesinin çok önemli bir proje olduunu ancak aynı zamanda konusu ve Türkiye deki yolsuzlukla mücadele reformlarına ilikin müktesebatla olan ilgisi dikkate alındıında çok hassas bir proje olduunu söylemitir. Prof. Dr Eryılmaz, Etik Kurulunun görevinden ve söz konusu yeni proje ve aynı zamanda Konseyin genel Etik eitimi programları çerçevesinde gerçekletirilecek olan faaliyetlerden bahsetmitir. Açılı oturumu Babakanın konuması ile sona ermitir. Babakan da dier konumacılar gibi, yalnızca Türkiye yi deil tüm dünyayı büyük ölçüde etkileyen evrensel bir olgu olan -13 -

14 yolsuzluk ve küreselleme konularına deinmitir. Babakan Erdoan, günümüzde, yolsuzlukla mücadelede küresel ölçekte harekete geçmeliyiz ve bu konuda Avrupa ile ibirlii yapıyor olmaktan çok memnunuz çünkü yolsuzluk dorudan ekonomi ile balantılıdır ve dalgalanmalara neden olmaktadır ifadelerinde bulunmutur. Buna ek olarak Babakan yolsuzluun önlenmesi tedbirlerinin, özellikle eitim ve özelletirme alanlarında olmak üzere önemli araçlar olduunun altını çizmitir. Babakan sözlerine son verirken, hükümetimizin asıl hedefi, yolsuzlukla mücadelede sonuna kadar gitmektir. Bunu yapabiliriz çünkü kanunun uygulanmasından sorumlu olan bizleriz demitir. Açılıın ardından, Türk ve yabancı uzmanlar teknik bildiriler sunmutur. Fransa dan katılan ve Önleyici Yolsuzlukla Mücadele Hizmetleri Kurumunun eski bir üyesi olan Sayın Jean Pierre Bueb, yolsuzluun önlenmesinde uzun süreli bir yaklaımın gerektiini, önceliklerin belirlenmesi ve ilgili her alanda kapsamlı bir yolsuzlukla mücadele stratejisi gelitirilmesi gerektiine vurgu yapmıtır. Ekonomik birlii ve Kalkınma Tekilatı nın Kamu Yönetiimi ve Bölgesel Kalkınma Müdürlüü Ba darecisi Sayın Janos Bertok, OECD nin bu alandaki görevinden bahsetmi ve etkili bir mücadele yürütmek için sistemli ve kapsamlı bir yaklaımın, satın alma ya da hediyeler gibi riskli alanların deerlendirilmesini nasıl içereceini açıklamıtır. Dokuz Eylül Üniversitesi, ktisadi ve dari Bilimler Fakültesinden Prof. Dr. Cokun Can Aktan, yolsuzluk konusuna ulusal bir bakı açısı getirmi ve yolsuzlua neden olan karmaık konuları çözmek için yeni yaklaımlara ihtiyaç duyulduunu belirtmitir. Bunların kapsamlı ve uzun süreli olması gerektii ve devletin büyüklüü ve yetkilerinin sınırlandırılması gibi makro reformlara vurgu yapılması gerektiini ifade etmitir. Son olarak Hacettepe Üniversitesinden Doçent Uur Ömürgönülen, Türkiye de etik ve yolsuzlukla ilgili mevzuat ve kurumların ayrıntılı bir analizini yapmıtır. Her ikisinin kapsamının da reform sorunun bir parçası olduunu belirtmi ve reform sürecinde tutarlılık ve egüdüm ihtiyacının altını çizmitir. Balangıç Konferansının programı Ek 3 ve uzmanların sunumları ise Ek 4 te yer almaktadır. Konferansın ikinci bölümünde ise, projenin Çalıma Planının nihai taslaı sunulmu ve tartımaya açılmıtır. Çalıma Planı, ocak ayında gerçekletirilen dört Balangıç Çalıtayında nihai hale getirilmi ve faydalanıcı kuruluların temsilcileri tarafından ayrıca sunulmu ve tartıılmıtır. Sonunda Çalıma Planı, Balangıç Konferansında tüm katılımcılar tarafından kabul edilmitir. Bu plan, proje faaliyetlerinin her biri ve bunların uygulanma yöntemleri, tarihleri ve yerlerine ilikin olarak, proje yönetimine rehber tekil edecektir. Çalıma Planının nihai hali, Ek 5 te yer almaktadır. 3.6 Görünürlük/Medyada Yer Alma Projenin balangıcı, Avrupa Konseyi nin basınla ilikiler birimi tarafından ve mali suçlar ubesinin internet sayfasından duyurulmutur ( Ayrıca, Ankara daki Avrupa Konseyi Ofisi ve Etik Kurulu Ankara da ortak bir basın bildirisinde bulunmutur. Konferansa Türkiye nin en önemli ulusal televizyon kanalları ve basın kurulularının temsilcileri katılmı ve projenin büyük ölçüde görünürlüü salanacak ekilde konferansa medya ve basında yer verilmitir. Ayrıca, Avrupa Komisyonu, Avrupa Konseyi ve Etik Kurulunun temsilcileri ile çeitli ulusal televizyon kanallarında röportajlar yapılmıtır. Basın bildirisi Ek 6 da yer almaktadır. Mali Suçlar ubesinin internet sayfasında özel bir bölüm ayrılacak ve tüm proje faaliyetlerine ilikin ayrıntılar burada yayınlanacaktır. Yeni internet sayfası (http: 1 Mart 2008 tarihi itibariyle faaliyete geçecektir

15 4 SONUÇ VE SONRAK ADIMLAR Projenin ana ortaı, gelitirilmesine yardımcı olmak, kamu görevlileri için etik gerekliliklerin yaygınlatırılması ve yolsuzlukla daha iyi mücadele edilmesi amacıyla projenin ubat ve Mart 2008 de gerçekletirilecek Çalıma Planı Durum Faaliyetler Referansı rlanda/ngiltere deki kurumlara ziyaretler Faaliyet 1.4 Talepler ve bilgiler gönderilmitir: ngiltere Haziran 2008 ziyaretini kabul etmitir Eiticilerin Eitimi El Kitabı/Materyali Faaliyet 2.1 Devam ediyor Etik Eitimi Materyali Faaliyet 2.1 Devam ediyor ikayetler/soruturmalar El Kitabı Materyali Faaliyet 1.2 Devam ediyor Yasama Organı için Kurallar konulu Tartıma Faaliyet 7.1 Devam ediyor Belgesi Yargı Organı için Kurallar konulu Tartıma Faaliyet 7.1 Devam ediyor Belgesi Aratırma konuları Faaliyet 6.1 Devam ediyor Aratırma Teklifi ablonu Faaliyet 6.1 Devam ediyor Aratırma konularını tartımak üzere Etik Kurulu Faaliyet 6.1 Mart için anlaılmıtır ile toplantı Kurul ile ilgili konuları deerlendirmek üzere Etik Faaliyet 1.1 Devam ediyor Kurulu üyeleri ve sekreterliine yönelik sorular Kurula ilikin konuları tartımak üzere Etik Kurulu Faaliyet 1.1 Mart için anlaılmıtır ile toplantı uygulanmasına destek olacaı yönündeki iradesini tekrar etmitir. PMT, proje faaliyetlerinin uygulanmasına ilikin olarak, ilgili muhatapların gösterdikleri siyasi irade ve katılımları ile ilgili olarak olumlu izlenimler edinmitir. Proje ve bu kapsamdaki faaliyetlerin uygulanmasına ilikin takvim, faaliyetlerin yeri, gerekli olan kaynaklar ve aynı zamanda tarihleri, yeni kabul edilen çalıma planı çerçevesinde düzenlenmitir. Nihai Faaliyetler Takvimi, Ek 7 de yer almaktadır. Ayrıca, PMT nin Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu, Merkezi Mali Kontrol Birimine yapacaı raporlamaya ilikin düzenlemeler üzerinde anlamaya varılmı olup, bu düzenlemeler Ek 8 de yer almaktadır. Bu Balangıç Raporu, Balangıç Döneminin sona erdiine iaret etmekte olup, projenin baladıı ve bu kapsamdaki faaliyetlerin balatılacaını göstermektedir. Proje kapsamındaki ilk faaliyetler u anda devam etmektedir. Bu faaliyetler esasen eiticilerin eitimi kurslarında kullanılacak eitim materyallerinin, etik eitimi için iyi uygulamalar örnek materyallerinin bir araya getirilmesi ve hazırlanması ve aynı zamanda Etik Kurulu temsilcilerinin Haziran 2008 de gerçekletirecei çalıma ziyaretinin hazırlık çalımaları ile ilgilidir. Bu kapsamda özellikle aaıda belirtilenler yer alacaktır: -15 -

16 5 EKLER 5.1 Ek 1: TYEC Proje Özeti 5.2 Ek 2: Çalıtaylar Özeti 5.3 Ek 3: Balangıç Konferansı Programı 5.4 Ek 4: Konferans Sunumları 5.5 Ek 5: TYEC Çalıma Planı 5.6 Ek 6: Balangıç Konferansı Basın Bildirisi 5.7 Ek 7: TYEC Uygulama Takvimi 5.8 Ek 8: TYEC Raporlama Düzenlemeleri -16 -